Bai na kontenido

Bai na kontenido

KAPÍTULO 25

‘E Kompashon Tierno di Nos Dios’

‘E Kompashon Tierno di Nos Dios’

1, 2. (a) Kua ta e reakshon natural di un mama ora su beibi ta yora? (b) Ki sintimentu ta asta mas fuerte ku e kompashon di un mama?

UN BEIBI ta yora den mardugá, i mesora su mama ta spièrta. For di dia ku su beibi a nase, e no ta drumi duru mas manera ántes. El a siña distinguí e diferente tiponan di yorá di su yu. P’esei, hopi bes e sa kaba si loke e yu kier ta kuminda, kariño òf otro kos. Pero sea loke sea ku e yu ta yora p’e, e mama ta dun’é. Su kurason no ta permitié ignorá nesesidat di su yu.

2 E kompashon ku un mama ta sinti pa e fruta di su barika ta un di e sintimentunan di mas tierno ku hende por eksperimentá. Ma tin un otro sintimentu ku ta infinitamente mas fuerte: e kompashon tierno di nos Dios Yehova. Dor di trata e bunita kualidat aki nos lo por hala mas serka di Yehova. P’esei, ban papia tokante kiko ta kompashon, i kon nos Dios ta mustra e kualidat aki.

Kiko Ta Kompashon?

3. Kiko ta e nifikashon di e verbo hebreo tradusí komo “mustra miserikòrdia” òf “sinti duele”?

3 Mayoria bes, Beibel Santu ta usa e mesun palabra pa tradusí tantu kompashon komo miserikòrdia. Esaki ta apropiá, pasobra e dos kualidatnan aki tin hopi di haber ku otro. Tin diferente palabra hebreo i griego ku ta transmití e idea di kompashon tierno. Un di nan ta e verbo hebreo ra·chám, ku hopi bes ta ser tradusí komo “mustra miserikòrdia” òf “haña duele [di un hende].” Un obra di referensia ta splika ku ra·chám “ta ekspresá un sintimentu profundo i tierno di kompashon, manera loke bo ta sinti ora bo mira ku un hende ku bo tin kariño p’e, òf unu ku tin mester di bo yudansa, ta sufri òf ta den un estado débil.” E ekspreshon hebreo aki ku Yehova ta usa refiriendo na su mes, tin di haber ku e palabra pa “matris,” i por ser deskribí komo “kompashon di mama.” *Eksodo 33:19; Jeremias 33:26.

‘Un muhé por lubidá e yu di su matris?’

4, 5. Kon Beibel ta usa e sintimentunan ku un mama tin pa su beibi pa siña nos tokante e kompashon di Yehova?

4 Beibel ta usa e sintimentunan ku un mama tin pa su beibi, pa siña nos kon e kompashon di Yehova ta. Na Isaias 49:15 nos ta lesa: “Un muhé por lubidá su yu ku e ta kria na pechu, i no tene kompashon [ra·chám] ku e yu di su [“matris,” NW]? Esakinan por lubidá, ma ami sí lo no lubidá bo.” E deskripshon konmovedor aki ta enfatisá ku e kompashon ku Yehova ta sinti pa su pueblo ta hopi profundo. Kon asina?

5 Ta duru pa kere ku un mama por lubidá di alimentá i kuida su yu na pechu. Kon ku bai bin, un beibi no por yuda su kurpa. Di dia i anochi e tin mester di e atenshon i kariño di su mama. Ta tristu pa bisa, pero sa sosodé ku mamanan ta neglishá yu, spesialmente den e tempunan krítiko i “sin amor” ku nos ta biba aden. (2 Timoteo 3:1, 3) Ma Yehova ta deklará: “Ami sí lo no lubidá bo.” E amor tierno ku Yehova ta sinti pa su sirbidónan no ta faya. E ta hopi, hopi mas fuerte ku asta e sintimentu natural di mas tierno ku nos por imaginá nos, e kompashon ku un mama ta sinti normalmente pa su beibi. P’esei, no ta nada straño ku un komentarista a bisa tokante Isaias 49:15: “E ekspreshon aki di Dios su amor ta un di esnan di mas fuerte den henter Tèstamènt Bieu; kisas e ta esun di mas fuerte.”

6. Kiko hopi hende imperfekto ta pensa tokante kompashon, pero kiko Yehova ta sigurá nos?

6 Kompashon tierno ta un señal di debilidat? Hopi hende imperfekto a yega di tin e punto di bista ei. Por ehèmpel e filósofo romano Séneca, un kontemporáneo di Hesus i un intelektual prominente na Roma, tabata siña ku “sinti duele di hende ta un debilidat mental.” Séneca tabata boga pa stoisismo, un filosofia ku ta siña ku hende mester ta kalmu i sin sintimentu. Segun Séneca, un hende sabí por yuda otro hende den problema sí, pero e no mester permití su mes sinti duele di dje, pasobra e sintimentu ei lo strob’é di mantené su serenidat. Hende ku ta rasoná asina, komo si fuera tur kos ta drei rònt di nan, no tin masha espasio den nan bida pa kompashon sinsero. Pero Yehova ta hopi diferente! Den su Palabra Yehova ta sigurá nos ku e ta ‘yen di kompashon i miserikòrdia.’ (Santiago 5:11) Manera nos lo mira, kompashon no ta un debilidat, sino mas bien un señal di fortalesa. Ban wak kon Yehova, komo un mayor amoroso, ta demostrá e kualidat aki.

Yehova A Mustra Kompashon na un Nashon

7, 8. Kon e israelitanan a sufri na antiguo Egipto, i kon Yehova a reakshoná na nan sufrimentu?

7 Yehova su kompashon a keda klaramente bisto den e manera ku el a trata ku e nashon di Israel. Na fin di siglo 16 promé ku nos era, miónes di israelita tabata katibu na antiguo Egipto. E egipsionan tabata oprimí nan kruelmente. Nan tabata “amargá nan bida ku trabou pisá di trahamentu ku klei i klenku.” (Eksodo 1:11, 14) Den nan aflikshon, e israelitanan a sklama na Yehova pa yudansa. Anto kon e Dios di kompashon tierno a reakshoná?

8 Nan situashon a konmové Yehova. El a bisa: “Siguramente mi a mira e aflikshon di mi pueblo ku ta na Egipto, i a tende nan sklamashon pa motibu di nan kapatasnan, pasobra mi ta konsiente di nan sufrimentunan.” (Eksodo 3:7) Yehova no por a para mira su pueblo sufri i sklama na dje, sin sinti pa nan. Manera nos a mira den Kapítulo 24 di e buki aki, Yehova Dios tin empatia. I empatia, e kapasidat di sinti loke otro ta sinti, tin hopi di haber ku kompashon. Pero Yehova no a djis sinti pa su pueblo; el a sintié motivá pa hasi algu pa yuda nan tambe. Isaias 63:9 ta bisa: “Den su amor i den su miserikòrdia el a redimí nan”; el a libra nan. Yehova a reskatá e israelitanan for di Egipto ku “un man poderoso.” (Deuteronomio 4:34) Despues el a duna nan kuminda na un forma milagroso, i a trese nan den un tera fruktífero ku a bira di nan.

9, 10. (a) Dikon Yehova tabata libra e israelitanan bes tras bes despues ku nan a establesé nan mes den e Tera Primintí? (b) For di kua opresor Yehova a libra e israelitanan den tempu di Jefte, i kiko ta loke a motiv’é pa hasié?

9 Yehova su kompashon no a keda te ei. Despues ku nan a establesé nan mes den e Tera Primintí, Israel a bira infiel bes tras bes, i dor di esei nan tabata pasa den sufrimentu. Pero despues e pueblo tabata bolbe na nan sano huisio i sklama na Yehova. Bes tras bes e tabata libra nan. Dikon? “Pasobra e tabatin kompashon di su pueblo.”—2 Krónikanan 36:15; Huesnan 2:11-16.

10 Wak por ehèmpel kiko a pasa den tempu di Jefte. Dor ku e israelitanan a kuminsá sirbi dios falsu, Yehova a permití e amonitanan oprimí nan pa 18 aña largu. Finalmente e israelitanan a repentí. Beibel ta konta nos: “Nan a kita e diosnan stranhero for di meimei di nan i a sirbi SEÑOR; i e no por a soportá e miseria di Israel mas.” * (Huesnan 10:6-16) Asina ku su pueblo a mustra ku nan a repentí di bèrdat, Yehova no por a soportá di mira nan sufri mas. Pues, e Dios di kompashon tierno a kapasitá Jefte pa libra e israelitanan for di man di nan enemigunan. —Huesnan 11:30-33.

11. Kiko nos por siña tokante kompashon dor di mira kon Yehova a trata ku e nashon di Israel?

11 Kiko nos por siña tokante kompashon dor di mira kon Yehova a trata ku e nashon di Israel? Pa kuminsá, nos por mira ku kompashon ta mas ku djis ser konsiente di e atversidatnan ku otro hende ta pasa aden i sinti duele di nan. Kòrda e ehèmpel di e mama ku a sintié motivá dor di kompashon pa aktua ora su beibi tabata yora. Yehova tampoko no ta surdu p’e sklamashonnan di su pueblo. Su tierno kompashon ta motiv’é pa aliviá nan sufrimentu. Ademas, e manera ku Yehova a trata ku e israelitanan ta siña nos ku den ningun sentido kompashon no ta un tipo di debilidat, pasobra e kualidat tierno aki a motiv’é pa tuma medida fuerte i desisivo pa yuda su pueblo. Pero, ta na su sirbidónan komo grupo so Yehova ta mustra kompashon?

Yehova Su Kompashon pa Hende Individual

12. Kon e Lei a reflehá e kompashon ku Yehova tin pa hende individual?

12 E Lei ku Dios a duna e nashon di Israel a mustra ku e tin kompashon pa hende individual tambe. Tuma por ehèmpel e interes ku e ta mustra den hende pober. Yehova tabata sa ku kualkier situashon inesperá por a pone un israelita kai den pobresa. Kon e israelitanan mester a trata hende pober? Yehova a manda nan estriktamente: “No hasi bo kurason duru, ni sera bo man pa bo ruman pober. Dun’é generosamente i no tene duele den bo kurason ora bo ta dun’é, pasobra pa e kos aki SEÑOR bo Dios lo bendishoná bo den tur bo trabou i den tur loke bo ta hasi.” (Deuteronomio 15:7, 10) Ademas Yehova a manda e israelitanan pa no kosechá te na rant di nan kunuku ni pasa piki loke sobra. E sobránan di kosecha mester a keda pa hende ménos privilegiá por pasa piki. (Levítiko 23:22; Ruth 2:2-7) Si e israelitanan a tene nan mes na e leinan bondadoso aki na fabor di hende pober, niun di nan paisanonan lo no tabatin nodi kana pidi kuminda, maske e tabata den nesesidat. Akaso e lei ei no tabata un refleho di Yehova su kompashon tierno?

13, 14. (a) Kon e palabranan di David ta sigurá nos ku Yehova tin un interes profundo den kada un di nos? (b) Ki ehèmpel nos por duna pa mustra ku Yehova ta serka di esnan ku “kurason kibrá” òf ku “spiritu abatí”?

13 Awe tambe nos Dios amoroso tin interes profundo den nos individualmente. Nos por tin sigur ku e ta bon konsiente ora nos ta sufri. David e salmista a skirbi: “E wowonan di SEÑOR ta riba e hustunan, i su oreanan ta atento pa skucha nan sklamashon. SEÑOR ta serka di e hende di kurason kibrá, i ta salba esnan di spiritu abatí.” (Salmo 34:15, 18) Papiando di e tipo di hende ku e versíkulo aki ta deskribí, un komentarista bíbliko a skirbi: “Nan kurason ta kibrá. Nan spiritu ta abatí. Nan piká ta humiá nan i pone nan pèrdè rèspèt propio; nan ta sinti ku nan no bal nada, ni no meresé nada.” Hende asina por sinti ku Yehova ta leu for di nan, i ku nan ta muchu insignifikante p’e tin interes den nan. Pero no ta asina. E palabranan di David ta sigurá nos ku Yehova no ta bandoná hende “ku ta sinti ku nan no bal nada.” Nos Dios kompasivo sa ku ta nèt na momentunan asina nos tin mester di dje mas ku nunka, i e ta serka di nos.

14 Tuma e siguiente eksperensia por ehèmpel. Un mama na Merka a kore hiba su yu di dos aña hospital dor ku el a haña un atake pisá di tosamentu i no por a hala rosea bon. Ora e dòkternan a kaba di saminá e mucha, nan a bisa e mama ku e yu mester a keda pasa anochi na hospital. Unda e mama a pasa anochi? Riba un stul den e kamber di hospital, nèt banda di e kama di su yu! Su pret’i wowo tabata malu; na su banda e mester a keda. Sin duda nos por spera asta mas di nos Tata selestial amoroso! Kòrda ku nos ta trahá na su imágen. (Génesis 1:26) E palabranan konmovedor di Salmo 34:18 ta bisa nos ku ora nos tin un “kurason kibrá” òf ora nos ‘spiritu ta abatí,’ Yehova ta na nos banda, yen di kompashon i semper kla pa yuda, meskos ku un mayor ku ta stima nos.

15. Di ki maneranan Yehova ta yuda nos individualmente?

15 Pero kon Yehova ta yuda nos individualmente? No ta semper e ta kita e kos ku ta pone nos sufri. Pero Yehova ta pone hopi yudansa disponibel pa hende ku ta sklama na dje. Su Palabra, Beibel, ta duna konseho práktiko ku por yuda nos enfrentá problema ku éksito. Den kongregashon Yehova a perkurá superintendentenan spiritualmente kapas ku ta hasi nan esfuerso pa mustra kompashon meskos kuné, i yuda nan kompañeronan di adorashon. (Santiago 5:14, 15) Komo e skuchadó di orashon, e ta duna “spiritu santu na esnan ku pidié.” (Salmo 65:2; Lukas 11:13) E spiritu aki por duna nos “poder mas ayá di loke ta normal” pa nos por wanta te ora e Reino di Dios kaba ku tur problema ku ta angustiá nos. (2 Korintionan 4:7, NW) Nos no ta gradisidu pa tur e perkurashonnan aki? Laga nos no lubidá ku nan ta maneranan ku Yehova ta ekspresá su tierno kompashon pa nos.

16. Kua ta e muestra di mas grandi di Yehova su kompashon, i kon e ta benefisiá kada un di nos?

16 Klaru ku e muestra di mas grandi di Yehova su kompashon ta e echo ku el a duna Esun ku mas e ta stima, komo reskate pa nos. Esei tabata un berdadero sakrifisio di Yehova su parti, un sakrifisio amoroso ku a habri kaminda pa nos por haña salbashon. Kòrda ku e reskate ku Yehova a hasi disponibel ta benefisiá kada un di nos individualmente. Ta ku bon motibu Zakarias tata di Juan Boutista a profetisá ku e perkurashon aki lo a halsa “e miserikòrdia tierno di nos Dios.”—Lukas 1:78.

Ki Ora Yehova No Ta Mustra Kompashon

17-19. (a) Kon Beibel ta mustra ku e kompashon di Yehova no ta sin límite? (b) Kiko a pone ku e kompashon ku Yehova tabatin pa su pueblo a yega su límite?

17 Akaso nos mester kere ku Yehova su kompashon no tin límite? Al kontrario. Beibel ta mustra bon kla ku ora hende oponé Yehova su prinsipionan hustu, e no ta mustra kompashon na nan, i ku su rason. (Hebreonan 10:28) Pa nos komprondé dikon, laga nos kòrda loke a pasa den kaso di e nashon di Israel.

18 Maske Yehova a libra e israelitanan bes tras bes di nan enemigunan, finalmente su kompashon a yega su límite. E pueblo kabesura aki tabata praktiká idolatria, i nan tabata trese nan ídolonan fis te den Yehova su tèmpel! (Ezekiel 5:11; 8:17, 18) Beibel ta bisa tambe: “Kontinuamente nan tabata hasi bofon di e mensaheronan di Dios, i tabata despresiá su palabranan i hasi bofon di su profetanan, te ora ku e furia di SEÑOR a lanta kontra su pueblo, te ora ku no tabatin remedi mas.” (2 Krónikanan 36:16) E israelitanan a yega na un punto kaminda ya no tabatin niun bon base mas pa Dios mustra kompashon, i nan a provoká su rabia hustu. Ku ki resultado?

19 Yehova no por a sinti kompashon mas pa su pueblo. El a deklará: “Lo mi no tene piedat, ni duele ni kompashon, ma lo mi destruí nan.” (Jeremias 13:14) P’esei, Yerusalèm i su tèmpel a keda destruí i e israelitanan a ser hibá Babilonia komo katibu. Ta tristu ku hende por bira asina rebelde i pone e kompashon di Dios yega te na su límite!—Lamentashonnan 2:21.

20, 21. (a) Kiko ta bai pasa ora e kompashon di Dios yega su límite den nos tempu? (b) Ki muestra importante di Yehova su kompashon nos ta bai papia ariba den e siguiente kapítulo?

20 Kiko di awe? Yehova no a kambia. Den su kompashon el a duna su Testigunan e tarea pa prediká e ‘evangelio di reino’ den henter mundu habitá. (Mateo 24:14) Ora hende ku e aktitut korekto ta reakshoná bon n’e mensahe aki, Yehova ta yuda nan kapta su sentido. (Echonan 16:14) Pero e obra aki lo no sigui pa semper. Lo no ta kompasivo di Dios su parti si e permití e mundu malu aki, ku tur su miseria i sufrimentu, sigui eksistí sin fin. Ora e kompashon di Dios yega su límite, Yehova lo bini pa ehekutá huisio riba e sistema mundial aki. Asta na e momentu ei, ta kompashon lo motivá Dios pa aktua; kompashon pa su “nòmber santu” i pa su sirbidónan deboto. (Ezekiel 36:20-23) Yehova lo deshasí di tur maldat i kuminsá un mundu nobo, unu hustu. Tokante hende malbado Yehova ta deklará: “Lo mi no wak nan ku duele, ni spar nan tampoko, ma lo mi pone nan kondukta riba nan mes kabes.”—Ezekiel 9:10.

21 Entre tantu, Yehova ta sinti kompashon pa hende; asta pa hende ku ta spera destrukshon. Hende pekadó ku repentí sinseramente por benefisiá di un di e muestranan prinsipal di Yehova su kompashon: su pordon. Den e siguiente kapítulo nos ta bai papia tokante algun di e bunita ekspreshonnan den Beibel ku ta yuda nos komprondé kon kompletu Yehova su pordon ta.

^ par. 3 Sin embargo, ta interesante pa nota ku na Salmo 103:13, e verbo hebreo ra·chám tin di haber ku e miserikòrdia òf kompashon ku un tata ta mustra na su yunan.

^ par. 10 Tradusí literalmente, e ekspreshon “e no por a soportá mas” ta nifiká “su alma a bira kòrtiku; su pasenshi a kaba.”