1, 2. Panon so panedeskribe na Biblia ed kipapasen na katooan, tan anto so mogmon dalan a pakalukpos ed satan?

“AMIN a pinalsa so mantutultuloy a maneey-ey tan maniirap a nankakasakey.” (Roma 8:22, NW) Diad saratan a salita et dedeskribien nen apostol Pablo so pakaskasin kipapasen a kawalaan tayo. Manlapud panmoria na too, ompatnag ya anggapo la so pakalukpos ed paniirap, kasalanan, tan patey. Balet si Jehova so andian na atooan iran limitasyon. (Numeros 23:19) Say Dios na inkahustisya so angiter ed sikatayo na solusyon ed gonigon tayo. Satan et say dondon.

² Say dondon so sankabalgan a regalo nen Jehova ed katooan. Gawaen ton posible so kililiktar tayo manlapud kasalanan tan patey. (Efeso 1:7) Satan so pundasyon na ilalo ed andi-anggaan a bilay, balanglan diad tawen odino diad paraison dalin. (Lucas 23:43; Juan 3:16; 1 Pedro 1:4) Balet anton talaga so dondon? Panon to itayon babangatan nipaakar ed sankatalonaan ya inkahustisya nen Jehova?

3. (a) Akin a nagmaliw a kapilitan so dondon? (b) Akin et agbasta impaakseb na Dios so sentensyan patey ed saray ilalak nen Adan?

³ Nagmaliw a kapilitan so dondon lapud impankasalanan nen Adan. Diad intunganga ed Dios, impatawir nen Adan ed saray ilalak to so sakit, ermen, ot-ot, tan patey. (Genesis 2:17; Roma 8:20) Agnaimpluesyaan so Dios ed sentimento tan basta to labat impaakseb so sentensyan patey. No ontan so gawaen to et singa to ipupulisay so dilin ganggan to: “Say bayar na kasalanan say patey.” (Roma 6:23) Tan no pinaandi-kakanaan nen Jehova iray mismon estandarte to ed inkahustisya, diad ontan et ontalona so gulo tan kaugsan ed talba!

4, 5. (a) Panon so impamauges nen Satanas ed Dios, tan akin a naobliga si Jehova a mangebat ed saratan ya angat? (b) Anton pananuppiat so ginawa nen Satanas nipaakar ed saray matoor a lingkor nen Jehova?

 ⁴ Singa anengneng tayo ed Kapitulo 12, say rebelyon ed Eden so amalesa na mas baleg iran isyu. Minantsaan nen Satanas so maabig a ngaran na Dios. Diad tua, si Jehova so inakusa to bilang matila tan maruksan diktador a sisibletan toray pinalsa to na kawayangan. (Genesis 3:1-5) Panamegley na ompatnag a pangaamper to ed gagala na Dios a panoen so dalin na matunong iran totoo, inakusa met nen Satanas so Dios na insaew. (Genesis 1:28; Isaias 55:10, 11) No sarayan angat so ag-inebatan nen Jehova, nayarin dakel ed saray matudion pinalsa to so naandian a tuloy na talek ed pananguley to.

⁵ Pinauges met nen Satanas iray matoor a lingkor nen Jehova, ya isusuppiat ton sikara labat so manlilingkor ed Sikato lapud sinisiblet iran motibo tan no sikara so nadesdes, anggapo so mansiansian matoor ed Dios. (Job 1:9-11) Sarayan isyu so walaan na baleg a tuloy a kaimportantian nen say mairap a kipapasen na katooan. Dugan alikna nen Jehova a sikato so naobligan mangebat ed mapauges iran pananuppiat nen Satanas. Balet panon a naareglo na Dios irayan isyu tan nilaban met so katooan?

6. Anto so arum ed saray balikas a nausar ed Biblia a maneskribe ed paraan na pangilaban na Dios ed katooan?

⁶ Say solusyon nen Jehova so namparan sankatalonaan a mapangasi tan maptek a maong​—sakey ya agbalot agawaan na too. Ingen, satan so sankarakpan a simple. Nanduruman atukoy itan bilang impanaliw, pipupulangan, karondon, kasalat, tan pananakbong. (Salmo 49:8; Daniel 9:24; Galacia 3:13; Colosas 1:20; Hebreos 2:17) Balet say balikas a nayarin sankaabigan a maneskribe ed saray pamaakaran et samay inusar nen Jesus a mismo. Inkuanto: “Say Anak na too so sinmabi, aliwan pian panlingkoran, noagta pian manlingkor tan iter toy kamarerwa to a sakey a dondon [Griego, lyʹtron] a kasalat na dakel.”​—Mateo 20:28.

7, 8. (a) Anto so kabaliksan na terminon “dondon” diad Kasulatan? (b) Diad anton paraan a say dondon so manasaglawi ed pipetekan?

 ⁷ Anto so dondon? Say Griegon salitan nausar dia so nanlapud sakey a verb a mankabaliksan na “pangukbar, pangibulos.” Sayan termino so nausar a maneskribe ed kuartan imbayar a kasalat ed kibulos na saray priso ed bakal. Manuna, sirin, say sakey a dondon so nayarin naukeran bilang bengatlan ibayar diad panaliw na bengatlan napapawil. Diad Hebreon Kasulatan, say salita a para ed “dondon” (koʹpher) so nanlapud sakey a verb a kabaliksan to so “sakbongan.” Alimbawa, imbaga na Dios ed si Noe a nepeg a “sakbongan” (sakey a porma na parehon salita) to so biong na tar. (Genesis 6:14) Saya so ontulong ed sikatayon mantalos a say panondon et kabaliksan to met so panakbong ed saray kasalanan.​—Salmo 65:3.

⁸ Makabaliksan, sinalambit na Theological Dictionary of the New Testament a sayan salita (koʹpher) so “naynay a manutukoy na kasimbangan,” odino sakey a kapetekan. Sirin, say sakbong na kaban na sipanan so walaan na uhas a mipetekan ed kaban a mismo. Ontan met, ta pian narondon, odino nasakbongan, so kasalanan, nakaukolan so sakey a presyon ibayar a sigpot a mipetekan ed satan, odino sigpot a manakbong, ed deral a ginawa na kasalanan. Sirin imbaga na Ganggan na Dios ed Israel: “Kamarerwa ed kamarerwa, mata ed mata, ngipen ed ngipen, lima ed lima, sali ed sali.”​—Deuteronomio 19:21.

9. Akin a saray matoor a totoo so angiyapay na saray bagat ya ayayep, tan panon so impanmoria nen Jehova ed saratan a bagat?

⁹ Saray matoor a totoo manlapud si Abel so angiyapay ed Dios na saray bagat ya ayayep. Diad panggawa na ontan, impanengneng da so pikakabat da ed kasalanan tan ed pankaukolan na karondon, tan ipanengneng day pananisia ra ed insipan na Dios a kibulos ed panamegley na “bini” to. (Genesis 3:15; 4:1-4; Levitico 17:11; Hebreos 11:4) Saray ontan a bagat so pinaboran nen Jehova tan impabtang to ed sarayan managdayew so maabig a talindeg. Anggaman ontan, saray iyaapay ya ayayep, diad tua, so pakanodnonotan labat la. Saray ayayep so agtalaga  makasakbong ed kasalanan na too, lapud saratan so abebbeba nen saray totoo. (Salmo 8:4-8) Sirin, ibabaga na Biblia: “Agnayari a say dala na saray baka tan saray kanding ekalen to so saray kasalanan.” (Hebreos 10:1-4) Saratan a bagat so manangiretrato lambengat, odino simboliko, na tuan dondon bagat ya onsabi.

10. (a) Diad siopa so nepeg a pipetekan na mananondon, tan akin? (b) Akin a sakey lambengat a toon bagat so nakaukolan?

¹⁰ “Lapud kinen Adan so pateyan na amin,” so inkuan nen apostol Pablo. (1 Corinto 15:22) Say dondon sirin so kaukolan a managlawi ed ipatey na eksakton kapetekan nen Adan​—sakey ya ayadyarin too. (Roma 5:14) Anggapo so arum a nengneng na pinalsan makabalanse ed simbangan na inkahustisya. Sakey a toon ayadyari lambengat, sakey ya anggapo ed silong na sentensyan Adanikon patey, so makayarin mangiyapay na “kapetekan a dondon”​—sakey a nagnap a mipetekan ed si Adan. (1 Timoteo 2:6, NW) Agnakaukolan para ed agnabilang a minilmilyon a totoon ibagat ta pian mipetekan ed kada sakey a kapolian nen Adan. Impaliwawa nen apostol Pablo: “Diad panamegley na sakey a too [Adan] say kasalanan so linmoob ed mundo tan say patey lapu ed kasalanan.” (Roma 5:12, NW) Tan “lapud say patey so diad panamegley na sakey a too,” intarya na Dios so karondon na katooan “diad panamegley na sakey a too.” (1 Corinto 15:21, NW) Panon?

11. (a) Panon a say mananondon so ‘akataway na ipapatey lapu ed amin a too’? (b) Akin ya ag-agunggonaan si Adan tan Eva ed dondon? (Nengnengen so paimano’d-leksab.)

¹¹ Inyuksoy nen Jehova so sakey ya ayadyarin too a manboluntaryon mangibagat ed bilay to. Unong ed Roma 6:23, “say bayar na kasalanan say patey.” Diad pangibagat to ed bilay to, say mananondon so ‘makataway ed ipapatey lapu ed amin a too.’ Diad arum a salita, sikato so manbayar parad kasalanan nen Adan. (Hebreos 2:9; 2 Corinto 5:21; 1 Pedro 2:24) Saya so walaan na baleg iran legal a pansumpalan. Diad pamaandi ed sentensyan patey ed saray matulok ya ilalak nen Adan, ekalen na dondon  so makaderal a pakayari na kasalanan diad mismon sengeg to. *​—Roma 5:16.

12. Iyilustra no panon a say pambayar ed utang na sakey so mangunggona ed dakel a totoo.

¹² Diad pangiyilustra: Isipen mon sika so manaayam ed sakey a baley a maslak ed saray residente so empleado ed sakey a baleg a pabrika. Sika tan saray kakaabay mo so natutumangan a maong ed saray sagpot yo tan mainawa so panagbilay. Ontan so kipapasen ya anggad sinmabin say pabrika so nansara. Antoy makasengeg? Nagmaliw a kurakot so manedyer na pabrika, ya angisunson ed inkalugi na negosyo. Lapud biglan naandian na trabaho, sikayon sankakaabay so agla makabayar ed saray babayaran yo. Saray kaasawaan, ananak, tan saray akaotangan so maniirap lapud inkakurakot na satan a too. Kasin wala so solusyon? On! Sakey a mabunlok a mayaman so nandesidin ontulong. Amta to so kablian na kompanya. Sikatoy mililikna ed saray dakel ya empleado na satan tan saray pamilya ra. Kanian inyuksoy ton bayaran so utang na kompanya tan lukasan lamet so pabrika. Say impangansela ed saman ya utang so angitarok na inawa ed dakel iran empleado tan saray pamilya ra tan diad saray akautangan. Mipadpara, say inkakansela ed utang nen Adan so angunggona ed agnabilang a minilmilyon.

13, 14. (a) Panon nen Jehova ya intarya so dondon a para ed katooan? (b) Diad siopa so angibayaran ed dondon, tan akin a nakaukolan itan a panagbayar?

¹³ Si Jehova lambengat so makayarin mangitarya “ed Kordero . . . a mangekal na kasalanan na mundo.” (Juan 1:29) Balet say Dios so agbasta angibaki na anggan siopan anghel a mangiliktar ed katooan. Imbes, imbaki to so Sakey a makayarin mangiter na ultimo, sigpot ya ebat ed akusasyon nen Satanas a sumpad saray  lingkor nen Jehova. On, ginawa nen Jehova so sankatalonggaringan a bagat diad impangibaki to ed bogbogtong ya Anak to, “samay sakey a nikadkaduman nanliketan to.” (Uliran 8:30, NW) Mabulbulos, say Anak na Dios so ‘nanlukpos ed inkasikato’ diad mangatatawen a kipapasen to. (Filipos 2:7) Mamilagron inyalis nen Jehova so bilay tan say padron na personalidad na panguloan a mangatatawen ya Anak to diad panaganakan na sakey a Judion birhen a manngaran na Maria. (Lucas 1:27, 35) Bilang sakey a too, sikato so natawag a Jesus. Balet diad legal a pantalos, sikato so nayarin tawagen a komaduan Adan, lapud sikato so ayadyarin mipetekan ed si Adan. (1 Corinto 15:45, 47) Sirin nasarag nen Jesus ya iyapay so inkasikato a bagat bilang dondon a para ed makasalanan a katooan.

¹⁴ Diad siopa so pangibayaran ed satan a dondon? Espesipikon ibabaga na Salmo 49:7 a say dondon so imbayar “ed Dios.” Balet agta si Jehova so angiyuksoy ed dondon? On, balet agpagmaliwen na saya so dondon ya andi-kabaliksan, a basta labat la pansalatan​—a singa say pangaot na sakey ed bulsa to a mangala na kuarta pian ikarga to ed pagpag. Nepeg a talosan a say dondon so, aliwan sakey a materyal a pansalatan, noagta sakey a legal a transaksyon. Diad pangitarya na bayar a para ed dondon, anggaman sankablian itan parad sikato, pinaletan nen Jehova so agmanguman a pananumbok to ed dilin ayadyarin hustisya to.​—Genesis 22:7, 8, 11-13; Hebreos 11:17; Santiago 1:17.

15. Akin a nakaukolan a manirap tan ompatey si Jesus?

¹⁵ Diad primabera na 33 K.P., si Jesu-Kristo so mabulbulos ya anagmak na pirmin ot-ot ya angitonton ed impakabayar ed dondon. Pinaulyanan ton sikatoy erelen lapud palso iran panamakasalanan, hinusgaan a nankasalanan, tan impasak ed panamateyan a kiew. Kasin peteg a nakaukolan so ontan lan panirap nen Jesus? On, lapud kaukolan a nasolbar so isyu ed katooran na saray lingkor na Dios. Makatantanda, ag-inabuloyan na Dios so ugaw a Jesus a pateyen nen Herodes. (Mateo 2:13-18) Balet sanen si Jesus so wala la’d edad, nayarian ton natalindegan so mabiskeg iran panangataki nen Satanas tekep na sigpot a pakatebek  ed saray isyu. * Diad impansiansian ‘matoor, andi-kasalanan, andi-tilol, nisian ed saray makasalanan’ anggaman ed sankaugsan ya inkatrato, pinaneknekan nen Jesus tekep na inkapekder anggad kaunoran a si Jehova so talagan walaan na saray lingkor a mansiasiansian matoor ed silong na subok. (Hebreos 7:26) Natalosan, sirin, a diad samay bekta sakbay na impatey to, mananalon inkelyaw nen Jesus: “Asumpal la!”​—Juan 19:30.

16, 17. (a) Panon nen Jesus ya intuloy so mananondon a kimey to? (b) Akin a kaukolan so inyapireng nen Jesus ed “arap na persona na Dios a para ed sikatayo”?

¹⁶ Sumpalen ni nen Jesus so mananondon a kimey to. Diad komatlon agew kayari na impatey nen Jesus, sikato so pinaoli nen Jehova manlapud saray inaatey. (Gawa 3:15; 10:40) Diad sayan sankaimportantian a gawa, aglabat la tinumangan nen Jehova so Anak to lapud matoor a serbisyo to noagta sikato so inikdan to na pankanawnawan mangisumpal ed mananondon a kimey to bilang Atagey a Saserdote na Dios. (Roma 1:4; 1 Corinto 15:3-8) Impaliwawa nen apostol Pablo: “Sanen sinmabi si Kristo bilang sakey ya atagey a saserdote . . . , sikato so linmoob, andi, aliwan diad dala na saray kanding tan saray kilaw a baka, noagta diad dilin dala to, a linmoob ya aminpinsan ed amin a panaon diad masanton pasen tan agamoran to so andi-anggaan a kililiktar parad sikatayo. Ta si Kristo so linmoob, aliwan diad sakey a masanton pasen a ginawa na saray lima, a satan so sakal na kapetegan, noagta diad tawen a mismo, pian ompatnag natan ed arap na persona na Dios a para ed sikatayo.”​—Hebreos 9:11, 12, 24, NW.

 ¹⁷ Agnayarian nen Kristo ya awiten so literal a dala to ed tawen. (1 Corinto 15:50) Imbes, inawit to so isimbolo na saman a dala: say legal a bili na nibagat ya ayadyarin atooan a bilay to. Insan, diad arap na persona na Dios, impresenta ton pormal so bili na saman a bilay bilang dondon a kasalat a para ed makasalanan a katooan. Kasin saman a bagat so inawat nen Jehova? On, tan saya so apatnagan nen Pentecostes 33 K.P., sanen nikalbo so masanton espiritu ed saray ngalngalin 120 babangatan diad Jerusalem. (Gawa 2:1-4) Anggaman saman ya agawa so makapalikliket, diad saman ya onggagapo labat so pangitatarya na dondon na makapakelaw iran gunggona.

18, 19. (a) Anton duaran grupo so nagunggonaan manlapud pipupulangan a ginawan posible na dala nen Kristo? (b) Para ed saraman so kabiangan na “baleg ya ulop,” anto so arum ed peles tan arapen iran gunggona ed dondon?

¹⁸ Diad sulat to ed saray taga Colosas, insalaysay nen Pablo ya anengneng na Dios so maabig diad si Kristo pian makapipulangan so amin niran bengatla ed Inkasikato diad impikareenan ed panamegley na nikalbo a dala nen Jesus diad panamairapan a kiew. Impaliwawa met nen Pablo a sayan pipupulangan so manasaglawi ed duaran nandumaan a grupo, salanti, “saray bengatla ed katawenan” tan “saray bengatla ed dalin.” (Colosas 1:19, 20; Efeso 1:10) Satan ya unonan grupo et tugyopen na 144,000 iran Kristiano a naikdan na ilalon manserbi bilang mangatatawen a saserdote tan manuley bilang arari ed dalin a kaiba nen Kristo Jesus. (Apocalipsis 5:9, 10; 7:4; 14:1-3) Diad panamegley da, saray gunggona na dondon so kalkalnan niyaplika ed matulok a katooan diad loob na sanlibon taon.​—1 Corinto 15:24-26; Apocalipsis 20:6; 21:3, 4.

¹⁹ “Saray bengatla ed dalin” et saramay totoon maniilalon manggayaga na ayadyarin bilay ed Paraiso diad dalin. Sikara so dedeskribien na Apocalipsis 7:9-17 bilang “sakey a baleg ya ulop” a makaliktar ed onsasabin “baleg a kairapan.” Balet agla nakaukolan ya alagaren da ni itan pian panggayagaan iray gunggona na dondon. Sikara la so ‘anguras ed saray kawes da tan pinaputi da ra ed dala na Kordero.’ Lapud aagamilen da so pananisia  ed dondon, anggan natan et aawaten da la iray espiritual a gunggona a manlalapud satan a maaron probisyon. Sikara la so niyabawag a matunong bilang kakaaro na Dios! (Santiago 2:23) Bilang resulta na bagat nen Jesus, sikara so makayarin “onasingger a tekep na inkabulos na panagsalita diad trono na agkanepegan a panangasi to.” (Hebreos 4:14-16, NW) Sano sikara so nalingo, naawat da so peteg a kaperdona. (Efeso 1:7) Anggaman ed kipapasen ya ag-ayadyari, panggagayagaan da so alinisan a konsiensia. (Hebreos 9:9; 10:22; 1 Pedro 3:21) Sirin say makapipulangan ed Dios so, aliwan bengatlan inilaloan a nagawa, noagta peles a kipapasen! (2 Corinto 5:19, 20) Legan na Milenyo, sikara so kalkalnan “nabulos manlapud panangaripen na kabubulok” tan diad kaunoran “nawalaan na maglorian kawayangan na ananak na Dios.”​—Roma 8:21, NW.

20. Panon a say pandalepdep ed dondon so mangapekta ed sika a personal?

²⁰ “Salamat ed Dios ed panamegley nen Jesu-Kristo” lapud dondon! (Roma 7:25, NW) Say dondon so simple ed prinsipyo, ingen ta mamakelaw a tuloy ed sikatayo. (Roma 11:33) Tan diad pandalepdep tayo a tekep na pisasalamat ed satan, tenyegen na dondon iray kapusoan tayo, a sikatayo so lawas iyapit to ed Dios na inkahustisya. Singa say salmista, walaan itayo na pirmin rason a mangidayew ed si Jehova bilang ‘sakey a manangaro ed inkatunong tan inkahustisya.’​—Salmo 33:5.