1-3. Apay a masiguradotayo a napakumbaba ni Jehova?

KAYAT ti ama nga isuro iti ubing pay nga anakna ti maysa a napateg a leksion. Magagaran a mangdanon iti puso. Kasano ti pannakisaona? Agtakder aya ket pagsasawanna ti ubing nga uray la a maamak daytoy? Wenno masapul nga agrukob a makisao kenkuana iti naalumamay ken makaay-ayo a wagas? Sigurado a ti naalumamay a wagas ti pilien ti masirib ken napakumbaba nga ama.

² Ania a kita nga Ama ni Jehova—natangsit wenno napakumbaba, nasabrak wenno naalumamay? Ammo ni Jehova ti amin ken isu ti masirib iti amin. Nupay kasta, napaliiwmo kadin a ti pannakaammo ken saririt a mismo saanda a pagbalinen a napakumbaba dagiti tattao? Kas kuna ti Biblia, “ti pannakaammo mamagtangsit.” (1 Corinto 3:19; 8:1) Ngem ni Jehova, a “masirib iti puso,” ket napakumbaba met. (Job 9:4) Dina kayat a sawen a nababa ti saad ni Jehova wenno saan a nadaeg, no di ket saan a natangsit. Apay a kasta?

³ Nasantuan ni Jehova. No kasta, awan kenkuana ti kinatangsit, a maysa a makatulaw a kababalin. (Marcos 7:20-22) Maysa pay, imutektekam ti kinuna ni propeta Jeremias ken Jehova: “Di bumurong a lagipento ti kararuam [ni Jehova a mismo] ket agrukob maigapu kaniak.” * (Un-unnoy 3:20) Rabakem! Madadaan ti Soberano nga Apo ti uniberso nga “agrukob,” wenno makipatas ken Jeremias, tapno maipaayanna iti umno nga atension dayta  nga imperpekto a tao. (Salmo 113:7) Wen, napakumbaba ni Jehova. Ngem ania ti ramanen ti nadiosan a kinapakumbaba? Kasano a nainaig dayta iti sirib? Ken apay a napateg dayta kadatayo?

4, 5. (a) Ania ti kinapakumbaba, ken kasano a maiparangarang dayta, ket apay a ditay koma ipada dayta iti kinakapuy wenno kinaawan panagtalek? (b) Kasano nga imparangarang ni Jehova ti kinapakumbaba iti pannakilangenna ken ni David, ket kasano kapateg kadatayo ti kinapakumbaba ni Jehova?

⁴ Nanumo ti panagpampanunot, saan a natangsit, ken saan a napalangguad ti maysa a napakumbaba. Ti kinapakumbaba ket galad ti puso a maiparangarang kadagiti kababalin a kas iti kinaalumamay, kinaanus, ken kinanainkalintegan. (Galacia 5:22, 23) Ngem ditay koma pagarupen a dagitoy a nadiosan a galad ket pammaneknek iti kinakapsut wenno kinaawan panagtalek. Saan a maisupadi dagitoy iti nalinteg a pungtot ni Jehova wenno iti panangusarna iti pannakabalinna a mangdadael. Imbes ketdi, babaen ti kinapakumbaba ken kinaalumamayna, iparparangarang ni Jehova ti dakkel a bilegna, ti pannakabalinna a mangkontrol a  naan-anay iti bagina. (Isaias 42:14) Kasano a nainaig ti kinapakumbaba iti sirib? Kuna ti maysa a reperensia iti Biblia: “Di panagimbubukodan ti naan-anay a kaipapanan ti kinapakumbaba ken napateg daytoy a pakaibatayan ti amin a sirib.” No kasta, agkuykuyog ti napaypayso a sirib ken kinapakumbaba. Kasano nga agpaay a pagimbagantayo ti kinapakumbaba ni Jehova?

⁵ Inkanta ni Ari David ken Jehova: “Itedmonto kaniak ti mangisalakan a kalasagmo, ket ti mismo a makannawan nga imam saranayennakto, ket ti mismo a kinapakumbabam pagbalinennakto a naindaklan.” (Salmo 18:35) No an-anagen, nagpakumbaba ni Jehova iti pannakilangenna iti daytoy nga imperpekto a tao, a sinalakniban ken sinaranayna iti inaldaw. Nabigbig ni David a tapno maisalakan—ken tapno agbalin pay ketdi a naindaklan kas ari—dayta ket gapu laeng iti madadaan a panagpakumbaba ni Jehova a mismo iti kasta a wagas. Kinapudnona, siasino kadatayo ti addaan iti aniaman a namnama a maisalakan no saan a napakumbaba ni Jehova, a madadaan a mangibaba iti bagina tapno makalangennatayo a kas maysa a naalumamay ken naayat nga Ama?

6, 7. (a) Iti Biblia, apay a saan a pulos a nadeskribir ni Jehova kas naemma? (b) Ania ti pakainaigan ti kinaemma iti sirib, ket siasino ti nangipaay iti kasayaatan a pagwadan iti daytoy a banag?

⁶ Makapainteres a maammuan ta adda nagdumaan ti kinapakumbaba ken kinaemma. Ti kinaemma ket maysa a nagsayaat a galad nga ipakita koma dagiti matalek a tattao. Kas iti kinapakumbaba, nainaig dayta iti sirib. Kas pagarigan, kuna ti Proverbio 11:2: “Ti sirib adda kadagidiay naemma.” Nupay kasta, awan a pulos ti naikuna iti Biblia a naemma ni Jehova. Apay nga awan? Kas nausar iti Kasuratan, ti kinaemma ipasimudaagna ti umiso a panangbigbig kadagiti limitasion. Awan ti banag a di kabaelan nga aramiden ti Mannakabalin-amin malaksid dagidiay maisalungasing kadagiti nalinteg a pagalagadanna. (Marcos 10:27; Tito 1:2) Maysa pay, kas Kangatuan, awan ti pagpasakupanna. Ngarud, saan nga agaplikar ti kinaemma ken Jehova.

⁷ Nupay kasta, napakumbaba ken naalumamay ni Jehova. Isursurona kadagiti adipenna a ti kinaalumamay ket nasken iti  pudno a sirib. Dinakamat ti Saona ti maipapan iti “kinaalumamay a kukua ti sirib.” * (Santiago 3:13) Usigem ti pagwadan nga impakita ni Jehova iti daytoy a banag.

8-10. (a) Apay a naisangsangayan ti kinamasindadaan ni Jehova a mangdutok ken mangipangag? (b) Kasano a sipapakumbaba a nakilangen ti Mannakabalin-amin kadagiti anghelna?

⁸ Adda makaliwliwa a pammaneknek ti kinapakumbaba ni Jehova babaen ti madadaan a panagimdeng ken panangitalekna iti responsabilidad. Naisangsangayan dayta; saan a kasapulan ni Jehova ti tulong wenno balakad. (Isaias 40:13, 14; Roma 11:34, 35) Nupay kasta, maulit-ulit nga ipakita ti Biblia a napakumbaba ni Jehova kadagitoy a benneg.

⁹ Alaentay a pagarigan ti naisangsangayan a pagteng iti biag ni Abraham. Adda idi tallo a sangaili ni Abraham, ket “Jehova” ti awagna iti maysa kadakuada. Kinapudnona, anghel dagitoy a sangaili, ngem immay ti maysa kadakuada iti nagan ni Jehova ken nagserbi a pannakabagina. Idi nagsao ken nagtignay dayta nga anghel, kas man la ni Jehova ti agsasao ken agtigtignay. Babaen iti daytoy a pamay-an, kinuna ni Jehova ken Abraham a nangngegna ti napigsa nga “ikkis ti panagreklamo maipapan iti Sodoma ken Gomorra.” Kinuna ni Jehova: “Determinadoak unay nga umulog tapno makitak no naan-anay nga agtigtignayda sigun iti ikkis gapu iti dayta a dimteng kaniak, ket, no saan, maammuak.” (Genesis 18:3, 20, 21) Siempre, ti mensahe ni Jehova dina kayat a sawen a ti Mannakabalin-amin a mismo ti “umulog.” Imbes ketdi, nangibaon manen kadagiti anghel a pannakabagina. (Genesis 19:1) Apay? Saan aya a kabaelan ni Jehova nga ammuen a mismo ti pudno a kasasaad iti dayta a disso idinto ta makitana ti amin? Kabaelanna. Ngem sipapakumbaba a dinutokan ni Jehova dagidi nga anghel a mangammo iti kasasaad ken sumarungkar ken ni Lot ken iti pamiliana idiay Sodoma.

 ¹⁰ Maysa pay, umimdeng ni Jehova. Naminsan, kiniddawna kadagiti anghelna a mangisingasingda iti nadumaduma a pamay-an tapno maparmek ni nadangkes nga Ari Acab. Saan a kasapulan ni Jehova ti kasta a tulong. Ngem impangagna ti singasing ti maysa nga anghel ket binilinna a mangibanag iti dayta. (1 Ar-ari 22:19-22) Saan aya a kinapakumbaba dayta?

11, 12. Kasano a naawatan ni Abraham ti kinapakumbaba ni Jehova?

¹¹ Madadaan pay ketdi ni Jehova nga umimdeng kadagiti imperpekto a tattao nga agtarigagay a mangyebkas kadagiti pakaseknanda. Kas pagarigan, idi damo nga imbaga ni Jehova ken Abraham ti panggepna a mangdadael iti Sodoma ken Gomorra, nariribukan dayta a matalek a lalaki. “Narigat a pagarupen kenka,” kinuna ni Abraham, sa kinunana pay: “Ti aya Ukom ti intero a daga saanna nga aramiden no ania ti umiso?” Sinaludsodna no saan a dadaelen ni Jehova dagita a siudad no adda 50 a nalinteg a tattao sadiay. Impatalged ni Jehova a saanna a dadaelen. Ngem nagsaludsod manen ni Abraham, nga imbabana ti bilang iti 45, sa 40, ken nababbaba pay. Iti baet ti pammatalged ni Jehova, saan a namingga ni Abraham agingga a bimmaba ti bilang iti 10. Nalabit di pay naawatan a naan-anay ni Abraham no kasano kadakkel ti asi ni Jehova. Nupay kasta, siaanus ken sipapakumbaba a pinalubosan ni Jehova ti gayyem ken adipenna a ni Abraham a mangyebkas kadagiti pakaseknanna iti kasta a pamay-an.—Genesis 18:23-33.

¹² Mano kadagiti nasaririt ken edukado a tattao ti madadaan nga umimdeng a siaanus iti maysa a tao a nakapkapsut nga amang? * Kasta ti kinapakumbaba ti Diostayo. Iti daydi met la a pannakisao ti Dios kenkuana, naawatan met ni Abraham a “nabannayat nga agpungtot” ni Jehova. (Exodo 34:6) Nalabit gapu ta mabigbigna nga awan karbenganna a mangdillaw kadagiti aramid ti Kangatuan, namindua nga impakaasi ni Abraham: “Sapay koma, pangngaasim, ta saan nga agpudot ni Jehova buyogen ti unget.” (Genesis 18:30, 32) Siempre, saan a nagunget ni Jehova.  Pudno nga adda kenkuana ti “kinaalumamay a kukua ti sirib.”

13. Ania ti kaipapanan ti sao a “nainkalintegan” kas naaramat iti Biblia, ket apay a maitutop nga agaplikar daytoy a sao ken Jehova?

¹³ Maiparangarang ti kinapakumbaba ni Jehova iti maysa pay a nagsayaat a galad—kinanainkalintegan. Nakalkaldaang ta awan daytoy a galad kadagiti imperpekto a tattao. Saan laeng a madadaan ni Jehova nga umimdeng kadagiti adda panunotna a parsuana no di pay ket madadaan met nga agpabus-oy no la ket ta awan ti masalungasing a nalinteg a prinsipio. Kas nausar iti Biblia, “managpabus-oy” ti literal a kaipapanan ti sao a “nainkalintegan.” Pagilasinan met daytoy ti sirib ti Dios. Kuna ti Santiago 3:17: “Ti sirib manipud ngato [ket] . . . nainkalintegan.” Iti ania nga anag a nainkalintegan ni Jehova a masirib iti amin? Isu ket mannakibagay. Laglagipem, ti mismo a naganna isurona kadatayo a pagbalinen ni Jehova ti bagina iti aniaman a kasapulan a pagbalinanna tapno matungpal dagiti panggepna. (Exodo 3:14) Saan kadi nga ipasimudaag dayta ti pannakibagay ken kinanainkalintegan?

14, 15. Iti sirmata ni Ezequiel maipapan iti nailangitan a karuahe ni Jehova, ania ti maadaltayo maipapan iti nailangitan nga organisasion ni Jehova, ket kasano a naiduma dayta kadagiti nailubongan nga organisasion?

¹⁴ Adda naisangsangayan a salaysay iti Biblia a tumulong kadatayo a mangtarus iti kinamannakibagay ni Jehova. Nasirmata ni propeta Ezequiel ti nailangitan nga organisasion ni Jehova a buklen dagiti espiritu a parsua. Nakitana ti maysa a karuahe a nakaskasdaaw ti kadakkelna, ti mismo a “lugan” ni Jehova a kanayon nga iturturongna. Makapainteres unay ti panaggunay ti karuahe. Uppat ti sikigan ken napno iti mata dagiti nagdadakkel a pilidna, isu a makitada ti amin a lugar ken mabalinda ti agturong a dagus iti uray ania a direksion, a di sumardeng wenno agpusipos. Ken saan a marigatan nga aggunay daytoy nagdakkelan a lugan a kas iti nakadagdagsen a lugan nga inaramid ti tao. Mabalinna ti aggunay a kas iti kapardas ti panaggilap ti kimat, a kabaelanna pay ketdi ti agbaw-ing a dagus! (Ezequiel 1:1, 14-28) Wen, ti organisasion ni Jehova, kas iti mannakabalin-amin a Soberano a mangiturturong iti dayta, ket mannakibagay unay, nga agresponde  kadagiti agbaliwbaliw a kasasaad ken kasapulan a nasken a tamingenna.

¹⁵ Mangtulad laeng iti kasta a naan-anay a kinamannakibagay ti kabaelan nga aramiden dagiti tattao. Ngem masansan a dagiti tattao ken dagiti organisasionda ket ad-adda nga agbalin a nainget imbes a mannakibagay, di nainkalintegan imbes a managpabus-oy. Kas ilustrasion: Nakaam-amak ti kadakkel ken kabileg ti supertanker wenno ti tren a pangkargamento. Ngem kabaelan aya ti aniaman kadagita ti makibagay no kellaat nga agbaliw dagiti kasasaad? No adda nakabalangan iti riles, saan a makapagbaw-ing ti tren. Saan met a makapagsardeng a dagus. Uray no nagprenon, sa la sumardeng ti pangkargamento a tren kalpasan ti nasurok a maysa a kilometro! Kasta met, mabalin nga umabante pay laeng ti supertanker iti walo a kilometro uray no naiddepen dagiti makina. Uray no maikambio a paatras dagiti makina, mabalin nga umabante pay laeng dayta iti tallo a kilometro! Kasta ti kayarigan dagiti organisasion ti tao nga agduyos nga agbalin a nainget ken di nainkalintegan. Gapu iti kinapalangguadda, masansan nga agkedked dagiti tattao a makibagay kadagiti agbaliwbaliw a kasapulan ken kasasaad. Gapu iti kasta a kinainget, adda dagiti korporasion a nalugi ken adda pay ketdi dagiti gobierno a naituang. (Proverbio 16:18) Anian a ragsaktayo ta saan a kasta ni Jehova wenno ti organisasionna!

16. Kasano nga impakita ni Jehova a nainkalintegan ti pannakilangenna ken ni Lot sakbay ti pannakadadael ti Sodoma ken Gomorra?

¹⁶ Utobem manen ti pannakadadael ti Sodoma ken Gomorra. Nalawag ti imbilin ti anghel ni Jehova ken ni Lot ken iti pamiliana: “Agtalawka nga agturong iti nakabambantay a rehion.” Ngem saan a nagustuan daytoy ni Lot. “Saan a kasta, pangngaasim, Jehova!” indawatna. Gapu ta patienna nga isu ket matay no agkamang kadagiti bantay, impakpakaasi ni Lot a mapalubosan koma ken ti pamiliana nga agkamang iti asideg a siudad a maawagan Zoar. Laglagipem a panggep idi ni Jehova a dadaelen dayta a siudad. Maysa pay, awan ti nainkalintegan a pakaibatayan ti panagamak  ni Lot. Awan duadua a kabaelan ni Jehova nga aywanan ni Lot iti kabambantayan! Nupay kasta, pinatgan ni Jehova ti dawat ni Lot ket saanna a dinadael ti Zoar. “Adtoy ipakitaanka iti konsiderasion agingga pay iti daytoy,” kinuna ti anghel ken ni Lot. (Genesis 19:17-22) Saan kadi a nainkalintegan dayta iti biang ni Jehova?

17, 18. Iti pannakilangenna kadagiti taga Nineve, kasano nga impakita ni Jehova nga isu ket nainkalintegan?

¹⁷ Ipangag met ni Jehova ti naimpusuan a panagbabawi, a kanayon a naasi ken aramidenna ti umiso. Usigem ti napasamak idi naibaon ni propeta Jonas iti nadangkok ken naranggas a siudad ti Nineve. Idi sinursor ni Jonas dagiti lansangan ti Nineve, nakalawlawag ti naipaltiing a mensahe nga impakaammona: Madadael ti nabileg a siudad kalpasan ti 40 nga aldaw. Nupay kasta, dakkel ti nagbalbaliwan ti kasasaad. Nagbabawi dagiti taga Nineve!—Jonas, kapitulo 3.

¹⁸ Adda masursurotayo no pagdiligentayo ti reaksion ni Jehova ken ti reaksion ni Jonas iti dayta a panagbalbaliw ti kasasaad. Iti daydi a gundaway, nakibagay ni Jehova, a nagbalin a Manangpakawan kadagiti basol imbes a “malalaki a mannakigubat.” * (Exodo 15:3) Iti sabali a bangir, nagbalin a nainget ken awanan asi ni Jonas. Imbes nga iyanninawna ti kinanainkalintegan ni Jehova, nagtignay a kas iti tren a pangkargamento wenno iti supertanker a nadakamat itay. Impakaammona a madadael ti Nineve, isu a masapul a madadael! Nupay kasta, siaanus a sinursuruan ni Jehova ti di makaanus a propetana iti nakallalagip a leksion maipapan iti kinanainkalintegan ken asi.—Jonas, kapitulo 4.

19. (a) Apay a masiguradotayo a nainkalintegan ni Jehova iti namnamaenna kadatayo? (b) Kasano nga ipakita ti Proverbio 19:17 a ni Jehova ket “naimbag ken nainkalintegan” nga Apo ken napakumbaba unay?

¹⁹ Kamaudiananna, nainkalintegan ni Jehova iti namnamaenna kadatayo. Kinuna ni Ari David: “Pagaammona unay ti pannakapormatayo, a laglagipenna a tapoktayo.” (Salmo 103:14) Ad-adda a maawatan ni Jehova dagiti pagkapuyan ken pagkurangantayo. Pulos a dina namnamaen kadatayo ti ditay kabaelan. Pinaggidiat  ti Biblia dagiti natauan nga appo a “naimbag ken nainkalintegan” ken dagidiay “narigat nga ay-aywen.” (1 Pedro 2:18) Ania a kita nga Apo ni Jehova? Imutektekam ti kuna ti Proverbio 19:17. “Daydiay mangipakpakita ti pabor iti daydiay nanumo agpapautang ken Jehova.” Nalawag a ti laeng naimbag ken nainkalintegan nga apo ti mangikabilangan iti aniaman a naayat nga aramid a maipaay kadagiti nanumo. Malaksid iti dayta, ipasimudaag dayta a teksto nga iti panangmatmat ti Namarsua iti uniberso, isu ket nakautang kadagiti nanumo laeng a tattao a mangipakita iti kakasta a naasi nga aramid! Dayta ti kasayaatan a kita ti kinapakumbaba.

20. Kasanotayo a masigurado a madadaan nga ipangag ken sungbatan ni Jehova dagiti kararagtayo?

²⁰ Naalumamay ken nainkalintegan met ti pannakilangen ni Jehova kadagiti adipenna ita. Ipangagnatayo no agkararagtayo a buyogen ti pammati. Ket nupay saan a mangibaon iti anghel a makisao kadatayo, ditay koma ipagarup a dina sungbatan dagiti kararagtayo. Laglagipem nga idi indawat ni apostol Pablo kadagiti kapammatianna nga ‘itultuloyda nga ikararag’ ti pannakawayawayana iti pagbaludan, innayonna: “Tapno maisubliak kadakayo iti kabiitan a panawen.” (Hebreo 13:18, 19) No kasta, gapu kadagiti kararagtayo, mabalin a matignay ni Jehova a mangaramid iti banag a dina koma aramiden!—Santiago 5:16.

21. Ania ti pulos a ditay koma panunoten gapu iti kinapakumbaba ni Jehova, ngem imbes ketdi, ania koma ti bigbigentayo maipapan kenkuana?

 ²¹ Siempre, dagitoy a pakakitaan iti kinapakumbaba ni Jehova—ti kinaalumamayna, ti kinamasindadaanna nga umimdeng, ti kinaanusna, ken ti kinanainkalinteganna—dina kayat a sawen nga ikompromiso ni Jehova dagiti nalinteg a prinsipiona. Mabalin nga ipagarup dagiti klero ti Kakristianuan a nainkalinteganda no ay-aywenda dagiti arbanda babaen ti panangpakapsutda kadagiti moral a pagalagadan ni Jehova. (2 Timoteo 4:3) Ngem awan pakainaiganna iti kinanainkalintegan ti Dios ti pagannayasan ti tao nga agkompromiso gapu iti bukodna a pagimbagan. Nasantuan ni Jehova; pulos a dina mulitan dagiti nalinteg a pagalagadanna. (Levitico 11:44) Ngarud, ipategtayo ti kinanainkalintegan ni Jehova ta pakakitaan dayta iti kinapakumbabana. Dika kadi maragsakan ta napakumbaba unay ni Jehova a Dios, nupay isu ti kasisiriban iti uniberso? Anian a nakaay-ayat ti umadani iti daytoy a nakaskasdaaw ngem naalumamay, naanus, ken nainkalintegan a Dios!