Pakadto ha sulod

Pakadto ha mga sulod

KAPITULO 20

‘Maaramon an Kasingkasing’—Kondi Mapainubsanon

‘Maaramon an Kasingkasing’—Kondi Mapainubsanon

1-3. Kay ano nga makakasiguro kita nga mapainubsanon hi Jehova?

 KARUYAG han amay nga ihatag an importante nga leksyon ha iya gutiay nga anak. Karuyag gud niya nga mapagios an kasingkasing. Ano an sadang niya pagbuhaton? Sadang ba hiya tumindog nga nagtatarhog ha atubangan han bata ngan gumamit hin mapintas nga mga pulong? O sadang hiya dumuko nga katupong han bata ngan magyakan ha malumo, makaruruyag nga paagi? Sigurado nga pipilion han maaramon, mapainubsanon nga amay an malumo nga paagi.

2 Ano nga klase hin Amay hi Jehova—mapahitas-on o mapainubsanon, mapintas o malumo? Hi Jehova maaram han ngatanan, maaramon-ha-ngatanan. Kondi, naobserbahan mo ba nga an kahibaro ngan pagkamasinabuton diri pirme nakakahimo han mga tawo nga mapainubsanon? Sugad han ginsisiring han Biblia, “an kahibaro nakakapahambog.” (1 Corinto 3:19; 8:1) Kondi hi Jehova, nga ‘maaramon an kasingkasing’ mapainubsanon liwat. (Job 9:4) Diri nga hi Jehova ha anoman nga paagi ubos ha katungdanan o kulang ha himaya, kondi diri hiya mapahitas-on. Kay ano nga sugad?

3 Baraan hi Jehova. Salit an pagpahitaas, nga nakakahugaw nga kalidad, waray dida ha iya. (Marcos 7:20-22) Dugang pa, tigamni an ginsiring ni propeta Jeremias kan Jehova: “Sigurado nga mahinunumdom ka ngan maduko ha akon.” a (Pagtangis 3:20) Handurawa! Hi Jehova, an Soberano nga Ginoo han uniberso, disidido ha ‘pagduko,’ o paglusad ha lugar ni Jeremias, basi hatagan iton diri-hingpit nga tawo hin maopay nga pagtagad. (Salmo 113:7) Oo, mapainubsanon hi Jehova. Kondi ano an nahiuupod ha pagpaubos nga ipinapakita han Dios? Paonan-o nga may kalabotan ito ha kinaadman? Ngan kay ano nga importante ito ha aton?

Kon Paonan-o Pinamamatud-an ni Jehova nga Hiya Mapainubsanon

4, 5. (a) Ano an pagpaubos, paonan-o ito ipinapakita, ngan kay ano nga diri ito sadang hunahunaon hin sayop sugad nga kaluyahan o pagkaawdanon? (b) Paonan-o ipinakita ni Jehova an pagpaubos ha iya pagtagad kan David, ngan mationan-o kaimportante ha aton an pagpaubos ni Jehova?

4 An pagkamapainubsanon amo an pagpaubos han hunahuna, kawaray paghambog ngan pagpahitaas. An pagkamapainubsanon amo an kalidad ha sulod han kasingkasing, nga nakikita ha mga batasan sugad han pagin malumo, pagin pasensyoso, ngan pagkamakatadunganon. (Galacia 5:22, 23) Kondi, inin diosnon nga mga kalidad diri gud sadang hunahunaon hin sayop sugad nga kaluyahan o pagkaawdanon. Diri ito naangay ha matadong nga kasina ni Jehova o ha iya paggamit han gahum ha pagbungkag. Lugod, pinaagi han iya pagpaubos ngan pagkamalumo, ipinapakita ni Jehova an iya daku nga kusog, an iya gahum ha pagpugong han iya kalugaringon ha hingpit nga paagi. (Isaias 42:14) Paonan-o an pagpaubos may kalabotan ha kinaadman? An usa nga reperensya mahitungod han Biblia nasiring: “An pagpaubos matin-aw nga nakikita . . . pinaagi han pagtagad ha iba ngan usa nga importante nga basihanan han bug-os nga kinaadman.” Salit, an totoo nga kinaadman diri mahimo umiksister kon waray pagpaubos. Paonan-o kita nagpapahimulos han pagpaubos ni Jehova?

Mapainubsanon ngan malumo an pagtrato han maaramon nga amay ha iya mga anak

5 Hi Hadi David nagkanta kan Jehova: “Imo iginhahatag ha akon an imo taming han katalwasan, an imo too nga kamot nabulig ha akon, ngan an imo pagkamapainubsanon nakakahimo ha akon nga bantogan.” (Salmo 18:35) Ha pagkamatuod, hi Jehova nagpaubos basi makagbuhat para hinin diri-hingpit nga tawo, nagpapanalipod ngan nagpapakusog ha iya kada adlaw. Hinsabtan ni David nga kon karuyag niya maluwas—ngan ha urhi, madangat pa ngani an usa nga sukol han kabantogan sugad nga hadi—mahihimo la ito tungod han pagkadisidido ni Jehova nga magpaubos hini nga paagi. Oo, hin-o ha aton an magkakaada anoman nga paglaom han kaluwasan kon hi Jehova diri mapainubsanon, disidido nga magpaubos basi tagdon kita niya sugad nga malumo ngan mahigugmaon nga Amay?

6, 7. (a) Kay ano nga waray unabiha han Biblia hi Jehova sugad nga nakilala han iya limitasyon? (b) Ano an relasyon han pagin malumo ngan kinaadman, ngan hin-o an nagpapakita han gimaopayi nga susbaranan may kalabotan hini?

6 Makatirigamnan gud nga may-ada kaibahan an pagpaubos ngan an pagkilala han limitasyon. An pagkilala han limitasyon maopay gud nga kalidad nga angay patuboon han matinumanon nga mga tawo. Iginkakaw-ing ito ha kinaadman. Kondi, an Biblia waray gud mag-unabi kan Jehova sugad nga nakilala ha iya mga limitasyon. An Makagarahum-ha-ngatanan waray mga limitasyon gawas hadton iya ginpapasunod ha iya kalugaringon tungod han iya matadong nga mga suruklan. (Marcos 10:27; Tito 1:2) Dugang pa, sugad nga an Gihitaasi, diri hiya sakop han bisan hin-o. Salit an kalidad nga pagkilala han limitasyon diri naaplikar kan Jehova.

7 Kondi, mapainubsanon ngan malumo hi Jehova. Hiya nagtututdo ha iya mga surugoon nga an pagin malumo importante ha totoo nga kinaadman. An iya Pulong nag-uunabi mahitungod han “pagkamalumo nga resulta han kinaadman.” b (Santiago 3:13) Tagda an susbaranan ni Jehova may kalabotan hini.

Hi Jehova Mapainubsanon nga Naghahatag hin Responsabilidad ha Iba Ngan Namamati

8-10. (a) Kay ano nga makatirigamnan nga ipinapakita ni Jehova an pagkadisidido nga ihatag an responsabilidad ha iba ngan mamati? (b) Paonan-o mapainubsanon nga gintrato han Makagarahum-ha-ngatanan an iya mga anghel?

8 May-ada makalilipay nga pamatuod han pagpaubos ni Jehova ha iya pagkadisidido ha paghatag hin responsabilidad ha iba ngan ha pamati. Urusahon gud nga namamati hiya; hi Jehova diri na nagkikinahanglan hin bulig o sagdon. (Isaias 40:13, 14; Roma 11:34, 35) Kondi, pauroutro nga ipinapakita han Biblia ha aton nga hi Jehova nagpapaubos ha sugad hini nga mga paagi.

9 Tagda, pananglitan, an makatirigamnan nga hitabo ha kinabuhi ni Abraham. Hi Abraham may-ada tulo nga bisita, nga an usa ha ira iya tinawag nga “Jehova.” An mga bisita ha pagkamatuod mga anghel, kondi usa ha ira an inabot ha ngaran ni Jehova ngan nagbuhat uyon ha Iya ngaran. Han nagyakan ngan nagbuhat iton nga anghel, sugad ito hin hi Jehova an nagyayakan ngan nagbubuhat. Pinaagi hini, ginsumatan ni Jehova hi Abraham nga Iya hinbatian an makusog nga “reklamo kontra ha Sodoma ngan Gomorra.” Hi Jehova nagsiring: “Malusad ako basi kitaon kon nagbubuhat hira sugad han reklamo nga nakaabot ha akon. Ngan kon diri, mahibabaroan ko ito.” (Genesis 18:3, 20, 21) Siyempre, an mensahe ni Jehova waray mangahulogan nga an Makagarahum-ha-ngatanan “malusad” sugad nga persona. Lugod, iya sinugo utro an mga anghel ha pagrepresentar ha iya. (Genesis 19:1) Kay ano? Diri ba hi Jehova nga nakakakita-han-ngatanan ‘mahibabaro’ han totoo nga kahimtang hiton nga lugar? Sigurado. Kondi lugod, mapainubsanon nga iginhatag ni Jehova hiton nga mga anghel an toka ha pag-usisa han kahimtang ngan pagbisita kan Lot ngan ha iya pamilya ha Sodoma.

10 Dugang pa, hi Jehova namamati. Makausa nga naghangyo hiya ha iya mga anghel nga magsuhestyon hin magkalainlain nga mga paagi han pagbungkag ha maraot nga hi Hadi Ahab. Hi Jehova waray magkinahanglan han sugad nga bulig. Kondi, kinarawat niya an suhestyon han usa nga anghel ngan ginsugo hiya nga buhaton ito. (1 Hadi 22:19-22) Diri ba pagpakita ito hin pagpaubos?

11, 12. Paonan-o hinsabtan ni Abraham an pagpaubos ni Jehova?

11 Disidido pa ngani hi Jehova nga mamati ha diri-hingpit nga mga tawo nga karuyag magpahayag han ira mga kabaraka. Pananglitan, han siyahan nga ginsumatan ni Jehova hi Abraham han Iya tuyo nga pagbungkag han Sodoma ngan Gomorra, nagupong iton matinumanon nga lalaki. “Imposible gud nga buhaton mo ito,” siring ni Abraham, ngan nagdugang: “Diri ba magbubuhat hin husto an Hukom han bug-os nga tuna?” Nagpakiana hiya kon luluwason ba ni Jehova an mga siyudad kon hiagian didto an 50 nga magtadong nga tawo. Ginpasarig hiya ni Jehova nga luluwason Niya. Kondi hi Abraham nagpakiana utro, gin-ibanan an ihap tubtob ha 45, sunod ha 40, ngan padayon. Bisan pa han mga pasarig ni Jehova, nagpadayon hi Abraham tubtob nga an ihap nagin napulo. Bangin waray pa masabti hin bug-os ni Abraham nga maloloy-on gud hi Jehova. Bisan pa hito ngatanan, hi Jehova mapailubon ngan mapainubsanon nga nagtugot ha iya sangkay ngan surugoon nga hi Abraham nga igpahayag an iya kabaraka hini nga paagi.—Genesis 18:23-33.

12 Pira nga intelihente, maaramon nga mga tawo an mamamati hin mapailubon gud ha usa ka tawo nga ubos gud an kahibaro? c An aton Dios mapailubon gud nga namati ngan ipinakita an daku nga pagpaubos. Durante hiton nga pag-istorya, nakita liwat ni Abraham nga hi Jehova “diri madagmit masina.” (Exodo 34:6) Tungod kay bangin maaram nga waray hiya katungod nga magreklamo ha ginbubuhat han Gihitaasi, hi Abraham makaduha nga nakimalooy: “Jehova, alayon ayaw kasina.” (Genesis 18:30, 32) Siyempre, waray masina hi Jehova. Tinuod nga may-ada hiya “pagkamalumo nga resulta han kinaadman.”

Hi Jehova Makatadunganon

13. Ano an kahulogan han pulong nga “makatadunganon” sugad han paggamit ha Biblia, ngan kay ano nga angayan ini nga pulong ha pagsaysay mahitungod kan Jehova?

13 An pagpaubos ni Jehova nakikita ha usa pa nga maopay nga kalidad—pagkamakatadunganon. Makasurubo, kulang hini nga kalidad an diri-hingpit nga mga tawo. Diri la disidido mamati hi Jehova ha iya intelihente nga mga linarang kondi disidido liwat hiya sumunod kon diri nasupak ha matadong nga mga prinsipyo. Sugad han paggamit ha Biblia, an pulong nga “makatadunganon” literal nga nangangahulogan hin “pagsunod.” Ini nga kalidad usa liwat nga tigaman han kinaadman han Dios. An Santiago 3:17 nasiring: “An kinaadman nga tikang ha kahitas-an . . . makatadunganon.” Ha ano nga paagi makatadunganon an maaramon-ha-ngatanan nga hi Jehova? Ha usa nga paagi, hiya mapauyon-uyon. Hinumdumi, an iya ngaran mismo nagtututdo ha aton nga hi Jehova nagigin bisan ano nga ginkikinahanglan basi matuman an iya mga katuyoan. (Exodo 3:14) Diri ba ito nagpapasabot hin mapauyon-uyon ngan makatadunganon nga disposisyon?

14, 15. An bisyon ni Ezekiel mahitungod han langitnon nga karuwahe ni Jehova nagtututdo ha aton hin ano mahitungod han langitnon nga bahin han organisasyon ni Jehova, ngan paonan-o ito naiiba ha kalibotanon nga mga organisasyon?

14 May-ada makatirigamnan nga bersikulo ha Biblia nga nabulig ha aton nga masabtan an pagkamapauyon-uyon ni Jehova. Hi propeta Ezekiel tinagan hin bisyon mahitungod han langitnon nga bahin han organisasyon ni Jehova, nga ginkukompwesto han espiritu nga mga linarang. Hinkit-an niya an usa nga karuwahe nga urusahon gud an kadaku, an “sarakyan” ni Jehova nga kontrolado Niya pirme. Makapainteres gud an paagi han pagkiwa hito. An dagku nga mga kaliding upat an kagiliran ngan puno hin mga mata basi makakita ito ha bisan diin ngan makagbag-o dayon han direksyon, nga diri naundang o naliko. Ngan inin daku hinduro nga karuwahe diri mahinay nga pariho han diri-nasunod, hinimo-han-tawo nga sarakyan. Sugad ito kalaksi han kidlat, naliko pa ngani ha kanto! (Ezekiel 1:1, 14-28) Oo, an organisasyon ni Jehova, pariho han makagarahum-ha-ngatanan nga Soberano nga nagkukontrol hito, mapauyon-uyon gud, makinarawaton ha padayon nga nagbabag-o nga mga kahimtang ngan mga panginahanglan nga kinahanglan tagdon hito.

15 An mga tawo makakasari la ha pagsubad han sugad hingpit nga pagkamapauyon-uyon. Kondi, agsob gud nga an mga tawo ngan an ira mga organisasyon mas istrikto kay ha pagin mapauyon-uyon, mas diri-makatadunganon kay ha pagin masinugtanon. Ha pag-ilustrar: An usa nga supertanker o tren han mga karga bangin urusahon an kadaku ngan kusog. Kondi makakasunod ba an bisan hain hito ha tigda nga mga pagbag-o han kahimtang? Kon an usa nga ulang nahulog dida ha riles ha atubangan han tren, imposible an pagbirik. Diri gud masayon an tigda nga pag-undang. An mabug-at nga tren bangin dumalagan pa hin haros 2 ka kilometro katapos magpreno! Sugad man, an usa nga supertanker bangin magpadayon hin 8 ka kilometro pa katapos parungon an mga makina. Bisan kon paatrason an mga makina, an tanker maandar pa gihapon hin mga 3 ka kilometro! Pariho ito ha mga organisasyon han tawo nga istrikto ngan diri-makatadunganon. Tungod han pagpahitaas, an mga tawo agsob nga nagdudumiri ha pagpahiuyon ha nagbabag-o nga mga panginahanglan ngan mga kahimtang. An sugad nga kaistrikto amo an hinungdan han pagkalugi han mga korporasyon ngan kabungkag pa ngani han mga gobyerno. (Proberbios 16:18) Malipayon gud kita nga hi Jehova o an iya organisasyon diri gud pariho hito!

Kon Paonan-o Ipinapakita ni Jehova an Pagkamakatadunganon

16. Paonan-o ipinakita ni Jehova an pagkamakatadunganon ha iya pagtagad kan Lot antes han kabungkagan han Sodoma ngan Gomorra?

16 Tagda utro an kabungkagan han Sodoma ngan Gomorra. Hi Lot ngan an iya pamilya nakakarawat hin matin-aw nga mga instruksyon tikang ha anghel ni Jehova: “Palagiw ngadto ha kabukiran.” Kondi, waray malipay hini hi Lot. “Alayon, diri didto, Jehova!” nakimalooy hiya. Tungod kay kombinsido nga mamamatay hiya kon pumalagiw hiya ngadto ha kabukiran, nakimalooy hi Lot nga hiya ngan an iya pamilya tugotan nga pumalagiw ngadto ha kahirani nga siyudad han Zoar. Hinumdumi, determinado hi Jehova nga bungkagon iton nga siyudad. Dugang pa, an kahadlok ni Lot waray totoo nga basihanan. Sigurado nga mahihimo ni Jehova nga luwason hi Lot ha kabukiran! Kondi, ginsunod ni Jehova an mga pakimalooy ni Lot. “Sige, magpapakita liwat ako ha imo hin konsiderasyon pinaagi ha diri pagbungkag han bungto nga imo ginsiring,” siring han anghel kan Lot. (Genesis 19:17-22) Diri ba ipinapakita hito nga makatadunganon gud hi Jehova?

17, 18. Ha pagtagad ha mga taga-Nineve, paonan-o ipinakita ni Jehova nga hiya makatadunganon?

17 Hi Jehova nagios liwat uyon ha kinasingkasing nga pagbasol, ginbubuhat pirme an maloloy-on ngan husto. Tagda an nahitabo han ginsugo hi propeta Jonas ngadto ha maraot, madarahog nga siyudad han Nineve. Han hi Jonas naglakat ha mga kalsada han Nineve, an inspirado han Dios nga mensahe nga iya iginpasamwak simple la: An gamhanan nga siyudad mabubungkag ha sulod han 40 ka adlaw. Kondi, nagbag-o gud an mga kahimtang. An mga taga-Nineve nagbasol!—Jonas, kapitulo 3.

18 May-ada leksyon kon itanding an paggios ni Jehova ha paggios ni Jonas ngada hini nga pagbag-o han mga kahimtang. Hini nga hitabo, nagpahiuyon hi Jehova, ginpahinabo an iya kalugaringon nga magin Nagpapasaylo han mga sala imbes nga magin “gamhanan nga girriro.” d (Exodo 15:3) Hi Jonas, ha luyo nga bahin, nagin istrikto ngan diri maloloy-on. Imbes nga ipakita an pagkamakatadunganon ni Jehova, ginios hiya sugad gud han tren han mga karga o han supertanker nga gin-unabi kanina. Iginpasamwak niya an kabungkagan, salit kinahanglan matuman an kabungkagan! Kondi, mapailubon nga gintutdoan ni Jehova an iya diri-mapailubon nga propeta hin diri-hingangalimtan nga leksyon ha pagkamakatadunganon ngan kalooy.—Jonas, kapitulo 4.

Makatadunganon hi Jehova ngan nasasabtan an aton mga limitasyon

19. (a) Kay ano nga makakasiguro kita nga makatadunganon hi Jehova ha ginlalaoman niya ha aton? (b) Paonan-o ipinapakita han Proberbios 19:17 nga hi Jehova usa ka “maopay ngan makatadunganon” nga Agaron ngan mapainubsanon hinduro?

19 Ha kataposan, makatadunganon hi Jehova ha iya ginlalaoman ha aton. Hi Hadi David nagsiring: “Maaram gud hiya kon paonan-o kita ginhimo, nahinunumdom nga tapotapo kita.” (Salmo 103:14) Mas nasasabtan ni Jehova an aton mga limitasyon ngan an aton pagkadiri-hingpit kay ha aton pagsabot. Diri gud hiya naglalaom han labaw han aton mahihimo. Iginsasaysay han Biblia an kaibahan han tawhanon nga mga agaron nga “maopay ngan makatadunganon” ngan hadton “makuri lipayon.” (1 Pedro 2:18) Ano nga klase hin Agaron hi Jehova? Tigamni an ginsisiring han Proberbios 19:17: “An nagpapakita hin pagkabuotan ha ubos nga tawo nagpapautang kan Jehova.” Matin-aw, an maopay ngan makatadunganon la nga agaron an makakatigaman han tagsa ka maloloy-on nga buhat nga ipinapakita para ha mga ubos. Labaw pa hito, iginpapasabot hini nga teksto nga an Maglalarang han uniberso, ha pagkamatuod, nagtatagad han iya kalugaringon sugad nga utangan ha mga tawo nga nagbubuhat han sugad maloloy-on nga mga buhat! Ini an gilalabawi nga klase han pagpaubos.

20. Ano an pasarig nga pinamamatian ni Jehova an aton mga pag-ampo ngan binabaton ito?

20 Hi Jehova malumo ngan makatadunganon gud liwat ha iya pagtagad ha iya mga surugoon yana. Kon nag-aampo kita nga may pagtoo, namamati hiya. Ngan bisan kon diri hiya nagsusugo hin anghel nga mga mensahero ha pakiistorya ha aton, diri naton sadang hunahunaon nga an aton mga pag-ampo diri binabaton niya. Hinumdumi nga han ginhangyo ni apostol Pablo an mga igkasi-tumuroo nga ‘padayon nga mag-ampo’ para han iya kagawasan ha prisohan, hiya nagdugang: “Basi makabalik dayon ako ha iyo.” (Hebreo 13:18, 19) Salit an aton mga pag-ampo mahimo magpagios kan Jehova nga buhaton an bangin waray niya buhata hadto ha iba nga kahimtang!—Santiago 5:16.

21. Ano an diri gud naton sadang hunahunaon mahitungod ha pagpaubos ni Jehova, kondi lugod, ano an sadang masabtan naton mahitungod ha iya?

21 Siyempre, ini nga mga pagpakita han pagpaubos ni Jehova—an iya pagkamalumo, an iya pagkadisidido nga mamati, an iya pagpailob, an iya pagkamakatadunganon—diri nangangahulogan nga iginkukompromiso ni Jehova an iya matadong nga mga prinsipyo. An mga klero han Kakristianohan bangin naghuhunahuna nga makatadunganon hira kon ira gin-gigitik an mga talinga han ira mga panon pinaagi han pagpaluya han mga suruklan ni Jehova ha moral. (2 Timoteo 4:3) Kondi an hilig han tawo nga magkompromiso para ha maopay nga kahimtang waray kalabotan ha pagkamakatadunganon han Dios. Baraan hi Jehova; diri gud niya huhugawan an iya matadong nga mga suruklan. (Levitico 11:44) Salit, higugmaon naton an pagkamakatadunganon ni Jehova tungod ha kon ano ito—usa nga pamatuod han iya pagpaubos. Diri ka ba nalilipay hinduro ha paghunahuna nga hi Jehova nga Dios, an pinakamaaramon nga Persona ha uniberso, mapainubsanon gud liwat? Makalilipay gud nga magin duok ngada hinin urusahon kondi malumo, mapailubon, makatadunganon nga Dios!

a Ini nga bersikulo ginbag-o han kadaan nga mga eskriba, o Soferim, basi sidngon nga hi Jeremias, diri hi Jehova, an usa nga naduko. Matin-aw nga ginhunahuna nira nga diri-angayan para ha Dios an sugad mapainubsanon nga buhat. Sugad nga resulta, diri naipapatin-aw han damu nga mga hubad an punto hinin maopay nga bersikulo. Kondi, husto an hubad han The New English Bible nga hi Jeremias nasiring ha Dios: “Hinumdumi, O hinumdumi, ngan dumuko ka ha akon.”

b An iba nga mga bersyon nasiring nga “an pagpaubos nga nagtitikang ha kinaadman” ngan “an kaaghop nga amo an tigaman han kinaadman.”

c Makapainteres, iginsasaysay han Biblia an kaibahan han pagpailob ha pagpahitaas. (Eclesiastes 7:8) An pagpailob ni Jehova naghahatag hin dugang nga ebidensya han iya pagpaubos.—2 Pedro 3:9.

d Ha Salmo 86:5, ginsisiring nga hi Jehova “maopay ngan andam magpasaylo.” Han iginhubad ito nga salmo ha Griego, an ekspresyon nga “andam magpasaylo” iginhubad nga e·pi·ei·kesʹ, o “makatadunganon.”