Aver yem sha atineakaa

Aver yem sha mver u atineakaa

ITYOUGH 20

“Ngu a Kwaghfan ken Ishima”—Kpa Gem Hidi a Iyol Ijime

“Ngu a Kwaghfan ken Ishima”—Kpa Gem Hidi a Iyol Ijime

1-3. Er nan ve se fatyô u kaan vangertiôr ser Yehova hidi a iyol ijime?

TER ugen soo u tesen wanakiriki na kwagh u injaa. Sase un iyol u wan la ma a ker kwagh la ma a saa a mi yô. Una er di nan o? Una tile a bon ashe sha wan la, una nande a nan shinii? Shin una shir a tema azôngo, una kenger wan la sha ishi, una ôr kwagh a na ken beme? Mimi je aluer ka ter u kaven kwagh u nan hidi a iyol ijime yô, nana ôr kwagh a wan u nan la sha bem.

2 Kanyi Ter jim Yehova a lu, ka ter u gengese iyol shinii ka u hiden a iyol ijime, ka u ôron kwagh sha tswam shinii, ka u ôron kwagh ken beme? Yehova fa akaa cii, shi a hemba kwaghfan kpaa cii. Nahan cii kpa, ú fa er kwagh u fan tsura la a ne ior ve hidi a iyol ijime kpee ga kpa? Er Bibilo i̱ kaa nahan, “kwaghfan yô, ne iyolmoron.” (1 Mbakorinte 3:19; 8:1) Kpa, Yehova u a lu a “kwaghfan ken ishima” la, shi hidi a iyol ijime kpaa. (Yobu 9:4) Ú ngu wer ian i Yehova a lu sha mi la i pande ga, shin icivir na kpa yina sha ma gbenda je ga, kpa moron iyol ga. Er nan ve kwagh a lu nahana?

3 Yehova ka icighan je. Man iyolmoron gema ngi hôngor or, ka nahan ve ieren la i̱ lu ken a na ga kuaa ye. (Marku 7:20-22) Heela tseegh ga, ver ase ishima sha kwagh u ngise profeti Yeremia ôr a Yehova la, á kaa ér: “Uma wou [we Yehova] una umbur mo, una ngurum una suwa ityough inya sha ci wam.” * (Ukwelegh 3:20, NW ) Nenge sha wono! Yehova u á lu Tor Uhemban sha won cii je kpa, de ga, ‘ngurum suwa ityough inya,’ inja na yô, á hide a iyol ijime sha ci u Yeremia sha er una kegh ato a na, una kure gbayol na kpaa yô. (Pasalmi 113:7) Sha mimi yô, Yehova hidi a iyol ijime. Kpa, iyol hiden a mi ijime i Aôndo ne í wa nyi man nyi kere? Í zua sha kwaghfan nena? Man er nan ve í lu a inja hen avese?

Er Yehova Á Hidi a Iyol Ijime La

4, 5. (a) Iyol i hiden a mi ijime ka nyi, man mba hidi a í ijime nena, shi er nan ve í doo u se tôô ser u hiden a iyol ijime la ka igbekera shin ka kwaghcian ga? (b) Yehova yange hide a iyol ijime sha ieren na a Davidi nena, man iyol i hiden a mi ijime i Yehova la ngi se a inja nena?

4 Inja i iyol i hiden a mi ijime yô, ka u or wan imanger ga, timin akende kpaa ga. Iyol i hiden a mi ijime ka kwagh u ken ishima i or, kpa ieren ne ka i̱ due ken igbar sha ishima i legh legh man ishimawan i̱ or nan lu a mi la. (Mbagalatia 5:22, 23) Kpa mayange ka u se tôô ser ieren i Aôndo ne ka igbekera shin ka mciem kpaa ga. Gadia aeren ne zua sha ishima i Yehova a vihin sha ci u perapera la, kua sha tahav nav mbu timin kwagh mbura kpaa. Kpa, gema ka sha iyol i hiden a mi ijime i Yehova la a tesen tahav nav mbu mbu ngee je i gande la ye. Heela tseegh ga shi a we agee na lijam kpaa vough ye. (Yesaia 42:14) Iyol i hiden a mi ijime gema zua sha kwaghfan nena? Ngeren ugen u timen sha asember a ken Bibilo ôr kwagh kaa nahan ér: “Kohol cii yô, á fatyô u pasen iyol i hiden a mi ijime . . . ér ka u or tangen iyol ga la, man ka ityôgh ki kwaghfan kpaa je la.” Nahan a iyol i hiden a mi ijime shio yô, a fatyô u zuan a kwaghfan u mimi ga. Tsô iyol hiden a mi ijime i Yehova la ngi wasen se nena?

Ter u kaven kwagh ka nan eren kwagh a mbayev mba nan sha gbenda u legh legh man a iyol i hiden a mi ijime kpaa

5 Ngise Tor Davidi wa icam ter Yehova, kaa ér: “U nam perutya u myom Wou kpaa, uwegh Ough ku yanegh ku kôrom sha; ishima You i legh legh erem m gba ikôr.” (Pasalmi 18:35) Inja na yô Yehova shiligh sha u una er kwagh a orumace u kaka ne, una kura un shi una koson un ayange ayange kpaa. Davidi fa dedoo wener una fatyô u zuan a myom ga—shin shi alaghga ken masejime va eren tom u tor doo doo kpaa ga, saa di ka ishima i Yehova i hiden a iyol ijime la tseegh ia na ve kwagh a lu nahan ye. Shi sha mimi yô, luun er Yehova una hidi a iyol ijime, una kegh a kegh iyol u shiligh, va eren kwagh a vese sha ishima i legh legh ier i Ter u lun a dooshima ga nahan, ka an wase je ma nan tse ma nan lu a ishimaverenkeghen i̱ va zuan a myom sha wono?

6, 7. (a) Á fatyô u kaan ér Yehova hidi a iyol ijime sha nyi gbenda? (b) Ishima i legh legh i zua sha kwaghfan nena, man ka an nan ver se ikyav i hemban cii sha kwagh nee?

6 Iyol hiden a mi ijime ka kwagh u injaa kpishi u í doo u uumace mba perapera vea eren yô. Ieren ne zua ikpi a kwaghfan. U tesen ikyav yô, Anzaakaa 11:2 kaa ér: “Kwaghfan ngu hen mbahiden a iyol ijime.” Kpa, mayange Bibilo ôr kwagh u Yehova hiden a iyol ijime ier i uumace ve hidi a iyol ijime nahan la ga. Sha ci u nyi? Ú ngu wer un yô gengese iyol ga. Kpa, kwagh u iyol hiden a mi ijime u í er ken Ruamabera sha uumace la, tese mfe u or fan ape nan za yen angahar la. Kpa Uhembanagee yô, ma kwagh ngu u á yen angahar sha mi ga, saa di shighe u á yange iyol na u eren ma kwagh shin zan hemen a ma kwagh sha u una kura atindi na a perapera la tseegh. (Marku 10:27; Titu 1:2) Heela tseegh ga, er un á lu Uhembansha yô, ngu sha ikyev i ma or ga. Nahan á fatyô u ôron kwagh u hiden a iyol ijime sha Yehova er ka i ôr sha orumace nahan la ga.

7 Kpa, Yehova hidi a iyol ijime sha ci u a de ér uumace mba kaka mban di nahan kpa, una eren kwagh a ve. Shi Yehova ngu ishima legh legh kpaa. A tese mbacivir un ér u or nana̱ zua a kwaghfan u mimi yô, saa nana lu ishima legh legh kpee. Ka nahan yô, Mkaanem nam ôr kwagh u “ishima i legh legh i i lu a kwaghfan la.” * (Yakobu 3:13) Yehova ver ikyav i hemban cii sha kwagh ne. Nenge ase ikyav i̱ Yehova á ver se la.

Yehova Hidi a Iyol Ijime, We Mbagenev Ityom sha Ikyev, shi Keghen Ato a Ior Kpaa

8-10. (a) Er nan ve í lu kwagh u kpilighyol er Yehova a keghen a kegh iyol je u tindin mbagenev, shi a keghen ato a ior yôô? (b) Yehova eren kwagh a mbatyomov mba shaav sha iyol i hiden a mi ijime nena?

8 Akav a kundun iyol nga kpishi a tesen ér Yehova hidi a iyol ijime sha mkegh u a we iyol a keghen a kegh u wan mbagenev tom sha ikyev, shi a keghen ato a ior kpaa la. Ka kwagh u kpilighyol kpishi er Yehova a keghen ato a ior yô; gadia ngu keren iwasen hen ma or ga, shi or ngu u nana wa un kwagh kpaa je ga. (Yesaia 40:13, 14; Mbaromanu 11:34, 35) Nahan cii kpa, Bibilo tese se kwa kimbir kimbir ér Yehova hidi a iyol ijime sha igbenda ne.

9 U tesen ikyav yô, time ase sha kwagh u vesen u ngise er ken uma u Aberaham la. Aberaham lu a mbavannya utar, á yila u môm la ér “Yehova.” Jim yô mbavannya mban lu mbatyomov mba shaav, kpa u môm ken a ve va un inya ken iti i Yehova, shi lu eren hanma kwagh cii ken iti i Yehova. Nahan ortyom la una ôr kwagh shin una er ma kwagh yô, í lu inja er ka Yehova iyol na je a lu eren kwagh shin á lu ôron kwagh nahan. Nahan, Yehova ôr kwagh a Aberaham sha ikyev i ortyom ne, ér un ungwa “mliam ma i vaa Sodom man Gomora” taveraa la. Yehova shi kaa ér: “Me hungwa hegen, Me nenge; aluer ieren ve ia kuma sha mliam ma ma nyer her a Mo yô, Me fa, shin a lu nahan ga kpaa Me fa.” (Genese 18:3, 20, 21) Kpa ú ngu wer Yehova tindi loho ne yô, lu kaan ér un Uhembanagee una “hungwa” kpôô kpôô, una za hen ijiir la ga. Kpa, gema lu mbatyomov nav mba shaav ve za un ityom la ye. (Genese 19:1) Sha ci u nyi? Un Yehova u a nengen a akaa cii la una fatyô u gban ‘fan’ mlu u ijiir la tsô ga shinii? Una fa, ka mimi. Kpa, Yehova hide a iyol ijime, gema tom la wa mbatyomov mba shaav sha ikyev ér ve̱ za nenge kwagh la ve̱ fa, shi ve̱ za Loti man tsombor na inya ken Sodom kpaa.

10 Shi Yehova ongo ikyaa i ior kpaa. Kwagen la pine mbatyomov nav ér hanmô ve nana̱ va a mhen er a kar ve a hungwa a ifer Tor Ahaba yô. Ú ngu wer mfe yina Yehova ve lu keren iwasen ga. Kpa ngohol mhen u ortyom ugen ken atô u mbatyomov mbara na un la, nahan gema tindi ngula ér a̱ za er nahan. (1 Utor 22:19-22) Kwagh ne lu iyol i hiden a mi ijime gaa?

11, 12. Ngise Aberaham er nan ve, va kav iyol hiden a mi ijime i Yehova laa?

11 Je yô, Yehova wa iyol kegh a kegh u ungwan asaren a uumace mba ve yen ne, kua mbamzeyol vev kpaa. U tesen ikyav yô, ngise Yehova hii pasen Aberaham awashima na er un soo u timin Sodom man Gomora yô, kondo orperapera la iyol je zua ga. Tsô Aberaham kaa ér: “Kwagh ne tuna U tsô; Orjirigh u tar cii, Una kera er vough gaa?” A pine Yehova ér aluer ka u una zua a mbaperapera ken agar la a̱ kuma iorov 50 je kpa, una tim á yô, a̱ ôr un. Yehova kaa a na ér aluer kwagh ngu nahan yô, Una tim agar la ga. Kpa, Aberaham shi pine, kwa ne yô pande iyengeior la mase shin 45, shi seer panden kpaa, mase shin 40, shi de ga lu panden her nahan zan zan. Er Yehova zer kaan a Aberaham ér mayange mbaperapera vea lu ken agar la yô una tim á ga nahan kpa, Aberaham de ga, zer panden iyenge la hiden a mi ijime, sôghor pinen zan zan va mase shin iorov pue tseegh. A̱ shi nan kpa, Aberaham lu a̱ fa kwagh u mhôônom ma zungwen ma Yehova vindi vindi i wanger un ga. Er lu zeren hanger kwagh kpii nahan cii kpa, Yehova ti wa ishima, hide a iyol ijime, de ér huror na Aberaham u civir un ne, a̱ pase ishima na sha mbampin mba lu pinen la.—Genese 18:23-33.

12 Ka uumace mba fan kwagh tsura u me, mba ve fe takerada kpa kpishi vea sule iyol vea kegh ato a or u mhen u nan a yen sha u ve i gbe ca kpishi la kpii nahan sha wono? * Kape Aôndo wase a hidi a iyol ijime je í gande ôron ne. Sha iaven shon i Aberaham lu pinen Yehova kwagh ne, shi kav kpaa er Yehova a lu u “mgboughon a mhôônom ma zungwen” nahan. (Ekesodu 34:6) Er Aberaham va kav ér un ngu a ian i gban ahon sha akaa a Uhembansha á lu eren la ga yô, a zamber acin ahar jimin, a kaa ér: “TERE, ishima i̱ de vihin We ga.” (Genese 18:30, 32) Yehova ti kpa vihi ishima ga. Mimi je un ngu a “ishima i legh legh i i lu a kwaghfan la.”

Yehova Hanger Ikyaa Ga

13. Er nan ve ishember i̱ í kaa ér Yehova hanger kwagh ga la i̱ pase ieren na voughlo?

13 Iyol hiden a mi ijime i Yehova la shi í due ken igbar sha ieren igen i doon tsung—i hanger sha ikyaa ga la. Kwagh er vihi yô, uumace mba ve yen ne ve ban a ieren ne kpen kpen. Yehova we iyol keghen a kegh ér una ungwa kwagh u akaa a lun a mkav a un gbe ne a soo u ôron un la tseegh ga, kpa shi aluer kwagh u ve sen la per atindi na a perapera ga yô, una na ve. Ieren ne kpa ka semakwagh u kwaghfan. Yakobu 3:17 kaa ér: “Kwaghfan u a dugh Sha yô, . . . ka . . . u sar sar” shin u hanger sha kwagh ga. Yehova u a fe akaa cii ne hanger sha kwagh ga nena? Hiihii yô, nômbon ikyôr ga. Umbur wer iti na jim la kpa tese se ér Yehova ka a na sha u una hingir nyityô kwagh i̱ í gbe u una lu ve, una kure awashima na cii. (Ekesodu 3:14) Kwagh la tese er mayange a nômbon ikyôr ga shi a hanger sha kwagh kpaa ga nahan ga zee?

14, 15. Mpase u sha mnenge u Esekiel nenge a ikyekyeutya i Yehova la tese se nyi sha nongo u Yehova ú sha laa, man nongo na ne kaha a iniongo i shin tar nena?

14 Í nger kwagh ugen ken Bibilo u a wase se u waren kaven er Yehova a nômbon ikyôr ga yô. Ngise í na profeti Esekiel mpase u sha mnenge u nongo u Yehova u sha, u akaa a ken jijingi la. A nenge a ikyekyeutya i i̱ kehe je kpilighyol, lu “kwaghhendan” u Yehova iyol na kôôm zende na hanma iaven cii sha uwegh nagh yô. Kwagh u hemban kpilighyol je yô, lu gbenda u ikyekye ne lu yemen la. Akaver a vesen lu anyiin, lu sha avegher a anyiin la cii, shi á cii mgbough a ashe a nengen kera, nahan hanma vegher cii ikyekye la i̱ gba karen karen je, i̱ tamber ga, i̱ goom kpaa ga. Shi zege ikyekye ne i eren zôzô sha gbenda ier i ma kwaghhendan u orumace nan var nahan kpaa ga. Ka i gba karen karen ayem kwa môm fese je, i̱ hemba inyiar, man i̱ goom i̱ yem vegher u i̱ soo u zan cii! (Esekiel 1:1, 14-28) Een, nongo u Yehova ngu nômbon ikyôr ga, di er Tor u Hembancii u a nengen sha ú la kpa a nômbon ikyôr mayange ga, kpa a nyôôso iyol sha ashighe ashighe sha u una nenge sha akaa a á lu eren zan a mi ave la, shi una kure mbamzeyol mba ve lu la kpaa nahan.

15 Uumace vea kaa ér vea nômbo ikyôr sha kwagh ga nan kpa, vea kuma sha mlu Na u vough u a gem a veren ishigh hanma vegher cii a iyol nyoon shio la ga. Nahan cii kpa, ashighe kpishi ka i hemba zan uumace zwa kua iniongo i ve ver la u nômbon ikyôr, shi í hemba maan ve iyol u hanger sha kwagh ngeghelee, a u ma ve gbe den kwagh tsô la. U tesen ikyav yô: Zege baaji u tôôn mkurem shin girgidogo ka i kehe kpishi, shi í lihe, í lu aa tahav mbu kpilighyol kpaa. Kpa kwagh a er kpoo, a gba u imba baaji la shin girgidogo la i̱ tile shin i̱ goom fese nahan, ia fatyô kpa? Aluer imba girgidogo la ngi yemen man ma kwagh gba tera sha gbenda u í yô, ka i fatyô u goom ga cii. Shi u tilen fese kpaa ka i kan shio. Cii man imba zege girgidogo ne i̱ tile yô, aluer í kôr biriki kera cii kpa, ia yem je a hemba mai jimin cii ve, ia mase za tilen ye. Kape kwagh u zege baaji u tôôn mkurem la kpa a lu je la, aluer ngu yemen man i za pir uingin nav mbara kera kpa, ka a yem her zan zan i kuma mai utaan cii ve, a za mase tilen ye. Aluer ngu yemen man í za wa gia i hiden ajime jime je kpa, ka a yem ken hemen zan zan i kuma mai uhar! Kape iniongo ii orumace kpa i cihi ikyôr nômbon man ibumegh kpaa je la. Imanger i ior ve we yum la na yô, akaa nga gba geman kpa ve yô, ve sôghor sha akaa atse a ve venda fan la. Imba ikyôr nômbon ne na ikyômpeni kpishi gba kpenga, shi na ugomoti mbagenev gbeev je kpaa. (Anzaakaa 16:18) Yehova ti ngu nahan ga, shi nongo na kpa ngu nahan ga, nahan kwagh ne doo se kpen kpen!

Gbenda u Yehova a Tesen Ér Un Hanger Ikyaa ga La

16. Cii man i tim gar u Sodom man Gomora yô, Yehova ungwa zamber u Loti nena?

16 Shi hide gbidye kwar nenge mtim u ngise i tim gar u Sodom man Gomora la. Í kaa a Loti man tsombor na gbar gbar ér: “Yevese yem sha uwo.” Kpa, kwagh ne gema doo Loti ga. Nahan a zamber, a kaa ér: “Ku, nahan ga, TERE!” Loti tôô ken ishima na wener una yevese a yem sha uwo yô, una kpe keng, nahan a zamber ér i̱ de una yevese vea tsombor na vea yem ken gar ugen u lu ikyua, í yilan ér Soar la. Kpa umbur wer, Yehova vande wan ishima u timin gar shon kpaa. Shi sha mimi yô, sha iwo je kpa Yehova ma fatyô u kuran Loti her uma! Nahan cii kpa, Yehova ungwa zamber u Loti la, nahan kera tim gar u Soar la ga. Ortyom gema kaa a Loti ér: “Yô, sha kwagh ne kpaa, M rumun we ve.” (Genese 19:17-22) Lu ikyo i wan je Yehova wa un ne gaa?

17, 18. Ngise Yehova tese ér un norom ikyaa ga sha gbenda u a er kwagh a ior i Ninive la nena?

17 Shi or ka nana̱ zungwe sha isholibo i nan sha mimi, nana gema ishima yô, Yehova a ngohol nan, shi hanma shighe yô eren kwagh sha mhôôn shi eren kwagh u a lu u vough kpaa. Time ase sha kwagh u ngise i tindi Yona hen aferaior a wan ipila tsung aa ken gar u Ninive ve, er la. Yona lu zenden sha ugodobi ken gar u Ninive, yôôn loho u Aôndo tindi un la, lu kaan tsô wener: Mase shin ayange 40 tseegh tsô, a tim zege gar ne kera. Kpa, kwagh kôr gema kwa môm kpoo. Ior i Ninive zungwe sha asorabo a ve, gema asema!—Yona, ityough 3.

18 Ka a inja kpishi u tôôn er kwagh yange kôr gema nahan ve, lu Yehova ken ishima la geman karen sha er yange kwagh la gema lu Yona ken ishima la. Sha ikyaa ne yô, Yehova hanger ikyaa ga, kpa gema lu Or u den asorabo, kera lu “orutya” ga. * (Ekesodu 15:3) Kpa Yona yô, gema soo u hiden ijime ga, shi lu a mhôônom ma zungwen kpaa ga. U ma dondo ieren i Yehova i norom ikyaa ga la yô, gema nômbo ikyôr ier i zege girgidogo shin zege baaji u tôôn mkurem u se vande ôron kwagh teren sha heen la nahan. A yôô ér mba timin la, nahan a hanger ér mayange kwagh u un er la a̱ de bundu ga cii! Kpa, Yehova wa ishima tese profeti u yinan ishima ne ityesen i vesen sha er i doo u kera norom ga, kpa i doo u zungwen mhôônom yô.—Yona, ityough 4.

Yehova norom ikyaa ga, shi a fa ape se yen angahar kpaa

19. (a) Er nan ve se fatyô u kaan ser Yehova keren kwagh hen avese ka karen ikyaa inya ga? (b) Anzaakaa 19:17 tese ér Yehova ka Orvesen u ‘dedoo man u lun saan saan,’ shi hidi a iyol ijime kpishi nena?

19 U masen kuren yô, kwagh u Yehova a veren ishima ér se̱ eren la kpa tese ér un keren ngegh ngegh ga. Tor Davidi ngise kaa ér: “Gadia Un yô, A fa mlu wase, A umbur er se lu vuulevu je yô.” (Pasalmi 103:14) Yehova hemba fan se a ayol a ase. Mayange veren ishima ér se̱ er kwagh i̱ hemba agee ase ken inya ga. Bibilo tôô uumace “mbadedoo man mba ve lu saan saan” mba ve lu aa tahav sha mbagenev la, kar sha “mba ve lu jighilii ga,” mayange or nan eren kwagh sha ishima ve ga la. (1 Peteru 2:18) Ka an ken atô u mbavesen mba uhar mban Yehova a bee nana? Ver ase ishima sha kwagh u í ôr ken Anzaakaa 19:17 la, í kaa her ér: “Or u nan zungu mbaatsanev mhôônom yô, nan pwar TER kwagh je, nahan Un kpaa Una na nan sha ieren i nan i dedoo la.” Nahan kera ka kwagh u henen a hen ga, ka orvesen u nan doo inja shi nan we or ikyo tseegh nana umbur hanma erdoo u í er a mbaatsanev cii ye. Kpa ka cii ne ga, ivur ne ngi kaan ér Orgbanakaa u a gbe sha won cii la ka a tôô ér orumace u kaka u nan zungu orgen mhôônom cii yô, un ngu nan a injô! Nenge iyol hiden a mi ijime i hemban cii sha wono.

20. Ka ishimataver i̱ nyi se lu a mi ér Yehova ongo mbamsen asev shi eren kwagh sha mi kpaa?

20 Kape nyian kpa Yehova a we ior mba ve civir un ikyo shi a eren kwagh a ve sha gbenda u legh legh je la. Ka sea er msen hen a na sha jighjigh u nan yô, á kegh ato, á ungwa msen wase. Shi, er a tindin mbatyomov mba shaav hen avese ér ve̱ va ôr kwagh a vese ga nahan kpa, ka u se kure ikyaa ser ongo mbamsen asev ga ze. Umbur zum u ngise apostoli Paulu kaa a mba ve na jighjigh a na imôngo ér ve̱ ‘eren msen’ sha u i̱ dugh un ken gaadi kera la, shi seer kpaa wener: “Sha u ma i hembe hiren a mo fefa her a ven.” (Mbaheberu 13:18, 19) Nahan sha kpôô yô ashighe agen mbamsen asev vea na Yehova una er kwagh u kera cii yô, ma a er ga je kpaa!—Yakobu 5:16.

21. Ka gbenda u nyi i doo u mayange se kure ikyaa sha iyol hiden a mi ijime i Yehova la ga, kpa gema kanyi í doo u se kav sha mlu naa?

21 Kpa, ú ngu wer igbenda wue wue i Yehova a hiden a iyol ijime ne cii—amba er ishima na i legh legh, man iyol i a we a keghen a kegh u keghen ato a vese, shin er a we ishima a vese nahan—akaa ne cii tese ér Yehova ongo ato ér i̱ per atindi na a perapera la ga. Alaghga mbahemenev mba Mbakristu Mbaaiev vea hen ér ve doo inja, mba norom ikyaa ga, sha ci u mba ngirigh ato a mba zan adua, shi mba hundun atindi a tseng a Yehova a we sha kwagh u aeren la yum. (2 Timoteu 4:3) Kpa ieren i orumace ka nan gba den kwagh tsô ér ayôôso a̱ bee shin iyongo i̱ bee la ngu kposo a ieren i Aôndo i norom ikyaa ga la. Yehova ngu icighan je; mayange una hôngor atindi na a perapera ga. (Levitiku 11:44) Nahan, mnorom u Yehova a norom ikyaa ga la a̱ doo se ishima, gadia ka i̱ sha gbashima je—i̱ tese mhidi u a hidi a iyol ijime la. Ka wea hen er Yehova Aôndo, u a hembe kwaghfan sha won cii la, a hidi a iyol ijime nahan, í doo ú i gande ga he? Ka kwagh u sagher iyol kpishi u kporom hen Aôndo u a te hindi iyol, kpa a gem a lu ishima legh legh, a we ishima, shi a norom ikyaa mayange ga ne!

^ par. 3 Mbangeren mba sha ayange la mbagen, mba í yilan ve kpaa ér Soferim la, ve kôr ivur ne ve gema, ve nger ér lu Yeremia ngurum suwa ityough inya ye, lu Yehova ga. Sha mnenge ve yô, u kaan ér Aôndo er imba kwagh ngila nahan, kuma sha iyol na ga. Sha nahan yô, Icighan Bibilo, kua mbamgem mba Bibilo mbagenev kpaa kpishi nger ishember i injaa ne ga. Kpa, mgem u í yer ér The New English Bible la ôr mkaanem ma Yeremia ôr a Aôndo mara vough nahan, ér: “Umbur mo, shi umbur mo, nahan shiligh va ikyua a mo.”

^ par. 7 I gema ivur ne ken mbamgem mbagen ér “iyol hiden a mi ijime í í ve sha kwaghfan la,” kua “ishima i kundu kundu i̱ i̱ lu sema u kwaghfan la.”

^ par. 12 Kwagh ka a er yô, Bibilo tôô ishimawan kar sha imanger. (Orpasenkwagh 7:8) Ishimawan i Yehova la shi seer tesen ikyav i mhidi u a hidi a iyol ijime la.—2 Peteru 3:9.

^ par. 18 I kaa ken Pasalmi 86:5 ér Yehova ‘doo, shi keghen iyol u den kwaghbo.’ Zum u ngise i gema pasalmi la ken zwa Grika la, í gema ishember i “kegh iyol u den kwaghbo” la ér e·pi·ei·kesʹ, inja na yô, “norom ikyaa ga.”