Sigui pa e contenido

Sigui pa e index

CAPITULO 11

“Tur Su Camindanan Ta Husto”

“Tur Su Camindanan Ta Husto”

1, 2. (a) Ki gran inhusticia Yosef a sufri? (b) Con Yehova a corigi e inhusticianan ei?

TAWATA un gran inhusticia. Aunke e yoncuman cu bon tipo aki no a comete ningun crimen, toch nan a ser’e den cashot, acusa falsamente di intento di violacion. Pero esaki no tawata e prome inhusticia cu el a sufri. Hopi aña prome, tempo cu e yoncuman aki, Yosef (Hose), tawatin 17 aña, su propio rumannan a traicion’e. Nan a hera mat’e mes. Nan a bend’e como esclabo den un pais stranhero. Ei el a rechasa e proposicion inmoral di e casa di su doño. E mohe rechasa a inventa un acusacion falso, y asina Yosef a bin haya su mes preso. Lamentablemente, a parce cu no tawatin ningun hende cu por a sali na su defensa.

Yosef a sufri inhustamente den un hol cu a fungi como “prizon”

2 Sinembargo, e Dios cu “stima husticia” si tawata observando. (Salmo 33:5) Yehova a interveni pa corigi e inhusticianan ei. El a maniobra asuntonan di tal manera cu finalmente Yosef a sali liber. Mas cu esei, Yosef—e homber cu a ser tira den un hol cu a fungi como “prizon”—cu tempo a bin haya un puesto di gran responsabilidad y honor extraordinario. (Genesis 40:15; 41:41-43; Salmo 105:17, 18) Na final a keda proba cu Yosef no tawata culpabel di nada, y el a uza su posicion halto pa e adelanto di e proposito di Dios.—Genesis 45:5-8.

3. Pakico no ta un sorpresa cu nos tur ta desea di ser trata na un manera husto?

3 E relato ei ta conmove nos, no ta berdad? Cua di nos no a yega di mira of bira victima di inhusticia? Si, nos tur ta desea di wordo trata na un manera husto y imparcial. Esaki no ta nada straño pasobra Yehova a dota nos cu cualidadnan cu ta refleha su personalidad, y husticia ta un di su cualidadnan principal. (Genesis 1:27) Pa conoce Yehova bon, nos tin cu compronde su sentido di husticia. E ora ei nos lo por haya mas aprecio ainda pa su tratonan maraviyoso y ser conmovi pa hala mas serca dje.

Kico Ta Husticia?

4. Hopi bes, ki concepto hende tin di husticia?

4 Hopi bes hende ta mira husticia como simplemente un aplicacion imparcial di lei. E buki Right and Reason—Ethics in Theory and Practice (Husticia y Sinti: Etica den Teoria y Practica) ta bisa cu “husticia ta conecta cu lei, obligacion, derecho y deber, y ta dicta sentencia a base di imparcialidad of segun loke e persona merece.” Sinembargo, e husticia di Yehova ta encera mas cu djis aplica reglanan automaticamente pa cumpli cu deber of obligacion.

5, 6. (a) Kico ta e nificacion di e palabranan original traduci como “husticia”? (b) Kico ta nifica cu Dios ta husto?

5 Un analisis di e palabranan original cu Bijbel a uza ta yuda nos compronde miho e hanchura y profundidad di e husticia di Yehova. E Scritura Hebreo ta uza tres palabra principal. Esun cu mas tanto biaha a ser traduci como “husticia” por ser traduci tambe como “loke ta recto.” (Genesis 18:25, NW) Por lo general e otro dos palabranan ta ser traduci como “rectitud.” Den e Scritura Griego Cristian, e palabra traduci como “rectitud” ta ser defini como e “cualidad di ser recto of husto.” Basicamente anto, husticia ta sinonimo di rectitud.—Amos 5:24.

6 Pesei, ora Bijbel ta bisa cu Dios ta husto, e ta bisando nos cu Dios ta haci loke ta corecto y imparcial, y cu e ta haci esei consistentemente sin mustra faboritismo. (Romanonan 2:11) Nos no por ni imagina nos cu lo e actua di otro manera. E fiel Elihu a declara: “Dios no ta actua na manera inhusto, ni e Todopoderoso no ta perverti husticia.” (Job 34:12) En berdad, ta imposibel pa Yehova “perverti husticia.” Pakico? Pa dos motibo importante.

7, 8. (a) Pakico Yehova ta incapas pa actua na un manera inhusto? (b) Kico ta impulsa Yehova pa trata otronan na un manera recto, of husto?

7 Na prome luga, Yehova ta santo. Manera nos a mira den Capitulo 3, e ta infinitamente puro y recto. Pesei, e ta incapas pa actua na un manera inhusto. Pensa kico esei ta nifica. E santidad di nos Tata celestial ta duna nos tur motibo pa confia cu hamas lo e trata su yiunan malo. Hesus tawatin e confiansa ei. Riba e ultimo anochi di su bida riba tera, el a pidi den oracion: “Tata santo, warda nan [e disipelnan] den bo nomber.” (Huan 17:11) Den e Scritura, ta pa Yehova so e apelativo “Tata santo” ta conta. Y esei ta na su luga pasobra no tin ningun tata humano cu por para banda di Dje den santidad. Hesus tawatin pleno confiansa cu su disipelnan lo tawata sigur den man di su Tata, kende ta puro y limpi den e sentido absoluto, y completamente separa for di tur loke ta pica.—Mateo 23:9.

8 Na di dos luga, amor sin egoismo ta e esencia mes di Dios. E amor ei ta impuls’e pa e trata otronan na un manera recto, of husto. En cambio, inhusticia den su varios formanan—manera rasismo, descriminacion y parcialidad—hopi bes ta brota for di cudishi y egoismo, net lo contrario di amor. Pa loke ta e Dios di amor, Bijbel ta garantisa nos: “SEÑOR ta husto; e ta stima husticia.” (Salmo 11:7) Yehova ta bisa di su mes: “Ami, SEÑOR, ta stima husticia.” (Isaias 61:8) No ta un consuelo pa sa cu nos Dios tin delicia den haci loke ta recto, of husto?—Yeremias 9:24.

Compasion y e Husticia Perfecto di Yehova

9-11. (a) Ki relacion tin entre e husticia y e compasion di Yehova? (b) Con tanto e husticia como e compasion di Yehova ta bisto den e manera cu e ta trata hende pecado?

9 E husticia di Yehova, mescos cu tur otro faseta di su personalidad incomparabel, ta perfecto, sin ningun deficiencia. Moises a alaba Yehova cu e palabranan aki: “E Baranca! Su obra ta perfecto, pasobra tur su camindanan ta husto; un Dios di fieldad y sin inhusticia, husto y recto e ta.” (Deuteronomio 32:3, 4) Tur expresion di Yehova su husticia ta perfecto—ni mucho suave, ni mucho severo.

10 Tin un relacion masha estrecho entre e husticia y e compasion di Yehova. Salmo 116:5 ta bisa: “SEÑOR ta yen di gracia y ta husto; si, nos Dios ta yen di compasion.” Si, Yehova ta tanto husto como compasivo. E dos caracteristicanan aki no ta contradeci otro. E echo cu e ta tene compasion cu hende no ta nifica cu e ta suak su husticia, como si fuera su husticia lo ta demasiado severo. Mas bien, hopi bes e ta expresa e dos cualidadnan aki na e mesun momento, asta den e mesun accion. Wak e siguiente ehempel.

11 Tur hende a hereda pica y pesei ta merece e castigo di pica, cu ta morto. (Romanonan 5:12) Pero Yehova no tin placer den morto di pecado. E ta “un Dios di pordon, yen di gracia y compasion.” (Nehemias 9:17) Sinembargo, pa motibo cu e ta santo, e no por sera wowo pa inhusticia. Con anto e por a tene compasion of misericordia cu hende cu di naturalesa ta pecado? Nos ta haya e contesta den un di e berdadnan mas precioso di e Palabra di Dios: e rescate cu Yehova a percura pa salbacion di humanidad. Den Capitulo 14 nos lo siña mas tocante e areglo amoroso aki. E ta totalmente husto, y alabes, sumamente compasivo. Pa medio di dje, Yehova por mustra su tierno compasion na pecado repenti, y na mesun tempo, pega na su normanan di husticia perfecto.—Romanonan 3:21-26.

E Husticia di Yehova Ta Conmovedor

12, 13. (a) Pakico e husticia di Yehova ta atrae nos na dje? (b) Na ki conclusion David a yega relaciona cu e husticia di Yehova, y con esaki por trankilisa nos?

12 E husticia di Yehova no ta un cualidad seco cu ta core cu nos, sino un cualidad atractivo cu ta hala nos serca dje. Bijbel ta mustra bon cla cu e husticia of rectitud di Yehova ta caracterisa pa compasion. Laga nos considera algun di e formanan alentador cu Yehova ta eherce su husticia.

13 E husticia perfecto di Yehova ta impuls’e pa e ser fiel y leal na su sirbidonan. E salmista David a conoce e faseta aki di Yehova su husticia personalmente. Basa riba su propio experencia y estudio di Dios su camindanan, na ki conclusion David a yega? El a declara: “SEÑOR ta stima husticia y no ta bandona su santonan [“lealnan”, NW]. Nan ta keda preserva pa semper.” (Salmo 37:28) Esta un garantia trankilisante! Nos Dios lo no bandona esnan cu ta leal na dje ni sikiera pa un momento. Pesei nos por conta cu lo e ta serca nos y cu lo e cuida nos cu amor. Su husticia ta garantisa esaki!—Proverbionan 2:7, 8.

14. Con e interes cu Yehova tin den personanan cu tin cierto desbentaha ta bisto den e Lei cu el a duna Israel?

14 E husticia di Dios ta tene masha cuenta cu e necesidadnan di hende afligi. E interes cu Yehova tin den hende cu tin cierto desbentaha ta bisto den e Lei cu el a duna Israel. Por ehempel, den e Lei tawatin un areglo special pa garantisa e cuido di huerfano y biuda. (Deuteronomio 24:17-21) Reconociendo con dificil bida por tawata pa famianan den e condicion ei, Yehova mes a bira nan Hues y Protector paternal, esun cu “ta haci husticia na huerfano y biuda.” (Deuteronomio 10:18; Salmo 68:5) Yehova a adverti e Israelitanan cu si nan a maltrata hende mohe y mucha indefenso, sin falta lo el a tende e clamor di esakinan. El a declara: “Mi rabia lo sende.” (Exodo 22:22-24) Aunke rabia no ta un di Yehova su cualidadnan dominante, e ta sinti un indignacion husto si contra actonan delibera di inhusticia, specialmente ora e victimanan ta hende humilde y indefenso.—Salmo 103:6.

15, 16. Kico ta un prueba hopi remarcabel di Yehova su imparcialidad?

15 Tambe Yehova ta garantisa nos cu e “no ta haci distincion di persona, ni . . . acepta placa pasa bou di mesa.” (Deuteronomio 10:17) Distinto di hopi hende cu tin poder of influencia, e si no ta laga rikesa material ni aparencia externo influenci’e. E ta completamente liber di prehuicio y faboritismo. Para keto un rato na un prueba hopi remarcabel di Yehova su imparcialidad. No ta un grupito privilegia so tin e oportunidad di bira su adoradonan berdadero, cu e chens di haya bida eterno. Al contrario, “den tur nacion e hende cu ta tem’e y cu ta haci husticia ta aceptabel p’e.” (Echonan 10:34, 35) E perspectiva maraviyoso aki ta disponibel pa tur hende sin importa nan nivel social, colo di cuero, of pais di residencia. Esei no ta un ehempel perfecto di husticia?

16 Tin un aspecto mas di e husticia perfecto di Yehova cu ta merece nos atencion y respet: esei ta e manera cu e ta trata esnan cu ta bai contra su normanan husto.

E No Ta Laga di Castiga

17. Splica dicon e inhusticianan den e mundo aki no ta motibo pa cuestiona e husticia di Yehova.

17 Kisas un hende ta puntra su mes: ‘Si Yehova no ta sera wowo pa inhusticia, con nos por splica tur e sufrimento inhusto y e practicanan corupto cu ta reina den e mundo djawe?’ E inhusticianan ei sigur no ta motibo pa cuestiona e husticia di Yehova. E tantisimo inhusticianan den e mundo malbado aki ta consecuencia di e pica cu hende a hereda for di Adam. Den un mundo den cua hende imperfecto a scohe nan mes camindanan pecaminoso, tin hopi inhusticia; pero no pa hopi tempo mas.—Deuteronomio 32:5.

18, 19. Kico ta mustra cu Yehova lo no tolera pa semper esnan cu deliberadamente ta viola su leinan husto?

18 Aunke Yehova ta mustra gran misericordia na hende cu ta hala serca dje cu sinseridad, lo e no tolera pa semper un situacion cu ta trece reproche riba su nomber santo. (Salmo 74:10, 22, 23) Hende no por haci bofon di e Dios di husticia; lo e no proteha hende cu ta peca deliberadamente for di e huicio desfaborabel cu nan accionnan ta merece. Yehova ta un Dios “yen di compasion y gracia, kende no ta rabia lihe y kende ta abunda den misericordia y berdad; . . . sinembargo, di ningun manera e lo no laga di castiga e culpabel.” (Exodo 34:6, 7) Na harmonia cu e palabranan aki, tin biaha Yehova a haya ta necesario pa castiga esnan cu deliberadamente ta viola su leinan husto.

19 Tuma por ehempel e trato cu Dios a duna Israel di antiguedad. Asta ora nan a establece nan mes den e Tera Priminti, na varios ocasion e Israelitanan a bira infiel na dje. Aunke nan accionnan corupto a “hacie tristo”, e no a rechasa nan mesora. (Salmo 78:38-41) Mas bien, den su misericordia el a duna nan oportunidad di cambia. El a suplica nan: “Mi no tin placer den e morto di e malbado, ma mas bien cu e malbado bira for di su caminda y biba. Bira, bira for di boso mal camindanan! Pakico anto boso kier muri, o cas di Israel?” (Ezekiel 33:11) Yehova ta mira bida como algo precioso y pesei hopi bes el a manda su profetanan pa asina e Israelitanan por a bira bek for di nan mal camindanan. Pero e mayoria di e pueblo a haci nan curason asina duro cu nan a nenga di scucha y repenti. Finalmente, pa causa di su nomber santo y tur loke esaki ta representa, Yehova a entrega nan den man di nan enemigonan.—Nehemias 9:26-30.

20. (a) Kico Yehova su trato cu Israel ta siña nos tocante dje? (b) Pakico leon ta un simbolo apropiado di e husticia di Yehova?

20 Yehova su trato cu Israel ta siña nos hopi cos tocante dje. Nos ta siña cu su wowonan—cu ta mira tur cos—ta tuma nota di inhusticia y cu loke e ta mira ta afect’e profundamente. (Proverbionan 15:3) E echo cu nos sa tambe cu e ta mustra misericordia ora tin un base pa esei, ta trankilisa nos. Ademas, nos ta siña cu su husticia nunca ta mucho pura. Pa motibo di Yehova su gran pasenshi, hopi hende ta yega na e conclusion eroneo cu lo e no castiga e malbadonan. Pero esei ta leu for di berdad, pasobra Dios su trato cu Israel ta siña nos tambe cu Dios su pasenshi tin limite. Yehova ta para firme pa loke ta husto. Distinto di hende, cu hopi bes tin miedo di defende loke ta husto, e nunca ta falta e curashi pa defende loke ta corecto. Pesei ta masha apropiado cu leon, como simbolo di husticia yen di curashi, ta ser conecta cu e presencia y trono di Dios. * (Ezekiel 1:10; Revelacion 4:7) Nos por ta sigur cu Yehova lo cumpli cu su promesa y elimina inhusticia for di riba tera. Si, nos por resumi su manera di husga como lo siguiente: firmesa ora ta necesario, misericordia caminda ta posibel.—2 Pedro 3:9.

Hala Serca e Dios di Husticia

21. Ora nos medita riba con Yehova ta eherce husticia, con nos tin cu mir’e y pakico?

21 Ora nos medita riba con Yehova ta eherce husticia, nos no mester pensa cu e ta un hues sin sintimento y severo cu ta interesa solamente den dicta sentencia contra malechor. Mas bien, nos mester mir’e como un Tata amoroso pero firme cu semper ta trata su yiunan den e miho manera posibel. Como un Tata husto, of recto, Yehova ta balansa firmesa pa loke ta corecto cu tierno compasion pa su yiunan riba tera, kendenan mester di su yudansa y pordon.—Salmo 103:10, 13.

22. Guia pa su husticia, ki perspectiva Yehova ta ofrece nos y pakico e ta trata nos den e manera ei?

22 Esta gradicido nos por ta cu husticia dibino ta encera hopi mas cu djis sentencia malechor! Guia pa su husticia, Yehova a haci posibel pa nos tin un perspectiva berdaderamente emocionante—bida eterno como hende perfecto den un mundo caminda ‘husticia lo biba.’ (2 Pedro 3:13) Dios ta trata nos den e manera ei pasobra su husticia ta motiv’e pa salba hende y no pa condena nan. En berdad, ora nos compronde miho kico e husticia di Yehova ta abarca, nos ta sinti nos atrai na dje! Den e siguiente capitulonan nos lo analisa mas aleu con Yehova ta expresa e cualidad admirabel aki.

^ par. 20 Ta interesante pa nota cu Yehova ta compara su mes cu un leon ora e ta castiga Israel infiel.—Yeremias 25:38; Oseas 5:14.