1-3. (a) Ang’o ma Jehova notimonwa monego omi wadwokne erokamano? (b) Ang’o ma Jehova dwaro ni mondo watim nikech noresowa?

PAR ANE ni in e meli ma nimo. Isetemo kar nyaloni to onge. Ka koro nenore ni tho ema ochomi, ng’ato biro kendo resi. Mano kaka imor kogoli e chal matek kamano kendo koteri e dho wath, kae to onyisi niya: “Koro to ikwo”! Donge ibiro dwoko ne ng’ano erokamano ahinya kuom reso ngimani? Kuom adier, ka ok en, to ditho.

² E yo moro, ranyisino nyiso gima Jehova osetimo ne dhano. Nyasaye osereso ngimawa kendo onego wadwokne erokamano kuom gima osetimonwa. Nochiwo rawar ma golowa e twech mar richo kod tho. Wan gadier ni ka wadhi nyime keto yie kuom misango mar rawarno, ibiro wenwa richowa kendo wabiro yudo ngima mochwere. (1 Johana 1:7; 4:9) Mana kaka ne waneno e Sula mar 14, chenro mar rawar ma ne Jehova oketo e yo maduong’ie moloyo ma Jehova osenyisogo hera mare kod makruokne gi tim makare. Mano onego omi watim ang’o?

³ En gima owinjore mondo wanon gima Jehova dwaro ni mondo watim. Jehova wacho kama kokalo kuom janabine miluongo ni Mika: ‘Yaye dhano, osenyisi gima ber; kendo en ang’o ma Jehova dwaro kuomi, to mana mondo itim makare, iher miwafu, kendo iwuothi gi chuny mamuol kod Nyasachi?’ (Mika 6:8) Ne ni achiel kuom gik ma Jehova dwaro kuomwa en ni ‘watim makare.’ Ere kaka wanyalo timo mano?

4. Ere kaka wang’eyo ni Jehova dwaro ni wadag kaluwore gi chikene makare?

⁴ Jehova dwaro ni mondo wayie gi gik mowacho ni nikare,  to wakwed gik ma odagi. Nikech chikene gin makare, waluwo tim makare sama wamakore kodgi. Bug Isaiah 1:17 wacho niya: ‘Puonjreuru timo maber; dwaruru mondo uluw chik.’ Wach Nyasaye jiwowa ni mondo ‘wadwar gima odhi kare.’ (Zefania 2:3) Muma bende jiwowa ni ‘warwak dhano manyien, mochwe e kido mar Nyasaye, kendo manyisore e tim makare.’ (Jo Efeso 4:24) Tim makare kwedo chuth timbe gero, timbe maok ler, kod timbe anjawo nikech gigo ok winjre gi ler mar Nyasaye.—Zaburi 11:5; Jo Efeso 5:3-5.

5, 6. (a) Ang’o momiyo makruok gi chike makare mag Jehova ok en ting’ mapek? (b) Ere kaka Muma nyiso ni luwo tim makare en gima dhi nyime?

⁵ Be makruok gi chike makare mag Jehova en ting’ mapek? Ooyo. Ng’at mohero Jehova ok ne ni chikene pek. Nikech wahero Nyasachwa kaachiel gi chikene, wadwaro timo gik ma more. (1 Johana 5:3) Ng’e ni Jehova “ohero tim matir.” (Zaburi 11:7) Ka waluwo tim makare mar Nyasaye kuom adier, nyaka waher gik ma Jehova ohero kendo wasin kod gik mosin-go.—Zaburi 97:10.

⁶ Ok en gima yot mondo dhano morem oluw tim makare. Nyaka walony dhano machon kaachiel gi timbene maricho kae to warwak dhano manyien kaachiel gi timbene mabeyo. Muma wacho ni dhano manyien ‘iloso manyien’ kokalo kuom ng’eyo makare. (Jo Kolosai 3:9, 10) Weche motigo ni ‘loso manyien’ nyiso ni rwako dhano manyien en gima siko dhi nyime kendo odwaro kinda. Kata watem manade timo makare, nitie kinde ma waboth e paro, e wach, kata e tim nikech wan dhano morem.—Jo Rumi 7:14-20; Jakobo 3:2.

7. Onego wane bothwa nade sama wakier e luwo tim makare?

⁷ Onego wane bothwa nade sama wakier e luwo tim makare? Ok onego wakaw richo kaka gima tin. To komachielo, ok onego wawe chunywa otho kwaparo ni kethowa miyo ok wawinjore tiyo ne Jehova. Nyasachwa ma kecho ji  oseyawo yo mar miyo joma oloko chunygi gadier obed gi winjruok maber kode. Ne ane weche ma ne jaote Johana owacho: “Andikonu wechegi mondo kik utim richo.” Kata kamano, nikech nong’eyo ni ng’ato nyalo both nomedo wacho niya: ‘To ka ng’at moro otimo richo nikech dhano orem, wan gi Jakony ma sayonwa e nyim Wuoro, en Yesu Kristo makare.’ (1 Johana 2:1) Ee, Jehova nochiwo misango mar rawar mar Yesu Kristo mondo watine e yo moyiego kata obedo ni wan joricho. Donge mano jiwowa timo kar nyalowa mondo wamor Jehova?

8, 9. Ere kaka lando wach maber nyiso tim makare mar Jehova?

⁸ Waluwo tim makare mar Nyasaye kuom timo duto mwanyalo e lando ne jomoko wach maber mar Pinyruodh Nyasaye. Nitie tudruok mane e kind tim makare mar Jehova gi lando wach maber?

⁹ Jehova ok bi tieko piny marachni kapok ochiwo siem. Yesu ne owacho kama kane okoro gima ne dhi timore e kinde giko: ‘Nyaka kwong yal wach maber ne ogendni duto.’ (Mariko 13:10; Mathayo 24:3) Nikech ndikono wacho ni nyaka “kwong” yal wach maber, mano nyiso ni nitie gik moko ma ne dhi luwo bang’e. Moko kuom gik ma ne dhi timorego ne oriwo masira maduong’ ma ne okor mabiro tieko joma richo kendo biro loso yo mondo piny manyien makare obedie. (Mathayo 24:14, 21, 22) Onge ng’at ma diwach ni Jehova timo marach ne joma richo. Kuom chiwo siem ne ji duto, Jehova osemiyo joma kamago thuolo moromo mar loko yoregi mondo gitony kik kethgi.—Jona 3:1-10.

10, 11. Ere kaka wanyiso tim makare mar Nyasaye kuom lando wach maber?

¹⁰ Ere kaka wanyiso tim makare mar Nyasaye kuom lando wach maber? Mokwongo tik tik, nikech osenyiswa yo mar  yudo resruok, wan bende owinjore watim duto mwanyalo mondo wakony jomoko be oyud resruok. We wadog ane e ranyisi mar meli ma nimo ma ne oresiecha. Ka koro oseresi, donge diher konyo jomamoko ma pod nie meli ma nimono? E yo ma kamano bende, dwarore ni wakony jogo ma pod manyo yo mar wuok e piny marach ma nimoni. En adier ni ji mang’eny ok rwak wach mwalando. Kata kamano, ka pod Jehova hore gi joma kamago, en ting’wa miyogi thuolo mar ‘loko chunygi’ giyud yo mar resruok.—2 Petro 3:9.

¹¹ Kuom lando wach maber ne ji duto, wanyiso tim makare e yo machielo maduong’, tiende ni ok wabuon ji. Ng’e ni “Nyasaye ok odewo wang’ ji; to kuom ogendini duto ng’at moluore, kendo ma timo tim makare, e moyiego.” (Tich Joote 10:34, 35) Mondo waluw tim makare mar Nyasaye, ok onego wang’ad ne ji bura kapok wamiyogi thuolo mar winjo wach maber. Kar mano, onego waland ne ji duto wach maber maok wang’iyo oganda ma giwuokie, huma ma gin-go, kata mwandu ma gin-go. Kuom timo kamano, wamiyo ji duto thuolo mar winjo kendo kawo okang’ ma dwarore bang’ winjo wach maber.—Jo Rumi 10:11-13.

12, 13. (a) Ang’o momiyo ok onego warikni ng’ado ne jomoko bura? (b) Tiend puonj ma ne Yesu ochiwo ni “kik ung’ad bura” kod ‘kik uket ne ji bura’ en ang’o? (Ne bende weche moler piny.)

¹² Wanyalo nyiso tim makare kuom timo ne jomoko kaka Jehova timo ne ji. Yot ahinya mondo ng’ato ong’ad ne jomoko bura, owuo marach e wi nyawogi, kata oket kiawa kabe gitiyo ne Nyasaye gi chuny moriere. Kata kamano, be nitie ng’ato kuomwa ma diher ni Jehova ong’i nyawone matindo tindo kendo ong’adne bura maonge ng’wono? Jehova ok timnwa kamano. Jandik-zaburi ne owacho niya: “A Jehova, ka da irango tim mamono, A Ruoth, ng’a ma  dibedi maler e nyimi?” (Zaburi 130:3) Donge wamor ni Nyasachwa ma ohero tim makare kendo ma kechowa ok ket pache kuom nyawowa? (Zaburi 103:8-10) Kare wan to onego watim ne jomoko e yo mane?

¹³ Ka wang’eyo kaka Nyasaye nyiso ng’wono sama omakore gi tim makare, ok wabi rikni ng’ado ne jomoko bura e weche maok otudore kodwa kata e weche matindo tindo. E Twak mar Got, Yesu ne osiemowa niya: “Kik ung’ad bura, mondo bura kik ong’adnu.” (Mathayo 7:1) Kaluwore gi Injili mar Luka, Yesu ne omedo wacho niya: ‘Kik uket ne ji bura, eka ok noketnu bura.’ * (Luka 6:37) Yesu nong’eyo ni dhano morem nigi tim mar ng’ado ne jowetegi bura. Ng’ato ang’ata e kind jowinjo ma ne nigi tim marachno ne onego owe timno kanyo gi kanyo.

14. Ang’o momiyo nyaka wawe ‘ng’ado bura’ ne jomoko?

¹⁴ Ang’o momiyo ok onego ‘wang’ad bura’ ne jomoko? Mokwongo, mano ok en migawo marwa. Japuonjre Jakobo paronwa wachni: “Ng’at achiel kende e Wuon Chik, gi Jang’ad bura”—Jehova. Omiyo, Jakobo penjo achiel kachiel niya: ‘In ng’ano ma ng’ado bura ne owadu?’ (Jakobo 4:12; Jo Rumi 14:1-4) E wi mano, nikech wan dhano morem, yot ahinya mondo wang’ad bura maok kare ne jomoko. Kido kod paro maok kare ma wan go e chunywa kaka buono ji, neno ni ok omiwa luor mowinjore kodwa, nyiego, kata paro ni wan joma kare moloyo jomoko nyalo miyo wane dhano wetewa e yo mobam. Bende, nitie gik moko ma nyalowa ok chopie ma ka waketo e paro to nyalo konyowa kik warikni ng’iyo nyawo mag jomoko. Ok wanyal somo chuny ji; kendo ok wanyal ng’eyo e yo maber chuth chal mag jomoko. Nikech mano, wan ng’a ma dwang’ad ne jomoko bura ni gitiyo ne Nyasaye gi chuny maok owinjore kata wuoyo marach e wi kinda ma  gitiyogo ne Nyasaye? Dong’e nyalo bedo maber moloyo ka waluwo ranyisi mar Jehova kuom ng’iyo gik mabeyo ma owetewa kod nyiminewa timo kar keto pachwa kuom nyawogi?

15. Gin weche kata timbe mage maok dwarre e kind jotich Nyasaye, to nikech ang’o?

¹⁵ To nade ng’ado ne joodwa bura? Ot e kama ng’ato onego oyudie kuwe moloyo kamoro amora. Kata kamano, gima lit en ni e piny ma sani, udi e kama itimoe ne ji marach moloyo. Pile wawinjo ni chwo, mon, kata jonyuol timo marach ne joodgi kuom siko ka giyanyo kata goyo joodgi. Kata kamano, jotich Nyasaye ok ti gi weche mager, ok jar jowetegi, kata ok hiny jowetegi e yo moro amora. (Jo Efeso 4:29, 31; 5:33; 6:4) Kata mana e pacho, onego waluw weche ma ne Yesu owacho ni “kik ung’ad bura” ne jomoko  kod ‘kik uket ne ji bura.’ Ng’e ni timo makare oriwo timo ne jomoko kaka Jehova timonwa. To onge kinde moro amora ma Nyasachwa bedo mager kodwa. Kar mano ‘ong’won gi lala’ ne jogo mohere. (Jakobo 5:11) Mano kaka wan gi ranyisi maber monego waluw!

16, 17. (a) Jehova dwaro ni jodong-kanyakla otim ang’o? (b) En okang’ mane ma nyaka kaw ka jaricho otamore loko chunye, to nikech ang’o?

¹⁶ Waduto wan gi ting’ mar timo makare. Kata kamano, jodongo e kanyakla mar Jokristo ema nigi ting’ maduong’ moloyo mar timo kamano. Ne ane gima janabi Isaya ne owacho e wi “jodongo,” tiende ni jodong-kanyakla: “Neuru, ruoth moro nobedi gi loch gi tim makare, kendo jodong gwenge nolo ji kuom ng’ado bura.” (Isaiah 32:1) Ee, Jehova dwaro ni jodongo ong’ad bura e yo makare. Ginyalo timo kamano e yo mane?

¹⁷ Jodong-kanyakla ong’eyo maber ni luwo tim makare dwaro ni girit kanyakla obed maler. Nitie kinde madwarore ni jodongo ong’ad bura ne ng’at modonjo e richo maduong’. Sama gitimo kamano, nyaka giket e paro ni joma luwo tim makare mar Nyasaye manyo thuolo mar nyiso ng’wono ka mano nyalore. Nikech mano, gitemo konyo jaricho mondo olok chunye. To nade ka jaricho otamore loko chunye kata obedo ni osetem konye kamano? En gima owinjore chuth luwo gima Jehova chiko e Muma, niya: “Goluru ng’at marachno e kindu.” Tiende en ni ogol ng’at ma kamano e kanyakla. (1 Jo Korintho 5:11-13; 2 Johana 9-11) Kata obedo ni jodong-kanyakla winjo malit kawo okang’no, ging’eyo ni mano dwarore mondo girit ler manie kanyakla. Kata ka gikawo okang’ machalo kamano, gigeno ni chieng’ moro pach jarichono noduog moduog e kanyakla.—Luka 15:17, 18.

18. En ang’o ma jodong-kanyakla keto e paro sama girieyo ng’ato gi puonj mowuok e Muma?

 ¹⁸ Luwo tim makare bende oriwo chiwo puonj mowuok e Muma mirieyogo ng’ato. En adier ni jodongo ok many mana ketho kuom ji. Samoro ng’ato nyalo both e yore moko matindo tindo kendo ok ochuno ni girie ng’atno. Kata kamano, Jakristo moro nyalo ‘chwanyore apoya.’ To nikech jodongo ong’eyo ni luwo tim makare ok dwar ni gibed mager sama girieyo ng’ato, girieyo Jokristo wetegi gi ‘chuny mamuol.’ (Jo Galatia 6:1) Omiyo, jodongo ok bi lwero ng’at motimo richo kata tiyo gi weche maok ng’won. Kar mano, ka orie ng’ato e yor hera, mano jiwe. Kata sama girieyo ng’ato e yo ma achiel kachiel ka ginyise maler pek modhi yudo nikech kethone—jodongo keto e paro ni Jakristo wadgi mokethono en achiel kuom rombe manie kweth Jehova. * (Luka 15:7) Korie ng’ato e yor hera, yot mondo ng’at morieno okaw okang’ mowinjore.

19. Samoro dwarore ni jodongo ong’ad weche mage, to ang’o monego otagi e weche ma ging’adogo?

¹⁹ Kinde mang’eny dwarore ni jodongo ong’ad weche ma mulo ngima Jokristo wetegi. Kuom ranyisi, kinde ka kinde, jodongo nono kabe owete moko e kanyakla owinjore oket kaka jodong-kanyakla kata jokony-tich. Jodongogo ong’eyo ni buono ji ok en tim mowinjore. Omiyo, giweyo weche ma Nyasaye oketo ema otagi e ng’ado weche ma kamago maok giluwo chunygi giwegi. Nikech mano, ‘ok ging’ad bura chon ne jomoko kapok giwinjo wachgi’ kendo e gimoro amora ma gitimo, ok ‘gidew wang’ ng’ato.’—1 Timotheo 5:21.

20, 21. (a) Jodongo timo kinda mondo gibed kaka ang’o, to nikech ang’o? (b) Jodongo nyalo timo ang’o mondo gikony ‘joma luor’ kata ma chunygi onyosore?

 ²⁰ Jodong-kanyakla bende luwo tim makare e yore mamoko. Bang’ koro ni jodong-kanyakla “nolo ji kuom ng’ado bura,” Isaya nomedo wacho kama: ‘Dhano nobedi kaka kar buto ka yamo kudho matek, kendo kaka ka mogeng’ore ne koth maduong’; kaka aore mag pi e gweng’ motuwo, kaka tipo mar lwanda maduong’ e piny ma onge pi.’ (Isaiah 32:2) Nikech mano, jodong-kanyakla temo mondo gibed joma hoyo Jokristo wetegi.

²¹ Nikech nitie chandruoge mang’eny ma nyoso chuny ji e kindegi, dwarore ni ojiw ji mang’eny. Un jodongo, ang’o munyalo timo mondo ujiw ‘chuny joma luor’ kata joma chunygi onyosore? (1 Jo Thessalonika 5:14) Chiknegi itu e yo mang’won. (Jakobo 1:19) Samoro ginyalo dwaro wacho ne  ng’at ma gigeno ‘weche mapek manie chunygi.’ (Ngeche 12:25) Nyisgi ni gin joma ogen ahinya kendo ohergi, ok mana gi Jehova kende, to bende gi owetegi kod nyiminegi. (1 Petro 1:22; 5:6, 7) E wi mano, inyalo lemo ka in kaachiel kodgi, kata sama in kendi. Sama ng’at ma chunye onyosore winjo ka jaduong’-kanyakla lemo e loye gi chunye duto, mano jiwe ahinya. (Jakobo 5:14, 15) Nyasaye ma ohero tim makare biro neno kinda miketo mondo ikony joma chunygi onyosore.

22. Gin yore mage mwanyalo luwogo tim makare mar Nyasaye, to wabiro yudo ber mage?

²² Kuom adier, wamedo sudo machiegni gi Jehova sama waluwo timne makare! Wanyiso ni waluwo tim makare mar Nyasaye kwamakore gi chikene makare, kwalando ne jomoko wach maber ma reso ngima, kod kwaketo pachwa kuom kido mabeyo ma Jokristo wetewa nigo kar ng’iyo ketho maggi. Un jodongo, ng’euru ni uluwo tim makare mar Nyasaye sama urito ler mar kanyakla, sama ujiwo ji gi puonj mowuok e Muma, sama ung’ado weche maok ubuon ji, kendo sama ujiwo chuny joma onyosore. Mano kaka Jehova mor e polo sama oneno ka jotichne temo kar nyalogi mondo giluw ‘tim makare’ e wuotho gi Nyasachgi!