Sigui pa e contenido

Sigui pa e index

CAPITULO 20

“Sabi di Curason” y Toch Humilde

“Sabi di Curason” y Toch Humilde

1-3. Pakico nos por ta sigur cu Yehova ta humilde?

UN TATA kier siña su yiu chikito un les importante, y e ta desea pa esaki yega su curason. Con e mester hacie? E tin cu intimida e mucha door di para stret dilanti dje y papia na un manera severo cu ne? Of e tin cu sak na nivel di e mucha y papia cu un tono suave y agradabel cu ne? Sin duda, un tata sabi y humilde lo opta pa e manera suave.

2 Ki clase di Tata Yehova ta? Arogante of humilde? Severo of suave? Yehova ta posee un conocemento y sabiduria infinito. Pero bo no a ripara cu conocemento y inteligencia no necesariamente ta haci hende humilde? De echo, Bijbel ta bisa cu “conocemento ta haci arogante.” (1 Corintionan 3:19; 8:1) Pero Yehova, kende ta “sabi di curason”, ta alabes humilde. (Job 9:4) Esei no kiermen cu e tin un posicion inferior ni cu e falta grandesa, sino cu e no ta arogante. Pakico no?

3 Yehova ta santo. Pesei e no tin arogancia, pasobra e cualidad ei ta mancha esun cu tine. (Marco 7:20-22) Ademas, ripara kico profeta Yeremias a bisa Yehova: “Sin falta bo alma [Yehova mes] lo corda y buig abou riba mi.” * (Lamentacionnan 3:20, NW) Imagina bo! Yehova, e Soberano di universo, tawata dispuesto pa “buig abou”, of baha na nivel di Yeremias, pa por atende cu e homber imperfecto ei. (Salmo 113:7) Si, Yehova ta humilde. Pero kico e humildad ei ta encera? Con e ta relaciona cu sabiduria? Y pakico e ta importante pa nos?

Con Yehova Ta Demostra Humildad

4, 5. (a) Kico ta humildad, con e ta ser manifesta, y pakico nos no mester confundie cu debilidad of cobardia? (b) Con Yehova a demostra humildad den su trato cu David, y con importante e cualidad aki ta pa nos?

4 Humildad ta ausencia di arogancia y orguyo. Como un cualidad interno, di curason, humildad ta manifesta su mes den caracteristicanan manera suavidad, pasenshi y un actitud rasonabel. (Galationan 5:22, 23) Sinembargo, nos no mester confundi e cualidadnan aki cu debilidad of cobardia. No ta pasobra Yehova tin e caracteristicanan ei e no ta capas pa expresa su indignacion husto of su poder pa destrui. Al contrario, ta juist pa medio di su humildad y suavidad Yehova ta demostra su forsa inmenso, su poder pa controla su mes perfectamente. (Isaias 42:14) Pero kico ta e relacion entre humildad y sabiduria? Un diccionario biblico ta bisa: “Loke mas ta demostra humildad . . . ta abnegacion, y e ta un base esencial di tur sabiduria.” Pues, berdadero sabiduria no por existi sin humildad. Awor, con e humildad di Yehova ta beneficia nos?

Un tata sabi ta trata su yiunan na un manera suave y humilde

5 Rei David a canta na Yehova: “Bo a duna mi e escudo di bo salbacion, y bo man drechi ta sostene mi, y bo gentilesa [“humildad”, NW] ta haci mi grandi.” (Salmo 18:35) Basicamente, Yehova a baha su mes den un sentido pa trata cu e homber imperfecto ei, y dun’e proteccion y sosten tur dia. David a realisa cu si no ta pasobra Yehova tawata dispuesto pa humiya Su mes den e manera aki, hamas lo e por a haya salbacion, te pa despues di tempo alcansa cierto grandesa como rei. Realmente, cua di nos lo por tawatin speransa di haya salbacion si no ta pasobra Yehova ta humilde, dispuesto pa baha su mes pa trata nos como un Tata suave y amoroso?

6, 7. (a) Pakico Bijbel no ta bisa nunca cu Yehova ta modesto? (b) Ki relacion tin entre suavidad y sabiduria, y ken ta pone e ehempel supremo den esaki?

6 Ta bon pa remarca cu tin un diferencia entre humildad y modestia. Modestia ta un bunita cualidad cu hende fiel ta cultiva, y mescos cu humildad, e ta liga cu sabiduria. Por ehempel, Proverbionan 11:2 [NW] ta bisa: “Sabiduria ta cu esnan modesto.” Pero Bijbel no ta bisa nunca cu Yehova ta modesto. Pakico no? Pasobra den contexto di e Scritura, modestia ta indica cu un persona ta conciente di su limitacionnan. E Todopoderoso no tin limitacion, cu excepcion di esnan cu e ta pone riba su mes pa motibo di su propio normanan husto. (Marco 10:27; Tito 1:2) Ademas, como e Haltisimo, e no ta subordina na ningun hende. Pues e concepto di modestia simplemente no ta conta pa Yehova.

7 Esei no ta kita si cu Yehova ta humilde y suave. E ta siña su sirbidonan cu suavidad ta un parti esencial di berdadero sabiduria. Su Palabra ta papia di e “suavidad di sabiduria.” * (Santiago 3:13) Considera e ehempel cu Yehova ta pone den esaki.

Yehova Ta Delega y Ta Scucha Humildemente

8-10. (a) Pakico ta remarcabel cu Yehova ta mustra cu e ta dispuesto pa delega y scucha? (b) Con e Todopoderoso a trata humildemente cu su angelnan?

8 Un prueba alentador di Yehova su humildad ta e echo cu e ta dispuesto pa delega responsabilidad y pa scucha. Esei riba su mes caba ta algo asombroso, pasobra Yehova no tin mester di ni yudansa ni conseho. (Isaias 40:13, 14; Romanonan 11:34, 35) Toch, na varios caminda Bijbel ta mustra nos cu Yehova ta baha su mes haciendo esaki.

9 Tuma por ehempel un suseso sobresaliente den e bida di Abraham. Na cierto ocasion Abraham a haya tres bishitante cu en realidad tawata angel. Un di nan el a yama “Yehova” [NW] pasobra esaki a bin den e nomber di Yehova y a actua den Su nomber. Ora e angel ei a papia y actua, ta como si fuera Yehova mes tawata papia y actua. Via di e angel ei, Yehova a bisa Abraham cu El a tende un fuerte “clamor contra Sodoma y Gomora.” Yehova a declara: “Lo mi baha awor y wak si nan a haci completamente segun e clamor cu a yega na mi; si no, lo mi haya sa.” (Genesis 18:3, 20, 21) Claro cu esei no tawata kiermen cu e Todopoderoso lo a “baha” personalmente. En bes di esei, Yehova a manda angelnan pa represent’e. (Genesis 19:1) Pakico? Acaso Yehova mes, e Dios cu ta mira tur cos, no por a “haya sa” den ki estado e region ei tawata? Claro cu si. Pero en bes di esei, Yehova humildemente a opta pa duna e angelnan ei e tarea pa bai investiga e situacion y pa bishita Lot y su famia na Sodoma.

10 Yehova ta scucha tambe. Un biaha el a pidi su angelnan bin cu sugerencia riba con pa caba cu e Rei malbado Acab. Yehova no tawatin mester di e yudansa ei. Toch el a acepta e sugerencia di un cierto angel y a encarg’e pa bai ehecuta loke el a sugeri. (1 Reinan 22:19-22) Esei no ta humildad?

11, 12. Con Abraham a siña conoce e humildad di Yehova?

11 Yehova ta dispuesto pa scucha asta hende imperfecto cu ta desea di expresa nan precupacionnan. Por ehempel, ora Yehova a bisa Abraham di Su intencion pa destrui Sodoma y Gomora, e homber fiel ei a keda babuca. E di: “Ta impensabel di bo parti” [NW]. Anto el a agrega: “E Hues di henter mundo lo no haci husticia?” Abraham a puntra Yehova si lo e keda sin destrui e stadnan si den nan tin 50 hende husto. Yehova a garantisa Abraham cu si. Pero Abraham a bolbe puntr’e mescos, bahando e cantidad na 45, despues na 40, y asina el a sigui. Apesar di cuanto garantia Yehova a dun’e, Abraham a persisti te ora e cantidad a yega 10. Podise ainda Abraham no a compronde completamente cuanto misericordia Yehova tin. Sea como sea, cu pasenshi y humildad Yehova a laga su amigo y sirbido expresa su precupacion den e manera aki.—Genesis 18:23-33.

12 Cuanto hende inteligente lo scucha cu asina tanto pasenshi na un persona cu ta hopi menos sabi cu nan? * Asina humilde nos Dios ta. Durante e mesun combersacion ei, Abraham a bin mira tambe cu Yehova “no ta rabia lihe.” (Exodo 34:6) Talbes el a realisa cu e no tawatin derecho di cuestiona e Haltisimo su manera di actua, ya cu na dos ocasion Abraham a roga Dios: “Señor, bo no ta rabia toch si mi sigui insisti, no?” (Genesis 18:30, 32, BPK) Claro cu Yehova no a rabia. En berdad e tin e “suavidad di sabiduria.”

Yehova Ta Rasonabel

13. Kico ta e nificacion di e palabra “rasonabel” den Bijbel, y pakico e ta un bon descripcion di Yehova?

13 E humildad di Yehova ta ser manifesta tambe den un otro bunita cualidad: Yehova ta un Dios rasonabel. Lamentablemente, e cualidad aki ta haci hopi falta den hende imperfecto. No solamente Yehova ta dispuesto pa scucha su criaturanan inteligente, sino tambe e ta dispuesto pa cede ora no tin conflicto cu principionan husto. E palabra “rasonabel”, manera e ta para den Bijbel, ta nifica literalmente “cu ta cede.” E cualidad aki tambe ta un caracteristica di sabiduria dibino. Santiago 3:17 ta bisa: ‘E sabiduria di ariba ta rasonabel.’ Den ki sentido Yehova, cu su sabiduria infinito, ta rasonabel? Pa cuminsa, e ta adaptabel. Corda, su nomber mes ta siña nos cu Yehova ta bira loke e mester bira pa cumpli cu su proposito. Esei no ta demostra cu e ta un Dios adaptabel y rasonabel?

14, 15. Kico Ezekiel su vision di e garoshi celestial di Yehova ta siña nos tocante Yehova su organisacion den shelo, y ki diferencia tin entre esaki cu organisacionnan di mundo?

14 Tin un pasashi biblico masha interesante cu ta duna nos un idea con adaptabel Yehova ta. Profeta Ezekiel a haya un vision di Yehova su organisacion celestial di criaturanan spiritual. El a mira un garoshi di un tamaño impresionante, e “vehiculo” di Yehova cu ta semper bou di su control. Tawata masha interesante con e ta move. Su wielnan gigante tawatin cuater banda y tawata yen di wowo cu a permiti nan mira tur cos. Nan por a cambia di direccion mesora, sin para of bira bek. Y e garoshi gigante aki no tawatin nodi move pocopoco manera un vehiculo pisa traha pa man di hende. No, e por a move cu velosidad di lamper, y asta dal bocht di nobenta grado den careda! (Ezekiel 1:1, 14-28) Si, e organisacion di Yehova, mescos cu e Soberano todopoderoso cu ta dirigie, ta sumamente adaptabel, capas pa reacciona riba situacionnan cu ta cambia continuamente, y pa cumpli cu e necesidadnan cu ta presenta.

15 Ta purba so hende por purba imita e capasidad perfecto cu e organisacion di Dios tin pa adapta. Cuanto biaha nos no ta mira con rigido y irasonabel tanto hende mes como nan organisacionnan ta? Nan ta leu di ta adaptabel y flexibel. Pa ilustra: Kisas bo ta keda impresiona cu e tamaño y potencia di un supertanker of un trein di carga. Pero nan por reacciona riba cambio repentino di circunstancia? Un trein di carga cu haya su mes diripiente cu un obstaculo riba rail lo no por para mesora, y no papia mes di hala for di su caminda. Te na ora mes cu un trein pisa di carga cuminsa break, ainda e ta sigui core un dos kilometer mas prome cu e para keto! Mescos tambe, despues cu un supertanker paga su motornan, e por sigui drif bai dilanti un ocho kilometer mas. Asta ora e hinca su motornan den reverse, ainda e tanker lo sigui move un tres kilometer mas! E organisacionnan rigido y irasonabel di hende ta mescos. Pa orguyo, hopi bes hende ta nenga di adapta na cambio den necesidadnan y circunstancianan. Actitud rigido a pone empresanan bati bancarota y causa caida di gobiernonan. (Proverbionan 16:18) Esta contento nos por ta cu ni Yehova ni su organisacion no ta asina!

Con Yehova Ta Demostra Cu e Ta Rasonabel

16. Con Yehova a mustra cu e ta rasonabel ora el a trata cu Lot prome cu e destruccion di Sodoma y Gomora?

16 Pensa atrobe riba e destruccion di Sodoma y Gomora. Lot y su famia a ricibi instruccion spesifico di e angel di Yehova: “Hui bai na e seronan.” Sinembargo, Lot no a sinti mucho pa e idea aki. “Ai no, mi señornan!” el a roga. Lot tawata combenci cu lo el a muri si e tawatin cu hui bai na e seronan. Pesei el a suplica si e cu su famia lo por a hui bai na un stad den cercania cu yama Zoar. Ma Yehova tawatin intencion di destrui e stad ei. Ademas, e temornan di Lot no tawatin base. No tawatin nada cu por a stroba Yehova di proteha Lot su bida den e seronan! Toch Yehova a scucha Lot su suplicanan y a keda sin destrui Zoar. E angel a bisa Lot: “Mira, mi ta concede bo e suplica aki tambe.” (Genesis 19:17-22) Esei no tawata rasonabel di parti di Yehova?

17, 18. Ora di trata cu e Ninivitanan, con Yehova a mustra cu e ta rasonabel?

17 Tambe Yehova ta reacciona riba repentimento sinsero, y semper e ta actua cu misericordia y husticia. Tuma por ehempel loke a sosode ora el a manda profeta Yonas na e stad malbado y violento di Ninive. Ora Yonas a marcha door di e cayanan di Ninive, e mensahe inspira cu el a proclama tawata masha simpel: E stad poderoso lo a wordo destrui den 40 dia. Sinembargo, e circunstancianan a cambia drasticamente. E Ninivitanan a repenti!—Yonas, capitulo 3.

18 Nos por siña hopi for di e manera cu Yehova a reacciona, y compara esaki cu e manera cu Yonas a reacciona riba e cambio di circunstancianan aki. Na e ocasion ei, Yehova a adapta su mes door di bira un Pordonador di pica en bes di “un guerero.” * (Exodo 15:3) Yonas, di otro banda, tawata inflexibel y hopi menos misericordioso. En bes di refleha e actitud rasonabel di Yehova, el a reacciona mas manera e trein di carga of e supertanker menciona anteriormente. Ta destruccion el a proclama, wel ta destruccion mester a tuma luga! Pero cu pasenshi Yehova a siña su profeta impaciente un les memorabel tocante ser rasonabel y mustra misericordia.—Yonas, capitulo 4.

Yehova ta rasonabel y ta compronde nos limitacionnan

19. (a) Pakico nos por ta sigur cu Yehova ta rasonabel den loke e ta spera di nos? (b) Con Proverbionan 19:17 ta mustra cu Yehova ta un Shon of Doño cu ta ‘bon y rasonabel’, y tambe profundamente humilde?

19 Por ultimo, Yehova ta rasonabel den loke e ta spera di nos. Rei David a bisa: “E sa di kico nos ta traha; e ta corda cu ta stof nos ta.” (Salmo 103:14) Yehova ta compronde nos limitacionnan y nos imperfeccionnan miho cu nos mes. E no ta spera di nos mas di loke nos por haci. Bijbel ta haci un contraste entre e shonnan cu ta “bon y suave [“rasonabel”, NW]” y esnan cu ta “trabahoso” y dificil pa complace. (1 Pedro 2:18) Ki tipo di Shon of Doño Yehova ta? Ripara kico Proverbionan 19:17 ta bisa: “Esun cu tene misericordia di un hende pober ta fia SEÑOR.” Obviamente, ta un shon cu ta bon y rasonabel so lo tuma nota di tur acto di bondad y misericordia na fabor di hende pober. Es mas, e texto aki ta indica cu den un sentido e Creador di universo ta haya cu e tin un debe cu hende insignificante cu ta haci tal obranan di misericordia! Esaki ta e forma mas profundo di humildad.

20. Ki siguransa nos tin cu Yehova ta tende y tambe contesta nos oracionnan?

20 Yehova ta mes suave y rasonabel den su trato cu su sirbidonan awe. Ora nos ta haci oracion cu fe, e ta scucha. Y no ta pasobra e no ta manda angel mensahero pa papia cu nos, nos mester conclui cu e no ta contesta nos oracionnan. Corda cu ora apostel Pablo a pidi su rumannan “haci oracion” pa el a wordo libra for di prizon, el a agrega: “Pa mi por wordo debolbe na boso mas lihe.” (Hebreonan 13:18, 19) Pues nos oracionnan lo por echt impulsa Yehova na haci algo cu di otro manera lo e no a haci!—Santiago 5:16.

21. Yehova su humildad no mag laga nos yega na ki conclusion, pero kico nos mester reconoce tocante dje?

21 Claro cu ningun di e manifestacionnan aki di Yehova su humildad—su suavidad, su disponibilidad pa scucha, su pasenshi, su actitud rasonabel—no ta nifica cu Yehova no ta tene cuenta cu su principionan husto. Kisas miembronan di clero di cristiandad ta pensa cu nan ta rasonabel ora nan ta kishiki horea di nan tounan door di debilita e normanan moral di Yehova. (2 Timoteo 4:3) Pero e tendencia humano pa pone Yehova su normanan un banda ora ta cumbini, no tin nada di aber cu Su caracter rasonabel. Yehova ta santo; hamas lo e viola su normanan husto. (Levitico 11:44) Wel, laga nos stima Yehova su caracter rasonabel pa loke e ta: un prueba di su humildad. Ora bo pensa cu Yehova Dios, e Ser di mas sabi den universo, ta destaca tambe pa su humildad, esei no ta haci bo sumamente contento? Ta un placer pa hala serca e Dios asombroso aki, cu ta alabes suave, yen di pasenshi y rasonabel!

^ par. 3 E escribanan, of soferim, di antiguedad, a cambia e versiculo aki pa indica cu ta Yeremias, y no Yehova, ta esun cu a buig abou. Aparentemente nan a haya cu no ta apropiado pa bisa cu ta Dios a haci tal acto di humildad. Door di e cambio ei, hopi traduccion no ta refleha e berdadero sentido di e bunita pasashi aki. Pero The New English Bible si a haci un traduccion exacto di loke Yeremias a bisa Dios: “Corda, o corda, y buig te serca mi.”

^ par. 7 Otro versionnan ta bisa “e humildad cu sabiduria ta duna” y “e suavidad cu ta caracteristica di sabiduria.”

^ par. 12 Ta interesante pa nota e contraste cu Bijbel ta haci entre hende cu tin pasenshi y hende soberbe. (Eclesiastes 7:8) E pasenshi di Yehova ta otro prueba di su humildad.—2 Pedro 3:9.

^ par. 18 Salmo 86:5 ta bisa cu Yehova ta “bon, y cla pa pordona.” Ora e salmo ei a ser traduci na Griego, e expresion “cla pa pordona” a ser traduci como e·pi·ei·kés, of “rasonabel.”