Konttenttiyaa bessa

Kesuwaa bessa

SHEMPPO 18

‘Xoossaa Qaalan’ Qonccida Aadhdhida Eratettaa

‘Xoossaa Qaalan’ Qonccida Aadhdhida Eratettaa

1, 2. Yihooway nuussi xaafissido dabddaabbe malabay aybee, qassi ayssi xaafissidee?

 NEENI siiqiyo, haahosan deꞌiya uraappe neeyyo dabddaabbee wurssettan kiitettido wodiyaa hassayay? Nuuni siiqiyo uri kiittido dabddaabbiyaa keena ufayssiyaabi keehi guutta. A payyatettaabaa, deꞌuwan A gakkidabaanne A halchchuwaabaa siyiyoogee nuna ufayssees. Siiqettiyaageeti issoy issuwaappe haahosan deꞌikkonne, hegaadan gayttiyoogee eti siiqiyo uraara kaseegaappe aaruwan matattanaadan oottees.

2 Yaatin, nuuni siiqiyo Xoossaappe xaafettida kiitaa ekkiyoogaappe aaruwan nuna ufayssana danddayiyaabi deꞌii? Yihooway dabddaabbe mala gidida ba Qaalaa, Geeshsha Maxaafaa nuuyyo xaafissiis. I ba oonatettaa, ba oottidobaa, I oottanawu halchchidobatanne hara darobaa nuussi hegan yootiis. Yihooway nuuni baakko shiiqanaadan koyiyo gishshawu ba Qaalaa nuussi immiis. Ubbabaa eriya nu Xoossay nuussi ba qofaa yootanawu aybippenne aadhdhiya ogiyaa dooriis. Geeshsha Maxaafay xaafettido ogeenne A giddon deꞌiyaabay laggetiyaabi baynna aadhdhida eratettaa bessiyaaba.

Qaalay Xaafettana Koshshidoy Aybissee?

3. Yihooway Higgiyaa Muuseyyo waati immidee?

3 Amaridaageeti hagaadan oychchana danddayoosona: ‘Yihooway keehi maalaaliya ogiyan, leemisuwawu, saluwaappe asaara haasayibeennay aybissee?’ Yihooway issi issitoo kiitanchchatu baggaara saluwaappe haasayiis. Leemisuwawu, I Israaꞌeelatuyyo Higgiyaa immiyo wode hegaadan oottiis. (Galaatiyaa 3:19) Saluwaappe yiya cenggurssay keehi yashshiyaagaa gidiyo gishshawu, Israaꞌeelati yashshan maashidi Yihooway banttawu hegaadan haasayiyoogaa aggidi Muuse baggaara haasayanaadan oychchidosona. (Kessaabaa 20:18-20) Yaatiyo gishshawu, Yihooway 600 gidiya wogati deꞌiyo Higgiyaa Muuseyyo odiis.

4. Doonan yootiyoogee, Xoossaa higgeta kaalliya yeletawu gattiyo ammanttiya oge gidennay aybissakko qonccissa.

4 Gidoppe attin, he Higgee mule xaafettana xayiyaakko shin? Muuse higgiyan deꞌiya ubbabaa hassayidi aybanne balennan deriyaayyo yootanee? Kaalliya yeletati shin? Doonan yootidobaa xallan eti ammanettanee? Hegee Xoossaa higgeta kaalliya yeletawu gattiyo ammanttiya oge gidenna. Maaraara salppida cora asay issoy issuwawu yootiiddi issi taarikiyaa siyanaadan, neeni koyro bitaniyawu hegaa yootiyaakko aybi hananaakko qoppa. Salppiyawu wurssettan deꞌiya uri koyro yootidobaappe keehi dummatiyaabaa siyana danddayees. Xoossaa Higgee hegaadan hanibeenna.

5, 6. Yihooway ba Qaalaa Muusee waatanaadan azazidee, qassi Yihoowa Qaalay xaafettidoogee nuna maaddiyoy aybissee?

5 Yihooway ba aadhdhida eratettan ba qaalay xaafettanaadan oottiis. I Muusa hagaadan azaziis: “Taani nenaaranne Israa7eela asaara maachchaa maacettiyoi ha qaalati giyo maaraana gidiyo gishshau, ha qaalata xaafa.” (Kessaabaa 34:27) Geeshsha Maxaafaa xaafiyoogee 1513n K.K. hegaadan doommiis. Yihooway he wodeppe doommidi 1,610⁠ppe dariya layttawu Geeshsha Maxaafaa xaafida 40 gidiya asatussi “dumma dumma ogiyaaninne daro wodiyan haasayiis.” (Ibraawe 1:1) He wodiyan, ammanettida xaafeti Geeshsha Maxaafay naagettidi deꞌanaadan zaarettidi suure xaafanawu keehi baaxetidosona.—Nahimiyaa 8:1; Mazamure 45:1.

6 Yihooway xaafissidi nuussi yootiyoogan tumuppe nuna anjjiis. Neeni geella koshshiya wodiyan nena minttettido gishshawu maara oyqqada A zaaretta zaarettada nabbabido, ne keehi dosiyo dabddaabbee asappe neeyyo kiitetti erii? Yihooway nuuyyo dabddaabbedan xaafissidobay hegaa mala. Yihooway ba qaalay xaafettanaadan oottido gishshawu, nuuni hegaa ubbatoo nabbabananne A giddon deꞌiyaabaa wotti dentti qoppana danddayoos. (Mazamure 1:2) ‘Xoossaa maxaafay immiyo minttettuwaa’ nuuyyo koshshiyo wode ubban demmana danddayoos.—Roome 15:4.

Asay Xaafana Koshshidoy Aybissee?

7. Yihooway ba Qaalaa asay xaafanaadan oottidoogan A aadhdhida eratettay waani qonccidee?

7 Yihooway ba Qaalaa asay xaafanaadan oottiyoogan ba aadhdhida eratettaa bessiis. Hagaa qoppa: Yihooway Geeshsha Maxaafaa kiitanchchatun xaafissidaakko, hegee haꞌꞌigaadan ufayssanee? Kiitanchchati bantta maalaaliya akeekan Yihoowabaa, eti ayyo aqidoogaanne Xoossawu ammanettidi oottiya asatubaa qonccissana danddayiyoogee tuma. Gidikkonne, eran, meeziyaaninne wolqqan nuuppe keehi aadhdhiya wottiyoobi baynna ayyaana meretatu qofaa nuuni akeekana danddayiyoo?—Ibraawe 2:6, 7.

“Xoossaa maxaafa ubban Xoossaa Ayyaanai de7ees”

8. Geeshsha Maxaafaa xaafeti yuushshi qoppiyo bantta abbiyaa goꞌettiyoogaa Xoossay diggibeennay ayba ogiyaanee? (Tohossa qofaakka xeella.)

8 ‘Xoossaa ayyaanay deꞌiyooba’ gidikkonne asaa hanotaakka qonccissiya maxaafaa asay xaafanaadan oottiyoogan, Yihooway nuuyyo koshshiyaabaa immiis. (2 Ximootiyoosa 3:16) I hegaadan waati oottidee? Daro hanotatun, xaafiyaageeti ‘likke gidida qaalaa dooridi sittanne tumabaa xaafanawu’ yuushshi qoppiyo bantta abbiyaa eti goꞌettanaadan I paqqadennan waayi aggana. (Eranchchaa 12:10, 11) Geeshsha Maxaafay dumma dumma ogiyan xaafettidoogee hegaa bessees; xuufee xaafidaageetu wogaanne eeshshaa qonccissees. a Gidikkokka, he asati ‘geeshsha ayyaanay kaalettin, Xoossaa qaalaa haasayidosona.’ (2 PHeexiroosa 1:21) Yaatiyo gishshawu, hegee tumuppe ‘Xoossaa qaala.’—1 Tasalonqqe 2:13.

9, 10. Asan xaafissidoogee Geeshsha Maxaafay keehi dosiyoobanne ufayssiyaaba gidanaadan oottidoy aybissee?

9 Asan xaafissidoogee Geeshsha Maxaafay keehi dosiyoobanne ufayssiyaaba gidanaadan oottiis. A xaafidaageeti nuugaa malabay siyettiyo asata. Eti nagaranchcha gidiyo gishshawu nuugaadan metootidosonanne unꞌꞌettidosona. (2 Qoronttoosa 12:7-10) Hegaa gishshawu, eti banttabaa xaafidosona; kiitanchchati hegaadan qonccissana danddayokkona.

10 Leemisuwawu, Israaꞌeela Kawuwaa Daawitabaa qoppa. Daawiti wolqqaama nagaraa ootti simmidi, I ba wozanaabaa qonccissidi bana Xoossay maaranaadan woossido mazamuriyaa xaafiis. I hagaadan giis: “Ta nagaraappe tana geeshsha. Aissi giikko, ta mooruwaa taani erais; ta nagarai ubbatoo ta sinttaana. Taani yelettoosappekka tumu nagaranchcha; ta aayee uluwan biron attiyo wodeesappe doommadakka taani nagaranchcha. Tana ne sinttaappe oloppa; ne Geeshsha Ayyaanaa taappe ekkoppa. Xoossaayyo yarshshiyo yarshshoi meqqida wozanaa; abeet Xoossau, ‘Nagara oottennan aggarkkinaashsha’ giya, meqqida wozanaa neeni karakka.” (Mazamure 51:2, 3, 5, 11, 17) Hegaa xaafidaagee ay keena unꞌꞌettidaakko neeni akeekiyoogee qoncce. Hegaadan wozanappe unꞌꞌettidoogaa yootana danddayiyay nagaranchcha asa xalla gidiyoogee erettidaagaa.

Asaabaa Yootiya Maxaafay Koshshidoy Aybissee?

11. ‘Nuuni tamaaranaadan’ Geeshsha Maxaafan ay mala tumu taariketi xaafettidonaa?

11 Geeshsha Maxaafay ufayssiyaagaa gidanaadan oottiya harabaykka deꞌees. I yootiyo darobay bantta deꞌuwan Xoossaayyo haggaazidanne haggaazibeenna asaabaa. Nuuni an nabbabiyoobay eta gakkidabaa, eta metuwaabaanne eta ufayssidabaa. Eti dooridobaa gaasuwan deꞌuwan eta gakkidabaa akeekoos. He taariketi ‘nuuni tamaaranaadan’ xaafettidosona. (Roome 15:4) Yihooway ha tumu taariketu baggaara nu wozanaa denttettiya ogiyan tamaarissees. Amarida leemisota ane beꞌoos.

12. Ammanettibeenna asatubaa yootiya Geeshsha Maxaafaa taariketi nuna ayba ogiyan maaddiyoonaa?

12 Geeshsha Maxaafay ammanettibeenna asatubaa, ubba qassi iita asatubaanne eta gakkidabaa yootees. He taariketun, eti oottidoban eta iita eeshshay qoncciis; hegee nuussi akeekanawu metenna. Leemisuwawu, Yihuday Yesuusa aattidi immanawu maqettidobaappe aadhdhiya ammanettennan aggiyoogaa bessiyaabay aybi deꞌii? (Maatiyoosa 26:14-16, 46-50; 27:3-10) Hegaa mala taariketi nuuni iita eeshshata akeekanaadaaninne ixxanaadan maaddiyoogan, nu wozanaa keehi denttettoosona.

13. Nuuni loꞌꞌo eeshshata akeekanaadan Geeshsha Maxaafay nuna waati maaddii?

13 Geeshsha Maxaafay Xoossaayyo ammanettidi haggaazida A ashkkaratu darotubaakka yootees. Eti Xoossaayyo aqidoogaanne ammanettidoogaa Geeshsha Maxaafay yootees. Nuuni Xoossaa dabbo gidanaadan nuuyyo deꞌana koshshiya eeshshata he asatubaappe akeekoos. Leemisuwawu, ammanuwaabaa qoppa. Geeshsha Maxaafay ammanuwaa birshshettaanne Xoossaa ufayssanawu he eeshshay nuussi keehi koshshiyoogaa yootees. (Ibraawe 11:1, 6) Gidoppe attin, ammanuwaa oosuwan bessida asatubaykka Geeshsha Maxaafan odettiis. Abrahaami Yisaaqa yarshshanawu malido wode bessido ammanuwaabaa qoppa. (Doomettaabaa shemppo 22; Ibraawe 11:17-19) Hegaa mala taariketi ‘ammanuwaa’ giyo qaalaa birshshettaa gujjidi eranaadaaninne akeekanaadan oottoosona. Yihooway nuuni loꞌꞌo eeshshati deꞌiyoogeeta gidanaadan nuna minttettiyoogaa xalla gidennan, hegaa oosuwan bessida asatubaa yootiyoogankka I keehi aadhdhida eranchcha gidiyoogaa bessiis.

14, 15. Beeta maqidasiyaa yiida issi maccaaseebaa Geeshsha Maxaafay yootiyoobay aybee, qassi he taarikiyaappe nuuni Yihoowabaa ay tamaariyoo?

14 Geeshsha Maxaafan deꞌiya tumu taariketi Yihooway ay mala Xoossakko amaridabaa nuna tamaarissoosona. Yesuusi beeta maqidasiyan beꞌido issi maccaaseebaa Geeshsha Maxaafay yootiyoobaa qoppa. Yesuusi muxuwaataa yeggiyo saaxiniyaa matan uttidi asay ba miishshaa yeggishin xeellees. Dure gidida daroti yiidi, “banttau palahida miishshaappe” yeggoosona. SHin, Yesuusi issi hiyyeesa amꞌꞌiyo tishshi ootti xeelliis. A “naa77u” guutta santtimeta immaasu. b Iyyo deꞌiya miishshi hegaa xalla. Wottiyoobi baynna ogiyan Yihoowaagaadan qoppiya Yesuusi hagaadan giis: “Muxuwaataa saaxiniyan yeggida asa ubbaappe ha hiyyeesa am77iyaa darissada yeggaasu.” I yootidoogaa maaran, A yeggidobay hara asaagaa muliyaa gattidoogaappe darees.—Marqqoosa 12:41-44; Luqaasa 21:1-4; Yohaannisa 8:28.

15 He galla beeta maqidasiyaa yiida asa ubbaappe ha amꞌꞌee xallay Geeshsha Maxaafan odettidoogee garamiyaaba gidennee? Yihooway nashshiya Xoossaa gidiyoogaa ha taarikiyan nuna tamaarissees. Harati immana danddayiyoobaara geeddarssiyo wode nu immiyo imotay ay keena gidikkonne, nuuni kumetta wozanaappe immiyoobaa I ufayttidi ekkees. Hagee tumukka Yihooway ha ufayssiya tumaa nuna tamaarissiyo keehi loꞌꞌo oge!

Geeshsha Maxaafay Qonccissennabay Aybee?

16, 17. Yihooway ba Qaalan xaafissennan aggidobankka A aadhdhida eratettay waani qonccidee?

16 Neeni siiqiyo urawu dabddaabbiyaa xaafiyo wode, ne koyiyo ubbabaa xaafana danddayakka. Yaatiyo gishshawu, ne xaafiyoobaa akeekan dooraasa. Hegaadan, Yihooway ba Qaalan amarida asaabaanne hanotaabaa qonccissiis. SHin he taariketun, Geeshsha Maxaafay darotoo ubbabaa qonccissenna. (Yohaannisa 21:25) Leemisuwawu, Geeshsha Maxaafay Xoossaa pirddabaa yootiyoobay nu oysha ubbaa zaarennan aggana danddayees. Yihooway ba Qaalan xaafissennan aggidobankka A aadhdhida eratettay qoncciis. Waanidi?

17 Geeshsha Maxaafay xaafettido ogee nu wozanan deꞌiyaabaa qoranawu maaddees. Ibraawe 4:12y hagaadan gees: “Xoossaa qaalai [woy, I yootiyoobay] paxa de7eesinne oottees; naa77u zoozee de7iyo bisuwaappekka aadhdhidi qarattees. He qaalai shemppoinne ayyaanai, . . . gaittiyoosaa shaakkana gakkanaassi caddees. Qassi asa wozanan de7iya koshshaanne qofaa i shaakkees.” Geeshsha Maxaafay yootiyoobay nu wozanaa giddo gelidi, nu tumu qofaynne halchchoy qonccanaadan oottees. Geeshsha Maxaafaa boranawu nabbabiyaageeti banttana aliyaagaa keena qofaa demmenna taariketun darotoo xubettoosona. Hegaa mala asati Yihooway tumuppe siiqiyaagaa, aadhdhida eranchchanne suure pirddiyaagaa gidiyoogaakka sirennan aggokkona.

18, 19. (a) Issi Geeshsha Maxaafaa taarikiyan sohuwaara zaaruwaa demmana danddayenna oyshay merettikko nuuni hirggana koshshennay aybissee? (b) Xoossaa Qaalaa akeekanawu aybi koshshii, qassi hegee Yihoowa gita aadhdhida eratettaa waati qonccissii?

18 SHin, nuuni Geeshsha Maxaafaa akeekan wozanappe xannaꞌiyo wode, kumetta Geeshsha Maxaafan odettidabaappe Yihoowabaa eroos. Hegaa gishshawu, nuuni sohuwaara zaaruwaa demmana danddayenna oyshay issi taarikiyan merettikko, hirggokko. Nuuni Geeshsha Maxaafaa xannaꞌiyo wode, Yihooway ay mala Xoossakko loddan loddan loytti akeekoos. Nuuni issi taarikiyaa woy hegee Xoossaa eeshshaara waani gayttiyaakko doomettan akeekana xayikkonne, Yihooway siiqiyoogaanne suure pirddiyoogaa mule aggenna Xoossa gidiyoogaa nuuni akeekanaadan oottiya keehi darobaa Geeshsha Maxaafaa xannaꞌiyoogan erida.

19 Yaatiyo gishshawu, nuuni Xoossaa Qaalaa akeekanawu wozanappe koyidi nabbabananne xannaꞌana koshshees. Hegee Yihoowa gita aadhdhida eratettaa bessiyaaba gidennee? Eranchcha asay xaafiyo maxaafata akeekana danddayiyay ‘aadhdhida eranchchanne akeekanchcha’ asa xalaala. SHin, suure wozanaa koshshay deꞌiyoogeetu xalaalay akeekana danddayiyo maxaafaa xaafissanawu Xoossaa aadhdhida eratettay koshshees!—Maatiyoosa 11:25.

Maaddiya ‘Aadhdhida Eratettay’ Deꞌiyo Maxaafaa

20. Aybippenne loꞌꞌo deꞌo deꞌiyo ogiyaa nuussi yootana danddayiyay Yihoowa xalaala gidiyoy aybissee, qassi Geeshsha Maxaafan nuna maaddana danddayiyaabi aybi deꞌii?

20 Aybippenne loꞌꞌo deꞌuwaa deꞌiyo ogiyaa Yihooway nuussi ba Qaalan yootiis. I nuna Medhdhidaagaa gidiyo gishshawu, nuuyyo koshshiyaabaa nuuppe aaruwan erees. Siiqettanawu, ufayttanawunne dabbotaa minttanawu koyiyoogaa gujjin, asawu koshshiyaabay laamettibeenna. Nuuni ufayssiya deꞌuwaa deꞌanaadan maaddana danddayiya tumu ‘aadhdhida eratettay’ Geeshsha Maxaafan daroy deꞌees. (Leemiso 3:21) Geeshsha Maxaafan deꞌiya aadhdhida eratetta zoriyaa nuuni waati oosuwan peeshshana danddayiyaakko ha maxaafaa shaaho ubbay yootiyaaba gidikkonne, ane haꞌꞌi issi leemisuwaa beꞌoos.

21-23. Nuuni uluwan lancciyaa oyqqennaadaaninne hanqqettennaadan maaddana danddayiya loꞌꞌo zoree aybee?

21 Uluwan lancciyaa oyqqiyaanne hanqqettiya asay darotoo bana qohiyoogaa neeni beꞌa eray? Hanqquwaa suulliyoogee keehi deexo tooho mala. Nuuni hanqqettidi takkikko, A xallaa qoppoos, sarotettaa xayoosinne ufayttokko. Hanqqettidi takkiyoogee wozanaa sahoynne hara daro wolqqaama harggeti oyqqanaadan oottana danddayiyo hanotay daro gidiyoogaa saynisiyaa eranchchati xannaꞌidobay bessees. Saynisee hegaabaa xannaꞌanaappe daro wodiyaa kasetidi, Geeshsha Maxaafan, “Hanqquwaa agga; yiilluwaappe teqetta” giya loꞌꞌo zoree odettiis. (Mazamure 37:8) SHin, nuuni hegaadan waati oottana danddayiyoo?

22 Xoossaa Qaalay, “Aadhdhida eratettai [“yuushshi qoppiyoogee,” NW] hanqquwaa mitissees; moorida urau atto giyoogeekka bonchchissees” yaagidi loꞌꞌo zoriyaa yootees. (Leemiso 19:11) Yuushshi qoppiyoogee qoncci beettennabaa akeekana danddayiyoogaa bessees. Hegee issi uri issibaa aybissi haasayidaakko woy oottidaakko akeekanaadan nuna maaddana danddayees. A tumu halchchuwaa, qofaanne hanotaa akeekanawu baaxetiyoogee abaa iitabaa qoppennaadan maaddana danddayees.

23 Geeshsha Maxaafay hagaadankka zorees: ‘Issoy issuwaabaa danddayite; issoy issuwawu atto giite.’ (Qolasiyaasa 3:13) Nuuni hegaadan danddayiyoogee uluwan lancciyaa oyqqennaadan maaddana danddayees. ‘Atto giyoogee’ lancciyaa aggiyoogaa giyoogaa. Aadhdhida eranchcha gidida nu Xoossay nuuni atto gaanaadan oottiya gaasoy deꞌiyo wode haratussi atto gaana koshshiyoogaa erees. Hegee eta goꞌꞌiyoogaa xalla gidennan, nuunikka qofaanne wozanaa sarotettaa demmanaadan maaddees. (Luqaasa 17:3, 4) Xoossaa Qaalan deꞌiya aadhdhida eratettay maalaalees!

24. Nuuni Xoossaa aadhdhida eratettaara maayiya ogiyan deꞌiyoogee ay demissii?

24 Yihooway ba gita siiqoy denttettin ba qofaa nuuyyo yootanawu koyiis. I geeshsha ayyaanaa kaaletuwan dabddaabbe malabaa asaa xaafissiyoogan aybippenne aadhdhiya ogiyaa dooriis. Hegaappe denddidaagan, he maxaafan Yihoowa aadhdhida eratettay deꞌees. He aadhdhida eratettay keehi “ammanettiyaagaa.” (Mazamure 93:5) Nuuni he aadhdhida eratettaara maayiya ogiyan deꞌiyo wodenne hegaa haratuyyo yootiyo wode, ubbabaa eriya nu Xoossaakko shiiqiyoogee qoncce. Yihooway sinttanaabaa kasetidi yootiyoonne ba halchchuwaa poliyo A aadhdhida eratettaa bessiya harabaa kaalliya shemppuwan beꞌana.

a Leemisuwawu, henttanchcha gidida Daawiti heemmiyoogaara gayttidabaa qonccissiya leemisota goꞌettiis. (Mazamure 23) Giiraa shiishshiya Maatiyoosi qoodaaranne miishshaara gayttida darobaa yootiis. (Maatiyoosa 17:27; 26:15; 27:3) Aakimee Luqaasi akkamuwaara gayttida qaalata goꞌettiis.—Luqaasa 4:38; 14:2; 16:20.

b He santtimeti lepten geetettoosona, he wode Ayhudati goꞌettiyo santtimetu ubbaappe leptenee guutta. Naaꞌꞌu leptenee keraa oosuwaa oottiya uri 15 daqiiqa oottidi demmiyooba. He naaꞌꞌu santtimeti he wode hiyyeesati miyo kafo ubbaappe hiraysiya issi siine kafokka shammanawu gidokkona.