Inda koshikalimo

Inda koshikalimo

ONTOPOLWA 21

Jesus okwa holola ‘uunongo waKalunga’

Jesus okwa holola ‘uunongo waKalunga’

1-3. Aantu yopomudhingoloko mpoka pwa li Jesus oyi inyenge ngiini kelongo lye, noshike ya li inaaya tseya kombinga ye?

SHO Jesus a li ta longo aantu mosinagoga, aapulakeni oya li ya kuminwa elongo lye. Oya li ye mu shi nawa, molwaashoka okwa putukila moshilando shawo nokwa kala ta longo mokati kawo uule woomvula e li omuhongi gwiipilangi. Otashi vulika yamwe yomuyo omagumbo gawo oye e ga tunga nenge tashi vulika iipululo noondjoko ndhoka haya pululitha omapya gawo oye dhi honga. * Ihe mbela otaye ki inyenga ngiini kelongo lyomulumentu ngoka a li omuhongi gwiipilangi?

2 Aantu oyendji mboka ya li taya pulakene kelongo lye oya li ya kumwa. Oya pula ya ti: ‘Oondunge ndhika okwe dhi adha peni?’ Oya ti wo: “Ke shi nani omuhongi gwiipilangi? Ke shi nani omuna gwaMaria?” (Mateus 13:54-58; Markus 6:1-3) Shiyemateka osho kutya oshikando shimwe aantu yopomudhingoloko gwawo oya li ya tompathana taya ti: ‘Omuhongi gwiipilangi omuntu owala ngaashi tse.’ Nonando okwa li e na uunongo, inaye mu pulakena. Oya li owala ye shi kutya uunongo mboka te ya tseyithile kawa li we mwene.

3 Jesus uunongo mboka okwa li e wu adha peni? Okwa ti: “Elongo ndika tandi li longo, kali shi lyandje mwene, ihe olya za kuKalunga, ngoka a tuma ndje.” (Johannes 7:16) Omuyapostoli Paulus okwa yelitha kutya Jesus okwa ningi ‘uunongo wetu wa za kuKalunga.’ (1 Aakorinto 1:30) Uunongo waJehova owa hololwa okupitila mOmwana, Jesus. Shika osha kala nokuningwa uule wethimbo sigo oosho Jesus a ti: “Ngame naTate ogumwe.” (Johannes 10:30) Natu konakoneni omikalo ndatu moka Jesus a holola ‘uunongo waKalunga.’

Shoka a longo aantu

4. (a) Etumwalaka lyaJesus olya li unene kombinga yashike, nomolwashike lya simanenena? (b) Omolwashike omayele gaJesus ga li haga longo aluhe nokweetela aapulakeni ye uuwanawa?

4 Tango, tala shoka Jesus a longo aantu. Etumwalaka lye olya li unene kombinga ‘yevaangeli lyuukwaniilwa waKalunga.’ (Lukas 4:43, KB) Olya li lya simana noonkondo molwaashoka Uukwaniilwa otawu ka dhana onkandangala mokuyukipalitha uuthemba waJehova wokupangela nomokweetela aantu omalaleko nuuyamba taga kalelele. Jesus okwa li wo e tu pe omayele gopandunge ngoka tatu vulu okulongitha monkalamwenyo yetu yakehe esiku. Okwe shi ulike kutya ye “Omupukululi omukumithi.” (Jesaja 9:6) Omayele ge oga li omakumithi molwaashoka oku shi nawa Oohapu dhaKalunga noku na euvoko ewanawa li na ko nasha nonshitwe yaantu noku ya hole unene. Onkee ano, omayele ge oga li aluhe taga longo nohage etele aapulakeni ye uuwanawa. Jesus okwa li a popi oohapu ndhoka tadhi gandja “omwenyo gwaaluhe.” Ngele tatu landula omayele ge, otatu ka hupithwa.—Johannes 6:68.

5. Iinima yini Jesus a li a popi mEuvitho lye lyokOndundu?

5 Euvitho lyokOndundu oli li oshiholelwa sha dhenga mbanda shuunongo kaawu shi okuyelekwa nasha mboka tawu adhika momalongo gaJesus. Oohapu dhEuvitho ndyoka otadhi adhika muMateus 5:3–7:27, notashi vulika a li e dhi popi muule wominute 20. Ihe omayele ngoka ge li mo oge li pethimbo notaga longo sigo okunena. Okwa li a kundathana kombinga yiipalanyolo yi ili noyi ili mwa kwatelwa nkene tu na okuhwepopaleka ekwatathano lyetu nayalwe (5:23-26, 38-427:1-5, 12), nkene tu na okukala nuuyogoki wopamikalo (5:27-32) nonkene tu na okukala nonkalamwenyo tayi ti sha (6:19-24; 7:24-27). Jesus ina lombwele owala aapulakeni ye kutya omayele gopandunge oshike, ihe okwe ya fatululile wo Omanyolo nokutompathana nayo moku ya pa uunzapo.

6-8. (a) Omatompelo gopandunge geni Jesus e tu pa ge na ko nasha nokwaaha kala niimpwiyu? (b) Omayele gaJesus oga li tagu ulike ngiini uunongo wopombanda?

6 Pashiholelwa, dhiladhila komayele gaJesus gopandunge nkene aantu taya vulu okuungaunga niimpwiyu kombinga yiinima yopamaliko ngaashi sha popiwa mOntopolwa 6 yaMateus. Ote tu lombwele movelise 25 ta ti: “Inamu sila okukalamwenyo kweni oshimpwiyu, mu lye shike, nenge mu nwe shike, nomalutu geni mu zale shike.” Iikulya noonguwo oya pumbiwa, noshi li paunshitwe okwiipula niinima ya tya ngaaka. Ihe Jesus okwa ti kutya inatu ‘kala tu na oshimpwiyu’ nayo. * Omolwashike mbela?

7 Tala nkene Jesus a li a tompo aapulakeni ye pandunge. Molwaashoka Jehova oye a shita omalutu getu nokwe tu pa omwenyo, mbela ita vulu oku tu pa iikulya oku tu palutha tu kale nomwenyo niizalomwa okusiikila omalutu getu? (Ovelise 25) Ngele Kalunga oha palutha oondhila noha zaleke oongala, aalongeli ye mbela oyo kaa sile oshimpwiyu? (Ovelise 26, 28-30) Onkee ano, okukala noshimpwiyu sha pitilila itaku kwatha sha noitaku gwedha ko nando olundja lumwe konkalamwenyo yetu. * (Ovelise 27) Ongiini tatu vulu okuyanda iimpwiyu? Jesus okwe tu ladhipike a ti: Natu tsikile okupititha komeho okulongela Kalunga. Mboka taye shi ningi Kalunga ote ke ya ‘gwedhela ko’ iipumbiwa yawo ayihe yesiku kehe. (Ovelise 33) Lwahugunina, Jesus okwa gandja omayele ge na oshilonga noonkondo, sho a ti kutya inatu sila esiku lyanofu oshimpwiyu. (Ovelise 34) Omolwashike tu na okwiipula sha pitilila niinima mbyoka kaayi na siku nayi ningwe? Okutula omayele ngoka miilonga otaku vulu oku tu kwathela kaatu kale twa gwililwa po kiimpwiyu yuuyuni mbuka.

8 Osha yela kutya omayele gaJesus otaga longo nokunena, nonando oga li ga gandjwa konyala omimvo 2 000 dha pita. Mbela shika kashi li euliko lyuunongo wa za pombanda? Omayele omawanawa ngoka aantu haya gandja ohaga kwishi nohaga kala ga pumbwa okutalululwa nenge ga pingenwe po nagalwe. Ihe omalongo gaJesus kage na siku naga kwishe. Ihe shoka kashi na oku tu kumitha molwaashoka Omupukululi omukumithi okwa popya “oohapu dhaKalunga.”—Johannes 3:34.

Omukalo gwaJesus gwokulonga aantu

9. Aakwiita yamwe oya li ya popi shike kombinga yaJesus nomolwashike shoka kaasha li omutoto?

9 Omukalo omutiyali moka Jesus u ulike uunongo waKalunga, omokulonga aantu. Oshikando shimwe, aakwiita mboka ya li ya tumwa ye ke mu kwate oya li ya galuka iikaha yowala noya ti: “Noshitonale inaku monika omuntu ta popi ngashika omulumentu ngwiyaka.” (Johannes 7:45, 46) Kaya li taya dhenge omutoto. Maantu ayehe mboka ya li kombanda yevi, Jesus oye owala a ‘za pombanda’ noye e na ontseyo oyindji ndjoka tatu vulu okuteka mo sha muyo. (Johannes 8:23) Kapwa li ngoka ta vulu okulonga aantu ngaashi Jesus. Natu tale kiiholelwa ye iyali yokulonga aantu nuunongo.

‘Aantu oya kuminwa elongo lye’

10, 11. (a) Omolwashike omayele gaJesus taga kumitha? (b) Omayele oshike, nongiini Jesus a li e shi pondola oku ga longitha?

10 Okwa longitha omathaneko taga pondola. Otatu lombwelwa taku ti: “Adhihe ndhoka Jesus okwe dhi lombwele aantu ta popi momayele, ye ine ya lombwela sha itaa popi momayele.” (Mateus 13:34) Shoka tashi kumitha osho kutya okwa longitha uunongo we kaawu shi okuyekwa opo a longe aantu ooshili dhomuule. Okwa popi kombinga yomukuni a ka kuna, omukiintu ta pilula efulika, uunona tawu dhana pomalandelo, oshiyulitho shoohi, omusita ta kongo onzi ya kana, niinima mbyoka aapulakeni ye oya li haye yi mono esiku nesiku. Ngele ooshili dha simana tadhi faathanithwa niinima mbyoka aantu ye shi ohadhi ningine muule womadhiladhilo nomomitima dhawo meendelelo.—Mateus 11:16-19; 13:3-8, 33, 47-50; 18:12-14.

11 Olundji Jesus okwa li ha longitha omathaneko, omahokololo omafupi opo a longe aantu omikalo nenge ooshili dhopambepo. Molwaashoka omahokololo ohaga dhimbulukiwa nuupu ge vule iinima mbyoka ihaatu vulu okumona, omathaneko oga li ga kwathele aantu kaaya dhimbwe omalongo ge. Omayele ge ogendji oga kwathele aapulakeni ye ya thaneke momadhiladhilo gawo nokaaya dhimbwe kutya He omuntu a tya ngiini. Pashiholelwa, natu tale oshiilongomwa meyele lyomumati a kanene. Sho omumati ngoka a yi noondjila dhe, i iyele ombedhi e ta galukile kuHe ngoka ta thaneke Jehova, he okwa li e mu uvitile ohenda nokwe mu taamba ko nombili. Olye mbela ta nyengwa okuuva ko eyele ndyoka?—Lukas 15:11-32.

12. (a) Jesus okwa li a longitha ngiini omapulo mokulonga kwe aantu? (b) Ongiini Jesus a li a mweneke mboka ye mu pula kutya okoonkondo dhalye ta longo?

12 Okwa li ha pula omapulo nuukeka. Jesus okwa longitha omapulo opo aapulakeni ye ya thike pehulithodhiladhilo kuyo yene, ya konakone omainyengotompelo gawo noya ninge omatokolo kuyo yene. (Mateus 12:24-30; 17:24-27; 22:41-46) Jesus okwa li a pula aawiliki yelongelokalunga mboka ye mu pula kutya okoonkondo dhalye ta longo a ti: “[Okuninginitha, NW] kwaJohannes okwa zi peni, okuKalunga nenge omaantu?” Molwaashoka oya li ya kumwa kepulo, oya kundathana ya ti: “Ngele tatu ti: ‘Okwa zi kuKalunga,’ nena ota ka pula kutya omolwashike inaatu itaala Johannes? Ihe ngele tatu ti: ‘Omaantu,’ nena otu na okutila aantu, oshoka aantu ayehe oya tala Johannes oye omuhunganeki.” Oya yamukula ya ti: “Katu shi wo.” (Markus 11:27-33; Mateus 21:23-27) Jesus okwa li e ya thigi ya kunkwa sho e ya pula nokwa li a aneke pomutenya uufudhimwe wawo.

13-15. Ongiini eyele lyOmusamaria omunamutimahenda tali ulike kutya Jesus omunongo?

13 Omathimbo gamwe Jesus okwa li ha longitha omathaneko pamwe nomapulo ngoka taga ningitha omuntu a dhiladhile muule. Sho omunongompango Omujuda e mu pula kutya oku na okuninga shike a mone omwenyo gwaaluhe, Jesus okwe mu lombwele a kale e hole Kalunga naantu ooyakwawo ngaashi sha nyolwa mOmpango yaMoses. Molwaashoka omulumentu ngoka okwa li i ishi uuyuuki okwa pula a ti: “Mukwetu olye?” Jesus okwe mu yamukula moku mu lombwela ehokololo. Omulumentu gumwe Omujuda okwa li te ende oye awike e ta ponokelwa kaayugi mboka ye mu thigi nokamwenyo okashona. Aajuda yaali oye ende nondjila ndjoka, gumwe omuyambi nomukwawo Omulevi. Ayehe yaali oye mu punguluka. Ihe Omusamaria okwa li te ende nondjila ndjoka e te mu mono. Okwe mu uvile olukeno e ta panga iilalo ye e te mu sisidhile kongulu yaayenda a ka hungwe. Lwahugunina, Jesus okwa pula omunongompango ngoka a ti: “Oguni po gwaambaka yatatu a kala mukwawo gwaanguka a adhikile kaayugu?” Omunongompango ka li ta vulu okugandja eyamukulo lilwe kaali shi: “Oye ngoka e mu sile ohenda.”—Lukas 10:25-37.

14 Uunongo waJesus owi iwetikile ngiini meyele ndyoka? Pethimbo lyaJesus Aajuda oya li haya longitha uutumbulilo “mukwetu” okuulika owala kwaamboka haya gwanitha po omithigululwakalo dhawo, ihe hakAasamaria nando. (Johannes 4:9) Ando Jesus okwa tile kutya Omujuda oye a kwathele Omusamaria, mbela ando okwa vulu ngaa okutompa omunongompango e ekelehi iikala yontondo? Molwaashoka Jesus okwa li omunongo okwa ti kutya Omusamaria okwa li a kwathele Omujuda nolukeno. Ndhindhilika wo epulo ndyoka Jesus e mu pula pehulilo. Ka li u ukitha eitulomo unene kuutumbulilo “mukwetu.” Niitya yimwe omunongompango okwa li a pula a ti: ‘Olye ndi na okukala ndi hole?’ Ihe Jesus okwe mu pula a ti: “Oguni po gwaambaka yatatu a kala mukwawo gwaanguka a adhikile kaayugi?” Jesus ka li u ukitha eitulomo kwaangoka a kwathelwa pahole, ihe okOmusamaria omunamutimahenda ngoka u ulukila mukwawo ngoka a dhengwa olukeno. Omuntu ngoka e hole yakwawo shili oha katuka oonkatu oku ya kwathela kutya nduno oyeputuko lini. Jesus oshitsa shoka okwa li e shi yelitha momukalo omwaanawa.

15 Onkee ano, itashi kumitha sho aantu ya li ya “kuminwa elongo lye” noya li ya hililwa kuye. (Mateus 7:28, 29) Oshikando shimwe “ongundu onene yaantu” oya li ya gongala puye uule womasiku gatatu, nonando kaya li ye na shoka taya li.—Markus 8:1, 2.

Onkalamwenyo yaJesus

16. Ongiini Jesus a li u ulike kutya oku na uunongo wopakalunga “mokukala kwe?”

16 Omukalo omutitatu, onkalamwenyo yaJesus oyu ulike kutya oku na uunongo waJehova. Uunongo ohawu hololwa kiilonga yomuntu. Omulongwa Jakob okwa pula a ti: “Olye ngoka omunandunge nomunamayele mokati keni?” Epulo ndyoka a pula okwe li yamukula a ti: “Oye oku na oku shi ulika mokukala kwe okuwanawa.” (Jakob 3:13) Jesus oku ulike kutya oku na uunongo wopakalunga “mokukala kwe.” Natu tale nkene u ulike kutya oku na etaloko ewanawa monkalamwenyo ye nomokuungaunga nayalwe.

17. Oshike tashi ulike kutya Jesus okwa li e na ondjele monkalamwenyo ye?

17 Mbela owe shi ndhindhilika ngaa kutya aantu oyendji mboka ihaaya dhiladhila pandunge ohaya ningi shoka ya hala? Eeno, ohashi pula uunongo opo tu kale nondjele. Jesus oku yi na, molwaashoka oku na uunongo wopakalunga. Okwa pititha komeho iinima yopambepo monkalamwenyo ye. Oku uvitha a mana mo onkundana ombwanawa. Okwa ti: “Osho tuu shika nde shi endela.” (Markus 1:38) Kali a pwila unene miinima yopamaliko molwaashoka kali e ga na ogendji. (Mateus 8:20) Ihe shika itashi ti kutya okwa li hi idhilike kehe shimwe. Okwa li ha kala a nyanyukwa noha nyanyudha yamwe a fa He ‘Kalunga ngoka omunelago.’ (1 Timoteus 1:11; 6:15, OB-1954) Okwa li a nyanyukilwa pamwe nayalwe pohango mpoka tashi vulika pwa li tapu hikwa omusika, tapu imbwa nokutanta nenyanyu. Sho omaviinu ga pu po, okwa shitukitha omeya omaviinu omatoye, oshikunwa shoka hashi “nyanyudha omuntu.” (Episalomi 104:15; Johannes 2:1-11) Olundji ngele a hiywa a ka lye megumbo lyontumba okwa li ha yi, noha longitha ompito ndjoka okulonga aantu.—Lukas 10:38-42; 14:1-6.

18. Jesus oku ulike ngiini kutya okwa li hu ungaunga naalongwa ye pandunge?

18 Jesus okwa li hu ungaunga nayalwe pandunge. Molwaashoka oku shi nawa onshitwe yaantu oshe mu kwathele a kale e na etaloko ewanawa naalongwa ye. Okwa li e shi kutya inaya gwanenena. Ihe nonando ongaaka, omaukwatya gawo omawanawa okwa li e ga wete. Oku shi kutya aalumentu mboka Jehova oye e ya hilila kuye notaya ka pondola oshindji. (Johannes 6:44) Nonando oya li haya ningi omapuko, okwa li e yi inekela lela. Opo u ulike kutya okwe yi inekela, okwe ya pe oshilonga oshinene okuuvitha onkundana ombwanawa nokwa li i inekela thiluthilu kutya otaye ke shi gwanitha po. (Mateus 28:19, 20) Embo lyOmbiimbeli lyIilonga otali shi ulike kutya oya li ya longo nuudhigini iilonga mbyoka e ya lombwela. (Iilonga 2:41, 42; 4:33; 5:27-32) Shika osha yela kutya osha li pandunge kuJesus a kale e yi inekela.

19. Jesus okwe shi ulike ngiini kutya ‘omunambili nomomutima okwiishonopeka’?

19 Ngaashi twe shi ilonga mOntopolwa 20, Ombiimbeli otayi ulike kutya eifupipiko nombili oya pambathana nuunongo. Jehova okwe tu tulila po oshiholelwa dhingi moshinima shika. Ongiini shi na ko nasha naJesus? Otashi nyanyudha omutima okutseya nkene Jesus u ungaunga neifupipiko naalongwa ye. Molwaashoka okwa gwanenena, okwa li e ya vule noonkondo. Ihe nonando ongaaka, kali e ya dhina. Kali nando e yu ulukile kutya oku ya vule. Mekondjithathano naashoka, okwa kala e wete kutya oya ngambekwa nokwi idhidhimikile omapuko gawo. (Markus 14:34-38; Johannes 16:12) Mbela kashi shi oshindhindhilikwedhi sho aanona ya li haya kala yu uvite uugumbo ngele ye li puye? Osha li oshipu kuyo okuhedha popepi naye shili molwaashoka oye wete kutya ‘omunambili nomomutima okwiishonopeka.’—Mateus 11:29; Markus 10:13-16.

20. Ongiini Jesus a li u ulike ondjele mokuungaunga nokamwanakadhona komukiintu ngoka kee shi Omujuda hoka ka li ke niwe koompwidhuli?

20 Jesus okwa li u ulike eifupipiko lyopakalunga momukalo gulwe gwa simana. Oku na ondjele noha tifuka opo a sile yamwe ohenda mpoka sha pumbiwa. Pashiholelwa, omukiintu gumwe kee shi Omujuda okwe mu pula a aludhe okamwanakadhona hoka ke niwe koompwidhuli. Jesus okwe shi ulike momikalo ndatu kutya ite ke mu kwathela. Gwotango, kali e mu yamukula, omutiyali, okwa popi shu ukilila kutya okwe endela Aajuda, ihe haapagani, omutitatu, okwe mu hokololele ethaneko opo a tse omuthindo oshinima shoka. Ihe omukiintu okwa tsitsimike nokupula ekwatho, shoka shu ulike lela kutya oku na eitaalo lya kola. Jesus okwa li i inyenge ngiini monkalo ndjoka yi ikalekelwa? Nonando okwa li a tindi oku mu kwathela, okwa aludha okamwanakadhona komukiintu ngoka. (Mateus 15:21-28) Shika osha li shili oshilonga sheifupipiko. Dhimbulukwa kutya eifupipiko oli li ekota lyuunongo washili.

21. Omolwashike tu na okukambadhala okuholela uukwatya waJesus, okupopya kwe noondjila dhe?

21 Inatu pandula tuu sho Omavaangeli tage tu lombwele oohapu niilonga mbyoka omuntu omunongo ngoka a li ko nale a longo! Natu kale tu shi kutya Jesus oku ulike naanaa uukwatya wa fa waHe. Ngele otatu holele uukwatya we, okupopya kwe noondjila dhe, nena otatu ka kokeka uunongo wopombanda. MOntopolwa tayi landula otatu ki ilonga nkene tu na okutula miilonga uunongo wopakalunga monkalamwenyo yetu.

^ okat. 1 Pethimbo lyOmbiimbeli aahongi yiipilangi oya li haya tungu omagumbo, haya ningi iipundi nohaya hongo iilongitho yokulongithwa momapya. Justin Martyr gwomethelemimvo etiyali E.N., okwa nyola kombinga yaJesus a ti: “Okwa li e hole okuhonga iipilangi ngele e li paantu nokuninga iipululo noondjoko.”

^ okat. 6 Oshityalonga shOshigreka sha tolokwa “okukala noshimpwiyu” otashi ti “okukala nomadhiladhilo taga falwafalwa.” MuMateus 6:25, oshitya shoka otashi ulike komaipulo nokuumbanda mboka hawu ningitha omadhiladhilo gaantu ga kale taga falwafalwa nenge ga topoka nokukutha po enyanyu lyawo monkalamwenyo.

^ okat. 7 Aanongononi oya mona kutya okukala tatu ipula unene nokukala niimpwiyu oyindji otaku vulu oku tu etela uuvu womutima nomauwehame galwe mbyoka tayi vulu okufupipika onkalamwenyo yetu.