1-3. (α) Πώς εκδήλωσε ο Σολομών εξαιρετική σοφία με τον τρόπο που χειρίστηκε μια διένεξη ανάμεσα σε δυο μητέρες; (β) Τι υπόσχεται να μας δίνει ο Ιεχωβά, και ποια ερωτήματα προκύπτουν;

 ΗΤΑΝ μια δύσκολη υπόθεση​—δυο γυναίκες λογομαχούσαν για ένα μωρό. Οι γυναίκες έμεναν στο ίδιο σπίτι, και η καθεμιά είχε γεννήσει έναν γιο, με διαφορά λίγων ημερών. Το ένα μωρό είχε πεθάνει, και τώρα η κάθε γυναίκα ισχυριζόταν ότι ήταν η μητέρα του ζωντανού μωρού. a Δεν υπήρχαν άλλοι μάρτυρες για αυτό που είχε συμβεί. Η υπόθεση είχε πιθανώς εκδικαστεί σε κατώτερο δικαστήριο αλλά δεν είχε βρεθεί λύση. Τελικά, η διένεξη φέρθηκε στον Σολομώντα, τον βασιλιά του Ισραήλ. Θα μπορούσε αυτός να ανακαλύψει την αλήθεια;

² Αφού άκουσε για λίγο τις γυναίκες να λογομαχούν, ο Σολομών ζήτησε να του φέρουν ένα σπαθί. Κατόπιν, φαινομενικά αποφασισμένος, διέταξε να κόψουν το παιδί στα δύο και να δώσουν από μισό σε κάθε γυναίκα. Αμέσως, η πραγματική μητέρα ικέτευσε τον βασιλιά να δώσει το μωρό​—το πολυαγαπημένο της παιδί—​στην άλλη γυναίκα. Αλλά η άλλη γυναίκα επέμενε να κοπεί το παιδί στα δύο. Ο Σολομών τώρα κατάλαβε ποια ήταν η αλήθεια. Ήξερε την τρυφερή συμπόνια που νιώθει μια μητέρα για το σπλάχνο της, και χρησιμοποίησε αυτή τη γνώση για να τακτοποιήσει τη διένεξη. Φανταστείτε την ανακούφιση της μητέρας όταν ο Σολομών τής έδωσε το μωρό και είπε: «Αυτή είναι η μητέρα του».​—1 Βασιλέων 3:16-27.

 ³ Εξαιρετική σοφία, έτσι δεν είναι; Όταν οι άνθρωποι άκουσαν πώς είχε διευθετήσει την υπόθεση ο Σολομών, τους κυρίευσε δέος, «γιατί είδαν ότι ο Θεός τού έδινε σοφία». Ναι, η σοφία του Σολομώντα ήταν θεϊκό δώρο. Ο Ιεχωβά τού είχε δώσει «καρδιά γεμάτη σοφία και κατανόηση». (1 Βασιλέων 3:12, 28) Αλλά τι θα πούμε για εμάς; Μπορούμε να λάβουμε και εμείς θεϊκή σοφία; Ναι, διότι υπό θεϊκή έμπνευση, ο Σολομών έγραψε: «Ο Ιεχωβά δίνει σοφία». (Παροιμίες 2:6) Ο Ιεχωβά υπόσχεται να δίνει σοφία​—την ικανότητα για αποτελεσματική χρήση της γνώσης, της κατανόησης και της διάκρισης—​σε όσους την εκζητούν ειλικρινά. Πώς μπορούμε να αποκτήσουμε τη σοφία που κατεβαίνει από πάνω; Και πώς μπορούμε να την εφαρμόζουμε στη ζωή μας;

4-7. Ποιες είναι τέσσερις προϋποθέσεις για την απόκτηση σοφίας;

⁴ Μήπως πρέπει να έχουμε υψηλή νοημοσύνη ή ανώτατη μόρφωση για να λάβουμε θεϊκή σοφία; Όχι. Ο Ιεχωβά είναι πρόθυμος να μεταδίδει τη σοφία του σε εμάς ανεξαρτήτως της καταγωγής και της εκπαίδευσής μας. (1 Κορινθίους 1:26-29) Αλλά πρέπει εμείς να πάρουμε την πρωτοβουλία, επειδή η Γραφή μάς παροτρύνει να “αποκτήσουμε σοφία”. (Παροιμίες 4:7) Πώς μπορούμε να το κάνουμε αυτό;

⁵ Πρώτον, χρειάζεται να φοβόμαστε τον Θεό. «Ο φόβος του Ιεχωβά είναι η αρχή της σοφίας [«το πρώτο βήμα για τη σοφία», Η Νέα Αγγλική Βίβλος (The New English Bible)]», αναφέρει το εδάφιο Παροιμίες 9:10. Ο φόβος του Θεού είναι το θεμέλιο της αληθινής σοφίας. Γιατί; Θυμηθείτε ότι η σοφία περιλαμβάνει την ικανότητα να χρησιμοποιούμε τη γνώση επιτυχώς. Το να φοβόμαστε τον Θεό δεν σημαίνει να ζαρώνουμε μπροστά του από τρόμο, αλλά να σκύβουμε ενώπιόν του με δέος, σεβασμό και εμπιστοσύνη. Αυτός ο φόβος είναι υγιής και παρέχει ισχυρή υποκίνηση. Μας ωθεί να εναρμονίζουμε τη ζωή μας με τη γνώση του θελήματος και των οδών του Θεού. Δεν θα μπορούσαμε να ακολουθήσουμε πιο σοφή πορεία,  επειδή οι κανόνες του Ιεχωβά φέρνουν πάντοτε τα μεγαλύτερα οφέλη σε εκείνους που τους τηρούν.

⁶ Δεύτερον, πρέπει να είμαστε ταπεινοί και μετριόφρονες. Η θεϊκή σοφία δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς ταπεινοφροσύνη και μετριοφροσύνη. (Παροιμίες 11:2) Γιατί; Αν είμαστε ταπεινοί και μετριόφρονες, είμαστε πρόθυμοι να παραδεχόμαστε ότι δεν έχουμε όλες τις απαντήσεις, ότι η γνώμη μας δεν είναι πάντοτε σωστή και ότι είναι ανάγκη να γνωρίζουμε τον νου του Ιεχωβά γύρω από τα διάφορα ζητήματα. Ο Ιεχωβά «εναντιώνεται στους υπερηφάνους», αλλά ευαρεστείται να δίνει σοφία σε εκείνους που είναι ταπεινοί στην καρδιά.​—Ιακώβου 4:6.

⁷ Μια τρίτη προϋπόθεση είναι η μελέτη του γραπτού Λόγου του Θεού. Η σοφία του Ιεχωβά αποκαλύπτεται στον Λόγο του. Προκειμένου να αποκτήσουμε αυτή τη σοφία, πρέπει να καταβάλλουμε την προσπάθεια να σκάβουμε για αυτήν. (Παροιμίες 2:1-5) Μια τέταρτη προϋπόθεση είναι η προσευχή. Αν ζητούμε ειλικρινά από τον Θεό σοφία, αυτός θα μας τη δίνει γενναιόδωρα. (Ιακώβου 1:5) Οι προσευχές μας για τη βοήθεια του πνεύματός του δεν θα μείνουν αναπάντητες. Το δε πνεύμα του μπορεί να μας καταστήσει ικανούς να βρούμε τους θησαυρούς στον Λόγο του που μπορούν να μας βοηθήσουν να λύνουμε προβλήματα, να αποφεύγουμε κινδύνους και να παίρνουμε σοφές αποφάσεις.​—Λουκάς 11:13.

8. Αν έχουμε όντως αποκτήσει θεϊκή σοφία, πώς θα είναι έκδηλη;

⁸ Όπως είδαμε στο Κεφάλαιο 17, η σοφία του Ιεχωβά είναι πρακτική. Συνεπώς, αν έχουμε όντως αποκτήσει θεϊκή σοφία, αυτή θα είναι έκδηλη στη συμπεριφορά μας. Ο μαθητής Ιάκωβος περιέγραψε τους καρπούς της θεϊκής σοφίας όταν έγραψε: «Η σοφία που κατεβαίνει από πάνω είναι πρώτα από όλα αγνή, έπειτα ειρηνική, λογική, πρόθυμη να υπακούει, γεμάτη έλεος και καλούς καρπούς, αμερόληπτη, ανυπόκριτη». (Ιακώβου 3:17) Καθώς εξετάζουμε καθεμιά από αυτές τις πτυχές της θεϊκής σοφίας, μπορούμε να αναρωτηθούμε: “Εφαρμόζω εγώ στη ζωή μου τη σοφία που κατεβαίνει από πάνω;”

9. Τι σημαίνει να είμαστε αγνοί, και γιατί είναι λογικό το ότι η αγνότητα είναι η πρώτη ιδιότητα της σοφίας που αναφέρεται;

⁹ «Πρώτα από όλα αγνή». Το να είμαστε αγνοί σημαίνει να είμαστε αμόλυντοι, όχι μόνο εξωτερικά, αλλά και εσωτερικά. Η Γραφή συνδέει τη σοφία με την καρδιά, αλλά η ουράνια σοφία δεν μπορεί να μπει σε μια καρδιά που είναι μολυσμένη από πονηρές σκέψεις, επιθυμίες και κίνητρα. (Παροιμίες 2:10· Ματθαίος 15:19, 20) Ωστόσο, αν η καρδιά μας είναι αγνή​—όσο βέβαια είναι αυτό δυνατόν για ατελείς ανθρώπους—​θα “απομακρυνόμαστε από το κακό και θα κάνουμε το καλό”. (Ψαλμός 37:27· Παροιμίες 3:7) Δεν είναι λογικό το ότι η αγνότητα είναι η πρώτη ιδιότητα της σοφίας που αναφέρεται; Σε τελική ανάλυση, αν δεν είμαστε ηθικά και πνευματικά καθαροί, πώς μπορούμε να αντανακλούμε αληθινά τις άλλες ιδιότητες της σοφίας που κατεβαίνει από πάνω;

10, 11. (α) Γιατί είναι σημαντικό να είμαστε ειρηνικοί; (β) Αν νιώσετε ότι έχετε προσβάλει κάποιον συλλάτρη σας, πώς μπορείτε να αποδειχτείτε ειρηνοποιοί; (Βλέπε επίσης υποσημείωση.)

¹⁰ «Έπειτα ειρηνική». Η ουράνια σοφία μάς υποκινεί να επιδιώκουμε την ειρήνη, η οποία είναι πτυχή του καρπού του πνεύματος του Θεού. (Γαλάτες 5:22) Αγωνιζόμαστε να μη διασπούμε τον «δεσμό της ειρήνης» που ενώνει τον λαό του Ιεχωβά. (Εφεσίους 4:3) Επίσης, κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε ώστε να αποκαθιστούμε την ειρήνη όταν διαταράσσεται. Γιατί είναι σημαντικό αυτό; Η Γραφή λέει: «Να ζείτε ειρηνικά· και ο Θεός της αγάπης και της ειρήνης θα είναι μαζί σας». (2 Κορινθίους 13:11) Όσο συνεχίζουμε λοιπόν να ζούμε ειρηνικά, ο Θεός της ειρήνης θα είναι μαζί μας. Ο τρόπος με τον οποίο φερόμαστε στους συλλάτρεις μας έχει άμεσο αντίκτυπο στη σχέση μας με τον Ιεχωβά. Πώς μπορούμε να αποδεικνυόμαστε ειρηνοποιοί; Δείτε ένα παράδειγμα.

¹¹ Τι πρέπει να κάνετε αν αντιληφθείτε ότι έχετε προσβάλει κάποιον συλλάτρη σας; Ο Ιησούς είπε: «Αν λοιπόν φέρνεις το δώρο σου στο θυσιαστήριο και εκεί θυμηθείς ότι ο αδελφός σου έχει κάτι εναντίον σου, άφησε το δώρο σου εκεί, μπροστά στο θυσιαστήριο, και φύγε. Πρώτα κάνε ειρήνη με  τον αδελφό σου και έπειτα γύρισε να προσφέρεις το δώρο σου». (Ματθαίος 5:23, 24) Μπορείτε να εφαρμόσετε αυτή τη συμβουλή παίρνοντας την πρωτοβουλία να πλησιάσετε τον αδελφό σας. Με ποιον σκοπό; Να “κάνετε ειρήνη” μαζί του. b Για να το πετύχετε αυτό, ίσως χρειαστεί να αναγνωρίσετε ότι έχουν πληγωθεί τα αισθήματά του αντί να το αρνείστε. Αν τον πλησιάσετε με στόχο να αποκαταστήσετε την ειρήνη και αν διατηρήσετε αυτή τη στάση, πιθανότατα οι δυο σας θα μπορέσετε να λύσετε οποιαδήποτε παρεξήγηση, να ζητήσετε συγνώμη ο ένας από τον άλλον και να συγχωρήσετε ο ένας τον άλλον. Όταν καταβάλλετε ιδιαίτερη προσπάθεια για να κάνετε ειρήνη, δείχνετε ότι καθοδηγείστε από τη θεϊκή σοφία.

12, 13. (α) Τι σημαίνει η λέξη που αποδίδεται «λογική» στο εδάφιο Ιακώβου 3:17; (β) Πώς μπορούμε να δείχνουμε ότι είμαστε λογικοί;

¹² «Λογική». Τι σημαίνει να είμαστε λογικοί; Σύμφωνα με κάποιους λογίους, η λέξη ἐπιεικής του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου, η οποία αποδίδεται «λογική» στο εδάφιο Ιακώβου 3:17, είναι δύσκολο να μεταφραστεί. Μεταδίδει την ιδέα τού να είναι κάποιος υποχωρητικός. Ορισμένοι μεταφραστές έχουν χρησιμοποιήσει όρους όπως «ήπια», «υπομονετική» και «καλοσυνάτη». Πώς μπορούμε να δείχνουμε ότι εφαρμόζουμε αυτή την πτυχή της σοφίας που κατεβαίνει από πάνω;

¹³ «Η λογικότητά σας ας γίνει γνωστή σε όλους τους ανθρώπους», λέει το εδάφιο Φιλιππησίους 4:5. Μια άλλη μετάφραση αναφέρει: «Να έχετε τη φήμη ότι είστε λογικοί». (Η Καινή Διαθήκη στη Σύγχρονη Αγγλική [The New Testament in Modern English], του Τζ. Μπ. Φίλιπς) Προσέξτε ότι το θέμα δεν είναι τόσο το πώς βλέπουμε εμείς τον εαυτό μας, αλλά το πώς μας βλέπουν οι άλλοι, πώς είμαστε γνωστοί. Το λογικό άτομο δεν επιμένει πάντα στο γράμμα του νόμου ούτε θέλει να γίνεται πάντα το δικό του. Αντίθετα, είναι πρόθυμο να ακούει τους άλλους και, όταν αυτό είναι κατάλληλο, να υποχωρεί στις επιθυμίες τους. Είναι επίσης ήπιο, όχι τραχύ ούτε απότομο, στις σχέσεις του με τους άλλους. Ενώ αυτό είναι ουσιώδες για όλους τους Χριστιανούς, είναι ιδιαίτερα σημαντικό για εκείνους που υπηρετούν ως πρεσβύτεροι. Η ηπιότητα ελκύει, κάνοντας τους πρεσβυτέρους προσιτούς. (1 Θεσσαλονικείς 2:7, 8) Όλοι πρέπει να αναρωτηθούμε: “Έχω εγώ τη φήμη ότι είμαι καλοσυνάτος, υποχωρητικός και ήπιος;”

14. Πώς μπορούμε να δείχνουμε ότι είμαστε “πρόθυμοι να υπακούμε”;

¹⁴ «Πρόθυμη να υπακούει». Η λέξη εὐπειθής του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου, η οποία αποδίδεται «πρόθυμη να υπακούει», δεν υπάρχει πουθενά αλλού στις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές. Σύμφωνα με έναν λόγιο, αυτή η λέξη «χρησιμοποιείται συχνά για τη στρατιωτική πειθαρχία». Μεταδίδει την ιδέα κάποιου «που πείθεται εύκολα» και είναι «υποτακτικός». Όποιος κατευθύνεται από τη σοφία που κατεβαίνει από πάνω υποτάσσεται αμέσως σε όσα λένε οι Γραφές. Δεν έχει τη φήμη ανθρώπου ο οποίος, όταν αποφασίζει κάτι, μετά δεν αλλάζει  γνώμη ακόμη και αν υπάρχουν στοιχεία που αντικρούουν την άποψή του. Αντίθετα, σπεύδει να αλλάξει γνώμη όταν του παρουσιαστούν σαφείς Βιβλικές αποδείξεις που δείχνουν ότι είχε λάθος στάση ή ότι κατέληξε σε εσφαλμένα συμπεράσματα. Εσείς έχετε αυτή τη φήμη;

15. Τι είναι έλεος, και γιατί είναι κατάλληλο το ότι αναφέρονται μαζί το «έλεος» και οι “καλοί καρποί” στο εδάφιο Ιακώβου 3:17;

¹⁵ «Γεμάτη έλεος και καλούς καρπούς». c Το έλεος αποτελεί σημαντικό μέρος της σοφίας που κατεβαίνει από πάνω, διότι αυτή η σοφία λέγεται ότι είναι «γεμάτη έλεος». Προσέξτε ότι το «έλεος» και οι “καλοί καρποί” αναφέρονται μαζί. Αυτό είναι κατάλληλο, διότι στη Γραφή το έλεος πολύ συχνά αναφέρεται στο ενεργό ενδιαφέρον για τους άλλους, στη συμπόνια που παράγει μια πλούσια σοδειά καλών πράξεων. Ένα εγκυκλοπαιδικό έργο ορίζει το έλεος ως «αίσθημα λύπης για την κακή κατάσταση κάποιου και προσπάθεια να γίνει κάτι για αυτό». Συνεπώς, η θεϊκή σοφία δεν είναι αυστηρή, άκαρδη ή απλώς εγκεφαλική. Απεναντίας, είναι θερμή, εγκάρδια και ευαίσθητη. Πώς μπορούμε εμείς να δείχνουμε ότι είμαστε γεμάτοι έλεος;

16, 17. (α) Εκτός από την αγάπη για τον Θεό, τι μας υποκινεί να συμμετέχουμε στο έργο κηρύγματος, και γιατί; (β) Με ποιους τρόπους μπορούμε να δείχνουμε ότι είμαστε γεμάτοι έλεος;

¹⁶ Ασφαλώς, ένας σημαντικός τρόπος είναι με το να μεταδίδουμε τα καλά νέα της Βασιλείας του Θεού σε άλλους. Τι μας υποκινεί να κάνουμε αυτό το έργο; Πρωταρχικά, η αγάπη για τον Θεό. Αλλά μας υποκινεί και το έλεος, δηλαδή η συμπόνια για τους άλλους. (Ματθαίος 22:37-39) Πολλοί σήμερα είναι «γδαρμένοι και παραπεταμένοι σαν πρόβατα χωρίς βοσκό». (Ματθαίος 9:36) Τους έχουν παραμελήσει και τους έχουν τυφλώσει πνευματικά οι ποιμένες της ψεύτικης θρησκείας. Ως εκ τούτου, δεν γνωρίζουν τη σοφή καθοδήγηση που υπάρχει στον Λόγο του Θεού ούτε τις ευλογίες που σύντομα θα φέρει στη γη η Βασιλεία. Όταν λοιπόν συλλογιζόμαστε τις πνευματικές ανάγκες των ανθρώπων γύρω μας, η εγκάρδια συμπόνια μας  μάς υποκινεί να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να τους μιλήσουμε για τον στοργικό σκοπό του Ιεχωβά.

¹⁷ Με ποιους άλλους τρόπους μπορούμε να δείχνουμε ότι είμαστε γεμάτοι έλεος; Θυμηθείτε την παραβολή του Ιησού για τον Σαμαρείτη που βρήκε έναν ταξιδιώτη να κείτεται στην άκρη του δρόμου, έχοντας πέσει θύμα ληστείας και ξυλοδαρμού. Υποκινούμενος από συμπόνια, ο Σαμαρείτης «ενήργησε με έλεος», δένοντας τις πληγές του και φροντίζοντάς τον. (Λουκάς 10:29-37) Δεν δείχνει αυτό ότι το έλεος περιλαμβάνει το να προσφέρουμε πρακτική βοήθεια σε αυτούς που βρίσκονται σε ανάγκη; Η Γραφή μάς λέει να «κάνουμε το καλό σε όλους αλλά κυρίως σε εκείνους με τους οποίους είμαστε συγγενείς στην πίστη». (Γαλάτες 6:10) Εξετάστε μερικές πιθανότητες. Ένας ηλικιωμένος αδελφός ίσως χρειάζεται μεταφορικό μέσο για τις συναθροίσεις. Μια χήρα στην εκκλησία ίσως χρειάζεται βοήθεια με κάποιες επισκευές στο σπίτι της. (Ιακώβου 1:27) Κάποιο αποθαρρυμένο άτομο ίσως χρειάζεται έναν “καλό λόγο” για να αναπτερωθεί το ηθικό του. (Παροιμίες 12:25) Όταν δείχνουμε έλεος με αυτούς τους τρόπους, αποδεικνύουμε ότι εφαρμόζουμε τη σοφία που κατεβαίνει από πάνω.

18. Αν καθοδηγούμαστε από τη σοφία που κατεβαίνει από πάνω, τι πρέπει να προσπαθούμε να ξεριζώσουμε από την καρδιά μας, και γιατί;

¹⁸ «Αμερόληπτη». Η θεϊκή σοφία είναι υπεράνω φυλετικής προκατάληψης και εθνικής υπερηφάνειας. Αν καθοδηγούμαστε από αυτή τη σοφία, προσπαθούμε να ξεριζώσουμε από την καρδιά μας οποιαδήποτε τάση για εκδήλωση μεροληψίας. (Ιακώβου 2:9) Δεν επιφυλάσσουμε προνομιακή μεταχείριση σε ορισμένους με βάση τη μόρφωσή τους, την οικονομική τους κατάσταση ή τις ευθύνες τους στην εκκλησία. Ούτε καταφρονούμε κάποιους από τους συλλάτρεις μας, όσο ασήμαντοι και αν φαίνονται. Αν ο Ιεχωβά έκανε τέτοια άτομα αποδέκτες της δικής του αγάπης, ασφαλώς και εμείς πρέπει να τους θεωρούμε άξιους της δικής μας αγάπης.

19, 20. (α) Ποια είναι η ιστορία της λέξης ὑποκριτής; (β) Πώς εκδηλώνουμε «ανυπόκριτη αδελφική στοργή», και γιατί είναι σημαντικό αυτό;

¹⁹ «Ανυπόκριτη». Η λέξη ὑποκριτής του πρωτότυπου ελληνικού  κειμένου μπορεί να αναφέρεται σε «έναν ηθοποιό που έπαιζε κάποιον ρόλο». Στην αρχαιότητα, οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι ηθοποιοί φορούσαν μεγάλες μάσκες όταν έπαιζαν. Έτσι λοιπόν, η λέξη ὑποκριτής κατέληξε να αναφέρεται σε κάποιον που προσποιείται ή ψεύδεται. Αυτή η πτυχή της θεϊκής σοφίας θα πρέπει να επηρεάζει, όχι μόνο το πώς φερόμαστε στους συλλάτρεις μας, αλλά και το πώς νιώθουμε για αυτούς.

²⁰ Ο απόστολος Πέτρος ανέφερε ότι η “υπακοή μας στην αλήθεια” πρέπει να έχει ως αποτέλεσμα «ανυπόκριτη αδελφική στοργή». (1 Πέτρου 1:22) Ναι, τη στοργή μας για τους αδελφούς μας δεν πρέπει να την εκδηλώνουμε για επίδειξη. Δεν φοράμε μάσκες ούτε παίζουμε ρόλους για να εξαπατούμε τους άλλους. Η στοργή μας πρέπει να είναι γνήσια, εγκάρδια. Αν συμβαίνει αυτό, θα κερδίζουμε την εμπιστοσύνη των ομοπίστων μας, διότι θα γνωρίζουν ότι είμαστε αυτό που φαινόμαστε. Αυτή η ειλικρίνεια προετοιμάζει το έδαφος για ανοιχτές και έντιμες σχέσεις μεταξύ των Χριστιανών και συμβάλλει στη δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης μέσα στην εκκλησία.

21, 22. (α) Γιατί δεν κατάφερε ο Σολομών να φυλάξει τη σοφία; (β) Πώς μπορούμε εμείς να φυλάξουμε τη σοφία, και πώς θα ωφεληθούμε κάνοντάς το αυτό;

²¹ Η θεϊκή σοφία είναι δώρο από τον Ιεχωβά, και πρέπει να τη φυλάξουμε. Ο Σολομών είπε: «Γιε μου, . . . φύλαξε την πρακτική σοφία και την ικανότητα σκέψης». (Παροιμίες 3:21) Δυστυχώς, ο ίδιος δεν το έκανε αυτό. Αν και παρέμενε σοφός όσο κρατούσε την καρδιά του υπάκουη, στο τέλος οι πολλές ξένες γυναίκες του έκαναν την καρδιά του να παρεκκλίνει από την αγνή λατρεία του Ιεχωβά. (1 Βασιλέων 11:1-8) Η κατάληξη του Σολομώντα δείχνει παραστατικά ότι η γνώση δεν έχει μεγάλη αξία αν δεν τη χρησιμοποιούμε αποτελεσματικά.

²² Πώς μπορούμε εμείς να φυλάξουμε την πρακτική σοφία; Όχι μόνο πρέπει να διαβάζουμε τακτικά τη Γραφή και τις Βιβλικές εκδόσεις που παρέχει «ο πιστός και φρόνιμος δούλος», αλλά επίσης πρέπει να προσπαθούμε να εφαρμόζουμε όσα μαθαίνουμε. (Ματθαίος 24:45) Έχουμε κάθε λόγο να εφαρμόζουμε τη θεϊκή σοφία. Αυτό σημαίνει καλύτερο τρόπο ζωής τώρα. Μας καθιστά ικανούς να “κρατήσουμε γερά την πραγματική ζωή”​—τη ζωή στον νέο κόσμο του Θεού. (1 Τιμόθεο 6:19) Και το σημαντικότερο, καλλιεργώντας τη σοφία που κατεβαίνει από πάνω, πλησιάζουμε περισσότερο την Πηγή κάθε σοφίας, τον Ιεχωβά Θεό.