Laktaw ngadto sa video

Laktaw ngadto sa kaundan

KAPITULO 20

“Maalamon sa Kasingkasing”—Apan Mapainubsanon

“Maalamon sa Kasingkasing”—Apan Mapainubsanon

1-3. Nganong makapaneguro kita nga si Jehova mapainubsanon?

 IMADYINA ang usa ka amahan nga gustong motudlo ug importanteng leksiyon sa iyang gamayng anak. Gusto kaayo niyang maabot ang kasingkasing sa bata. Unsang paagiha ang angay niyang gamiton? Angay ba nga motindog siyang mahulgaon ug mogamit sa inisog nga mga pulong? O angay ba nga moyuko siya nga mahimong tupong sa anak ug mosulti sa malumo, madanihong paagi? Seguradong pilion sa usa ka maalamon ug mapainubsanong amahan ang malumong paagi.

2 Unsang matanga sa Amahan si Jehova—mapahitas-on o mapainubsanon, isog o malumo? Si Jehova nahibalo sa tanan ug maalamon kaayo. Apan nakamatikod ba ka nga kasagaran, ang mga tawo nga maalamon ug daghag kahibalo dili kaayo mapainubsanon? Sumala sa giingon sa Bibliya, “ang kahibalo makapagarboso.” (1 Corinto 3:19; 8:1) Apan si Jehova, kinsa “maalamon sa kasingkasing,” mapainubsanon usab. (Job 9:4, footnote) Dili kay siya anaa sa ubos nga kahimtang o kulang sa pagkahalangdon, kondili siya walay mapahitas-on nga kinaiya. Nganong makaseguro ta niana?

3 Si Jehova maoy balaan. Busa ang pagkamapahitas-on, nga usa ka hiyas nga makapahugaw, wala kaniya. (Marcos 7:20-22) Dugang pa, matikdi ang giingon sa propetang si Jeremias kang Jehova: “Seguradong mahinumdom ka ug moyuko aron tabangan ko.” a (Lamentaciones 3:20) Tiaw mo na! Si Jehova, ang Soberanong Ginoo sa uniberso, andam nga “moyuko,” o mopaubos aron maduol kang Jeremias, sa pagtabang sa maong dili hingpit nga tawo. (Salmo 113:7) Oo, si Jehova mapainubsanon. Apan unsay nalangkit sa pagkamapainubsanon sa Diyos? Sa unsang paagi kini nalangkit sa kaalam? Ug nganong hinungdanon kini alang kanato?

Kon sa Unsang Paagi Gipamatud-an ni Jehova nga Siya Mapainubsanon

4, 5. (a) Unsa ang pagkamapainubsanon, sa unsang paagi mapadayag kini, ug nganong dili kini angayng saypon nga kahuyangan o pagkamaulawon? (b) Giunsa pagpasundayag ni Jehova ang pagkamapainubsanon diha sa iyang pagpakiglabot kang David, ug unsa ka hinungdanon alang kanato ang pagkamapainubsanon ni Jehova?

4 Ang pagkamapainubsanon maoy pagpaubos sa hunahuna, pagkadili-hambogiro ug pagkadili-garboso. Kay usa kini ka pangsulod nga hiyas, ang pagkamapainubsanon gipadayag sa mga kinaiya sama sa kalumo, pailob, ug pagkamakataronganon. (Galacia 5:22, 23) Hinuon, kining diyosnong mga hiyas dili angayng saypon nga kahuyangan o pagkamaulawon. Kini wala magpasabot nga si Jehova dili na masuko sa inhustisya o dili na mogamit sa iyang gahom sa paglaglag. Hinunoa, pinaagi sa iyang pagkamapainubsanon ug kalumo, si Jehova nagpasundayag sa iyang dako kaayong kusog, sa iyang gahom sa pagpugong sa iyang kaugalingon sa hingpit nga paagi. (Isaias 42:14) Sa unsang paagi ang pagkamapainubsanon nalangkit sa kaalam? Usa ka reperensiya sa Bibliya nag-ingon: “Ang pagkamapainubsanon sa katibuk-an gihubit . . . nga dili mahakogon ug bililhong basehanan sa tanang kaalam.” Nan, ang tinuod nga kaalam dili maglungtad kon walay pagkamapainubsanon. Sa unsang paagi ang pagkamapainubsanon ni Jehova makahatag kanatog kaayohan?

Ang usa ka maalamong amahan magtratar sa iyang mga anak sa mapainubsanon ug malumong paagi

5 Si Haring David miawit ngadto kang Jehova: “Gihatag nimo kanako ang imong taming sa kaluwasan, ang imong tuong kamot nagpaluyo kanako, ug ang imong pagkamapainubsanon naghimo kanakong bantogan.” (Salmo 18:35) Sa pagkamatuod, si Jehova miyuko aron makiglabot sa maong dili hingpit nga tawo, nga nanalipod ug nagpalig-on kaniya sa adlaw-adlaw. Nakaamgo si David nga aron makakaplag siyag kaluwasan—ug sa ngadtongadto mahimong bantogang hari—kana maoy tungod sa kaandam ni Jehova nga magpaubos sa Iyang kaugalingon. Kon buot hunahunaon, kinsa kanato ang makabaton untag paglaom sa kaluwasan kon si Jehova dili pa mapainubsanon, nga andam magpaubos sa iyang kaugalingon aron makiglabot kanato sama sa usa ka malumo ug mahigugmaong Amahan?

6, 7. (a) Nganong ang Bibliya wala gayod maghisgot nga si Jehova makasaranganon? (b) Unsay koneksiyon sa kalumo ug sa kaalam, ug kinsay naghatag sa labing maayong panig-ingnan niining bahina?

6 Angayng matikdan nga adunay kalainan ang pagkamapainubsanon ug pagkamakasaranganon. Ang pagkamakasaranganon maoy talagsaong hiyas nga ugmaron sa matinumanong mga tawo. Sama sa pagkamapainubsanon, kini nalangkit sa kaalam. Pananglitan, ang Proverbio 11:2 nag-ingon: “Ang kaalam naa sa mga mapainubsanon.” Hinuon, ang Bibliya wala gayod maghisgot nga si Jehova makasaranganon. Nganong wala man? Ang pagkamakasaranganon, sumala sa pagkagamit diha sa Kasulatan, nagpasabot nga nahibalo ta sa atong mga limitasyon. Ang Labing Gamhanan walay mga limitasyon gawas niadtong iyang ipahamtang sa iyang kaugalingon tungod sa iyang matarong nga mga sukdanan. (Marcos 10:27; Tito 1:2) Dugang pa, ingong Labing Hataas, wala siya mailalom kang bisan kinsa. Busa ang ideya sa pagkamakasaranganon dili ikapadapat kang Jehova.

7 Bisan pa niana, si Jehova mapainubsanon ug malumo. Siya nagtudlo sa iyang mga alagad nga ang kalumo maoy kinahanglanon sa matuod nga kaalam. Ang iyang Pulong naghisgot bahin sa “kalumo nga nagsumikad sa kaalam.” b (Santiago 3:13) Tagda ang panig-ingnan ni Jehova niining bahina.

Si Jehova Mapainubsanong Modelegar ug Maminaw

8-10. (a) Nganong talagsaon man nga si Jehova andam modelegar ug maminaw? (b) Sa unsang paagi ang Labing Gamhanan mapainubsanong nagtagad sa iyang mga anghel?

8 Makapatandog kaayo ang pagkamapainubsanon ni Jehova. Pananglitan, andam siyang maminaw ug modelegar ug responsibilidad. Katingalahan nga iya gayong ginabuhat kana; si Jehova wala magkinahanglag tabang o tambag. (Isaias 40:13, 14; Roma 11:34, 35) Bisan pa niana, ang Bibliya balikbalik nga nagpakita kanato nga si Jehova mopaubos niining mga paagiha.

9 Pananglitan, tagda ang usa ka talagsaong hitabo sa kinabuhi ni Abraham. Siya may tulo ka bisita, nga ang usa gitawag niyag “Jehova.” Ang mga bisita sa aktuwal maoy mga anghel, apan usa kanila miabot diha sa ngalan ni Jehova ug nag-alagad diha sa Iyang ngalan. Dihang ang maong anghel dunay gisulti ug gihimo, sa pagkamatuod, samag si Jehova ang nagsulti ug naghimo. Pinaagi niini, si Jehova miingon kang Abraham nga Siya nakadungog ug grabeng “pagmulo batok sa Sodoma ug Gomora.” Si Jehova miingon: “Manaog ko aron tan-awon kon daotan ba gyod sila base sa pagmulo nga akong nadungog. Gusto nakong mahibaloan kini.” (Genesis 18:3, 20, 21) Hinuon, ang mensahe ni Jehova wala magpasabot nga ang Labing Gamhanan “manaog” sa personal. Hinuon, nagpadala na usab siyag mga anghel ingong iyang representante. (Genesis 19:1) Ngano? Dili ba “mahibaloan” ni Jehova, kinsa makakita sa tanan, ang matuod nga kahimtang sa maong rehiyon? Segurado gayod. Apan si Jehova mapainubsanong nag-asayn sa maong mga anghel sa pagsusi sa kahimtang ug sa pagduaw kang Lot ug sa iyang pamilya sa Sodoma.

10 Dugang pa, si Jehova maminaw. Siya kas-a mihangyo sa iyang mga anghel sa pagsugyot ug lainlaing paagi sa pagpukan sa daotang hari nga si Ahab. Wala magkinahanglan si Jehova sa maong tabang. Bisan pa niana, iyang gidawat ang sugyot sa usa ka anghel ug gisugo siya paghimo niana. (1 Hari 22:19-22) Dili ba kadto maoy pagkamapainubsanon?

11, 12. Sa unsang paagi si Abraham nakasabot sa pagkamapainubsanon ni Jehova?

11 Si Jehova andam pa ganing maminaw sa dili hingpit nga mga tawo nga gustong mosulti sa ilang mga kabalaka. Pananglitan, sa unang pagsulti ni Jehova kang Abraham bahin sa Iyang tuyo sa paglaglag sa Sodoma ug Gomora, ang maong matinumanong tawo nalibog. Si Abraham miingon: “Dili gyod nimo kana himoon.” Siya midugang: “Mobuhat ba ug dili matarong ang Maghuhukom sa tibuok yuta?” Siya nangutana kon ang mga siyudad dili ba laglagon ni Jehova kon makaplagan didto ang 50 ka matarong nga tawo. Siya gipasaligan ni Jehova nga dili Niya kini laglagon. Apan si Abraham nangutana na usab, nga gipaubsan ang gidaghanon ngadto sa 45, dayon 40, ug padayon. Bisan pa sa mga pasalig ni Jehova, si Abraham padayong mihangyo hangtod nga ang gidaghanon miubos na ngadto sa 10. Tingali wala pa bug-os masabti ni Abraham kon unsa ka maluluy-on si Jehova. Bisag unsa pay hinungdan sa paghangyo, si Jehova mapailobon ug mapainubsanong nagtugot sa iyang higala ug alagad nga si Abraham nga isulti ang iyang mga kabalaka sa maong paagi.—Genesis 18:23-33.

12 Pila ba ka utokan ug edukadong mga tawo ang maminaw nga mapailobon kaayo sa usa ka tawo nga ubos kaayog pangutok? c Ingon ka talagsaon ang pagkamapainubsanon sa atong Diyos. Panahon sa mao rang pag-estoryahay, si Abraham nakasabot usab nga si Jehova “dili daling masuko.” (Exodo 34:6) Kay tingali nakaamgo nga wala siyay katungod nga magduhaduha sa mga buhat sa Labing Hataas, si Abraham kaduha nangaliyupo: “Palihog, Jehova, ayawg panginit sa kasuko.” (Genesis 18:30, 32) Siyempre, si Jehova wala manginit sa kasuko. Siya nakabaton gayod sa “kalumo nga nagsumikad sa kaalam.”

Si Jehova Makataronganon

13. Unsa ang kahulogan sa pulong “makataronganon” sumala sa pagkagamit diha sa Bibliya, ug nganong kining pulonga haom nga naghubit kang Jehova?

13 Ang pagkamapainubsanon ni Jehova madayag diha sa lain pang talagsaong hiyas—ang pagkamakataronganon. Kining hiyasa kulang kaayo taliwala sa dili hingpit nga mga tawo. Dili lang kay si Jehova andam maminaw sa iyang intelihenteng mga linalang kondili siya usab andam mopahiuyon sa dihang walay nasupak nga matarong nga mga prinsipyo. Sumala sa pagkagamit diha sa Bibliya, ang pulong “makataronganon” sa literal nagkahulogang “mopahiuyon.” Kining hiyasa usab maoy usa ka timaan sa kaalam sa Diyos. Ang Santiago 3:17 nag-ingon: “Ang kaalam nga gikan sa langit maoy . . . makataronganon.” Sa unsang diwa nga si Jehova, kinsa maalamon kaayo, maoy makataronganon? Sa usa ka butang, siya mapasiboon. Hinumdomi, ang iyang ngalan mismo nagtudlo kanato nga si Jehova mahimong bisan unsa nga gikinahanglan sa pagtuman sa iyang mga katuyoan. (Exodo 3:14) Dili ba kana nagpaila nga siya mapasiboon ug makataronganon?

14, 15. Unsay gitudlo kanato sa langitnong karo ni Jehova mahitungod sa langitnong bahin sa iyang organisasyon, ug sa unsang paagi lahi kini sa kalibotanong mga organisasyon?

14 Adunay usa ka talagsaong asoy sa Bibliya nga motabang kanato sa pagsabot sa pagkamapasiboon ni Jehova. Ang propetang si Ezequiel gihatagan ug usa ka panan-awon sa langitnong bahin sa organisasyon ni Jehova nga gilangkoban sa espiritung mga linalang. Siya nakakitag usa ka karo nga makalilisang ang gidak-on, ang “sakyanan” ni Jehova nga kanunayng kontrolado Niya. Makapainteres kaayo ang paagi sa paglihok niini. Ang higanteng mga ligid may upat ka kilid ug punog mga mata mao nga kini makakita sa bisan diin ug makausab dayon ug direksiyon, nga dili mohunong o moliko. Ug ang maong higanteng karo wala magsaguyod sa kabug-at. Kini tulin sama sa kilat, nga makausab ug direksiyon nga dili kinahanglang moliko! (Ezequiel 1:1, 14-28) Oo, sama sa labing gamhanang Soberano nga nagkontrolar niini, ang organisasyon ni Jehova mapasiboon kaayo ug masanongon sa nagakausab nga mga kahimtang ug sa mga panginahanglan nga angayng itagana niini.

15 Ang mga tawo tingali mosulay nga magmapasiboon. Apan kasagaran, sila ug ang ilang mga organisasyon mas mapig-oton kay sa mapasiboon, mas dili makataronganon kay sa mapahiuyonon. Ingong ilustrasyon: Ang usa ka barkong kargahanan ug aseite o usa ka tren nga pangkargamento tingali makalilisang ang gidak-on ug gikusgon. Apan ang bisan hain niana makapahiuyon ba sa kalit nga mga kausaban sa kahimtang? Kon ang usa ka babag mahulog sa riles atubangan sa usa ka tren nga pangkargamento, imposible ang pagliko. Ang kalit nga paghunong dili gayod sayon. Ang bug-at nga tren nga pangkargamento tingali modagan pag kapin sa kilometro usa pa makahunong human kini mopreno! Sa susama, ang usa ka barkong kargahanan ug aseite tingali modagan pag walo ka kilometro human sa pagpatay sa mga makina. Bisan pag paatrason ang barko, tingali moabante gihapon kinig tulo ka kilometro! Susama usab ang tawhanong mga organisasyon nga lagmit mahimong mapig-oton ug dili makataronganon. Tungod sa garbo, ang mga tawo kasagarang dili mopasibo sa nagakausab nga mga panginahanglan ug mga kahimtang. Ang maong pagkamapig-oton nakapabangkrap sa mga korporasyon ug nakapukan pag mga gobyerno. (Proverbio 16:18) Makapalipay gayod kanato nga si Jehova o ang iyang organisasyon dili gayod sama niana!

Kon sa Unsang Paagi si Jehova Nagpasundayag sa Pagkamakataronganon

16. Sa unsang paagi si Jehova nagpadayag ug pagkamakataronganon sa pagtratar kang Lot una pa sa pagkalaglag sa Sodoma ug Gomora?

16 Tagda na usab ang pagkalaglag sa Sodoma ug Gomora. Si Lot ug ang iyang pamilya nakadawat ug tin-awng mga instruksiyon gikan sa anghel ni Jehova: “Ikyas ngadto sa kabukiran.” Ugaling lang, kadto wala maangayi ni Lot. “Palihog, dili lang didto, Jehova!” siya nangaliyupo. Kay kombinsido nga mamatay siya kon moikyas siya ngadto sa kabukiran, si Lot mihangyo nga siya ug ang iyang pamilya tugotang moikyas ngadto sa haduol nga siyudad nga ginganlag Zoar. Hinumdomi, si Jehova nakadesisyon sa paglaglag sa maong siyudad. Dugang pa, ang mga kahadlok ni Lot walay matuod nga basehanan. Seguradong si Jehova makatipig nga buhi kang Lot didto sa kabukiran! Bisan pa niana, si Jehova miuyon sa mga hangyo ni Lot ug wala maglaglag sa Zoar. “Sige, hatagan ka nakog konsiderasyon. Dili nako laglagon ang lungsod nga imong giingon,” giingnan sa anghel si Lot. (Genesis 19:17-22) Dili ba nagpakita kana nga makataronganon si Jehova?

17, 18. Sa pagtratar sa mga taga-Nineve, sa unsang paagi si Jehova nagpadayag nga siya makataronganon?

17 Si Jehova mosanong usab sa kinasingkasing nga paghinulsol, nga kanunayng magabuhat kon unsay maluluy-on ug matarong. Tagda kon unsay nahitabo sa dihang ang propetang si Jonas gipadala ngadto sa daotan, mapintasong siyudad sa Nineve. Sa dihang si Jonas milatas sa kadalanan sa Nineve, ang inspiradong mensahe nga iyang gimantala simple lamang: Ang gamhanang siyudad pagalaglagon sa 40 ka adlaw. Bisan pa niana, may dakong kausaban. Ang mga taga-Nineve naghinulsol!—Jonas kapitulo 3.

18 Matulon-anon ang pagtandi sa pagsanong ni Jehova ug sa pagsanong ni Jonas sa maong kausaban sa mga kahimtang. Sa maong kaso, si Jehova mipasibo, nga nagpahinabo nga siya mahimong Tigpasaylo sa mga sala imbes “gamhanang manggugubat.” d (Exodo 15:3) Sa laing bahin, si Jonas dili mapasiboon ug dili maluluy-on. Imbes mamalandong sa pagkamakataronganon ni Jehova, siya misanong sama sa tren nga pangkargamento o sa barkong kargahanan ug aseite nga gihisgotan ganina. Gimantala niya ang kalaglagan, busa kinahanglang mahitabo ang kalaglagan! Bisan pa niana, mapailobong gitudloan ni Jehova ang iyang dili mapailobong propeta ug hinungdanong leksiyon bahin sa pagkamakataronganon ug kaluoy.—Jonas kapitulo 4.

Si Jehova makataronganon ug nakasabot sa atong mga limitasyon

19. (a) Nganong makapaneguro kita nga si Jehova makataronganon sa kon unsay iyang gidahom gikan kanato? (b) Sa unsang paagi ang Proverbio 19:17 nagpakita nga si Jehova “maayo ug makataronganon” nga Agalon ug mapainubsanon usab kaayo?

19 Sa kataposan, si Jehova makataronganon sa kon unsay iyang gidahom gikan kanato. Si Haring David miingon: “Nahibalo siya pag-ayo sa atong pagkaumol, ug ginahinumdoman niya nga kita abog.” (Salmo 103:14) Si Jehova mas nakasabot sa atong mga limitasyon ug sa atong pagkadili-hingpit kay sa atong kaugalingon. Dili gayod siya magdahom gikan kanato ug labaw kay sa atong mahimo. Ang Bibliya nagpaila sa kalainan niadtong tawhanong mga agalon nga “maayo ug makataronganon” ug niadtong ‘lisod pahimut-an.’ (1 Pedro 2:18) Hain nianang matanga sa Agalon si Jehova? Matikdi kon unsay giingon sa Proverbio 19:17: “Kadtong magpakitag kaluoy sa mga pobre nagpahulam kang Jehova.” Tin-aw, ang maayo ug makataronganong agalon lamang ang makamatikod sa matag maayong buhat nga himoon alang sa ubos nga mga tawo. Labaw pa niana, ang maong teksto nagpasabot nga ang Maglalalang sa uniberso, sa pagkamatuod, nag-isip sa iyang kaugalingon nga utangan sa ordinaryong mga tawo nga naghimo sa maong mga buhat sa kaluoy! Kana maoy labing talagsaong matang sa pagkamapainubsanon.

20. Nganong makasalig ta nga si Jehova maminaw sa atong mga pag-ampo ug motubag niana?

20 Si Jehova malumo ug makataronganon gihapon sa iyang mga pagtratar sa iyang mga alagad karon. Sa dihang kita mag-ampo nga may pagtuo, siya maminaw. Ug bisan pag dili siya magpadala ug mga anghel sa pagpakigsulti kanato, dili kita angayng mohinapos nga ang atong mga pag-ampo dili niya dunggon. Hinumdomi nga sa dihang si apostol Pablo mihangyo sa mga isigkamagtutuo nga ‘magpadayon sa pag-ampo’ alang sa iyang kagawasan gikan sa prisohan, siya midugang: “Aron makabalik dayon ko kaninyo.” (Hebreohanon 13:18, 19) Busa ang atong mga pag-ampo puwedeng magpalihok kang Jehova sa paghimo sa mga butang nga dili tingali niya himoon kon wala pa nato ni iampo.—Santiago 5:16.

21. Unsa ang dili gayod nato angay ihinapos bahin sa pagkamapainubsanon ni Jehova, apan unsay angay natong ilhon bahin kaniya?

21 Siyempre, kining mga pasundayag sa pagkamapainubsanon ni Jehova—iyang kalumo, kaandam sa pagpatalinghog, pailob, pagkamakataronganon—wala magpasabot nga ikompromiso ni Jehova ang iyang matarong nga mga prinsipyo. Ang mga lider sa relihiyon tingali maghunahuna nga sila makataronganon sa dihang ilang gitikon ang dalunggan sa ilang mga panon pinaagi sa pagpaluag sa moral nga mga sukdanan ni Jehova. (2 Timoteo 4:3) Apan ang tawhanong kiling sa pagkompromiso tungod kay mas sayon kining himoon wala gayoy kalabotan sa pagkamakataronganon sa Diyos. Si Jehova maoy balaan; dili gayod niya hugawan ang iyang matarong nga mga sukdanan. (Levitico 11:44) Nan, higugmaon nato ang pagkamakataronganon ni Jehova tungod sa kon unsa kini—usa ka pamatuod sa iyang pagkamapainubsanon. Dili ba ka malipay sa paghunahuna nga si Jehova nga Diyos, ang maalamon kaayong Persona sa uniberso, mapainubsanon usab kaayo? Makapalipay gayod nga makigsuod niining makapahingangha apan malumo, mapailobon, ug makataronganong Diyos!

a Ang karaang mga eskriba o Sopherim nag-usab sa maong bersikulo nga nag-ingon nga si Jeremias, dili si Jehova, mao ang nagyuko. Lagmit sila naghunahuna nga sayop ang pag-ingon nga ang Diyos mohimo sa maong mapainubsanong buhat. Ingong resulta, daghang hubad ang wala makasabot sa punto niining nindot nga bersikulo. Bisan pa niana, ang The New English Bible tukmang naghubad nga si Jeremias miingon sa Diyos: “Hinumdomi, Oh hinumdomi, ug moyuko ka ngari kanako.”

b Ang ubang bersiyon nag-ingon, “ang pagkamapainubsanon nga nagsumikad sa kaalam” ug “ang pagkamalumo nga mao ang timaan sa kaalam.”

c Makapainteres, gitandi sa Bibliya ang kalainan sa pagkamapailobon ug pagkamapahitas-on. (Ecclesiastes 7:8) Ang pagkamapailobon ni Jehova mohatag ug dugang ebidensiya sa iyang pagkamapainubsanon.—2 Pedro 3:9.

d Ang Salmo 86:5 nag-ingon nga si Jehova “maayo ug andam sa pagpasaylo.” Sa dihang ang maong salmo gihubad ngadto sa Grego, ang ekspresyong “andam sa pagpasaylo” gihubad nga e·pi·ei·kesʹ, o “makataronganon.”