1, 2. (a) Yooseefa gakkida naaqoy aybee? (b) He naaqoy attanaadan Yihooway ay oottidee?

PIRDDAA PACAA bessiya issi wolqqaamabay oosettiis. Puulanchcha gidida issi yelagay ayba danobaanne oottibeenna; shin wolqqan mattumaa gayttanawu maladasa giyo worddo mootoy A bolli denddin biitta giddon deˈiya qasho keettan qashettiis. Gidoppe attin, hagee A gakkida koyro naaqo gidenna. Daro layttappe kase, ha yelaga Yooseefa A ishantti hayquwawu aattidi immidosona; he wode ayyo layttay 17. He wode I aylle gididi hara biitti bayzettiis. Yan A godaa keettayiyaa I banaara zinˈˈanaadan oychchin ixxiis. He maccaasiyaa A wordduwan mootada qashissaasu. Yooseefa ooninne oychchibeennaagee azzanttiyaaba.

² SHin, ‘xillotettaanne tumu pirddaa dosiya’ Xoossay ubbabaa beˈiis. (Mazamure 33:5) Yihooway he naaqoy attanaadan oottin, Yooseefi wurssettan qasho keettaappe birshshettiis. Yihooway Yooseefawu gita maatay imettanaadaaninne I keehi bonchchettanaadan oottiyoogan, A qashuwaappe birshshissiyoogaappe aarobaa oottiis. (Doomettaabaa 40:15; 41:41-43; Mazamure 105:17, 18) Qassi, Yooseefi ammanettido gishshawu Yihooway A woytiis; Yooseefi Xoossaa halchchuwaa polanawu ba gita maataa goˈettiis.—Doomettaabaa 45:5-8.

3. Nuuni ubbay nuna asi bessiyaagaadan suure oyqqanaadan koyiyoogee garamissiyaaba gidennay aybissee?

³ He taarikee azzanttiyaaba gidiyoogee qoncce. Naaqoy gakkibeenna ay asinne baawa. Nuuni nuna asi bessiyaagaadan suure oyqqanaadan koyiyoogee erettidaba. Yihooway ba oonatettaa qonccissiya eeshshata nuussi immido gishshawu, hegee garamissiyaaba gidenna; qassi A waanna  eeshshatuppe issoy suure pirddaa. (Doomettaabaa 1:27) Yihoowa loytti eranawu, A suure pirddaa nuuni akeekana koshshees. Yaatiyoogee nuuni maalaalissiya A ogeta kaseegaappe aaruwan nashshanaadaaninne akko loytti shiiqanaadan denttettana danddayees.

4. Asay suure pirddaa darotoo waati akeekii?

⁴ Asa xeelan, suure pirdday higgiyan odettida maarata likke poliyoogaappe aadhdhiyaaba qonccissenna. Issi maxaafay “suure pirdday higgiyaara, oottana bessiyaabaara, maataaranne aawatettaara, qassi asa asappe shaakkennaagaara woy bessiya pirddaa pirddiyoogaara gayttiyaaba gidiyoogaa” yootees. SHin, Yihoowa suure pirdday higgeta aawatettan coo poliyoogaa xalla gidenna.

5, 6. (a) Geeshsha Maxaafay koyro xaafettido doonan “suure pirddaa” geetettida qaalatu birshshettay aybee? (b) Xoossay suure pirddees giyoogee woygiyoogee?

⁵ Yihoowa suure pirdday ay keena aahokkonne ciimmakko Geeshsha Maxaafay koyro xaafettido doonan hegawu goˈettido qaalata qoppiyoogan loytti akeekana danddayoos. Ibraawettuwan Xaafettida Geeshsha Maxaafay heezzu qaalata goˈettees. ‘Suure pirddaayyo’ darotoo goˈettiyo qaalay ‘xillo pirddaakka’ geetetti birshshettana danddayees. (Doomettaabaa 18:25) Hara naaˈˈu qaalati muletoo “xillotettaa” geetetti birshshettoosona. Giriikettuwan Xaafettida Geeshsha Maxaafan “xillotettaa” geetetti birshshettida qaalay “likke woy suure pirddaa” geetettidi qonccees. Yaatiyo gishshawu, xillotettaanne suure pirddaa giddon ayba dummatettikka baawa.—Amoxa 5:24.

⁶ Hegaa gishshawu, Geeshsha Maxaafay Xoossay suure pirddiyoogaa yootiyo wode, I asa asappe shaakkennan likkebaa woy suurebaa oottiyoogaa qonccissees. (Roome 2:11) I hegaappe dummabaa oottees giyoogee mule qoppiyooba gidenna. Ammanettida Eelihu hagaadan giis: “Ubbaa  Danddayiya Xoossai suure pirddaa geellayenna.” (Iyyooba 34:12) Yihooway ‘suure pirddaa geellayennaagee’ qoncce. Aybissi? Hegawu naaˈˈu gaasoti deˈoosona.

7, 8. (a) Yihooway suure pirddaa geellayennay aybissee? (b) Yihooway xillo gidanaadan woy suure pirddanaadan denttettiyay aybee?

⁷ Koyroogee, I geeshsha. Nuuni SHemppo 3n beˈidoogaadan, Yihoowa geeshshatettawunne A xillotettawu zawi baawa. Yaatiyo gishshawu, I suure pirddaa geellayana danddayenna. Hegee woygiyoogaakko ane qoppa. Saluwan deˈiya nu Aaway geeshsha gidiyoogee I ba naata bessenna ogiyan mule oyqqennaagaa nuuni mintti ammanettanaadan oottees. Yesuusikka hegaadan ammanettiis. I ha saˈan deˈido wurssetta qammi hagaadan woossiis: “Geeshsha Aawau, ha neeni tau immidoogeeta [erissiyo ashkkarata] . . . ne sunttan naaga.” (Yohaannisa 17:11) Geeshsha Maxaafan “Geeshsha Aawau” geetettiday Yihoowa xalla. Geeshshatettan aara geeddarssana danddayiyo aawi baynna gishshawu hegee awu bessiyaaba. Geeshshatettan zawi baynna ayba nagarinne shaallenna Aaway, ba erissiyo ashkkarata naaganaagaa Yesuusi ammanettiis.—Maatiyoosa 23:9.

⁸ Naaˈˈanttoogee, Xoossay ba xallaa siiqennaagaa gidiyoogaa. He siiqoy I haratussi xillobaa oottanaadan woy suure pirddaa pirddanaadan A denttettees. SHin, asaa zariyan shaakkiyoogaa, lagiyoogaanne zaggiyoogaa gujjin, naaqoy daro qommo; hegawu denddoy yaaretiyoogaanne ba xallaa siiqiyoogaa, hegee siiquwaappe dummatees. Siiqo Xoossaa xeelliyaagan Geeshsha Maxaafay hagaadan gees: “GODAI xillo gidido gishshau xillotettaa dosees.” (Mazamure 11:7) Yihooway babaa hagaadan giis: “Taani GODAI suure pirddaa dosais.” (Isiyaasa 61:8) Xoossay xillobaa oottiyoogan woy suure pirddan ufayttiyoogaa eriyoogee nuna minttettiyoogee qoncce.—Ermmaasa 9:24.

9-11. (a) Yihoowa suure pirddaa giddooninne A maarotettaa giddon deˈiya gaytotettay aybee? (b) Yihoowa suure pirddaynne A maarotay nagaranchcha asawu I oottiyooban waani qonccii?

⁹ Yihoowa suure pirdday ayyo deˈiya hara zawi baynna eeshshatudan wottiyoobi baynnaagaa. Muusee Yihoowa sabbanawu hagaadan giis: “I nu zaallaattennee. A oosuwan wotoi baa; a oge ubbaikka suure. Nu Xoossai ammanettiyaagaanne iitatettai bainnaagaa; i tumanchchanne suure.” (Zaarettido Wogaa 32:3, 4) Yihoowa suure pirddan wottiyoobi baawa; I coˈˈu giidi mule aggiigiyaagaa woy meqettaa iita gidenna.

¹⁰ Yihoowa suure pirddaa giddooninne A maarotettaa giddon gaytotettay deˈees. Mazamure 116:5y hagaadan gees: “GODAI kehanne maariyaagaa; nu Xoossai qarettiyaagaa.” Ee, Yihooway suure pirddiyaagaanne maariyaagaa. Ha naaˈˈu eeshshatikka maayettoosona. I maarotettaa bessiyoy ba suure pirdday likke gidennabadan qoppidi ba suure pirddaa shugissanaassa gidenna. Qassi, I he naaˈˈu eeshshata issi mala hanotan, ubba qassi issi malabawu darotoo goˈettees. Ane issi leemisuwaa qoppa.

¹¹ Ubba asay nagaraa laattido gishshawu, hegaa gaasuwan hayquwan qaxxayettana bessees. (Roome 5:12) Gidoppe attin, nagaranchchatu hayquwan Yihooway aynne ufayttenna. I, “atto giya Xoossaa; kehanne maariyaagaa.” (Nahimiyaa 9:17) Yaatikkonne, I geeshsha gidiyo gishshawu, naaquwaa coˈˈu giidi xeellenna. SHin, nagaraa laattida asawu maarotaa waati bessana danddayii? Yihooway asaa ashshanawu wozuwaa giigissidoogaa yootiya, Xoossaa Qaalan deˈiya keehi alˈˈo tuman hegaa zaaroy deˈees. SHemppo 14n ha siiqo giigissuwaabaa nuuni gujjidi tamaarana. Hegee laggetiyaabi baynna suure pirddaanne maarotaa bessiyaaba. Yihooway wottiyoobi baynna ba suure pirddaa naagiyaaba  gidikkonne, bantta nagaraappe simmiyaageetuyyo wozuwaa baggaara maarotettaa bessana danddayees.—Roome 3:21-26.

12, 13. (a) Yihoowa suure pirdday nuuni akko shiiqanaadan oottiyoy aybissee? (b) Yihoowa suure pirddaa xeelliyaagan Daawiti ay kuuyidee, qassi hagee nuna waati minttettana danddayii?

¹² Yihoowa suure pirdday nuuni akko shiiqennaadan oottiya eeshsha gidennan, nuuni akko shiiqanaadan oottiya loˈˈo eeshsha. Yihoowa suure pirddawu woy xillotettawu denddoy qaretaa gidiyoogaa Geeshsha Maxaafay loytti qonccissees. Yihooway ba suure pirddaa bessiyo ufayssiya amarida ogeta ane beˈoos.

¹³ Wottiyoobi baynna Yihoowa suure pirdday I ba ashkkaratuyyo ammanettanaadan A denttettees. Yihoowa suure pirddaa shaaho gidida ha eeshshaa mazamuraawee Daawiti nashshiis. Daawiti bana gakkidabaappe, qassi Xoossay issi issibaa oottiyo ogiyaa pilggi simmidi ay kuuyidee? I hagaadan giis: “GODAI xillobaa dosees. Xoossaa asata i yeggenna; xilloti merinau naagettoosona.” (Mazamure 37:28) Hegee keehi minttettiyaaba! Nu Xoossay baayyo ammanettiyaageeta awudenne aggenna. Yaatiyo gishshawu, I siiquwan nuuyyo oottiyooban ammanettana danddayoos. A suure pirdday hegee tumattanaadan oottees!—Leemiso 2:7, 8.

14. Yihooway metootanchchatuyyo qoppiyoogee I Israaˈeelatuyyo immido Higgiyan waani qonccidee?

¹⁴ Xoossaa suure pirdday qohettidaageetuyyo koshshiyaabaa akeekanaadan oottees. Yihooway Israaˈeelatuyyo immido Higgee I metootanchchatuyyo qoppiyoogaa bessees. Leemisuwawu, he Higgee aawi baynna naatinne amˈˈeti koshshiyaabaa demmanaadan oottees. (Zaarettido Wogaa 24:17-21) Hegaa mala keetta asawu deˈoy keehi metiyoogaa akeekidi, Yihooway “aawu bainna naatussinne am77etussi  eta pirddaa” pirddiya Daannaanne Naagiyaagaa gidiis. (Zaarettido Wogaa 10:18; Mazamure 68:5) Israaˈeelati maaddiyaabi baynna macca asatanne naata qohiyaabaa gidikko, Yihooway eta waasuwaa siyanaagaa Israaˈeelatuyyo yootiis. I hagaadan giis: “Ta hanqqoi intte bolli denddana” woy suullana. (Kessaabaa 22:22-24) Hanqqoy Yihoowa waanna eeshshatuppe issuwaa gidana xayikkonne, metootanchchatanne maaddiyaabi baynnaageeta qohoy gakkiyo wode, I xillo gidiyo gishshawu naaquwaappe eta ashshanawu hanqqettees.—Mazamure 103:6.

15, 16. Yihooway asa asappe shaakkennaagaa bessiya maalaalissiya naqaashay aybee?

¹⁵ Yihooway “I som77o xeelli pirddennaagaanne maganxxo ekkennaagaa” gidiyoogaakka nuussi yootiis. (Zaarettido Wogaa 10:17) Maatay deˈiyo daro asaagaadan, Yihooway aquwan woy beettiyaaban cimettenna. I asa mule lagenna. Yihooway asa asappe shaakkennaagaa bessiya maalaalissiya naqaashaa beˈa. Tumuppe ayyo goynniyaageeta gididi merinaa deˈuwaa demmiyaageeti eranchcha gidida amarida asatu xalla gidokkona. SHin, Xoossay “dere ubban baassi yayyiyaagaanne xillo ooso oottiyaagaa [nashshees].” (Oosuwaa 10:34, 35) Deˈuwaa hanotan woy meran dummatiya, qassi awu biittankka deˈiya ubba asawu he maalaalissiya hidootay deˈees. Hegee aybippenne aadhdhiya suure pirddaa bessiyaaba gidiyoogee qoncce.

¹⁶ Wottiyoobi baynna Yihoowa suure pirddaara gayttidaagan nuuni akeekan pilggana koshshiyo harabaykka deˈees. Hegee I xillotettawu kessido maaraa kanttiyaageeta oyqqiyo ogiyaa.

17. Ha alamiyan deˈiya naaqoy Yihooway suure pirddennaadan mule oottennay aybissakko qonccissa.

¹⁷ Issoti issoti hagaadan oychchana danddayoosona: ‘Naaquwaa Yihooway coˈˈu gi xeellennaba gidikko, ha wodiyan  alamiyan naaqoynne iitabay keehi daridoy aybissee?’ Hegaa malabay Yihooway suure pirddennaagaa mule bessenna. Ha iita alamiyan deˈiya daro naaqoy asay Addaameppe laattido nagaray kaalettidoba. Nagaranchcha asay ba koyidoogaadan deˈiyo ha alamiyan naaqoy keehi dariis; shin hegee merinawu deˈiyaaba gidenna.—Zaarettido Wogaa 32:5.

18, 19. Yihooway xillotettawu kessido higgeta eriiddi kanttiyaageeta I merinawu coˈˈu gi xeellennaagaa bessiyaabay aybee?

¹⁸ Yihooway wozanappe baakko shiiqiyaageetuyyo gita maarotaa bessiyaaba gidikkonne, ba geeshsha sunttay borettanaadan oottiya hanotaa I merinawu coˈˈu gi xeellenna. (Mazamure 74:10, 22, 23) Suure pirddiya Xoossaa bolli qilliicciyoogee hanennaba; I eriiddi nagaraa oottiyaageeti bessiyaagaadan qaxxayettennaadan teqqenna. Yihooway “qaretainne maarotai kumido Xoossaa, danddayanchchaa, aggenna siiqoi daridoogaanne daro ammanettiyaagaa.  . . . Gidikkokka, mooranchchaa qaxxayennan” aggenna. (Kessaabaa 34:6, 7) Yihooway ba yootido qaalaa maaran I xillotettawu kessido higgeta eriiddi kanttiyaageeta qaxxayido wodeti deˈoosona.

¹⁹ Leemisuwawu, Xoossawu beni Israaˈeelatuura deˈiya gaytotettaa beˈa. Israaˈeelati Hidootaa Biittan deˈiyo wodekka, ammanettibookkona. Eti bantta iitaa oosuwan Yihoowa azzanttikkonne, I eta sohuwaara aggiigibeenna. (Mazamure 78:38-41) Qassi, I eti bantta iita ogiyaappe simmanaadan maarotan hanotaa injjeyiis. I hagaadan giis: “Nagaranchchai ba nagaraa aggidi, paxa de7ana mala koyaisippe attin, nagaranchchaa haiquwan ufaittikke. . . . Inttenoo, Israa7eela asau, simmite; intte iita oosuwaappe guyye simmite! Aissi haiqqanau koyeetii?” (Hizqqeela 33:11) Yihooway deˈuwaa alˈˈobadan xeelliyo gishshawu, Israaˈeelati bantta iita ogiyaappe simmanaadan hananabaa yootiyaageeta darotoo kiittiis. Gidoppe attin, wozanaa muume asay ubbay siyennaaninne bantta nagaraappe simmennan  ixxiis. Wurssettan, Yihooway ba geeshsha sunttay borettenna mala eta morkketuyyo eta aatti immiis.—Nahimiyaa 9:26-30.

20. (a) Yihooway Israaˈeelata oyqqido hanotaappe nuuni abaa ay tamaariyoo? (b) Gaammoy Yihoowa suure pirddawu bessiya leemiso gidiyoy aybissee?

²⁰ Yihooway Israaˈeelata oyqqido hanotaappe nuuni abaa darobaa tamaaroos. Ubbasaa xeelliya A ayfeti naaquwaa akeekiyoogaanne I beˈiyooban keehi azzaniyoogaa nuuni eroos. (Leemiso 15:3) Maarotettaa bessanaadan oottiyaabi deˈikko, I maaranawu koyiyoogaa eriyoogeekka minttettiyaaba. Qassi, I pirddanawu mule eesotennaagaa akeekoos. Yihooway danddayanchcha gidiyo gishshawu iitatu bolli mule pirddenna giidi daro asay bala qofaa qoppees. SHin, Xoossay Israaˈeelata oyqqido hanotay A danddayawu zaway deˈiyoogaa nuuni akeekanaadan oottiyo gishshawu, daro asay qoppiyoobay tuma gidenna. Yihooway awudekka xillobaa oottees. Suure pirdday deˈanaadan oottanawu asay darotoo guyye gees. SHin suure pirdday awudekka deˈanaadan oottiyo xalatettay Yihoowawu deˈees. Xala gidanaadan oottiya suure pirddawu gaammoy leemiso gidiyo gishshawu, Xoossaaranne A araataara gayttidaagan qonccidoogee bessiyaaba. *  (Hizqqeela 1:10; Ajjuutaa 4:7) Yaatiyo gishshawu, I naaquwaa saˈaappe muleera xayssanawu gelido qaalaa polanaagaa ammanettana danddayoos. Yihooway pirddiyo ogiyaa qanttan hagaadan yootana danddayoos: bessiya wode ubban yootidoogaadan pirddees, qassi danddayettida ubban I maarees.—2 PHeexiroosa 3:9.

21. Nuuni Yihooway pirddiyo suure pirddaa wotti dentti qoppiyo wode, abaa ay qoppana koshshii, qassi aybissi?

²¹ Nuuni Yihooway pirddiyo suure pirddaa wotti dentti qoppiyo wode, nagaranchchatu bolli pirddiya meqettaa iita daannadan A qoppana koshshenna. Nuuni ba naatussi ubbatoo loˈˈobaa oottiya siiqiyaanne ba qaalaa naagiya Aawadan A qoppana koshshees. Yihooway suure pirddiya xillo Aawa gidiyoogaadan, likkebaa bessiyaagaadan oottiyaaba gidikkonne, A maadoynne maarotay koshshiyo saˈan deˈiya ba naatuyyo qarettees.—Mazamure 103:10, 13.

22. Yihooway ba suure pirddaa goˈettidi nuussi ayba hidootay deˈanaadan oottidee, qassi I hagaadan nuussi oottiyoy aybissee?

²² Xoossaa suure pirdday moorobaa oottiyaageetu bolli pirddiyoogaa xalla gidennaagaa eriyoogee keehi ufayssiyaaba! Yihooway ba suure pirddaa goˈettidi ‘xillotettay deˈiyo’ alamiyan wottiyoobi baynna merinaa deˈuwaa demmiyo ufayssiya hidootay deˈanaadan oottiis. (2 PHeexiroosa 3:13) Xoossay nuussi hagaadan oottiyoy A suure pirdday I asaa xayssanawu gidennan, ashshiyo ogiyaa koyanaadan oottiyo gishshataassa. Nuuni Yihoowa suure pirddaa loytti akeekiyo wode, akko shiiqoos! Yihooway ha eeshshaa waati qonccissidaakko kaalliya shemppotun nuuni loytti pilggana.