1-3. Panon so inkiwas na saramay datin kakaabay nen Jesus ed bangat to, tan anto so asaew dan bidbiren nipaakar ed sikato?

MANKELAW iray dumerengel. Say walad kalangweran a Jesus so akaalagey ed arap da diad sinagoga tan manbabangat. Sikato so aliwan dayo ed sikara​—sikato so binmaleg ed syudad da, tan diad pigaran taon et nantrabaho a kaiba ra bilang sakey a karpentero. Nayarin arum ed sikara so manaayam ed kaabungan ya akitulongan nen Jesus ya impaalagey, odino nayarin dinalusan day dalin da diad impangusar na saray lukoy tan pakon ginawa ton mismo. * Balet panon so ikiwas da ed bangat na sayan datin karpentero?

² Maslak ed saramay ondedengel so mankelaw tan intepet da: “Iner so angalaan na sayan too [ed sayan] kakabatan?” Balet ta inkuan da met: “Saya so karpenteron anak nen Maria.” (Mateo 13:54-58; Marcos 6:1-3) Makapaermen, inkatunongan na saray datin kakaabay nen Jesus, ‘Sayan karpentero so ordinaryo labat a toon singa sikatayo.’ Anggaman walay kakabatan diad saray salita to, sikato so impulisay da. Agda amoria a say kakabatan ya innabang to ed sikara et agto kien.

³ Iner so angalaan nen Jesus ed sayan kakabatan? “Say bangat ko agko kien,” inkuanto, “balet kien na angibaki ed siak.” (Juan 7:16) Impaliwawa nen apostol Pablo a si Jesus “so agawa ed sikatayo a kakabatan a manlapu ed Dios.” (1 Corinto 1:30) Say dilin kakabatan nen Jehova so niparungtal diad panamegley na Anak to, si Jesus. On, tua iya ed ontan a kalaknab kanian nayarian nen Jesus ya ibaga: “Siak tan say Ama saksakey kami.” (Juan 10:30)  Usisaen tayo so taloran pamaakaran ya angipatnagan nen Jesus ed “kakabatan a manlapud Dios.”

4. (a) Anto so tema na mensahe nen Jesus, tan akin a satan so importantin tuloy? (b) Akin a say simbawa nen Jesus so lawas a praktikal tan pankaabigan a maong na saray dumerengel to?

⁴ Unona, nonoten no anto so imbangat nen Jesus. Say tema na mensahe to “so maong a balita na panarian.” (Lucas 4:43) Importantin tuloy itan lapud alangonen na Panarian so inkasoberano nen Jehova tan mangitarok na magnayon iran bendisyon ed katooan. Diad panagbangat to, si Jesus so angiter met na makabat a simbawa parad agew-agew a panagbilay. Pinaneknekan ton sikato so nipasakbay a “Makapakelaw a Mananimbawa.” (Isaias 9:6) Sirin, panon a say simbawa to so makapakelaw? Sikato so walaan na agnatukor a pikakabat ed Salita tan linawa na Dios, aralem a pakatalos ed inkatoo, tan pirmin panangaro ed katooan. Kanian, say simbawa to so naynay a praktikal tan pankaabigan a tuloy na saray dumerengel to. Imbalikas nen Jesus ‘iray salita na maando a bilay.’ On, no tumboken, say simbawa to so mangitonton ed kilalaban.​—Juan 6:68.

5. Antoray pigara ed saray tema a kinobrian nen Jesus diad samay Sermon ed Palandey?

⁵ Say Sermon ed Palandey so sakey a matalonggaring ya ehemplo na agnaparaan a kakabatan a naromog ed saray bangat nen Jesus. Sayan sermon, a singa nikurit ed Mateo 5:3–7:27, so nayarin mankaukolan labat na 20 minuto ed pangipaliwawa. Anggaman ontan, say simbawa so lawas nipanpanaon​—a makabkabaliksan natan a singa sanen inmunan niiter itan. Kinobrian nen Jesus so malaknab iran tema, a pati no panon a paaligwasen so relasyon ed arum (5:23-26, 38-42; 7:1-5, 12), no panon so pansiansian malinis ed moral (5:27-32), tan no panon so pambilay na makabaliksan a bilay (6:19-24; 7:24-27). Balet ta aglabat la basta imbaga nen Jesus ed saray dumerengel to no anto so makabat a kurang; impanengneng to ed sikara  diad panangisalaysay, panagkatunongan, tan diad panangiter na prueba.

6-8. (a) Antoran mabiskeg a rason so inter nen Jesus diad ipaliis ed kapagaan? (b) Antoy mangipapanengneng a say simbawa nen Jesus so pakapatnagan na kakabatan a manlapud tagey?

⁶ Alimbawa, nonoten so makabat a simbawa nen Jesus ed no panon so panalona ed kapagaan ed materyal iran bengatla, a singa nibaga ed Mateo kapitulo 6. “Agkayo mapaga’d panagbilay yo no anto so kanen yo, ono anto so inumen yo; agyo met kapagaay laman yo, no anto so ikawes yo,” so isisimbawa nen Jesus ed sikatayo. (Bersikulo 25) Say tagano tan kawesen so manuna iran nakakaukolan, tan natural labat a pampagaan tayo so pakagamor ed saraya. Balet ibabaga nen Jesus ed sikatayo ya ‘agmapaga’ ed saratan a bengatla. * Akin?

⁷ Ontalineng legan a makakombinsin ipapaliwawa nen Jesus. Lapud sikatayo so inikdan nen Jehova na bilay tan laman, agto kasi nayarian ya itarya so tagano a manustine ed satan a bilay tan kawes ya isulong ed satan a laman? (Bersikulo 25) No itaryaan na Dios iray manok na tagano tan kawesan toray karosasan tekep na karakpan, agaylan lalon talimaen toray totoon managdayew ed sikato! (Bersikulo 26, 28-30) On, anggapoy kakanaan na agmanepeg a pampaga. Agnaparukey na satan so bilay tayo na anggan samsamet. * (Bersikulo 27) Panon tayon napaliisan so kapagaan? Sikatayo so sisimbawaen nen Jesus: Itultuloy ya iyuna ed bilay so panagdayew ed Dios. Saramay manggawa na ontan so makapanmatalek ya amin ya inagew-agew a nakakaukolan da so “iyarum” ed sikara na mangatatawen ya Ama ra. (Bersikulo 33) Kaunoran, inter nen Jesus so sankapraktikalan a suhestion​—pampagaan labat so sakey ya agew. Akin ya iyarum iray kapagaan ed ontumbok ya agew ed saray kapagaan natan ya agew? (Bersikulo 34) Likud ni, akin a pampagaan iray bengatla a nayarin agbalot nagawa?  Say pangiyaplika ed ontan a makabat a simbawa so nayarin mangipaliis ed sikatayo ed pirmin ot-ot ed sayan magonigon a mundo.

⁸ Malinew, say simbawan inter nen Jesus so praktikal natan a singa sanen niiter ed apalabas lan ngalngalin 2,000 taon. Agta satan so ebidensya na kakabatan a manlalapud tagey? Anggan say sankaabigan a simbawan manlapud totoon managsimbawa so nayarin ompaso tan agmanbayag et nauman odino nasalatan. Balet, saray bangat nen Jesus so asubok la ed andukey a panaon tan siansia nin makagunggona. Ingen nepeg ya agtayo pankelawan itan, lapud sinalita na sayan Makapakelaw a Mananimbawa ‘iray salita na Dios.’​—Juan 3:34.

9. Anto so imbaga na pigaran sundalo nipaakar ed panagbangat nen Jesus, tan akin a saya so aliwan inkalablabas?

⁹ Say komaduan pamaakaran ya impatnag nen Jesus so kakabatan na Dios et say paraan na panagbangat to. Diad sakey ya inkagawa, pigaran sundalon imbaki a mangerel ed si Jesus so pinmawil a paoy-paoy, a kuan da: “Anggapo ni too a nansalita na onia.” (Juan 7:45, 46) Sayan balikas so aliwan alablabas. Ed amin a totoon nambilay, si Jesus, a ‘nanlapu ed tagey,’ so walaan na sankabalgan a simpenan na pikakabat tan eksperiensya a napangalaan. (Juan 8:23) Talagan sikato so nambangat na agnayarian ya ibangat na siopaman a too. Nonoten pa so duara lambengat a metodo na sayan makabat a Managbangat.

10, 11. (a) Akin a pankelawan tayo so panangusar nen Jesus ed saray ilustrasyon? (b) Anto iray parabolo, tan anton ehemplo so mangipapanengneng a saray parabolo nen Jesus so epektibon tuloy ed panagbangat?

¹⁰ Epektibon panangusar ed saray ilustrasyon. “Nansalita si Jesus ed saray ulop panamegley na saray ilustrasyon,” so nibaga ed sikatayo. “Diad tua, sikato so agmansalita ed sikara no anggapo so ilustrasyon.” (Mateo 13:34, NW) Talagan pankelawan tayo so agnaparaan ya abilidad ton mangibangat na aralem iran katuaan diad panamegley na naiimano iran bengatla ed inagew-agew. Saray dumaralos a mantatanem, saray bibiin manpaparaan a manluto na tinapay, saray ugugaw a manggagalaw ed tindaan,  saray sumisigay a mangiguguyor na saray iket da, saray managpastol a manaanap na abalang a karnero​—saraya so bengatlan mabetbet a naimano na saray dumerengel to. Sano nisiglaot iray importantin katuaan ed saray kabisadon bengatla, saratan a katuaan so tampol ya ompaslep ed nonot tan ontanek ed puso.​—Mateo 11:16-19; 13:3-8, 33, 47-50; 18:12-14.

¹¹ Mabetbet ya angusar si Jesus na saray parabolo, antikey iran estoryan pakalaan na moral odino espiritual iran katuaan. Lapud saray estorya so magmainomay a tebeken tan tandaan nen saray ideya labat, saray parabolo so akatulong ed kipreserba na bangat nen Jesus. Diad dakel iran parabolo, deneskribe nen Jesus so Ama to ed mabitabitar iran panangiyaliling ya aliwan mainomay a nalingwanan. Alimbawa, siopa so agmakatebek ed punto na parabolo nipaakar ed anak a managdarak​—a sano say sakey a kinmasipa so mangipanengneng na puron panagbabawi, et nakasian nen Jehova tan maaron awaten to lamet?​—Lucas 15:11-32.

12. (a) Diad anton dalan a si Jesus so angusar ed saray tepet diad panagbangat to? (b) Panon a saramay anuppiat ed autoridad nen Jesus so ag-akaskasel?

¹² Panangusar ed saray tepet tekep na inkadunong. Angusar si Jesus na saray tepet ta pian saray dumerengel to so makapanggawan mismon na konklusyon da, makapangusisa ed saray motibo ra, odino makapandesisyon. (Mateo 12:24-30; 17:24-27; 22:41-46) Sanen sinuppiat na relihyoson papangulo no kasin sikato so walaan na autoridad ya inter na Dios, inmebat si Jesus: “Say binyag nen Juan, nanlapu ed tawen, odino ed saray totoo?” Ag-ira akasel ed tepet tan sikara so nankatunongan ed sikaran mismo: “No ikuan tayo, ‘Nanlapu ed tawen,’ ibaga to ed sikatayo, ‘Akin sirin et sikatoy agyo sinisia? Balet no ikuan tayo, ‘Nanlapu ed saray totoo,’ wala so ulop a takotan tayo, ta amin peteg a sinisia ra si Juan a sikatoy sakey a propeta.” Kabekta, inmebat ira: “Agmi amta.” (Marcos 11:27-33; Mateo 21:23-27, NW) Diad sakey a simplin tepet nen Jesus et sikaray ag-akaskasel tan niwalwal so inkaliput ed puso ra.

13-15. Panon a say parabolo ed kaparan toon Samaritano so angipatnag na kakabatan nen Jesus?

¹³ No maminsan et intekep nen Jesus iray metodo diad pangisalet ed makatenyeg-kanonotan iran tepet diad saray ilustrasyon to.  Sanen si Jesus so tinepetan na sakey a Judion abogado ed no anto so nakaukolan pian nagamoran so andi-anggaan a bilay, impaimano nen Jesus ed sikato so Mosaikon Ganggan a mangigaganggan na panangaro ed Dios tan ed kaparan too. Lapud kaliktan na toon paneknekan so inkasikaton matunong, intepet na laki: “Siopa so kaparak a too?” Inmebat si Jesus diad impangidalatdat to ed sakey ya estorya. Sakey a lakin Judio so manbabaroy a bukor to sanen sikato so kinabil na saray matatakew, a tinaynan dan patey-pateyan. Diad dalan et sinmabi so duaran Judio, samay unona et sakey a saserdote tan insan sakey a Levita. Sikaran dua so angibaliwala ed sikato. Balet kabekta sakey a Samaritano so sinmabi. Atenyeg ed panangasi, maalwar ton binerberan iray sugat na biktima tan simamaaron sinakloy to so too ya inyakar ed maligen diad sakey a pundoan a diman so pampaabigan to. Sanen sampotan to la so estorya, intepet nen Jesus ed sikato: ‘Siopa ed sarayan talo so isipen mo a kaparan too na samay naplag ed saray tulisan?’ Apilitan ya onebat so laki: “Say nanagamil na panangasi ed sikato.”​—Lucas 10:25-37.

¹⁴ Panon ya impatnag na parabolo so kakabatan nen Jesus? Diad panaon nen Jesus, inyaplika na saray Judio so terminon “kaparan too” ed saraman lambengat so manusumpal na saray tradisyon da​—seguradon aliwan diad saray Samaritano. (Juan 4:9) No say estorya nen Jesus et samay Samaritano so biktima tan say tinmulong et Judio, kasin naandi so panangidumaduma? Makabkabat a tinibukel nen Jesus so estorya ta pian say Samaritano so malugor a tinmulong ed sakey a Judio. Imanoen met so tepet nen Jesus diad sampot na estorya. Imbaling to so imano ed terminon “kaparan too.” Bilang resulta et intepet na abogado: ‘Siopa so nepeg kon pangipatnagan na panangarok ed kaparan too?’ Balet intepet nen Jesus: “Siopa ed sarayan talo so isipen mo ya angipatnag na kaparan too?” Inyapasakey nen Jesus, aliwan diad samay angawat na panangasi, say biktima, noagta diad samay angipanengneng na panangasi, say Samaritano. Say tuan kaparan too so unona lan onkiwas diad pangipanengneng na aro ed arum antokaman so etnikon abenegan da. Saya la so sanka-epektiboan a paraan a nipabitar nen Jesus so punto to.

 ¹⁵ Kasin pankelawan a saray totoo so mandinayew ed “nengneng na panagbangat” nen Jesus tan niyasingger ira ed sikato? (Mateo 7:28, 29, NW) Diad sakey ya inkagawa “dakel a katooan” so nansiansian asingger ed sikato diad loob na taloran agew, ya akiulop ira anggano anggapoy tagano!​—Marcos 8:1, 2.

16. Diad anton paraan ya inter nen Jesus so “praktikal a paneknek” a sikato so inuleyan na madibinon kakabatan?

¹⁶ Say komatlon pamaakaran ya impatnag nen Jesus so kakabatan nen Jehova et say paraan na bilay to. Say kakabatan so praktikal; epektibo. “Siopa so makabat ed sikayo?” so intepet nen babangatan a Santiago. Insan inebatan to so dilin tepet to, a kuanto: “Komon ta say maptek ya ugali to so mangiter na praktikal a paneknek ed satan.” (Santiago 3:13, The New English Bible) Say paraan na inkiwas nen Jesus so angiter na “praktikal a paneknek” a sikato so inuleyan na madibinon kakabatan. Konsideraen tayo no panon ton impanengneng so maptek a pakatebek, namparan diad paraan na bilay to tan diad impideneng to ed arum.

17. Antoray mangipanengneng a si Jesus so walaan na naspot ya inkasimbang ed bilay to?

¹⁷ Kasin naiimanom a saray totoon andian na maptek a pakatebek so mabetbet ya alablabas? On, mankakaukolan na kakabatan so pagmaliw ya asimbang. Diad impangipatnag to ed kakabatan na Dios, si Jesus so walaan na naspot ya inkasimbang. Nagkalalo ed amin, inyuna to ed bilay to iray espiritual a bengatla. Sikato so pirmin okupado ed kimey a panangiyabawag ed maong a balita. Inkuan to: “Linma ak dia lapu ed sayan getma.” (Marcos 1:38) Peteg, saray materyal a bengatla so aliwan manunan importante ed sikato; ompatnag a sikatoy walaan labat na daiset a materyal. (Mateo 8:20) Anggaman ontan, sikato so aliwan asetiko. Singa say Ama to, “say maliket a Dios,” si Jesus so maliket a too, tan sikatoy lalon amagayaga ed arum. (1 Timoteo 1:11, NW; 1 Tim. 6:15) Sanen sikato so inmatendi ed sakey a bansal​—a kaslakan lan okasyon a walay musika, panagkanta, tan panliliket—​sikato so aglinma ed okasyon pian balawen so panliliket. Sanen naupot so alak, pinagmaliw ton alak so danum, iinumen a “mamaliket ed  puso na too.” (Salmo 104:15; Juan 2:1-11) Inawat nen Jesus so dakel iran imbitasyon ed panangan, tan mabetbet a saratan ya okasyon so inanamot to pian manbangat.​—Lucas 10:38-42; 14:1-6.

18. Panon nen Jesus ya impatnag so agnalingon pakatebek to diad saray impideneng to ed saray babangatan to?

¹⁸ Impatnag nen Jesus so agnalingon pakatebek diad saray impideneng to ed arum. Say aralem a pakatalos to ed inkatoo so angiter ed sikato na malinew a panmoria ed saray babangatan to. Kabat ton maong a sikara so ag-ayadyari. Ingen, atebek toray maabig a kalidad da. Anengneng to so potensyal ed sarayan totoo ya inyasingger nen Jehova. (Juan 6:44) Anggaman ed saray kakabosan da, impanengneng nen Jesus so inkamabulos ton manmatalek ed sikara. Diad impangipanengneng to ed satan a panagmatalek, impudir to so ambelat a responsabilidad ed saray babangatan to. Sikara so ingganggan ton mangipulong ed maong a balita, tan sikato so walaan na talek ed abilidad dan manumpal ed satan a kimey. (Mateo 28:19, 20) Paneknekan na libro na saray Gawa a matoor dan sinumpal so kimey ya ingganggan ton gawaen da. (Gawa 2:41, 42; 4:33; 5:27-32) Mabitar sirin a makabat si Jesus a manmatalek ed sikara.

19. Panon nen Jesus ya impanengneng a sikato so ‘mauyamo tan mapaabeba ed puso’?

¹⁹ Singa naimano tayo ed Kapitulo 20, isisiglaot na Biblia so kaumildian tan kauyamoan ed kakabatan. Siempre, si Jehova so angiletneg na sankaabigan ya ehemplo ed sayan pamaakaran. Balet  komusta si Jesus? Makapaligsan nanengneng so kaumildian nen Jesus diad impideneng to ed saray babangatan to. Bilang ayadyarin too, sikato so superyor ed sikara. Ingen, agto minelmelag iray babangatan to. Agton balot impalikna a sikara so abebbeba odino aliwan kualipikado. Noagta, sikato so makonsidera ed saray limitasyon da tan maanos ed saray kaleteyan da. (Marcos14:34-38; Juan 16:12) Agta anggan saray ugugaw et labalabay da si Jesus? Peteg ya alikna ran sikaray maapit ed sikato lapud atebek dan sikato so ‘mauyamo tan mapaabeba ed puso.’​—Mateo 11:29; Marcos 10:13-16.

20. Panon nen Jesus ya impanengneng so inkamakatunongan diad impideneng ed biin Gentil a say anak to so aselepan na demonyo?

²⁰ Impatnag nen Jesus so maridios a kaumildian ed sananey nin importantin paraan. Sikato so makatunongan, odino maabuloy, sano gawaen na panangasi a saya so manepeg. Alimbawa, nonoten so panaon sanen kinerew na sakey a biin Gentil a paabigen to so anak ton bii ya aselepan na demonyo. Diad taloran nanduruman paraan et impatnag la nen Jesus a sikatoy agto tulongan​—primero, diad agto pangebat ed sikato; komadua, diad impangibagan direkta a sikato so imbaki, aliwan diad saray Gentil, noagta diad saray Judio; tan komatlo, diad impangiter toy ilustrasyon a marespeton angipalinew ed parehon punto. Anggaman ontan, say bii so mapilit, a pakanengnengay nikadkaduman pananisia to. Diad impangikonsidera ed sayan nikadkaduman sirkumstansya, panon so inkiwas nen Jesus? Ginawa ton eksakto so impatnag ton agto komon gawaen. Pinaabig to so anak na saman a bii. (Mateo 15:21-28) Nikadkaduman kaumildian, agta ontan? Tan tandaan, say kaumildian so basiyan na puron kakabatan.

21. Akin a nepeg tayon panggunaetan ya aligen so personalidad, panagsalita, tan saray paraan nen Jesus?

²¹ Agaylan misalsalamat itayo ta ipaparungtal ed sikatayo na saray Ebanghelyo iray salita tan kiwas na sankakabatan a toon nambilay! Tandaan tayo a si Jesus so nagnap ya angiretrato ed si Ama to. Diad pangalig ed personalidad, panagsalita, tan diad saray paraan nen Jesus, nabayuboan tayo so kakabatan a manlapud tagey. Diad ontumbok a kapitulo, imanoen tayo no panon tayon iyaplika ed bilay tayo so kakabatan na Dios.