1. ਲੋਕ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਕਿਸ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ?

“ਜਿਸ ਦੀ ਲਾਠੀ, ਉਸੇ ਦੀ ਭੈਂਸ।” ਇਸ ਮੁਹਾਵਰੇ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਤਾਕਤਵਰ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅਧਿਕਾਰ ਦਾ ਗ਼ਲਤ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਨ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਫ਼ਸੋਸ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਇਸ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਤਿਹਾਸ ਤੋਂ ਸਾਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ‘ਕੁਝ ਮਨੁੱਖ ਦੂਜੇ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦਾ ਅਤਿਆਚਾਰ ਸਹਿੰਦੇ ਆਏ ਹਨ।’ (ਉਪਦੇਸ਼ਕ 8:9, ਪਵਿੱਤਰ ਬਾਈਬਲ ਨਵਾਂ ਅਨੁਵਾਦ) ਪਿਆਰ-ਮੁਹੱਬਤ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਅਧਿਕਾਰ ਚਲਾਉਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਬਹੁਤ ਦੁੱਖ ਝੱਲੇ ਹਨ।

2, 3. (ੳ) ਯਹੋਵਾਹ ਆਪਣੀ ਸ਼ਕਤੀ ਕਿਵੇਂ ਵਰਤਦਾ ਹੈ? (ਅ) ਆਪਣੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਕੀ-ਕੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਸ਼ਕਤੀ ਜਾਂ ਅਧਿਕਾਰ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਰਤਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ?

² ਪਰ ਯਹੋਵਾਹ ਬਾਰੇ ਜ਼ਰਾ ਸੋਚੋ। ਭਾਵੇਂ ਉਸ ਕੋਲ ਅਸੀਮ ਸ਼ਕਤੀ ਤੇ ਅਧਿਕਾਰ ਹਨ, ਫਿਰ ਵੀ ਉਹ ਕਦੇ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਗ਼ਲਤ ਇਸਤੇਮਾਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਜਿਵੇਂ ਅਸੀਂ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਅਧਿਆਵਾਂ ਵਿਚ ਦੇਖਿਆ ਹੈ ਯਹੋਵਾਹ ਆਪਣੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਪਣੇ ਮਕਸਦਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਵਰਤਦਾ ਹੈ ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਉਸ ਦੀ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟ ਕਰਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ, ਨਾਸ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਜਾਂ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਹੋਵੇ। ਜਦ ਅਸੀਂ ਸੋਚਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਰਤਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਉਸ ਵੱਲ ਖਿੱਚੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਸ਼ਕਤੀ ਤੇ ਅਧਿਕਾਰ ਵਰਤਣ ਵਿਚ ‘ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੀ ਰੀਸ ਕਰਨ’ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ। (ਅਫ਼ਸੀਆਂ 5:1) ਪਰ ਮਾਮੂਲੀ ਜਿਹੇ ਇਨਸਾਨ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀ ਸ਼ਕਤੀ ਜਾਂ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ?

³ ਯਾਦ ਰੱਖੋ ਕਿ ਲੋਕ “ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੇ ਸਰੂਪ ਉੱਤੇ” ਸ੍ਰਿਸ਼ਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। (ਉਤਪਤ 1:26, 27) ਇਸ ਕਰਕੇ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਵੀ ਥੋੜ੍ਹੀ-ਬਹੁਤੀ ਸ਼ਕਤੀ ਹੈ। ਆਪਣੀ ਇਸ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਿਚ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਾਂ, ਦੂਸਰਿਆਂ ਉੱਤੇ ਰੋਹਬ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ, ਲੋਕਾਂ ਉੱਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ, ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਜੋ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਹੋਣ ਦਾ ਮਤਲਬ ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ ਤੇ ਤਕੜੇ ਹੋਣਾ ਅਤੇ ਅਮੀਰ ਹੋਣਾ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਯਹੋਵਾਹ ਬਾਰੇ ਜ਼ਬੂਰਾਂ ਦੇ ਇਕ ਲਿਖਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ:  “ਜੀਉਣ ਦਾ ਚਸ਼ਮਾ ਤੇਰੇ ਮੁੱਢ ਹੈ।” (ਜ਼ਬੂਰਾਂ ਦੀ ਪੋਥੀ 36:9) ਇਸ ਕਰਕੇ ਇਹ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਤੋਂ ਹੀ ਸਾਨੂੰ ਸ਼ਕਤੀ ਜਾਂ ਜਾਇਜ਼ ਅਧਿਕਾਰ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਅਸੀਂ ਉਸ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਰਤਾਂਗੇ ਜਿਸ ਤੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਹੋਵੇ। ਅਸੀਂ ਇਹ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ?

4, 5. (ੳ) ਸ਼ਕਤੀ ਜਾਂ ਅਧਿਕਾਰ ਨੂੰ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਵਰਤਣ ਲਈ ਕੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਨੇ ਕਿਹੜੀ ਮਿਸਾਲ ਕਾਇਮ ਕੀਤੀ ਹੈ? (ਅ) ਆਪਣੀ ਸ਼ਕਤੀ ਵਰਤਣ ਵਿਚ ਪਿਆਰ ਸਾਡੀ ਮਦਦ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰੇਗਾ?

⁴ ਸ਼ਕਤੀ ਜਾਂ ਅਧਿਕਾਰ ਨੂੰ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਵਰਤਣ ਲਈ ਪਿਆਰ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਨੇ ਸਾਡੇ ਵਾਸਤੇ ਕਿੰਨੀ ਵਧੀਆ ਮਿਸਾਲ ਕਾਇਮ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਅਧਿਆਇ ਵਿਚ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੇ ਚਾਰ ਮੁੱਖ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰੋ ਯਾਨੀ ਸ਼ਕਤੀ, ਇਨਸਾਫ਼, ਬੁੱਧ ਅਤੇ ਪਿਆਰ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਚਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਹੜਾ ਗੁਣ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹੈ? ਪਿਆਰ। ਸਾਨੂੰ 1 ਯੂਹੰਨਾ 4:8 ਵਿਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ “ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਪ੍ਰੇਮ ਹੈ।” ਜੀ ਹਾਂ, ਪਿਆਰ ਯਹੋਵਾਹ ਦੀ ਖ਼ਾਸੀਅਤ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਜੋ ਕੁਝ ਵੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਉਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਉਸ ਦਾ ਪਿਆਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸੋ ਉਹ ਆਪਣੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭਲਾਈ ਲਈ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਉਸ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹਨ।

⁵ ਪਿਆਰ ਸਾਡੀ ਵੀ ਮਦਦ ਕਰੇਗਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਵਰਤੀਏ। ਦਰਅਸਲ ਬਾਈਬਲ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰੇਮ “ਕਿਰਪਾਲੂ ਹੈ” ਅਤੇ “ਆਪ ਸੁਆਰਥੀ ਨਹੀਂ।” (1 ਕੁਰਿੰਥੀਆਂ 13:4, 5) ਪਿਆਰ ਸਾਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਬਦਸਲੂਕੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਵਰਜੇਗਾ ਜੋ ਸਾਡੇ ਅਧਿਕਾਰ ਥੱਲੇ ਹਨ। ਕਠੋਰ ਹੋਣ ਦੀ ਬਜਾਇ ਅਸੀਂ ਦੂਸਰਿਆਂ ਦਾ ਆਦਰ ਕਰਾਂਗੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਤੇ ਜਜ਼ਬਾਤਾਂ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦੇਵਾਂਗੇ।​—ਫ਼ਿਲਿੱਪੀਆਂ 2:3, 4.

6, 7. (ੳ) ਪਰਮੇਸ਼ੁਰੀ ਭੈ ਕੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਆਪਣੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਸਹੀ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਨ ਵਿਚ ਸਾਡੀ ਮਦਦ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਦਾ ਹੈ? (ਅ) ਮਿਸਾਲ ਦੇ ਕੇ ਸਮਝਾਓ ਕਿ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਤੋਂ ਡਰਨ ਅਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਕਰਨ ਵਿਚ ਕੀ ਸੰਬੰਧ ਹੈ।

⁶ ਪਿਆਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇਕ ਹੋਰ ਵੀ ਗੁਣ ਹੈ ਜੋ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਸਹੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਨ ਵਿਚ ਸਾਡੀ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਹੈ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰੀ ਭੈ। ਪਰ ਇਸ ਗੁਣ ਦੀ ਕੀ ਮਹੱਤਤਾ ਹੈ? ਕਹਾਉਤਾਂ 16:6 ਵਿਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ: “ਯਹੋਵਾਹ ਦਾ ਭੈ ਮੰਨਣ ਕਰਕੇ ਲੋਕ ਬੁਰਿਆਈ ਤੋਂ ਪਰੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।” ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਗ਼ਲਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਵਰਤਣਾ ਇਕ  ਬੁਰਾਈ ਜ਼ਰੂਰ ਹੈ ਜਿਸ ਤੋਂ ਸਾਨੂੰ ਦੂਰ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦਾ ਭੈ ਸਾਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਰੋਹਬ ਪਾਉਣ ਤੋਂ ਰੋਕੇਗਾ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਸਾਨੂੰ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ। ਇਹ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ? ਇਕ ਗੱਲ ਤਾਂ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੇਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਦੂਸਰਿਆਂ ਨਾਲ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੇਸ਼ ਆਉਂਦੇ ਹਾਂ। (ਨਹਮਯਾਹ 5:1-7, 15) ਪਰ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰੀ ਭੈ ਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹੀ ਨਹੀਂ। ਬਾਈਬਲ ਦੀ ਮੁਢਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਚ “ਭੈ” ਦਾ ਮਤਲਬ ਅਕਸਰ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਲਈ ਆਦਰ-ਸਤਿਕਾਰ ਹੈ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਬਾਈਬਲ ਵਿਚ ਭੈ ਖਾਣ ਨੂੰ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਕਰਨ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। (ਬਿਵਸਥਾ ਸਾਰ 10:12, 13) ਇਸ ਆਦਰ-ਸਤਿਕਾਰ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਨੂੰ ਨਾਰਾਜ਼ ਕਰਨ ਤੋਂ ਡਰਾਂਗੇ, ਇਸ ਲਈ ਨਹੀਂ ਕਿ ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਦੇਵੇਗਾ, ਪਰ ਇਸ ਲਈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਉਸ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹਾਂ।

⁷ ਮਿਸਾਲ ਲਈ, ਇਕ ਮੁੰਡੇ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਆਪਸੀ ਰਿਸ਼ਤੇ ਬਾਰੇ ਸੋਚੋ। ਮੁੰਡਾ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦਾ ਪਿਤਾ ਉਸ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਫ਼ਿਕਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਉਹ ਇਹ ਵੀ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦਾ ਪਿਤਾ ਉਸ ਤੋਂ ਕੀ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇ ਉਸ ਨੇ ਕੋਈ ਬਦਤਮੀਜ਼ੀ ਕੀਤੀ, ਤਾਂ ਉਹ ਉਸ ਨੂੰ ਡਾਂਟੇਗਾ। ਪਰ ਉਹ ਮੁੰਡਾ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਤੋਂ ਡਰ ਦਾ ਮਾਰਾ ਸਹਿਮ ਕੇ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਉਲਟ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਖ਼ੁਸ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਪੂਰੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦਾ ਭੈ ਵੀ ਕੁਝ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂ ਜੋ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਸਵਰਗੀ ਪਿਤਾ ਯਹੋਵਾਹ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਅਸੀਂ ਕੁਝ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਡਰਦੇ ਹਾਂ ਜਿਸ ਕਰਕੇ “ਉਹ ਮਨ ਵਿੱਚ ਦੁਖੀ” ਹੋਵੇ। (ਉਤਪਤ 6:6) ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਇ ਅਸੀਂ ਉਸ ਦੇ ਜੀ ਨੂੰ ਖ਼ੁਸ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। (ਕਹਾਉਤਾਂ 27:11) ਇਸ ਕਰਕੇ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਵਰਤਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ। ਆਓ ਆਪਾਂ ਹੁਣ ਧਿਆਨ ਦੇਈਏ ਕਿ ਅਸੀਂ ਇਹ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।

8. (ੳ) ਪਤੀ ਕੋਲ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ? (ਅ) ਪਤੀ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਿਖਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਦਾ ਆਦਰ ਕਰਦਾ ਹੈ?

⁸ ਆਓ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਾਂ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ। ਅਫ਼ਸੀਆਂ 5:23 ਵਿਚ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ “ਪਤੀ ਪਤਨੀ ਦਾ ਸਿਰ ਹੈ।” ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਤੋਂ ਮਿਲਿਆ ਹੋਇਆ ਇਹ ਅਧਿਕਾਰ ਪਤੀ ਨੂੰ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਰਤਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ? ਬਾਈਬਲ ਵਿਚ ਪਤੀ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ‘ਬੁੱਧ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਨਾਲ ਵੱਸੇ ਅਤੇ ਇਸਤ੍ਰੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲੋਂ ਕੋਮਲ ਸਰੀਰ ਜਾਣ ਕੇ ਉਹ ਦਾ ਆਦਰ ਕਰੇ।’ (1 ਪਤਰਸ 3:7) ਜਿਸ ਯੂਨਾਨੀ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਤਰਜਮਾ ‘ਆਦਰ ਕਰੋ’ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਉਸ ਦੇ ਹੋਰ ਮਤਲਬ  ਵੀ ਹਨ: ਕੀਮਤੀ ਅਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਸਮਝੋ ਤੇ ਇੱਜ਼ਤ ਕਰੋ। ਇਸ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਤਰਜਮਾ “ਭੇਂਟਾਂ” ਅਤੇ “ਬਹੁਮੁੱਲਾ” ਵੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। (ਚੇਲਿਆਂ ਦੇ ਕਰਤੱਬ 28:10; 1 ਪਤਰਸ 2:7, ਨਵਾਂ ਅਨੁਵਾਦ) ਜੋ ਪਤੀ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਦਾ ਆਦਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਉਹ ਕਦੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕੁੱਟੇ-ਮਾਰੇਗਾ ਨਹੀਂ, ਨਾ ਹੀ ਦੂਸਰਿਆਂ ਸਾਮ੍ਹਣੇ ਉਸ ਦੀ ਬੇਇੱਜ਼ਤੀ ਕਰੇਗਾ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਹ ਨਿਕੰਮੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰੇ। ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਇ ਉਹ ਉਸ ਦੀ ਕਦਰ ਅਤੇ ਇੱਜ਼ਤ ਕਰੇਗਾ। ਉਹ ਆਪਣੀ ਕਹਿਣੀ ਤੇ ਕਰਨੀ ਦੁਆਰਾ ਘਰ ਵਿਚ ਅਤੇ ਦੂਸਰਿਆਂ ਸਾਮ੍ਹਣੇ ਦਿਖਾਏਗਾ ਕਿ ਉਹ ਉਸ ਦੇ ਲਈ ਬਹੁਮੁੱਲੀ ਹੈ। (ਕਹਾਉਤਾਂ 31:28) ਅਜਿਹਾ ਪਤੀ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਦਾ ਪਿਆਰ ਤੇ ਮਾਣ ਹਾਸਲ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਹੈ ਕਿ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਵੀ ਉਸ ਤੋਂ ਖ਼ੁਸ਼ ਹੋਵੇਗਾ।

9. (ੳ) ਪਤਨੀ ਕੋਲ ਘਰ ਵਿਚ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ? (ਅ) ਪਤਨੀ ਆਪਣੀ ਕਾਬਲੀਅਤ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੀ ਮਦਦ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਕੀ ਨਿਕਲ ਸਕਦੇ ਹਨ?

⁹ ਪਤਨੀ ਕੋਲ ਵੀ ਘਰ ਵਿਚ ਥੋੜ੍ਹਾ-ਬਹੁਤਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ। ਬਾਈਬਲ ਵਿਚ ਸਾਨੂੰ ਅਜਿਹੀਆਂ ਤੀਵੀਆਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੀ ਸਰਦਾਰੀ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਗੈਰ ਉਸ ਉੱਤੇ ਚੰਗਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਇਆ ਅਤੇ ਸਹੀ ਫ਼ੈਸਲੇ ਕਰਨ ਵਿਚ ਉਸ ਦੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ। (ਉਤਪਤ 21:9-12; 27:46–28:2) ਘਰਵਾਲੀ ਸ਼ਾਇਦ ਆਪਣੇ ਘਰਵਾਲੇ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਚੁਸਤ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਉਹ ਕੁਝ ਕੰਮਾਂ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਘਰਵਾਲੇ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਾਬਲ ਹੋਵੇ। ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦਾ “ਮਾਨ” ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ “ਅਧੀਨ” ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ‘ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਪ੍ਰਭੁ ਦੇ’ ਅਧੀਨ ਹੈ। (ਅਫ਼ਸੀਆਂ 5:22, 33) ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਨੂੰ ਖ਼ੁਸ਼ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਸੋਚ ਕੇ ਇਕ ਪਤਨੀ ਆਪਣੀ ਕਾਬਲੀਅਤ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰੇਗੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਮਖੌਲ ਕਰ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਨੀਵਾਂ ਮਹਿਸੂਸ ਨਹੀਂ ਕਰਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਉਸ ਉੱਤੇ ਹੁਕਮ ਚਲਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੇਗੀ। ਅਜਿਹੀ “ਬੁੱਧਵਾਨ ਤੀਵੀਂ” ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਆਪਣੇ ਟੱਬਰ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਣਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਹ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਨਾਲ ਵੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਬਣਾਈ ਰੱਖੇਗੀ।​—ਕਹਾਉਤਾਂ 14:1.

10. (ੳ) ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਨੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਕੀ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ? (ਅ) “ਸਿੱਖਿਆ” ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਕੀ ਮਤਲਬ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ? (ਫੁਟਨੋਟ ਵੀ ਦੇਖੋ।)

¹⁰ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਨੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਅਧਿਕਾਰ ਸੌਂਪਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਬਾਈਬਲ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ: “ਹੇ ਪਿਤਾਓ, ਤੁਸੀਂ ਆਪਣਿਆਂ ਬਾਲਕਾਂ ਦਾ ਕ੍ਰੋਧ ਨਾ ਭੜਕਾਓ ਸਗੋਂ ਪ੍ਰਭੁ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਅਰ ਮੱਤ ਦੇ ਕੇ ਓਹਨਾਂ ਦੀ ਪਾਲਨਾ ਕਰੋ।” (ਅਫ਼ਸੀਆਂ 6:4) ਬਾਈਬਲ ਵਿਚ “ਸਿੱਖਿਆ” ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਮਤਲਬ ਬੱਚੇ ਦਾ ‘ਪਾਲਣ-ਪੋਸਣ ਕਰਨਾ, ਉਸ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਤੇ ਤਾੜਨਾ ਦੇਣੀ’ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਤਾੜਨਾ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਦ  ਬੱਚਾ ਸਾਫ਼-ਸਾਫ਼ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਕੀ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਹੈ ਤੇ ਕੀ ਨਹੀਂ, ਤਾਂ ਉਹ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਖ਼ੁਸ਼ ਤੇ ਕਾਮਯਾਬ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬਾਈਬਲ ਵਿਚ ਅਜਿਹੀ ਸਿੱਖਿਆ ਜਾਂ ਤਾੜਨਾ ਦਾ ਸੰਬੰਧ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। (ਕਹਾਉਤਾਂ 13:24) ਇਸ ਲਈ ਜਦੋਂ ਮਾਪੇ “ਤਾੜ ਦੀ ਛਿਟੀ” ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਬੱਚੇ ਦੇ ਮਨ ਜਾਂ ਸਰੀਰ ਤੇ ਕਦੇ ਵੀ ਮਾੜਾ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਪੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। * (ਕਹਾਉਤਾਂ 22:15; 29:15) ਜੇ ਮਾਪੇ ਪਿਆਰ ਦੀ ਬਜਾਇ ਸਖ਼ਤੀ ਨਾਲ ਸਜ਼ਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਹ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਵੱਲੋਂ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਅਧਿਕਾਰ ਨੂੰ ਗ਼ਲਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਵਰਤ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਬੱਚੇ ਮਨ ਵਿਚ ਕੁਚਲੇ ਹੋਏ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। (ਕੁਲੁੱਸੀਆਂ 3:21) ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਜਦ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਅਤੇ ਸੋਚ ਸਮਝ ਕੇ ਤਾੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਾਪੇ ਉਸ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਿ ਉਹ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਵੱਡਾ ਹੋ ਕੇ ਚੰਗਾ ਇਨਸਾਨ ਬਣੇ।

11. ਬੱਚੇ ਆਪਣੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਰਤ ਸਕਦੇ ਹਨ?

¹¹ ਬੱਚਿਆਂ ਬਾਰੇ ਕੀ? ਉਹ ਆਪਣੀ ਸ਼ਕਤੀ ਜਾਂ ਤਾਕਤ ਨੂੰ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਰਤ ਸਕਦੇ ਹਨ? ਕਹਾਉਤਾਂ 20:29 ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ: “ਜੁਆਨਾਂ ਦੀ ਸੋਭਾ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬਲ ਹੈ।” ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਉਹ “ਆਪਣੇ ਕਰਤਾਰ” ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਤਾਕਤ ਵਰਤਣ। (ਉਪਦੇਸ਼ਕ ਦੀ ਪੋਥੀ 12:1) ਨਿਆਣਿਆਂ ਲਈ ਇਹ ਗੱਲ ਯਾਦ ਰੱਖਣੀ ਚੰਗੀ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਰਨੀਆਂ ਦਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਪਿਆਂ ਤੇ ਵੱਡਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। (ਕਹਾਉਤਾਂ 23:24, 25) ਜਦ ਬੱਚੇ ਆਪਣੇ ਮਾਪਿਆਂ ਦੇ ਆਗਿਆਕਾਰ ਬਣ ਕੇ ਸਹੀ ਰਾਹ ਤੇ ਤੁਰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਮਾਪਿਆਂ ਦੇ ਦਿਲ ਖ਼ੁਸ਼ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। (ਅਫ਼ਸੀਆਂ 6:1) ਅਜਿਹਾ ਚਾਲ-ਚਲਣ ‘ਪ੍ਰਭੁ ਨੂੰ ਮਨ ਭਾਉਂਦਾ ਹੈ।’​—ਕੁਲੁੱਸੀਆਂ 3:20.

12, 13. (ੳ) ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨੂੰ ਕਲੀਸਿਯਾ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਅਧਿਕਾਰ ਬਾਰੇ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੋਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ? (ਅ) ਉਦਾਹਰਣ ਦੇ ਕੇ ਦੱਸੋ ਕਿ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨੂੰ ਇੱਜੜ ਦੀ ਦੇਖ-ਭਾਲ ਕੋਮਲਤਾ ਨਾਲ ਕਿਉਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ?

¹² ਯਹੋਵਾਹ ਨੇ ਮਸੀਹੀ ਕਲੀਸਿਯਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਗਾਹਬਾਨ ਨਿਯੁਕਤ  ਕੀਤੇ ਹਨ। (ਇਬਰਾਨੀਆਂ 13:17) ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਬਲ ਆਦਮੀਆਂ ਨੂੰ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਤੋਂ ਮਿਲੇ ਅਧਿਕਾਰ ਨੂੰ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਰਤਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ? ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਲੀਸਿਯਾ ਵਿਚ ਇੱਜੜ ਦੀ ਦੇਖ-ਭਾਲ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰੂਹਾਨੀ ਤਰੱਕੀ ਉੱਤੇ ਨਿਗਾਹ ਰੱਖਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਕੀ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨੂੰ ਕਲੀਸਿਯਾ ਉੱਤੇ ਹੁਕਮ ਚਲਾਉਣ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ? ਬਿਲਕੁਲ ਨਹੀਂ! ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪਦਵੀ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤਾ ਨਹੀਂ ਸੋਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। (1 ਪਤਰਸ 5:2, 3) ਬਾਈਬਲ ਵਿਚ ਨਿਗਾਹਬਾਨਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ: “ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੀ ਕਲੀਸਿਯਾ ਦੀ ਚਰਵਾਹੀ ਕਰੋ ਜਿਹ ਨੂੰ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਹੀ [ਪੁੱਤਰ ਦੇ] ਲਹੂ ਨਾਲ ਮੁੱਲ ਲਿਆ ਹੈ।” (ਰਸੂਲਾਂ ਦੇ ਕਰਤੱਬ 20:28) ਇਸ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਕਾਰਨ ਕਰਕੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨੂੰ ਇੱਜੜ ਦੇ ਹਰ ਮੈਂਬਰ ਨਾਲ ਕੋਮਲਤਾ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਆਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

¹³ ਇਸ ਦੀ ਉਦਾਹਰਣ ਅਸੀਂ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਫ਼ਰਜ਼ ਕਰੋ ਤੁਹਾਡਾ ਕੋਈ ਜਿਗਰੀ ਦੋਸਤ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਕਿਸੇ ਕੀਮਤੀ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਦੇਖ-ਭਾਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਦੋਸਤ ਨੇ ਇਸ ਚੀਜ਼ ਲਈ ਬਹੁਤ ਪੈਸੇ ਖ਼ਰਚੇ। ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਉਸ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਦੇਖ-ਭਾਲ ਨਹੀਂ ਕਰੋਗੇ ਤਾਂਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨ ਨਾ ਪਹੁੰਚੇ? ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਨੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨੂੰ ਇਕ ਕੀਮਤੀ ਚੀਜ਼ ਯਾਨੀ ਕਲੀਸਿਯਾ ਦੀ ਦੇਖ-ਭਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਵੱਡੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸੌਂਪੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਯਹੋਵਾਹ ਲਈ ਕਲੀਸਿਯਾ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਭੇਡਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਉਹ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। (ਯੂਹੰਨਾ 21:16, 17) ਦਰਅਸਲ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਇੰਨਾ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਇਕਲੌਤੇ ਪੁੱਤਰ ਯਿਸੂ ਮਸੀਹ ਦੇ ਬਹੁਮੁੱਲੇ ਲਹੂ ਨਾਲ ਖ਼ਰੀਦਿਆ ਹੈ। ਯਹੋਵਾਹ ਆਪਣੀਆਂ ਭੇਡਾਂ ਲਈ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਕੀਮਤ ਨਹੀਂ ਅਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਬਜ਼ੁਰਗ, ਜੋ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬਹੁਤਾ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦੇ, ਇਹ ਗੱਲ ਯਾਦ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਯਹੋਵਾਹ ਦੀਆਂ ਭੇਡਾਂ ਨਾਲ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।

14. ਜੀਭ ਵਿਚ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀ ਸ਼ਕਤੀ ਹੈ?

¹⁴ ਬਾਈਬਲ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ “ਮੌਤ ਅਤੇ ਜੀਉਣ ਦੋਵੇਂ ਜੀਭ ਦੇ ਵੱਸ ਵਿੱਚ ਹਨ।” (ਕਹਾਉਤਾਂ 18:21) ਯਕੀਨਨ ਜੀਭ ਵੱਡਾ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਕਿ ਕਦੇ-ਨ-ਕਦੇ ਕਿਸੇ ਦੀ ਰੁੱਖੀ ਗੱਲ ਸਾਡੇ ਜ਼ਰੂਰ ਚੁੱਭੀ ਹੋਣੀ। ਪਰ ਜੀਭ ਵਿਚ ਸੁਧਾਰਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਵੀ ਹੈ। ਕਹਾਉਤਾਂ 12:18 ਵਿਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ: “ਬੁੱਧਵਾਨ ਦੀ ਜ਼ਬਾਨ ਚੰਗਾ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।” ਜੀ ਹਾਂ, ਹੌਸਲਾ ਦੇਣ ਲਈ ਕਹੀ ਗਈ ਗੱਲ ਦਿਲ ਦੇ ਜ਼ਖ਼ਮਾਂ ਉੱਤੇ ਮਲ੍ਹਮ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਉੱਤੇ ਗੌਰ ਕਰੋ।

15, 16. ਅਸੀਂ ਜੀਭ ਨੂੰ ਦੂਸਰਿਆਂ ਨੂੰ ਹੌਸਲਾ ਦੇਣ ਲਈ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਰਤ ਸਕਦੇ ਹਾਂ?

 ¹⁵ ਬਾਈਬਲ 1 ਥੱਸਲੁਨੀਕੀਆਂ 5:14 ਵਿਚ ਅਰਜ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ: “ਕਮਦਿਲਿਆਂ ਨੂੰ ਦਿਲਾਸਾ ਦਿਓ।” ਜੀ ਹਾਂ, ਯਹੋਵਾਹ ਦੇ ਵਫ਼ਾਦਾਰ ਸੇਵਕ ਵੀ ਕਦੇ-ਕਦੇ ਨਿਰਾਸ਼ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਭੈਣਾਂ-ਭਰਾਵਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ? ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਬਾਰੇ ਸੋਚ ਕੇ ਸੱਚੇ ਦਿਲੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿਫ਼ਤ ਕਰੋ ਤਾਂਕਿ ਉਹ ਸਮਝ ਸਕਣ ਕਿ ਯਹੋਵਾਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਦਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਬਾਈਬਲ ਵਿੱਚੋਂ ਦਿਲਾਸਾ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਕੁਝ ਹਵਾਲੇ ਦਿਖਾਓ ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਦੇਖ ਸਕਣਗੇ ਕਿ ਯਹੋਵਾਹ “ਟੁੱਟੇ ਦਿਲ ਵਾਲਿਆਂ” ਅਤੇ “ਕੁਚਲਿਆਂ ਆਤਮਾਂ ਵਾਲਿਆਂ” ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। (ਜ਼ਬੂਰਾਂ ਦੀ ਪੋਥੀ 34:18) ਜਦ ਅਸੀਂ ਜੀਭ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਦੂਸਰਿਆਂ ਨੂੰ ਦਿਲਾਸਾ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਹਮਦਰਦ ਪਿਤਾ ਦੀ ਰੀਸ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ਬੇਸਹਾਰਿਆਂ ਨੂੰ “ਦਿਲਾਸਾ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਹੈ।”​—2 ਕੁਰਿੰਥੀਆਂ 7:6.

¹⁶ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਜੀਭ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਵਰਤ ਕੇ ਦੂਸਰਿਆਂ ਨੂੰ ਹੌਸਲਾ ਵੀ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਜਿਸ ਦੀ ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ਕੀ ਤੁਹਾਡੀ ਕਲੀਸਿਯਾ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਦੇ ਸਾਕ-ਸੰਬੰਧੀ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋਈ ਹੈ? ਉਸ ਨਾਲ ਹਮਦਰਦੀ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰੋ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਦੁਖੀ ਦਿਲ ਨੂੰ ਦਿਲਾਸਾ ਦਿਓ। ਕੀ ਕੋਈ ਸਿਆਣਾ ਭੈਣ-ਭਰਾ ਬੁਢੇਪੇ ਕਰਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਕੋਈ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ? ਉਸ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਤਸੱਲੀ ਦਿਓ ਕਿ ਉਸ  ਦੀ ਕਦਰ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਅਜੇ ਵੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਕੀ ਕੋਈ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਬੀਮਾਰ ਹੈ? ਟੈਲੀਫ਼ੋਨ ਕਰ ਕੇ ਜਾਂ ਉਸ ਦੇ ਕੋਲ ਜਾ ਕੇ ਉਸ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰੋ ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਸ ਨੂੰ ਹੌਸਲਾ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਸਿਰਜਣਹਾਰ ਦਾ ਦਿਲ ਕਿੰਨਾ ਖ਼ੁਸ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਜੀਭ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਉਹ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਜੋ “ਹੋਰਨਾਂ ਦੀ ਉੱਨਤੀ ਲਈ ਚੰਗੀ” ਹੈ।​—ਅਫ਼ਸੀਆਂ 4:29.

17. ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਜੀਭ ਨੂੰ ਦੂਸਰਿਆਂ ਦੇ ਫ਼ਾਇਦੇ ਲਈ ਵਰਤ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਿਉਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ?

¹⁷ ਜੀਭ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਵਰਤਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਬਿਹਤਰ ਤਰੀਕਾ ਹੈ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੇ ਰਾਜ ਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ ਖ਼ਬਰੀ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਨਾ। ਕਹਾਉਤਾਂ 3:27 ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ: “ਜੇ ਤੇਰੇ ਹੱਥ ਵੱਸ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੱਕ ਹੈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਭਲਾ ਕਰਨੋਂ ਨਾ ਰੁਕੀਂ।” ਇਹ ਸਾਡੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਹੋਰਨਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਖ਼ੁਸ਼ ਖ਼ਬਰੀ ਸੁਣਾਈਏ ਜਿਸ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਬਚ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਯਹੋਵਾਹ ਨੇ ਇਹ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੰਦੇਸ਼ ਸਾਨੂੰ ਖੁੱਲ੍ਹੇ-ਦਿਲ ਨਾਲ  ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਹੀ ਰੱਖਣਾ ਸਹੀ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। (1 ਕੁਰਿੰਥੀਆਂ 9:16, 22) ਪਰ ਯਹੋਵਾਹ ਸਾਡੇ ਤੋਂ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦੇ ਇਸ ਕੰਮ ਵਿਚ ਕਿਸ ਹੱਦ ਤਕ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਦੀ ਆਸ ਰੱਖਦਾ ਹੈ?

18. ਯਹੋਵਾਹ ਸਾਡੇ ਤੋਂ ਕੀ ਆਸ ਰੱਖਦਾ ਹੈ?

¹⁸ ਯਹੋਵਾਹ ਲਈ ਸਾਡਾ ਪਿਆਰ ਸਾਨੂੰ ਮਸੀਹੀ ਸੇਵਕਾਈ ਵਿਚ ਪੂਰਾ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਲਈ ਉਤੇਜਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸੇਵਕਾਈ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿਚ ਯਹੋਵਾਹ ਸਾਡੇ ਤੋਂ ਕੀ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ? ਉਹ ਜੋ ਅਸੀਂ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਭਾਵੇਂ ਸਾਡੇ ਹਾਲਾਤ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਰਜ਼ੀ ਹੋਣ: “ਜੋ ਕੁਝ ਤੁਸੀਂ ਕਰੋ ਸੋ ਚਿੱਤ ਲਾ ਕੇ ਪ੍ਰਭੁ ਦੇ ਲਈ ਕਰੋ, ਨਾ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੇ ਲਈ।” (ਕੁਲੁੱਸੀਆਂ 3:23) ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹੁਕਮ ਦੱਸਦੇ ਹੋਏ ਯਿਸੂ ਨੇ ਕਿਹਾ: “ਤੂੰ ਪ੍ਰਭੁ ਆਪਣੇ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਦਿਲ ਨਾਲ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਸਾਰੀ ਜਾਨ ਨਾਲ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਸਾਰੀ ਬੁੱਧ ਨਾਲ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਸਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਕਰ।” (ਮਰਕੁਸ 12:30) ਜੀ ਹਾਂ, ਯਹੋਵਾਹ ਸਾਡੇ ਸਾਰਿਆਂ ਤੋਂ ਆਸ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਤਨ-ਮਨ ਲਾ ਕੇ ਉਸ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਕਰੀਏ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰੀਏ।

19, 20. (ੳ) ਮਰਕੁਸ 12:30 ਵਿਚ ਜਾਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਦਿਲ, ਬੁੱਧ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਕਿਉਂ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ? (ਅ) ਯਹੋਵਾਹ ਦੀ ਸੇਵਾ ਤਨ-ਮਨ ਨਾਲ ਕਰਨ ਦਾ ਕੀ ਮਤਲਬ ਹੈ?

¹⁹ ਤਨ-ਮਨ ਨਾਲ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਦਾ ਕੀ ਮਤਲਬ ਹੈ? ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਆਪਣੀ ਸਾਰੀ ਸਰੀਰਕ ਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਸੇਵਾ ਕਰਨੀ। ਮਰਕੁਸ 12:30 ਵਿਚ ਜਾਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਦਿਲ, ਬੁੱਧ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਕਿਉਂ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ? ਇਕ ਉਦਾਹਰਣ ਉੱਤੇ ਗੌਰ ਕਰੋ। ਬਾਈਬਲ ਦੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਵਿਚ ਕੋਈ ਬੰਦਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਗ਼ੁਲਾਮੀ ਵਿਚ ਵੇਚ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਪਰ ਉਹ ਗ਼ੁਲਾਮ ਸ਼ਾਇਦ ਪੂਰਾ ਤਨ-ਮਨ ਲਾ ਕੇ ਆਪਣੇ ਮਾਲਕ ਦੀ ਸੇਵਾ ਨਾ ਕਰੇ। (ਕੁਲੁੱਸੀਆਂ 3:22) ਇਸ ਕਰਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਨ ਦਾ ਯਿਸੂ ਦਾ ਮਤਲਬ ਸੀ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਿੱਛੇ ਨਹੀਂ ਹਟਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਤਨ-ਮਨ ਲਾ ਕੇ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਉਸ ਲਈ ਆਪਾ ਵਾਰ ਦਿਆਂਗੇ।

²⁰ ਪਰ ਕੀ ਇਸ ਦਾ ਇਹ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਆਪਣੀ ਸੇਵਕਾਈ ਵਿਚ ਇੱਕੋ ਜਿਹਾ ਸਮਾਂ ਗੁਜ਼ਾਰੀਏ? ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋਣਾ ਨਾਮੁਮਕਿਨ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਡੇ ਸਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਹਾਲਤਾਂ ਤੇ ਕਾਬਲੀਅਤਾਂ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੀਆਂ ਹਨ। ਮਿਸਾਲ ਲਈ ਇਕ ਜਵਾਨ ਗੱਭਰੂ  ਭਰਾ ਕਿਸੇ ਵੱਡੀ ਉਮਰ ਦੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਭਰਾ ਨਾਲੋਂ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕੁਝ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਕ ਭਰਾ ਜਿਸ ਦੀ ਸ਼ਾਦੀ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਅਤੇ ਜਿਸ ਉੱਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀਆਂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਸ਼ਾਦੀ-ਸ਼ੁਦਾ ਭਰਾਵਾਂ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕੁਝ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਸੇਵਕਾਈ ਵਿਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਦੇ ਮੌਕੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਕਿੰਨੇ ਖ਼ੁਸ਼ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ! ਜੋ ਵੀ ਹੋਵੇ, ਸਾਨੂੰ ਕਿਸੇ ਦੀ ਕਦੇ ਨੁਕਤਾਚੀਨੀ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਕਿ ਉਹ ਕੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਕੀ ਨਹੀਂ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਤੁਲਨਾ ਦੂਸਰਿਆਂ ਨਾਲ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। (ਰੋਮੀਆਂ 14:10-12) ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਇ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸ਼ਕਤੀ ਵਰਤ ਕੇ ਦੂਸਰਿਆਂ ਨੂੰ ਹੱਲਾਸ਼ੇਰੀ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

21. ਆਪਣੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਵਰਤਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਚੰਗਾ ਤੇ ਅਹਿਮ ਤਰੀਕਾ ਕੀ ਹੈ?

²¹ ਯਹੋਵਾਹ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਵਰਤਣ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਮਿਸਾਲ ਕਾਇਮ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਅਪੂਰਣ ਇਨਸਾਨ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਸਾਨੂੰ ਉਸ ਦੀ ਰੀਸ ਕਰਨ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਵਾਹ ਲਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਸਾਨੂੰ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇੱਜ਼ਤ ਕਰ ਕੇ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਵਰਤ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਅਸੀਂ ਤਨ-ਮਨ ਨਾਲ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਬਚ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। (ਰੋਮੀਆਂ 10:13, 14) ਯਾਦ ਰੱਖੋ ਕਿ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਤਨ-ਮਨ-ਧਨ ਨਾਲ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਯਹੋਵਾਹ ਦਾ ਜੀ ਖ਼ੁਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਕੀ ਤੁਹਾਡਾ ਦਿਲ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਤੇਜਿਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਵਾਹ ਲਾ ਕੇ ਅਜਿਹੇ ਪਿਆਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਮਦਰਦ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰੋ? ਆਪਣੀ ਸ਼ਕਤੀ ਵਰਤਣ ਦਾ ਇਸ ਤੋਂ ਹੋਰ ਕੋਈ ਚੰਗਾ ਤੇ ਅਹਿਮ ਤਰੀਕਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।