1, 2. Kumbi ndi vinthu nivi vo ŵanthu ataya mazuŵa nganu, nanga kumbi venivi vititikwaska wuli?

 TIYERUZGIYI kuti mwana wataya pamwenga wananga chidoli chaki cho watichiyanja ukongwa, ndipu pavuli paki watamba kuliya mwakuchitiska chitima. Kuliya kwaki kutikuchitiskani chitima. Kweni asani apapi ŵaki achisaniya chidoli cho chingusoŵa pamwenga amunozge po pangunangika, mwana wakondwa ukongwa. Mpapi wangasuzgika cha kusaniya chidoli cho chasoŵa pamwenga kunozga po chanangika. Kweni mwana wakondwa ukongwa kweniso kuzizwa ndi vo apapi ŵaki achita. Veviyo chifukwa chinthu cho iyu wawonanga kuti mbwenu kwamala, chawezekiyapu so!

² Yehova, Mpapi widu mura, we ndi nthazi zakuweziyapu vinthu vo ŵana ŵaki apacharu chapasi angaviwona kuti vamaliya limu. Kweni yapa tikamba za vidoli cha. Mu ‘nyengu zinu zakusuzga ukongwa,’ titaya vinthu vakuzirwa ukongwa kuluska vidoli. (2 Timote 3:1-5) Mwakuyeruzgiyapu, tingataya vinthu vo titiviyanja ukongwa nge nyumba, katundu, ntchitu yingatimaliya kweniso tingayamba kutama. Tingachita so chitima asani tiŵanaŵaniya mo ŵanthu anangiya charu, vo vichitiska so kuti mitundu yinandi ya vamoyu yimaliyi limu. Kweni pa vinthu vosi venivi, palivi chinthu chakuŵaŵa ukongwa kuphara nyifwa ya munthu yo tamuyanjanga. Ndipu tingamala zeru kweniso nthazi chifukwa cha chitima.—2 Samuyeli 18:33.

3. Kumbi ntchilindizga chakupembuzga nichi cho chisanirika pa Machitidu 3:21, nanga kumbi Yehova wazamufiska wuli chilindizga chenichi?

³ Mwaviyo, tichiskika ukongwa asani tisambira vakukwaskana ndi nthazi zaku Yehova zakuweziyapu vinthu! Nge mo tiwoniyengi mu mutu uwu, pe vinthu vinandi vo Chiuta wangaweziyapu ndipuso vo wazamuweziyapu ku ŵana ŵaki a pacharu chapasi. Ndipu Bayibolu nalu lilongo kuti khumbu laku Yehova ndakuti ‘waziweziyepu so vinthu vosi.’ (Machitidu 3:21) Kuti wazifiski kuchita venivi, Yehova wazamugwiriskiya ntchitu Ufumu wa Umesiya wo ulamulika ndi Mwana waki, Yesu Khristu. Ndipu maukaboni ngalongo kuti Ufumu wenuwu  ukwamba kulamuliya kuchanya mu 1914. a (Mateyu 24:3-14) Kumbi ndi vinthu nivi vo vazamuwezekiyapu? Tiyeni sonu tikambiskani vinyaki mwa vinthu vikuluvikulu vo Yehova wazamuweziyapu. Chimoza mwa vinthu venivi chichitika pasonu panu ndipu titichiwona, penipo vinyaki vazamuchitika ukongwa kunthazi.

4, 5. Kumbi ntchinthu wuli cho chinguchitikiya ŵanthu aku Chiuta mu 607 B.C.E., nanga Yehova wanguŵalayizganji?

⁴ Chinthu chimoza cho Yehova wakuweziyapu, nkhusopa kwauneneska. Kuti tivwisi venivi, tiyeni tikambiskaneku mwakudumuwa mbiri ya ufumu wa Yuda. Po tikambiskana venivi tikondwengi kuziŵa mo Yehova wagwiriskiya ntchitu nthazi zaki zakuweziyapu vinthu.—Aroma 15:4.

⁵ Aŵanaŵaniyani waka mo Ayuda akugomezgeka anguvwiya, Yerusalemu wati wabwangandulika mu 607 B.C.E. Tawuni yawu yo ayiyanjanga yingubwangandulika ndipu mpanda waki unguwisikiya pasi. Chinthu chinyaki so chakudeluwa nthazi cho chinguchitika ntchakuti, nyumba yakusopiyamu yakutowa yo Solomoni wanguzenga, yeniyo yenga likulu la kusopa Yehova kwauneneska pacharu chosi, nayu so yingubwangandulika. (Salimo 79:1) Ŵanthu wo angupona pa nyengu iyi angutoleke ku ukapolu ku Babiloni, ndipu charu chawu chingusambuka mahami kweniso malu ngakuja vinyama vamudondu. (Yeremiya 9:11) Ayuda ŵenaŵa anguŵanaŵana kuti mbwenu kwamala, azamuwere so cha ku Yerusalemu. (Salimo 137:1) Kweni Yehova yo wangukambiya limu kuti venivi vichitikengi, wangulayizga kuti nyengu yikwanengi yakuweziyapu so vinthu vosi mumalu mwaki.

6-8. (a) Kumbi ndi mauchimi nanga ngo achimi anandi Achiheberi angulemba, nanga ngangufiskika wuli mu nyengu ya Ayuda? (b) Mu nyengu yidu yinu, kumbi ŵanthu aku Chiuta awona wuli kufiskika kwa mauchimi nganandi ngakukwaskana ndi kuweziyapu so vinthu vosi?

⁶ Kusazgiyapu yapa, nkhani yakukwaskana ndi mauchimi ngakuweziyapu  so vinthu, yingulembeka mwakuwerezawereza ndi achimi anandi. b Kuziya mwa achimi ŵenaŵa, Yehova wangulayizga kuti charu cho chazamuja so nge mo chenge kali. Mwakuyeruzgiyapu, mwazamuja ŵanthu, chazamuja so chanyata kweniso kuti ŵanthu azamuja mwakuvikilirika ku vinyama vamudondu kweniso vinthu vinyaki vakofya. Yehova wangukamba kuti charu chawu chazamuja nge paradayisu! (Yesaya 65:25; Ezekiyeli 34:25; 36:35) Kweni chinthu chakukhumbika ukongwa ntchakuti, kusopa kwauneneska kunguwezekiyapu ndipu nyumba yakusopiyamu nayu yinguzengeka so. (Mika 4:1-5) Kukamba uneneska, mauchimi ngenanga nganguŵapaska chilindizga chamampha Ayuda wo ŵenga ku ukapolu, ndipuso nganguŵawovya kukunthiyapu pa vyaka vosi 70 vo angujaliya ku ukapolu.

⁷ Mukuluta kwa nyengu, nyengu zakuweziyapu vinthu yingukwana. Ayuda angufwatulika ku ukapolu ku Babiloni ndikuwere ku Yerusalemu, ndipu anguchizenga so nyumba yaku Yehova. (Ezara 1:1, 2) Yehova waŵatumbikanga asani atimusopa munthowa yakuzomerezeka ndipu watumbikanga so charu chawu ndi kuŵapaska chakurya chinandi. Iyu wanguŵavikiriya kwa arwani ŵawu kweniso ku vinyama vamudondu vo vajanga mucharu chawu kwa vyaka vosi vo yiwu ŵenga ku ukapolu. Ayuda ŵenaŵa atenere kuti angukondwa ukongwa ndi nthazi zaku Yehova zakuweziyapu so vinthu! Kweni vinthu venivi venga kwamba waka kwa kufiskika kwa mauchimi ngakukwaskana ndi kuweziyapu so vinthu. Kufiskika kukulu kwenga kuti kwazamuchitika “mu mazuŵa ngakumaliya,” kung’anamuwa nyengu yidu yinu, yeniyo Wakuhara Ufumu wa Fumu Davidi yo wangulayizgika, wangujaliya pa mpandu wa Ufumu.—Yesaya 2:2-4; 9:6, 7.

⁸ Pati pajumpha waka nyengu yimanavi kutuliya po Yesu wangujaliya pa mpandu wa Ufumu kuchanya mu 1914, iyu wangwamba kuwovya ŵanthu aku Chiuta pacharu chapasi kuti asopengi Yehova munthowa yakwenere. Nge mo Sayirasi wa ku Perisiya wangufwatuliya Ayuda wo angujaku ku Babiloni mu 537 B.C.E., Yesu nayu wangufwatuwa Ayuda auzimu, kung’anamuwa ŵanthu wosi wo atimulondo. Iyu wanguŵafwatuwa ku visopa vosi vaboza vo vidanika kuti Babiloni Mukulu. (Chivumbuzi 18:1-5; Aroma 2:29) Kutuliya waka mu 1919, Akhristu auneneska akwamba kusopa Yehova munthowa yo iyu wazomereza. (Malaki 3:1-5) Ndipu kwambiya waka pa nyengu yeniyi mpaka sonu, ŵanthu aku Yehova aja achimusopa munthowa yo iyu wakuyizomereza pa kusopa  kwauneneska. Ntchifukwa wuli venivi vakukhumbika so ukongwa kwaku isi mazuŵa nganu?

9. Kumbi ndi vinthu wuli vo vinguchitikiya kusopa kwauneneska akutumika wosi aku Yesu ŵati afwa, nanga kumbi Yehova wachitanjipu?

⁹ Aŵanaŵaniyani ivi: Akhristu a mu nyengu yakali angukondwa ndi vitumbiku vinandi vauzimu. Kweni Yesu ndipuso akusambira ŵaki angukambiya limu kuti mukuluta kwanyengu, kusopa kwauneneska kwazamutimbanyizika. (Mateyu 13:24-30; Machitidu 20:29, 30) Akutumika wosi ŵati afwa, kungubuka Akhristu anandi aboza. Akhristu ŵenaŵa angwamba kutole visambizu kweniso vakuchitika va ŵanthu ambula kusopa Yehova, ndipu angutondeka kuwovya ŵanthu kundere kufupi ndi Chiuta. Yiwu asambizanga ŵanthu kuti kwe achiuta atatu mwaku chiuta yumoza, ndipu munthu ungamuvwisa cha chiuta mwenuyu. Aŵasambizanga so kuti asumuwengi maubudi ngawu kwa asembi, ndipuso kuti apempherengi kwaku Mariya ndi ku ŵanthu “atuŵa mtima” akupambanapambana, mumalu mwakupemphera kwaku Yehova. Sonu pakuti pajumpha vyaka vinandi kutuliya po mpatuku ukwambiya, kumbi Yehova wachitanjipu? Mucharu ichi cho chazaza ndi maboza nga visopa vaboza kweniso mijalidu yiheni, Yehova mwakugwiriskiya ntchitu nthazi zaki zakuweziyapu vinthu, iyu waweziyapu kusopa kwa uneneska. Kukamba uneneska, kuwezekiyapu kwa kusopa kwauneneska ntchimoza mwa vinthu vakukhumbika ukongwa vo vachitika mu mazuŵa ngidu nganu.

10, 11. (a) Kumbi paradayisu wauzimu wasazgapu vinthu viŵi nivi, nanga yimwi mukwaskika wuli? (b) Kumbi mbanthu amtundu wuli wo Yehova waŵaunganisiya mu paradayisu wauzimu, nanga ŵanthu ŵenaŵa azamuja ndi mwaŵi wakuwonanji?

¹⁰ Mwaviyo, Akhristu auneneska mazuŵa nganu akondwa ndi paradayisu wauzimu mweniyo Yehova walutirizga mbwenu kumutowesa. Kumbi paradayisu mwenuyu wasazgiyanjipu? Wasazgapu vinthu viŵi vikuluvikulu. Chakwamba, nkhusopa Yehova Chiuta wauneneska munthowa yakuzomerezeka. Iyu watitiwovya kuti timusopengi kwambula kupusisika ndi maboza nga visopa vaboza. Ndipu watitipaska chakurya chinandi chauzimu. Venivi vititiwovya kusambira vinandi vakukwaskana ndi Awusefwi akuchanya, kuŵakondwesa kweniso kundere kufupi ndi yiwu. (Yohane 4:24) Chachiŵi, mbanthu wo ŵe muparadayisu mwenuyu. Nge mo Yesaya wangukambiya limu, “mu mazuŵa ngakumaliya,” Yehova wasambiza ŵanthu wo atimusopa mo angajaliya mwachimangu. Iyu watisambiza kuti tikhumbika cha kuchita nkhondu. Ndipu chinanga kuti  te ŵanthu ambula kufikapu, iyu watitiwovya “kuvwala umunthu wufya.” Iyu watumbika vo titesesa kuchita mwakugwiriskiya ntchitu mzimu waki wakupaturika, wo ubala vipasu mwaku isi. (Aefeso 4:22-24; Agalatiya 5:22, 23) Mwaviyo, asani nyengu zosi mulongozgeka ndi mzimu waku Chiuta, muja mu paradayisu wauzimu.

¹¹ Mu paradayisu wauzimu mwenuyu, Yehova wawunganisiyamu ŵanthu wo watiŵayanja, ndipu nawu so atimuyanja, atanja chimangu kweniso “aziŵa kuti akhumbika Chiuta.” (Mateyu 5:3) Ŵanthu ŵenaŵa ndiwu azamuja ndi mwaŵi wakuwona kuwezekiyapu kunyaki kwakukondwesa ukongwa ko kwazamuchitika pacharu chosi.

12, 13. (a) Ntchifukwa wuli mauchimi ngakukwaskana ndi kuweziyapu vinthu ngatenere kufiskika so munthowa yinyaki? (b) Kumbi chilatu chaku Yehova chakukwaskana ndi charu chapasi nge mo wangukambiya mu Edeni ntchakuti wuli, nanga ntchifukwa wuli venivi vititipaska chilindizga cha vo vichitikengi kunthazi?

¹² Mauchimi nganandi ngakuweziyapu vinthu, ngakamba vakuweziyapu vinthu kwauzimu pe cha. Mwakuyeruzgiyapu, Yesaya wangulemba vakukwaskana ndi nyengu yo kwazamuŵavi munthu yo wazamutama, akupunduka, achibulumutiya, ŵanthu ambula kuvwa kweniso nyifwa nayu yazamumezeka kwamuyaya. (Yesaya 25:8; 35:1-7) Malayizgu ngenanga ngangufiskika cha munyengu ya Ayisirayeli. Ndipu chinanga kuti mu mazuŵa ngidu nganu tawona kufiskika kwa mauchimi ngenanga mu paradayisu wauzimu, te ndi vifukwa vakuvwika vakugomezge kuti kunthazi iyu wazamufiska malayizgu ngaki. Kumbi tiziŵa wuli venivi?

¹³ Mu munda wa Edeni, Yehova wangukamba mwakuvwika umampha chilatu chaki chakukwaskana ndi charu chapasi. Chilatu chaki chenga chakuti mumunda uwu muje ŵanthu akukondwa, aliŵavu lanthazi kweniso akukoliyana nge banja limoza. Anthulumi kweniso anthukazi, akhumbikanga kuphwere charu chapasi kweniso vinyama ndipuso kusambusa charu chosi kuja paradayisu. (Genezesi 1:28) Venivi vakupambana ukongwa ndi mo vinthu viliri pasonu panu. Kweni tisimikiza kuti palivi cho chingamutondekesa Yehova kufiska malayizgu ngaki. (Yesaya 55:10, 11) Yesu nge Fumu ya Umesiya yo yikusakhika ndi Yehova, ndiyu yazamuweziyapu paradayisu mwenuyu pacharu chosi.—Luka 23:43.

14, 15. (a) Kumbi Yehova wazamupanga wuli “vinthu vosi kuŵa vifya”? (b) Kumbi umoyu wazamuja wuli mu Paradayisu, nanga ntchinthu wuli cho yimwi mukhumbisiska ukongwa?

¹⁴ Aŵanaŵaniyani waka mo mwazamuvwiya mu mtima kuziwona kuti  charu chosi chasambuka Paradayisu! Pakukamba va nyengu yeniyo, Yehova wakamba kuti: “Awonani! Ndipanga vinthu vosi kuŵa vifya.” (Chivumbuzi 21:5) Ŵanaŵaniyani mo vinthu vazamuŵiya pa nyengu yo. Asani Yehova wazimala kugwiriskiya ntchitu nthazi zaki zakunangiya ŵanthu aheni, “kuchanya kufya ndi charu chapasi chifya” vazamusere mumalu mwaki. Venivi ving’anamuwa kuti boma lifya lazamulamuliya charu chosi kutuliya kuchanya, ndipu lazamulamuliyanga ŵanthu wo atanja Yehova kweniso kuchita khumbu laki. (2 Peturo 3:13) Pa nyengu iyi, Satana limoza ndi viŵanda vaki azamuja so ndi nthazi cha zakuchitiya chinthu chechosi chiheni. (Chivumbuzi 20:3) Asani venivi vazichitika, ŵanthu azamusuzgika so cha ndi vinthu vachinyengu, kutinkhana kweniso chinthu chechosi chiheni. Yaka kazamuja kakwamba mu vyaka masawuzandi nganandi ngo ŵanthu ajaliyaku pacharu chapasi. Kukamba uneneska, ŵanthu wosi azamukondwa ukongwa ndi venivi.

¹⁵ Pa nyengu yeniyi, tazamufiska kuphwere charu ichi nge mo Yehova wakhumbiyanga pakwamba. Yehova wakupanga charu ichi munthowa yakuti chijinozgengi chija. Mwakuyeruzgiyapu, nyanja kweniso misinji yo yanangika, yingajitowesa yija asani ŵanthu angaleka kutayamu viswaswa kweniso vinthu vinyaki vaukazuzi. Malu ngo nganangika chifukwa cha nkhondu, nangu ngangaja so ngamampha kweniso ngakukondwesa asani ŵanthu angaleka kuchita nkhondu. Vazamuja vakukondwesa ukongwa kuzigwiraku ntchitu yakutowesa charu ichi kuti chizije paradayisu wakutowa ukongwa, mo mwazamuja vakume kweniso vinyama vakupambanapambana, nge mo venge mumunda wa Edeni! Ndipu mumalu mwakubayiya dala vinyama kweniso kunanga vakume, ŵanthu azamuja mwachimangu ndi vakulengeka vosi va pacharu chapasi. Kusazgiyapu yapa, palivi nyama yeyosi ya mudondu yo ŵana azamuchita nayu mantha.—Yesaya 9:6, 7; 11:1-9.

16. Mu Paradayisu, kumbi ndi vinthu wuli vo Yehova wazamuweziyapu ku munthu weyosi?

¹⁶ Chinthu chinyaki so chakukondwesa ukongwa ntchakuti munthu weyosi wazamuweliyamu umamphaumampha. Mwakuyeruzgiyapu, asani nkhondu ya Aramagedoni yajumphapu, ŵanthu wo azamutaskika pacharu chosi azamuchizgika mwakuziziswa. Nge mo wanguchitiya we pacharu chapasi, Yesu wazamugwiriskiya ntchitu nthazi zaki zo wakupaskika ndi Chiuta kuti waziwovyi ŵanthu ambula kuwona kuti ayambi so kuwona, ambula kuvwa kuti ayambi so kuvwa, akupunduka ndi akutama kuti aje so ndi maliŵavu nganthazi kweniso ngambula suzgu yeyosi. (Mateyu 15:30) Akukota azamuwere so ku unyamata ndipu azamuja ndi liŵavu lamampha kweniso lanthazi. (Yobu 33:25) Mankhwinya ngazamumala,  ndipu manja ndi malundi vazamuja so ndi nthazi. Ndipuso ŵanthu wosi akugomezgeka azamuwonanga kuti masuzgu ngo ngatuza chifukwa cha ubudi kweniso kuleka kufikapu, ngamala mwakamana ndi kamana. Kukamba uneneska, tazakumuwonga ukongwa Yehova Chiuta chifukwa cha nthazi zaki zikulu zakuweziyapu vinthu! Tiyeni sonu tikambiskani nthowa yimoza yakukondwesa ukongwa yo Yehova wazamupangiya vinthu vosi kuŵa vifya pa nyengu yo.

17, 18. (a) Ntchifukwa wuli Yesu wanguchenya Asaduki? (b) Ntchinthu wuli chinguchitiska Eliya kuti wapemphi Yehova kuti wayuski munthu?

¹⁷ Mu nyengu yaku Yesu, alongozgi anyaki avisopa wo adanikanga kuti Asaduki, agomezganga cha kuti kwe chiyuka. Yesu wanguŵachenya ndi mazu nganthazi ngakuti: “Munangisa, chifukwa mutingaziŵa cha Malemba pamwenga nthazi yaku Chiuta.” (Mateyu 22:29) Malemba ngavumbuwa kuti Yehova we ndi nthazi zakuyuskiya akufwa. Kumbi wazamuchita wuli venivi?

¹⁸ Aŵanaŵaniyani vo vinguchitika munyengu yaku Eliya. Choko chingukoleze thupi la mwana waki yumoza pe yo panyengu iyi ndipu wafwa. Mchimi Eliya yo wenga mulendu waki kwa mazuŵa nganandiku, watenere kuti wanguzizwa ukongwa. Nyengu yinyaki, iyu wanguwovya mwana mwenuyu kuti waleki kufwa ndi nja. Ndipu panyengu iyi, Eliya watenere kuti wangwamba kumuyanja ukongwa mwana mwenuyu. Ma wa mwana uyu wanguguŵa ukongwa. Venga viyo chifukwa wenga ndi mwana mwenuyu pe, ndipu asani watimuwona wapembuzgikanga ukongwa ku nyifwa ya mulumu waki. Ndipu watenere so kuti wakhazganga kuti mwana mwenuyu ndiyu wazakumuwovya asani wazikota kunthazi. Chifukwa cha chitima, choko chenichi chinguŵanaŵana kuti Chiuta watimulanga chifukwa cha vinthu viheni vo wanguchitapu munyengu yakuvuli. Eliya wangumuvwiya chitima ukongwa ma mwenuyu. Mwaviyo, wangunyamuwa thupi la mwana yo wangufwa pachifuŵa cha anyina ndi kuluta nayu muchipinda chaki, ndipu wangupempha Yehova Chiuta kuti wamuyuski mwana uyu.—1 Mafumu 17:8-21.

19, 20. (a) Kumbi Abrahamu wangulongo wuli kuti wenga ndi chivwanu mu nthazi zakuweziyapu vinthu zaku Yehova, nanga ntchifukwa wuli wenga ndi chivwanu chaviyo? (b) Kumbi Yehova wangumutumbika wuli Eliya chifukwa cha chivwanu chaki?

¹⁹ Eliya wenga wakwamba cha kugomezga kuti kwe chiyuka. Tikamba viyo chifukwa vyaka masawuzandi nganandi kuvuli, Abrahamu nayu wagomezganga  kuti Yehova we ndi nthazi zakuyuskiya akufwa ndipu wenga ndi vifukwa vakuvwika vakugomezge venivi. Pa nyengu yo Abrahamu wenga ndi vyaka 100 ndipu muwolu waki Sara wenga ndi vyaka 90. Yehova wanguweziyamu nthazi zawu zakubala ndipu mwakuziziswa wanguchitiska kuti Sara wabali mwana munthulumi. (Genezesi 17:17; 21:2, 3) Mwana uyu wati wakuwa, Yehova wangukambiya Abrahamu kuti wakapereki sembi mwana waki mwenuyu. Abrahamu wangulongo kuti wenga ndi chivwanu ndipuso wagomezganga kuti Yehova wazakumuyuska mwana waki wakwanjiwa, Isaki. (Aheberi 11:17-19) Chivwanu chenichi ndichu chitenere kuti chinguwovya Abrahamu pa nyengu yo walutanga ku phiri kuti wakapereki mwana waki sembi, ndi kukambiya ateŵeti ŵaki mwakusimikiza kuti wosi ŵaŵi amuweku.—Genezesi 22:5.

²⁰ Yehova wangutaska Isaki, mwakuti pengavi chifukwa chakuti panyengu yo Isaki wayukiyi kwa akufwa. Kweni mu nkhani yaku Eliya, mwana wa choko wenga kuti wafwa kali, chinanga kuti ndipu pechendajumphi nyengu yitali. Yehova wangutumbika mchimi Eliya chifukwa cha chivwanu chaki ndipu wangumuyuska mnyamata yo! Pavuli paki Eliya wangupereka mnyamata uyu kwa anyina ndipu wangukamba mazu ngambula kuluwika ngakuti: “Awona, mwana waku ngwamoyu”!—1 Mafumu 17:22-24.

21, 22. (a) Ntchifukwa wuli nkhani yakukwaskana ndi chiyuka yikulembeka mu Bayibolu? (b) Mu Paradayisu, kumbi mbanthu anandi wuli wo azamuyuskika, nanga ndi yani yo wazakuŵayuska?

²¹ Yeniyi ndiyu nkhani yakwamba kulembeka mu Bayibolu yo yilongo kuti Yehova wangugwiriskiya ntchitu nthazi zaki zakuweziyapu vinthu kuyuska munthu yo wangufwa. Pati pajumpha nyengu, Yehova wangupaska nthazi Elisha, Yesu, Paulo kweniso Peturo kuti ayuski ŵanthu akufwa. Chinanga kuti ŵanthu wosi wo anguyuskika akufwa so, kweni nkhani za mu Bayibolu zenizi zititilongo vinthu vamampha vo Yehova wazamuchita kunthazi.

²² Mu Paradayisu, Yesu wazamufiska udindu waki nge “chiyuka ndi umoyu.” (Yohane 11:25) Iyu wazamuyuska ŵanthu mamiliyoni nganandi ndi kuŵapaska mwaŵi wakuzija mu Paradayisu pacharu chapasi kwamuyaya. (Yohane 5:28, 29) Aŵanaŵaniyani waka mo ŵanthu azamukondwe kuzikumana so ndi mabwezi ngawu ngakwanjiwa, ngo angulekana nangu kwa nyengu yitali chifukwa cha nyifwa, achihagana mwalikondwa! Kukamba uneneska, ŵanthu wosi azamuthamika Yehova chifukwa cha nthazi zaki zakuweziyapu vinthu.

23. Kumbi ndi nthowa yikulu niyi yo Yehova wangulongore kuti we ndi nthazi zakuyuskiya akufwa, nanga kumbi venivi vititiwovya wuli kuja ndi chivwanu chanthazi cha vinthu vo vichitikengi kunthazi?

 ²³ Yehova wanguchita so chinthu chinyaki kuti watiwovyi kugomezga kuti akufwa azamuyuskika nadi. Iyu wanguyuska Mwana waki Yesu, ndipu wakumupaska nthazi zinandi ukongwa kuluska angelu wosi. Yeniyi ndiyu nthowa yikulu ukongwa yo Yehova wangugwiriskiya ntchitu nthazi zaki zakuweziyapu umoyu. Wati wayuskika, Yesu wanguwoneke ku ŵanthu anandi. (1 Akorinto 15:5, 6) Ukaboni wenuwu wenga wakukwana chinanga nkhu ŵanthu wo akayikiyanga. Yapa viwoneke limu kuti Yehova we ndi nthazi zakuyuskiya ŵanthu wo akufwa.

24. Ntchifukwa wuli te ndi chigomezgu chakuti Yehova wazamuyuska ŵanthu wo akufwa, nanga ntchilindizga wuli cho weyosi waku isi watenere kuwonga?

²⁴ Yehova we ndi nthazi zakuyuskiya ŵanthu akufwa ndipuso wakhumbisiska kuchita viyo. Munthu wakugomezgeka Yobu wangukambirika kukamba kuti Yehova wakhumbisiska kuziyuska ŵanthu wo akufwa kuti azije so ndi umoyu. (Yobu 14:15) Tikayika cha kuti namwi mukhumbisiska kundere kufupi ndi Chiuta widu, yo wakhumbisiska kuzigwiriskiya ntchitu nthazi zaki munthowa yachanju yeniyi. Kweni kumbukani kuti chiyuka ntchimoza mwa vinthu vikuluvikulu vo Yehova wazamupanga kuti vizije vifya. Mwaviyo, po mulutirizga kundere kufupi ndi iyu, nyengu zosi muwongengi chilindizga chamampha chenichi chakuti muziwoni Yehova ‘wachipanga vinthu vosi kuŵa vifya.’—Chivumbuzi 21:5.