1-3. (a) Salamun kif wera għerf taʼ l-​għaġeb fil-​mod kif ħa ħsieb it-​tilwima dwar min kienet omm it-​tarbija? (b) Jehovah xi jwiegħed li jagħtina, u liema mistoqsijiet iqumu?

 KIEN każ diffiċli—żewġ nisa kienu qed jiġġieldu fuq tarbija. In-​nisa kienu joqogħdu f’dar waħda, u t-​tnejn li huma kienu wildu iben, bi ftit jiem differenza minn xulxin. Tarbija minnhom kienet mietet, u issa kull waħda min-​nisa kienet qed tgħid li hija omm it-​tarbija l-​ħajja. * Ma kien hemm l-​ebda xhud ieħor li ra x’ġara. X’aktarx li l-​każ kien instemaʼ f’qorti iżgħar imma ma kienx ġie deċiż. Finalment, it-​tilwima ttieħdet quddiem Salamun, is-​sultan taʼ Iżrael. Kien hu se jirnexxilu jikxef il-​verità?

² Wara li għamel ftit tal-​ħin jismaʼ waqt li n-​nisa bdew jitlewmu, Salamun talab li jnewlulu xabla. Imbagħad, donnu b’konvinzjoni qawwija, hu ordna li t-​tifel jinqasam fi tnejn, u kull mara tieħu nofs. Fil-​pront, l-​omm vera talbet bil-​ħrara lis-​sultan biex jagħti lit-​tarbija—l-​għażiż binha—lill-​mara l-​oħra. Imma l-​mara l-​oħra baqgħet tinsisti li t-​tifel jinqasam fi tnejn. Issa Salamun skopra x’kienet il-​verità. Kien jaf il-​mogħdrija tenera li għandha omm għal bin ġufha, u uża dak l-​għarfien biex isolvi din it-​tilwima. Immaġina kemm ħadet ir-​ruħ l-​omm meta Salamun taha t-​tarbija tagħha u qal: “Dik hi ommha.”—1 Slaten 3:16-​27.

³ Għerf taʼ l-​għaġeb, hux veru? Meta n-​nies semgħu kif Salamun kien solva l-​każ, huma baqgħu mistagħġbin, “għax  raw li fih kellu l-​għerf taʼ Alla.” Iva, l-​għerf taʼ Salamun kien rigal divin. Jehovah kien tah “moħħ għaref u għaqli.” (1 Slaten 3:12, 28) Imma xi ngħidu għalina? Nistgħu aħna wkoll naqilgħu għerf mingħand Alla? Iva, għax Salamun ġie mnebbaħ jikteb: “Il-​Mulej jagħti l-​għerf.” (Proverbji 2:6) Jehovah iwiegħed li jagħti l-​għerf—l-​abbiltà li nużaw tajjeb l-​għarfien, il-​fehma, u d-​dixxerniment—lil dawk li jfittxuh bis-​sinċerità. Kif nistgħu niksbu għerf li ġej minn fuq? U kif nistgħu nħaddmuh f’ħajjitna?

4-7. X’inhuma erba’ ħtiġijiet biex niksbu l-​għerf?

⁴ Irid ikollna intelliġenza jew skola kbira sabiex naqilgħu għerf mingħand Alla? Le. Jehovah lest li jaqsam l-​għerf tiegħu magħna, ġejjin minfejn ġejjin u għandna kemm għandna skola. (1 Korintin 1:26-​29) Imma rridu nieħdu l-​inizjattiva, għax il-​Bibbja tħeġġiġna biex ‘niksbu l-​għerf.’ (Proverbji 4:7) Dan kif nistgħu nagħmluh?

⁵ L-​ewwel, irridu nibżgħu minn Alla. “Il-​biżaʼ tal-​Mulej hu l-​bidu taʼ l-​għerf [“l-​ewwel pass lejn l-​għerf,” The New English Bible],” jgħid Proverbji 9:10. Il-​biżaʼ minn Alla huwa l-​pedament taʼ l-​għerf veru. Għala? Tinsiex li l-​għerf jinvolvi l-​abbiltà li nużaw l-​għarfien b’suċċess. Il-​biżaʼ minn Alla ma jfissirx li ninżlu gods quddiemu bit-​twerwir, imma li mmilu quddiemu b’riverenza, rispett, u fiduċja. Dan il-​biżaʼ huwa bnin u għandu qawwa kbira li jimmotivana. Iqanqalna biex inġibu ħajjitna fi qbil ma’ l-​għarfien tagħna dwar ir-​rieda t’Alla u l-​mod kif jagħmel l-​affarijiet. Ma nistgħux naqbdu triq oħra iktar għaqlija, għax il-​livelli taʼ Jehovah dejjem jipproduċu l-​aqwa benefiċċji għal dawk li jsegwuhom.

⁶ It-​tieni, għandna nkunu umlin u modesti. Ma jistax ikollna l-​għerf mingħand Alla mingħajr l-​umiltà u l-​modestja. (Proverbji 11:2) Għala? Jekk inkunu umlin u modesti, se nkunu lesti li nammettu li ma nafux kollox, li l-​opinjonijiet  tagħna m’humiex dejjem tajbin, u li għandna bżonn inkunu nafu kif jaħsibha Jehovah dwar l-​affarijiet. Jehovah “jieqaf lill-​kburi,” imma jogħġbu jagħti l-​għerf lil dawk li huma umlin f’qalbhom.—Ġakbu 4:6.

⁷ It-​tielet ħaġa essenzjali hi l-​istudju tal-​Kelma miktuba t’Alla. L-​għerf taʼ Jehovah jintwera fil-​Kelma tiegħu. Biex niksbu dan l-​għerf, irridu nagħmlu l-​isforz biex inħaffru għalih. (Proverbji 2:1-​5) Ir-​raba ħtieġa hi t-​talb. Jekk nitolbu bis-​sinċerità lil Alla għall-​għerf, hu se jkun ġeneruż u jagħtihulna. (Ġakbu 1:5) Hu mhux sejjer ma jweġibx it-​talb tagħna biex jgħinna bl-​ispirtu tiegħu. U bl-​ispirtu tiegħu nistgħu nsibu t-​teżori fil-​Kelma tiegħu li jistgħu jgħinuna nsolvu l-​problemi, niskansaw il-​perikli, u nieħdu deċiżjonijiet għaqlin.—Luqa 11:13.

8. Jekk verament ksibna l-​għerf mingħand Alla, dan kif se jidher?

⁸ Bħalma rajna f’Kapitlu 17, l-​għerf taʼ Jehovah huwa prattiku. Għaldaqstant, jekk verament ksibna l-​għerf mingħand Alla, dan se jidher bil-​mod kif inġibu ruħna. Id-​dixxiplu Ġakbu ddeskriva l-​frott taʼ l-​għerf divin meta kiteb: “L-​għerf li ġej minn fuq hu l-​ewwelnett safi, imbagħad iġib il-​paċi, hu raġunevoli, lest li jobdi, mimli ħniena u frott tajjeb, ma jagħmilx distinzjonijiet parzjali, mhux ipokrita.” (Ġakbu 3:17, NW ) Hekk kif niddiskutu kull wieħed minn dawn l-​aspetti taʼ l-​għerf divin, nistgħu nistaqsu lilna nfusna, ‘Qiegħed l-​għerf li ġej minn fuq jaħdem f’ħajti?’

9. X’jiġifieri li nkunu safjin, u għala huwa xieraq li s-​safa hi l-​ewwel kwalità taʼ l-​għerf li tissemma fil-​lista?

⁹ “L-​ewwelnett safi.” Li nkunu safjin ifisser li nkunu puri u mhux imniġġsin, mhux biss minn barra imma wkoll minn ġewwa. Il-​Bibbja torbot l-​għerf mal-​qalb, imma l-​għerf mis-​sema ma jistax jidħol f’qalb li hija mniġġsa bi ħsibijiet, xewqat, u motivi ħżiena. (Qwiel 2:10, Saydon; Mattew 15: 19, 20) Madankollu, jekk qalbna hija safja—jiġifieri, kemm jistaʼ  jkun għal bnedmin imperfetti—se ‘nitbiegħdu mill-​ħażen u nagħmlu t-​tajjeb.’ (Salm 37:27; Proverbji 3:7) M’huwiex xieraq li s-​safa hija l-​ewwel kwalità taʼ l-​għerf li tissemma fil-​lista? Wara kollox, jekk ma nkunux nodfa moralment u spiritwalment, kif nistgħu tassew nirriflettu l-​kwalitajiet l-​oħra taʼ l-​għerf li ġej minn fuq?

10, 11. (a) Għala huwa importanti li nkunu wħud li nġibu l-​paċi? (b) Jekk tinduna li tkun offendejt lil xi ħadd minn sħabek fit-​twemmin, kif tistaʼ turi li int persuna li trid tagħmel paċi? (Ara wkoll in-​nota taʼ taħt.)

¹⁰ “Imbagħad iġib il-​paċi.” L-​għerf mis-​sema jqanqalna biex infittxu l-​paċi, li hija frotta taʼ l-​ispirtu t’Alla. (Galatin 5:22) Aħna nistinkaw biex nevitaw li nfixklu r-​“rabta tas-​sliem” li tgħaqqad lin-​nies taʼ Jehovah. (Efesin 4:3) Aħna wkoll nagħmlu l-​aħjar li nistgħu biex nerġgħu nġibu l-​paċi meta din tiġi mfixkla. Dan għala hu importanti? Il-​Bibbja tgħid: “Żommu s-​sliem, u Alla taʼ l-​imħabba u s-​sliem ikun magħkom.” (2 Korintin 13:11) Għalhekk, sakemm inkomplu nżommu l-​paċi, l-​Alla tal-​paċi se jkun magħna. Il-​mod kif nittrattaw lill-​aduraturi sħabna jeffettwa direttament ir-​relazzjoni tagħna ma’ Jehovah. Kif nistgħu nuru li aħna persuni li rridu nagħmlu paċi? Ikkunsidra eżempju wieħed.

¹¹ X’għandek tagħmel jekk tinduna li tkun offendejt lil xi ħadd minn sħabek fit-​twemmin? Ġesù qal: “Mela jekk tkun qiegħed ittalla’ l-​offerta tiegħek fuq l-​artal u hemm tiftakar li ħuk għandu xi ħaġa kontra tiegħek, ħalli l-​offerta tiegħek hemmhekk quddiem l-​artal u mur l-​ewwel irranġa ma’ ħuk, u mbagħad ejja talla’ l-​offerta tiegħek.” (Mattew 5:23, 24) Tistaʼ tapplika dan il-​parir billi tieħu l-​inizjattiva li tmur għand ħuk. B’liema skop? Li ‘tirranġa’ jew tagħmel paċi miegħu. * Biex tagħmel dan, forsi jkollok bżonn tirrikonoxxi,  mhux tiċħad, li hu jħossu mweġġa’. Jekk tmur għandu bil-​mira li terġaʼ tikseb il-​paċi u żżomm dik l-​attitudni, x’aktarx jistaʼ jiġi ċċarat kwalunkwe nuqqas taʼ ftehim, tintalab skuża xierqa, u tingħata maħfra. Meta toħroġ barra minn triqtek biex tagħmel paċi turi li int gwidat minn għerf mingħand Alla.

12, 13. (a) Xi tfisser il-​kelma tradotta “raġunevoli” f’​Ġakbu 3:17? (b) Kif nistgħu nuru li aħna raġunevoli?

¹² “Raġunevoli.” X’jiġifieri li tkun raġunevoli? Skond listudjużi, il-​kelma Griega oriġinali mogħtija bħala “raġunevoli” f’​Ġakbu 3:17 hija diffiċli biex tittraduċiha. Xi tradutturi użaw kliem bħal “ġentili,” “paċenzjuż,” u “juri konsiderazzjoni.”  It-​tifsira letterali tal-​kelma Griega hi “li jċedi.” Kif nistgħu nuru li dan l-​aspett taʼ l-​għerf li ġej minn fuq qed jaħdem fina?

¹³ “Ħa jkun jaf kulħadd kemm intom raġunevoli,” jgħid Filippin 4:5 (NW ). Traduzzjoni oħra tgħid: “Ħa jkollok fama li int raġunevoli.” (The New Testament in Modern English, minn J.B. Phillips) Innota li m’hijiex wisq kwistjoni taʼ kif aħna naraw lilna nfusna; hija kwistjoni taʼ kif jarawna oħrajn, kif aħna magħrufin. Individwu raġunevoli ma jinsistix dejjem li l-​liġi trid tiġi applikata kelma b’kelma jew li tgħaddi tiegħu. Minflok, dan ikun lest li jismaʼ lil oħrajn u, meta jkun xieraq, iċedi għax-​xewqat tagħhom. Huwa wkoll ġentili, mhux goff jew aħrax, fil-​mod kif jittratta lil oħrajn. Filwaqt li dan hu essenzjali għall-​Kristjani kollha, huwa importanti b’mod speċjali għal dawk li jaqdu bħala anzjani. Il-​ġentilezza tiġbdek, u jekk l-​anzjani jkollhom lilha ħadd ma jibżaʼ jmur għandhom. (1 Tessalonikin 2:7, 8) Ilkoll nagħmlu tajjeb li nistaqsu lilna nfusna, ‘Għandi l-​fama li nuri konsiderazzjoni, ġentilezza, u li nħobb inċedi?’

14. Kif nistgħu nuru li aħna ‘lesti li nobdu’?

¹⁴ “Lest li jobdi.” Il-​kelma Griega tradotta “lest li jobdi” ma tinsab imkien ieħor fl-​Iskrittura Griega Kristjana. Skond studjuż wieħed, din il-​kelma “ta’ spiss tintuża għad-​dixxiplina militari.” Twassal il-​ħsieb taʼ li “faċli li tiġi perswadut” u li tkun “sottomess.” Xi ħadd li hu gwidat mill-​għerf li ġej minn fuq jissottometti ruħu malajr lejn dak li tgħid l-​Iskrittura. M’huwiex magħruf bħala wieħed li jwaħħal xi ħaġa f’moħħu u mbagħad ma jkunx irid jiġi influwenzat mill-​fatti li jikkontraduh. Anzi, hu jirranġa malajr meta jingħata evidenza ċara mill-​Iskrittura li hu kellu opinjoni ħażina jew wasal għal konklużjonijiet żbaljati. Int hekk magħruf m’oħrajn?

15. X’inhi l-​ħniena, u għala jixraq li l-​“ħniena” u l-​“frott tajjeb” jissemmew flimkien f’​Ġakbu 3:17?

¹⁵ “Mimli ħniena u frott tajjeb.” * Il-​ħniena hija parti importanti mill-​għerf li ġej minn fuq, għax dan l-​għerf jintqal li hu “mimli ħniena.” Innota li l-​“ħniena” u l-​“frott tajjeb” jissemmew flimkien. Dan jixraq, għax fil-​Bibbja, il-​ħniena taʼ spiss tirreferi għal interess attiv f’oħrajn, mogħdrija li tipproduċi ħafna għemejjel taʼ qalb tajba. Xogħol wieħed taʼ referenza jispjega l-​ħniena bħala “li tħoss dwejjaq minħabba l-​qagħda ħażina taʼ xi ħadd u tipprova tagħmel xi ħaġa dwar dan.” Għaldaqstant, l-​għerf mingħand Alla m’huwiex aħrax, bla qalb, jew sempliċement intelletwali. Minflok, huwa mimli affezzjoni, sinċier, u sensittiv. Kif nistgħu nuru li aħna mimlijin ħniena?

16, 17. (a) Flimkien ma’ l-​imħabba għal Alla, xi jqanqalna biex nieħdu sehem fix-​xogħol taʼ l-​ippridkar, u għala? (b) B’liema modi nistgħu nuru li aħna mimlijin ħniena?

¹⁶ Żgur li mod importanti huwa billi naqsmu l-​aħbar tajba tas-​Saltna t’Alla m’oħrajn. Xi jqanqalna nagħmlu dan ix-​xogħol? Primarjament, hija l-​imħabba għal Alla. Imma aħna nitqanqlu wkoll mill-​ħniena, jew il-​mogħdrija għal oħrajn. (Mattew 22:37-​39) Ħafna llum huma “mdejjqa u mitluqa bħal nagħaġ bla ragħaj.” (Mattew 9:36) Ir-​rgħajja reliġjużi foloz ittraskurawhom u għamewhom spiritwalment. Bħala riżultat, dawn in-​nies ma jafux bil-​gwida mimlija għerf li tinsab fil-​Kelma t’Alla jew bil-​barkiet li s-​Saltna dalwaqt se ġġib fuq l-​art. Għalhekk, meta nirriflettu dwar il-​bżonnijiet spiritwali taʼ dawk madwarna, il-​mogħdrija tagħna mill-​qalb tqanqalna biex nagħmlu kulma nistgħu ħalli ngħidulhom dwar l-​iskop taʼ mħabba li għandu Jehovah.

 ¹⁷ B’liema modi oħra nistgħu nuru li aħna mimlijin ħniena? Ftakar fit-​tixbiha taʼ Ġesù tas-​Samaritan li sab lil wieħed li kien qed jivvjaġġa mixħut mat-​triq, misruq u msawwat. Imqanqal mill-​mogħdrija, is-​Samaritan “aġixxa bil-​ħniena,” billi nfaxxa l-​ġrieħi tal-​vittma u ħa ħsiebu. (Luqa 10:29-​37, NW ) Ma jurix dan li l-​ħniena tinvolvi li noffru għajnuna prattika lil dawk fil-​bżonn? Il-​Bibbja tgħidilna biex “nagħmlu l-​ġid ma’ kulħadd, l-​iktar ma’ qrabatna fil-​fidi.” (Galatin 6:10) Ikkunsidra xi possibbiltajiet. Xi ħadd fost sħabna fit-​twemmin li jkun imdaħħal fiż-​żmien forsi jkollu bżonn it-​trasport biex imur u jiġi mil-​laqgħat Kristjani. Armla fil-​kongregazzjoni jistaʼ jkollha bżonn xi tiswijiet fid-​dar. (Ġakbu 1:27) Xi ħadd skuraġġit forsi jkollu bżonn “kelma tajba” biex tferrħu. (Proverbji 12:25) Meta nuru l-​ħniena b’modi bħal dawn, se nuru li l-​għerf li ġej minn fuq qed jaħdem fina.

18. Jekk aħna gwidati mill-​għerf li ġej minn fuq, x’għandna nistinkaw li nqaċċtu minn qlubna, u għala?

¹⁸ “Ma jagħmilx distinzjonijiet parzjali.” L-​għerf mingħand Alla jegħleb il-​preġudizzju razzjali u l-​kburija nazzjonali. Jekk inkunu gwidati minn dan l-​għerf, aħna nistinkaw biex inqaċċtu minn qalbna kull tendenza li nħarsu lejn l-​uċuħ. (Ġakbu 2:9) Aħna ma nurux preferenzi m’oħrajn minħabba l-​edukazzjoni li jkollhom, il-​qagħda finanzjarja tagħhom, jew ir-​responsabbiltajiet li jkollhom fil-​kongregazzjoni; u ma nħarsu bi stmerrija lejn ħadd minn sħabna fit-​twemmin, jidhru kemm jidhru taʼ klassi baxxa. Jekk Jehovah ra li wħud bħal dawn jixirqilhom l-​imħabba tiegħu, żgur li għandna nqisuhom denji taʼ l-​imħabba tagħna.

19, 20. (a) Minfejn ġejja l-​kelma Griega għal “ipokrita”? (b) Kif nuru “mħabba sinċiera taʼ l-​aħwa,” u dan għala huwa importanti?

¹⁹ “Mhux ipokrita.” Il-​kelma Griega għal “ipokrita” tistaʼ  tirreferi għal “attur li kien jirreċta parti.” Fi żmien il-​qedem, l-​atturi Griegi u Rumani kienu jilbsu maskri kbar meta kienu jirreċtaw. Għalhekk, il-​kelma Griega għal “ipokrita” saret tapplika għal bniedem li jagħmel taʼ bir-​ruħu xi ħaġa, jew juri wiċċ b’ieħor. Dan l-​aspett taʼ l-​għerf mingħand Alla għandu jinfluwenza mhux biss kif nittrattaw lil sħabna fit-​twemmin imma wkoll kif inħossuna dwarhom.

²⁰ L-​appostlu Pietru qal li jekk ‘noqogħdu għall-​kelma tal-​verità’ se jkollna “mħabba sinċiera taʼ l-​aħwa.” (1 Pietru 1:22) Iva, l-​imħabba tagħna għal ħutna m’għandhiex tkun għal għajn in-​nies biss. Aħna ma nilbsux maskli jew nirreċtaw sabiex inqarrqu b’oħrajn. L-​imħabba tagħna trid tkun ġenwina, mill-​qalb. Jekk tkun hekk, se niksbu l-​fiduċja taʼ sħabna fit-​twemmin, għax se jkunu jafu li aħna verament dak li nidhru li aħna. Sinċerità bħal din tiftaħ it-​triq għal  relazzjonijiet sinċieri u onesti bejn il-​Kristjani u tgħin biex ikun hemm atmosfera taʼ fiduċja fil-​kongregazzjoni.

21, 22. (a) Salamun kif naqas li jżomm l-​għaqal? (b) Kif nistgħu nżommu l-​għaqal, u kif nibbenefikaw jekk nagħmlu hekk?

²¹ L-​għerf divin huwa għotja mingħand Jehovah, waħda li rridu nżommuha u nieħdu ħsiebha. Salamun qal: “Ibni, żomm l-​għaqal u l-​qjies.” (Proverbji 3:21) B’sogħba, Salamun stess m’għamilx dan. Hu baqaʼ għaqli sakemm żamm qalb ubbidjenti. Imma fl-​aħħar, il-​ħafna nisa barranin li kellu dawrulu qalbu ’l bogħod mill-​qima pura taʼ Jehovah. (1 Slaten 11:1-​8) It-​tmiem taʼ Salamun juri li l-​għarfien ma tantx jiswa jekk ma jintużax tajjeb.

²² Kif nistgħu nżommu l-​għaqal, jew l-​għerf prattiku? Mhux biss irridu naqraw regolarment il-​Bibbja u l-​pubblikazzjonijiet ibbażati fuq il-​Bibbja provduti mill-​“ilsir leali u għaqli” imma rridu wkoll nistinkaw biex napplikaw dak li nitgħallmu. (Mattew 24:45, NW ) Għandna kull raġuni għalxiex napplikaw l-​għerf divin. Ifisser ħajja aħjar issa u jippermettilna li ‘niksbu l-​ħajja vera’—ħajja fid-​dinja ġdida t’Alla. (1 Timotju 6:19) U l-​iktar importanti, meta nikkultivaw l-​għerf li ġej minn fuq se nersqu eqreb lejn Alla Jehovah, is-​sors taʼ kull għerf.