فصل ۱۹
حکمت خدا و سرّ مقدّس
۱، ۲. چه ‹سرّی› باید برای ما جالب باشد، و چرا؟
مخفی نگاه داشتن اسرار برای انسانها کار آسانی نیست. اما کتاب مقدّس میگوید: «عظمت خدا در پوشاندن اسرارش میباشد.» (امثال ۲۵:۲، ترجمهٔ تفسیری) آری، یَهُوَه در مقام سلطان و آفریدگار عالَم حق دارد برخی امور را فقط در موقعی که خود معین میکند برای انسانها آشکار سازد.
۲ اما یَهُوَه سرّی جالب و مجذوبکننده را در کلام خویش آشکار ساخته است که «سرّ ارادهٔ» او نام دارد. (اَفَسُسیان ۱:۹) آگاهی از این سرّ فقط برای ارضای کنجکاوی ما نیست بلکه میتواند زندگیمان را نجات بخشد و به علاوه گوشهای از حکمت بیانتهای یَهُوَه را بر ما آشکار سازد.
سرّی که بتدریج آشکار میگردد
۳، ۴. چرا نبوّتی که در پیدایش ۳:۱۵ آمده است امیدبخش بود، و چه ‹سرّ› مقدّسی را شامل میشد؟
۳ هنگامی که آدم و حوّا گناه کردند، ظاهراً مقصود یَهُوَه که پر ساختن بهشت روی زمین از انسانهای کامل بود با شکست روبرو شد. اما او بیدرنگ به موضوع رسیدگی کرد و خطاب به مار اظهار داشت: «بین تو و زن، و نیز بین نسل تو و نسل زن، خصومت میگذارم. نسل زن سر تو را خواهد کوبید و تو پاشنهٔ وی را خواهی زد.»—پیدایش ۳:۱۵، تفسیری.
۴ در این نبوّت چند عبارت گیجکننده و مرموز وجود داشت. منظور از زن چه کسی بود؟ مار که بود؟ ‹نسل› (یا ذریّتی) که باید سر مار را میکوبید چه کسی بود؟ آدم و حوّا برای پاسخگویی به این سؤالات فقط میتوانستند به حدس و گمان متوسل شوند. اما نبوّت یَهُوَه با وجود پیچیدگی برای یکایک فرزندان باایمان آدم و حوّا امیدبخش بود زیرا به ایشان نشان میداد که راستی و عدالت سرانجام پیروز میگردد و مقصود یَهُوَه به انجام میرسد. ولی ۱قُرِنتیان ۲:۷.
چگونه؟ آری، سرّ موضوع در اینجا بود! کتاب مقدّس آن را ‹حکمت خدا در سرّ یعنی حکمت مخفی› میخواند.—۵. با ذکر مثال نشان دهید که چرا یَهُوَه اسرار خویش را بتدریج آشکار میسازد.
۵ در کتاب مقدّس یَهُوَه «کاشف اسرار» لقب گرفته است. او جزئیات مهمِ سرّ مقدّس را به طور تدریجی آشکار ساخت. (دانیال ۲:۲۸) چرا به طور تدریجی؟ دلیل این کار او را میتوان با ذکر مثال نشان داد. مطالب درسی کودکان متناسب با سن و میزان درک آنان تدریس میشود. یک معلّم خوب، مطالبی را به شاگردانش آموزش میدهد که در حد آنهاست. سپس رفتهرفته موضوعات عمیقتر را مطرح میسازد. به همین شکل، یَهُوَه است که تعیین میکند افراد قومش تا چه حد قابلیت درک اراده و مقاصد او را دارند و به همان نسبت این موضوعات را برایشان آشکار میسازد.—امثال ۴:۱۸؛ دانیال ۱۲:۴.
۶. الف) عهد یا قرارداد به چه منظوری منعقد میشود؟ ب) چرا این امر که یَهُوَه با انسانها عهد میبندد جالب توجه است؟
۶ یَهُوَه چگونه جزئیات سرّی را که در پیدایش ۳:۱۵ آمده است آشکار ساخت؟ او از یک سری عهدها یا قراردادهایی به این منظور استفاده کرد. شاید تا به حال برایتان پیش آمده باشد که برای خرید خانه یا دریافت وام یا واگذاری پول، با کسی قرارداد ببندید. چنین قراردادی ضمانتی قانونی بر این امر است که شروط مندرج در آن، مورد توافق طرفین میباشد و به اجرا گذارده خواهد شد. ولی چرا یَهُوَه باید با انسانها عهد یا قرارداد رسمی ببندد؟ آیا گفتهٔ او ضمانت کافی برای وعدههایش نیست؟ آری، اما او بارها از روی لطف، قراردادهای قانونی را پشتوانهٔ گفتهٔ خویش قرار داده است. چنین قراردادهای تخطّیناپذیری برای ما انسانهای ناکامل گواه محکمی است بر اینکه او به طور حتم به وعدههایش عمل میکند.—عبرانیان ۶:۱۶-۱۸.
عهد یَهُوَه با ابراهیم
۷، ۸. الف) یَهُوَه با ابراهیم چه عهدی بست، و بدین وسیله چه نکتهای در مورد سرّ مقدّس روشن شد؟ ب) یَهُوَه چگونه بتدریج نیاکان نسل موعود را مشخص ساخت؟
۷ بیش از دو هزار سال پس از آن که یَهُوَه انسان را از بهشت راند به خادم وفادارش ابراهیم گفت: «تو را چنان برکت دهم که نسل تو مانند ستارگان آسمان . . . بیشمار گردند. آنها . . . موجب برکت همهٔ قومهای جهان خواهند گشت، زیرا تو مرا اطاعت کردهای.» (پیدایش ۲۲:۱۷، ۱۸، تفس.) یَهُوَه در اینجا به ابراهیم فقط وعده نداده است بلکه آن وعده را در قالب یک عهد قانونی بیان داشته و سوگندی نقضنشدنی را پشتوانهٔ آن ساخته است. (پیدایش ۱۷:۱، ۲؛ عبرانیان ۶:۱۳-۱۵) آیا جالب نیست که سلطان عالَم با انسانها قرارداد بسته است تا به آنان برکت دهد؟
«نسل تو مانند ستارگان آسمان . . . بیشمار گردند.»
۸ از سخنان یَهُوَه به ابراهیم چنین مشخص شد که نسل مذکور یکی از فرزندان ابراهیم و در نتیجه یک انسان است. بعدها یَهُوَه آشکار ساخت که از میان پسران ابراهیم، اسحاق یکی از نیاکان آن نسل خواهد بود. از میان دو پسر اسحاق، یعقوب انتخاب شد. (پیدایش ۲۱:۱۲؛ ۲۸:۱۳، ۱۴) پس از آن، یعقوب در مورد یکی از دوازده پسرش این سخنان نبوی را اظهار داشت: «عصای سلطنت از یهودا دور نخواهد شد تا شیلو که همهٔ قومها او را اطاعت میکنند، بیاید.» (شیلو در اینجا به معنای کسی است که سلطنت به او تعلّق دارد.) (پیدایش ۴۹:۱۰، تفس.) بدین سان، مشخص شد که نسل موعود یا مسیح از فرزندان یهودا است و باید به پادشاهی برسد.
عهد یَهُوَه با اسرائیل
۹، ۱۰. الف) یَهُوَه چه عهدی با قوم اسرائیل منعقد ساخت، و این عهد محافظ چه بود؟ ب) شریعت چگونه نیاز بشر به قربانی شدن مسیح را نمایان میساخت؟
۹ در سال ۱۵۱۳ ق.د.م.، یَهُوَه اقدامی به عمل آورد که صحنه را برای آشکار کردن جنبههای دیگری از سرّ مقدّس آماده ساخت. او با نوادگان ابراهیم یعنی قوم اسرائیل عهد بست. عهد شریعت موسی با اینکه دیگر برقرار اَفَسُسیان ۲:۱۴) قوانین عادلانهٔ آن مانند حصاری بود مابین یهودیان و غیریهودیان. بدین صورت، خاندان نسل موعود را محفوظ نگاه میداشت. به یمن این حصار بود که وقتی خدا زمان تولّد مسیح در سِبط یهودا را مناسب دانست، قوم اسرائیل هنوز وجود داشت.
نیست، بخش مهمی از مقصود یَهُوَه برای آوردن نسل موعود بود. چرا؟ به سه دلیل. نخست آنکه شریعت همچون دیواری محافظ عمل میکرد. (۱۰ دوّم آنکه شریعت به طور کامل نیاز انسان به قربانی شدن مسیح را نمایان میساخت. شریعت کامل بود از این جهت انسانهای گناهکار قادر نبودند آن را تماماً به جا آورند. پس میبینیم که شریعت «برای تشخیص گناه اضافه شد و قرار بود فقط تا زمان ظهور فرزند ابراهیم که وعده به او داده شده بود دوام داشته باشد.» (غَلاطیان ۳:۱۹، انجیل شریف) قربانی کردن حیوانات که بخشی از شریعت بود، به طور موقت گناهان را کفّاره میکرد. اما به گفتهٔ پولُس «محال است که خون گاوها و بزها رفع گناهان را بکند.» بنابراین، این قربانیها فقط پیشنمایی بود از این که مسیح خود را برای نجات ما فدا خواهد کرد. (عبرانیان ۱۰:۱-۴) پس میبینیم که عهد شریعت برای یهودیان باایمان حالت لَله یا مربی را داشت که آنها را به مسیح میرساند.—غَلاطیان ۳:۲۴.
۱۱. عهد شریعت چه امید پرشکوهی به قوم اسرائیل میداد، اما چرا این قوم به طور کلّی از این موهبت محروم شد؟
۱۱ سوّم آنکه آن عهد به قوم اسرائیل امیدی پرشکوه میداد. یَهُوَه به آنان گفت که اگر به آن عهد وفادار بمانند به صورت ملتی مقدّس و «مملکت کَهَنه و امّتِ مقدّس» در میآیند. (خروج ۱۹:۵، ۶) نخستین اعضای مملکت کَهَنه از افراد قوم اسرائیل بودند. اما این قوم به طور کلّی از این موهبت محروم شد زیرا از عهد شریعت سرپیچی کرد و مسیح را نپذیرفت. حال چه کسانی باید مملکت کَهَنه را تکمیل میساختند؟ و آن امّت تبرّکیافته به چه شکلی با مسیح موعود مربوط میشد؟ این جنبههای سرّ مقدّس را خدا به موقعِ خود آشکار ساخت.
عهد پادشاهی داود
۱۲. یَهُوَه چه عهدی با داود منعقد ساخت، و این عهد چه نکتهای را در مورد سرّ مقدّس خدا روشن ساخت؟
۱۲ در قرن یازدهم ق.د.م. یَهُوَه عهد دیگری منعقد ساخت و با این کار سرّ مقدّس را روشنتر ساخت. او به داود، پادشاه باایمان چنین وعده داد: «ذریّت [یا نسل] تو را . . . بعد از تو استوار خواهم ساخت، . . . کرسی سلطنت او را تا به ابد پایدار خواهم ساخت.» (۲سموئیل ۷:۱۲، ۱۳؛ مزمور ۸۹:۳) در نتیجه مشخص شد که مسیح موعود از خاندان داود خواهد بود. اما، آیا یک انسان معمولی میتواند «تا ابدالآباد» حکومت کند؟ (مزمور ۸۹:۲۰، ۲۹، ۳۴-۳۶) به علاوه، آیا یک پادشاه انسانی میتواند بشر را از چنگ گناه و مرگ رهایی بخشد؟
۱۳، ۱۴. الف) بر طبق مزمور ۱۱۰ یَهُوَه به پادشاه مسحشدهٔ خود چه وعدهای میدهد؟ ب) یَهُوَه از طریق انبیایش چه نکات دیگری را در مورد مسیح موعود آشکار ساخت؟
۱۳ داود به وحی الٰهی نوشت: «یَهُوَه به خداوند من گفت: ‹به دست راست من بنشین تا دشمنانت را پایانداز تو سازم.› خداوند قَسَم خورده است و پشیمان نخواهد شد که ‹تو کاهن هستی تا ابدالآباد، به رتبه مِلکیصِدِق.›» (مزمور ۱۱۰:۱، ۴) این سخنان داود مستقیماً در بارهٔ مسیح موعود است. (اَعمال ۲:۳۵، ۳۶) این پادشاه نه از اورشلیم بلکه از آسمان و در «دست راست» یَهُوَه حکمرانی خواهد کرد. این امر به معنای آن است که حوزهٔ اختیارات او به سرزمین اسرائیل محدود نمیشود بلکه سرتاسر زمین را در بر میگیرد. (مزمور ۲:۶-۸) نکتهٔ دیگری که در این عهد آشکار میگردد آن است که به سوگند یَهُوَه، مسیح ‹کاهنی به رتبه مِلکیصِدِق› خواهد بود. مِلکیصِدِق در روزگار ابراهیم هم پادشاه بود و هم کاهن، به همین شکل مسیح موعود نیز از جانب خدا مستقیماً به مقام پادشاه و کاهن منصوب میشد!—پیدایش ۱۴:۱۷-۲۰.
۱۴ در طی سالها، یَهُوَه از طریق انبیای خود نکات دیگری را در مورد سرّ مقدّس آشکار ساخت. برای مثال اِشَعْیا نشان داد که مسیح زندگیاش را قربانی میسازد. (اِشَعْیا ۵۳:۳-۱۲) میکاه محل تولّد او را پیشگویی کرد. (میکاه ۵:۲) دانیال حتی تاریخ دقیق ظهور و مرگ وی را نبوّت کرد.—دانیال ۹:۲۴-۲۷.
سرّ مقدّس آشکار میگردد!
۱۵، ۱۶. الف) چگونه پسر یَهُوَه «از زن زاییده شد»؟ ب) عیسی از والدین انسانی خود چه چیزی را به میراث برد، و چه وقت به صورت نسل موعود ظاهر شد؟
۱۵ چگونگی تحقق این نبوّتها تا هنگام ظهور مسیح در پردهٔ ابهام باقی ماند. در غَلاطیان ۴:۴ در این باره آمده است: «چون زمان به کمال رسید، خدا پسر خود را فرستاد که از زن زاییده شد.» در سال دوّم ق.د.م. فرشتهای به مریم، دوشیزهٔ یهودی چنین گفت: «تو بزودی باردار شده، پسری به دنیا خواهی آورد و نامش را عیسی خواهی نهاد. او مردی بزرگ خواهد بود و پسر خدا نامیده خواهد شد و خداوند تخت سلطنت جدّش داود را به او واگذار خواهد کرد . . . روحالقدس بر تو نازل خواهد شد و قدرت خدا بر تو سایه خواهد افکند. از این رو آن نوزاد مقدّس بوده، فرزند خدا خوانده خواهد شد.»—لوقا ۱:۳۱، ۳۲، ۳۵، تفسیری.
۱۶ چندی بعد، یَهُوَه زندگی پسر خویش را از آسمان به رحم مریم منتقل ساخت و بدین شکل، او از یک زن زاییده شد. مریم زنی ناکامل بود. اما عیسی ناکاملی وی را به میراث نبرد زیرا «پسر خدا» بود. اما در عین حال، والدین انسانی عیسی از نوادگان داود بودند. از این رو، او چه از لحاظ خانوادگی چه از لحاظ قانونی، وارث داود محسوب میشد. (اَعمال ۱۳:۲۲، ۲۳) یَهُوَه هنگام تعمید عیسی در سال ۲۹ د.م. او را با روحالقدس خویش مسح کرد و گفت: «این است پسر حبیب من.» (متّیٰ ۳:۱۶، ۱۷) به این ترتیب، سرانجام نسل موعود ظهور کرد! (غَلاطیان ۳:۱۶) حال زمان آن بود که نکات بیشتری در مورد سرّ مقدّس آشکار شود.—۲تیموتاؤس ۱:۱۰.
۱۷. چگونه مفهوم آیهٔ پیدایش ۳:۱۵ آشکار شد؟
۱۷ عیسی در طی خدمت روحانیاش گفت که منظور از مار در پیدایش ۳:۱۵ شیطان، و منظور از نسل مار، پیروان شیطان است. (متّیٰ ۲۳:۳۳؛ یوحنّا ۸:۴۴) بعدها، آشکار شد که شیطان و نسلش چگونه برای همیشه نابود خواهند شد. (مکاشفه ۲۰:۱-۳، ۱۰، ۱۵) علاوه بر این، مشخص شد که مقصود از زن، «اورشلیم بالا» یعنی سازمان آسمانی و زنگونهٔ یَهُوَه میباشد که از موجودات روحی تشکیل یافته است. *—غَلاطیان ۴:۲۶؛ مکاشفه ۱۲:۱-۶.
عهد جدید
۱۸. مقصود از «عهد جدید» چیست؟
۱۸ شاید بتوان گفت مهمترین نکته در مورد سرّ مقدّس هنگامی آشکار شد که عیسی در شب پیش از مرگش در مورد «عهد جدید» با شاگردان وفادارش سخن گفت. (لوقا ۲۲:۲۰) این عهد جدید نیز مانند عهد قبلی یعنی عهد شریعت موسی، یک «مملکت کَهَنه» پدید میآورد. (خروج ۱۹:۶؛ ۱پِطْرُس ۲:۹) اما تفاوت در اینجا بود که عهد جدید قومی روحانی به وجود میآورد نه قومی جسمانی. این قوم روحانی همان «اسرائیل خدا» است که فقط از پیروان باایمان و مسحشدهٔ مسیح تشکیل شده است. (غَلاطیان ۶:۱۶) این افراد که در عهد جدید شریک هستند در کنار عیسی افراد بشر را برکت خواهند داد!
۱۹. الف) چرا به یمن عهد جدید یک «مملکت کَهَنه» تشکیل میشود؟ ب) چرا مسیحیان مسحشده ‹خلقت تازه› نامیده میشوند، و چند نفر با مسیح در آسمان خدمت خواهند کرد؟
۱۹ چرا به یمن عهد جدید یک «مملکت کَهَنه» برای برکت دادن به انسانها تشکیل میشود؟ زیرا مطابق این عهد به جای آنکه شاگردان مسیح به عنوان گناهکار محکوم شوند، امکان بخشش گناهان آنان از طریق قربانی مسیح فراهم آمده است. (اِرْمیا ۳۱:۳۱-۳۴) یَهُوَه به محض آن که آنان موقعیتی پاک در مقابل او یافتند، ایشان را به جمع خانوادهٔ آسمانی خویش پذیرفت و با روحالقدس مسح نمود. (رومیان ۸:۱۵-۱۷؛ ۲قُرِنتیان ۱:۲۱) بدین طریق، ‹تولّدی تازه یافتند برای امیدی زنده . . . که برای ایشان در آسمان نگاه داشته شده است.› (۱پِطْرُس ۱:۳، ۴، ترجمهٔ هزارهٔ نو) از آنجایی که چنین موقعیت والایی برای انسانها تجربهای کاملاً تازه است، مسیحیان مسحشده که مولود به روح هستند ‹خلقت تازه› نامیده میشوند. (۲قُرِنتیان ۵:۱۷) کتاب مقدّس آشکار میسازد که سرانجام ۱۴۴٬۰۰۰ نفر، از آسمان حکمرانی بر انسانهایی را که قربانی مسیح رهایی بخشیده است، بر عهده خواهند گرفت.—مکاشفه ۵:۹، ۱۰؛ ۱۴:۱-۴.
۲۰. الف) در سال ۳۶ د.م. چه نکتهای در مورد سرّ مقدّس آشکار شد؟ ب) چه کسانی از برکات موعود به ابراهیم بهرهمند خواهند شد؟
۲۰ این مسحشدگان، همراه عیسی «نسل ابراهیم» را تشکیل میدهند. * (غَلاطیان ۳:۲۹) نخستین افراد مسحشده از میان یهودیان انتخاب شدند. اما در سال ۳۶ د.م. بخش دیگری از سرّ مقدّس آشکار شد و مشخص گشت که غیریهودیان نیز امید آسمانی خواهند داشت. (رومیان ۹:۶-۸؛ ۱۱:۲۵، ۲۶؛ اَفَسُسیان ۳:۵، ۶) آیا مسیحیان مسحشده تنها کسانی خواهند بود که از برکات وعده داده شده به ابراهیم بهرهمند میگردند؟ خیر، زیرا قربانی عیسی به نفع همهٔ انسانهاست. (۱یوحنّا ۲:۲) بعدها یَهُوَه آشکار ساخت که «گروه عظیمی» که تعداد آنها مشخص نیست هنگام نابودی سیستم شیطان نجات خواهند یافت. (مکاشفه ۷:۹، ۱۴) و همچنین تودههای عظیم دیگری از انسانها برای زندگی ابدی در بهشت رستاخیز خواهند یافت!—لوقا ۲۳:۴۳؛ یوحنّا ۵:۲۸، ۲۹؛ مکاشفه ۲۰:۱۱-۱۵؛ ۲۱:۳، ۴.
حکمت خدا و سرّ مقدّس
۲۱، ۲۲. سرّ مقدّس یَهُوَه از چه جهاتی حکمت وی را نمایان میسازد؟
۲۱ سرّ مقدّس مظهر شگرفی است از جنبههای گوناگون حکمتِ یَهُوَه. (اَفَسُسیان ۳:۸-۱۰) براستی که او با تدوین این سرّ و سپس آشکار ساختن تدریجی آن حکمت عظیم خویش را نشان داده است! او با خردمندی تمام محدودیتهای انسانها را در نظر گرفته و به آنان فرصت میدهد تا نیّت قلبی خویش را نشان دهند.—مزمور ۱۰۳:۱۴.
عبرانیان ۵:۷-۹) آیا کسانی که به همراهی عیسی حکمرانی خواهند کرد نیز چنین تجربیاتی خواهند داشت؟ آری، این اشخاص مردان و زنانی هستند که در طی قرنها، از میان نژادها، زبانها و فرهنگهای گوناگون برگزیده و مسح شدهاند. مشکلی نیست که آنان در طی زندگی خود با آن روبرو و بر آن فائق نیامده باشند. (اَفَسُسیان ۴:۲۲-۲۴) زندگی کردن تحت حکمرانی چنین پادشاهانی که در عین حال کاهنانی رحیم نیز هستند بسیار دلپذیر خواهد بود!
۲۲ از سوی دیگر یَهُوَه با انتخاب عیسی به عنوان پادشاه، حکمت بینظیر خویش را نمایان ساخت زیرا پسر یَهُوَه از همهٔ موجودات دیگر عالَم قابلاعتمادتر است. او هنگامی که به صورت انسانی خاکی زندگی میکرد با مشکلات بسیاری روبرو شد. به همین خاطر مشکلات ما انسانها را کاملاً درک میکند. (۲۳. مسیحیان افتخار دارند تا با سرّ مقدّس یَهُوَه چه کنند؟
۲۳ پولُس رسول نوشت: «آن سرّی که از دهرها و قرنها مخفی داشته شده بود، . . . الحال به مقدّسان او مکشوف گردید.» (کُولُسیان ۱:۲۶) آری، مسحشدگان، سرّ مقدّس را تا حد زیادی درک کردهاند و آن را با میلیونها انسان دیگر در میان گذاردهاند. براستی چه موهبت بزرگی که یَهُوَه ‹سرّ ارادهٔ خود را به ما شناسانده است›! (اَفَسُسیان ۱:۹) بیا این سرّ شگرف را با دیگران نیز در میان بگذاریم تا آنان هم بتوانند حکمت بیانتهای یَهُوَه خدا را ببینند!
^ بند 17 «سرّ دینداری» در عیسی نیز آشکار شد. (۱تیموتاؤس ۳:۱۶) نکتهای که مدتها در پردهٔ ابهام باقی مانده بود آن بود که آیا کسی میتواند به طور کامل به یَهُوَه وفادار باقی بماند. عیسی ابهام این موضوع را برطرف نمود زیرا تحت همهٔ آزمایشهای شیطان به خدا وفادار باقی ماند.—متّیٰ ۴:۱-۱۱؛ ۲۷:۲۶-۵۰.
^ بند 20 عیسی علاوه بر این با مسحشدگان عهدی برای ملکوت منعقد ساخت. (لوقا ۲۲:۲۹، ۳۰) او با این کار در واقع با «گلّهٔ کوچک» قرارداد بست. مطابق این قرارداد آنان به صورت بخش ثانوی نسل ابراهیم در میآیند و همراه عیسی در آسمان به حکمرانی خواهند پرداخت.—لوقا ۱۲:۳۲.