1. Ke moreo ofe o sa lemogegego woo batho ba sa phethagalago ba welago go wona gabonolo?

“GA GO na matla a hlokago mereo e iphihlilego.” Mantšu ao a sereti sa lekgolong la bo-19 la nywaga a lebiša tlhokomelo moreong o sa lemogegego: go dirišwa gampe ga matla. Ka manyami, batho ba sa phethagalago ba wela moreong wo gabonolo. Ka kgonthe, go theoša le histori ‘motho o bušitše motho gore a mo senye.’ (Mmoledi 8:9) Go dirišwa ga matla mo go se nago lerato go feleleditše ka tlaišego e sa hlalosegego ya batho.

2, 3. (a) Ke eng seo se lemogegago mabapi le mokgwa woo Jehofa a dirišago matla ka gona? (b) Ke eng seo matla a rena a ka se akaretšago, gomme re swanetše go diriša bjang matla ao ka moka?

² Lega go le bjalo, na ga se mo go lemogegago gore Jehofa Modimo, yo a nago le matla a sa lekanywego, le ka mohla ga a ke a diriša matla ao gampe? Ka ge re bone dikgaolong tše di fetilego, ka mehla o diriša matla a gagwe—e ka ba a go bopa, a senyago, a šireletšago goba a tsošološo—ka go dumelelana le merero ya gagwe e lerato. Ge re naganišiša ka tsela yeo a dirišago matla a gagwe ka gona, re tutueletšega go batamela kgaufsi le yena. Seo ka mo go swanago, se ka re tutueletša go ‘ba baetši ba Modimo’ mokgweng wa rena wa go diriša matla. (Ba-Efeso 5:1) Eupša ke matla afe ao rena batho ba fokolago re nago le wona?

³ Gopola gore motho o bopilwe ka “seswantšho sa Modimo” le ka go swana le yena. (Genesi 1:26, 27, PK) Ka gona, le rena re na le matla—bonyenyane tekanyo e itšego ya wona. Matla a rena a ka akaretša bokgoni bja go dira dilo, go šoma; go ba le matla a go laola ba bangwe; bokgoni bja go tutuetša ba bangwe, kudu-kudu bao ba re ratago; matla a mmele; goba matlotlo a dilo tše di bonagalago. Mopsalme ge a bolela ka Jehofa o itše: “Xo Wene xo mothôpô wa bophelô.” (Psalme 36:9) Ka baka leo,  e le ka go lebanya goba ka go se lebanye, Modimo ke mothopo wa matla le ge e le afe a swanetšego ao re ka bago re e-na le ona. Ka gona re nyaka go a diriša ka ditsela tšeo di mo kgahlišago. Re ka dira bjalo bjang?

4, 5. (a) Senotlelo bakeng sa go diriša matla ka mo go swanetšego ke sefe, gomme mohlala wa Modimo ka noši o bontšha bjang se? (b) Lerato le tla re thuša bjang go diriša matla a rena ka mo go swanetšego?

⁴ Senotlelo sa go diriša matla ka tsela e swanetšego ke lerato. Na mohlala wa Modimo ka noši ga o bontšhe se? Gopola ka poledišano e lego mabapi le dika tše nne tše dikgolo tša Modimo—e lego matla, toka, bohlale le lerato—go Kgaolo 1. Go dika tšeo tše nne, ke sefe seo se di fetago ka moka? Lerato. Johane wa Pele 4:8 e re: “Modimo ké Yêna leratô.” Ee, seka se segolo sa Jehofa ke lerato; se tutuetša dilo ka moka tšeo a di dirago. Ka gona ponagatšo e nngwe le e nngwe ya matla a gagwe e tutuetšwa ke lerato gomme e feleletša ka go hola bao ba mo ratago.

⁵ Gape lerato le tla re thuša go diriša matla a rena ka mo go swanetšego. Go feta moo, Beibele e re botša gore lerato ke le “botho” gomme “xa le tsome xo ikhola.” (1 Ba-Korinthe 13:4, 5) Ka gona, lerato le ka se ke la re dumelela gore re sware ka tsela ya makgwakgwa goba e sehlogo bao re nago le tekanyo e itšego ya matla a taolo godimo ga bona. Go e na le moo, re tla swara ba bangwe ka seriti le go etiša dinyakwa tša bona le maikwelo a bona pele ga tša rena.—Ba-Filipi 2:3, 4.

6, 7. (a) Poifo ya go boifa Modimo ke eng, gomme ke ka baka la’ng seka se se tla re thuša go phema go diriša matla gampe? (b) Bontšha tswalano magareng ga go boifa go se kgahliše Modimo le lerato la go rata Modimo.

⁶ Lerato le tswalana le seka se sengwe seo se ka re thušago go phema go diriša matla gampe: poifo ya go boifa Modimo. Mohola wa seka se ke ofe? Diema 16:6 e re: “Dibe motho ó di lahla ka xo boifa Morêna.” Ga go na pelaelo gore go dirišwa gampe ga matla go gare ga ditsela tše mpe tšeo re swanetšego go di furalela. Poifo ya go boifa Modimo e tla re thibela go swara gampe bao re nago le matla godimo ga bona. Ka baka la’ng? Gare ga dilo tše dingwe, re a tseba gore re ikarabela go Modimo bakeng sa tsela yeo re swarago ba bjalo ka gona. (Nehemia 5:1-7,  15) Eupša poifo ya go boifa Modimo e akaretša se se fetago seo. Mantšu a leleme la mathomo ao a dirišitšwego bakeng sa “poifo” gantši a šupa go tlhompho e tseneletšego gotee le poifo ya borapedi go Modimo. Ka baka leo Beibele e tswalanya poifo le lerato la go rata Modimo. (Doiteronomio 10:12, 13) Poifo ye ya borapedi e akaretša poifo e swanetšego ya go boifa go se kgahliše Modimo—e sego feela ka gobane re boifa ditla-morago tša seo eupša ka gobane re mo rata e le ka kgonthe.

⁷ Ka mohlala: Nagana ka tswalano e botse yeo e lego gona magareng ga mošemane yo monyenyane le tatagwe. Mošemane o lemoga kgahlego e borutho le e lerato yeo tatagwe a nago le yona go yena. Eupša mošemane o bile o lemoga seo tatagwe a se nyakago go yena, gomme o tseba gore tatagwe o tla mo kgala ge e ba a sa itshware gabotse. Mošemane ga a phele ka poifo e sa kgahlišego ya go boifa tatagwe. Ka mo go fapanego, o rata tatagwe e le ka kgonthe. Mošemane o thabela go dira seo se tlago go dira gore a amogelwe ke tatagwe. Go bjalo le ka poifo ya go boifa Modimo. Ka ge re rata Jehofa, Tatago rena wa legodimong, re tšhaba go dira selo le ge e le sefe seo se ka mo dirago gore a ‘nyame’ pelong. (Genesi 6:6) Go e na le moo, re kganyoga go thabiša pelo ya gagwe. (Diema 27:11) Ke ka baka leo re nyakago go diriša matla a rena ka mo go swanetšego. Anke re hlahlobišišeng kamoo re ka dirago seo ka gona.

8. (a) Ke matla afe a taolo ao banna ba nago le wona ka lapeng, gomme a swanetše go dirišwa bjang? (b) Monna a ka bontšha bjang gore o godiša mosadi wa gagwe?

⁸ Sa pele ela hloko ka lapeng. Ba-Efeso 5:23 e re: “Monna ké hlôxô ya mosadi.” Monna o swanetše go diriša bjang matla a a taolo ao a a neilwego ke Modimo? Beibele e botša banna gore ba dule le basadi ba bona ‘go ya ka tsebo, ba ba nee kgodišo bjalo ka ge eka ke sebjana se se fokolago.’ (1 Petro 3:7, bapiša le NW.) Leina la Segerika leo le fetoletšwego e le “kgodišo” le bolela “bohlokwa, . . . tlhompho.” Dibopego tša lentšu le di fetolelwa e le “dimpho” le “botse.” (Ditiro 28:10, NW; 1 Petro 2:7, NW) Monna yo a godišago mosadi wa gagwe le ka mohla a ka  se ke a mo gobatša mmeleng; e bile a ka se mo nyenyefatše goba go mo kodutla, a mo dira gore a ikwe a se na mohola. Go e na le moo, o lemoga bohlokwa bja gagwe gomme o mo swara ka tlhompho. O bontšha ka mantšu a gagwe le ka ditiro—ge ba le noši le ge ba le gare ga batho—gore ke yo bohlokwa go yena. (Diema 31:28) Monna yo bjalo ga a hwetše feela lerato le tlhompho tša mosadi wa gagwe eupša, sa bohlokwa kudu, o hwetša kamogelo ya Modimo.

9. (a) Basadi ba na le matla afe ka lapeng? (b) Ke eng seo se ka thušago mosadi go diriša bokgoni bja gagwe go thekga monna wa gagwe, gomme ka mafelelo afe?

⁹ Basadi le bona ba na le tekanyo e itšego ya taolo ka lapeng. Beibele e bolela ka basadi ba ba boifago Modimo bao, ka gare ga mellwane ya bohlogo bjo bo swanetšego, ba ilego ba gata mogato wa pele wa go tutuetša banna ba bona ka tsela e agago goba go ba thuša go phema diphošo ge ba ahlola dilo. (Genesi 21:9-12; 27:46–28:2) Mosadi a ka ba a le bohlale go feta monna wa gagwe, goba a ka ba a e-na le bokgoni bjo bongwe bjoo monna wa gagwe a se nago bjona. Lega go le bjalo, o swanetše go ba le “tlhompho e tseneletšego” go mmona wa gagwe le go ‘ikokobeletša yena’ ‘bjalo ka ge a ikokobeletša Morena.’ (Ba-Efeso 5:22, 33, bapiša le NW.) Go nagana ka morero wa go kgahliša Modimo go ka thuša mosadi go diriša bokgoni bja gagwe go thekga monna wa gagwe go e na le go mo nyenyefatša goba go leka go mmuša. ‘Mosadi yo bjalo yo bohlale’ o dirišana kgaufsi le monna wa gagwe go aga lapa. Ka go dira bjalo o dula a e-na le khutšo le Modimo.—Diema 14:1.

10. (a) Modimo o neile batswadi matla afe a taolo? (b) Ke eng seo se bolelwago ke lentšu “tayo,” gomme e swanetše go newa bjang? (Bona gape le mongwalo wa ka tlase.)

¹⁰ Batswadi le bona ba na le matla a taolo ao ba a neilwego ke Modimo. Beibele e eletša gore: “Lena Bô-tata-xo-bana! Le se kê la befediša bana ba lena; sa lena a e bê xo ba etetša [go ya ka tayo le tlhahlo ya monagano ya Jehofa, NW].” (Ba-Efeso 6:4) Ka Beibeleng, lentšu “tayo” le ka bolela “go godiša, go tlwaetša le tlhahlo.” Bana ba nyaka tayo; ba atlega ge ba hlahlwa e bile ba beetšwe mellwane ka mo go kwagalago. Beibele e tswalanya tayo e bjalo goba tlhahlo le lerato. (Diema 13:24) Ka gona, “kxati  ya thsôlô” le ka mohla ga se ya swanela go dirišwa gampe—bakeng sa go gobatša maikwelong goba mmeleng. * (Diema 22:15; 29:15) Tayo e thata goba e šoro yeo e sa bontšhego lerato ke go dirišwa gampe ga matla a taolo a botswadi gomme e ka gobatša ngwana moyeng. (Ba-Kolose 3:21) Ka lehlakoreng le lengwe, tayo e leka-lekanego yeo e newago ka mo go swanetšego e bontšha bana gore batswadi ba bona ba a ba rata gomme ba kgomega ka mohuta wa batho bao ba bago bona.

11. Bana ba ka diriša bjang matla a bona ka mo go swanetšego?

¹¹ Go thwe’ng ka bana? Ba ka diriša bjang matla a bona ka mo go swanetšego? Diema 20:29 e re: “Seala sa thsoxana ké matla a bôná.” Ruri ga go na tsela e botse kudu yeo bafsa ba ka dirišago matla a bona go feta go hlankela ‘Mmopi wa rena yo Mogolo.’ (Mmoledi 12:1, NW) Bafsa ba swanetše go gopola gore ditiro tša bona di ka kgoma maikwelo a batswadi ba bona. (Diema 23:24, 25) Ge bana ba e-kwa batswadi ba bona ba boifago Modimo gomme ba kgomarela tsela e nepagetšego, ba thabiša dipelo tša batswadi ba bona. (Ba-Efeso 6:1) Boitshwaro bjo bo bjalo ke bjo bo “kxahlaxo Morêna.”—Ba-Kolose 3:20.

12, 13. (a) Ke pono efe yeo bagolo ba swanetšego go ba le yona ka matla a bona a taolo ka phuthegong? (b) Bontšha lebaka leo ka lona bagolo ba swanetšego go swara mohlape ka boleta.

¹² Jehofa o neile balebeledi bao ba etelelago pele ka phuthegong ya Bokriste. (Ba-Hebere 13:17) Banna ba bao ba swanelegago ba swanetše go diriša matla a bona a taolo ao ba a neilwego ke Modimo go nea thušo e nyakegago le go tlaleletša katlegong ya moya ya mohlape. Na boemo bja bona bo nea bagolo matla a go buša badumedi-gotee le bona? Le gatee! Bagolo ba swanetše go ba le pono e leka-lekanego le ya boikokobetšo ka karolo ya bona ka phuthegong. (1 Petro 5:2, 3) Beibele e botša balebeledi gore: “Le dišê phuthêxô ya Modimo, ye a  inyaketšexo yôna ka madi a [Morwa wa] xaxwe.” (Ditiro 20:28) Le ke lebaka le matla la gore ba sware setho se sengwe le se sengwe sa mohlape ka boleta.

¹³ Re ka swantšha se ka tsela ye: Mogwera wa kgaufsi o go kgopela gore o mo hlokomelele thoto e bohlokwa. O a tseba gore mogwera wa gago o lefile tšhelete e phagamego bakeng sa thoto. Na o be o ka se e sware ka go e neneketša le ka tlhokomelo e kgolo? Ka mo go swanago, Modimo o neile bagolo boikarabelo bja go hlokomela thoto e tlogago e le ya bohlokwa kudu: phuthego yeo ditho tša yona di swantšhwago le dinku. (Johane 21:16, 17) Jehofa o rata dinku tša gagwe—o di rata kudu moo e lego gore o ile a di reka ka madi a bohlokwa a Morwa wa gagwe yo a tswetšwego a nnoši, Jesu Kriste. Jehofa o lefile tefo e phagamego kudu bakeng sa dinku tša gagwe. Bagolo ba ikokobeditšego ba gopola seo gomme ba swara dinku tša Jehofa ka mo go swanetšego.

14. Leleme le na le matla afe?

¹⁴ Beibele e re: “Lehu le bophelo di matleng a leleme.” (Diema 18:21, PK) Ka kgonthe, leleme le ka dira tshenyo e kgolo. Ke mang go rena yo a sa kago a hlabja ke polelo ya go se naganele goba ya go nyenyefatša? Eupša leleme le bile le na le matla a go fodiša. Diema 12:18 e re: “Leleme la mohlale ké moreku.” Ee, mantšu a kgothatšago le a agago a ka swana le go tlola sehlare se se thobago le se se fodišago pelong. Ela hloko mehlala e mengwe.

15, 16. Re ka diriša leleme la rena ka ditsela dife bakeng sa go kgothatša ba bangwe?

¹⁵ Ba-Thesalonika ba Pele 5:14 e kgothaletša gore: “Le tsošê ba dipelo tše di tapilexo.” Ee, gaešita le bahlanka ba Jehofa ba botegago ka dinako tše dingwe ba ka katana le kgateletšego. Ba bjalo re ka ba thuša bjang? Nea theto e lebanyago le ya kgonthe bakeng sa go ba thuša gore ba bone go ba ga bona ba bohlokwa mahlong a Jehofa. Abelana le bona mantšu a matla a ditemana tša Beibele tše di bontšhago gore Jehofa o hlokomela le go rata e le ka kgonthe “ba dipelo tše di robegilego”  le “ba moya o setlegilego.” (Psalme 34:18 [34:19, PK]) Ge re diriša matla a leleme la rena go homotša ba bangwe, re bontšha gore re ekiša Modimo wa rena yo a nago le kwelobohloko, “yo a homotšago ba ba gateletšegilego.”—2 Ba-Korinthe 7:6, New American Standard Bible.

¹⁶ Gape re ka diriša matla a leleme la rena go nea ba bangwe kgothatšo yeo ba e nyakago kudu. Na modumedi-gotee o lahlegetšwe ke moratiwa lehung? Mantšu a kwelobohloko ao a bontšhago go hlokomela le go kgomega ga rena a ka homotša pelo e kwelego bohloko. Na ngwanabo rena yo a tšofetšego goba kgaetšedi o ikwa a sa nyakwe? Motho yo a bontšhago go naganela a ka kgodiša batho ba godilego gore ba bohlokwa e bile ba a lebogwa. Na go na le yo a katanago le bolwetši bjo bošoro? Mantšu a botho ao a abelanwago mogaleng goba difahlego di lebane a ka dira mo gogolo go tsošološa maikwelo a motho yo a babjago. Mmopi wa rena o swanetše go ba a thaba gakaakang ge re diriša matla a polelo go bolela dipolelo tše “botse bakeng sa go aga”!—Ba-Efeso 4:29, NW.

17. Ke tsela efe e bohlokwa yeo ka yona re ka dirišago leleme la rena go hola ba bangwe, gomme ke ka baka la’ng re swanetše go dira bjalo?

¹⁷ Ga go na tsela e nngwe e bohlokwa ya go diriša matla a  leleme go phala ya go abelana ga rena ditaba tše dibotse tša Mmušo wa Modimo le ba bangwe. Diema 3:27 e re: “Yo a swanetšwexo ke tše botse O se mo hlokišê tšôna, xe ’atla sa xaxo sè kxôna xo di dira.” Re kolota ba bangwe go abelana le bona ditaba tše di botse tše di phološago bophelo. E be e ka se be mo go swanetšego go dula ka molaetša o akgofilego woo Jehofa a re neilego wona ka seatla se se bulegilego kudu. (1 Ba-Korinthe 9:16, 22) Eupša Jehofa o nyaka gore re tšee karolo go fihla bokgoleng bofe modirong wo?

18. Ke eng seo Jehofa a se lebeletšego go rena?

¹⁸ Lerato la rena go Jehofa le re tutueletša go ba le karolo ka botlalo bodireding bja Bokriste. Ke eng seo Jehofa a se lebeletšego  go rena tabeng ye? Ke selo se sengwe seo ka moka ga rena re ka kgonago go se nea, go sa šetšwe gore maemo a rena bophelong ke afe: “Ka moka tše Le di diraxo, Le di dirê ka pelo e rataxo, e ke Le dirêla Modimo, e sexo batho.” (Ba-Kolose 3:23) Ge a bolela molao o mogolo kudu, Jesu o itše: “Morêna Modimo wa xaxo O mo ratê ka pelo ya xaxo ka moka, le ka môya wa xaxo ka moka, le ka thlaoloxanyô ya xaxo ka moka, le ka matla a xaxo ka moka.” (Mareka 12:30) Ee, Jehofa o lebeletše gore yo mongwe le yo mongwe wa rena a mo rate le go mo hlankela ka moya ka moka.

19, 20. (a) Ka ge moya o akaretša pelo, monagano le matla, ke ka baka la’ng go bolelwa ka dikarolo tše tše dingwe go Mareka 12:30? (b) Go hlankela Jehofa ka moya ka moka go bolela’ng?

¹⁹ Go hlankela Modimo ka moya ka moka go bolela’ng? Moya o šupa go motho ka botlalo, go akaretša bokgoni bja gagwe bja mmele le bja monagano. Ka ge moya o akaretša pelo, monagano le matla, ke ka baka la’ng go bolelwa ka dikarolo tše tše dingwe ka moka go Mareka 12:30? Ela hloko mohlala wo. Mehleng ya Beibele, motho o be a ka ithekiša (goba go rekiša moya wa gagwe) bokgobeng. Lega go le bjalo, lekgoba le ka no se hlankele mong wa lona ka pelo ka moka; le ka no se diriše matla a lona ka moka goba bokgoni bja lona ka moka bja monagano go tšwetša pele dikgahlego tša mong wa lona. (Ba-Kolose 3:22) Ka gona, go bonagala Jesu a be a bolela ka dikarolo tše tše dingwe bakeng sa go gatelela gore ga se ra swanela go itšhiela selo tirelong ya rena go Modimo. Go hlankela Modimo ka moya ka moka go bolela go ikgafa, go diriša matla a rena ka botlalo ka mo re ka kgonago tirelong ya gagwe.

²⁰ Na go hlankela ka moya ka moka go bolela gore ka moka re swanetše go diriša tekanyo e lekanago ya nako le matla bodireding? Seo se ka se ke sa kgonega, ka gobane maemo le bokgoni di fapana go ya ka batho. Ka mohlala, motho yo a phetšego gabotse mmeleng e bile a e-na le matla a ka kgona go diriša nako e ntši boboleding go feta kamoo go ka dirago motho yo matla a gagwe a fokodišitšwego ke botšofadi. Motho yo  a sego lenyalong yo a se nago boikarabelo bja lapa a ka kgona go dira mo gontši go feta kamoo go ka dirago motho yo a swanelwago ke go hlokomela lapa. Re swanetše go leboga kudu gakaakang ge e ba re e-na le matla le maemo ao a re dumelelago go dira mo gontši bodireding! Ee, le ka mohla ga re nyake go ba le moya wa go swaya diphošo, re ipapiša le ba bangwe tabeng ye. (Ba-Roma 14:10-12) Go e na le moo, re nyaka go diriša matla a rena go kgothatša ba bangwe.

21. Ke tsela efe e phalago tšohle le e bohlokwa kudu yeo ka yona re ka dirišago matla a rena?

²¹ Jehofa o beile mohlala o phethagetšego tabeng ya go diriša matla a gagwe ka mo go swanetšego. Re nyaka go mo ekiša ka mo re ka kgonago ka gona re le batho ba sa phethagalago. Re ka diriša matla a rena ka mo go swanetšego ka go swara ka seriti bao re nago le tekanyo e itšego ya matla a taolo godimo ga bona. Go oketša moo, re nyaka go ba ka moya ka moka ge re dira modiro wa boboledi wa go phološa bophelo woo Jehofa a re neilego wona gore re o phethe. (Ba-Roma 10:13, 14) Gopola gore Jehofa o a thaba ge o nea sohle seo wena—moya wa gago—o ka kgonago go se nea. Na pelo ya gago ga e go tutueletše go nyaka go dira sohle seo o ka se kgonago go hlankeleng Modimo yo bjalo yo a kwešišago le yo lerato? Ga go na tsela e nngwe e kaone goba e bohlokwa kudu ya go diriša matla a gago e phalago yeo.