Bai na kontenido

Bai na kontenido

KAPÍTULO 6

Poder pa Destruí—“Señor Ta un Guerero”

Poder pa Destruí—“Señor Ta un Guerero”

1-3. (a) Ki peliger e israelitanan a enfrentá na man di e egipsionan? (b) Kon Yehova a lucha pa su pueblo?

E ISRAELITANAN a keda atrapá meimei di serunan steil inaksesibel i un laman hundu. E ehérsito egipsio, un mashin di eksterminashon implakabel, tabata persiguí nan, determiná pa destruí nan. * Pero Moisés a animá e pueblo di Dios mashá pa no pèrdè speransa. “SEÑOR lo bringa pa boso,” el a garantisá nan.—Eksodo 14:14.

2 Asina mes, aparentemente Moisés a invoká Yehova, i Dios a kontest’é: “Pakiko bo ta sklama na mi? . . . Lanta bo bara i ekstendé bo man over di e laman i dividié.” (Eksodo 14:15, 16) Djis imaginá bo kon e susesonan ta kuminsá desaroyá. Mesora Yehova ta duna òrdu na su angel, i e pilar di nubia ta move bai patras di Israel; kisas e ta forma manera un muraya i blòkia e liña di atake egipsio. (Eksodo 14:19, 20; Salmo 105:39) Moisés ta saka su man. Impulsá pa un bientu fuerte, e laman ta parti na dos. Di un manera òf otro e awanan ta keda para i bira manera dos muraya. Esei ta habri un kaminda sufisiente hanchu pa henter e nashon por pasa.—Eksodo 14:21; 15:8.

3 Ku tal demostrashon di poder, ta mihó Fárao bati retirada. Na lugá di esei, Fárao den su orguyo ta kere ku e ta masha kos i ta manda su trupanan ataká. (Eksodo 14:23) E egipsionan ta start un persekushon formal riba e fondo seku di laman. Pero masha lihé nan atake ta bin kaba den un káos ora e wilnan di nan garoshinan kuminsá sali. Unabes e israelitanan ta sano i salvo n’e otro banda, Yehova ta manda Moisés: “Ekstendé bo man over di e laman, pa e awanan bin bèk riba e egipsionan, riba nan garoshinan i riba nan koredónan di kabai.” E murayanan di awa ta bini abou i dera Fárao ku su ehérsito!—Eksodo 14:24-28; Salmo 136:15.

Na Laman Kòrá, Yehova a demostrá di ta un “guerero”

4. (a) Na Laman Kòrá, kiko Yehova a demostrá di ta? (b) Kon algun persona kisas ta reakshoná riba e deskripshon aki di Yehova?

4 E liberashon di e nashon di Israel na Laman Kòrá tabata un suseso memorabel den e historia di Dios su trato ku hende. Ei Yehova a demostrá ku e ta “un guerero.” (Eksodo 15:3) Awor kon bo ta reakshoná riba e deskripshon aki di Yehova? Pa ta franko, guera a kousa hopi doló i miseria pa humanidat. E echo ku Dios ta usa poder destruktivo ta tene bo leu for di dje en bes di hala bo serka dje?

Gueranan di Dios Kompará ku Gueranan Humano

5, 6. (a) Pakiko ta apropiá pa yama Yehova “Señor di ehérsitonan”? (b) Ki diferensia tin entre gueranan di Dios i gueranan di hende?

5 E título “Señor di ehérsitonan” ta aparesé kasi 300 bes den e Skritura Hebreo i dos bes den e Skritura Griego Kristian. (1 Samuel 1:11) Komo Gobernante Soberano, Yehova ta dirigí un ehérsito enorme di angel. (Josué 5:13-15; 1 Reinan 22:19) E potensial ku e ehérsito aki tin pa destruí ta impreshonante. (Isaias 37:36) Destrukshon di hende no ta un esena agradabel pa mira. Sin embargo, nos tin ku kòrda ku gueranan di Dios no ta manera e konfliktonan di hende riba ko’i kèns. Maske kuantu e lidernan militar i polítiko purba hustifiká nan agreshonnan ku motibunan noble, gueranan humano semper ta motivá pa kudishi i egoismo.

6 Na kontraste, Yehova sí no ta bai siegamente tras di emoshon. Deuteronomio 32:4 ta deklará: “E Baranka! Su obra ta perfekto, pasobra tur su kamindanan ta hustu; un Dios di fieldat i sin inhustisia, hustu i rekto e ta.” E Palabra di Dios ta kondená rabia deskontrolá, krueldat i violensia. (Génesis 49:7; Salmo 11:5) Pues Yehova nunka ta aktua sin motibu. Masha poko biaha e ta usa su poder pa destruí, i ora e hasi esei mes, semper e ta e último rekurso. Ta manera el a bisa pa medio di su profeta Ezekiel: “‘Akaso mi tin plaser den morto di e malbado,’ Señor DIOS ta puntra, ‘òf mas bien ku e lo bira for di su kamindanan i biba?’”—Ezekiel 18:23.

7, 8. (a) Kiko Jòb a konkluí eróneamente tokante su sufrimentunan? (b) Kon Elihú a korigí Jòb su rasonamentu den e asuntu aki? (c) Ki lès nos por siña for di Jòb su eksperensia?

7 Pakiko Yehova ta usa su poder pa destruí anto? Promé ku nos kontestá e pregunta ei, nos por kòrda riba e hòmber hustu Jòb. Satanas a pretendé ku Jòb—en realidat, kualkier ser humano mes—lo no por mantené su integridat ora e ta bou di prueba. Yehova a kontestá e desafio ei dor di laga Satanas tèst e integridat di Jòb. Komo konsekuensia di esei, Jòb a bira malu, i a pèrdè su rikesa i su yunan. (Jòb 1:1–2:8) Inkonsiente di e kuestionnan enbolbí, Jòb a dedusí eróneamente ku el a sufri un kastigu inhustu di parti di Dios. El a puntra Dios pakiko Dios a “mek” riba dje i konsider’é su “enemigu.”—Jòb 7:20; 13:24.

8 Un yònkuman ku yama Elihú a mustra Jòb riba su rasonamentu inkorekto, bisando: “Bo ta bisa: ‘Mi hustisia ta mas ku hustisia di Dios.’” (Jòb 35:2) Sí, no ta sabí pa pensa ku nos sa mihó ku Dios ni asumí ku el a kometé un inhustisia. “Leu sea di Dios di hasi maldat, i di e Todopoderoso di kometé inikidat,” Elihú a deklará. Mas despues el a bisa: “Pa loke ta e Todopoderoso, nos no a averigu’é; e ta halsá den poder. I rektitut i abundansia di hustisia lo e no menospresiá.” (Jòb 34:10; 36:22, 23; 37:23, NW) Nos por ta sigur ku ora Dios bringa un guera, e ta hasi esei pa un bon motibu. Ku esei na mente, laga nos eksplorá algun di e motibunan pakiko tin biaha e Dios di pas ta asumí e papel di guerero.—1 Korintionan 14:33.

Pakiko e Dios di Pas Ta Hañ’é Ta Bringa

9. Pakiko e Dios di pas ta bringa?

9 Despues ku Moisés a alabá Dios komo “un guerero,” el a deklará: “Ken ta manera bo entre e diosnan, o SEÑOR? Ken ta manera bo, mahestuoso den santidat?” (Eksodo 15:11) Profeta Habakuk a skirbi algu similar: “Bo wowonan ta muchu puru pa aprobá maldat, i bo no por wak maldat ku toleransia.” (Habakuk 1:13) Ounke Yehova ta un Dios di amor, e ta tambe un Dios di santidat, rektitut i hustisia. Na sierto okashon, e kualidatnan ei ta oblig’é hasi uso di su poder pa destruí. (Isaias 59:15-19; Lukas 18:7) Pues Dios no ta mancha su santidat ora e ta bringa. Mas bien, e ta bringa hustamente pasobra e ta santu.—Levítiko 19:2.

10. (a) Na ki tempu i dikon pa promé bes a bira nesesario pa Dios bringa un guera? (b) Ta den ki manera so e enemistat profetisá na Génesis 3:15 por a ser resolvé, i ku ki benefisio pa humanidat hustu?

10 Wak e situashon ku a surgi despues ku e promé pareha humano, Adam i Eva, a rebeldiá kontra Dios. (Génesis 3:1-6) Si Yehova a tolerá nan inhustisia, lo el a debilitá su posishon komo Soberano Universal. Komo un Dios hustu, no a ked’é nada otro sino di sentensiá nan na morto. (Romanonan 6:23) Den e promé profesia di Beibel, el a predisí ku lo a reina un enemistat entre su sirbidónan i e siguidónan di e “kolebra,” Satanas. (Revelashon 12:9; Génesis 3:15) Finalmente, ta dor di plècha Satanas so lo por pone fin n’e enemistat aki. (Romanonan 16:20) Pero e kastigu ei lo resultá den gran bendishon pa humanidat hustu, ya ku lo e libra tera di e influensia di Satanas i habri kaminda pa un paradeis mundial. (Mateo 19:28) Miéntras tantu, esnan ku a tuma parti pa Satanas lo a representá un menasa kontinuo pa e bienestar físiko i spiritual di e pueblo di Dios. Na algun okashon, Yehova lo tabatin ku intervení.

Dios Ta Tuma Akshon pa Eliminá Maldat

11. Pakiko Dios mester a trese un diluvio mundial?

11 Un di e intervenshonnan ei tabata e Diluvio den tempu di Noe. Génesis 6:11 i 12 ta bisa: “Tera tabata korumpí den bista di Dios i tera tabata yen di violensia. Anto Dios a tira un bista riba tera, i mira, e tabata korupto, pasobra tur karni a korumpí nan kaminda riba tera.” Dios lo a permití maldat kaba ku e delaster rastro di moralidat ku a sobra riba tera? Nò. No a keda Yehova nada otro sino di trese un diluvio mundial ku lo a kaba ku e hendenan violento i inmoral riba tera.

12. (a) Kiko Yehova a profetisá relashoná ku e ‘desendiente’ di Abraham? (b) Pakiko Yehova a kore ku e amoreonan?

12 Un otro kaso similar ta e huisio di Dios kontra e kananeonan. Yehova a revelá ku for di e liña di Abraham lo a bini un ‘desendiente’ mediante kua tur famia di tera lo a bendishoná nan mes. Na armonia ku e propósito ei, Dios a dekretá ku e yunan di Abraham lo a haña e tera di Kánaan, kaminda e pueblo amoreo tabata biba. Ki bon motibu Dios por tabatin pa kore ku e pueblo aki for di nan tera? Yehova a profetisá ku e lo a saka nan te despues di 400 aña, o sea, te ora e eror òf ‘inikidat di e amoreonan’ a bira “kompletu.” * (Génesis 12:1-3; 13:14, 15; 15:13, 16; 22:18) Durante e periodo di tempu ei, e amoreonan a bira kompletamente korumpí den sentido moral. Kánaan a bira un tera di idolatria, di dramamentu di sanger i di degenerashon seksual. (Eksodo 23:24; 34:12, 13; Numbernan 33:52) E habitantenan di e tera a yega asina leu di sakrifiká nan yunan den kandela. Un Dios santu lo por a eksponé su pueblo n’e maldat ei? Klaru ku nò. El a deklará: “E tera ta impuru, i lo mi trese kastigu riba dje pa su eror i e tera lo saka su habitantenan afó.” (Levítiko 18:21-25, NW) Pero Yehova no a mata hende pa loko. El a spar bida di e kananeonan ku sí tabatin un bon disposishon, manera Rahab i e gabaonitanan.—Josué 6:25; 9:3-27.

E Ta Lucha na Fabor di Su Nòmber

13, 14. (a) Pakiko Yehova tabata obligá pa santifiká su nòmber? (b) Kon Yehova a limpia su nòmber di reproche?

13 Yehova ta santu, p’esei su nòmber tambe ta santu. (Levítiko 22:32) Hesus a siña su disipelnan pidi den orashon: “Bo nòmber sea santifiká.” (Mateo 6:9) E rebelion den Edén a profaná e nòmber di Dios, ya ku el a lanta duda tokante e reputashon di Dios i su forma di goberná. Yehova no por a ignorá e kalumnia i e rebelion ei. El a haña su mes obligá pa limpia su nòmber di reproche.—Isaias 48:11.

14 Wak e israelitanan atrobe. Tanten ku nan tabata esklabo den Egipto, e promesa ku Dios a duna Abraham ku pa medio di su Desendensia tur famia di tera lo bendishoná nan mes, a parse un promesa bashí. Pero dor di libra nan i forma nan komo nashon, Yehova a limpia su nòmber di reproche. P’esei profeta Daniel a kòrda den un orashon: “O Señor nos Dios, [bo] a saka bo pueblo for di tera di Egipto ku un man poderoso i a traha un nòmber pa bo mes.”—Daniel 9:15.

15. Pakiko Yehova a reskatá e hudiunan for di koutiverio na Babilonia?

15 Ta interesante pa nota ku Daniel a hasi orashon den e manera aki ora Yehova mester a aktua un biaha mas na fabor di e hudiunan pa kousa di Su nòmber. E hudiunan desobediente tabata den koutiverio, e biaha aki na Babilonia. Nan mes kapital, Yerusalèm, tabata ruiná. Daniel tabata sa ku si e hudiunan bai bèk nan patria, esei lo a engrandesé e nòmber di Yehova. P’esei Daniel a pidi den orashon: “O Señor, pordoná! O Señor, skucha i aktua! Pa bo mes kousa, o mi Dios, no tarda, pasobra bo stat i bo pueblo ta wòrdu yamá na bo nòmber.”Daniel 9:18, 19.

E Ta Bringa na Fabor di Su Pueblo

16. Splika pakiko e interes ku Yehova tin pa defendé su nòmber no ta nifiká ku e ta un Dios sin sintimentu i ku e ta kòrda riba su so.

16 E interes ku Yehova tin pa defendé su nòmber ta nifiká ku e ta un Dios sin sintimentu i ku e ta kòrda riba su so? Nò, pasobra dor di aktua na armonia ku su santidat i amor pa hustisia, e ta protehá su pueblo. Wak por ehèmpel Génesis kapítulo 14. Ei nos ta lesa di kuater rei invasor ku a sekuestrá Lòt, subrino di Abraham, huntu ku Lòt su famia. Ku yudansa di Dios, Abraham a logra un viktoria aplastante riba forsanan hopi superior! Probablemente e relato di e viktoria aki tabata e promé ku a wòrdu menshoná den “e buki di Gueranan di SEÑOR,” aparentemente un buki ku a dokumentá tambe algun bataya militar ku no ta menshoná den Beibel. (Numbernan 21:14) Pero lo a sigui muchu mas viktoria.

17. Kiko ta mustra ku Yehova a bringa p’e israelitanan despues ku nan a drenta e tera di Kánaan? Duna ehèmpel.

17 Djis promé ku e israelitanan a drenta e tera di Kánaan, Moisés a garantisá nan: “SEÑOR boso Dios, kende ta bai boso dilanti, e mes lo bringa pa boso, meskos ku el a hasi pa boso na Egipto.” (Deuteronomio 1:30; 20:1) Kuminsando ku e susesor di Moisés, Josué, i siguiendo ku e époka di e huesnan i e gobernashonnan di e reinan fiel di Huda, Yehova en bèrdat a bringa pa su pueblo, dunando nan hopi viktoria dramátiko riba nan enemigunan.—Josué 10:1-14; Huesnan 4:12-17; 2 Samuel 5:17-21.

18. (a) Pakiko nos por ta gradisidu ku Yehova no a kambia? (b) Kiko lo sosodé ora e enemistat deskribí na Génesis 3:15 yega su kulminashon?

18 Yehova no a kambia; su propósito pa hasi e planeta aki un paradeis pasífiko tampoko no a kambia. (Génesis 1:27, 28) Ainda Dios ta odia maldat. Na mesun tempu, e ta stima su pueblo masha tantu i pronto lo aktua na fabor di nan. (Salmo 11:7) De echo, ta di spera ku den futuro serkano e enemistat ku Génesis 3:15 ta papia di dje lo yega na su kulminashon dramátiko i violento. Pa Yehova santifiká su nòmber i protehá su pueblo, lo e bira “un guerero” un biaha mas!—Zakarias 14:3; Revelashon 16:14, 16.

19. (a) Ilustrá pakiko e manera ku Dios ta usa su poder pa destruí por hala nos serka dje. (b) E echo ku Dios ta dispuesto pa bringa pa nos mester tin ki efekto riba nos?

19 Pa ilustrá esaki, suponé ku un animal feros ta ataká un hòmber su famia i e hòmber ta intervení den e situashon i mata e bestia violento. Bo ta kere ku e akto aki ta bai indigná su kasá i yunan? Al kontrario, lo bo spera mas bien ku nan lo keda konmoví pa motibu di su amor inegoista. Meskos tambe, e echo ku Dios ta hasi uso di su poder pa destruí no mester indigná nos. E echo ku e ta dispuesto pa protehá nos mester oumentá nos amor p’e. Tambe nos mester haña mas rèspèt pa su poder sin límite. P’esei, nos por “ofresé na Dios un sirbishi aseptabel ku reverensia i temor.”—Hebreonan 12:28.

Hala Serka e “Guerero”

20. Ora nos lesa un relato di Beibel tokante un guera di Dios ku kisas nos no ta komprondé kompletamente, kon nos mester reakshoná i pakiko?

20 Klaru ku no ta den tur kaso Beibel ta splika tur detaye di Yehova su desishonnan relashoná ku su gueranan. Pero loke sí nos por ta sigur di dje semper ta ku nunka e ta ehersé su poder destruktivo den un manera inhustu, malisioso òf kruel. Hopi biaha, e konteksto di un relato di Beibel òf algun dato históriko por yuda nos pone kosnan den nan perspektiva korekto. (Proverbionan 18:13) Asta ora nos no tin tur e detayenan, dor di simplemente siña mas tokante Yehova i meditá riba su kualidatnan presioso, nos lo por eliminá kualkier duda ku lo por presentá. Ora nos hasi esaki, nos lo bin mira ku nos tin sufisiente motibu pa konfia nos Dios, Yehova.—Jòb 34:12.

21. Ounke tin bes Yehova ta “un guerero,” kon e ta ‘di kurason’?

21 Ounke Yehova ta un “guerero” ora e situashon ta eksigí, esaki no ta nifiká sí ku di kurason e ta guerero. Den Ezekiel su vishon tokante un garoshi selestial, Yehova ta kla prepará pa bringa kontra su enemigunan. Pero Ezekiel a mira Dios rondoná pa un regenbog—un símbolo di pas. (Génesis 9:13; Ezekiel 1:28; Revelashon 4:3) Esei ta mustra bon kla ku Yehova ta kalmu i pasífiko. Apòstel Juan a skirbi ku “Dios ta amor.” (1 Juan 4:8) Tur Yehova su kualidatnan ta den balansa perfekto. Ta un privilegio anto ku nos por hala serka un Dios asina poderoso, i a la bes amoroso!

^ par. 1 Segun e historiadó hudiu Hosefo, un ehérsito ku a konsistí di “600 garoshi huntu ku 50.000 hòmber riba kabai i 200.000 hòmber na pia fuertemente armá” a persiguí e hebreonan.—Jewish Antiquities, II, 324 [xv, 3].

^ par. 12 Tur kos ta indiká ku aki e término ‘amoreo’ ta inkluí tur e pueblonan di Kánaan.—Deuteronomio 1:6-8, 19-21, 27; Josué 24:15, 18.