Sigui pa e contenido

Sigui pa e index

CAPITULO 25

‘E Compasion Tierno di Nos Dios’

‘E Compasion Tierno di Nos Dios’

1, 2. (a) Cua ta e reaccion natural di un mama ora su baby ta yora? (b) Ki sintimento ta asta mas fuerte cu e compasion di un mama?

UN BABY ta yora den marduga, y mesora su mama ta spierta. For di dia cu su baby a nace, e no ta drumi profundo mas manera antes. El a siña distingui e diferente tiponan di yoramento di su yiu. Pesei, hopi bes e sa caba si loke e yiu kier ta cuminda, cariño of otro cos. Pero sea loke sea cu e yiu ta yora p’e, e mama ta dun’e. Su curason no ta permitie ignora necesidad di su yiu.

2 E compasion cu un mama ta sinti pa e fruta di su bariga ta un di e sintimentonan di mas tierno cu hende por experimenta. Ma tin un otro sintimento cu ta infinitamente mas fuerte: e compasion tierno di nos Dios Yehova. Door di trata e bunita cualidad aki nos lo por hala mas serca di Yehova. Pesei, ban papia tocante kico ta compasion, y con nos Dios ta mustra e cualidad aki.

Kico Ta Compasion?

3. Kico ta e nificacion di e verbo Hebreo traduci como “mustra misericordia” of “haya duele”?

3 Mayoria bes, Beibel Santu ta uza e mesun palabra pa traduci tanto compasion como misericordia. Esaki ta apropiado, pasobra e dos cualidadnan aki tin hopi di aber cu otro. Tin diferente palabra Hebreo y Griego cu ta transmiti e idea di compasion tierno. Un di nan ta e verbo Hebreo ra·chám, cu hopi bes ta ser traduci como “mustra misericordia” of “haya duele [di un hende].” Un obra di referencia ta splica cu ra·chám “ta expresa un sintimento profundo y tierno di compasion, manera loke bo ta sinti ora bo mira cu un hende cu bo tin cariño p’e, of uno cu tin mester di bo yudansa, ta sufri of ta den un estado debil.” E expresion Hebreo aki cu Yehova ta uza referiendo na su mes, tin di aber cu e palabra pa “matris”, y por ser describi como “compasion di mama.” *Exodo 33:19; Yeremias 33:26.

‘Un mohe por lubida e yiu di su matris?’

4, 5. Con Bijbel ta uza e sintimentonan cu un mama tin pa su baby pa siña nos tocante e compasion di Yehova?

Bijbel ta uza e sintimentonan cu un mama tin pa su baby, pa siña nos con e compasion di Yehova ta. Na Isaias 49:15 nos ta lesa: “Un mohe por lubida su yiu cu e ta cria na pecho, y no tene compasion [ra·chám] cu e yiu di su [“matris”, NW]? Esakinan por lubida, ma ami si lo no lubida bo.” E descripcion conmovedor aki ta enfatisa cu e compasion cu Yehova ta sinti pa su pueblo ta hopi profundo. Con asina?

5 Ta duro pa kere cu un mama por lubida di alimenta y cuida su yiu di pecho. Con cu bai bin, un baby no por yuda su curpa. Di dia y anochi e tin mester di e atencion y cariño di su mama. Ta tristo pa bisa, pero sa sosode cu mamanan ta neglisha yiu, specialmente den e temponan critico y “sin amor” cu nos ta biba aden. (2 Timoteo 3:1, 3) Ma Yehova ta declara: “Ami si lo no lubida bo.” E amor tierno cu Yehova ta sinti pa su sirbidonan no ta faya. E ta hopi, hopi mas fuerte cu asta e sintimento natural di mas tierno cu nos por imagina nos, e compasion cu un mama ta sinti normalmente pa su baby. Pesei, no ta nada straño cu un comentarista a bisa tocante Isaias 49:15: “E expresion aki di Dios su amor ta un di esnan di mas fuerte den henter Testament Bieu; kisas e ta esun di mas fuerte.”

6. Kico hopi hende imperfecto ta pensa tocante compasion, pero kico Yehova ta sigura nos?

6 Compasion tierno ta un señal di debilidad? Hopi hende imperfecto a yega di tin e punto di bista ei. Por ehempel e filosofo Romano Seneca, un contemporaneo di Hesus y un intelectual prominente na Roma, tawata siña cu “sinti duele di hende ta un debilidad mental.” Seneca tawata boga pa stoisismo, un filosofia cu ta siña cu hende mester ta calmo y sin sintimento. Segun Seneca, un hende sabi por yuda otro hende den problema si, pero e no mester permiti su mes sinti duele di dje, pasobra e sintimento ei lo strob’e di mantene su serenidad. Hende cu ta rasona asina, como si fuera tur cos ta drei rond di nan, no tin masha espacio den nan bida pa compasion sinsero. Pero Yehova ta hopi diferente! Den su Palabra Yehova ta sigura nos cu e ta ‘yen di compasion y misericordia.’ (Santiago 5:11) Manera nos lo mira, compasion no ta un debilidad, sino mas bien un señal di fortalesa. Ban wak con Yehova, como un mayor amoroso, ta demostra e cualidad aki.

Yehova A Mustra Compasion na un Nacion

7, 8. Con e Israelitanan a sufri na antiguo Egipto, y con Yehova a reacciona na nan sufrimento?

7 Yehova su compasion a keda claramente bisto den e manera cu el a trata cu e nacion di Israel. Na fin di siglo 16 prome cu nos era, miyones di Israelita tawata catibo na antiguo Egipto. E Egipcionan tawata oprimi nan cruelmente. Nan tawata “amarga nan bida cu trabou pisa di trahamento cu klei y [baksteen].” (Exodo 1:11, 14) Den nan afliccion, e Israelitanan a sclama na Yehova pa yudansa. Anto con e Dios di compasion tierno a reacciona?

8 Nan situacion a conmove Yehova. El a bisa: “Siguramente mi a mira e afliccion di mi pueblo cu ta na Egipto, y a tende nan sclamacion pa motibo di nan capatasnan, pasobra mi ta conciente di nan sufrimentonan.” (Exodo 3:7) Yehova no por a para mira su pueblo sufri y sclama na dje, sin sinti pa nan. Manera nos a mira den Capitulo 24 di e buki aki, Yehova Dios tin empatia. Y empatia, e capasidad di sinti loke otro ta sinti, tin hopi di aber cu compasion. Pero Yehova no a djis sinti pa su pueblo; el a sintie motiva pa haci algo pa yuda nan tambe. Isaias 63:9 ta bisa: “Den su amor y den su misericordia el a redimi nan”; el a libra nan. Yehova a rescata e Israelitanan for di Egipto cu “un man poderoso.” (Deuteronomio 4:34) Despues el a duna nan cuminda na un forma milagroso, y a trece nan den un tera fructifero cu a bira di nan.

9, 10. (a) Dicon Yehova tawata libra e Israelitanan bes tras bes despues cu nan a establece nan mes den e Tera Priminti? (b) For di cua opresor Yehova a libra e Israelitanan den tempo di Jefte, y kico ta loke a motiv’e pa hacie?

9 Yehova su compasion no a keda te ei. Despues cu nan a establece nan mes den e Tera Priminti, Israel a bira infiel bes tras bes, y door di esei nan tawata pasa den sufrimento. Pero despues e pueblo tawata bolbe na nan sano huicio y sclama na Yehova. Bes tras bes e tawata libra nan. Dicon? “Pasobra e tawatin compasion di su pueblo.”—2 Cronicanan 36:15; Huesnan 2:11-16.

10 Wak por ehempel kico a pasa den tempo di Jefte. Door cu e Israelitanan a cuminsa sirbi dios falso, Yehova a permiti e Amonitanan oprimi nan pa 18 aña largo. Finalmente e Israelitanan a repenti. Bijbel ta conta nos: “Nan a kita e diosnan stranhero for di meimei di nan y a sirbi SEÑOR; y e no por a soporta e miseria di Israel mas.” * (Huesnan 10:6-16) Asina cu su pueblo a mustra cu nan a repenti di berdad, Yehova no por a soporta di mira nan sufri mas. Pues, e Dios di compasion tierno a capasita Jefte pa libra e Israelitanan for di man di nan enemigonan. —Huesnan 11:30-33.

11. Kico nos por siña tocante compasion door di mira con Yehova a trata cu e nacion di Israel?

11 Kico nos por siña tocante compasion door di mira con Yehova a trata cu e nacion di Israel? Pa cuminsa, nos por mira cu compasion ta mas cu djis ser conciente di e adversidadnan cu otro hende ta pasa aden y sinti duele di nan. Corda e ehempel di e mama cu a sintie motiva door di compasion pa actua ora su baby tawata yora. Yehova tampoco no ta sordo pa e sclamacionnan di su pueblo. Su tierno compasion ta motiv’e pa alivia nan sufrimento. Ademas, e manera cu Yehova a trata cu e Israelitanan ta siña nos cu den ningun sentido compasion no ta un tipo di debilidad, pasobra e cualidad tierno aki a motiv’e pa tuma medida fuerte y decisivo pa yuda su pueblo. Pero, ta na su sirbidonan como grupo so Yehova ta mustra compasion?

Yehova Su Compasion pa Hende Individual

12. Con e Lei a refleha e compasion cu Yehova tin pa hende individual?

12 E Lei cu Dios a duna e nacion di Israel a mustra cu e tin compasion pa hende individual tambe. Tuma por ehempel e interes cu e ta mustra den hende pober. Yehova tawata sa cu cualkier situacion inespera por a pone un Israelita cai den pobresa. Con e Israelitanan mester a trata hende pober? Yehova a manda nan strictamente: “No haci bo curason duro, ni sera bo man pa bo ruman pober. Dun’e generosamente y no tene duele den bo curason ora bo ta dun’e, pasobra pa e cos aki SEÑOR bo Dios lo bendiciona bo den tur bo trabou y den tur loke bo ta haci.” (Deuteronomio 15:7, 10) Ademas Yehova a manda e Israelitanan pa no cosecha te na rand di nan cunucu ni pasa piki loke a keda atras. E resto di cosecha mester a keda pa hende menos privilegia por pasa piki. (Levitico 23:22; Rut 2:2-7) Si e Israelitanan a tene nan mes na e leinan bondadoso aki na fabor di hende pober, ningun di nan paisanonan lo no tawatin nodi cana pidi cuminda, maske e tawata den necesidad. Acaso e Lei ei no tawata un refleho di Yehova su compasion tierno?

13, 14. (a) Con e palabranan di David ta sigura nos cu Yehova tin un interes profundo den cada un di nos? (b) Ki ehempel nos por duna pa mustra cu Yehova ta serca di esnan cu “curason kibra” of cu “spirito abati”?

13 Awe tambe nos Dios amoroso tin interes profundo den nos individualmente. Nos por tin sigur cu e ta bon conciente ora nos ta sufri. David e salmista a skirbi: “E wowonan di SEÑOR ta riba e hustonan, y su horeanan ta atento pa scucha nan sclamacion. SEÑOR ta serca di e hende di curason kibra, y ta salba esnan di spirito abati.” (Salmo 34:15, 18) Papiando di e tipo di hende cu e versiculo aki ta describi, un comentarista biblico a skirbi: “Nan curason ta kibra. Nan spirito ta abati. Nan pica ta humiya nan y pone nan perde respet propio; nan ta sinti cu nan no bal nada, ni no merece nada.” Hende asina por sinti cu Yehova ta leu for di nan, y cu nan ta mucho insignificante pa e tin interes den nan. Pero no ta asina. E palabranan di David ta sigura nos cu Yehova no ta bandona hende cu “ta sinti cu nan no bal nada.” Nos Dios compasivo sa cu ta net na momentonan asina nos tin mester di dje mas cu nunca, y e ta serca di nos.

14 Tuma e siguiente experencia por ehempel. Un mama na Merca a core hiba su yiu di dos aña hospital door cu el a haya un atake pisa di tosamento y no por a hala rosea bon. Ora e docternan a caba di samina e mucha, nan a bisa e mama cu e yiu mester a keda pasa anochi na hospital. Unda e mama a pasa anochi? Riba un stul den e camber di hospital, net banda di e cama di su yiu! Su pret’i wowo tawata malo; na su banda e mester a keda. Sin duda nos por spera asta mas di nos Tata celestial amoroso! Corda cu nos ta traha segun su imagen. (Genesis 1:26) E palabranan conmovedor di Salmo 34:18 ta bisa nos cu ora nos tin un “curason kibra” of ora nos ‘spirito ta abati’, Yehova ta na nos banda, yen di compasion y semper cla pa yuda, mescos cu un mayor cu ta stima nos.

15. Di ki maneranan Yehova ta yuda nos individualmente?

15 Pero con Yehova ta yuda nos individualmente? No ta semper e ta kita e cos cu ta pone nos sufri. Pero Yehova ta pone hopi yudansa disponibel pa hende cu ta sclama na dje. Su Palabra, Bijbel, ta duna conseho practico cu por yuda nos enfrenta problema cu exito. Den congregacion Yehova a percura superintendentenan spiritualmente capas cu ta haci nan esfuerso pa mustra compasion mescos cu ne, y yuda nan compañeronan di adoracion. (Santiago 5:14, 15) Como e Scuchador di oracion, e ta duna “spirito santo na esnan cu pidie.” (Salmo 65:2; Lucas 11:13) E spirito aki por duna nos “poder mas aya di loke ta normal” pa nos por wanta te ora e Reino di Dios caba cu tur problema cu ta angustia nos. (2 Corintionan 4:7, NW) Nos no ta gradicido pa tur e percuracionnan aki? Laga nos no lubida cu nan ta maneranan cu Yehova ta expresa su tierno compasion pa nos.

16. Cua ta e muestra di mas grandi di Yehova su compasion, y con e ta beneficia cada un di nos?

16 Claro cu e muestra di mas grandi di Yehova su compasion ta e echo cu el a duna Esun cu mas e ta stima, como rescate pa nos. Esei tawata un berdadero sacrificio di Yehova su parti, un sacrificio amoroso cu a habri caminda pa nos por haya salbacion. Corda cu e rescate cu Yehova a haci disponibel ta beneficia cada un di nos individualmente. Ta cu bon motibo Zacarias tata di Huan Bautista a profetisa cu e percuracion aki lo a halsa “e misericordia tierno di nos Dios.”—Lucas 1:78.

Ki Ora Yehova No Ta Mustra Compasion

17-19. (a) Con Bijbel ta mustra cu e compasion di Yehova no ta sin limite? (b) Kico a pone cu e compasion cu Yehova tawatin pa su pueblo a yega su limite?

17 Acaso nos mester kere cu Yehova su compasion no tin limite? Al contrario. Bijbel ta mustra bon cla cu ora hende opone Yehova su principionan husto, e no ta mustra compasion na nan, y cu su rason. (Hebreonan 10:28) Pa nos compronde dicon, laga nos corda loke a pasa den caso di e nacion di Israel.

18 Maske Yehova a libra e Israelitanan bes tras bes di nan enemigonan, finalmente su compasion a yega su limite. E pueblo cabesura aki tawata practica idolatria, y nan tawata trece nan idolonan fis te den Yehova su tempel! (Ezekiel 5:11; 8:17, 18) Bijbel ta bisa tambe: “Continuamente nan tawata haci bofon di e mensaheronan di Dios, y tawata desprecia su palabranan y haci bofon di su profetanan, te ora cu e furia di SEÑOR a lanta contra su pueblo, te ora cu no tawatin remedi mas.” (2 Cronicanan 36:16) E Israelitanan a yega na un punto caminda ya no tawatin ningun bon base mas pa Dios mustra compasion, y nan a proboca su rabia husto. Cu ki resultado?

19 Yehova no por a sinti compasion mas pa su pueblo. El a declara: “Lo mi no tene piedad, ni duele ni compasion, ma lo mi destrui nan.” (Yeremias 13:14) Pesei, Herusalem y su tempel a keda destrui y e Israelitanan a ser hiba Babilonia como catibo. Ta tristo cu hende por bira asina rebelde y pone e compasion di Dios yega te na su limite!—Lamentacionnan 2:21.

20, 21. (a) Kico ta bai pasa ora e compasion di Dios yega su limite den nos tempo? (b) Ki muestra importante di Yehova su compasion nos ta bai papia ariba den e siguiente capitulo?

20 Kico di awe? Yehova no a cambia. Den su compasion el a duna su Testigonan e tarea pa predica e ‘evangelio di reino’ den henter mundo habita. (Mateo 24:14) Ora hende cu e actitud corecto ta reacciona bon na e mensahe aki, Yehova ta yuda nan capta su sentido. (Echonan 16:14) Pero e obra aki lo no sigui pa semper. Lo no ta compasivo di Dios su parti si e permiti e mundo malo aki, cu tur su miseria y sufrimento, sigui existi sin fin. Ora e compasion di Dios yega su limite, Yehova lo bin pa ehecuta huicio riba e sistema mundial aki. Asta na e momento ei, ta compasion lo motiva Dios pa actua; compasion pa su “nomber santo” y pa su sirbidonan deboto. (Ezekiel 36:20-23) Yehova lo deshaci di tur maldad y cuminsa un mundo nobo, uno husto. Tocante hende malbado Yehova ta declara: “Lo mi no wak nan cu duele, ni spar nan tampoco, ma lo mi pone nan conducta riba nan mes cabes.”—Ezekiel 9:10.

21 Entretanto, Yehova ta sinti compasion pa hende; asta pa hende cu ta riba caminda pa destruccion. Hende pecado cu repenti sinseramente por beneficia di un di e muestranan principal di Yehova su compasion: su pordon. Den e siguiente capitulo nos ta bai papia tocante algun di e bunita expresionnan den Bijbel cu ta yuda nos compronde con completo Yehova su pordon ta.

^ par. 3 Sinembargo, ta interesante pa nota cu na Salmo 103:13, e verbo Hebreo ra·chám tin di aber cu e misericordia of compasion cu un tata ta mustra na su yiunan.

^ par. 10 Traduci literalmente, e expresion “e no por a soporta mas” ta nifica “su alma a bira cortico; su pasenshi a caba.”