1-3. Ne gibi etkenler İsa’nın ölümünü tarihte benzersiz kıldı?

İKİ BİN yıl kadar önce bir ilkbahar günü suçsuz bir adam kesinlikle işlemediği suçlar yüzünden yargılanıp mahkûm edilerek işkenceyle öldürülmüştü. Bu olay, tarihte gaddarca, adaletsizce yapılan idamların ne ilki ne de sonuncusuydu. Yine de, hiç benzeri olmayan bir ölümdü.

² O adamın acı içinde geçen son saatlerinde, gökyüzünün aldığı görünüm, olayın önemini açıkça gösterdi. Öğle vakti olmasına rağmen, ülkenin üzerine aniden karanlık çöktü. Bir tarihçinin bildirdiği gibi, ‘güneş karardı.’ (Luka 23:44, 45) Sonra, o son nefesini verirken şu unutulmaz sözü söyledi: “Tamam oldu.” Gerçekten de, hayatını feda ederek şahane bir işi tamamlamıştı. Böylece insan tarihindeki en büyük sevgi eyleminde bulunmuş oldu.—Yuhanna 15:13; 19:30.

³ O adam tabii ki İsa Mesih’ti. Onun, MS 33 yılının o karanlık 14 Nisan günü acılar içinde ölmesi iyi bilinen bir olaydır. Bununla birlikte, önemli bir gerçek çoğu kez göz ardı edilir. İsa gerçi şiddetli bir ıstırap çekti, ama ondan daha çok ıstırap çeken Biri vardı. Aslında, O daha büyük bir özveride bulunarak evrendeki en büyük sevgi eylemini gerçekleştirmişti. Bu eylem neydi? Bu sorunun cevabı, en önemli konuya –Yehova’nın sevgisine– uygun bir giriş oluşturur.

4. Romalı asker İsa’nın olağan bir insan olmadığını nasıl anladı, hangi sonuca vardı?

⁴ İsa’nın idamının infazından sorumlu olan Romalı yüzbaşı, hem o ölmeden önce çöken karanlık, hem de ardından gelen şiddetli deprem karşısında şaşkına döndü. “Bu  gerçekten Tanrı’nın Oğlu’ydu!” dedi. (Matta 27:54, YÇ) İsa’nın olağan bir insan olmadığı açıktı. O askerin idamında rol oynadığı kişi Yüce Tanrı’nın biricik Oğlu’ydu! Acaba bu Oğul, Babası için ne derece değerliydi?

5. Yehova ile Oğlu’nun gökte birlikte geçirdikleri muazzam zaman nasıl örneklenebilir?

⁵ Mukaddes Kitap İsa’yı “bütün yaratılışın ilk doğanı” olarak niteler. (Koloseliler 1:15, YÇ) Düşünün: Yehova’nın Oğlu fiziksel evren yaratılmazdan önce de vardı. Acaba Baba ile Oğul ne kadar süre birlikte olmuşlardı? Bazı bilginlerin tahminince, evren 13 milyar yaşındadır. Böylesine uzun bir zamanı zihninizde canlandırabilir misiniz? Bir planetaryumda [gökevi], evrenin bilginlerce verilen tahmini yaşını insanların kavrayabilmesine yardımcı olmak amacıyla, 110 metre uzunluğunda bir zaman çizelgesi hazırlandı. Evrenin yaşını gösteren bu çizelge boyunca ziyaretçilerin attıkları her adım, yaklaşık 75 milyon yıllık bir zaman dilimine karşılık gelmektedir. Çizelgenin sonunda, tüm insanlık tarihi tek bir saç teli kalınlığında bir işaretle gösteriliyor! Ne var ki, bu tahmin doğruysa bile, yapılan çizelgenin uzunluğu Yehova’nın Oğlu’nun yaşını göstermeye yetmez! Acaba o bütün bu çağlar boyunca neyle meşguldü?

6. (a) Yehova’nın Oğlu, yere gelmeden önce neyle meşguldü? (b) Yehova ile Oğlu arasında ne tür bir bağ vardır?

⁶ Oğul, Babasının yanında ‘usta’ olarak sevinçle hizmet ediyordu. (Süleymanın Meselleri 8:30) Mukaddes Kitap “olmuş olanlardan hiç bir şey onsuz olmadı” der. (Yuhanna 1:3) Dolayısıyla, Yehova ile Oğlu her şeyi birlikte var etmişlerdi. Ne denli heyecanlı, mutlu bir zaman geçirmişlerdi! Evet, birçok kişi, ana baba ile çocuk arasındaki sevginin şaşırtıcı derecede güçlü olduğunu kabul eder. Sevgi birliğin kusursuz bağıdır. (Koloseliler 3:14) Acaba böylesine uzun bir zaman boyunca var olan bir bağın gerçek anlamını hangimiz kavrayabiliriz? Yehova Tanrı ile Oğlu arasındaki bağın evrendeki en güçlü sevgi bağı olduğu açıktır.

7. İsa vaftiz edilirken, Yehova Oğlu hakkındaki duygularını nasıl dile getirdi?

 ⁷ Bununla birlikte, Baba Oğlu’nu insan olarak doğmak üzere yeryüzüne gönderdi. Bu O’nun sevgili Oğlu’yla gökteki yakın beraberlikten yıllarca yoksun kalacağı anlamına geliyordu. İsa büyüyüp kusursuz bir adam olurken Tanrı onu gökten yoğun bir ilgiyle izledi. İsa 30 yaşına gelince vaftiz edildi. Yehova’nın o sırada onun hakkında neler hissettiği konusunda tahmin yürütmemiz gerekmez. Baba gökten bizzat konuşarak “sevgili Oğlum budur, ondan razıyım” dedi. (Matta 3:17) İsa’nın, hakkında önceden söylenenleri, kendisinden istenen her şeyi sadakatle yerine getirdiğini görmek Babasını çok memnun etmiş olmalı!—Yuhanna 5:36; 17:4.

8, 9. (a) MS 33 yılının 14 Nisan günü İsa’nın başına neler geldi; gökteki Babası bundan nasıl etkilendi? (b) Yehova, Oğlu’nun acı çekerek ölmesine neden izin verdi?

⁸ Yehova MS 33 yılının 14 Nisan günü acaba neler hissetti? İsa ihanete uğrarken, geceleyin bir ayaktakımı tarafından yakalanırken Yehova neler hissetti? Dostları oğlunu terk ederken, o usulsüz şekilde yargılanırken? Alaya alınıp yüzüne tükürülürken, yumruklanırken? Kırbaçlanırken, sırtı lime lime olurken? Ahşap bir direğe ellerinden ve ayaklarından çivilenip ona küfürler savuran insanların önünde asılı durumda kalırken? Can çekişen oğlu Kendisine feryat ederken Baba neler hissetti? İsa son nefesini verirken, Yehova, tüm yaratılışın başlangıcından beri sevgili oğlunun varlığı ilk kez son bulurken neler hissetti?—Matta 26:14-16, 46, 47, 56, 59, 67; 27:38-44, 46; Yuhanna 19:1.

⁹ Bunu anlatmaya kelimeler yetmez. Yehova duygulara sahip olduğundan, O’nun Oğlu’nun ölümü nedeniyle duyduğu acı sözlerle ifade edilemez. Ancak buna izin vermesinin nedeni dile getirilebilir. Baba Kendisini neden böyle duygulara maruz bıraktı? Yehova, İncil’in özü diye nitelenecek kadar önemli bir ayette, Yuhanna 3:16’da bize şahane  bir gerçeği açıklar. Şunu okuyoruz: “Allah dünyayı öyle sevdi ki, biricik Oğlunu verdi; ta ki, ona iman eden her adam helâk olmasın, ancak ebedî hayatı olsun.” Şu halde, Yehova’yı buna yönelten etken sevgiydi. O’nun armağanı, yani Oğlunu uğrumuzda acı çekerek ölmesi için göndermesi, tüm çağların en büyük sevgi eylemiydi.

10. İnsanların neye gereksinimi vardır, “sevgi” sözcüğünün anlamına ne oldu?

¹⁰ Bu “sevgi” sözcüğü ne anlama gelir? Sevginin insanın en büyük gereksinimi olduğu söylenir. İnsanlar beşikten mezara kadar sevgi peşinde koşar, onun sıcaklığıyla gelişir, onsuz sararıp solar, hatta ölürler. Yine de, sevgiyi tanımlamak son derece zordur. İnsanlar sevgi hakkında elbette çok söz söylemiştir. Onun hakkında yazılan kitapların, şarkıların, şiirlerin sonu gelmez. Fakat tüm bunların sonucunda sevginin anlamı netlik kazanmamıştır. Gerçekten de, bu sözcük böylesine aşırı kullanıldığından asıl anlamı daha da anlaşılmaz hale gelmiştir.

11, 12. (a) Sevgi hakkında kapsamlı bilgiyi nereden edinebiliriz? (b) Eski Yunan dilinde sevgi türlerini belirten sözcükler nelerdir; Yunanca Kutsal Yazılarda “sevgi” karşılığında en çok hangi sözcük kullanılır? (Dipnota da bakın.) (c) Agaʹpe nedir?

¹¹ Oysa, Mukaddes Kitap sevginin anlamını açıklığa kavuşturur. Vine’ın Expository Dictionary of New Testament Words adlı eseri şunu belirtir: “Sevgi ancak yaptırdığı işlerden anlaşılabilir.” Yehova’nın işlerini anlatan Mukaddes Kitap bize O’nun sevgisi –yaratıklarının iyiliğini arayan sevgisi– hakkında geniş bilgi verir. Örneğin, bu niteliği, Yehova’nın yukarıda anlatılan en yüce sevgi eyleminden daha iyi ne gösterebilirdi? Gelecek bölümlerde, Yehova’nın işlerle gösterdiği sevgisine ilişkin başka örnekler de göreceğiz. Ayrıca, Mukaddes Kitapta “sevgi” karşılığında kullanılan özgün sözcüklerden de bir ölçüde anlayış kazanabiliriz. Eski  Yunan dilinde “sevgi” karşılığında kullanılan dört sözcük vardı. * Bunlardan Yunanca Kutsal Yazılarda en sık kullanılanı agaʹpe’dir. Bir Mukaddes Kitap sözlüğü bunu “sevgi için düşünülebilecek en güçlü sözcük” olarak niteler. Neden?

¹² Agaʹpe ilkelere dayanan sevgidir. Şu halde o, başka birine yalnızca duygularla verdiğimiz karşılık değildir. Kapsamı daha geniştir; temelinde düşünce ve amaç vardır. Hepsinden önemlisi, agaʹpe tamamen çıkarsızdır. Bir örnek görmek üzere, lütfen tekrar Yuhanna 3:16’ya bakın. Acaba Tanrı’nın, biricik Oğlunu verecek kadar sevdiği “dünya” nedir? Fidyeden yararlanabilecek insanlık dünyası. Bu ‘dünyanın’ içinde günahkâr bir yaşam sürdüren birçok kişi de bulunuyor. Acaba Yehova onların her birini sadık İbrahim’i sevdiği gibi, dost olarak görüp seviyor mu? (Yakub 2:23) Hayır, ama Kendisine çok pahalıya mal olsa da, herkese seve seve iyilik ediyor. Herkesin tövbe edip yolunu değiştirmesini istiyor. (II. Petrus 3:9) Bunu yapan birçok kişiyi de sevinçle dostu olarak kabul ediyor.

13, 14. Agaʹpe’nin genelde sıcak duygular ifade ettiğini gösteren nedir?

¹³ Yine de bazı kimseler agaʹpe hakkında yanlış bir fikre sahiptir. Onun soğuk, kuramsal bir sevgi anlamına geldiğini düşünürler. Oysa agaʹpe çoğu kez sıcak, içten bir sevgi ifade eder. Örneğin, Yuhanna “Baba Oğlu sever” diye yazarken, agaʹpe’nin bir türevini kullanmıştı. Bu sevgi, sıcak bir şefkatten yoksun mudur? İsa’nın “Baba Oğulu sever” dediğine dikkat edin; o, burada şefkat ifade eden phileʹo sözcüğünün  bir türevini kullanmıştı. (Yuhanna 3:35; 5:20) Yehova’nın sevgisi genelde müşfik duygular içerir. Bununla birlikte, sevgisi hiçbir zaman sadece duygulara dayanmaz. Onu her zaman hikmeti ve adil ilkeleri doğrultusunda gösterir.

¹⁴ Gördüğümüz gibi, Yehova’nın niteliklerinin hepsi de şahane, kusursuz ve çekicidir. Ama içlerinde en çekici olanı sevgidir. Başka hiçbir nitelik bizi Yehova’ya böylesine kuvvetle çekemez. Sevgi O’nun başta gelen niteliğidir. Bunu nereden biliyoruz?

15. Mukaddes Kitap Tanrı’nın sevgi niteliği hakkında neyi bildirir, bu bildiri ne bakımdan eşsizdir? (Dipnota da bakın.)

¹⁵ Mukaddes Kitap sevgi hakkında söylediği bir gerçeği, Yehova’nın diğer temel nitelikleri hakkında hiçbir zaman söylemez. Tanrı kudrettir, Tanrı adalettir ya da Tanrı hikmettir demez. Yehova bu niteliklere sahiptir, onların mutlak kaynağıdır ve her üçünü göstermek açısından da eşsizdir. Ama dördüncü nitelik için daha derin anlamlı bir söz kullanılıyor: “Tanrı sevgidir.” * (I. Yuhanna 4:8, YÇ) Bu ne anlama gelir?

16-18. (a) Mukaddes Kitap neden ‘Tanrı sevgidir’ der? (b) Yehova sevgi niteliğinin uygun simgesi olarak yeryüzündeki tüm yaratıklar içinde neden insanı seçmiştir?

¹⁶ ”Tanrı sevgidir” sözü, ‘Tanrı eşittir sevgi’ gibi basit bir denklem değildir. Bu ifadeyi tersine çevirerek ‘sevgi Tanrı’dır’ diyemeyiz. Yehova soyut bir nitelik olmaktan çok ötedir. O, sevginin yanı sıra çok çeşitli duygu ve özelliklere de sahip Biridir. Ama sevgi Yehova’nın özündedir. Bu nedenle, bir başvuru kitabı yukarıdaki ayetle ilgili “Tanrı’nın özü,  yapısı sevgidir” der. Bunu şöyle açıklayabiliriz: Yehova’nın gücü eylemde bulunmasını mümkün kılar, adalet ve hikmeti eylemini yönlendirir, sevgisi ise eylemlerinin ardındaki asıl nedendir. Ve diğer niteliklerinin yanında sevgi hiçbir zaman eksik olmaz.

¹⁷ Yehova’nın sevginin ta kendisi olduğu sık sık söylenir. Bu nedenle, ilkelere dayanan sevgiyi öğrenmek istiyorsak, Yehova hakkında bilgi almalıyız. Tabii, bu güzel niteliği insanda da görebiliriz. Fakat acaba onda bu nitelik neden var? Yehova yaratılış sırasında, –anlaşılan Oğlu’na– “suretimizde, benzeyişimize göre insan yapalım” demişti. (Tekvin 1:26) Yeryüzündeki tüm yaratıklar içinde gökteki Babasını örnek alarak sevmeyi seçebilen yalnızca insandır. Yehova’nın temel niteliklerini çeşitli yaratıklarla simgelediğini anımsayın. Yine de, O başta gelen niteliği olan sevginin simgesi olarak yeryüzündeki yaratıklarının en üstünü olan insanı seçmiştir.—Hezekiel 1:10.

¹⁸ Biz çıkarsız ve ilkeli sevgimizle Yehova’nın başta gelen niteliğini yansıtıyoruz. Resul Yuhanna’nın yazdığı gibi, “biz seviyoruz, çünkü önce o bizi sevdi.” (I. Yuhanna 4:19) Acaba hangi bakımlardan, önce Yehova bizi sevdi?

19. Sevginin Yehova’nın yaratma işinde baş rolü oynadığı neden söylenebilir?

¹⁹ Sevgi yeni bir nitelik değildir. Şunu unutmayalım, Yehova’nın yaratma eylemine başlamasının ardındaki neden neydi? Yalnız oluşu ve arkadaşlık arayışı değil. Yehova, Kendi içinde bir bütün oluşturan, başka birinin doldurabileceği bir noksanı olmayan, Kendi Kendine yeten Biri’dir. Ama etkin bir niteliği olan sevgisi, doğal olarak O’nda, yaşam sevincini böyle bir armağanın değerini anlayabilecek akla sahip yaratıklarla paylaşma isteği uyandırmıştır. “Allahın hilkatinin başlangıcı”, başka sözlerle, yarattığı ilk varlık  biricik Oğluydu. (Vahiy 3:14) Yehova bu Usta’yı önce meleklerini sonra da tüm diğer varlıkları yaratmakta kullandı. (Eyub 38:4, 7; Koloseliler 1:15, 16) Kendilerine özgürlük, zekâ ve duygu bağışlanan bu güçlü ruhi varlıklar, birbirleriyle ve en önemlisi Yehova Tanrı’yla aralarında sevgi bağı oluşturma olanağına sahiptiler. (II. Korintoslular 3:17) Sevdiler, çünkü sevildiler.

20, 21. Âdem ve Havva’nın önünde Yehova’nın kendilerini sevdiğine ilişkin hangi kanıtlar vardı; oysa onlar nasıl karşılık verdiler?

²⁰ İnsanlar için de durum aynıdır. Âdem ve Havva başlangıçtan itibaren adeta sevgiyle kuşatılmışlardı. Aden Cennetindeki evlerinde, baktıkları her yerde Babalarının kendilerine duyduğu sevginin kanıtını görebiliyorlardı. Mukaddes Kitabın bu konuda ne dediğine dikkat edin: “RAB Allah şarka doğru Adende bir bahçe dikti; ve yaptığı adamı oraya koydu.” (Tekvin 2:8) Gerçekten güzel bir bahçede ya da parkta hiç gezdiniz mi? En çok ne hoşunuza gitti? Gölgelik bir yerde, yaprakların arasından süzülen ışık mı? Çiçek tarhındaki enfes renk cümbüşü mü? Çağıldayan ırmağın, cıvıldayan kuşların, vızıldayan böceklerin oluşturduğu fon müziği mi? Ya ağaçların, meyvelerin, çiçeklerin saçtığı güzel kokuya ne demeli? Ne kadar güzel olursa olsun, bugün hiçbir park Aden’dekiyle kıyaslanamaz. Neden mi?

²¹ Çünkü o bahçeyi bizzat Yehova yapmıştı! Anlatılamaz güzellikte olmalıydı! Orada şahane güzelliğe ya da enfes meyvelere sahip her ağaç vardı. Bu sulak ve geniş bahçe insanı büyüleyecek kadar farklı türden hayvanlarla hayat doluydu. Âdem ve Havva doyum veren bir iş ve kusursuz bir arkadaşlık da dahil olmak üzere hayatlarını mutlu ve anlamlı kılan her şeye sahiptiler. Önce Yehova onlara sevgi göstermişti ve onların da aynı şekilde karşılık vermeleri için her neden vardı. Oysa bunu yapmadılar. Gökteki Babalarına sevgiyle itaat edeceklerine, bencilce başkaldırdılar.—Tekvin 2. bap.

22. Yehova’nın Aden’deki başkaldırıya verdiği karşılık sevgisinin vefalı olduğunu nasıl gösterdi?

 ²² Onların bu davranışı Yehova’ya ne kadar acı vermiş olmalı! Acaba bu başkaldırı O’nun sevgi dolu yüreğini kırdı mı? Hayır! O’nun “sevgisi [ya da ‘vefalı sevgisi’] sonsuzdur.” (Mezmur 136:1, YÇ) Bu nedenle, Âdem ve Havva’nın soyundan doğru tutuma sahip kişileri kurtarmak üzere hemen sevgiyle gereken düzenlemeleri yapmaya karar verdi. Gördüğümüz gibi, bu düzenlemeler arasında, Kendisine çok pahalıya mal olan, sevgili Oğlu’nun kurban olarak sağladığı fidye de bulunmaktadır.—I. Yuhanna 4:10.

23. Yehova’nın ‘mutlu Tanrı’ olmasının nedenlerinden biri nedir, gelecek bölüm hangi önemli soruya değinecek?

²³ Evet, Yehova insanlığa sevgi gösterme konusunda başlangıçtan beri her zaman ilk adımı Kendisi attı. “Önce O bizi sevdi” ve bunu sayısız yolla gösterdi. Sevgi, uyum ve sevinç oluşturur, bu nedenle Yehova’nın ‘mutlu Tanrı’ olarak betimlenmesi doğaldır. (I. Timoteos 1:11) Bununla birlikte, şimdi önemli bir soru doğuyor: Acaba Yehova bizi gerçekten birey olarak da seviyor mu? Gelecek bölüm bu konuya değinecek.