11-تاراۋ
«ونىڭ جولدارىنىڭ ٴبارى ادىلەتتى»
1، 2. ا) قالاي ٴجۇسىپ بارىپ تۇرعان ادىلەتسىزدىكتىڭ قۇربانى بولدى؟ ٵ) قالاي يەھوۆا ادىلدىك ورناتتى؟
بۇل بارىپ تۇرعان ادىلەتسىزدىك ەدى. كەلبەتتى جاس جىگىت ەشقانداي قىلمىس ىستەمەسە دە، زورلىق جاساعىسى كەلدى دەگەن جالعان ايىپ تاعىلىپ، تۇرمەگە جابىلادى. ٴبىراق ول ادىلەتسىزدىكپەن ٴبىرىنشى رەت كەزدەسىپ وتىرعان جوق بولاتىن. بۇرىنىراقتا ٴجۇسىپ دەگەن وسى جاس جىگىتكە ون جەتى جاسار كەزىندە وعان تۋعان باۋىرلارى وپاسىزدىق جاساپ، ٴتىپتى ٶلتىرىپ تاستاۋعا شاق قالعان. سودان ول جات ەلگە قۇلدىققا ساتىلىپ كەتە بارادى. سول جەردە قوجايىنىنىڭ ايەلى قايتا-قايتا مازالاپ، ازعىندىق جاساۋدى ۇسىنادى، ٴبىراق ول كونبەيدى. قورلانىپ قالعان ايەل جالعان ايىپ تاعىپ، سودان ٴجۇسىپ تۇرمەگە جاپتىرىلعان ەدى. ٴبىر وكىنىشتىسى، ٴجۇسىپتى قولدايتىن ەشكىم جوق سياقتى كورىنەدى.
2 الايدا مۇنىڭ ٴبارىن ‹ادىلدىك پەن تۋرالىقتى سۇيەتىن› قۇداي كورىپ تۇردى (ٴزابۋر 33:5، جد [32:5]). يەھوۆا ادىلدىك ورناتۋ ٷشىن جاعدايدىڭ بارىسىن اقىرىندا ٴجۇسىپ بوستاندىق الاتىنداي ەتىپ وزگەرتتى. يەھوۆا ٴجۇسىپتى بوساتىپ قانا قويعان جوق، كەزىندە تۇرمەگە تاستالعان ول ەندى زور جاۋاپكەرشىلىگى بار دارەجەلى ورىن مەن ەرەكشە سي-قۇرمەتكە يە بولادى (جاراتىلىس 40:15؛ 41:41—43؛ ٴزابۋر 105:17، 18 [104:17، 18]). وسىلايشا ٴجۇسىپ اقىرىندا اقتالىپ شىعىپ، زور دارەجەسىن قۇدايدىڭ ەركىن ورىنداۋعا قولدانادى (جاراتىلىس 45:5—8).
ٴجۇسىپ ادىلەتسىزدىكتىڭ قۇربانى بولىپ، تۇرمەگە جابىلعان
3. نەگە وزگەلەردىڭ بىزگە قاتىستى ٵدىل ارەكەت ەتكەنىن قالاۋ تاڭعالاتىن نارسە ەمەس؟
3 نەتكەن جۇرەككە جىلى تيەتىن وقيعا! كىم ادىلەتسىزدىككە تاپ بولىپ، ونىڭ قۇربانى بولماعان دەيسىڭ؟ ارينە، كەز كەلگەن ادام وزگەلەردىڭ وزىنە قاتىستى الالاماستان، ٵدىل ارەكەت ەتكەنىن قالايدى. بۇل — تاڭعالاتىن نارسە ەمەس، ويتكەنى يەھوۆا بىزگە ٶز بولمىسىنا ٴتان قاسيەتتەردى دارىتقان، ال ادىلدىك — ونىڭ باستى قاسيەتتەرىنىڭ ٴبىرى (جاراتىلىس 1:27). يەھوۆانى جاقىننان تانۋ ٷشىن ٴبىز ونىڭ ادىلدىك سەزىمىن ٴتۇسىنۋىمىز كەرەك. سوندا ونىڭ وسى كەرەمەت قاسيەتىن باعالاي ٴتۇسىپ، وعان بۇرىنعىدان دا جاقىن بولامىز.
ادىلدىك دەگەن نە؟
4. ادامي تۇرعىدان ادىلدىك ٴجيى قالاي قاراستىرىلادى؟
4 ادامي تۇرعىدان ادىلدىك ٴجيى زاڭ قاعيدالارىن بۇلجىتپاي ورىنداۋ دەپ قانا قاراستىرىلادى. وسىعان قاتىستى ٴبىر كىتاپتا «ادىلدىكتىڭ زاڭ، مىندەت، قۇقىق جانە بورىشپەن بايلانىستىرىلاتىنى ٵرى ەش الالاۋسىز اركىمگە ىسىنە ساي تورەلىك ەتۋدى بىلدىرەتىندىگى» ايتىلعان (Right and Reason—Ethics in Theory and Practice). الايدا يەھوۆانىڭ ادىلدىگى ەرەجەلەردى بورىشتى نەمەسە مىندەتتى سەزىنگەندىكتەن عانا ويلانباستان ۇستانۋدان الدەقايدا كوپ نارسەنى بىلدىرەدى.
5، 6. ا) ٴتۇپنۇسقا تىلدەرىنەن «ادىلدىك» دەپ اۋدارىلعان سوزدەردىڭ ماعىناسى قانداي؟ ٵ) قۇداي ادىلەتتى دەگەن نەنى بىلدىرەدى؟
5 يەھوۆانىڭ ادىلدىگىنىڭ قىر-سىرىن تەرەڭىرەك تۇسىنۋىمىزگە كيەلى كىتاپتىڭ ٴتۇپنۇسقا تىلدەرىندە قانداي سوزدەردىڭ قولدانىلعانىن قاراستىرعانىمىز كومەكتەسەدى. ەۆرەي جازبالارىندا ادىلدىك دەگەن ويدى بەرۋ ٷشىن ٷش ٴسوز قولدانىلادى، ال قازاق تىلىندەگى كيەلى كىتاپتا ولار ٴبىر سوزبەن اۋدارىلعان. ولاردىڭ ٴبىرىن «دۇرىس ارەكەت ەتۋ» دەپ تە اۋدارۋعا بولادى (جاراتىلىس 18:25، جد). گرەك جازبالارىندا قولدانىلعان ٴسوز «دۇرىستىق، ادىلدىككە ساي» دەگەندى بىلدىرەدى.
6 سوندىقتان كيەلى كىتاپتا قۇداي ٵدىل دەلىنگەندە، بۇل ونىڭ ارقاشان دۇرىس ٵرى ەش الالاماستان ارەكەت ەتەتىندىگىن بىلدىرەدى (ريمدىكتەرگە 2:11). راسىندا دا، ونىڭ باسقالاي ارەكەت ەتۋى مۇمكىن دەۋ — اقىلعا سيمايتىن نارسە. ەليۋي دەگەن ادال كىسى: «شىنايى قۇداي زۇلىم ارەكەت ەتۋدەن اۋلاق، ٵرى قۇدىرەتى شەكسىز قۇداي ادىلەتسىز ارەكەت ەتە المايدى!»— دەگەن (ٵيۇپ 34:10، جد). ٴيا، يەھوۆانىڭ ‹ادىلەتسىز ارەكەت ەتۋى› مۇمكىن ەمەس. نەگە؟ مۇنىڭ ەكى ماڭىزدى سەبەبى بار.
7، 8. ا) نەگە يەھوۆا ادىلەتسىز ارەكەت ەتە المايدى؟ ٵ) يەھوۆانى ٵدىل ارەكەت ەتۋگە نە تالپىندىرادى؟
7 بىرىنشىدەن، يەھوۆا كيەلى. ٷشىنشى تاراۋدا ايتىلعانداي، يەھوۆا شەكسىز تازا ٵرى ٵدىل. سوندىقتان ول ادىلەتسىز ارەكەت ەتە المايدى. مۇنىڭ نەنى بىلدىرەتىنىن قاراستىرىپ كورەيىك. كوكتەگى اكەمىزدىڭ كيەلى بولعانى ٶز بالالارىنا قاتىستى ەشقاشان بۇرىس ارەكەت ەتپەيتىنىنە تولىق سەنىمدىلىك بەرەدى. يسانىڭ وسىنداي سەنىمدىلىگى بولعان. جەردەگى ٶمىرىنىڭ سوڭعى ٴتۇنى ول: «كيەلى اكە، ماعان بەرگەن قۇدىرەتىڭمەن شاكىرتتەرىمدى قورعاي گور!»— دەپ دۇعا ەتكەن (جوحان 17:11). جازبالاردا «كيەلى اكە» دەگەن سوزدەر تەك يەھوۆاعا قاتىستى قولدانىلادى. بۇل ورىندى دا، ويتكەنى جەر بەتىندەگى ەشقانداي اكە ونىڭ كيەلىلىگىمەن تەڭەسە المايدى. يسا ٶز شاكىرتتەرىنىڭ كىرشىكسىز تازا، كۇنا اتاۋلىدان مۇلدەم اۋلاق اكەسىنىڭ قولىندا امان بولاتىنىنا تولىق سەنىمدى بولعان (ماتاي 23:9).
8 ەكىنشىدەن، قۇدايدىڭ بولمىسىنا رياسىز سۇيىسپەنشىلىك ٴتان. بۇل دا ونى ٵدىل ارەكەت ەتۋگە تالپىندىرادى. ال ناسىلشىلدىك، كەمسىتۋ، الالاۋ سياقتى ادىلەتسىزدىكتىڭ كوپتەگەن تۇرلەرى سۇيىسپەنشىلىككە قاراما-قايشى اشكوزدىك پەن وزىمشىلدىكتەن تۋادى. سۇيىسپەنشىلىكتىڭ قۇدايى يەھوۆا جونىندە كيەلى كىتاپ بىلاي دەپ سەندىرەدى: «يەھوۆا ٵدىل، ول ٵدىل ارەكەتتى سۇيەدى» (ٴزابۋر 11:7، جد [10:7]). يەھوۆا ٶزى تۋرالى: ‹مەن ادىلدىكتى سۇيەمىن›،— دەيدى (يشايا 61:8). قۇدايدىڭ دۇرىس نە ٵدىل ارەكەت ەتۋدى قالايتىنىن بىلگەنىمىز كوڭىلىمىزگە جۇبانىش بەرەدى ەمەس پە؟ (ەرەميا 9:24)
مەيىرىمدىلىك جانە يەھوۆانىڭ كەمەلدى ادىلدىگى
9—11. ا) يەھوۆانىڭ ادىلدىگى مەن مەيىرىمدىلىگىنىڭ اراسىندا قانداي بايلانىس بار؟ ٵ) يەھوۆا كۇناكار ادامزاتقا قاتىستى ادىلدىگى مەن مەيىرىمدىلىگىن قالاي كورسەتەدى؟
9 يەھوۆانىڭ كەز كەلگەن تەڭدەسى جوق قاسيەتتەرى ىسپەتتى ادىلدىگى دە ەش كەمشىلىكسىز، كەمەلدى. مۇسا يەھوۆانى دارىپتەپ: «قورعان، ونىڭ ىستەرى كەمەلدى، جولدارىنىڭ ٴبارى ادىلەتتى. قۇداي ادال جانە وندا ادىلەتسىزدىك جوق؛ ول ٵدىل ٵرى شىنشىل»،— دەگەن (زاڭدى قايتالاۋ 32:3، 4، جد). يەھوۆانىڭ ادىلدىگى ارقاشان ٴمىنسىز: ول ەشقاشان تىم جۇمساق نەمەسە تىم قاتال بولمايدى.
10 يەھوۆانىڭ ادىلدىگى مەن مەيىرىمدىلىگىنىڭ اراسىندا تىعىز بايلانىس بار. ٴزابۋر 116:5 [114:5] تە: «جاراتقان يەنىڭ مەيىرى مەن ادىلدىگى شەكسىز، ٴبىزدىڭ قۇدايىمىزدىڭ راقىمى مول»،— دەلىنگەن. ٴيا، يەھوۆا مەيىرىمدى دە ٵدىل. بۇل ەكى قاسيەت ٴبىر-بىرىنە قايشى ەمەس. سونداي-اق يەھوۆا مەيىرىمدىلىكتى ادىلدىگى تىم قاتال بولىپ، ونى جۇمسارتۋ ٷشىن تانىتپايدى. قايتا، ول بۇل قاسيەتتەردى ٴبىر مەزگىلدە، ٴتىپتى كەيدە ٴبىر جاعدايعا قاتىستى كورسەتەدى. ٴبىر مىسال قاراستىرىپ كورەيىك.
11 بۇكىل ادامزات كۇنانى مۇرا ەتكەن، سوندىقتان ولىمگە لايىق (ريمدىكتەرگە 5:12). ٴبىراق كۇناكاردىڭ ٶلىمى يەھوۆانى قۋانتپايدى. ول — ‹كەشىرۋدى جاقسى كورەتىن، شاپاعاتتى دا مەيىرىمدى قۇداي› (نەحەميا 9:17). سويتە تۇرا، ول كيەلى بولعاندىقتان ادىلەتسىزدىككە كوز جۇمىپ وتىرا المايدى. وندا كۇناكار ادامزاتقا قالايشا مەيىرىمدىلىك كورسەتەدى؟ بۇل سۇراقتىڭ جاۋابى قۇداي ٴسوزىنىڭ ەڭ باعالى شىندىعىندا، ياعني ادامزات امان قالۋ ٷشىن يەھوۆانىڭ ازاتتىق تولەمىن بەرگەندىگىندە، جاتىر. ون ٴتورتىنشى تاراۋدا سۇيىسپەنشىلىكپەن جاسالعان وسى شارا جونىندە كوبىرەك بىلەتىن بولامىز. بۇل ارەكەت — اسقان ادىلدىك پەن زور مەيىرىمدىلىكتىڭ ۇيلەسىپ تانىتىلۋىنىڭ كورىنىسى. وسىلايشا يەھوۆا ٶزىنىڭ كەمەلدى ادىلدىك نورمالارىن ساقتاي وتىرىپ، وكىنگەن كۇناكارلارعا مەيىرىمدىلىك كورسەتە الادى (ريمدىكتەرگە 3:21—26).
يەھوۆانىڭ ادىلدىگى جۇرەككە جىلۋ بەرەدى
12، 13. ا) نەگە يەھوۆانىڭ ادىلدىگى تارتىمدى، ٵرى وعان جاقىنداتادى؟ ٵ) ٴداۋىت يەھوۆانىڭ ادىلدىگىنە قاتىستى قانداي تۇجىرىمعا كەلگەن جانە قالاي بۇل ٴبىز ٷشىن جۇبانىش بولىپ تابىلادى؟
12 يەھوۆانىڭ ادىلدىگى سەزىمنەن ادا، جاعىمسىز ەمەس، قايتا، قۇدايعا جاقىنداتا تۇسەتىن تارتىمدى قاسيەت. ٴبىز كيەلى كىتاپتان يەھوۆانىڭ ادىلدىگىنىڭ جاناشىرلىقپەن تىكەلەي بايلانىسى بار ەكەنىن بىلەمىز. ونىڭ ادىلدىكتى قالايشا جۇرەككە جىلۋ بەرەتىندەي ەتىپ تانىتاتىنىن قاراستىرىپ كورەيىك.
13 يەھوۆانىڭ كەمەلدى ادىلدىگى ٶز قىزمەتشىلەرىنە ادالدىق پەن شەكسىز بەرىلگەندىك تانىتۋعا تالپىندىرادى. ٴزابۋر جىرشىسى ٴداۋىت ٶز باسىنان كەشكەن جايتتاردان يەھوۆانىڭ ٵدىل ەكەندىگىنە كوز جەتكىزىپ، ونى باعالاي بىلگەن. ول باسىنان كەشكەن جايتتار مەن قۇدايدىڭ ارەكەتتەرى تۋراسىندا وي جۇگىرتە وتىرىپ، قانداي تۇجىرىمعا كەلدى ەكەن؟ ٴداۋىت: «يەھوۆا ادىلدىكتى سۇيەدى جانە وزىنە شىن بەرىلگەندەردى تاستامايدى؛ ولاردى مىندەتتى تۇردە ماڭگىلىككە ساقتايدى»،— دەپ جىرلادى (ٴزابۋر 37: 28، جد [36:28]). نەتكەن جۇبانىشتى سوزدەر! قۇداي وزىنە ادال جانداردى ٴبىر ساتكە دە تاستامايدى. سوندىقتان يەھوۆامەن جاقىن قارىم-قاتىناستا بولۋ مۇمكىن ەكەندىگىنە جانە ونىڭ بىزگە سۇيىسپەنشىلىكپەن قامقورلىق ەتەتىنىنە سەنىمدى بولا الامىز. بۇعان ونىڭ ادىلدىگى كەپىلدىك بەرەدى (ناقىل سوزدەر 2:7، 8).
14. يەھوۆانىڭ مۇساپىرلەردىڭ قامىن ويلايتىنى يسرايلگە بەرگەن تاۋرات زاڭىنان قالاي كورىنەدى؟
14 قۇداي ٵدىل بولعاندىقتان مۇساپىرلەردىڭ قاجەتتىلىكتەرىنە وتە مۇقيات. يەھوۆانىڭ ولاردىڭ قامىن ويلايتىندىعى يسرايلگە بەرگەن تاۋرات زاڭىنان كورىنەدى. مىسالى، جەتىم مەن جەسىرلەر مۇقتاجدىق كورمەۋ ٷشىن، زاڭدا ارنايى شارالار قاراستىرىلعان (زاڭدى قايتالاۋ 24:17—21). مۇنداي وتباسىلارىنا كۇن كورۋ قانشالىقتى قيىن ەكەنىن تۇسىنەتىن ‹جەتىم مەن جەسىرگە› تورەلىك ەتۋشى يەھوۆانىڭ ٶزى ولاردىڭ تورەشىسى ٵرى قورعاۋشىسى بولعان (زاڭدى قايتالاۋ 10:18؛ ٴزابۋر 68:5 [67:6]). ول يسرايلدىكتەرگە ەگەر بىرەۋ قورعانسىز ايەلدەر مەن بالالاردى جابىرلەيتىن بولسا، ولاردىڭ زارىنا مىندەتتى تۇردە قۇلاق اساتىنىن ايتىپ: ‹مەن قاھارىما مىنەمىن›،— دەپ ەسكەرتتى (مىسىردان شىعۋ 22:22—24). ارينە، قاھار، نەمەسە اشۋ، يەھوۆانىڭ باستى قاسيەتتەرىنىڭ ٴبىرى ەمەس، سويتكەنمەن دە ەركىنسىپ ادىلەتسىزدىك جاسالسا، اسىرەسە كارىپ-قاسەرلەرگە جاسالسا، ول ٵدىل اشۋ شاقىرادى (ٴزابۋر 103:6 [102:6]).
15، 16. يەھوۆانىڭ بەت-جۇزگە قارامايتىنىنىڭ كەرەمەت كورىنىسى قانداي؟
15 سونداي-اق يەھوۆا ‹بەت-جۇزگە قارامايتىنىنا جانە ەشكىمنەن سيلىق المايتىندىعىنا› سەندىرەدى (زاڭدى قايتالاۋ 10:17). بيلىگى نە بەلگىلى ٴبىر ىقپالى بار كىسىلەر سياقتى ەمەس، يەھوۆاعا ادامنىڭ داۋلەتتىلىگى نەمەسە ٴتۇر-تۇرپاتى اسەر ەتپەيدى. ول بىرەۋدى الالاۋ دەگەننەن مۇلدەم اۋلاق. وسى قاسيەتتىڭ كەرەمەت كورىنىسىنىڭ ٴبىر مىسالىن قاراستىرىپ كورەيىك. يەھوۆانىڭ عيبادات ەتۋشىسى بولىپ، ماڭگىلىك ومىرگە دەگەن ۇمىتكە يە بولۋ ٷشىن اقسۇيەكتەر توبى عانا تاڭدالماعان. قايتا، ول «ٵر ۇلتتىڭ [ادامدارىنان] ٶزىن قاستەرلەپ، ادىلەتكە ساي ارەكەت ەتەتىندەرىن قابىلدايدى» (ەلشىلەردىڭ ىستەرى 10:34، 35). بۇل كەرەمەت ٷمىت ادامنىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىنا، ناسىلىنە نەمەسە قاي ەلدە تۋىلعانىنا قاراماستان بارلىعىنا بەرىلگەن. ناعىز ادىلدىك دەپ وسىنى ايت!
16 يەھوۆانىڭ كەمەلدى ادىلدىگىنىڭ كوڭىل قويۋعا تۇرارلىق تاعى ٴبىر قىرى بار. بۇل — ونىڭ ٵدىل تالاپتارىن بۇزۋشىلارعا قاتىستى كوزقاراسى.
جازالاۋسىز قالدىرمايدى
17. دۇنيەدە بولىپ جاتقان جايتتاردىڭ نەگە يەھوۆانىڭ ادىلدىگىنە كۇمان كەلتىرمەيتىنىن ٴتۇسىندىر.
17 كەيبىرەۋلەر: «يەھوۆا ادىلەتسىزدىككە كوز جۇمبايتىن بولسا، كىناسىز جانداردىڭ جاپا شەگىپ جاتقانى مەن قازىرگى دۇنيەنىڭ وپاسىزدىققا تولى ەكەنىن قالاي تۇسىنۋگە بولادى؟»— دەپ تاڭىرقاۋى مۇمكىن. مۇنداي جايتتار يەھوۆانىڭ ٵدىل ەكەندىگىنە ەش كۇمان كەلتىرمەيدى. كوپ جاعدايدا اتالمىش ارەكەتتەر ادامزاتتىڭ ادام اتادان مۇرا ەتكەن كۇناسىنىڭ كەسىرىنەن ورىن الىپ جاتادى. كەمەلسىز ادامدار وزدەرى تاڭداعان كۇناكار جولدارىنا ساي ٶمىر ٴسۇرىپ جاتقان دۇنيەنىڭ ادىلەتسىزدىككە تولى ەكەنى راس، ٴبىراق مۇنداي جاعداي ۇزاققا سوزىلمايدى (زاڭدى قايتالاۋ 32:5).
18، 19. يەھوۆانىڭ ٶز زاڭدارىن ادەيى بۇزاتىنداردى ماڭگى ٴتوزىپ وتىرا بەرمەيتىنى نەدەن كورىنەدى؟
18 يەھوۆا وزىنە شىن جۇرەكتەن جاقىندايتىندارعا زور مەيىرىمدىلىك تانىتاتىن بولعاندىقتان، كيەلى ەسىمىنە كىر كەلتىرەتىن جاعدايلارعا ماڭگى ٴتوزىپ وتىرا بەرمەيدى (ٴزابۋر 74:10، 22، 23 [73:10، 22، 23]). ٵدىل قۇداي ٶزىن مازاقتاتىپ قويمايدى، ٵرى ەركىنسىگەن كۇناكارلاردى لايىقتى جازادان قورعامايدى. يەھوۆا — «راقىمدى دا قايىرىمدى قۇداي! قاھارلانۋعا اسىقپايدى، سۇيىسپەنشىلىگى بەرىك، ٵردايىم سوزىندە تۇرادى؛ ...ال (قاسارىسقان كۇناكاردى) جازالاۋسىز قالدىرمايدى» (مىسىردان شىعۋ 34:6، 7). وسى سوزدەرگە سايكەس زاڭدارىن ادەيى بۇزاتىندارعا يەھوۆانىڭ شىعارعان ۇكىمىن جۇزەگە اسىراتىن ۋاقىتى بار ەكەنى كورىنەدى.
19 ەجەلگى يسرايل حالقىنا قاتىستى يەھوۆانىڭ قالاي ارەكەت ەتكەنىن قاراستىرىپ كورەيىكشى. ۋادە ەتىلگەن جەرگە كىرگەننەن كەيىن دە، يسرايلدىكتەر قايتا-قايتا وپاسىزدىق جاساپ وتىرعان. ولاردىڭ ازعىندىق ارەكەتتەرى يەھوۆانى ‹اشۋلاندىرعان›، سويتسە دە ول بىردەن ولاردان باس تارتا سالماعان (ٴزابۋر 78:38—41 [77:38—41]). ونىڭ ورنىنا، مەيىرىمدىلىك تانىتىپ، العان بەتتەرىنەن قايتۋعا بارىنشا مۇمكىندىك بەرگەن. ول: «كۇناكاردىڭ قازا تابۋىن قالامايمىن، ٴبىراق كۇناكار ٶزىنىڭ جولىنان باس تارتسىن دا ٶمىر سۇرە بەرسىن. وزدەرىڭنىڭ زۇلىم جولدارىڭنان باس تارتىڭدار؛ سەندەر، يسرايل اۋلەتى نە ٷشىن ولۋگە تيىستىسىڭدەر؟»— دەپ وتىنگەن (ەزەكيەل 33:11). يەھوۆا ٶمىردى باعالى دەپ قاراستىراتىندىقتان، يسرايلدىكتەردىڭ جامان جولدارىنان قايتۋلارىنا مۇمكىندىك بەرىپ، قايتا-قايتا پايعامبارلارىن جىبەرىپ وتىرعان. ٴبىراق، جالپى العاندا، قىڭىر حالىق ولارعا قۇلاق اسىپ، يەھوۆاعا بەت بۇرۋدان باس تارتقان. سوندىقتان يەھوۆا كيەلى ەسىمى مەن بارلىق سونىمەن بايلانىستى نارسەلەرگە بولا يسرايلدىكتەردى جاۋلارىنىڭ قولىنا بەرگەن (نەحەميا 9:26—30).
20. ا) يسرايل حالقىمەن قارىم-قاتىناسىنان يەھوۆا جايلى نە بىلۋگە بولادى؟ ٵ) نەگە ارىستاندى يەھوۆانىڭ ادىلدىگىنىڭ لايىقتى بەينەسى دەۋگە بولادى؟
20 يسرايل حالقىمەن قارىم-قاتىناسىنان يەھوۆا جايلى وتە كوپ نارسە بىلۋگە بولادى. ونىڭ ەش نارسەنى قالت جىبەرمەيتىن كوزدەرىنەن ادىلەتسىزدەر تاسا قالمايدى، ٵرى كورگەندەرى وعان قاتتى اسەر ەتەدى (ناقىل سوزدەر 15:3). ەگەر سەبەپ بار بولسا، ونىڭ مەيىرىمدىلىك كورسەتۋدىڭ جولدارىن ىزدەيتىنىن بىلگەنىمىز دە كوڭىلگە جۇبانىش بەرەدى. سونداي-اق ادىلدىككە قاتىستى ونىڭ ەشقاشان اسىعىس شەشىم قابىلدامايتىنىن بىلدىك. يەھوۆا اسقان شىدامدى بولعاندىقتان، كوپ ادام ول ەشقاشان زۇلىمداردى جازالامايدى دەگەن جاڭساق پىكىر ٴتۇزىپ جاتادى. ٴبىراق بۇل شىندىققا جاناسپايدى، ويتكەنى ٴبىز قۇدايدىڭ شىدامدىلىعىنىڭ شەگى بار ەكەنىن دە بىلدىك. يەھوۆا ٵدىل نورمالارىنا بەرىك. ول ادىلدىك ورناتۋدان جاسقانا بەرەتىن ادامدار سياقتى ەمەس، ارقاشان تايسالماستان دۇرىستىقتى قولدايدى. سوندىقتان قۇداي مەن ونىڭ تاعى بەينەلەنگەندە، باتىلدىقپەن ادىلدىك تانىتۋدىڭ بەينەسى رەتىندە ورىندى تۇردە ارىستان قولدانىلادى a (ەزەكيەل 1:10؛ ايان 4:7). وسىنى ەسكەرەر بولساق، يەھوۆانىڭ جەردى ادىلەتسىزدىكتەن تازارتۋعا قاتىستى ۋادەسىنە تولىق سەنىم ارتۋىمىزعا بولادى. قورىتا كەلە، ۇكىمىن جۇزەگە اسىرۋعا قاتىستى يەھوۆا كەلەسى ٴپرينسيپتى ۇستانادى دەۋگە بولادى: قاجەت بولعان جاعدايدا بەرىك بولۋ، مۇمكىن بولعان جەردە مەيىرىمدىلىك تانىتۋ (پەتىردىڭ 2-حاتى 3:9).
ٵدىل قۇداي يەھوۆاعا جاقىندا
21. يەھوۆانىڭ ادىلدىگىن قالاي تانىتاتىنى جونىندە وي جۇگىرتكەندە، ٴبىز ونى قالاي قابىلداۋىمىز كەرەك جانە نەگە؟
21 يەھوۆانىڭ ادىلدىگىن قالاي تانىتاتىنى جونىندە وي جۇگىرتكەندە، قاتەلەسىپ قالعاندارعا ۇكىم شىعارۋدى كوكسەپ تۇراتىن سەزىمسىز، قاتال تورەشى رەتىندە قابىلداماۋىمىز كەرەك. كەرىسىنشە، ۇنەمى ٶز بالالارىنا بارىنشا يگىلىك جاساۋدى قالايتىن سۇيىسپەنشىلىككە تولى، ٴبىراق ٶز نورمالارىنا بەرىك اكە رەتىندە قابىلداعانىمىز ٴجون. ٵدىل اكەمىز يەھوۆانىڭ بويىندا دۇرىس نارسەنىڭ جاعىندا بەرىك تۇرۋ شەشىمى مەن كومەك پەن كەشىرىمگە مۇقتاج ادامي بالالارىنا دەگەن زور جاناشىرلىق سەزىمى ۇيلەسىپ جاتادى (ٴزابۋر 103:10، 13 [102:10، 13]).
22. يەھوۆانىڭ ادىلدىگى ونى قانداي ٷمىت بەرۋگە تالپىندىردى جانە بۇل نەنىڭ دالەلى؟
22 قۇدايدىڭ ادىلدىگى تەك ۇكىم شىعارۋدان الدەقايدا كوپ نارسەنى بىلدىرەتىندىگىنە قالايشا ريزامىز دەسەڭشى! بۇل قاسيەت يەھوۆانى بىزگە شىنىمەن عاجاپ ٷمىتتى — «ادىلدىك ورناعان» دۇنيەدە كەمەلدى ادام رەتىندە ماڭگى ٶمىر سۇرۋگە دەگەن ٷمىتتى — بەرۋگە تالپىندىردى (پەتىردىڭ 2-حاتى 3:13). بۇل — يەھوۆانىڭ ادىلدىگى ادامدى كىنالاۋعا ەمەس، قايتا، امان الىپ قالۋدىڭ جولىن ىزدەۋگە تالپىندىراتىندىعىنىڭ دالەلى. راسىندا دا، يەھوۆانىڭ ادىلدىگىنىڭ قىر-سىرىن بىلگەنىمىز ٴبىزدى وعان جاقىنداتا تۇسەدى. كەلەسى تاراۋلاردا ونىڭ وسى ٴبىر كەرەمەت قاسيەتتى قالاي تانىتاتىنىن تەرەڭىرەك قاراستىرامىز.
a ٴبىر كوڭىل بۇرارلىق جايت، وپاسىز يسرايل حالقىنا شىعارعان ۇكىمىن جۇزەگە اسىراتىنىن ايتقاندا، يەھوۆا ٶزىن ارىستانعا تەڭەگەن (ەرەميا 25:38؛ وشيا 5:14).
