1, 2. Ano an katuyoan ni Jehova para ha ikapito ka adlaw, ngan paonan-o ginsarihan an kinaadman han Dios ha tinikangan hini nga adlaw?

 NADAOT! An katawohan, an himaya han ikaunom ka adlaw han paglarang, tigda nga nahulog tikang ha kahitas-an ngada ha maraot an kahimtang nga kahiladman. Hi Jehova nagpahayag nga “an ngatanan nga iya ginhimo,” upod na an katawohan, “maopay gud.” (Genesis 1:31) Kondi ha tinikangan han ikapito ka adlaw, ginpili ni Adan ngan Eva nga sundon hi Satanas ha pagrebelde. Nahulog hira ha sala, pagkadiri-hingpit, ngan kamatayon.

² An katuyoan ni Jehova para ha ikapito ka adlaw baga in napakyas nga waray na paglaom. Ito nga adlaw, pariho han unom nga adlaw nga nahiuna hito, magigin mga yukot ka tuig an kahilawig. Iginpahayag ni Jehova ito nga sagrado, ngan ha kataposan an bug-os nga tuna mahihimo nga usa ka paraiso nga puno hin hingpit nga pamilya han katawohan. (Genesis 1:28; 2:3) Kondi katapos han nakakadaot nga pagrebelde, paonan-o ito matutuman? Ano an bubuhaton han Dios? Daku nga pagsari ini ha kinaadman ni Jehova—bangin an gidadakui nga pagsari.

3, 4. (a) Kay ano nga an paggios ni Jehova ha pagrebelde ha Eden usa nga nakakaaghat-hin-pagtahod nga ehemplo han iya kinaadman? (b) An pagpaubos sadang magpagios ha aton nga hinumdoman an ano nga kamatuoran samtang gin-aadman naton an kinaadman ni Jehova?

³ Hi Jehova ginios dayon. Iya iginpahayag an sirot ha mga rebelde ha Eden, ngan ha pariho nga panahon, iya iginhatag an abanse nga pagpakita mahitungod han usa ka butang nga urusahon: an iya katuyoan ha pagsulbad han mga kakurian nga ira pa la gintikangan. (Genesis 3:15) An hirayo-an-nakikita  nga katuyoan ni Jehova nagpapadayon tikang ha Eden ngadto ha yinukot ka mga tuig han kasaysayan han tawo ngan padayon, ngadto ha hirayo nga tidaraon. Simple gud ito kondi hilarom hinduro salit an magbarasa han Biblia makakagasto han bug-os nga kinabuhi ha pag-aram ngan pamalandong hito. Dugang pa, an katuyoan ni Jehova sigurado gud nga maglalampos. Tatapuson hito an ngatanan nga karaotan, sala, ngan kamatayon. Dadad-on hito an matinumanon nga katawohan ha pagkahingpit. Ini ngatanan mahitatabo antes matapos an ikapito ka adlaw, salit, bisan pa han ngatanan nga butang, tutumanon ni Jehova an iya katuyoan para ha tuna ngan katawohan ha eksakto gud nga panahon!

⁴ An sugad nga kinaadman nakakaaghat hin hilarom nga pagtahod, diri ba? Hi apostol Pablo napagios nga magsurat: ‘Pagkahilarom han kinaadman han Dios!’ (Roma 11:33) Samtang gin-aadman naton an magkalainlain nga mga bahin hini nga kalidad han Dios, an pagpaubos sadang magpagios ha aton nga hinumdoman an importante nga kamatuoran—nga, ha bug-os nga pangalimbasog, gutiay la an mahibabaroan naton ha gidadakui nga kinaadman ni Jehova. (Job 26:14) Siyahan, ipatin-aw naton an kahulogan hinin nakakaaghat-hin-pagtahod nga kalidad.

5, 6. Ano an relasyon han kahibaro ngan han kinaadman, ngan mationan-o kadaku an kahibaro ni Jehova?

⁵ An kinaadman diri pariho han kahibaro. An mga kompyuter mahimo magtipig hin damu hinduro nga kahibaro, kondi makuri hunahunaon nga may-ada makakatawag ha sugad nga mga makina nga maaramon. Kondi, may relasyon an kahibaro ngan an kinaadman. (Proberbios 10:14) Pananglitan, kon nagkikinahanglan ka hin maaramon nga sagdon ha pagtambal han grabe nga problema ha kahimsog, kukonsultahon mo ba an usa nga gutiay la o waray  kahibaro ha medisina? Diri! Salit kinahanglanon an husto nga kahibaro ha totoo nga kinaadman.

⁶ Hi Jehova may-ada waray-tubtoban nga kahibaro. Sugad nga “Hadi ha kadayonan,” hiya la an buhi ha kadayonan. (Pahayag 15:3) Ngan durante han ngatanan hiton diri-maihap nga panahon, maaram hiya han ngatanan nga butang. An Biblia nasiring: “Waray linarang nga diri nakikita han Dios, lugod an ngatanan nga butang hubo ngan klaro nga nakikita han iya mga mata, nga ha iya may baratunon kita.” (Hebreo 4:13; Proberbios 15:3) Sugad nga Maglalarang, hi Jehova may-ada bug-os nga pagsabot ha iya ginhihimo, ngan nakikita niya an ngatanan nga buruhaton han tawo tikang ha tinikangan. Iya gin-uusisa an tagsa nga kasingkasing han tawo, waray usa nga hinngangalimtan. (1 Cronicas 28:9) Tungod kay ginlarang kita ni Jehova sugad nga may kagawasan ha pagbuot, nalilipay hiya kon nakikita niya nga maaramon an aton mga desisyon ha kinabuhi. Sugad nga an “Parapamati han pag-ampo,” namamati hiya ha damu hinduro nga mga pag-ampo ha bisan ano nga panahon ngan kahimtang! (Salmo 65:2) Ngan siyempre, hi Jehova may-ada hingpit nga memorya.

7, 8. Paonan-o ipinapakita ni Jehova an pagsabot, kaabtik ha pamurubuot, ngan kinaadman?

⁷ Hi Jehova may-ada labaw pa han kahibaro. Nakikita liwat niya an relasyon han mga impormasyon ngan nasasabtan an kabug-osan nga kahimtang nga nahihimo pinaagi han damu hinduro nga mga detalye. Hiya nagtitirotimbang ngan naghuhukom, kinikilala an maopay ngan an maraot, an importante ngan an diri-importante. Dugang pa, nagkikita hiya lahos pa ha gawas la ngan gin-uusisa hin maopay an kasingkasing. (1 Samuel 16:7) Salit, hi Jehova may-ada pagsabot ngan kaabtik ha pamurubuot, mga kalidad nga hitaas kay ha kahibaro. Kondi an kinaadman mas hitaas pa gihapon.

 ⁸ An kinaadman nagpapasabot hin pag-aplikar han kahibaro, kaabtik ha pamurubuot, ngan pagsabot basi mahimo an ginhihingyap nga resulta. Ha pagkamatuod, an pipira han orihinal nga mga pulong ha Biblia nga iginhubad nga “kinaadman” literal nga nangangahulogan hin “epektibo nga buhat” o “praktikal nga kinaadman.” Salit an kinaadman ni Jehova diri kay teoriya la. Praktikal ito, ngan naglalampos ito. Pinaagi han kadaku han iya kahibaro ngan kahilarom han iya pagsabot, hi Jehova naghihimo pirme han gimaopayi nga mga desisyon, ginbubuhat ito pinaagi han gimaopayi nga buhat nga mahuhunahuna. Ito an totoo nga kinaadman! Ipinapakita ni Jehova an kamatuoran han ginsiring ni Jesus: “An kinaadman napapamatud-an nga matadong pinaagi han mga buhat hito.” (Mateo 11:19) An mga buhat ni Jehova ha bug-os nga uniberso naghahatag hin gamhanan nga pamatuod ha iya kinaadman.

9, 10. (a) Ipinapakita ni Jehova an ano nga klase hin kinaadman, ngan paonan-o niya ipinapakita ito? (b) Paonan-o ipinapakita han selyula an ebidensya han kinaadman ni Jehova?

⁹ Nahipapausa ka ba ha kaabtik han usa nga trabahador nga naghihimo hin mag-opay nga mga butang nga napapahimulosan gud? Ito an darayawon nga klase han kinaadman. (Exodo 31:1-3) Hi Jehova mismo an Surok ngan an gihitaasi nga Tag-iya han sugad nga kinaadman. Hi Hadi David nagsiring mahitungod kan Jehova: “Gindadayaw ko ikaw kay ha urusahon gud nga paagi maopay hinduro an pagkahimo ha akon. An imo mga buhat mag-opay hinduro, maaram gud ako hini.” (Salmo 139:14) Oo, kon mas nahibabaroan naton an mahitungod han lawas han tawo, mas nahipapausa kita ha kinaadman ni Jehova.

¹⁰ Ha pag-ilustrar: An imo kinabuhi nagtikang ha usa nga selyula—usa nga selyula han binhi tikang ha imo iroy, nga naporma pinaagi han simelya tikang ha imo amay. Waray  pag-iha, ito nga selyula nagtikang mabahin. Ikaw, an resulta, hinimo ha mga 100 ka trilyon nga selyula. Gudtiay hinduro ito. An mga 10,000 nga selyula nga may igo nga kadaku mahusto ha ulo han usa nga alpiler. Kondi, an kada tagsa amo an usa nga linarang nga an kakuti makuri matugkad han hunahuna. An selyula mas makuti gud kay ha bisan ano hinimo-han-tawo nga makina o pabrika. An mga syentista nasiring nga an usa nga selyula pariho han kinuta nga siyudad—usa nga may-ada kontrolado nga mga entrada ngan mga gagawasan, sistema han transportasyon, sistema han komunikasyon, mga planta han koryente, mga pabrika, mga pasilidad para ha paglabog han hugaw ngan pagproseso han diri na nagagamit basi magamit utro, mga ahensya han depensa, ngan usa nga klase pa ngani han punoan nga gobyerno ha butnga hito. Dugang pa, an selyula makakahimo hin pariho gud nga kopya han kalugaringon ha sulod hin pipira la ka oras!

11, 12. (a) Ano an nakakahimo han mga selyula ha nagtutubo nga embryo nga magkaada magkalainlain nga buruhaton, ngan paonan-o ini nauyon ha Salmo 139:16? (b) Ha ano nga mga paagi ipinapakita han utok han tawo nga kita “maopay hinduro an pagkahimo”?

¹¹ Siyempre, diri ngatanan nga mga selyula parapriho. Samtang an mga selyula han usa nga embryo padayon nga nababahin, nagkakaada ito hin magkalainlain gud nga mga buruhaton. An iba magigin mga selyula han nerbyos; an iba mga selyula han tul-an, kusog, dugo, o han mata. An ngatanan han sugad magkalainlain nga buruhaton nakaprograma ha “librarya” han mga plano han henetiko nga pagkahimo (genetic blueprint) han selyula, an DNA. Makapainteres, hi David naaghat ha pagsiring kan Jehova: “An imo mga mata nakakita ha akon han nakadto pa ako ha tagoangkan; an ngatanan nga parte han akon lawas iginsurat ha imo libro.”—Salmo 139:16.

¹² An iba nga mga bahin han lawas duro kamakuti. Tagda, pananglitan, an utok han tawo. Tinatawag ito han iba nga  an pinakamakuti nga butang nga nadiskobrehan ha uniberso tubtob yana nga panahon. Nagsusulod ito hin mga 100 ka bilyon nga selyula han nerbyos—bangin pariho kadamu han mga bitoon ha aton galaksi. An kada usa hiton nga mga selyula nagsasanga-sanga ngadto ha yinukot nga mga koneksyon ha iba nga mga selyula. An mga syentista nasiring nga mahimo mahisulod ha utok han tawo an ngatanan nga impormasyon ha ngatanan nga mga librarya han kalibotan ngan an kapasidad hito, ha pagkamatuod, bangin diri masusukol. Bisan pa han mga dekada na nga pag-aram mahitungod hinin “maopay hinduro an pagkahimo” nga organo, kinakarawat han mga syentista nga bangin diri gud nira bug-os nga masasabtan kon paonan-o ito nagios.

13, 14. (a) Paonan-o ipinapakita han mga tubak ngan iba nga mga linarang nga “kinaiya na nira an pagin maaramon,” ngan ano an igintututdo hito ha aton mahitungod han ira Maglalarang? (b) Kay ano nga bangin makasiring kita nga an mga linarang sugad han lawa-lawa ginhihimo “pinaagi han kinaadman”?

¹³ Kondi, an mga tawo usa la nga ehemplo han kinaadman ni Jehova ha paglarang. An Salmo 104:24 nasiring: “Damu gud an imo mga buhat, O Jehova! Imo ginhimo ito ngatanan pinaagi han kinaadman. An tuna puno han imo mga hinimo.” An kinaadman ni Jehova nakikita ha ngatanan nga linarang ha aton palibot. An tubak, pananglitan, ‘kinaiya na an pagin maaramon.’ (Proberbios 30:24) Oo, organisado hin maopay an mga kolonya han mga tubak. An iba nga mga kolonya nag-aataman, nagpapanalipod, ngan nakuha hin pagkaon tikang ha mga insekto nga tinatawag nga aphids nga sugad ini hin mga hayop nga ginpapadaku basi magin pagkaon. An iba nga mga tubak nagtatrabaho sugad nga mga parauma, nag-aataman ngan nagpapatubo hin “mga tanom” nga alamag. Damu nga iba nga mga linarang an dinisenyo ha pagbuhat hin makatirigamnan nga mga butang pinaagi han kinaiya. An ordinaryo nga langaw may-ada mga abilidad ha paglupad ha paagi nga diri masusubad  han pinakamoderno nga eruplano han tawo. An nabalhin nga katamsihan nagbibiyahe pinaagi han mga bitoon, pinaagi han giya han magnetiko nga bahin han tuna, o pinaagi han usa nga klase hin mapa ha hunahuna. An mga biologo nagasto hin mga tuig ha pag-aram ha komplikado nga mga buhat nga dinisenyo ngada hini nga mga linarang. Maaramon, kon sugad, an Dios nga Nagdisenyo hito!

¹⁴ Daku gud an hinbabaroan han mga syentista tikang ha kinaadman ni Jehova ha paglarang. Aada pa ngani an usa nga pag-aradman han mga inhinyero, nga tinatawag nga biomimetics, nga nagsasari ha pagsubad han mga disenyo nga nakikita ha palibot. Pananglitan, bangin nahipapausa ka ha maopay pagkit-on nga lawa-lawa. Kondi gintatagad ito han usa nga inhinyero sugad nga urusahon nga disenyo. An pipira han maluya-pagkit-on nga mga lanot mas marig-on kay ha puthaw, mas matig-a kay ha mga inulang ha bado nga diri-dinudultan hin bala. Mationan-o gud karig-on? Handurawa an usa ka lawa-lawa nga ginpadaku tubtob nga magin sugad kadaku han pukot nga ginagamit ha sakayan ha pangisda. An sugad nga lawa-lawa makakasalo hin pamasahero nga eruplano nga nalupad! Oo, ginhimo ni Jehova an ngatanan han sugad nga mga butang “pinaagi han kinaadman.”

15, 16. (a) An kalangitan nga puno hin mga bitoon naghahatag hin ano nga ebidensya han kinaadman ni Jehova? (b) Paonan-o an katungdanan ni Jehova sugad nga Supremo nga Kumander ha damu hinduro nga mga anghel nagpapamatuod han kinaadman hini nga Administrador?

¹⁵ An kinaadman ni Jehova nakikita ha iya mga buhat ha bug-os nga uniberso. An kalangitan nga puno hin mga  bitoon, nga aton ginhisgotan ha Kapitulo 5, diri nagsasarang nga waray kahapsay ha bug-os nga kawanangan. Pinaagi han kinaadman ni Jehova ha “mga balaud ha kalangitan,” gin-organisa hin maopay an kalangitan ngadto ha mga galaksi nga, katapos hito, gin-grupo ngadto ha mga urapong nga, katapos hito, gintarampo basi maporma an dagku nga mga urapong. (Job 38:33, The New Jerusalem Bible) Diri urusahon nga tinatawag ni Jehova an mga butang ha kalangitan sugad nga “hugpo”! (Isaias 40:26) Kondi, may-ada lain nga hugpo, nga mas matin-aw nga nagpapakita han kinaadman ni Jehova.

¹⁶ Sugad han hinbaroan naton ha Kapitulo 4, an Dios may-ada titulo nga “hi Jehova han mga hugpo” tungod han iya katungdanan sugad nga Supremo nga Kumander han damu nga kasundalohan han ginatos ka milyon han espiritu nga mga linarang. Pamatuod ini han gahum ni Jehova. Kondi, paonan-o nahiuupod an iya kinaadman? Tagda: Hi Jehova ngan hi Jesus diri gud naundang ha pagbuhat. (Juan 5:17) Makatadunganon, kon sugad, nga an mga anghel nga mga surugoon han Gihitaasi pirme nagbubuhat liwat. Ngan hinumdumi, mas labaw hira kay ha tawo, mas intelihente ngan mas gamhanan. (Hebreo 1:7; 2:7) Kondi, padayon nga ginpapagios ni Jehova an ngatanan hiton nga mga anghel nga magbuhat, malipayon nga nakikigbahin ha makapatagbaw nga buruhaton—nagtutuman han “iya pulong” ngan nagbubuhat han “iya kaburut-on”—ha binilyon ka mga tuig na. (Salmo 103:20, 21) Urusahon gud an kinaadman hini nga Administrador!

17, 18. Kay ano nga an Biblia nasiring nga hi Jehova “amo gud la an maaramon,” ngan kay ano nga sadang mahipausa kita ha iya kinaadman?

¹⁷ Tungod han sugad nga ebidensya, urusahon ba nga ipinapakita han Biblia nga hitaas gud an kinaadman ni Jehova?  Pananglitan, nasiring ito nga hi Jehova “amo gud la an maaramon.” (Roma 16:27) Hi Jehova la an may-ada kinaadman ha bug-os nga kahulogan. Hiya an Surok han ngatanan totoo nga kinaadman. (Proberbios 2:6) Salit hi Jesus, bisan kon maaramon ha ngatanan nga mga linarang ni Jehova, waray sumarig ha iya kalugaringon nga kinaadman kondi nagyakan sumala han igintutdo ha iya han iya Amay.—Juan 12:48-50.

¹⁸ Tigamni kon paonan-o iginpahayag ni apostol Pablo an pagin naiiba han kinaadman ni Jehova: “Pagkahilarom han mga bahandi ngan kinaadman ngan kahibaro han Dios! Diri gud matugkad an iya mga paghukom ngan diri masubay an iya mga dalan!” (Roma 11:33) Ipinakita dinhi ni Pablo an makusog nga emosyon—hini nga kahimtang, an hilarom nga pagdayaw. An Griego nga pulong nga ginamit niya para han “pagkahilarom” duok nga may kalabotan ha pulong nga “kahiladman.” Salit, an iya mga pulong nakakaaghat hin matin-aw nga hulagway ha hunahuna. Kon pinamamalandong naton an kinaadman ni Jehova, sugad hin nagkikita kita ha waray tubtoban, waray kataposan nga kahiladman, usa ka lugar nga hilarom hinduro, haluag hinduro nga diri gud naton masasabtan an pagkadaku hito, labi na an pagsulsog hito o pag-usisa hito hin detalyado. (Salmo 92:5) Diri ba ito nakakaaghat hin pagpaubos?

19, 20. (a) Kay ano nga an agila angayan nga simbolo han kinaadman han Dios? (b) Paonan-o ipinapakita ni Jehova an iya abilidad ha pagkita han tidaraon?

¹⁹ Hi Jehova “amo gud la an maaramon” ha lain pa nga paagi: Hiya la an nakakakita han tidaraon. Hinumdumi, ginagamit ni Jehova an hirayo-an-nakikita nga agila sugad nga simbolo han kinaadman han Dios. An usa nga agila mahimo magin lima ka kilo la an bug-at, kondi an mga mata hito mas daku pa kay han mga mata han adulto nga tawo. Matin-aw gud an pagkita han agila, nga nakakahimo han tamsi  nga makita an gudtiay nga madadagit tikang ha ginatos ka metro nga kahitaas, bangin bisan tikang ha mga kilometro pa nga kahirayo! Hi Jehova mismo makausa nga nagsiring mahitungod han agila: “An mga mata hito nagkikita ha hirayo gud.” (Job 39:29) Ha pariho nga paagi, hi Jehova nakakakita “ha hirayo gud” nga panahon—han tidaraon!

²⁰ An Biblia puno hin ebidensya nga totoo ini. Nagsusulod ito hin ginatos nga mga tagna, o kasaysayan nga iginsurat antes mahitabo. An resulta han mga girra, an pagbangon ngan kapukan han mga gahum ha kalibotan, ngan bisan an espisipiko nga mga paagi han pakig-away han mga kumander ha militar igintagna ngatanan ha Biblia—ha pipira nga kahimtang, ginatos ka tuig pa antes mahitabo.—Isaias 44:25–45:4; Daniel 8:2-8, 20-22.

21, 22. (a) Kay ano nga waray basihanan an pagsiring nga maaram nga daan hi Jehova han ngatanan nga mga desisyon nga hihimoon mo ha kinabuhi? Iilustrar. (b) Paonan-o kita nahibabaro nga an kinaadman ni Jehova diri kay waray pagtagad o waray pagpaid?

²¹ Kondi, nangangahulogan ba ini nga maaram na nga daan an Dios han mga desisyon nga imo hihimoon ha kinabuhi? An iba nga nag-aaghat han doktrina han itinanda-nga-dadangatan nagpipirit nga oo an baton. Kondi, ito nga ideya nakakadaot han kinaadman ni Jehova, kay iginpapasabot hito nga diri niya makukontrol an iya abilidad ha paghibaro han tidaraon. Ha pag-ilustrar: Kon may-ada ka maopay gud nga tingog ha pagkanta, waray ka ba mahihimo kondi magkinanta na la ha ngatanan nga panahon? Diri makatadunganon ito nga ideya! Ha pariho nga paagi, hi Jehova may-ada abilidad nga hibaroan hin abanse an tidaraon, kondi diri niya ginagamit ito ha ngatanan nga panahon. An pagbuhat hito bangin paghilabot ha aton kagawasan ha pagbuot, usa ka presyoso nga regalo nga diri gud babawion ni Jehova.—Deuteronomio 30:19, 20.

²² Mas maraot pa, an ideya han itinanda-nga-dadangatan nagpapasabot nga an kinaadman ni Jehova waray pagtagad,  waray gugma, waray pagpaid, o waray kalooy. Kondi sigurado nga diri ito totoo! An Biblia nagtututdo nga hi Jehova ‘maaramon an kasingkasing.’ (Job 9:4) Diri nga may-ada hiya literal nga kasingkasing, kondi agsob nga ginagamit han Biblia ito nga termino may kalabotan han gisusuluri nga personalidad, nga nag-uupod han mga motibo ngan mga pagbati, sugad han gugma. Salit an kinaadman ni Jehova, pariho han iya iba nga mga kalidad, ginmamandoan han gugma.—1 Juan 4:8.

23. An pagkahitaas han kinaadman ni Jehova sadang magpagios ha aton nga buhaton an ano?

²³ Siyempre, hingpit nga masasarigan an kinaadman ni Jehova. Labaw gud ito ha aton kinaadman salit an Pulong han Dios mahigugmaon nga nagsasagda ha aton: “Sarig kan Jehova ha imo bug-os nga kasingkasing, ngan ayaw pagtapod ha imo kalugaringon nga pagsabot. Ha ngatanan mo nga dalan tagda hiya, ngan iya tatadungon an imo mga aragian.” (Proberbios 3:5, 6) Aton yana usisahon an kinaadman ni Jehova basi kita magin mas duok ha aton Dios nga maaramon-ha-ngatanan.