1, 2. Anong “sagradong hilom” an dapat na magin interesado kita, asin taano?

 MGA hilom! Huling an mga iyan nakakaintriga, nakakapukaw nin interes, asin nakakapaisip, sa parati nasasakitan an mga tawo na papagdanayon iyan na kumpidensiyal. Minsan siring, sinasabi kan Bibliya: “Kamurawayan para sa Diyos an pagpadanay na sekreto sa sarong bagay.” (Talinhaga 25:2) Iyo, bilang Soberanong Tagapamahala asin Kaglalang, tama sana na pinapagdanay ni Jehova na hilom sa katawuhan an nagkapirang bagay sagkod na umabot an itinalaan niyang panahon para ihayag iyan.

² Minsan siring, may nakakapukaw nin interes asin nakakaintrigang hilom na ihinayag ni Jehova sa saiyang Tataramon. Inaapod iyan na ‘sagradong hilom kan kabutan nin Diyos.’ (Efeso 1:9) An pakaaram manungod diyan dai sana makakapanigo sa pagmawot mong maaraman iyan. An kaaraman sa hilom na iyan puwedeng magbunga nin kaligtasan asin makatao sa saimo nin pakasabot sa dai marurop na kadunungan ni Jehova.

3, 4. Paano an propesiya na nasusurat sa Genesis 3:15 nagtatao nin paglaom, asin anong sekreto, o “sagradong hilom” an yaon diyan?

³ Kan magkasala si Adan asin Eva, garo baga naulang an katuyuhan ni Jehova na magkaigwa nin paraiso sa daga na iniistaran nin perpektong mga tawo. Alagad tulos na tinawan nin Diyos nin atensiyon an problema. Sinabi niya: “Papangyarihon kong magkaigwa nin pag-iiwal sa pag-ultanan mo [an halas] saka kan babayi asin sa pag-ultanan kan saimong  gikan saka kan saiyang gikan. Rurunuton niya an saimong payo, asin lulugadon mo siya sa buol.”—Genesis 3:15.

⁴ Ano an buot sabihon kan mga tataramon na ini? Siisay an babayi? Siisay an halas? Siisay an “gikan” na malugad sa payo kan halas? Dai iyan aram ni Adan asin Eva. Pero, an mga tataramon nin Diyos nagtao nin paglaom sa siisay man na maimbod na gikan kan bakong maimbod na mag-agom na iyan. Manggagana an katanusan. Mauutob an katuyuhan ni Jehova. Pero paano? Sekreto iyan! Inaapod iyan kan Bibliya na “kadunungan nin Diyos na yaon sa sagradong hilom, an natatagong kadunungan.”—1 Corinto 2:7.

5. Iilustrar kun taano ta ihinayag ni Jehova an saiyang hilom sa progresibong paagi.

⁵ Bilang an “Parahayag nin mga hilom,” pag-abot nin panahon ihahayag ni Jehova an mga detalye mapadapit sa kautuban kan hilom na ini. (Daniel 2:28) Alagad gigibuhon niya iyan nin luway-luway, progresibo. Sa pag-ilustrar, puwede niyatong isipon kun paano minasimbag an sarong mamumuton na ama kun naghahapot an saiyang sadit na aki, “Tatay, sain po ako hali?” An sarong madunong na ama itinatao sana an impormasyon na kayang masabutan kan sadit na aking iyan. Mantang nagdadakula an aki, dinadagdagan kan ama an sinasabi niya sa saiya. Sa kaagid na paagi, dinedeterminaran ni Jehova kun nuarin andam na an saiyang banwaan para sa mga kapahayagan kan saiyang kabutan asin katuyuhan.—Talinhaga 4:18; Daniel 12:4.

6. (a) Ano an katuyuhan nin tipan, o kontrata? (b) Taano ta sarong pambihirang bagay na si Jehova an guminibo nin pakikipagtipan sa mga tawo?

⁶ Paano ginibo ni Jehova an siring na mga kapahayagan? Naggamit siya nin sunod-sunod na tipan, o kontrata, tanganing maghayag nin dakul pa. Tibaad naglaog ka na sa sarong klase nin kontrata—tibaad sa pagbakal nin harong o sa pag-utang o pagpautang nin kuwarta. An siring  na kontrata nagtao nin legal na garantiya na an mga kondisyon na napagkauyunan uutubon. Pero taano ta kaipuhan pa ni Jehova na gumibo nin pormal na pakikipagtipan, o pakikipagkontrata, sa mga tawo? Siyertong igo nang garantiya an saiyang tataramon sa saiyang mga panuga. Totoo iyan, pero, sa dakul na sitwasyon, may kabuutan na sinuportaran nin Diyos an tataramon niya nin legal na mga kontrata. An masasarigan na mga kasunduan na ini nagtatao sa sato na bakong perpektong mga tawo nin mas masarig pa nganing basehan na magtiwala sa mga panuga ni Jehova.—Hebreo 6:16-18.

7, 8. (a) Anong tipan an ginibo ni Jehova ki Abraham, asin ano an ihinahayag kaini manungod sa sagradong hilom? (b) Paano progresibong ihinayag ni Jehova an paghahalian kan ipinanugang gikan?

⁷ Pakalihis nin labing duwang ribong taon pagkatapos na palayason sa Paraiso an tawo, sinabihan ni Jehova an maimbod na lingkod niyang si Abraham: “Sinisigurado ko sa saimo, . . . papadakulon ko an saimong gikan arog sa mga bituon kan kalangitan . . . Asin paagi sa saimong gikan, an gabos na nasyon sa daga magkakamit nin bendisyon huling nagdangog ka sa sako.” (Genesis 22:17, 18) Bako sana ini sarong panuga; sinabi iyan ni Jehova sa porma nin sarong legal na tipan asin sinuportaran iyan nin dai nararaot na sumpa. (Genesis 17:1, 2; Hebreo 6:13-15) Pambihira nanggad na an Soberanong Kagurangnan talagang nakipagkontrata para bendisyunan an katawuhan!

⁸ Ihinayag kan Abrahamikong tipan na an ipinanugang gikan maabot bilang sarong tawo, huling siya magigin gikan ni Abraham. Pero siisay siya? Pag-abot nin panahon,  ihinayag ni Jehova na sa mga aki ni Abraham, si Isaac an magigin apuon kan gikan. Sa duwang aking lalaki ni Isaac, si Jacob an pinili. (Genesis 21:12; 28:13, 14) Pag-abot nin panahon, sinabi ni Jacob an propetikong mga tataramon na ini sa saro sa 12 niyang aking lalaki: “Dai mahahali ki Juda an setro, ni an baston nin komandante na nasa pag-ultanan kan saiyang mga bitis, sagkod na mag-abot an Shilo [o, “Siya na Kagsadiri Kaiyan,” nota sa ibaba], asin sa saiya makuyog an mga banwaan.” (Genesis 49:10) Ngunyan aram nang magigin hadi an gikan, an saro na hali ki Juda!

9, 10. (a) Anong tipan an ginibo ni Jehova sa nasyon nin Israel, asin anong proteksiyon an itinao kan tipan na iyan? (b) Paano ipinahiling kan Katugunan na kaipuhan kan katawuhan nin pantubos?

⁹ Kan 1513 B.C.E., guminibo si Jehova nin probisyon na iyong nag-andam kan dalan para sa dagdag pang mga kapahayagan manungod sa sagradong hilom. Nakipagtipan siya sa mga gikan ni Abraham, an nasyon nin Israel. Minsan ngani dai na ipinapautob ngunyan an Katugunan ni Moises, an tipan na ini mahalagang marhay na kabtang kan katuyuhan ni Jehova na magkaigwa kan ipinanugang gikan. Taano? Konsideraron an tulong paagi. Inot, an Katugunan garo nagpoprotektar na lanob. (Efeso 2:14) An matanos na mga reglamento kaiyan nagserbing ulang sa pag-ultanan kan mga Judio asin Hentil. Sa siring, nakatabang an Katugunan na mapreserbar an linya na paghahalian kan ipinanugang gikan. Huli sa siring na proteksiyon, yaon pa an nasyon nin Israel kan mag-abot an itinalaan na panahon nin Diyos para mamundag an Mesiyas sa tribo ni Juda.

¹⁰ Ikaduwa, biyong ipinahiling kan Katugunan na kaipuhan kan katawuhan nin pantubos. Huling perpekto an Katugunan, tinabangan kaiyan an mga Israelita na mahiling na mayo nin makasalan na mga tawo na lubos na makakasunod diyan. Sa siring, pinangyari kaiyan na “mahayag  an mga paglapas, sagkod na umabot an gikan na iyo an tinawan kan panuga.” (Galacia 3:19) Paagi sa mga atang na hayop, an Katugunan nagtao nin temporaryo sanang pagbayad sa mga kasalan. Pero arog kan isinurat ni Pablo, “imposibleng makahali nin mga kasalan an dugo nin mga torong baka asin kanding,” kaya an mga atang na ini anino sana kan atang na pantubos ni Cristo. (Hebreo 10:1-4) Kun siring, para sa maimbod na mga Judio, an tipan na idto nagin “tagapag-ataman na minagiya pasiring ki Cristo.”—Galacia 3:24.

11. Anong magayunon na paglaom an itinao kan tipan nin Katugunan sa Israel, alagad taano ta sa kabilugan naiwara kan nasyon na iyan an siring na paglaom?

¹¹ Ikatulo, an tipan na iyan nagtao nin magayunon na paglaom sa nasyon nin Israel. Sinabi sa sainda ni Jehova na kun sinda magigin maimbod sa tipan, sinda magigin “sarong kahadian nin mga saserdote asin sarong banal na nasyon.” (Exodo 19:5, 6) Pag-abot nin panahon, an inot na mga nagin miyembro kan sarong langitnon na kahadian nin mga saserdote talagang hali sa Israel sa laman. Minsan siring, sa kabilugan, an Israel nagrebelde sa tipan nin Katugunan asin isinikwal an Mesiyanikong gikan, kaya nawara sa sainda an paglaom na iyan. Kun siring, siisay an makumpleto sa kahadian nin mga saserdote? Asin paano magigin konektado sa ipinanugang gikan an binendisyunan na nasyon na iyan? An mga aspektong iyan kan sagradong hilom ihahayag sa itinalaan na panahon nin Diyos.

12. Anong tipan an ginibo ni Jehova ki David, asin anong liwanag an itinao kaiyan sa sagradong hilom nin Diyos?

¹² Kan ika-11 siglo B.C.E., si Jehova nagtao nin dagdag na liwanag sa sagradong hilom kan guminibo siya nin saro pang tipan. Nanuga siya sa maimbod na si Hading David: “Gigibuhon kong hadi na kasalida mo an saimong gikan,  . . . asin eestablisaron ko nin marigon an saiyang kahadian. . . . Eestablisaron ko nin marigon an trono kan saiyang kahadian sagkod lamang.” (2 Samuel 7:12, 13; Salmo 89:3) Ihinahayag kan mga tataramon na iyan na an ipinanugang gikan mahali sa pamilya ni David. Alagad makakapamahala daw sagkod lamang an sarong ordinaryong tawo? (Salmo 89:20, 29, 34-36) Asin maisasalbar daw nin tawong hadi an katawuhan sa kasalan asin kagadanan?

13, 14. (a) Sigun sa Salmo 110, ano an ipinanuga ni Jehova manungod sa linahidan niyang Hadi? (b) Anong dagdag na mga kapahayagan mapadapit sa maabot na gikan an itinao paagi sa mga propeta ni Jehova?

¹³ Sa pagpasabong nin Diyos, nagsurat si David: “Sinabi ni Jehova sa sakuyang Kagurangnan: ‘Tumukaw ka sa may tuo ko sagkod na ibugtak ko an saimong mga kaiwal na magin tungtungan kan mga bitis mo.’ Suminumpa si Jehova, asin dai magbabago an saiyang isip: ‘Ika sarong saserdote sagkod lamang sa paaging kapareho kan pagkasaserdote ni Melkizedek!’” (Salmo 110:1, 4) An mga tataramon ni David direktang nanunungod sa ipinanugang gikan, o Mesiyas. (Gibo 2:35, 36) An Hading ini mamamahala, bakong hali sa Jerusalem, kundi hali sa langit “sa may tuo” ni Jehova. Matao iyan sa saiya nin awtoridad bako sanang sa daga nin Israel kundi sa bilog na daga. (Salmo 2:6-8) May dagdag pang ihinayag digdi. Mangnuha na si Jehova nagsumpa na an Mesiyas magigin “saserdote . . . sa paaging kapareho kan pagkasaserdote ni Melkizedek.” Kapareho ni Melkizedek, na naglingkod bilang hadi asin saserdote kan panahon ni Abraham, an maabot na gikan direktang nonombrahan nin Diyos para maglingkod bilang Hadi asin Saserdote!—Genesis 14:17-20.

¹⁴ Sa nag-aging mga taon, ginamit ni Jehova an saiyang mga propeta para magtao nin dagdag pang mga kapahayagan manungod sa saiyang sagradong hilom. Halimbawa,  ihinayag ni Isaias na an gikan magagadan bilang atang. (Isaias 53:3-12) Ihinula ni Mikas an lugar kun sain mamumundag an Mesiyas. (Mikas 5:2) Ihinula pa ngani ni Daniel an eksaktong panahon na maabot asin magagadan an gikan.—Daniel 9:24-27.

15, 16. (a) Paano an Aki ni Jehova “ipinangaki nin sarong babayi”? (b) Ano an minana ni Jesus sa mga magurang niyang tawo, asin kasuarin siya nag-abot bilang an ipinanugang gikan?

¹⁵ An kautuban kan mga hulang ini nagdanay na hilom sagkod na uminabot an gikan. Sinasabi kan Galacia 4:4: “Kan mag-abot an katapusan kan itinalaan na panahon, isinugo nin Diyos an saiyang Aki, na ipinangaki nin sarong babayi.” Kan taon 2 B.C.E., sinabihan nin sarong anghel an Judiong birhen na si Maria: “Uya! magbabados ka saka mangangaki nin sarong aking lalaki, asin papangaranan mo siyang Jesus. An sarong ini ibibilang na importanteng marhay saka aapudon na Aki kan Kahuruhalangkawi, asin itatao sa saiya kan Diyos na Jehova an trono ni David na saiyang ama . . . An banal na espiritu maabot sa saimo, asin lilindungan ka kan kapangyarihan kan Kahuruhalangkawi. Asin huli kaiyan an saro na mamumundag aapudon na banal, an Aki nin Diyos.”—Lucas 1:31, 32, 35.

¹⁶ Pagkatapos, ibinalyo ni Jehova an buhay kan saiyang Aki hali sa langit pasiring sa matris ni Maria, kaya ipinangaki siya nin sarong babayi. Si Maria sarong bakong perpektong babayi. Pero, si Jesus dai nagmana sa saiya nin pagkabakong perpekto, huling siya “Aki nin Diyos.” Apuwera pa diyan, an mga magurang ni Jesus na tawo, bilang mga gikan ni David, nagtao sa Saiya kan natural sagkod legal na mga deretso nin sarong tagapagmana ni David. (Gibo 13:22, 23) Kan bawtismuhan si Jesus kan 29 C.E., linahidan siya ni Jehova nin banal na espiritu asin sinabi: “Ini an sakuyang Aki, an namumutan.” (Mateo 3:16, 17) Sa  katapos-tapusi, nag-abot na an gikan! (Galacia 3:16) Panahon nang maghayag nin urog pa manungod sa sagradong hilom.—2 Timoteo 1:10.

17. Paano tinawan nin liwanag an kahulugan kan Genesis 3:15?

¹⁷ Durante kan saiyang ministeryo, sinabi ni Jesus na an halas sa Genesis 3:15 iyo si Satanas asin an gikan kan halas iyo an mga parasunod ni Satanas. (Mateo 23:33; Juan 8:44) Pagkatapos, ihinayag kun paano sinda gabos rurunuton sagkod lamang. (Kapahayagan 20:1-3, 10, 15) Asin an babayi sinabing iyo “an Jerusalem sa itaas,” o agom nin Diyos—an langitnon na kabtang kan organisasyon ni Jehova na kompuwesto nin espiritung mga linalang. a—Galacia 4:26; Kapahayagan 12:1-6.

18. Ano an katuyuhan kan “bagong tipan”?

¹⁸ Tibaad an pinakamadramang kapahayagan iyo an nangyari kan banggi bago nagadan si Jesus kan sabihon niya sa saiyang maimbod na mga disipulo an manungod sa “bagong tipan.” (Lucas 22:20) Kapareho kan sinundan kaiyan na tipan kan Katugunan ni Moises, an bagong tipan na ini mapaluwas nin “sarong kahadian nin mga saserdote.” (Exodo 19:6; 1 Pedro 2:9) Minsan siring, an eestablisaron kan tipan na ini, bakong nasyon sa laman, kundi espirituwal, an ‘Israel nin Diyos,’ na eksklusibong kinabibilangan kan maimbod na linahidan na mga parasunod ni Cristo. (Galacia 6:16) An linahidan na mga Kristiyanong iyan makikipagtabangan ki Jesus para magpaabot nin mga bendisyon sa maimbod na mga tawo digdi sa daga!

19. (a) Taano ta magigin mapanggana an bagong tipan sa pagpaluwas nin “sarong kahadian nin mga saserdote”? (b) Taano ta inaapod na “sarong bagong linalang” an linahidan na mga Kristiyano, asin pira an maglilingkod sa kalangitan kaiba ni Cristo?

 ¹⁹ Alagad taano ta magigin mapanggana an bagong tipan sa pagpaluwas nin “sarong kahadian nin mga saserdote” na mabendisyon sa katawuhan? Huli ta imbes na kondenaron an mga disipulo ni Cristo bilang mga parakasala, pinapagin posible kaiyan an kapatawadan sa saindang mga kasalan paagi sa saiyang atang. (Jeremias 31:31-34) Pag nagkaigwa na sinda nin malinig na kamugtakan sa atubangan ni Jehova, minamansay na niya sinda na matanos, mayong kasalan, asin inaampon niya sinda bilang parte kan saiyang langitnon na pamilya asin linalahidan sinda kan banal na espiritu. (Roma 8:15-17; 2 Corinto 1:21) Sa siring, nakakaeksperyensiya sinda nin “panibagong pagkamundag . . . pasiring sa sarong buhay na paglaom . . . [na] nakatagama . . . sa langit.” (1 Pedro 1:3, 4) Mantang an halangkaw na kamugtakan na iyan biyong bago para sa mga tawo, an pinaniaki nin espiritu na linahidan na mga Kristiyano inaapod na “sarong bagong linalang.” (2 Corinto 5:17) Ihinahayag kan Bibliya na pag-abot nin panahon 144,000 an makikikabtang para pamahalaan hali sa langit an binalukat na katawuhan.—Kapahayagan 5:9, 10; 14:1-4.

20. (a) Anong kapahayagan mapadapit sa sagradong hilom an ihinayag kan 36 C.E.? (b) Siisay an magkakamit kan mga bendisyon na ipinanuga ki Abraham?

²⁰ Kaiba ni Jesus, an mga linahidan na ini nagigin “gikan . . . ni Abraham.” b (Galacia 3:29) An inot na mga pinili mga Judio sa laman. Alagad kan 36 C.E., ihinayag an saro pang  aspekto kan sagradong hilom: an mga Hentil, o mga bakong Judio, makikikabtang man sa langitnon na paglaom. (Roma 9:6-8; 11:25, 26; Efeso 3:5, 6) Mga linahidan na Kristiyano sana daw an magkakamit kan mga bendisyon na ipinanuga ki Abraham? Dai, huling bilog na kinaban an makikinabang sa atang ni Jesus. (1 Juan 2:2) Pag-abot nin panahon, ihinayag ni Jehova na sarong dai mabilang na “dakulang kadaklan” an makakaligtas sa katapusan kan sistema nin mga bagay ni Satanas. (Kapahayagan 7:9, 14) Kadakul-dakul pa kan bubuhayon liwat na may paglaom na mabuhay sagkod lamang sa Paraiso!—Lucas 23:43; Juan 5:28, 29; Kapahayagan 20:11-15; 21:3, 4.

21, 22. Sa anong mga paagi mahihiling sa sagradong hilom ni Jehova an saiyang kadunungan?

²¹ An sagradong hilom sarong makangangalas na pagpahiling kan “kadunungan nin Diyos na naipapahiling sa dakulon na manlain-lain na paagi.” (Efeso 3:8-10) Dakulang kadunungan nanggad an ipinahiling ni Jehova para maestablisar niya an mga detalye kan hilom na ini, dangan sa luway-luway na paghahayag kaiyan! May kadunungan na kinonsiderar niya an mga limitasyon nin tawo, na tinutugutan sindang ipahiling an tunay na kamugtakan kan saindang puso.—Salmo 103:14.

²² Nagpahiling man si Jehova nin daing kaagid na kadunungan sa pagpili niya ki Jesus bilang Hadi. An Aki ni Jehova mas mapagtitiwalaan kisa siisay pa man na ibang linalang sa uniberso. Sa pamumuhay bilang tawong may dugo asin laman, si Jesus nakaeksperyensiya nin dakul na klase nin kasakitan. Lubos niyang nasasabutan an mga problema nin tawo. (Hebreo 5:7-9) Asin kumusta man kun manungod sa kairibang mga tagapamahala ni Jesus? Sa nag-aging  mga siglo, mga lalaki saka babayi an linahidan—na pinili hali sa gabos na rasa, lengguwahe, asin pinaghalian. Mayo nanggad nin problema na dai inatubang saka napangganahan kan mga indibidwal na kabilang diyan. (Efeso 4:22-24) Magigin nakakaugmang marhay an pamumuhay sakop kan pamamahala kan mahihirakon na mga hadi asin saserdoteng ini!

23. Ano an pribilehiyo nin mga Kristiyano may koneksiyon sa sagradong hilom ni Jehova?

²³ Nagsurat si apostol Pablo: “An sagradong hilom na itinago sa nag-aging mga sistema nin mga bagay asin sa nag-aging mga henerasyon . . . ihinayag . . . sa saiyang mga banal.” (Colosas 1:26) Iyo, dakul na an nasabutan kan linahidan na mga banal ni Jehova manungod sa sagradong hilom, asin an kaaraman na iyan ipinaabot ninda sa minilyon. Sarong magayunon na pribilehiyo nanggad na igwa kita gabos! Ginibo ni Jehova na ‘ihayag sa sato an sagradong hilom kan saiyang kabutan.’ (Efeso 1:9) Ipaabot niyato sa iba an makangangalas na hilom na ini, na tinatabangan sinda na maaraman man an pambihirang kadunungan kan Diyos na Jehova!