Ir al contenido

Ir al índice

16 YACHAQANA

Dioswan purispa “cheqan kajta” ruwana

Dioswan purispa “cheqan kajta” ruwana

1-3. 1) ¿Imaraykutaj Jehovaman manu kanchej? 2) ¿Imata ruwananchejtataj Jehová niwanchej?

 UJ BARCOPI rishasqaykipi tʼukuriy. Chay barcoqa pisimanta pisi yakuman chinkaykapushan. “Kaypichá wañusaj” nishajtiykitaj uj runa yanapaj jamusunki, chaymantataj orqhosunki. Ajinata salvasojtin maytachá kusikunki. Pichus orqhosojmanqa maytachá agradecekunki, manu kasqaykitatajchá yuyanki, manachus payqa wañuwaj karqa.

2 Kay kikinchayqa imatachus Jehová noqanchejrayku ruwasqanta rikuchin. Noqanchejqa payman manu kanchej. Imajtinchus payqa Wawanta kachamorqa juchamanta, wañuymanta ima kacharichinawanchejpaj. Yachanchej jina Jesuspa wañuyninpi creesqanchejrayku perdonta tarinchej, wiñaypajtaj kausakuyta atinchej (1 Juan 1:7; 4:9). 14 yachaqanapi yachakorqanchej jina, Jehovaqa Wawanta kachamorqa munakuwasqanchejrayku, cheqan kajta ruwasqanraykutaj. Chayrayku, ¿imaynatá Jehovaman agradecekusunman?

3 Jehová imatachus ruwanata ninawanchejta saqespa. Jehovaqa profeta Miqueasnejta nerqa: “Diosqa nisunki imachus allin kasqanta. ¿Imatá Jehová Dios munan ruwanaykita? Kayllata: cheqan kajta ruwanaykita, kʼacha kanaykita, jatun munakuyniyoj kanaykita, Diosniykiwan purispa kʼumuykukoj sonqo kanaykita ima”, nispa (Miqueas 6:8). Kay versiculopi nin jina, Jehovaqa “cheqan kajta” ruwananchejta munan. ¿Imaynatá chayta ruwasunman?

“Cheqan kajta” ruwanallapuni

4. ¿Imaynata kausakunanchejtataj Jehová munan?

4 Jehovaqa niyta atin imachus cheqan kaj kasqanta. Munantaj kamachiykunasninman jina kausakunata. Payqa Isaías 1:17 versiculopi niwanchej: “Allin kajta ruwayta yachakuychej, cheqan kajta ruwaychej”, nispa. Chantá Bibliapi nillantaj: “Cheqan kajtapuni ruwaychej”, nispa (Sofonías 2:3). Chantapis niwanchej: “Mosoj runa kaywantaj pʼachallikuychej, mayqenchus Diospa munayninman jina ruwasqa karqa chaywan. Chaytaj ruwasqa kashan cheqan kajman jina”, nispa (Efesios 4:24). Jehovaj leyesninman jina kausasun chayqa, maqanakuymanta, khuchichakuymanta ima tʼaqakusun. Imajtinchus chay imasqa mana Diospa kamachiykunasninman jinachu kashan (Salmo 11:5; Efesios 5:3-5).

5, 6. 1) Jehovaj kamachiykunasninman jina kausakuy, ¿atikunchu? 2) ¿Imapajtaj kallpachakunallapuni tiyan?

5 Jehovaj kamachiykunasninman jina kausakuy, ¿atikunchu? Arí. Jehovaj qayllanpi kayta munajqa payta tukuy sonqo kasukun. Diosta, kamachiykunasninta ima munakusqanraykutaj payta kusichiyta munan (1 Juan 5:3). Jehovaqa “cheqan kajta munakun” (Salmo 11:7). Chayrayku Jehová jina cheqan kajta ruwanapajqa, chejnisqan imasta chejnikuna, munakusqan imastataj munakuna (Salmo 97:10).

6 Juchasapa runas kasqanchejrayku cheqan kajta ruwayta mana atillanchejchu. Chayrayku ñaupa kausayninchejta, ñaupa ruwasqasninchejtapis saqena. Biblia niwanchej mosoj kausaywan pʼachallikunata, mayqenchus “Diosta allinta rejsiywan mosojyachisqa kashan” (Colosenses 3:9, 10). “Mosojyachisqa kashan” nispaqa, mosoj runaman tukunapaj kallpachakunallapuni kasqanta nishan. Imajtinchus allin kajta ruwanapaj mayta kallpachakuspapis, juchasapa kasqanchejrayku yuyasqanchejpi, parlasqanchejpi, ruwasqanchejpi ima pantanchejpuni (Romanos 7:14-20; Santiago 3:2).

7. ¿Imatataj mana yuyanachu tiyan cheqan kajta ruwanapaj kallpachakushaspa pantajtinchej?

7 ¿Imatataj mana yuyanachu tiyan cheqan kajta ruwanapaj kallpachakushaspa pantajtinchej? Pantasqanchejtaqa mana pisipaj qhawayta munanchejchu. Jinapis cheqan kajta ruwanapaj kallpachakunallapuni. Amataj yuyanachu pantasqanchejrayku mana allin runaschu kasqanchejta, amallataj Jehovamantapis karunchakunachu. Munakuyniyoj Jehová Diosqa sonqomantapacha pesachikojtinchej juchasninchejta perdonawanchej. Apóstol Juan nerqa: “Kay imasta qhelqamushaykichej ama uj juchata ruwanaykichejpaj”, nispa. Chantapis kallpachananpaj kayta nillarqataj: “Sitajchus mayqellanpis uj juchata ruwan chayqa, tiyapuwanchej uj yanapawajninchej, paytaj Tata Dioswan kashan, chayqa Jesucristo”, nispa (1 Juan 2:1). Arí, Jehovaqa Jesuspa wañuyninwan juchamanta kacharichiwarqanchej, chayrayku juchasapas kaspapis munasqanman jina payta yupaychayta atinchej. Jehová perdonawasqanchejta yachaspaqa tukuy imata ruwayta munanchej payta kusichinapaj.

Sumaj willaykuna, Diospa cheqan kaynin ima

8, 9. ¿Imaynatá Jehová rikuchin cheqan kajman jina ruwasqanta?

8 Dios jina cheqan kajta ruwanapajqa Diospa Gobiernonmanta sumaj willaykunata tukuy runasman willamunapaj kallpachakuna. Diosmanta willamusqanchej, ¿imaynatá Jehová cheqan kajman jina ruwasqanta rikuchin?

9 Jehová niraj kay sajra mundota chinkachishaspa, ñaupajta willachishanraj imatachus ruwananta. Jesusqa qhepa pʼunchaykunamanta parlaspa nerqa: “Ñaupajtaqa sumaj willaykunaraj tukuy nacionespi willakunan tiyan”, nispa (Marcos 13:10; Mateo 24:3). ‘Ñaupajta’ nispa nishan sumaj willaykuna tukuy jallpʼantinpi willakusqantawan waj imas kanantaraj. Chaykunamanta ujnenqa manchay ñakʼariy tiempo. Chay tiempopeqa sajra runas chinkachisqa kanqanku, chaymantataj kay jallpʼapi allin kausay kanqa (Mateo 24:14, 21, 22). Mana pipis niyta atinmanchu Jehovaqa sajra kasqanta, sajra runasta chinkachisqanrayku. Imajtinchus Jehovaqa sumaj willaykunata willachishan sajra runas kausayninkuta cambianankupaj, salvakunankupajtaj (Jonás 3:1-10).

10, 11. ¿Imaynatataj sumaj willaykunata willaspa Dios cheqan kajman jinapuni ruwasqanta rikuchinchej?

10 ¿Imaynatataj sumaj willaykunata willaspa Dios cheqan kajman jinapuni ruwasqanta rikuchinchej? Runa masinchejta salvasqa kananpaj yanapaspa. Barco pisimanta pisi yakuman chinkaykushasqanpi watejmanta piensarina. Chay barcomanta orqhosojtinkuñaqa, pikunachus barcopiraj kashanku chaykunata salvaspa yanapakuyta, ¿munawajcharí? Ajinallatataj noqanchejpis yanapayta munanchej kay sajra mundoj yakusninman chinkaykushanku chaykunata. Ashkhasqa willasqanchejta mana uyariwanchejchu. Jinapis Jehovaqa pacienciakushallanpuni. Chayrayku tukuy atisqanchejta runasta yanapana ‘arrepientekunankupaj’, salvakunankupajtaj (2 Pedro 3:9).

11 ¿Imaynatataj Dios cheqan kajman jinapuni ruwasqanta rikuchillanchejtaj? Sumaj willaykunata tukuy clase runasman willaspa. Jehovaqa “allinpaj qhawan mayqen nacionllamantapis payta manchachikojta, allin kajtataj ruwajta” (Hechos 10:34, 35). Jehová jina cheqan kajta ruwasqanchejta rikuchinapajqa mana runaspa rijchʼayninkuta qhawanachu tiyan, chayta ruwanamantaqa tukuyman sumaj willaykunata willananchej tiyan, qhapajkunaman, wajchasman, yurajsitusman, yanitasman ima. Ajinamanta uyariyta munajkunata Diosta kasukunankupaj yanapasun (Romanos 10:11-13).

¿Imaynatá wajkunata qhawananchej tiyan?

12, 13. 1) ¿Imaraykutaj mana pitapis usqhayllata juchachananchejchu tiyan? 2) ¿Imatá Jesús nisharqa “amaña juzgaychejchu”, “amaña juchachaychejchu” nispa? (Sutʼinchaynintawan qhawariy).

12 Jehová jina wajkunata qhawaspa cheqan kajta ruwashallanchejtaj. Runasqa runa masinchejta juzganapaj, wasankumanta rimakunapaj, paykunamanta mana allin kajta yuyanapaj churasqa kanchej. Chaywanpis, ¿munasunmanchu Jehová noqanchejmanta ajinata yuyananta? Mana. Jehovaqa mana chayta ruwanchu. Uj salmista nerqa: “Jehová Diosníy, sichus runaj pantasqasnillanta qhawawaj chayqa, nichá ujllapis mana juchayojqa kanmanchu”, nispa (Salmo 130:3). Mayta Jehovaman agradecekunchej cheqan kajta ruwasqanmanta, khuyakuyniyoj kasqanmanta, nitaj pantasqallanchejtachu qhawasqanmanta (Salmo 103:8-10). Chayrayku, ¿imaynatá waj runasta qhawananchej tiyan?

13 Jehová cheqan kayninta khuyakuywan rikuchisqanta entiendenchej chayqa, wajkunata mana usqhayllatachu juzgasun, nitaj wajkunaj kausayninkuman satʼikusunchu. Jesusqa Orqopi Yachachishaspa nerqa: “Amaña wajkunata juzgaychejchu, ama qankunapis juzgasqa kanaykichejpaj”, nispa (Mateo 7:1). Lucas nisqanman jina Jesús nillarqataj: “Amaña wajkunata juchachaychejchu, nitaj jaykʼajpis juchachasqachu kankichej”, nispa (Lucas 6:37). a Jesusqa yacharqa pantaj runas kasqanchejrayku wajkunata juzgasqanchejta. Payta uyarejkunamanta mayqellanpis chayta ruwasharqaraj chayqa, cambianan karqa.

Jehová jina cheqan kajta ruwanchej tukuyman sumaj willaykunata willaspa

14. ¿Imaraykutaj manaña ‘wajkunata juzgananchejchu’ tiyan?

14 ¿Imaraykutaj manaña ‘wajkunata juzgananchejchu’ tiyan? Imaraykuchus wajkunata juzganapaj mana derechoyojchu kanchej. Discípulo Santiago kayta nerqa: “Leyta Churajpis Juezpis ujlla”, nispa. Paytaj Jehová kashan. Chantá Santiagoqa tʼukurinapaj kayta nillarqataj: “¿Pitaj kanki runa masiykita juzganaykipajri?”, nispa (Santiago 4:12; Romanos 14:1-4). Chantapis nillataj juzgayta atinchejchu pantaj runas kasqanchejrayku. Wajkunata juzgaspaqa pantasunman. Imaraykuchus mana yachachejchu imaynapunichus kasqankuta. Ichá wakin imas paykunamanta mana gustawanchejchu chayri ichá sonqonchejta nanachiwarqanchej manachayri ichá yuyanchej paykunamanta aswan sumaj kasqanchejta. Nillataj yachanchejchu imatachus yuyasqankuta, imaynachus kashasqankuta, imayna kausayniyojchus kasqankuta. Wajkunamanta imastachus mana yachasqanchejpi tʼukureyqa yanapawasun paykunata mana juzganapaj. Chayrayku mana allinchu kanman hermanosninchej mana tukuy atisqankutachu Jehovata sirvishasqankuta yuyananchej, chayri interesraykulla Diosta sirvishasqankuta yuyananchej. Astawanpis aswan allin Jehová jina hermanospa allin ruwasqasninkuta qhawananchej, nitaj pantasqasninkutachu.

15. ¿Imatataj Jehovata yupaychajkuna mana ruwanankuchu tiyan, imaraykutaj?

15 ¿Imaynatataj familianchejwan kausakunanchej tiyan? Familiapeqa ni imata manchachikuspa kʼachata kausakuna tiyan. Jinapis kay sajra mundopi familiasqa mana allintachu kausakunku. Qosaspis, warmispis, tataspis mana khuyakoj jueces jina kanku. Familiankuta imaymanasta ninku, kʼumuykachachinku, wakin kutistaj maqanku. Jinapis Jehovata yupaychajkunaqa familiankuta mana kʼumuykachachinankuchu tiyan, mana sajra imasta ninankuchu tiyan, nitaj sufrichinankuchu tiyan (Efesios 4:29, 31; 5:33; 6:4). Jesús “amaña wajkunata juzgaychejchu”, “amaña wajkunata juchachaychejchu” nisqantaqa familia ukhupipis kasukuna tiyan. Cheqan kajta ruwayqa niyta munan, imaynatachus Jehová noqanchejta qhawawanchej, ajinallatataj wajkunata qhawana kasqanta. Diosqa ni jaykʼaj mana allin kajta ruwawanchejchu, nitaj sufrichiwanchejchu, astawanpis payqa payta munakojkunapaj “manchay munakuyniyoj” (Santiago 5:11). Pay jina ruwanapaj kallpachakunallapuni.

Ancianosqa “justiciata ruwaspa” kamachinku

16, 17. 1) ¿Imatataj Jehová munan ancianos ruwanankuta? 2) ¿Imatataj ancianos ruwananku tiyan juchallikoj mana arrepientekojtin? Chanta, ¿imaraykutaj chayta ruwananku tiyan?

16 Tukuyninchej cheqan kajta ruwana tiyan, jinapis ancianos congregacionpi chayta astawan ruwananku tiyan. Isaiasqa ‘kuraj kamachejkunamanta’ chayri ancianosmanta nerqa: “Uj reyqa cheqan kajta ruwaspa gobernanqa, kuraj kamachejkunapis justiciata ruwaspa gobernanqanku”, nispa (Isaías 32:1). Jehovaqa munan ancianos cheqan kajman jina imatapis ruwanankuta. ¿Imaynatataj chayta ruwankuman?

17 Ancianosqa Jehová jina cheqan kajta ruwananku tiyan, congregación llimphu kananpajpis yanapakunanku tiyan. Wakin kuti ancianosqa jatun juchata ruwajta juzgananku tiyan. Chayta ruwashaspa yuyarinanku tiyan Jehová khuyakunankuta munasqanta. Chayrayku juchallikoj khuyakunapaj jina kajtenqa khuyakunanku tiyan. Chantapis juchallikojta yanapananku tiyan juchanmanta arrepientekunanpaj. Juchallikojta yanapanankupaj tukuy imata ruwajtinkupis, ¿juchallikoj mana arrepientekojtin imatá ruwananku tiyan? Chay kutispi Jehová jina cheqan kajta ruwanku. Biblia nin: “Chay juchallikoj runataqa qankuna ukhumanta qharqoychej”, nispa. Chayrayku congregacionmanta qharqonku (1 Corintios 5:11-13; 2 Juan 9-11). Chaytaj ancianosta llakichin, jinapis chayta ruwanankupuni tiyan congregación Diospa ñaupaqenpi llimphullapuni kananpaj. Jina kajtinpis paykunaqa suyanku juchallikoj arrepientekuspa maykʼajllapis congregacionman kutinpunanta (Lucas 15:17, 18).

18. ¿Imatataj ancianos ruwananku tiyan uj pantaj hermanota kʼamishaspa?

18 Ancianosqa Jehová jina cheqan kajta ruwallankutaj wajkunata Bibliawan yuyaycharishaspa. Paykunaqa mana hermanospa pantasqasnillankutachu qhawashanku, nitaj sapa kutichu uj hermanota chayri uj hermanata imallamantapis kʼaminku. Jinapis uj hermano “wistʼuykushan, manataj reparakunchu chayqa”, ancianosqa cheqan kajman jina ‘cheqan ñanman kutirichimunanku’ tiyan. ‘Chaytataj ruwananku tiyan llampʼu sonqowan’ (Gálatas 6:1). Ancianosqa pantaj hermanowan mana phiñasqaschu parlanku, nitaj sonqonta nanachinanpaj jinachu imatapis ninku. Astawanpis paywan kʼachamanta parlarinku, kallpacharinkutaj. Ancianosqa wakin kutis pantaj hermanoman sutʼita ninku ruwasqan mana allinchu kasqanta. Jinapis ancianosqa yuyarikunku pantaj hermano Jehovaj ovejitan kasqanta (Lucas 15:7). b Munakuywan yuyaychajtinku, juchanta reparachejtinku imaqa, pantaj hermano juchanmanta pesachikuyta atillanqa.

19. ¿Imatataj ancianos qhawarinku? Chanta, ¿imawantaj yanapachikunku chayta ruwanankupaj?

19 Ancianosqa hermanospa allinninkuta maskʼaspa imatapis ajllanku. Paykunaqa sapa kuti tantakunku congregacionmanta wakin hermanos ancianos jina chayri siervos ministeriales jina llankʼayta atisqankutachus manachus qhawarinankupaj. Chaytataj ruwanku tukuyta uj rejllata qhawaspa. Chantapis Biblia nisqanman jina uj hermano anciano chayri siervo ministerial kayta atisqantachus manachus ninku, manataj yuyasqankuman jinachu chayta ninku. Chaytaqa ruwanku mana “pitapis ñaupajmanta sajrapaj qhawaspa, nitaj pimanpis kutikuspa” (1 Timoteo 5:21).

20, 21. 1) ¿Imata ruwanankupajtaj ancianos kallpachakunanku tiyan? 2) ¿Imatataj ancianos ruwankuman “llauchhiyajkunata” yanapanankupaj?

20 Ancianosqa waj jinasmanta cheqan kajman jina ruwallankutaj. Isaiasqa ancianos “justiciata ruwaspa” kamachenqanku niytawan kayta nerqa: “Sapa ujninku kanqa wayramanta pakakunapaj jina, sinchʼi paramanta pakakunapaj jina, tʼajra jallpʼapi purirej yaku jina, chʼaki jallpʼapi jatun chhankaj llanthun jina”, nispa (Isaías 32:1, 2). Ancianosqa ajinata ruwaspa hermanosta sonqochanku, kallpachankutaj.

21 Imaymana llakiykuna kasqanrayku ashkha hermanos sonqochanata necesitanku. Ancianos, ¿imatataj ruwawajchej “llauchhiyajkunata” yanapanaykichejpaj? (1 Tesalonicenses 5:14). Imaynachus sientekusqankuta sumajta uyariychej (Santiago 1:19). Hermanosqa llakiyninkuta willarikuyta munanku pikunapichus atienekunku chaykunaman (Proverbios 12:25). Willarikusojtiykichejqa Jehovapis, waj hermanospis paykunata mayta munakusqankuta niychej (1 Pedro 1:22; 5:6, 7). Chantapis paykunawan khuska Diosmanta mañakuychej, paykunapajpis orapuychej. Uj anciano llakisqa hermanopaj sonqomantapacha mañapojtenqa, mayta sonqochakonqa (Santiago 5:14, 15). Jehovaqa cheqan kajta ruwan. Chayrayku mana qonqaponqachu wajkunata munakuywan yanapanaykipaj tukuy imata ruwasqaykita.

Ancianosqa Jehová jina cheqan kajta ruwanku llakisqa kajkunata sonqochaspa

22. ¿Imaynatá Jehová jina cheqan kajta ruwasunman? ¿Imataj kanqa chayta ruwajtinchej?

22 Jehová jina cheqan kajta ruwaspaqa payman astawan qayllaykunchej. Jehovaj leyesninman jina kausakuspa, wajkuna salvakunankupaj sumaj willaykunata willaspa, hermanospa allin ruwasqasninkuta qhawaspa ima Jehová jina cheqan kajta ruwashanchej. Ancianospis Jehová jina ruwallankutaj congregación llimphu kananpaj yanapakuspa, Bibliawan hermanosta yuyaychaspa, imata ajllashaspapis ni piman kutikuspa, llakisqasta kallpacharispa ima. Jehovaqa cielomantapacha qhawamushan imaynatachus kamachisnin cheqan kajman jina ruwasqankuta, chaytaj payta mayta kusichin.

a Wakin Bibliasqa nin “ama wajkunata juchachaychejchu”, “nitaj juzgaychejchu” nispa. Chaytaj entiendechishan recién juchachayta, juzgayta qallarinata. Jinapis griego parlaypeqa nisharqa “amaña juzgaychejchu”, “amaña juchachaychejchu” nispa. Jesusqa chayta nisharqa paypa yachachisqanta uyarejkuna wajkunata juzgashasqankurayku. Chayrayku amaña chayta ruwanankuchu karqa.

b 2 Timoteo 4:2 versículo ancianosman nin: “Juchata reparachiy, kʼamiy, allinninmanta yuyaychay”, nispa. Griego parlaypi “allinninmanta yuyaychay” (parakaléō) nisqa palabraqa niyta munallantaj “kallpachay”. Kay parakaléō palabraman rijchʼakoj paráklētos palabraqa uj abogadomanta parlanapaj oqharikun. Chayrayku ancianos pantaj hermanota sinchʼita kʼamispapis, paykunaqa pantaj hermanota yanapayta munanku Jehovaman watejmanta qayllaykunanpaj.