1, 2. (a) Yusuf hangi büyük adaletsizliklerle karşılaştı? (b) Yehova bu adaletsizlikleri nasıl düzeltti?

BÜYÜK bir adaletsizlikti. Yakışıklı bir genç tecavüze yeltendiği iddiasıyla, suçsuz olduğu halde zindana atılmıştı. Ne var ki o, adaletsizlikle ilk kez karşılaşmıyordu. Yusuf adındaki bu genç adam yıllar önce, daha 17 yaşındayken kendisini öldürmeye kalkışan öz ağabeylerinin ihanetine uğramıştı. Sonra köle olarak satılıp yabancı bir ülkede kalmıştı. Orada, efendisinin karısının baştan çıkarıcı tekliflerini geri çevirmişti. Reddettiği kadının asılsız suçlaması sonucu hapsedilmişti. Ne yazık ki, Yusuf’un lehinde konuşacak kimse yok gibi görünüyordu.

² Oysa ‘doğruluğu, adaleti seven’ Tanrı olup bitenleri görüyordu. (Mezmur 33:5, YÇ) Yapılan adaletsizlikleri düzeltmek üzere harekete geçerek sonunda Yusuf’un serbest bırakılmasını sağlayacak şekilde olayları yönlendirdi. Dahası, bir zamanlar “zindana” atılmış olan bu adam büyük sorumluluk gerektiren yüksek bir konuma getirilerek onurlandırıldı. (Tekvin 40:15; 41:41-43; Mezmur 105:17, 18) Yusuf sonunda aklanmıştı; yükseltildiği konumu Tanrı’nın amacı doğrultusunda kullandı.—Tekvin 45:5-8.

3. Kendimize adaletle davranılmasını istememiz neden doğaldır?

³ Bu kayıt duygularımıza hitap etmiyor mu? Hangimiz adaletsizliğe tanık olmadı ya da adaletsizliğe uğramadı? Aslında hepimiz, kendimize adaletle davranılmasını isteriz. Bu doğaldır, çünkü Yehova bize Kendi kişiliğini yansıtan nitelikler verdi ve adalet O’nun başlıca niteliklerinden biridir. (Tekvin 1:27) Yehova’yı iyi tanımak için  O’nun adalet duygusunu anlamamız gerekir. Bu sayede, çeşitli meseleleri nasıl olağanüstü biçimde ele aldığını daha iyi kavrayıp O’na yaklaşabiliriz.

4. İnsanın bakış açısından adalet genelde nedir?

⁴ İnsanın bakış açısından adalet, yalnızca hukuk kurallarının haklar gözetilerek uygulanmasıdır. Right and Reason—Ethics in Theory and Practice kitabının söylediği gibi “adalet yasayla, yükümlülükle, hak ve ödevlerle bağlantılıdır; hükümlerini eşitlik ve hak etme ölçüsüne göre verir.” Oysa Yehova’nın adaleti, hukuk kurallarının görev veya yükümlülük duygusuyla mekanik bir şekilde uygulanmasından çok daha fazlasını kapsar.

5, 6. (a) “Adalet” olarak çevrilen sözcüğün Mukaddes Kitabın yazıldığı dillerdeki anlamı nedir? (b) Tanrı’nın adaletli olması ne anlama gelir?

⁵ Mukaddes Kitabın yazıldığı dillerdeki sözcükler incelendiğinde, Yehova’nın adaleti her yönden çok daha iyi anlaşılabilir. İbranice Kutsal Yazılarda başlıca üç sözcük geçer. Çoğu kez “adalet” olarak çevrilen sözcük ‘doğru olan’ şeklinde de çevrilebilir. (Tekvin 18:25) Diğer iki sözcük ise genelde “salâh” ya da ‘doğruluk’ olarak tercüme edilir. Yunanca Kutsal Yazılarda ‘doğruluk’ olarak çevrilen sözcük “doğru olma durumu, doğru olana yakışır davranış, dürüstlük” olarak tanımlanır. Şu halde, doğruluk ve adalet arasında temelde fark yoktur.—Amos 5:24.

⁶ Bu nedenle, Mukaddes Kitap Tanrı’nın adaletli olduğunu söylerken, O’nun ayrım gözetmeden, tutarlı şekilde hak ve doğru olanı yaptığını anlatır. (Romalılar 2:11) Aslında, başka türlü davranması düşünülemez. Sadık Elihu “haşa ki, Allah kötülük ede, ve Kadîr haksızlık eyliye” demişti. (Eyub 34:10) Gerçekten de, Yehova’nın  ‘haksızlık etmesi’ imkânsızdır. Neden mi? İki önemli sebepten ötürü.

7, 8. (a) Yehova’nın haksızlık etmesi neden olanaksızdır? (b) Yehova’yı, tüm ilişkilerinde doğru ve adaletli davranmaya yönelten nedir?

⁷ Birincisi, O kutsaldır. Üçüncü bölümde gördüğümüz gibi, Yehova’nın paklığının ve doğruluğunun sınırı yoktur. Bu nedenle, O’nun doğru davranmaması, haksızlık etmesi olanaksızdır. Bunun ne anlama geldiğini düşünün. Gökteki Babamızın kutsallığı, çocuklarına hiçbir zaman kötü davranmayacağına güvenmemiz için kuvvetli bir nedendir. İsa buna güveniyordu. Yerdeki yaşamının son gecesi, öğrencileri için dua ederek ‘ey Mukaddes Baba, bana verdiğin kimseleri isminle koru’ diye yakarmıştı. (Yuhanna 17:11) “Mukaddes Baba” ifadesi bir hitap şekli olarak Kutsal Yazılarda yalnızca Yehova için kullanılır. Bu yerindedir, çünkü insanlar arasında hiçbir baba kutsallıkta Yehova’yla boy ölçüşemez. İsa öğrencilerinin salt pak ve temiz olan ve her tür günahkârlıktan tamamen ayrı kalan Babanın elinde güvenlikte olacaklarına kesinlikle inanıyordu.—Matta 23:9.

⁸ İkincisi, çıkarsız sevgi Tanrı’nın özüdür. O’nun tüm ilişkilerinde doğru ve adaletli davranmasının temelinde bu sevgi vardır. Oysa ırkçılık, ayrımcılık ve tarafgirlik gibi birçok şekliyle adaletsizlik, sevginin karşıtı olan açgözlülük ve bencillikten kaynaklanır. Mukaddes Kitap bizi sevgi Tanrısı’nın doğru olduğuna ve doğru eylemleri sevdiğine ikna eder. (Mezmur 11:7) Yehova “ben, RAB, adalet severim” diyor. (İşaya 61:8) Tanrımızın doğru ve adaletli olanı yapmaktan zevk aldığını bilmek içimizi rahatlatmaz mı?—Yeremya 9:24.

9-11. (a) Yehova’nın adaletiyle merhameti arasında hangi bağlantı vardır? (b) Yehova’nın günahkâr insanlara davranış tarzında hem adalet hem de merhamet nasıl açıkça görülür?

⁹ Yehova’nın adaleti eşsiz kişiliğinin diğer yönleri gibi kusursuzdur; hiçbir yönden eksiklik göstermez. Musa Yehova’yı şu sözlerle yüceltti: “Kayadır, onun işi tamdır; çünkü bütün yolları haktır; sadakat Allahıdır, ve haksızlık etmez, sadık ve doğru olan odur.” (Tesniye 32:3, 4) Yehova adaletini her keresinde kusursuz şekilde gösterir; ne çok yumuşak ne de çok serttir.

¹⁰ Yehova’nın adaletiyle merhameti arasında yakın bağlantı vardır. Mezmur 116:5 “RAB rauf [lütufkâr, YÇ] ve âdildir; ve Allahımız merhametlidir” diyor. Evet, Yehova hem adaletli hem de merhametlidir. Bu iki özellik birbiriyle çelişmez. Merhamet göstermesi, çok katı olmamak için adaletini zayıflattığı anlamına gelmez. Tam tersine, çoğu kere bu iki özelliği aynı zamanda, hatta aynı eylemde gösterir. Bir örnek ele alalım.

¹¹ Tüm insanlar günahı kalıtım yoluyla almıştır ve bu nedenle de günahın cezası olan ölüme mahkûmdur. (Romalılar 5:12) Ama Yehova günahkârların ölümünden zevk almaz. O ‘bağışlayan, lütfeden ve çok acıyan’ bir Tanrı’dır. (Nehemya 9:17) Yine de, kutsal olduğundan haksızlığa göz yumamaz. Şu halde, acaba günahkâr yapıdaki insanlara nasıl merhamet gösterebilirdi? Bunun cevabı Tanrı’nın Sözünde bildirilen en değerli hakikatlerden birinde bulunur: Yehova insanlığın kurtuluşu için bir fidye sağlamıştır. Sevgiyle yapılan bu düzenleme hakkında 14. bölümde daha fazla bilgi alacağız. Bu bir yandan son derece adaletli, diğer yandan da son derece merhametli bir düzenlemedir. Yehova bu sayede bir yandan kusursuz adalet standardını korurken, diğer yandan da  tövbe eden günahkârlara şefkatle merhamet gösterebiliyor.—Romalılar 3:21-26.

12, 13. (a) Yehova’nın adaleti neden bizi O’na çeker? (b) Davud Yehova’nın adaleti konusunda hangi sonuca varmıştı; bu bizi neden rahatlatabilir?

¹² Yehova’nın adaleti, duygudan yoksun, katı, itici bir özellik değil, tersine bizi O’na çeken tatlı bir niteliktir. Mukaddes Kitap Yehova’nın adaletinin veya doğruluğunun şefkatli yapısını açık bir dille anlatır. Şimdi Yehova’nın adaletini uygulama yollarından bazılarını ve bunların bize nasıl sevinç verdiğini ele alalım.

¹³ Yehova’nın kusursuz adaleti O’nu hizmetçilerine bağlılık ve vefa göstermeye yöneltir. Mezmur yazarı Davud Yehova’nın adaletinin bu yönünü kendi deneyimiyle çok iyi anlamıştı. Acaba deneyimine ve Tanrı’nın davranış tarzını incelemesine dayanarak hangi sonuca varmıştı? Bunu şöyle açıkladı: “RAB hakkı sever, ve müttakilerini [vefalı olanları] bırakmaz; onlar ebediyen korunacak.” (Mezmur 37:28) Ne kadar rahatlatıcı bir güvence! Tanrımız Kendisine vefalı kimseleri bir an bile bırakmaz. Bu nedenle, bize gösterdiği yakınlığa ve sevgi dolu özene güvenebiliriz. Adaleti bunu garantiler!—Süleymanın Meselleri 2:7, 8.

14. Yehova’nın yoksunluk içindekilerle ilgilendiği, İsrailoğullarına verdiği Kanun’dan nasıl açıkça görülmektedir?

¹⁴ Tanrısal adalet sıkıntıda olanların gereksinimleri konusunda duyarlıdır. Yehova’nın yoksunluk içindekilerle ilgilendiği, İsrailoğullarına verdiği Kanun’dan açıkça görülmektedir. Örneğin, Kanun’da öksüzlerin ve dulların bakımını güvence altına alan özel düzenlemeler bulunuyordu. (Tesniye 24:17-21) Böyle aileler için yaşamın ne denli zor olabileceğinin farkında olan Yehova, ‘öksüz  ve dul kadına adalet’ uygulayarak bir baba gibi onların Yargıcı ve Koruyucusu oldu. (Tesniye 10:18; Mezmur 68:5) Yehova İsrailoğullarını, savunmasız kadın ve çocuklara haksızlık ettikleri takdirde, o insanların ‘feryadını mutlaka işiteceğine’ ilişkin uyarmıştı. Böyle bir durumda ‘öfkesinin alevleneceğini’ söylemişti. (Çıkış 22:22-24) Öfke Yehova’nın baskın niteliklerinden biri değilse de, O bile bile yapılan adaletsizlikler karşısında –özellikle adaletsizliğe uğrayanlar mağdur ve aciz kimselerse– haklı bir öfke duyar.—Mezmur 103:6.

15, 16. Yehova’nın tarafgirlik yapmadığını gösteren şahane bir kanıt nedir?

¹⁵ Yehova ayrıca ‘kimseyi kayırmadığını, rüşvet almadığını’ da söyler. (Tesniye 10:17) Nüfuzlu birçok insanın tersine, Yehova zenginlikten veya dış görünüşten etkilenmez. Önyargıdan ya da kayırıcılıktan tamamen uzaktır. Yehova’nın tarafgirlik yapmadığının gerçekten şahane bir kanıtı, sonsuz yaşam ümidiyle gerçek tapınmaya katılma fırsatının sadece birkaç seçkin insanla kısıtlanmamış olmasıdır. Tam tersine, O “kendisinden korkan ve doğru olanı yapan kişiyi, ulusuna bakmaksızın kabul” eder. (Resullerin [Elçilerin] İşleri 10:34, 35, YÇ) Bu şahane fırsat sosyal konumuna, cildinin rengine veya yaşadığı ülkeye bakılmaksızın herkese açıktır. En mükemmel anlamda gerçek adalet bu değil midir?

¹⁶ Yehova’nın kusursuz adaletinin dikkate ve saygıya değer başka bir yönü daha var: O’nun, doğru standartlarını çiğneyenlere davranış tarzı.

17. Bu dünyadaki haksızlıkların Yehova’nın adaletine neden hiçbir şekilde gölge düşüremeyeceğini anlatın.

¹⁷ Belki bazıları şunu merak edebilir: ‘Yehova haksızlığa göz yummadığına göre, günümüz dünyasında çok yaygın  olan yolsuzlukların, haksız yere çekilen acıların nedenini nasıl açıklayabiliriz? Bu gibi haksızlıklar hiçbir şekilde Yehova’nın adaletine gölge düşüremez. Bu kötü dünyada görülen birçok adaletsizlik insanın Âdem’den miras aldığı günahın sonucudur. Kusurlu insanların günahkâr yollarını kendi arzularıyla seçtikleri bir dünyada adaletsizliğe çok sık rastlanır; ne var ki, bu uzun sürmeyecek.—Tesniye 32:5.

18, 19. Yehova’nın, adil yasalarını kasten çiğneyenlere sonsuza dek katlanmayacağını gösteren nedir?

¹⁸ Yehova Kendisine içtenlikle yaklaşanlara büyük merhamet gösteriyorsa da, kutsal ismini lekeleyen bir duruma sonsuza dek katlanmaz. (Mezmur 74:10, 22, 23) Adalet Tanrısıyla alay edilmez; O kasten günah işleyenleri izledikleri yolun sonucundaki olumsuz hükümden esirgemez. Yehova, ‘acıyan, lütfeden, tez öfkelenmeyen, sevgisi engin ve sadık, . . . . hiçbir suçu cezasız bırakmayan’ bir Tanrı’dır. (Çıkış [Mısır’dan Çıkış] 34:6, 7, YÇ) Bu sözlerle uyumlu olarak, zaman zaman adil yasalarını kasten çiğneyenleri cezalandırmayı gerekli bulmuştur.

¹⁹ Örneğin, Tanrı’nın eski İsrail’le ilişkisini ele alalım. İsrailoğulları Vaat Edilen Diyara yerleştikten sonra bile defalarca sadakatsizlik yaptı. Yehova İsrailoğullarının yoz davranışları yüzünden “gücendi” ise de onları hemen reddetmedi. (Mezmur 78:38-41) Bunun yerine, davranışlarını değiştirmeleri için önlerine merhametle fırsatlar koydu. Onlara şu ricada bulundu: “Kötünün ölümünden değil, ancak kötü adamın yolundan dönüp yaşamasından zevk alırım; dönün, kötü yollarınızdan dönün; çünkü niçin ölesiniz, ey İsrail evi?” (Hezekiel 33:11) Hayatı değerli gören Yehova, İsrailoğullarına belki kötü yollarından dönerler diye defalarca peygamberlerini gönderdi. Fakat katı yürekli insanlar genelde onları dinlemeyi ve tövbe etmeyi  reddettiler. Sonunda Yehova Kendi kutsal ismi ve bu ismin temsil ettiği şeyler uğruna harekete geçip onları düşmanlarının eline verdi.—Nehemya 9:26-30.

20. (a) İsrailoğullarıyla ilişkisinden Yehova hakkında neler öğreniriz? (b) Aslan, Yehova’nın adaletinin neden uygun bir simgesidir?

²⁰ Yehova’nın İsrailoğullarıyla ilişkisinden O’nun hakkında çok şey öğreniriz. Yapılan haksızlıkların gözünden kesinlikle kaçmadığını ve gördüklerinden derin üzüntü duyduğunu anlarız. (Süleymanın Meselleri 15:3) Ayrıca O’nun merhamet göstermek için bir dayanağı olduğunda, bunu yapmaktan kaçınmadığını bilmek de bize güven verir. Üstelik, adaleti uygulamakta hiçbir zaman aceleci davranmadığını da öğreniriz. Yehova’nın gösterdiği sabır ve tahammülden ötürü birçok insan yanlış bir düşünceye kapılıp O’nun kötülerin cezasını hiçbir zaman vermeyeceğini sanır. Ama bu doğru değildir, çünkü Tanrı’nın İsrailoğullarına davranış tarzından sabrının bir sınırı olduğunu da öğreniriz. Yehova’nın doğruluk konusundaki tavrı hiç değişmez. Genelde adaleti uygulamaktan çekinen insanların tersine, O her zaman doğrudan yana tavır almakta cesaret eksikliği göstermez. Dolayısıyla, cesur adaletin simgesi olan aslan ile Tanrı’nın huzuru ve tahtı arasında  bağlantı kurmak uygundur. * (Hezekiel 1:10; Vahiy 4:7) Öyleyse, O’nun bu dünyayı adaletsizlikten kurtarma vaadini gerçekleştireceğinden emin olabiliriz. Gerçekten de, O’nun yargılama tarzı şöyle özetlenebilir: gerektiğinde kararlılık, mümkün olduğunda merhamet.—II. Petrus 3:9.

21. Yehova’nın adaleti uygulama tarzı üzerinde derin düşünürken O’nu nasıl Biri olarak görmeliyiz; neden?

²¹ Yehova’nın adaleti uygulama tarzı üzerinde düşünürken, O’nu sadece suçluları yargılamakla ilgilenen katı ve sert bir yargıç olarak görmemeliyiz. Tersine, O’nu çocuklarına her zaman en iyi şekilde davranan sevgi dolu, fakat kararlı bir Baba olarak görmeliyiz. Yehova doğruluktan ayrılmayan adaletli bir Baba olarak doğru ilkelerden yana kararlılığını, yeryüzündeki yardıma ve bağışlanmaya muhtaç çocuklarına hissettiği şefkat duygusuyla dengeler.—Mezmur 103:10, 13.

22. Adaleti doğrultusunda hareket eden Yehova hangi beklentiye sahip olmamızı mümkün kılmıştır; bize neden bu şekilde davranır?

²² Tanrısal adaletin suçluları cezaya çarptırmaktan çok daha fazlasını kapsamasına ne kadar müteşekkir olabiliriz! Adaleti doğrultusunda hareket eden Yehova bizim gerçekten heyecan verici bir beklentiye, “doğruluğun barınacağı” bir dünyada kusursuz, sonsuz bir yaşam ümidine sahip olmamızı mümkün kılmıştır. (II. Petrus 3:13, YÇ) Tanrımız bize bu şekilde davranır, çünkü adalet duygusu nedeniyle, insanları mahkûm etmekten çok kurtarmanın yollarını arar. Gerçekten de, Yehova’nın adaletinin kapsamını daha iyi anladığımızda O’na daha da yaklaşırız! Sonraki bölümlerde Yehova’nın bu çok değerli niteliği nasıl gösterdiğini daha ayrıntılı olarak göreceğiz.