Go dayrɛkt to di men tin

Go dayrɛkt to di say we di difrɛn difrɛn atikul dɛn de

CHAPTA 17

“Gɔd . . . in Sɛns . . . Bɔku Pasmak!”

“Gɔd . . . in Sɛns . . . Bɔku Pasmak!”

1, 2. Wetin Jiova bin want fɔ di de we mek sɛvin? Wetin bin tɛst Gɔd in sɛns we dis de ya bigin?

ƆLTIN pwɛl! Di bɛst tin we Jiova mek di de we mek siks, we na mɔtalman, bin de ɛnjɔy fayn fayn wan, dɔn tin chenj kwik kwik wan. Jiova dɔn tɔk se mɔtalman ɛn “ɔl wetin i bin dɔn mek . . . gud ɛn fayn.” (Jɛnɛsis 1:​31) Bɔt we di de we mek sɛvin bigin, Adam ɛn Iv disayd fɔ fala Setan ɛn tɔn agens Gɔd. Dɛn bigin fɔ sin, dɛn nɔ pafɛkt igen, ɛn dɛn day.

2 I go dɔn tan lɛk se di tin we Jiova bin want di de we mek sɛvin nɔ go apin igen. Jɔs lɛk di siks de dɛn we bin dɔn pas, di de we mek sɛvin fɔ las fɔ tawzin tawzin ia. Jiova dɔn se da de de oli, ɛn insay da de de, di wan ol wɔl go bi Paradays ɛn ful-ɔp wit pipul dɛn we pafɛkt. (Jɛnɛsis 1:​28; 2:​3) Aw tin lɛk dis go ɛva apin we Setan, Adam, ɛn Iv dɔn tɔn agens Gɔd? Wetin Gɔd go du? Dis tin we apin go rili tɛst Jiova in sɛns. Sɔntɛm nain dɔn tɛst Jiova in sɛns pas ɔl.

3, 4. (a) Wetin mek di tin we Jiova bin du we Setan, Adam, ɛn Iv tɔn agens am, na wɔndaful ɛgzampul bɔt in sɛns? (b) We wi de stɔdi Jiova in sɛns ɛn put wisɛf dɔŋ, wetin dat go mek wi mɛmba?

3 Jiova du sɔntin kwik kwik wan. I pas jɔjmɛnt pan Setan, Adam, ɛn Iv, dɔn da sem tɛm de i tɔk bɔt wɔndaful tin we go apin, dat na, wetin i go du fɔ sɔlv di prɔblɛm we dɛn jɔs dɔn stat. (Jɛnɛsis 3:​15) Di tin we Jiova want fɔ du bin bigin na Idɛn ɛn i go kɔntinyu te tumara bambay. Di tin we Jiova want fayn ɛn simpul bɔt i so wɔndaful dat pɔsin we de rid di Baybul kin spɛn in wan ol layf fɔ rid ɛn tink bɔt am ɛn nɔ rigrɛt atɔl. Pantap dat, ɛnitin we Jiova want de bi. Di tin we Jiova want go mek sin, day, ɛn di bad tin dɛn we de apin, nɔ apin igen. I go mek mɔtalman dɛn we fetful, pafɛkt. Ɔl dis go apin bifo di de we mek sɛvin dɔn, so dat, pan ɔl wetin dɔn apin, Jiova go dɔn mek wetin i want fɔ mɔtalman ɛn di wɔl apin di tɛm we i dɔn pik!

4 Dis kayn sɛns de mek pɔsin wɔnda ɛn kɔle, nɔto so? Di apɔsul Pɔl bin rayt se: “Gɔd . . . in sɛns . . . bɔku pasmak!” (Romans 11:​33) As wi de stɔdi difrɛn tin dɛn bɔt Gɔd in sɛns, wi fɔ put wisɛf dɔŋ ɛn mɛmba dis tru tin we impɔtant, dat na, na smɔl tin nɔmɔ wi go ebul fɔ no pan Jiova in sɛns we bɔku pasmak. (Job 26:​14) Fɔs, mek wi no wetin dis wɔndaful kwaliti min.

Wetin Na Gɔd in Sɛns?

5, 6. Aw di tin we pɔsin no ɛn sɛns de go togɛda? Wetin-ɛn-wetin Jiova no?

5 Sɛns nɔto di sem lɛk we pɔsin no sɔntin. Kɔmpyuta dɛn kin kip bɔku bɔku tin dɛn we pɔsin fɔ no bɔt, bɔt nɔbɔdi nɔ go se kɔmpyuta gɛt sɛns. Bɔt tin we pɔsin no ɛn sɛns de go togɛda. (Prɔvabs 10:​14) Fɔ ɛgzampul, if yu gɛt siriɔs wɛlbɔdi prɔblɛm ɛn yu nid advays bɔt aw yu go trit yusɛf, na pɔsin we sabi smɔl ɔ we nɔ no natin bɔt mɛrɛsin na in yu go aks fɔ advays? Nɔ-o! So i impɔtant fɔ mek pɔsin no di kɔrɛkt tin if i want fɔ gɛt tru tru sɛns.

6 Di tin dɛn we Jiova no bɔku te i bɔku. As di “Kiŋ we bin dɔn de ɛn we go de sote go,” na in nɔmɔ dɔn de alayv sote go. (Rɛvɛleshɔn 15:​3) Ɛn insay dɛn tɛm dɛn de, i dɔn kam fɔ no bɔt ɔltin. Di Baybul se: “Natin nɔ de we ayd pan Gɔd, ɛn ɔltin nekɛd to di wan we wi go ansa to ɛn i de si ɔltin.” (Ibruz 4:​13; Prɔvabs 15:​3) Bikɔs na Jiova mek ɔltin, i rili ɔndastand di tin dɛn we i dɔn mek, ɛn i dɔn si ɔl wetin mɔtalman de du frɔm di biginin. I de si wetin de insay ɔl mɔtalman in at. Natin nɔ de we i nɔ de si. (Fɔs Kronikul 28:​9) Bikɔs i gi wi fridɔm fɔ disayd wetin wi want fɔ du, i kin gladi we i de si se wi de disayd fɔ du di rayt tin. Jiova “we de yɛri prea,” de lisin to bɔku bɔku prea dɛn di sem tɛm! (Sam 65:​2, NWT) Ɛn apat frɔm dat, Jiova gɛt pafɛkt maynd, we min se i nɔ de fɔgɛt natin.

7, 8. Aw Jiova dɔn de sho se i ɔndastand ɛn i gɛt sɛns?

7 Jiova nɔ jɔs no sɔntin, bɔt i ebul fɔ no bak aw difrɛn tin dɛn we na tru kɔnɛkt, ɛn i ebul fɔ yuz plɛnti infɔmeshɔn fɔ ɔndastand ɔltin. I de tek tɛm chɛk ɛn jɔj tin dɛn, dat min se i ebul fɔ si di difrɛns bitwin gud ɛn bad, tin we impɔtant ɛn tin we nɔ impɔtant. Pantap dat, i nɔ de jɔs si tin dɛn aw dɛn de, bɔt i de luk insay pɔsin in at. (Fɔs Samiɛl 16:​7) Dat sho se Jiova ebul fɔ rili ɔndastand sɔntin, ɛn dat na kwaliti we impɔtant pas fɔ no sɔntin. Bɔt sɛns pas dɛn ɔl.

8 Sɛns na we pɔsin de yuz di tin we i no ɛn di tin we i ɔndastand fɔ du sɔntin. Infakt, sɔm orijinal Baybul wɔd dɛn we dɛn translet as “sɛns” min “du sɔntin we gɛt bɛnifit” ɔ “sɛns we de wok.” So Jiova in sɛns nɔto tɔk nɔmɔ. Na tin we i kin yuz; ɛn we i yuz am, i kin wok. Ɔltɛm, Jiova kin yuz ɔltin we i no ɛn ɔltin we i ɔndastand fɔ disayd fɔ du di bɛst tin, ɛn we i de du wetin i dɔn disayd, i de du am di bɛst we. Dat na tru tru sɛns! Jiova de sho se wetin Jizɔs tɔk na tru. Jizɔs bin se: “Di tin dɛn we pɔsin de du di rayt we na in de sho se i gɛt sɛns.” (Matyu 11:​19) Di tin dɛn we Jiova du na di wan ol wɔl ɛn ɔl di ɔda tin dɛn we i mek de rili sho se i gɛt sɛns.

Tin dɛn we Sho se Gɔd Gɛt Sɛns

9, 10. (a) Uskayn sɛns we Jiova dɔn sho se i gɛt? Aw i dɔn sho am? (b) Aw di sɛl de sho se Jiova gɛt sɛns?

9 Yu dɔn ɛva kɔle pan di sɛns we pɔsin gɛt bikɔs i mek sɔntin we rili fayn ɛn we de wok kɔrɛkt wan? Da kayn sɛns de kin mek wi wɔnda. (Ɛksodɔs 31:​1-3) Na Jiova de gi da kayn sɛns de ɛn na in gɛt am pas ɛni ɔda pɔsin. Kiŋ Devid bin tɔk bɔt Jiova se: “A go prez yu bikɔs aw yu mek mi na mirekul; a no gud gud wan se, ɔl wetin yu mek wɔndaful.” (Sam 139:​14) Fɔ tru, di mɔ we wi de lan bɔt mɔtalman bɔdi, na di mɔ wi de kɔle pan Jiova in sɛns.

10 Fɔ ɛgzampul, pɔsin in layf kin stat as wangren sɛl, dat na, di eg sɛl we de insay in mama, we in papa in spam dɔn fatalayz. I nɔ go tu te, di sɛl go bigin fɔ sheb. Di pɔsin we go kɔmɔt frɔm da sɛl de, gɛt lɛk 100 trilyɔn sɛl dɛn. Di sɛl dɛn rili smɔl. Yu kin ebul put lɛk 10,000 sɛl dɛn so pan pin in ed, ɛn dɛn go du de. Bɔt stil, ɛniwan pan dɛn kin so wɔndaful dat i kin at fɔ ɔndastand. Di sɛl gɛt bɔku pat dɛn fa fawe pas ɛni mashin ɔ faktri we mɔtalman mek. Sayɛnsman dɛn se di sɛl tan lɛk siti we gɛt wɔl. I gɛt say dɛn fɔ go insay ɛn fɔ kɔmɔt na do, transpɔt de de, kɔmyunikeshɔn de de, i gɛt pawa steshɔn dɛn, faktri dɛn, say fɔ put tin dɛn we i nɔ nid igen ɛn say fɔ yuz sɔntin fɔ mek ɔda tin, sojaman dɛn, ɛn i ivin gɛt in yon gɔvmɛnt na di pat we dɛn kɔl di nyuklɔs. Pantap dat, di sɛl ebul fɔ mek ɔda sɛl we tan lɛk insɛf insay smɔl tɛm!

11, 12. (a) Wetin kin mek di sɛl dɛn we de insay pikin we de gro insay in mama in bɛlɛ, de sheb? Aw dis gri wit wetin de na Sam 139:​16 (NWT)? (b) Aw mɔtalman bren sho se di we aw Gɔd mek wi “rili wɔndaful”?

11 Ɔl di sɛl dɛn difrɛn. We di sɛl dɛn we de insay pikin we dɛn nɔ bɔn yet bigin fɔ sheb, dɛn sɛl dɛn de kin du difrɛn tin dɛn. Sɔm go bi nav sɛl; ɔda wan dɛn go bi bon, mɔsul, blɔd, ɔ yay sɛl dɛn. Dɛn program ɔl wetin dɛn difrɛn sɛl dɛn de kin du insay di say we tan lɛk di sɛl in “laybri” we na di DNA. Di oli spirit bin mek Devid tɔk to Jiova se: “Yu bin dɔn si mi bifo a bɔn, yu bin dɔn rayt ɔl mi pat dɛn na yu buk.”—Sam 139:​16, NWT.

12 Sɔm pat dɛn na wi bɔdi rili at fɔ ɔndastand. Fɔ ɛgzampul, tink bɔt mɔtalman bren. Sɔm pipul dɛn se dis na di tin we at fɔ ɔndastand pas ɔl di ɔda tin dɛn na di wan ol wɔl ɛn di ɔda planɛt dɛn. I gɛt lɛk 100 bilyɔn nav sɛl dɛn, dat na, di sem amawnt wit di sta dɛn we de na wi galaksi. Ɛniwan pan dɛn sɛl dɛn de gɛt bɔku bɔku branch we kɔnɛkt wit ɔda sɛl dɛn. Sayɛnsman dɛn se mɔtalman bren ebul fɔ tek ɔl di infɔmeshɔn dɛn we de na ɔl di laybri dɛn na di wɔl, ɛn di spes we i gɛt at fɔ mɛzhɔ. Pan ɔl we sayɛnsman dɛn dɔn spɛn bɔku tɛm fɔ stɔdi bɔt dis pat pan mɔtalman bɔdi we “rili wɔndaful,” dɛn tɔk se dɛn nɔ go ɛva ebul fɔ rili ɔndastand aw i de wok.

13, 14. (a) Aw di anch ɛn ɔda tin dɛn we Gɔd mek de sho se dɛn “gɛt sɛns bad”? Wetin dis tich wi bɔt di Wan we mek dɛn? (b) Wetin mek wi go se di tin dɛn we Gɔd mek lɛk spayda wɛb de sho se I “gɛt sɛns”?

13 Mɔtalman na jɔs wan ɛgzampul pan di tin dɛn we Jiova mek we de sho se i gɛt sɛns. Sam 104:​24 se: “PAPA GƆD [“Jiova,” NWT], yu de du bɔku tin! Bikɔs yu gɛt sɛns yu mek ɔltin, ɔl wetin de na di wɔl, na yu mek am.” Wi de si Jiova in sɛns pan ɔl di tin dɛn we i mek we de rawnd wi. Fɔ ɛgzampul, anch dɛn “gɛt sɛns bad.” (Prɔvabs 30:​24) Fɔ tru, anch dɛn rili ɔganayz. Sɔm anch dɛn kin tek kia ɔf sɔm insɛkt dɛn we dɛn kɔl afid; dɛn de gi dɛn say fɔ de, ɛn dɛn de it dɛn lɛk aw fama de bɛnifit frɔm animal we i de mɛn. Ɔda anch dɛn de wok lɛk fama dɛn, we min se dɛn kin tek kia ɔf sɔm tin dɛn we dɛn kɔl fɔngɔs. Bɔku ɔda tin dɛn de we Gɔd mek, we de yuz di sɛns we i gi dɛn fɔ du wɔndaful tin dɛn. Wan patikyula flay de we de pul sɔm kayn stayl dɛn we no pawaful plen we mɔtalman mek nɔ go ebul fɔ falamakata. Bɔd dɛn we de travul kin yuz di sta dɛn, di magnɛtik fild we de na di wɔl, ɔ sɔntin we tan lɛk map we de insay dɛn. Sayɛnsman dɛn dɔn spɛn bɔku tɛm fɔ stɔdi bɔt di wɔndaful we aw dɛn program dɛn animal dɛn ya. Dat sho se di Pɔsin we program dɛn rili gɛt sɛns!

14 Sayɛnsman dɛn dɔn lan plɛnti tin dɛn frɔm di sɛns we de pan di tin dɛn we Jiova mek. Dɛn ivin gɛt wan sɔbjɛkt insay Injiniarin we dɛn de kɔl bayomimitiks, usay dɛn kin de wach di tin dɛn we Gɔd mek fɔ dizayn sɔntin. Fɔ ɛgzampul, yu go dɔn kɔle pan di we aw spayda wɛb fayn. Bɔt pɔsin we na injinia de si am se i gɛt wɔndaful dizayn. Di rop we i gɛt we yu go tink se nɔ strɔng, strɔng pas stil we gɛt di sem sayz lɛk am, ɛn i strɔng pas di tin dɛn we de insay bulɛtpruf-klos. Bɔt aw strɔng i rili bi? Imajin spayda wɛb we big lɛk di nɛt we dɛn de yuz na fishin bot. Da kayn spayda wɛb de ebul fɔ kech dɛn big plen we de flay ɔp! Fɔ tru, ɔl dɛn tin ya we Jiova mek sho se i “gɛt sɛns.”

Udat mek di tin dɛn we de na di wɔl gɛt sɛns bad?

Di Sɛns we De pan di Tin dɛn we Nɔ De Insay di Wɔl

15, 16. (a) Wetin di sta dɛn we de na ɛvin de sho bɔt di sɛns we Jiova gɛt? (b) Aw Jiova we na di Suprim Kɔmanda fɔ di plɛnti plɛnti enjɛl dɛn de sho se i gɛt sɛns?

15 Wi de si di sɛns we Jiova gɛt pan ɔl di tin dɛn we i mek. Di sta dɛn we wi bin tɔk bɔt insay Chapta 5, we de ɔp na di skay nɔ jɔs skata lɛk dat na spes. Bikɔs Jiova gɛt sɛns we i put “lɔ dɛn na ɛvin,” na dat mek di sta dɛn mek grup dɛn we dɛn kɔl galaksi, ɛn di galaksi dɛn kam togɛda ɛn mek grup dɛn we dɛn kɔl klɔsta, ɛn di klɔsta dɛnsɛf kam togɛda ɛn mek grup dɛn we dɛn kɔl supaklɔsta. (Job 38:​33) No wɔnda Jiova kɔl di tin dɛn we de ɔp di skay “sojaman dɛn”! (Ayzaya 40:​26, NWT) Bɔt ɔda sojaman dɛn de we Jiova mek we de sho klia wan se i gɛt sɛns.

16 As wi bin si na Chapta 4, dɛn kɔl Gɔd as “Jiova we gɛt bɔku bɔku sojaman dɛn” bikɔs in na di Suprim Kɔmanda fɔ di enjɛl dɛn we pas ɔndrɛd milyɔn. Dis de sho se Jiova gɛt pawa. Bɔt wetin in sɛns gɛt fɔ du wit dis? Tink bɔt dis: Jiova ɛn Jizɔs nɔ de ɛva lɛf fɔ wok. (Jɔn 5:​17) So i mek sɛns fɔ se di enjɛl dɛn we de wok fɔ di Wan we De Pantap Ɔlman dɛnsɛf bizi ɔltɛm. Ɛn mɛmba se dɛn pas mɔtalman; dɛn gɛt sɛns pas wi, ɛn dɛn gɛt pawa pas wi. (Ibruz 1:​7; 2:​7) Bɔt stil, Jiova mek ɔl di enjɛl dɛn gɛt wok fɔ du ɛn dɛn gladi fɔ du dɛn wok, dɛn dɔn “de obe in wɔd” ɛn “du wetin i want” fɔ bilyɔn bilyɔn ia. (Sam 103:​20, 21) Dis de sho se di sɛns we Jiova gɛt rili wɔndaful.

Na Jiova “Wangren Gɛt Sɛns”

17, 18. Wetin mek di Baybul se na Jiova “wangren gɛt sɛns”? Wetin mek wi fɔ kɔle pan in sɛns?

17 Frɔm ɔl wetin wi dɔn tɔk bɔt, yu tink se wi fɔ sɔprayz we di Baybul se Jiova gɛt sɛns pas ɔlman? Fɔ ɛgzampul, i tɔk se na Jiova “wangren gɛt sɛns.” (Romans 16:​27) Na Jiova wangren gɛt kɔmplit sɛns. Na to am ɔl sɛns kɔmɔt. (Prɔvabs 2:​6) Na dat mek Jizɔs, pan ɔl we na in gɛt sɛns pas ɔl ɔda tin dɛn we Jiova mek, i nɔ bin abop pan in yon sɛns, bɔt i bin tɔk di tin dɛn we in Papa tɛl am fɔ tɔk.—Jɔn 12:​48-50.

18 Luk aw di apɔsul Pɔl tɔk bɔt Jiova in sɛns we na in nɔmɔ gɛt am. I se: “Gɔd in jɛntri, in sɛns, ɛn di tin dɛn we i no, bɔku pasmak! I nɔ pɔsibul fɔ rili faynd awt bɔt in jɔjmɛnt dɛn, ɛn wi nɔ ebul fɔ ɔndastand in we dɛn!” (Romans 11:​33) Insay di orijinal langwej, dɛn bigin dis vas wit ɛksklameshɔn, so Pɔl bin de sho di strɔng we aw i bin de fil, dat na, di we aw i bin de kɔle. Di Grik wɔd we Pɔl yuz we dɛn translet as “bɔku pasmak,” gɛt sɔntin fɔ du wit di wɔd we dɛn yuz fɔ “ol we nɔ gɛt bɔtɔm.” So in wɔd dɛn mek wi imajin wetin i tɔk klia wan. We wi tink bɔt di sɛns we Jiova gɛt, i tan lɛk we wi de luk insay ol we nɔ gɛt bɔtɔm, ol we so dip dat wi nɔ go ɛva ebul fɔ no aw i dip ɛn wi nɔ go ɛva ebul fɔ ɔndastand ɔltin bɔt am. (Sam 92:​5) We wi tink bɔt dat, i de mek wi put wisɛf dɔŋ, nɔto so?

19, 20. (a) Wetin mek di igul na fayn tin we tinap fɔ di sɛns we Jiova gɛt? (b) Aw Jiova dɔn sho se i ebul fɔ no bɔt tumara bambay?

19 Ɔda we de bak aw Jiova dɔn sho se na in “wangren gɛt sɛns”: Na in wangren ebul fɔ no wetin gɛt fɔ apin tumara bambay. Mɛmba se Jiova de yuz igul we de si fa fɔ sho di kayn sɛns we i gɛt. Wan igul we dɛn kɔl di goldɛn igul in wet na lɛk fayv kilogram so, bɔt in yay dɛn big pas di yay we big man gɛt. Di igul in yay so shap dat i ebul fɔ si smɔl tin we i go want fɔ kech, ilɛksɛf i de tawzin tawzin fit ɔp ɔ sɔm mayl frɔm am! Wan tɛm, Jiova insɛf bin tɔk bɔt di igul se: “Na de i kin de de luk fɔ tin fɔ it; i kin dɔn si am fawe.” (Job 39:​29) Semweso, Jiova ebul fɔ ‘si fawe,’ dat na, fɔ no bɔt tumara bambay!

20 Di Baybul gɛt bɔku tin dɛn we de sho se dis na tru. I gɛt bɔku bɔku prɔfɛsi ɛn istri we dɛn bin dɔn rayt bifo tɛm. I tɔk bɔt wɔ, aw kɔntri dɛn we bin gɛt pawa pas ɔl di ɔda kɔntri dɛn bin de kam ɛn go, ɛn sɔntɛnde, di Baybul kin tɔk bɔt di tin dɛn we dɛn kɔmanda dɛn bin de du fɔ win fɛt. Sɔntɛnde, i kin tɔk bɔt dɛn tin ya lɔng tɛm bifo dɛn apin.—Ayzaya 44:​25–45:​4; Daniɛl 8:​2-8, 20-22.

21, 22. (a) Wetin mek no rizin nɔ de fɔ se Jiova ɔlrɛdi no ɔl di tin dɛn we yu go disayd fɔ du na layf? Gi ɛgzampul. (b) Aw wi no se pan ɔl we Jiova gɛt sɛns, dat nɔ min se i nɔ de fil fɔ pipul dɛn?

21 Fɔ se dis min se Gɔd dɔn ɔlrɛdi no wetin-ɛn-wetin yu go disayd fɔ du tumara bambay? Sɔm pipul dɛn we de tich se Gɔd bin dɔn mak ɔl wetin go apin, go se na so i bi. Bɔt da kayn tichin de nɔ de in layn wit Jiova in sɛns, bikɔs i go tan lɛk se Jiova nɔ ebul fɔ kɔntrol di ebul we i ebul fɔ no bɔt di bambay. Fɔ ɛgzampul: If yu gɛt fayn vɔys fɔ siŋ, yu go jɔs de siŋ siŋ nɔmɔ ɔltɛm? Dat nɔ mek sɛns! Semweso, Jiova ebul fɔ no bɔt di bambay, bɔt i nɔ de du am ɔltɛm. If Jiova du dat, i go tan lɛk se i de tray fɔ kɔntrol di fridɔm we wi gɛt fɔ disayd, we na fayn gift we i bin dɔn gi wi ɛn we i nɔ go ɛva tek na wi an.—Ditarɔnɔmi 30:​19, 20.

22 Di tin we bad pas ɔl na dat we dɛn de tich se Gɔd bin dɔn mak ɔl wetin go apin, dɛn de tray fɔ se Jiova nɔ de fil fɔ pipul dɛn, ɔ i nɔ gɛt sɔri-at fɔ dɛn. Bɔt dis nɔto tru! Di Baybul tich se Jiova “na lɔv.” (1 Jɔn 4:​8) So Jiova de yuz in sɛns ɛn ɔl in ɔda kwaliti dɛn wit lɔv.

23. Bikɔs Jiova gɛt sɛns pas ɔlman, wetin dat fɔ mek wi du?

23 Di sɛns we Jiova gɛt na sɔntin we wi kin rili abop pan. I so pas wi yon sɛns fa fawe dat Gɔd in Wɔd tɛl wi se: “Trɔs PAPA GƆD [“Jiova,” NWT] wit ɔl yu at. Nɔ abop pan yu yon sɛns. Mek i put an pan ɔl wetin yu de du, ɛn yu go si yu we klia.” (Prɔvabs 3:​5, 6) Lɛ wi tray naw fɔ no mɔ bɔt Jiova in sɛns, so dat wi go kam nia wi Gɔd we gɛt sɛns pas ɔlman.