22-تاراۋ
ومىرىڭدە ‹كوكتەن كەلگەن دانالىقتى› قولداناسىڭ با؟
1—3. ا) بالانىڭ اناسىن انىقتاۋعا قاتىستى داۋدى شەشكەندە، سۇلەيمەن قالاي كەرەمەت دانالىق كورسەتتى؟ ٵ) ەحوبا بىزگە نە بەرۋدى ۋادە ەتكەن جانە بۇعان قاتىستى قانداي سۇراقتار تۋىندايدى؟
بۇل قيىن ماسەلە ەدى: ەكى ايەل ٴبىر بالاعا تالاسىپ، داۋلاسىپ جاتىر. ٴبىر ۇيدە تۇراتىن وسى ايەلدەر اراسىنا بىرنەشە كۇن سالىپ، ەكەۋى دە بالا تابادى. بالانىڭ بىرەۋى شەتىنەيدى دە، ەندى ەكەۋى دە ٴتىرى بالانىڭ اناسى ەكەندىگىنە سەندىرۋگە تىرىسىپ باعۋدا a. ال بولعان جايتتى ٶز كوزىمەن كورگەن ٴتىرى جان جوق. بۇل ٸس تومەنگى سوتتا قارالىپ، ٴبىراق ەش شەشىم تابىلماسا كەرەك. سودان ولار يسرايل پاتشاسى سۇلەيمەننىڭ الدىنا اكەلىنەدى. ول شىندىقتىڭ بەتىن اشا الار ما ەكەن؟
2 سۇلەيمەن ول ەكەۋىن ٴبىراز تىڭداپ وتىرادى دا، سەمسەر الدىرتادى. سوسىن، سەنىمدى كەيىپپەن بالانى ەكى ايەلگە قاق ٴبولىپ بەرۋدى بۇيىرادى. شىن اناسى پاتشانىڭ اياعىنا جىعىلا كەتىپ، بالانى، ىشتەن شىققان شاراناسىن، ەكىنشى ايەلگە بەرە سالۋىن وتىنەدى. ال ول ايەل بالانىڭ شابىلۋىن تالاپ ەتىپ تۇرىپ الادى. ەندى سۇلەيمەنگە شىندىق ايان ەدى. ول انانىڭ ٶز بالاسى دەگەندە جۇرەگى ەلجىرەپ تۇراتىنىن بىلەتىن، ٵرى وسى ٴبىلىمىن تالاستى شەشۋ ٷشىن قولدانادى. سۇلەيمەن نارەستەنى قولىنا تابىستاپ جاتىپ: «ونىڭ اناسى — مىنا ايەل»،— دەگەندە، ٴسابيدىڭ اناسى قانداي جەڭىلدىك سەزىنگەنىن ويلاپ كورشى (پاتشالىقتار 3-جازبا 3:16—27).
3 كەرەمەت دانالىق، سولاي ەمەس پە؟ حالىق سۇلەيمەننىڭ قالاي تورەلىك ەتكەنىن ەستىگەندە، ‹قۇداي بەرگەن اقىلى بار ەكەنىنە كوزدەرى جەتىپ›، قايران قالادى. ٴيا، ونىڭ دانالىعى قۇدايدان كەلگەن سي ەدى. ەحوبا وعان ‹دانا ٵرى قىراعى جۇرەك بەردى› (پاتشالىقتار 3-جازبا 3:12، جد؛ 28). ال ٴبىز جونىندە نە دەۋگە بولادى؟ ٴبىز دە قۇدايدان دانالىق الا الامىز با؟ ٴيا، ويتكەنى سۇلەيمەن كيەلى رۋحتىڭ قوزعاۋ سالۋىمەن: «جاراتقان يە دانالىق سيلار»،— دەپ جازعان (ناقىل سوزدەر 2:6). ەحوبا شىن جۇرەكتەن ىزدەگەندەرگە دانالىقتى — ٴبىلىم، تۇسىنىك پەن قىراعىلىقتى دۇرىس قولدانا ٴبىلۋ قابىلەتىن — سيلاۋدى ۋادە ەتكەن. قالاي ٴبىز كوكتەن كەلگەن دانالىققا يە بولا الامىز؟ سونداي-اق ونى ومىردە قالاي قولدانۋىمىزعا بولادى؟
دانالىققا قالاي كەنەلۋگە بولادى؟
4—7. دانالىققا يە بولۋ ٷشىن قانداي ٴتورت تالاپ قويىلادى؟
4 كوكتەن كەلگەن دانالىققا يە بولۋ ٷشىن، ٴبىز كەمەڭگەر نە جوعارى ٴبىلىمدى بولۋىمىز كەرەك پە؟ جوق. ەحوبا شىققان تەگىمىز بەن العان بىلىمىمىزگە قاراماستان، دانالىق سيلاۋعا دايىن (قورىنتتىقتارعا 1-حات 1:26—29). ٴبىراق ٴبىز ٴبىرىنشى بولىپ ارەكەت ەتۋىمىز كەرەك، ويتكەنى كيەلى كىتاپ ٴبىزدى ‹دانالىققا كەنەلۋگە› شاقىرادى (ناقىل سوزدەر 4:7). مۇنى قالاي ىستەۋگە بولادى؟
5 بىرىنشىدەن، ٴبىز قۇدايدان قورقۋىمىز كەرەك. ‹دانالىقتىڭ باستاۋى «دانالىققا جەتكىزەتىن ٴبىرىنشى قادام»، The New Jerusalem Bible — ٴتاڭىر يەنى تەرەڭ قاستەرلەۋ› (ناقىل سوزدەر 9:10). قۇدايدى تەرەڭ قاستەرلەۋ، نەمەسە ونىڭ الدىنداعى قورقىنىش — شىنايى دانالىقتىڭ نەگىزى. نەگە؟ دانالىق دەگەنىمىز ٴبىلىمدى دۇرىس قولدانا ٴبىلۋ قابىلەتى ەكەنىن ەسىڭە الشى. قۇدايدان قورقۋ — ونىڭ الدىندا شوشىنا ۇرەيلەنۋ ەمەس، ونى قۇرمەت تۇتىپ، ارقا سۇيەپ باس ٴييۋدى بىلدىرەدى. وسى ماعىنادا قورقۋ پايدالى ٵرى زور قوزعاۋشى كۇش بولادى. ول ٴبىزدى قۇدايدىڭ ەركى مەن جولدارىنا قاتىستى بىلىمىمىزگە ساي ٶمىر سۇرۋگە تالپىندىرادى. بۇل — كەرەمەت ٶمىر جولى، ويتكەنى ەحوبانىڭ تالاپتارى ونى ۇستاناتىندارعا ارقاشان زور پايداسىن تيگىزەدى.
6 ەكىنشىدەن، ٴبىز كىشىپەيىل دە قاراپايىم بولۋعا ٴتيىسپىز. بۇل قاسيەتتەرسىز قۇدايدان كەلەتىن دانالىققا كەنەلۋ مۇمكىن ەمەس (ناقىل سوزدەر 11:2). نەگە بۇلاي دەيمىز؟ ەگەر ٴبىز كىشىپەيىل ٵرى قاراپايىم بولساق، بارلىق نارسەنى بىلە بەرمەيتىنىمىزدى، ٴبىزدىڭ ويىمىز ارقاشان دۇرىس بولا بەرمەيتىنىن جانە ەحوبانىڭ وي-نيەتىن ٴبىلىپ الۋىمىز كەرەكتىگىن قۋانا مويىندايتىن بولامىز. ەحوبا «تاكاپپارلارعا قارسى تۇرادى»، ال شىن جۇرەكتەن كىشىپەيىلدەرگە دانالىق سيلايدى (جاقىپ 4:6).
7 ۇشىنشىدەن، قۇداي ٴسوزىن وقۋىمىز كەرەك. ەحوبا ٶز دانالىعىن ٴسوزى ارقىلى اشادى. دانالىققا كەنەلۋ ٷشىن ٴبىراز كۇش سالىپ، ونى ىزدەۋ قاجەت (ناقىل سوزدەر 2:1—5). ٴتورتىنشى تالاپ — دۇعا. ەگەر شىن كوڭىلدەن قۇدايدان دانالىق سۇراساق، ول جومارتتىقپەن بەرەدى (جاقىپ 1:5). كيەلى رۋحىنىڭ كومەگىن سۇراپ ايتقان دۇعالارىمىز جاۋاپسىز قالمايدى. قۇداي رۋحى كيەلى كىتاپتان قيىنشىلىقتارىمىزدى شەشۋگە، قاۋىپ-قاتەردەن اۋلاق بولۋعا جانە دانا شەشىمدەر قابىلداۋعا كومەكتەسەتىن قازىنا تابۋعا قابىلەت بەرەدى (لۇقا 11:13).
دانالىققا كەنەلۋ ٷشىن، ونى ىزدەۋگە ٴبىراز كۇش سالۋ قاجەت
8. قۇدايدان كەلگەن دانالىققا شىنىمەن كەنەلگەنىمىز نەدەن كورىنەدى؟
8 ون جەتىنشى تاراۋدان بىلگەنىمىزدەي، ەحوبانىڭ دانالىعى ناقتى ارەكەتتەردەن كورىنەدى. سوندىقتان قۇدايدان كەلگەن دانالىققا شىنىمەن كەنەلگەنىمىز ٴجۇرىس-تۇرىسىمىزدان كورىنىپ تۇرادى. قۇدايدان كەلگەن دانالىقتىڭ جەمىستەرىن شاكىرت جاقىپ بىلاي سۋرەتتەگەن: «جوعارىدان كەلگەن دانالىق: ەڭ الدىمەن، تازا، سونان سوڭ بەيبىت، پاراساتتى، بويسۇنۋعا دايىن، قايىرىمدىلىق پەن يگى جەمىستەرگە تولى، الالامايدى، ەكى ٴجۇزدى ەمەس» (جاقىپ 3:17، جد). قۇدايدان كەلگەن دانالىقتىڭ ٵربىر قىرىن قاراستىرعان سايىن، وزىمىزدەن بىلاي دەپ سۇراعانىمىز ابزال: «ومىرىمدە جوعارىدان كەلگەن دانالىقتى قولدانىپ ٴجۇرمىن بە؟»
«تازا، سونان سوڭ بەيبىت»
9. تازا بولۋ دەگەن نەنى بىلدىرەدى جانە نەگە تازالىقتىڭ دانالىققا ٴتان جەمىستەردىڭ اراسىندا ٴبىرىنشى تۇرعانى ورىندى؟
9 «ەڭ الدىمەن، تازا». تازا بولۋ سىرتتاي عانا ەمەس، ىشتەي دە كىرشىكسىز ٵرى ارامدالماعان دەگەندى بىلدىرەدى. كيەلى كىتاپتا دانالىق جۇرەكپەن بايلانىستىرىلادى، ٴبىراق جامان وي مەن زۇلىم پيعىل ارامداعان جۇرەككە كوكتەن كەلگەن دانالىق ەنە المايدى (ناقىل سوزدەر 2:10؛ ماتاي 15:19، 20). ال جۇرەگىمىز كەمەلسىز ادام ٷشىن مۇمكىن شامادا تازا بولسا، جاماندىققا جولاماي، جاقسىلىق ىستەيتىن بولامىز (ٴزابۋر 37:27 [36:27]؛ ناقىل سوزدەر 3:7). ولاي بولسا، دانالىققا ٴتان جەمىستەردىڭ اراسىندا تازالىقتىڭ ٴبىرىنشى تۇرعانى ورىندى ەمەس پە؟ سونداي-اق ەگەر ونەگەلىك جانە رۋحاني جاعىنان تازا بولماساق، دانالىقتىڭ باسقا قىرلارىن شىنىمەن تانىتا الامىز دەۋگە بولا ما؟
10، 11. ا) نەگە ٶزارا تاتۋ بولعانىمىزدىڭ ماڭىزى زور؟ ٵ) ەگەر باۋىرلاسىڭدى رەنجىتىپ قويعانداي سەزىنسەڭ، تاتۋلاستىرۋشى ەكەنىڭدى قالاي كورسەتۋىڭە بولادى؟ (سىلتەمەنى دە ەسكەر)
10 «سودان سوڭ بەيبىت». كوكتەن كەلگەن دانالىق قۇداي رۋحىنىڭ جەمىسىنىڭ ٴبىر قىرىنا جاتاتىن تىنىشتىققا، نەمەسە بەيبىت بولۋعا، تالپىندىرادى (عالاتتىقتارعا 5:22). ٴبىز ەحوبانىڭ حالقىن ٶزارا بىرىكتىرەتىن تاتۋلىقتى بۇزۋدان اۋلاق بولۋعا تىرىسامىز (ەفەستىكتەرگە 4:3). سونداي-اق تاتۋلىق بۇزىلعان جەردە ونى قايتا ورناتۋ ٷشىن قولدان كەلگەننىڭ ٴبارىن ىستەيمىز. نەگە بۇل ماڭىزدى؟ كيەلى كىتاپتا بىلاي دەلىنگەن: «تاتۋ بولىڭدار! سوندا سۇيىسپەنشىلىك پەن تىنىشتىقتىڭ قاينار كوزى — قۇداي سەندەرگە جار بولادى» (قورىنتتىقتارعا 2-حات 13:11). دەمەك، ٴبىز ٶزارا تاتۋلىق ساقتاعان ۋاقىتتىڭ بارىندە تىنىشتىقتىڭ قاينار كوزى — قۇداي بىزبەن بىرگە بولادى. باۋىرلاستارىمىزعا قالاي قارايتىنىمىزدىڭ ەحوبامەن قارىم-قاتىناسىمىزبەن تىكەلەي بايلانىسى بار. قالاي ٴبىز ٶزىمىزدى تاتۋلاستىرۋشى رەتىندە تانىتا الامىز؟ ٴبىر مىسالدى قاراستىرىپ كورەيىك.
11 ەگەر باۋىرلاسىڭدى رەنجىتىپ قويعانداي سەزىنسەڭ، نە ىستەگەنىڭ دۇرىس؟ يسا: «سونىمەن سەن قۇدايعا ارناعان سي-تارتۋىڭدى قۇرباندىق ۇستەلىنە الىپ بارعاندا، ەگەر باۋىرلاسىڭنىڭ وزىڭە وكپەلەپ جۇرگەنى سول جەردە ەسىڭە ٴتۇسىپ كەتسە، الىپ كەلگەنىڭدى سوندا قالدىر دا، باۋىرلاسىڭا بارىپ، ونىمەن تاتۋلاس! بۇدان كەيىن قايتىپ كەلىپ، سي-تارتۋىڭدى قۇدايعا باعىشتا»،— دەگەن (ماتاي 5:23، 24). باۋىرلاسىڭا ٴبىرىنشى بولىپ بارۋ ارقىلى وسى كەڭەستى قولدانۋىڭا بولادى. قانداي ماقساتپەن بارۋ كەرەك؟ ‹تاتۋلاسۋ› ماقساتىمەن b. بۇل ٷشىن ونىڭ سەزىمى جارالى ەكەنىن مويىنداپ، مۇنى ەلەۋسىز قالدىرماۋىڭ كەرەك. سەنىڭ كوزدەگەنىڭ تاتۋلاسۋ بولىپ، ٵرى سول بەتىڭنەن تايماساڭ، ٴبىر-ٴبىرىڭدى ٴتۇسىنىپ، كەشىرە الۋلارىڭ ابدەن مۇمكىن. ەگەر ٴبىرىنشى بولىپ ارەكەت ەتەر بولساڭ، قۇدايدىڭ دانالىعىن باسشىلىققا الاتىنىڭدى كورسەتەسىڭ.
«پاراساتتى، بويسۇنۋعا دايىن»
12، 13. ا) جاقىپ 3:17 دە «پاراساتتى» دەپ اۋدارىلعان ٴسوزدىڭ ماعىناسى قانداي؟ ٵ) ٴبىز پاراساتتى ەكەندىگىمىزدى قالاي پاش ەتە الامىز؟
12 «پاراساتتى». پاراساتتى بولۋ دەگەن نەنى بىلدىرەدى؟ عالىمداردىڭ ايتۋىنشا، جاقىپ 3:17 دە «پاراساتتى» دەپ اۋدارىلعان ٴتۇپنۇسقاداعى گرەك ٴسوزىنىڭ ماعىناسىن جەتكىزۋ وڭاي ەمەس. بۇل ٴسوز يلىككىش بولۋ دەگەن ويعا نۇسقايدى. كەيبىر اۋدارماشىلار «ٴتوزىمدى»، «جۇمساق» جانە «ٸلتيپاتتى» دەگەن سوزدەردى قولدانعان. دانالىقتىڭ وسى ٴبىر قىرى ٴبىزدىڭ ومىرىمىزدەن ورىن الاتىنىن قالاي كورسەتۋگە بولادى؟
13 فىلىپىلىكتەرگە 4:5 تە: «سەندەردىڭ كىشى پەيىل [«پاراساتتى»، جد] ەكەندەرىڭدى ەلدىڭ ٴبارى كورە السىن»،— دەلىنگەن. وزگە ٴبىر اۋدارمادا: «پاراساتتىلىقتارىڭمەن تانىمال بولىڭدار»،— دەلىنەدى (د. ب. فيلليپس، The New Testament in Modern English). بايقاساڭ، اڭگىمە ٴبىزدىڭ ٶزىمىز تۋرالى نە ويلايتىنىمىزدا ەمەس، وزگەلەر ٴبىز تۋراسىندا نە ويلايدى نەمەسە ٴبىز قاي جاعىنان تانىمال ەكەندىگىمىزدە. پاراساتتى ادام زاڭنىڭ ٵر ٵرپىن قاتىپ ۇستانبايدى، سونداي-اق تەك ٶز دەگەنىنەن قايتپاي تۇرىپ المايدى. قايتا، وزگەلەرگە قۇلاق اسىپ، لايىقتى جەردە ولاردىڭ ايتقانىنا كونۋگە دايىن. سونداي-اق وزگەلەرگە دورەكىلىك جاسامايدى، جۇمساق. ارينە، بارلىق ماسىحشىلەر وسىنداي بولۋ كەرەك، ٴبىراق بۇل اسىرەسە اقساقالدار ٷشىن ماڭىزدى. جۇمساقتىق — تارتىمدى قاسيەت، ونداي اقساقالدارعا وزگەلەر ٷيىر بولادى (سالونيقالىقتارعا 1-حات 2:7، 8). ٴبارىمىزدىڭ دە وزىمىزدەن: «مەن وزگەلەرگە مۇقيات، ىمىراشىل ٵرى جۇمساق ادام رەتىندە تانىمالمىن با؟»— دەپ سۇراعانىمىز دۇرىس.
14. «بويسۇنۋعا دايىن» ەكەنىمىزدى قالاي كورسەتۋگە بولادى؟
14 «بويسۇنۋعا دايىن». گرەك تىلىنەن «بويسۇنۋعا دايىن» دەپ اۋدارىلعان ٴسوز گرەك جازبالارىنىڭ باسقا ەش جەرىندە كەزدەسپەيدى. ٴبىر عالىمنىڭ تۇسىندىرۋىنە ساي، بۇل ٴسوز «ٴجيى اسكەري تارتىپكە قاتىستى قولدانىلادى». مۇنىڭ استارىندا «كونبىس»، «ٴتىل العىش» دەگەن وي جاتىر. جوعارىدان كەلگەن دانالىقتى باسشىلىققا الاتىن ادام جازبالاردا ايتىلعاندارعا مويىنسۇنۋعا دايىن. ول قابىلداپ قويعان شەشىمىنە قايشى كەلەتىن جايتتار كورسەتىلسە دە، ٶز دەگەنىنەن قايتپاي تابان تىرەسىپ تۇراتىن ادام رەتىندە تانىمال ەمەس. قايتا، جازبالارعا نەگىزدەپ كوزقاراسىنىڭ دۇرىس ەمەس ەكەنى كورسەتىلسە، وزگەرىس جاساۋعا دايىن بولادى. سەنى وزگەلەر وسىنداي ادام رەتىندە بىلە مە؟
«قايىرىمدىلىق پەن يگى جەمىستەرگە تولى»
15. قايىرىمدىلىق دەگەن نە جانە نەگە جاقىپ 3:17 دە «قايىرىمدىلىق» پەن «يگى جەمىستەر» دەگەن سوزدەردىڭ بىرگە قولدانىلعانى ورىندى؟
15 «قايىرىمدىلىق پەن يگى جەمىستەرگە تولى» c. قايىرىمدىلىق — جوعارىدان كەلگەن دانالىقتىڭ ماڭىزدى قىرى، سوندىقتان مۇنداي دانالىق ‹قايىرىمدىلىققا تولى› دەلىنەدى. «قايىرىمدىلىق» پەن ‹يگى جەمىستەردىڭ› بىرگە ايتىلعانىنا كوڭىل ٴبولشى. بۇل ورىندى دا، ويتكەنى كيەلى كىتاپقا ساي، قايىرىمدىلىق كوپ جاعدايدا وزگەلەرگە دەگەن قامقورلىقتى، ياعني مولىنان يگىلىك ىستەۋگە تالپىندىراتىن جاناشىرلىق سەزىمىن، بىلدىرەدى. ٴبىر انىقتامالىق ەڭبەكتە قايىرىمدىلىققا «بىرەۋدىڭ باقىتسىزدىعىنا ورتاقتاسۋ، وعان كومەكتەسۋگە تىرىسۋ» دەگەن انىقتاما بەرىلگەن. دەمەك، قۇدايدىڭ دانالىعى — سەزىمسىز، سۋىق نەمەسە ميداعى دەرەكسىز نارسە ەمەس. كەرىسىنشە، جىلى ٵرى تارتىمدى. قايىرىمدىلىققا تولى ەكەندىگىمىزدى قالاي كورسەتۋگە بولادى؟
16، 17. ا) قۇدايعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىككە قوسا، ۋاعىز ايتۋعا ٴبىزدى نە تالپىندىرۋى كەرەك جانە نەگە؟ ٵ) قايىرىمدىلىققا تولى ەكەنىمىزدى قالاي كورسەتۋگە بولادى؟
16 ارينە، مۇنىڭ باستى جولى — قۇداي پاتشالىعى تۋرالى ىزگى حاباردى ۋاعىزداۋ. بۇعان ٴبىزدى نە تالپىندىرۋى كەرەك؟ ەڭ الدىمەن، قۇدايعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك. ٴبىراق ٴبىزدى وزگەلەرگە دەگەن قايرىمدىلىق نەمەسە جاناشىرلىق تا تالپىندىرادى (ماتاي 22:37—39). بۇگىندە كوپ ادام «باعۋشىسى جوق قويلارداي قالجىراعان بەيشارا» كۇيدە (ماتاي 9:36). جالعان دىندەردىڭ باعۋشىلارى ولاردى ەلەۋسىز قالدىرىپ، رۋحاني سوقىر ەتىپ وتىر. سوندىقتان ولار قۇداي سوزىندەگى دانا باسشىلىقتان دا، پاتشالىقتىڭ جاقىندا جەر بەتىنە توگەتىن باتالارىنان دا بەيحابار. اينالاداعىلاردىڭ رۋحاني مۇقتاجدىقتارى جايلى ويلاعاندا، ولارعا شىن جۇرەكتەن جانىمىز اشىپ، ەحوبانىڭ سۇيىسپەنشىلىككە تولى نيەتى تۋرالى ايتۋ ٷشىن قولدان كەلگەننىڭ ٴبارىن ىستەۋگە تالپىنامىز.
وزگەلەرگە قايىرىمدىلىق، نەمەسە جاناشىرلىق، تانىتۋ ارقىلى ‹جوعارىدان كەلگەن دانالىقتى› كورسەتەمىز
17 قايىرىمدىلىققا تولى ەكەنىمىزدى تاعى قالاي كورسەتۋگە بولادى؟ قاراقشىلار توناپ، سوققىعا جىعىپ، جول بويىنا تاستاپ كەتكەن كىسىگە تاپ بولعان ساماريالىق تۋرالى يسانىڭ استارلى اڭگىمەسىن ەسىڭە الشى. ساماريالىق كىسىنىڭ جاناشىرلىعى ونىڭ جارالارىن جۋىپ-شايىپ، قامقورلىقپەن ‹قايىرىمدىلىق كورسەتۋگە› تالپىندىرادى (لۇقا 10:29—37). بۇدان مۇقتاجدارعا قول ۇشىن بەرۋ دە قايىرىمدىلىققا جاتاتىنى كورىنەدى ەمەس پە؟ كيەلى كىتاپتا ‹بارلىق ادامدارعا، اسىرەسە سەنىمى ٴبىر باۋىرلاستارىمىزعا، جاقسىلىق ىستەۋىمىز› كەرەك ەكەندىگى جازىلعان (عالاتتىقتارعا 6:10). مۇنىڭ بىرنەشە جولىن قاراستىرىپ كورەيىك. بالكىم، ەگدە باۋىرلاستى قاۋىم كەزدەسۋىنە اپارىپ-اكەلۋ كەرەك شىعار. قاۋىمداعى جەسىر باۋىرلاستىڭ ٷيى جوندەۋدى قاجەت ەتىپ تۇرۋى مۇمكىن (جاقىپ 1:27). ەڭسەسى ٴتۇسىپ جۇرگەن ٴماسىحشى كوڭىلىنە مەدەۋ بولاتىن «جاقسى سوزگە» مۇقتاج شىعار (ناقىل سوزدەر 12:25). وسىلايشا قايىرىمدىلىق كورسەتەر بولساق، كوكتەن كەلگەن دانالىقتى ومىردە قولداناتىنىمىزدى دالەلدەيمىز.
«الالامايدى، ەكى ٴجۇزدى ەمەس»
18. جوعارىدان كەلگەن دانالىقتى باسشىلىققا الار بولساق، نەدەن ارىلۋعا كۇش سالۋعا ٴتيىسپىز جانە نەگە؟
18 «الالامايدى». قۇدايدىڭ دانالىعى الالاۋشىلىق پەن ۇلتجاندىقتان اۋلاق. وسىنداي دانالىقتى باسشىلىققا الار بولساق، الالاۋعا دەگەن كەز كەلگەن بەيىمدىلىكتەن ارىلۋعا كۇش سالامىز (جاقىپ 2:9). ٴبىز ٴبىلىم دەڭگەيىنە، ٵل-اۋقاتتىلىعىنا نەمەسە قاۋىمداعى جاۋاپكەرشىلىگىنە قاراي الدەكىمگە ەرەكشە قارامايمىز، سونداي-اق قانشالىقتى قاراپايىم بولىپ كورىنبەسىن، باۋىرلاسىمىزدى كەمسىتپەيمىز. ەگەر ەحوبانىڭ ٶزى ولاردى سۇيىسپەنشىلىگىنە بولەپ وتىرسا، ٴبىز ولاردى ودان بەتەر ٴسۇيۋىمىز كەرەك ەمەس پە؟
19، 20. ا) «ەكى ٴجۇزدى» دەگەندى بىلدىرەتىن گرەك ٴسوزى قايدان شىققان؟ ٵ) باۋىرلاستارىمىزدى ‹شىن جۇرەكتەن سۇيەتىنىمىزدى› قالاي كورسەتەمىز جانە نەگە بۇنىڭ ماڭىزى زور؟
19 «ەكى ٴجۇزدى ەمەس». «ەكى ٴجۇزدى» دەگەندى بىلدىرەتىن گرەك ٴسوزى «ٴرولىن ويناپ جاتقان ارتىسكە» نۇسقايدى. ەرتەدە گرەك جانە ريم ارتىستەرى ويىن كەزىندە ۇلكەن بەتپەردە تاعاتىن. سوندىقتان «ەكى ٴجۇزدى» دەگەندى بىلدىرەتىن گرەك ٴسوزى ايلاكەر نەمەسە جاساندى قىلىق كورسەتەتىن ادامعا قولدانىلاتىن. دانالىقتىڭ وسى قىرى ٶزىمىزدى باسقالارمەن قالاي ۇستايتىنىمىزعا عانا ەمەس، شىندىعىندا ولار تۋرالى قانداي ويدا ەكەندىگىمىزگە دە اسەر ەتۋى كەرەك.
20 ەلشى پەتىر شىندىققا مويىنسۇنعانىمىز باۋىرلاستارىمىزعا دەگەن ‹ناعىز سۇيىسپەنشىلىككە كەنەلۋگە› تالپىندىراتىنىن ايتقان (پەتىردىڭ 1-حاتى 1:22). ٴيا، باۋىرلاستارعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىمىز جاساندى بولماۋى كەرەك. ٴبىز كوزبوياۋشىلىق جاساپ، ٶز ٴرولىن وينايتىن ارتىستەردەي بەتپەردە كيمەيمىز. ٴبىزدىڭ سەزىمدەرىمىز شىنايى بولۋعا ٴتيىس. سولاي ەتەر بولساق، باۋىرلاستارىمىزدىڭ سەنىمىنە يە بولامىز، ويتكەنى ولار ٸسىمىزدىڭ نيەتىمىزگە ساي ەكەنىن كورەتىن بولادى. ال مۇنداي شىنايىلىق ماسىحشىلەر اراسىندا اشىق تا شىنشىل قارىم-قاتىناستىڭ بولۋىنا جول اشادى، ٵرى قاۋىمدا سەنىمدىلىك رۋحىنىڭ ورناۋىنا ىقپال ەتەدى.
«دانالىقتى ساقتاپ ٴجۇر»
21، 22. ا) نەگە سۇلەيمەن دانالىقتى ساقتاي المادى؟ ٵ) قالاي ٴبىز دانالىقتى ساقتاي الامىز جانە بۇنىڭ قانداي پايداسى بار؟
21 كوكتەن كەلەتىن دانالىق — ەحوبانىڭ سيى. ٴبىز ونى ساقتاپ ٴجۇرۋىمىز كەرەك. سۇلەيمەن: «ەي، بالام... دۇرىس وي [«دانالىق»، جد] مەن ەستىلىكتى ساقتاپ ٴجۇر ٵر ۋاقىتتا»،— دەگەن (ناقىل سوزدەر 3:21). وكىنىشكە وراي، سۇلەيمەننىڭ ٶزى ولاي ەتە المادى. ول جۇرەگى مويىنسۇنعىش بولعان ۋاقىتتىڭ بارىندە دانالىقتى ساقتاپ ٴجۇردى. ٴبىراق اقىرىندا كوپ شەتەلدىك ايەلدەر الىپ، ولار ونىڭ جۇرەگىن ەحوباعا دەگەن شىنايى عيباداتتان بۇرىپ اكەتتى (پاتشالىقتار 3-جازبا 11:1—8). ەگەر دۇرىس قولدانبايتىن بولساق، ٴبىلىمنىڭ ەشبىر پايداسى جوق ەكەنىن سۇلەيمەننىڭ مىسالىنان كورىپ وتىرمىز.
22 قالاي ٴبىز دانالىقتى ساقتاي الامىز؟ كيەلى كىتاپتى جانە «ادال دا اقىلدى قۇل» قامتاماسىز ەتىپ وتىرعان ادەبيەتتەردى ۇنەمى وقىپ قانا قويۋ جەتكىلىكسىز، ٴبىز بىلگەندەرىمىزدى قولدانۋعا تىرىسۋىمىز كەرەك (ماتاي 24:45، جد). قۇدايدان كەلگەن دانالىقتى ٸس جۇزىندە قولدانۋعا بىزدە بارلىق نەگىز بار. بۇل — ەڭ كەرەمەت ٶمىر جولى. سول ارقىلى ٴبىز «شىنايى ٶمىردى» — قۇدايدىڭ جاڭا دۇنيەسىندەگى ٶمىردى — بەرىك ۇستانا الامىز (تىموتەگە 1-حات 6:19). ال، ەڭ باستىسى، جوعارىدان كەلگەن دانالىققا يە بولۋ ٴبىزدى دانالىق اتاۋلىنىڭ قاينار كوزى ەحوبا قۇدايعا جاقىنداتادى.
a پاتشالىقتار 3-جازبا 3:16 عا (جد) ساي، بۇل ەكى ايەل جەزوكشە بولعان. «كيەلى جازبالاردى ٴتۇسىنۋ» ەنسيكلوپەدياسىندا بىلاي دەلىنەدى: «ولاردىڭ بۇلاي اتالۋ سەبەبى جەزوكشەلىكتى كاسىپ ەتكەندىكتەن ەمەس، ازعىندىق جاساعاندىقتان بولسا كەرەك. بۇل ايەلدەر ياھۋدي بولۋى ىقتيمال، دەسە دە باسقا ۇلتتان شىققان بولۋى ابدەن مۇمكىن».
b گرەك تىلىنەن «تاتۋلاس» دەپ اۋدارىلعان تىركەس «وشتەستىكتەن دوستىققا ٶتۋ، قايتادان دوستاسۋ، اراقاتىناستى قالپىنا كەلتىرۋ نە تىگىسىن جاتقىزۋ» دەگەن ويعا نۇسقايدى. دەمەك، سەنىڭ ماقساتىڭ جاعدايدى وزگەرتىپ، مۇمكىندىگىنشە وكپەلەگەن ادامدى جۇرەگىندەگى رەنىشتەن ارىلتۋ بولۋ كەرەك (ريمدىكتەرگە 12:18).
c باسقا ٴبىر اۋدارمادا بۇل سوزدەر «جاناشىرلىق پەن يگى ىستەرگە تولى» دەپ اۋدارىلعان (چارلز ب. ۋيليامس، A Translation in the Language of the People).
