Skip to content

Skip to table of contents

KAROA 14

Iehova ese “Taunimanima Momo Edia Mauri Davana” Henia Dalana Ia Karaia

Iehova ese “Taunimanima Momo Edia Mauri Davana” Henia Dalana Ia Karaia

1, 2. Baibel ese taunimanima edia noho dalana be edena bamona ia gwauraia, bona edena dala ia kehoa?

 “Havaraia gaudia ibounai be idia taitai bona idia hisihisi hebou noho.” (Roma 8:22) Aposetolo Paulo ese unai hereva amo taunimanima edia hebogahisi maurina ia gwauraia. Taunimanima idia laloa ita davaria hisihisi, kara dika, bona mase haorea dalana ia noho lasi. To Iehova be taunimanima bamona lasi, gau ibounai ia karaia diba. (Numera 23:19) Hahemaoro goeva Diravana ese dala ta ia karaia vadaeni, ita be unai hisihisi amo ia ruhaia totona. Unai dala be, mauri davalaia boubouna.

2 Mauri davalaia boubouna be Iehova ese taunimanima dekenai ia henia harihari gauna badana. Kara dika bona mase amo ita ia ruhaia dalana ia kehoa. (Efeso 1:7) Ia be iseda mauri hanaihanai helarona ena badina, herevana guba dekenai eiava tanobada paradaisona dekenai. (Luka 23:43; Ioane 3:16; 1 Petero 1:4) To mauri davalaia boubouna be dahaka? Edena dala ai ia ese Iehova ena hahemaoro goeva ia hadibaia ita dekenai?

Mauri Davalaia Boubouna Ita Abia Ena Badina

3. (a) Dahaka dainai mauri davalaia boubouna ita abia be namo? (b) Dahaka dainai Dirava ese Adamu ena natudia dekenai mase ena panisi ia haidaua lasi?

3 Adamu ena kara dika dainai mauri davalaia boubouna ita abia be maoro. Adamu ese Dirava ia kamonai henia lasi dainai, ena tubudia dekenai gorere, lalo-hekwarahi, hisihisi bona mase ia henia. (Genese 2:17; Roma 8:20) Dirava ena hemami ese ena kara ia biagua lasi bona edia davana, mase, ia haidaua bona panisi idauna ta ia henia lasi. Bema unai bamona ia karaia, anina be ena taravatu—“kara dika ena davana be mase”—ia badinaia lasi unai. (Roma 6:23) Bona bema Iehova ese sibona ena taravatu hahemaoro goeva dekenai ia badinaia lasi, tanobada bona guba ai taravatu badinaia lasi karana bona dika bada do ia vara!

4, 5. (a) Satani ese edena dala ai Dirava ena ladana ia hadikaia, bona dahaka dainai Iehova ia laloa unai hereva koikoidia do ia haerelaia? (b) Satani ese Iehova idia badinaia hesiai taudia dekenai, dahaka hereva koikoidia ia gwauraia?

4 Karoa 12 dekenai ita itaia bamona, Eden ai ia vara gwau-edeede karana ese henanadai badadia haida ia havaraia. Satani ese Dirava ena ladana namona ia hadikaia. Oibe, ia gwau Iehova be koikoi tauna bona lohia tauna aukana, ia havaraia taudia dekenai ura kwalimu ia henidia lasi. (Genese 3:1-5) Toana be Satani ese Dirava ena ura, tanobada be kara maoromaoro taudia amo do ia hahonua urana ia hadikaia neganai, ia gwau Iehova be ia gwauraia gaudia ia hagugurua diba lasi. (Genese 1:28; Isaia 55:10, 11) Bema Iehova ese unai henanadai ia haerelaidia lasi, aneru bona taunimanima momo be reana ena lohia dalana do idia abidadama henia lasi.

5 Satani ese Iehova idia badinaia hesiai taudia edia ladana ia hadikaia danu, ia gwau sibodia edia namo abia totona Iehova idia hesiai henia, to bema hekwakwanai idia davaria, Iehova abidadama henia karana do idia rakatania. (Iobu 1:9-11) Idia vara henanadai be mai anina bada, taunimanima ese idia davaria hekwakwanai ia hanaia momokani. Iehova ia laloa Satani ena hereva koikoidia ia haerelaia be maoro. To, Dirava ese edena dala ai Satani ena hereva koikoidia ia haerelaia bona danu taunimanima ia hamauria diba?

Mauri Davana—Ia Hegeregere Gauna

6. Baibel be edena hereva haida ia gaukaralaia Dirava ese taunimanima ia hamauria dalana ia gwauraia totona?

6 Iehova ese unai ia hamaoromaoroa totona ia karaia dalana be hebogahisi bada bona dala maorona momokani—taunimanima ta ese unai bamona dala ia karaia diba lasi. To, unai dala be auka lasi momokani. Baibel ese hereva idauidau amo unai dala ia gwauraia, hegeregere hoia lou, maino karaia dalana, mauri ena davana, bona kara dika gwauatao dalana. (Salamo 49:8; Galatia 3:13; Kolose 1:20; Heberu 2:17) To Iesu ia gaukaralaia herevana ese unai dala ia gwauraia hedinarai namo herea. Ia gwau: “Taunimanima ena Natuna ia mai, taunimanima ese ia idia hesiai henia totona lasi, to ma haida hesiai henia totona ia mai, bona ena mauri ia henia, taunimanima momo edia mauri davana [Greek, lyʹtron] karaia totona.”​—Mataio 20:28.

7, 8. (a) Baibel lalonai inai hereva “mauri davana” ena anina be dahaka? (b) Mauri davana be ia ida ia hegeregere gauna ta, ena anina be dahaka?

7 Mauri davana be dahaka? Iniseniai idia gaukaralaia Greek herevana, be hereva ma ta amo idia abia ena anina be, “koua lasi eiava ruhaia” amo idia abia. Unai hereva ese tuari lalonai idia guia bona dibura dekenai idia atoa taudia ruhaia totona idia henia monina ia herevalaia. Unai dainai, mauri davana ena anina be gau ta hoia lou totona idia henia davana. Heberu Revarevadia lalonai, inai hereva “mauri davana” (koʹpher) be hereva ma ta amo idia abia ena anina be “koua” amo idia abia. Hegeregere, Dirava ese Noa ia hamaoroa pisi amo lagatoi do ia “koua” (unai hereva hegeregerena ta). (Genese 6:14) Unai amo ita lalo-parara, mauri davana karaia ena anina ma ta be kara dika koua.​—Salamo 65:3.

8 Buka ta (Theological Dictionary of the New Testament) ia gwau, inai hereva (koʹpher) ese “gau ta ida ia hegeregere gauna ta ia herevalaia.” Unai hegeregerena, kara dika ena davana karaia eiava koua totona, idia henia davana be kara dika ese ia havaraia dika ida ia hegeregere, eiava unai dika ia koua momokani be namo. Dirava ena Taravatu Israela taudia dekenai be inai: “Mauri ena davana be mauri, matana ena davana be matana, isena ena davana be isena, imana ena davana be imana, aena ena davana be aena.”​—Deuteronomi 19:21.

9. Dahaka dainai abidadama tatau ese animal idia bouboulaia bona Iehova ese unai boubou be edena bamona ia laloa?

9 Abela ena nega amo, abidadama tatau ese Dirava dekenai animal idia bouboulaia. Unai bamona idia karaia neganai, idia hahedinaraia idia diba idia be mai edia kara dika bona ta ese idia ia ruhaia be namo. Bona Dirava ese ena “natuna” amo idia do ia ruhaia gwauhamatana idia abidadama henia. (Genese 3:15; 4:1-4; Levitiko 17:11; Heberu 11:4) Iehova ese unai bamona boubou gaudia ia abia dae bona ia idia tomadiho henia taudia ia lalo-namo henidia. To, animal bouboulaia karana be laulau sibona. Animal ese taunimanima edia kara dika idia koua diba lasi, badina idia be taunimanima henunai. (Salamo 8:4-8) Unai dainai Baibel ia gwau: “Boromakau bona nanigosi edia rara ese kara dika idia kokia diba lasi.” (Heberu 10:1-4) Unai boubou gauna be gabeai do ia mai mauri davalaia boubou korikorina idia laulaulaia sibona.

“Mauri Davana” Korikorina

10. (a) Mauri davana karaia tauna be daika hegeregerena be namo, bona dahaka dainai? (b) Dahaka dainai tau tamona sibona ena boubou be hegeregere?

10 Aposetolo Paulo ia gwau, “Adamu dainai taunimanima ibounai idia mase noho.” (1 Korinto 15:22) Unai dainai, mauri davana karaia totona, goevadae tauna ta Adamu hegeregerena, ia mase be namo. (Roma 5:14) Taravatu hegeregerena, tau ta eiava animal ta ese unai davana ia henia diba lasi. Goevadae tauna ta sibona, Adamu ena mase panisi henunai ia noho lasi tauna, ese “taunimanima ibounai edia mauri davana”—Adamu ena mauri goevadaena hegeregerena—ia henia diba. (1 Timoteo 2:6) Taunimanima milioni momo idia bouboulaia be anina lasi, Adamu ena tubudia ta ta hamauria totona. Aposetolo Paulo ia gwau: “Tau tamona [Adamu] dekena amo kara dika be tanobada dekenai ia vareai, bona kara dika ese mase ia mailaia.” (Roma 5:12) Bona “tau tamona amo mase ia vara” dainai, Dirava ese “tau tamona” amo dala ia karaia taunimanima ibounai be edia kara dika amo ia ruhaia. (1 Korinto 15:21) Edena dala ai?

“Taunimanima ibounai edia Mauri davana”

11. (a) Mauri davana karaia tauna be edena dala ai “taunimanima ibounai totona ia mase”? (b) Dahaka dainai Adamu bona Heva be mauri davana amo namo do idia abia lasi? (Futnout itaia.)

11 Iehova ese dala ia karaia goevadae tauna ta be mai ena ura ida ena mauri do ia bouboulaia. Roma 6:23 ena hereva bamona, “kara dika ena davana be mase.” Mauri davana karaia tauna ese ena mauri ia bouboulaia neganai, “taunimanima ibounai totona ia mase.” Anina be, Adamu ena kara dika davana ia henia. (Heberu 2:9; 2 Korinto 5:21; 1 Petero 2:24) Unai ese gau momo ia hagugurua. Mauri davalaia boubouna dainai Adamu ena kamonai natudia ese mase do idia abia lasi, unai amo kara dika ena hadikaia siahuna be ena badina amo ia utua oho. aRoma 5:16.

12. Oi haheitalaia edena bamona abitorehai tamona ena davana henia karana ese taunimanima momo ia durua.

12 Haheitalai ta be inai: Mani oi laloa, oi be taoni ta dekenai oi noho, bona unuseniai idia noho taudia momo be faktori badana ta dekenai idia gaukara. Oi bona emu dekena taudia umui hekwarahi dainai emui davana idia henia namonamo bona mauri namona umui moalelaia. Ela bona dina ta faktori ese ena gaukara ibounai ia hadokoa. Dahaka dainai? Faktori biaguna ena kara koikoi dainai bisinesi ena moni ibounai ia ore. Oi bona emu dekena taudia be gaukara lasi dainai, ruma ena ranu bona paua davana umui henia diba lasi. Unai tau tamona ena kara koikoi dainai, ruma bese lalonai adavadia, natudia, bona heniatorehai kampani idia lalohisihisi. Hanamoa dalana ta ia noho, a? Oibe! Hebogahisi taga tauna ta ese heduru ia henia. Unai faktori ese ia havaraia ena namo ia diba. Danu, faktori ena gaukara taudia bona edia ruma bese ia hebogahisi henia. Unai dainai, dala ia karaia faktori ena abiatorehai davana ia henia bona faktori ia kehoa lou. Unai abiatorehai ena davana ia henia, ese gaukara taudia momo bona edia ruma bese, bona heniatorehai kampani ia durudia. Unai hegeregerena, Adamu ena abiatorehai ena davana henia karana, ese taunimanima milioni momo ia hanamoa.

Daika ese Mauri Davana Ia Henia?

13, 14. (a) Iehova ese edena dala ai taunimanima edia mauri davana ia henia? (b) Daika dekenai mauri davana ia henia, bona dahaka dainai unai bamona ia vara be maoro?

13 Iehova sibona ese “Mamoe Natuna . . . tanobada taudia edia dika kokia tauna” ia henia diba. (Ioane 1:29) To Dirava be aneru ta ia abia hidi kava lasi taunimanima ia ruhaia totona. To, Iehova ese Iena hesiai taudia dekenai Satani ese ia gwauraia hereva koikoidia ia haerelaia diba Tauna ia siaia. Oibe, Iehova ese boubou gauna hereadaena, iena lalokau Natuna tamona, ‘ia moalelaia’ tauna unai, ia siaia. (Aonega Herevadia 8:30) Dirava ena Natuna be mai ena ura ida guba dekenai “gau ibounai” ia rakatania bona tanobada dekenai ia diho mai. (Filipi 2:7) Hoa dalanai Iehova ese ena vara guna, guba Natuna, ena mauri be Iuda rami-hebou kekenina ladana Maria ena bogana lalonai ia atoa. (Luka 1:27, 35) Tanobada ai ena ladana idia gwauraia, Iesu. To taravatu henunai, ia idia gwauraia diba Adamu iharuana, badina ia be Adamu hegeregerena. (1 Korinto 15:45, 47) Unai amo, Iesu be kara dika taudia edia mauri davana karaia totona, ia sibona be boubou gauna ta bamona ia henia.

14 Mauri davana be daika dekenai do ia henia? Salamo 49:7 ia gwau unai mauri davana be “Dirava dekenai” ia henia. To Iehova sibona ese unai mauri davana henia dalana ia karaia, ani? Oibe, to unai ese mauri davana ena anina ia hamaragia lasi—hegeregere ia be ta ese poketi amo moni ia kokia bona poketi ma ta dekenai ia atoa karana bamona lasi. Namona be ita lalo-parara, mauri davana be kohu senisia karana ta lasi, to ia be taravatu hegeregerena idia karaia dalana. Iehova ese mauri davana henia dalana ia kehoa neganai, ena be ena natuna ia haboioa, to ia hahedinaraia ena hahemaoro goeva daladia ia badinaia goada.​—Genese 22:7, 8, 11-13; Heberu 11:17; Iamesi 1:17.

15. Dahaka dainai Iesu ese hisihisi ia abia bona ia mase be maoro?

15 Lagani 33 C.E. ena siahu matamaia negana ai, Iesu Keriso be mai ena ura ida hisihisi ia abia, unai amo mauri davana ia henia diba. Samani hereva koikoidia dainai ia idia dogoatao, hahemaoro henia, bona au dekenai idia hamasea totona ia sibona ia henia. Iesu be unai bamona hisihisi ia abia be maoro, a? Oibe, badina unai amo Dirava ena hesiai taudia ese Dirava do idia badinaia eiava lasi herevana, ia hamaoromaoroa diba. Mai anina bada gauna be Iesu be beibi neganai, Dirava ese ia gimaia bona Heroda ese ia hamasea lasi. (Mataio 2:13-18) To Iesu be tau badana ai ia lao neganai, Satani ena samani herevadia ia lalo-pararalaia diba bona Satani ena hedibagani ia haheaukalaia diba. b Ena be Iesu ese dagedage bada ia davaria, to “Dirava ia abidadama henia, ia kerere lasi, ena kara be goeva, ia be kara dika taudia amo ia idau.” Unai amo ia hamomokania Iehova ena hesiai taudia be hahetoho lalonai idia gini goada diba. (Heberu 7:26) Unai dainai ita lalo-parara, Iesu ia mase gwauraia neganai ia boiboi badabada ia gwau: “Lau hagugurua vadaeni!”​—Ioane 19:30.

Kara Dika amo Ruhaia Gaukarana Ia Haorea

16, 17. (a) Iesu be edena dala ai taunimanima be kara dika amo ia ruhaia gaukarana ia karaia? (b) Dahaka dainai Iesu be ita totona “Dirava vairanai” ia hedinarai be maoro?

16 Iesu ese taunimanima be kara dika amo ia ruhaia gaukarana ia do karaia noho. Ia mase bena dina toi idia ore murinai, Iehova ese mase amo ia hatorea isi lou. (Kara 3:15; 10:40) Unai mai anina bada karana amo, Iehova ese ena Natuna ena abidadama hesiai gaukara dainai ahuna ia henia sibona lasi, to dala ia kehoa Iena Hahelaga Tauna Badana bamona, Iesu ese taunimanima be kara dika amo ia ruhaia gaukarana ia hagugurua totona. (Roma 1:4; 1 Korinto 15:3-8) Aposetolo Paulo ia gwau: “Keriso ia mai neganai . . . , helaga gabuna ai ia vareai . . . , nanigosi bona boromakau natuna edia rara ia abia vareai lasi, to ia sibona ena rara be nega tamona sibona unuseniai ia abia vareai, bona ia ese ita ia hamauria ela bona hanaihanai. Badina Keriso be taunimanima ese idia karaia helaga gabuna ta lalonai ia vareai lasi, unai be gau korikorina ena laulau sibona, to ia be guba lalonai ia vareai, unai amo ita totona Dirava vairanai ia hedinarai.”​—Heberu 9:11, 12, 24.

17 Iesu ese ena rara korikorina be guba dekenai ia abia daekau diba lasi. (1 Korinto 15:50) To, rara ese ia laulaulaia gauna ia abia daekau: taravatu hegeregerena ia bouboulaia mauri goevadaena ena davana unai. Bena Dirava vairanai, kara dika taudia ruhaia totona unai mauri goevadaena ia bouboulaia gauna ena davana ia henia. Iehova ese unai boubou gauna ia abia dae, a? Oibe, unai be Pentekoste 33 C.E. ai ia hedinarai goevagoeva, unai negai lauma helaga be Ierusalema dekenai idia hebou hahediba taudia 120 ataiai ia diho. (Kara 2:1-4) Ena be unai be moale bada negana, to mauri davana be hahenamo idauidau ena dala ia kehoa matamaia sibona.

Mauri Davana Ena Hahenamo Idauidau

18, 19. (a) Edena orea rua be Keriso ena rarana ese ia karaia maino dalana amo namo idia davaria? (b) “Hutuma bada” taudia ese mauri davana amo, hari bona gabeai dahaka namo haida do idia davaria?

18 Paulo ese Kolose taudia ia tore henia neganai ia hahedinaraia, satauro ai Keriso ese ia bubua rarana dainai, Dirava ese ia karaia gaudia ibounai ida maino ia karaia diba. Paulo ia hahedinaraia danu, orea idaudia rua huanai maino ia karaia, idia be “guba gaudia” bona “tanobada gaudia.” (Kolose 1:19, 20; Efeso 1:10) Orea ginigunana be 144,000 Keristani taudia, edia helaro be guba dekenai hahelaga taudia ai do idia lao bona Keriso Iesu ida tanobada do idia lohiaia. (Apokalupo 5:9, 10; 7:4; 14:1-3) Lagani 1000 lalonai, idia ese unai mauri davana ia havaraia namo be kamonai taudia dekenai do idia henia.​—1 Korinto 15:24-26; Apokalupo 20:6; 21:3, 4.

19 “Tanobada gaudia” be tanobada Paradaisona ai mauri goevadaena do idia moalelaia taudia unai. Apokalupo 7:9-17 ese idia ia gwauraia “hutuma bada” taudia, idia be ia mai noho “hisihisi badana” amo do idia roho mauri. To mauri davana ese ia havaraia namo do idia moalelaia totona, do idia naria lasi ela bona unai nega. Idia ese “Mamoe Natuna ena rara lalonai edia dabua idia huria bona idia kurokuro vadaeni.” Mauri davana idia abidadama henia dainai, hari danu unai dala namona amo lauma dalanai namo idia davaria noho. Dirava ese idia ia gwauraia iena kara maoromaoro turadia! (Iamesi 2:23) Iesu ena boubou gauna dainai, “hebogahisi hereadaena ena terona kahirakahira ita lao, bona mai gari lasi ida Dirava ita guriguri henia.” (Heberu 4:14-16) Idia kara dika neganai, Dirava ese ia gwauatao momokani. (Efeso 1:7) Ena be idia goevadae lasi, to lalomamina namona idia abia. (Heberu 9:9; 10:22; 1 Petero 3:21) Unai dainai Dirava ida maino ita karaia karana, be gabeai do ia vara gauna lasi, to hari ia vara noho gauna! (2 Korinto 5:19, 20) Lagani 1000 Lohia Negana lalonai, Dirava ese idia “dika ena igui amo do ia ruhadia, bona Dirava ena natudia edia ura kwalimu hereadaena do idia abia.”​—Roma 8:21.

20. Mauri davana laloa dobu karana ese edena bamona oi ia durua?

20 Mauri davana totona Iesu Keriso amo “Dirava lau tanikiu henia.” (Roma 7:25) Mauri davana ena anina ita lalopararalaia haraga diba, to ita laloa neganai ita hoa bada. (Roma 11:33) Bona mai tanikiu ida mauri davana ita laloa dobu neganai, iseda kudouna ia hamarerea, bona hahemaoro goeva Diravana kahirakahira dekenai ita ia veria lao. Salamo torea tauna bamona, ita be mai iseda badina namodia momo dainai “kara maoromaoro bona kota maoromaoro ia ura henia” tauna Iehova, do ita hanamoa.​—Salamo 33:5.

a Adamu bona Heva be mauri davana amo namo do idia abia diba lasi. Mose ena Taravatu ese mai ena ura ida ia ala-ala tauna dekenai, inai hakaua herevana ia gwauraia: “Bema ala-ala tauna ese ena mauri totona mauri davana ia henia, namo lasi unai umui abia, badina ena davana be mase.” (Numera 35:31) Adamu bona Heva idia mase be namo, badina ena be Dirava ena taravatu idia diba, to mai edia ura ida idia utua. Unai kara amo mauri hanaihanai helarona idia haboioa.

b Adamu ena kara dika koua totona, Iesu be natuna goevadaena ta bamona lasi, to tau goevadaena ta bamona ia mase be maoro. Laloaboio lasi, Adamu be mai ena ura ida kara dika ia karaia, unai kara dika ia lalo-pararalaia bona ia karaia neganai dahaka do ia vara be ia diba vadaeni. Unai dainai “Adamu ginigabena” ai ia lao bona unai kara dika ia koua totona, Iesu be mai ena diba ida abia hidi maorona ia karaia be namo, unai amo Iehova do ia badinaia noho. (1 Korinto 15:45, 47) Iesu ena mauri ibounai lalonai Dirava ia badinaia—iena mauri ia bouboulaia neganai danu—unai amo “kara maoromaoro” ia hahedinaraia.​—Roma 5:18, 19.