ข้ามไปยังเนื้อหา

ข้ามไปยังสารบัญ

บท 13

“กฎหมาย​ของ​พระ​ยะโฮวา​สมบูรณ์”

“กฎหมาย​ของ​พระ​ยะโฮวา​สมบูรณ์”

1, 2. ทำไม​หลาย​คน​ถึง​ไม่​ค่อย​เคารพ​กฎหมาย แต่​เรา​รู้สึก​ยังไง​กับ​กฎหมาย​ของ​พระเจ้า?

 ทุก​วัน​นี้ ผู้​คน​ใน​หลาย​ประเทศ​ไม่​เคารพ​กฎหมาย ทำไม​ถึง​เป็น​อย่าง​นั้น? ส่วน​ใหญ่​แล้ว​กฎหมาย​เป็น​เรื่อง​ที่​เข้าใจ​ยาก และ​ผู้​มี​อำนาจ​ก็​ปฏิบัติ​กับ​คน​อื่น​อย่าง​ไม่​ยุติธรรม ส่วน​คน​ที่​หวัง​ว่า​จะ​ได้​รับ​ความ​ยุติธรรม​จาก​ศาล​ก็​ต้อง​รอ​นาน และ​ต้อง​เสีย​เงิน​มาก​มาย

2 ต่าง​จาก​ความ​คิด​ของ​ผู้​คน​ทั่ว​ไป ผู้​เขียน​คัมภีร์​ไบเบิล​พูด​ไว้​นาน​มา​แล้ว​ว่า “ผม​รัก​กฎหมาย​ของ​พระองค์​จริง ๆ” (สดุดี 119:97) ทำไม​เขา​ถึง​คิด​แบบ​นั้น? เพราะ​กฎหมาย​ที่​เขา​รัก​ไม่​ได้​มา​จาก​มนุษย์ แต่​มา​จาก​พระ​ยะโฮวา​พระเจ้า ตอน​ที่​คุณ​เรียน​รู้​เกี่ยว​กับ​กฎหมาย​ของ​พระ​ยะโฮวา คุณ​จะ​รู้สึก​แบบ​เดียว​กับ​ผู้​เขียน​คัมภีร์​ไบเบิล​คน​นี้​มาก​ขึ้น​เรื่อย ๆ และ​คุณ​จะ​เข้าใจ​ความ​คิด​ของ​ผู้​ให้​กฎหมาย​และ​ผู้​พิพากษา​ที่​ยิ่ง​ใหญ่​สูง​สุด​มาก​ขึ้น

ผู้​ให้​กฎหมาย​องค์​สูง​สุด

3, 4. พระ​ยะโฮวา​แสดง​ให้​เห็น​ว่า​เป็น​ผู้​ให้​กฎหมาย​ยังไง?

3 คัมภีร์​ไบเบิล​บอก​เรา​ว่า “มี​ผู้​เดียว​เท่า​นั้น​ที่​เป็น​ทั้ง​ผู้​ตั้ง​กฎหมาย​และ​ผู้​พิพากษา” (ยากอบ 4:12) พระ​ยะโฮวา​เป็น​ผู้​เดียว​ที่​มี​สิทธิ์​จะ​ตั้ง​กฎ​ให้​กับ​ทุก​สิ่ง​ที่​พระองค์​สร้าง แม้​แต่​การ​โคจร​ของ​ดวง​ดาว​ต่าง ๆ พระองค์​ก็​ให้​มี “กฎ​ควบคุม​ท้องฟ้า” (โยบ 38:33) ทูตสวรรค์​จำนวน​มาก​มาย​ก็​อยู่​ใต้​กฎหมาย​ของ​พระ​ยะโฮวา​ด้วย และ​พระองค์​ให้​ทูตสวรรค์​แต่​ละ​องค์​มี​หน้า​ที่​เฉพาะ​และ​บอก​ว่า​พวก​เขา​จะ​รับใช้​พระองค์​ยังไง—สดุดี 104:4; ฮีบรู 1:7, 14

4 พระ​ยะโฮวา​ได้​ให้​กฎหมาย​กับ​มนุษย์​ด้วย เรา​แต่​ละ​คน​มี​ความ​รู้สึก​ผิด​ชอบ​ชั่ว​ดี​ที่​เป็น​เหมือน​กฎหมาย​ใน​ตัว​เรา ซึ่ง​ช่วย​เรา​ให้​เข้าใจ​ความ​คิด​ของ​พระ​ยะโฮวา​ว่า​อะไร​ถูก​อะไร​ผิด (โรม 2:14) อาดัม​กับ​เอวา​มี​ความ​รู้สึก​ผิด​ชอบ​ชั่ว​ดี​ที่​สมบูรณ์​แบบ ดังนั้น พวก​เขา​เลย​ไม่​ต้อง​มี​กฎหมาย​มาก​มาย (ปฐมกาล 2:15-17) แต่​มนุษย์​ไม่​สมบูรณ์​แบบ​ต้อง​มี​กฎหมาย​มาก​กว่า​เพื่อ​ช่วย​เขา​ให้​ทำ​สิ่ง​ที่​พระเจ้า​พอ​ใจ พระ​ยะโฮวา​ให้​กฎหมาย​กับ​หัวหน้า​ครอบครัว เช่น โนอาห์ อับราฮัม และ​ยาโคบ แล้ว​พวก​เขา​ก็​บอก​กฎหมาย​นั้น​กับ​คน​ใน​ครอบครัว (ปฐมกาล 6:22; 9:3-6; 18:19; 26:4, 5) พระ​ยะโฮวา​เป็น​ผู้​ให้​กฎหมาย​ใน​แบบ​ที่​ไม่​เคย​มี​มา​ก่อน พระองค์​ให้​โมเสส​บอก​กฎหมาย​ของ​พระองค์​กับ​ชาว​อิสราเอล ซึ่ง​ถูก​เรียก​ว่า​กฎหมาย​ของ​โมเสส กฎหมาย​เหล่า​นี้​จะ​ช่วย​เรา​ให้​เรียน​รู้​ว่า​พระ​ยะโฮวา​รู้สึก​ยังไง​กับ​ความ​ยุติธรรม

ภาพ​รวม​กฎหมาย​ของ​โมเสส

5. กฎหมาย​ของ​โมเสส​มี​กฎ​มาก​มาย​ที่​ซับซ้อน​และ​ทำ​ตาม​ได้​ยาก​ไหม และ​ทำไม​คุณ​ถึง​บอก​อย่าง​นั้น?

5 หลาย​คน​คิด​ว่า​กฎหมาย​ของ​โมเสส​มี​กฎ​มาก​มาย​ที่​ซับซ้อน​และ​ทำ​ตาม​ได้​ยาก แต่​นั้น​ไม่​ใช่​เรื่อง​จริง​เลย กฎหมาย​ของ​โมเสส​มี​มาก​กว่า 600 ข้อ นั่น​อาจ​ดู​เหมือน​ว่า​เยอะ แต่​ลอง​คิด​ดู​สิ​ว่า ช่วง​ประมาณ​ปี 2000 กฎหมาย​ของ​สหรัฐ​มี​มาก​กว่า 150,000 หน้า และ​ทุก ๆ สอง​ปี​ก็​มี​การ​เพิ่ม​กฎหมาย​ต่าง ๆ เข้า​ไป​อีก​ประมาณ 600 ข้อ ดังนั้น ถ้า​พูด​ถึง​เรื่อง​ปริมาณ​แล้ว กฎหมาย​มาก​มาย​ของ​มนุษย์​ทำ​ให้​กฎหมาย​ของ​โมเสส​ดู​น้อย​ไป​เลย และ​กฎหมาย​ที่​พระเจ้า​ให้​ชาว​อิสราเอล​ก็​ยัง​เกี่ยว​ข้อง​กับ​หลาย​แง่​มุม​ของ​ชีวิต​ซึ่ง​กฎหมาย​ใน​ปัจจุบัน​ไม่​ได้​พูด​ถึง​ด้วย​ซ้ำ ขอ​ให้​เรา​มา​ดู​ภาพ​รวม​ของ​กฎหมาย​นี้​ด้วย​กัน

6, 7. (ก) อะไร​ทำ​ให้​กฎหมาย​ของ​โมเสส​ต่าง​จาก​กฎหมาย​ของ​มนุษย์ และ​กฎหมาย​ข้อ​ไหน​สำคัญ​ที่​สุด? (ข) ชาว​อิสราเอล​จะ​แสดง​ให้​เห็น​ยังไง​ว่า​พวก​เขา​ยอม​รับ​อำนาจ​ปกครอง​สูง​สุด​ของ​พระ​ยะโฮวา?

6 กฎหมาย​ที่​สอน​ชาว​อิสราเอล​ให้​เชื่อ​ฟัง​พระ​ยะโฮวา​ผู้​มี​อำนาจ​ปกครอง​สูง​สุด นี่​ทำ​ให้​กฎหมาย​ของ​โมเสส​ต่าง​จาก​กฎหมาย​ของ​มนุษย์​มาก กฎหมาย​ข้อ​สำคัญ​ที่​สุด​ที่​บอก​ไว้​คือ “ชาว​อิสราเอล ฟัง​ให้​ดี พระ​ยะโฮวา​เป็น​พระเจ้า​ของ​เรา และ​พระ​ยะโฮวา​มี​เพียง​องค์​เดียว​เท่า​นั้น ให้​รัก​พระ​ยะโฮวา​พระเจ้า​ของ​คุณ​สุด​หัวใจ สุด​ชีวิต และ​สุด​กำลัง” พระ​ยะโฮวา​อยาก​ให้​พวก​เขา​แสดง​ความ​รัก​ต่อ​พระองค์​ยังไง? พวก​เขา​ต้อง​รับใช้​และ​เชื่อ​ฟัง​พระองค์ เพราะ​พระองค์​เป็น​พระเจ้า​ผู้​มี​อำนาจ​ปกครอง​สูง​สุด—เฉลย​ธรรมบัญญัติ 6:4, 5; 11:13

7 ชาว​อิสราเอล​แต่​ละ​คน​ต้อง​แสดง​ให้​เห็น​ว่า​พวก​เขา​ยอม​รับ​อำนาจ​ปกครอง​สูง​สุด​ของ​พระ​ยะโฮวา​โดย​นับถือ​และ​เชื่อ​ฟัง​คน​เหล่า​นั้น​ที่​มี​อำนาจ​เหนือ​พวก​เขา เช่น พ่อ​แม่ หัวหน้า ผู้​พิพากษา ปุโรหิต และ​กษัตริย์ พระ​ยะโฮวา​มอง​ว่า​การ​ไม่​เชื่อ​ฟัง​คน​เหล่า​นั้น​ก็​เหมือน​กับ​การ​ไม่​เชื่อ​ฟัง​พระองค์ แต่​ถ้า​คน​ที่​มี​อำนาจ​ไม่​แสดง​ความ​ยุติธรรม​และ​ทำ​ไม่​ดี​กับ​เพื่อน​ร่วม​ชาติ​พระ​ยะโฮวา​ก็​จะ​ลง​โทษ​พวก​เขา (อพยพ 20:12; 22:28; เฉลย​ธรรมบัญญัติ 1:16, 17; 17:8-20; 19:16, 17) ชาว​อิสราเอล​ทุก​คน ทั้ง​คน​ที่​มี​อำนาจ​และ​คน​ที่​อยู่​ใต้​อำนาจ​ต้อง​ยอม​รับ​อำนาจ​ปกครอง​สูง​สุด​ของ​พระ​ยะโฮวา

8. กฎหมาย​ของ​โมเสส​เน้น​มาตรฐาน​ของ​พระ​ยะโฮวา​ใน​เรื่อง​ความ​บริสุทธิ์​ยังไง?

8 กฎหมาย​ที่​สอน​ให้​ชาว​อิสราเอล​เป็น​คน​บริสุทธิ์ ใน​กฎหมาย​ของ​โมเสส​มี​คำ​ว่า “บริสุทธิ์” และ “ความ​บริสุทธิ์” มาก​กว่า 280 ครั้ง กฎหมาย​นี้​ช่วย​ประชาชน​ของ​พระเจ้า​ให้​รู้​ว่า​อะไร​สะอาด​และ​อะไร​ไม่​สะอาด โดย​พูด​ถึง​สิ่ง​ต่าง ๆ ประมาณ 70 อย่าง​ที่​จะ​ทำ​ให้​พวก​เขา​ไม่​สะอาด​และ​ไม่​สามารถ​เข้า​ร่วม​การ​นมัสการ​พระเจ้า​กับ​คน​อื่น​ได้ กฎหมาย​นี้​ยัง​พูด​ถึง​เรื่อง​สุขอนามัย เรื่อง​อาหาร และ​การ​กำจัด​ของ​เสีย​ด้วย และ​เรื่อง​นี้​เป็น​ประโยชน์​กับ​สุขภาพ​ของ​ชาว​อิสราเอล​มาก a แต่​กฎหมาย​นี้​มี​บาง​อย่าง​ที่​ช่วย​พวก​เขา​ให้​ทำ​สิ่ง​ที่​สำคัญ​กว่า​นั้น​อีก คือ​การ​แยก​พวก​เขา​จาก​การ​กระทำ​ที่​น่า​รังเกียจ​ของ​ชาติ​ที่​อยู่​รอบ ๆ และ​ช่วย​ให้​พวก​เขา​ทำ​สิ่ง​ที่​พระ​ยะโฮวา​พอ​ใจ​เสมอ ให้​เรา​มา​ดู​ตัวอย่าง​หนึ่ง​ด้วย​กัน

9, 10. พระ​ยะโฮวา​ให้​กฎหมาย​อะไร​กับ​ชาว​อิสราเอล​เรื่อง​การ​มี​เพศ​สัมพันธ์​และ​การ​คลอด​ลูก และ​กฎหมาย​เหล่า​นี้​มี​ประโยชน์​กับ​พวก​เขา​ยังไง?

9 กฎหมาย​ของ​โมเสส​บอก​ว่า​คน​ที่​มี​เพศ​สัมพันธ์​จะ​ไม่​สะอาด​อยู่​ช่วง​หนึ่ง​ถึง​แม้​เขา​จะ​แต่งงาน​กัน​แล้ว และ​ผู้​หญิง​ที่​เพิ่ง​คลอด​ลูก​ก็​จะ​ไม่​สะอาด​อยู่​ช่วง​หนึ่ง​ด้วย​เหมือน​กัน (เลวีนิติ 12:2-4; 15:16-18) นี่​ไม่​ได้​หมายความ​ว่า​เพศ​สัมพันธ์​ระหว่าง​คน​ที่​แต่งงาน​แล้ว​และ​การ​มี​ลูก​ไม่​ใช่​ของ​ขวัญ​ที่​มี​ค่า​จาก​พระเจ้า (ปฐมกาล 1:28; 2:18-25) แต่​พระ​ยะโฮวา​ให้​กฎหมาย​เหล่า​นี้​เพื่อ​ช่วย​ให้​คน​ของ​พระองค์​เป็น​คน​สะอาด​และ​ไม่​ยุ่ง​เกี่ยว​กับ​การ​นมัสการ​เท็จ ชาติ​ที่​อยู่​รอบ ๆ ชาว​อิสราเอล​นมัสการ​พระ​ของ​พวก​เขา​โดย​การ​มี​เพศ​สัมพันธ์ ศาสนา​ของ​ชาว​คานาอัน​มี​โสเภณี​ทั้ง​ชาย​และ​หญิง​ประจำ​วิหาร นี่​ทำ​ให้​ผู้​คน​ทำ​สิ่ง​ที่​น่า​รังเกียจ​มาก​จริง ๆ แต่​กฎหมาย​ของ​โมเสส​ไม่​ได้​เอา​เรื่อง​การ​มี​เพศ​สัมพันธ์​มา​รวม​กับ​การ​นมัสการ​พระ​ยะโฮวา b กฎหมาย​ของ​พระ​ยะโฮวา​เกี่ยว​กับ​การ​มี​เพศ​สัมพันธ์​และ​การ​คลอด​ลูก​ยัง​มี​ประโยชน์​กับ​ชาว​อิสราเอล​ใน​ด้าน​อื่น​ด้วย

10 กฎหมาย​เหล่า​นี้​สอน​ความ​จริง​ที่​สำคัญ c ถึง​แม้​การ​มี​เพศ​สัมพันธ์​และ​การ​คลอด​ลูก​จะ​เป็น​ของ​ขวัญ​จาก​พระเจ้า แต่​นี่​ก็​เป็น​วิธี​ที่​บาป​ของ​อาดัม​ถ่ายทอด​จาก​คน​รุ่น​หนึ่ง​ไป​ยัง​อีก​รุ่น​หนึ่ง (โรม 5:12) กฎหมาย​ของ​พระเจ้า​เตือน​ให้​ประชาชน​ของ​พระองค์​จำ​ไว้​เสมอ​ว่า​เขา​เป็น​คน​บาป ที่​จริง เรา​ทุก​คน​เกิด​มา​ก็​มี​บาป​แล้ว (สดุดี 51:5) เป็น​เพราะ​พระ​ยะโฮวา​ให้​อภัย​และ​ไถ่​บาป​เรา เรา​ถึง​ใกล้​ชิด​กับ​พระองค์​ผู้​เป็น​พระเจ้า​ที่​บริสุทธิ์​ได้

11, 12. (ก) กฎหมาย​ของ​โมเสส​สอน​เรื่อง​ความ​ยุติธรรม​ยังไง? (ข) กฎหมาย​ของ​โมเสส​ปก​ป้อง​ประชาชน​ไม่​ให้​ถูก​ตัดสิน​อย่าง​ไม่​ยุติธรรม​ยังไง?

11 กฎหมาย​ที่​สนับสนุน​ความ​ยุติธรรม​ที่​สมบูรณ์​แบบ​ของ​พระ​ยะโฮวา กฎหมาย​ของ​โมเสส​สอน​หลักการ​ที่​สำคัญ​ว่า​ต้อง​มี​ความ​สมดุล​ระหว่าง​การ​ทำ​ผิด​และ​การ​ลง​โทษ มี​กฎหมาย​ที่​บอก​ไว้​ว่า “ชีวิต​จะ​ต้อง​แทน​ด้วย​ชีวิต ตา​แทน​ตา ฟัน​แทน​ฟัน มือ​แทน​มือ เท้า​แทน​เท้า” (เฉลย​ธรรมบัญญัติ 19:21) ดังนั้น ถ้า​มี​ใคร​ทำ​ผิด​พวก​เขา​ก็​ต้อง​ถูก​ลง​โทษ​แบบ​ที่​ไม่​หนัก​หรือ​เบา​เกิน​ไป กฎหมาย​ของ​โมเสส​ทำ​ให้​เห็น​ความ​ยุติธรรม​ของ​พระ​ยะโฮวา และ​ถ้า​เรา​เข้าใจ​เรื่อง​นี้ เรา​ก็​จะ​เข้าใจ​เรื่อง​ค่า​ไถ่​ของ​พระ​เยซู​คริสต์​ด้วย ซึ่ง​เรา​จะ​เรียน​มาก​ขึ้น​ใน​บท 141 ทิโมธี 2:5, 6

12 กฎหมาย​นี้​ยัง​ปก​ป้อง​ประชาชน​ไม่​ให้​ถูก​ตัดสิน​อย่าง​ไม่​ยุติธรรม ตัวอย่าง​เช่น ถ้า​มี​คน​ถูก​กล่าวหา​ว่า​ทำ​ผิด ผู้​พิพากษา​จะ​ตัดสิน​ลง​โทษ​เขา​ก็​ต่อ​เมื่อ​มี​พยาน​อย่าง​น้อย​สอง​คน​ยืน​ยัน​ใน​เรื่อง​นั้น และ​ถ้า​ใคร​เป็น​พยาน​เท็จ เขา​ก็​จะ​มี​โทษ​ร้ายแรง (เฉลย​ธรรมบัญญัติ 19:15, 18, 19) การ​ทุจริต​และ​การ​ติด​สินบน​เป็น​การ​ทำ​ผิด​ที่​ร้ายแรง​ด้วย (อพยพ 23:8; เฉลย​ธรรมบัญญัติ 27:25) แม้​แต่​เรื่อง​การ​ซื้อ​ขาย ชาว​อิสราเอล​ก็​ต้อง​ทำ​ตาม​มาตรฐาน​เรื่อง​ความ​ยุติธรรม​ของ​พระ​ยะโฮวา (เลวีนิติ 19:35, 36; เฉลย​ธรรมบัญญัติ 23:19, 20) เห็น​ชัด​ว่า​กฎหมาย​ของ​โมเสส​ยุติธรรม​และ​เป็น​ประโยชน์​กับ​ชาว​อิสราเอล​จริง ๆ

กฎหมาย​ที่​สอน​เรื่อง​ความ​เมตตา​และ​ความ​ยุติธรรม

13, 14. กฎหมาย​ของ​โมเสส​ช่วย​ทั้ง​ผู้​เสียหาย​และ​ขโมย​ให้​มั่น​ใจ​ได้​ยังไง​ว่า​พวก​เขา​จะ​ได้​รับ​ความ​ยุติธรรม?

13 กฎหมาย​ของ​โมเสส​เข้มงวด​เกิน​ไป​และ​ไม่​ได้​สอน​เรื่อง​ความ​เมตตา​ไหม? ไม่​เลย กษัตริย์​ดาวิด​ได้​รับ​การ​ดล​ใจ​ให้​เขียน​ว่า “กฎหมาย​ของ​พระ​ยะโฮวา​สมบูรณ์” (สดุดี 19:7) ดาวิด​เข้าใจ​ว่า​กฎหมาย​ของ​โมเสส​สอน​ผู้​คน​ให้​เมตตา​และ​แสดง​ความ​ยุติธรรม​กับ​คน​อื่น แล้ว​กฎหมาย​ของ​โมเสส​ทำ​ให้​เรื่อง​นี้​เป็น​ไป​ได้​ยังไง?

14 ทุก​วัน​นี้ ดู​เหมือน​ว่า​กฎหมาย​จะ​ให้​ประโยชน์​กับ​คน​ที่​ทำ​ผิด​มาก​กว่า​ผู้​เสียหาย ตัวอย่าง​เช่น ถึง​แม้​ขโมย​ต้อง​ติด​คุก แต่​คน​ที่​เสียหาย​อาจ​ไม่​ได้​ของ​ที่​ถูก​ขโมย​นั้น​คืน​มา และ​เขา​ก็​ยัง​ต้อง​เสีย​ภาษี​ที่​เอา​ไป​ใช้​จ่าย​ดู​แล​เรื่อง​อาหาร​การ​กิน​ให้​กับ​คน​ที่​ติด​คุก​ด้วย ใน​อิสราเอล​โบราณ​ไม่​มี​คุก​เหมือน​ใน​ทุก​วัน​นี้ แต่​กฎหมาย​ของ​โมเสส​ให้​ความ​เป็น​ธรรม​ทั้ง​กับ​ผู้​เสียหาย​และ​คน​ที่​ทำ​ผิด และ​ไม่​ให้​ลง​โทษ​คน​ที่​ทำ​ผิด​รุนแรง​มาก​เกิน​ไป (เฉลย​ธรรมบัญญัติ 25:1-3) แต่​เขา​ต้อง​คืน​ของ​ที่​ขโมย​มา​และ​ยัง​ต้อง​ชด​ใช้​เพิ่ม​เติม​ด้วย เขา​ต้อง​จ่าย​เพิ่ม​เติม​เท่าไหร่? ผู้​พิพากษา​อาจ​ตัดสิน​ว่า​คน​ที่​ทำ​ผิด​จะ​ต้อง​ชด​ใช้​เพิ่ม​เติม​เท่าไหร่​โดย​ดู​จาก​ปัจจัย​หลาย​อย่าง เช่น คน​ที่​ทำ​ผิด​กลับ​ใจ​จริง ๆ ไหม นี่​ทำ​ให้​เรา​เข้าใจ​มาก​ขึ้น​ว่า​ทำไม​การ​ชด​ใช้​ที่​เลวีนิติ 6:1-7 ถึง​น้อย​กว่า​ที่​บอก​ไว้​ใน​อพยพ 22:7

15. กฎหมาย​ของ​โมเสส​เน้น​เรื่อง​ความ​เมตตา​และ​ความ​ยุติธรรม​ยังไง​เมื่อ​มี​คน​ทำ​ให้​คน​อื่น​เสีย​ชีวิต​โดย​ไม่​เจตนา?

15 กฎหมาย​ของ​โมเสส​ทำ​ให้​เห็น​ว่า​พระ​ยะโฮวา​เมตตา​คน​ที่​ทำ​ผิด​โดย​ไม่​เจตนา ตัวอย่าง​เช่น เมื่อ​มี​ใคร​ทำ​ให้​คน​หนึ่ง​เสีย​ชีวิต​โดย​ไม่​ได้​เจตนา เขา​ไม่​ต้อง​ชด​ใช้​ด้วย​ชีวิต​ของ​ตัว​เอง แต่​เขา​ต้อง​หนี​ไป​เมือง​ลี้​ภัย​ที่​ตั้ง​อยู่​ทั่ว​อิสราเอล หลัง​จาก​ผู้​พิพากษา​พิจารณา​คดี​ของ​เขา​แล้ว เขา​ต้อง​อยู่​ใน​เมือง​ลี้​ภัย​จน​กว่า​มหา​ปุโรหิต​เสีย​ชีวิต หลัง​จาก​นั้น​เขา​ถึง​จะ​มี​อิสระ​ย้าย​ไป​อยู่​ที่​ไหน​ก็​ได้ ถ้า​เขา​ทำ​ตาม​การ​จัด​เตรียม​นี้ เขา​ก็​จะ​ได้​รับ​ประโยชน์​จาก​ความ​เมตตา​ของ​พระเจ้า นอกจากนั้น กฎหมาย​ข้อ​นี้​ยัง​ช่วย​ให้​ชาว​อิสราเอล​เข้าใจ​ว่า​ชีวิต​มนุษย์​มี​ค่า​มาก​สำหรับ​พระ​ยะโฮวา—กันดารวิถี 15:30, 31; 35:12-25

16. กฎหมาย​ของ​โมเสส​สอน​ให้​เคารพ​สิทธิ์​ของ​คน​อื่น​ยังไง?

16 กฎหมาย​ของ​โมเสส​สอน​ให้​เคารพ​สิทธิ์​ของ​คน​อื่น กฎหมาย​นี้​ยัง​ปก​ป้อง​คน​ที่​เป็น​หนี้​โดย​ห้าม​ไม่​ให้​เจ้าหนี้​เข้า​ไป​ใน​บ้าน​ของ​ลูกหนี้​แล้ว​ยึด​ของ​มา​ค้ำ​ประกัน แต่​เจ้าหนี้​ต้อง​คอย​อยู่​ข้าง​นอก​และ​ให้​ลูกหนี้​เอา​ของ​ค้ำ​ประกัน​มา​ให้​เขา​เอง โดย​วิธี​นี้​บ้าน​ของ​ลูกหนี้​จะ​ไม่​ถูก​บุกรุก ถ้า​เจ้าหนี้​เอา​เสื้อ​คลุม​ของ​ลูกหนี้​ไป​เป็น​ของ​ค้ำ​ประกัน เขา​ต้อง​เอา​เสื้อ​นั้น​มา​คืน​ก่อน​ดวง​อาทิตย์​ตก เพราะ​ลูกหนี้​คง​จะ​ต้อง​ใช้​เสื้อ​นั้น​เพื่อ​ช่วย​ให้​ร่าง​กาย​อบอุ่น​ตอน​กลางคืน—เฉลย​ธรรมบัญญัติ 24:10-14

17, 18. ใน​เรื่อง​การ​ทำ​สงคราม ชาว​อิสราเอล​ต่าง​จาก​ชาติ​อื่น ๆ ยังไง และ​เพราะ​อะไร?

17 พระ​ยะโฮวา​ให้​กฎหมาย​กับ​ชาว​อิสราเอล​เกี่ยว​กับ​การ​ทำ​สงคราม​ด้วย พวก​เขา​ไม่​ได้​ทำ​สงคราม​เพราะ​อยาก​มี​อำนาจ​มาก​ขึ้น​หรือ​ชอบ​ต่อ​สู้ แต่​พวก​เขา​สู้​ใน “สงคราม​ของ​พระ​ยะโฮวา” (กันดารวิถี 21:14) หลาย​ครั้ง​ชาว​อิสราเอล​ต้อง​เสนอ​เงื่อนไข​ให้​ฝ่าย​ตรง​ข้าม​ยอม​แพ้​ก่อน ถ้า​เมือง​ไหน​ไม่​ยอม พวก​เขา​ถึง​จะ​ล้อม​โจมตี​เมือง​นั้น​ได้​แต่​ก็​ต้อง​ทำ​ตาม​กฎ​ของ​พระเจ้า ใน​ประวัติศาสตร์​มี​หลาย​ครั้ง​ที่​ทหาร​ข่มขืน​ผู้​หญิง​หรือ​สังหาร​หมู่ แต่​ทหาร​ใน​กองทัพ​ของ​อิสราเอล​ไม่​ได้​รับ​อนุญาต​ให้​ทำ​อย่าง​นั้น พวก​เขา​ต้อง​ไม่​ทำลาย​สิ่ง​แวด​ล้อม​โดย​ไม่​โค่น​ต้น​ไม้​ที่​ให้​ผล​ใน​เมือง​ของ​ศัตรู d กองทัพ​ชาติ​อื่น​ไม่​มี​กฎหมาย​แบบ​นี้​เลย—เฉลย​ธรรมบัญญัติ 20:10-15, 19, 20; 21:10-13

18 คุณ​รู้สึก​รับ​ไม่​ได้​ไหม​เมื่อ​ได้​ยิน​ว่า​ใน​บาง​ประเทศ​มี​การ​ฝึก​เด็ก​ให้​เป็น​ทหาร? ใน​อิสราเอล​โบราณ ไม่​มี​ผู้​ชาย​ที่​อายุ​ต่ำ​กว่า 20 ปี​เป็น​ทหาร (กันดารวิถี 1:2, 3) แม้​แต่​ผู้​ชาย​ที่​อายุ​มาก​กว่า​นั้น​ก็​ไม่​ต้อง​ไป​รบ​ถ้า​เขา​รู้สึก​กลัว​มาก​เกิน​ไป และ​ผู้​ชาย​ที่​เพิ่ง​แต่งงาน​ก็​ไม่​ต้อง​ไป​รบ​เป็น​เวลา 1 ปี​เต็ม​เพื่อ​เขา​จะ​ได้​เห็น​ลูก​ของ​ตัว​เอง​เกิด​มา​ก่อน​จะ​เริ่ม​ทำ​หน้า​ที่​ที่​เสี่ยง​อันตราย กฎหมาย​อธิบาย​ว่า​โดย​วิธี​นี้​ผู้​ชาย​ที่​เพิ่ง​แต่งงาน​จะ “อยู่​ที่​บ้าน . . . เพื่อ​ทำ​ให้​ภรรยา​ของ​เขา​ชื่น​ใจ”—เฉลย​ธรรมบัญญัติ 20:5, 6, 8; 24:5

19. กฎหมาย​ของ​โมเสส​ปก​ป้อง​ผู้​หญิง เด็ก ๆ ครอบครัว แม่​ม่าย และ​ลูก​กำพร้า​พ่อ​ยังไง?

19 พระ​ยะโฮวา​ใช้​กฎหมาย​ของ​โมเสส​เพื่อ​ปก​ป้อง​ผู้​หญิง เด็ก ๆ และ​ครอบครัว และ​ยัง​สั่ง​ชาว​อิสราเอล​ให้​ดู​แล​เอา​ใจ​ใส่​พวก​เขา​ให้​มี​สิ่ง​จำเป็น พระ​ยะโฮวา​สั่ง​พ่อ​แม่​ให้​ใช้​เวลา​กับ​ลูก ๆ และ​สอน​เรื่อง​พระองค์​กับ​พวก​เขา​ด้วย (เฉลย​ธรรมบัญญัติ 6:6, 7) พระองค์​บอก​ว่า​การ​มี​เพศ​สัมพันธ์​กับ​ญาติ​ใกล้​ชิด​เป็น​บาป​ร้ายแรง และ​คน​ที่​ทำ​อย่าง​นั้น​จะ​ถูก​ประหาร​ชีวิต (เลวีนิติ​บท 18) พระองค์​ยัง​ห้าม​ไม่​ให้​เล่นชู้ ซึ่ง​บ่อย​ครั้ง​เป็น​สาเหตุ​ที่​ทำ​ให้​ครอบครัว​แตก​แยก​และ​ทำ​ให้​คน​ใน​ครอบครัว​ต้อง​ทุกข์​ใจ​และ​เจ็บ​ปวด​มาก พระ​ยะโฮวา​สั่ง​ชาว​อิสราเอล​ให้​ดู​แล​แม่​ม่าย​และ​ลูก​กำพร้า​พ่อ​ให้​มี​สิ่ง​จำเป็น และ​ยัง​บอก​ว่า​ถ้า​มี​ใคร​ทำ​ไม่​ดี​กับ​พวก​เขา พระองค์​จะ​โกรธ​มาก—อพยพ 20:14; 22:22-24

20, 21. (ก) ทำไม​กฎหมาย​ของ​โมเสส​ถึง​อนุญาต​ให้​ชาว​อิสราเอล​มี​ภรรยา​หลาย​คน? (ข) ทำไม​พระ​ยะโฮวา​ยอม​ให้​มี​ผู้​ชาย​อิสราเอล​หย่า​ภรรยา​ได้?

20 แต่​บาง​คน​อาจ​สงสัย​ว่า ‘ทำไม​กฎหมาย​ของ​โมเสส​ถึง​อนุญาต​ให้​ผู้​ชาย​มี​ภรรยา​หลาย​คน?’ (เฉลย​ธรรมบัญญัติ 21:15-17) เรา​จะ​เข้าใจ​เรื่อง​นี้​มาก​ขึ้น​ถ้า​เรา​คิด​ถึง​ว่า​วัฒนธรรม​และ​การ​ใช้​ชีวิต​ของ​ชาว​อิสราเอล​ต่าง​กัน​มาก​กับ​ผู้​คน​ใน​ปัจจุบัน​นี้ (สุภาษิต 18:13) ตอน​ที่​พระ​ยะโฮวา​สร้าง​อาดัม​กับ​เอวา​พระองค์​บอก​ชัดเจน​ว่า​ผู้​ชาย​ควร​มี​ภรรยา​คน​เดียว​และ​พวก​เขา​ต้อง​อยู่​ด้วย​กัน​ตลอด​ชีวิต (ปฐมกาล 2:18, 20-24) แต่​ตอน​ที่​พระ​ยะโฮวา​ให้​กฎหมาย​กับ​ชาว​อิสราเอล ผู้​ชาย​หลาย​คน​มี​ภรรยา​มาก​กว่า​หนึ่ง​คน​และ​เป็น​แบบ​นี้​มา​นาน​หลาย​ร้อย​ปี​แล้ว พระ​ยะโฮวา​รู้​ว่า “ชน​ชาติ​นี้​ดื้อด้าน​จริง ๆ” และ​บ่อย​ครั้ง​พวก​เขา​ไม่​เชื่อ​ฟัง​กฎหมาย​ที่​สำคัญ​ที่​สุด เช่น การ​ไหว้​รูป​เคารพ (อพยพ 32:9) ดังนั้น ก่อน​ที่​จะ​มี​กฎหมาย​ของ​โมเสส พระองค์​ไม่​ได้​แก้ไข​การ​ทำ​ผิด​ที่​ผู้​ชาย​มี​ภรรยา​หลาย​คน เรา​ต้อง​ไม่​ลืม​ว่า พระ​ยะโฮวา​ไม่​เคย​บอก​ให้​พวก​เขา​มี​ภรรยา​หลาย​คน แต่​พระองค์​ใช้​กฎหมาย​ของ​โมเสส​เพื่อ​ปก​ป้อง​ผู้​หญิง​และ​ไม่​ให้​ผู้​ชาย​ทำ​ไม่​ดี​กับ​เธอ

21 บาง​คน​อาจ​สงสัย​ด้วย​ว่า​ทำไม​กฎหมาย​ของ​โมเสส​อนุญาต​ให้​ผู้​ชาย​หย่า​ภรรยา​ด้วย​เหตุ​ผล​ต่าง ๆ (เฉลย​ธรรมบัญญัติ 24:1-4) พระ​เยซู​บอก​ว่า​พระ​ยะโฮวา​ยอม​ให้​ทำ​อย่าง​นั้น​เพราะ​พวก​เขา​เป็น​คน “ดื้อ​รั้น” แต่​พระองค์​ยอม​ให้​พวก​เขา​ทำ​อย่าง​นั้น​แค่​ช่วง​หนึ่ง​เท่า​นั้น พระ​เยซู​สอน​สาวก​ของ​ท่าน​ให้​เชื่อ​ฟัง​และ​ให้​ทำ​ตาม​มาตรฐาน​เดิม​ของ​พระ​ยะโฮวา​ใน​เรื่อง​การ​แต่งงาน—มัทธิว 19:8

กฎ​หมาย​ที่​สอน​เรื่อง​ความ​รัก

22. กฎหมาย​ของ​โมเสส​สอน​เรื่อง​การ​แสดง​ความ​รัก​ยังไง และ​กับ​ใคร​บ้าง?

22 ใน​ทุก​วัน​นี้​ไม่​มี​ประเทศ​ไหน​ที่​สามารถ​ออก​กฎหมาย​ให้​ผู้​คน​รัก​กัน แต่​กฎหมาย​ของ​โมเสส​สอน​ว่า​ความ​รัก​สำคัญ​ที่​สุด ใน​หนังสือ​เฉลย​ธรรมบัญญัติ​มี​คำ​ที่​เกี่ยว​ข้อง​กับ “ความ​รัก” มาก​กว่า 20 ครั้ง กฎหมาย​ข้อ​สอง​ที่​สำคัญ​ที่​สุด​คือ “ให้​รัก​คน​อื่น​เหมือน​รัก​ตัว​เอง” (เลวีนิติ 19:18; มัทธิว 22:37-40) ประชาชน​ของ​พระเจ้า​ต้อง​รัก​กัน​และ​ต้อง​รัก​คน​ต่าง​ชาติ​ด้วย เพราะ​พวก​เขา​เคย​เป็น​คน​ต่าง​ชาติ​ใน​อียิปต์​มา​ก่อน พวก​เขา​ต้อง​แสดง​ความ​รัก​กับ​คน​จน​และ​คน​ที่​กำลัง​เดือดร้อน​โดย​ช่วยเหลือ​ให้​มี​สิ่ง​จำเป็น​และ​ไม่​เอา​เปรียบ​พวก​เขา พวก​เขา​ต้อง​กรุณา​กับ​สัตว์​ของ​เขา​ด้วย—อพยพ 23:6; เลวีนิติ 19:14, 33, 34; เฉลย​ธรรมบัญญัติ 22:4, 10; 24:17, 18

23. ผู้​เขียน​หนังสือ​สดุดี​บท 119 ถูก​กระตุ้น​ให้​ทำ​อะไร และ​เรา​ตั้งใจ​ที่​จะ​ทำ​อะไร?

23 ไม่​มี​ชาติ​ไหน​มี​กฎหมาย​ดี​เหมือน​กับ​ที่​พระ​ยะโฮวา​ให้​ชาว​อิสราเอล ไม่​แปลก​ใจ​ที่​ผู้​เขียน​หนังสือ​สดุดี​บอก​ว่า “ผม​รัก​กฎหมาย​ของ​พระองค์​จริง ๆ” เพราะ​เขา​รัก​กฎหมาย​ของ​พระเจ้า เขา​เลย​อยาก​เชื่อ​ฟัง​และ​ทำ​ตาม​อย่าง​เต็ม​ที่ เขา​ยัง​บอก​ต่อ​ไป​ว่า “ผม​ใคร่ครวญ​กฎหมาย​นั้น​ตลอด​วัน” (สดุดี 119:11, 97) เขา​ใช้​เวลา​ศึกษา​กฎหมาย​ของ​พระ​ยะโฮวา​เป็น​ประจำ และ​นั่น​ทำ​ให้​เขา​ยิ่ง​รัก​พระ​ยะโฮวา​และ​กฎหมาย​ของ​พระองค์​มาก​ขึ้น เมื่อ​คุณ​เรียน​รู้​เกี่ยว​กับ​กฎหมาย​ของ​พระ​ยะโฮวา​ต่อ ๆ ไป คุณ​ก็​จะ​ใกล้​ชิด​กับ​พระเจ้า​ผู้​ให้​กฎหมาย​องค์​ยิ่ง​ใหญ่​และ​พระเจ้า​แห่ง​ความ​ยุติธรรม​มาก​ขึ้น

a ตัวอย่าง​เช่น กฎหมาย​ที่​บอก​ให้​กลบ​อุจจาระ กัก​ตัว​ผู้​ป่วย​ไว้​เพื่อ​ไม่​ให้​แพร่​เชื้อ​โรค และ​การ​ชำระ​ตัว​คน​ที่​สัมผัส​ซาก​ศพ​เป็น​ความ​รู้​ที่​มี​มา​นาน​หลาย​พัน​ปี​ก่อน​ที่​นัก​วิทยาศาสตร์​จะ​เข้าใจ​ว่า​ทำไม​ถึง​ดี​ที่​จะ​ทำ​อย่าง​นั้น—เลวีนิติ 13:4-8; กันดารวิถี 19:11-13, 17-19; เฉลย​ธรรมบัญญัติ 23:13, 14

b วิหาร​ของ​ชาว​คานาอัน​มี​ห้อง​พิเศษ​เพื่อ​ให้​คน​ที่​มา​นมัสการ​มี​เพศ​สัมพันธ์ แต่​กฎหมาย​ของ​โมเสส​บอก​ว่า​คน​ที่​เพิ่ง​มี​เพศ​สัมพันธ์​กัน​จะ​ไม่​สะอาด นั่น​ทำ​ให้​พวก​เขา​เข้า​มา​นมัสการ​ใน​วิหาร​ไม่​ได้ ดังนั้น ถ้า​พวก​เขา​เชื่อ​ฟัง​กฎหมาย​ข้อ​นี้ พวก​เขา​ก็​จะ​ไม่​เอา​เรื่อง​เพศ​สัมพันธ์​มา​รวม​กับ​การ​นมัสการ​พระ​ยะโฮวา​ที่​วิหาร​ของ​พระองค์

c กฎหมาย​ของ​พระ​ยะโฮวา​มี​ไว้​เพื่อ​สอน​ประชาชน สารานุกรม​จูไดกา​อธิบาย​ไว้​ว่า​คำ​ภาษา​ฮีบรู โทห์ราห์ ที่​แปล​ว่า “กฎหมาย” หมาย​ถึง “คำ​สั่ง​สอน”

d ใน​คัมภีร์​ไบเบิล​พระเจ้า​ใช้​คำ​ถาม​ที่​กระตุ้น​ความ​คิด​ว่า “ทำไม​ต้อง​ไป​ทำลาย​ต้น​ไม้​ใน​ท้อง​ทุ่ง​เหมือน​ทำ​กับ​คน?” (เฉลย​ธรรมบัญญัติ 20:19) ฟิโล​นัก​วิชาการ​ชาว​ยิว​ใน​ศตวรรษ​แรก​ได้​พูด​ถึง​กฎหมาย​ข้อ​นี้​โดย​อธิบาย​ว่า พระเจ้า​ถือ​ว่า​เป็น​เรื่อง​ไม่​ยุติธรรม​ที่​คน​เรา​จะ​ทำลาย​สิ่ง​ที่​ไม่​รู้​เรื่อง​อะไร​แค่​เพราะ​เรา​โกรธ​คน​อื่น