مازمۇنعا ٶتۋ

مازمۇن تىزىمىنە ٶتۋ

26-‏تاراۋ

‏‹كە‌شىرۋگە دايىن› قۇ‌داي

‏‹كە‌شىرۋگە دايىن› قۇ‌داي

1—‏3.‏ ا)‏ ٴ‌داۋىتتىڭ موينىندا قانداي اۋىر جۇ‌ك بولعان جانە ول جارالى جۇ‌رە‌گىنە جۇ‌بانىشتى قايدان تاپتى؟‏ ٵ)‏ كۇ‌نا جاساپ قويساق،‏ موينىمىزعا قانداي جۇ‌ك ٴ‌تۇ‌سۋى مۇ‌مكىن،‏ ٴ‌بىراق ە‌حوبا ٴ‌بىزدى نە نارسە‌گە سە‌ندىرە‌دى؟‏

 ‏«مە‌نىڭ زاڭسىزدىقتارىم ٶز باسىمنان اسىپ كە‌تتى،‏ ماعان تۇ‌سكە‌ن اۋىرتپالىقتىڭ سالماعى ە‌ڭسە‌مدى ە‌زىپ بارادى.‏.‏.‏ مە‌ن شامادان تىس السىرە‌دىم جانە كۇ‌يرە‌پ ٴ‌بىتتىم»،‏—‏ دە‌پ جازدى جىرشى ٴ‌داۋىت (‏ٴ‌زابۋر 38:‏4،‏ 8 [37:‏5،‏ 9])‏.‏ ول ٶزىن كىنالى سە‌زىنۋدىڭ قانشالىقتى اۋىر ە‌كە‌نىن بىلگە‌ن.‏ ٴ‌بىراق جارالى جۇ‌رە‌گىنە جۇ‌بانىش تاپقان.‏ ە‌حوبا كۇ‌نانى جە‌ك كورگە‌نىمە‌ن،‏ شىنىمە‌ن وكىنىپ،‏ تە‌رىس جولدان قايتقان كۇ‌ناكاردى جە‌ك كورمە‌يتىنىن ٴ‌داۋىت تۇ‌سىنگە‌ن.‏ ە‌حوبانىڭ كۇ‌ناسىنا وكىنگە‌ندە‌رگە مە‌يىرىمدىلىك تانىتۋعا ىقىلاستى ە‌كە‌نىنە تولىقتاي سە‌نىمدى بولعان ول:‏ «سە‌ن،‏ ۋا،‏ ە‌حوبا.‏.‏.‏ كە‌شىرۋگە دايىنسىڭ»،‏—‏ دە‌گە‌ن (‏ٴ‌زابۋر 86:‏5‏،‏ ج‌د؛‏ [85:‏5])‏.‏

2 كۇ‌نا جاساپ قويساق،‏ ار-‏ۇ‌جدانىمىزدىڭ ازابى ٴ‌بىزدىڭ دە موينىمىزعا جۇ‌ك بولار ە‌دى.‏ نە‌گىزىنە‌ن،‏ مۇ‌نداي سە‌زىم پايدالى.‏ ول قاتە‌لىكتە‌رىمىزدى جوندە‌ۋگە قاجە‌تتى قادامدار جاساۋعا تالپىندىرۋى مۇ‌مكىن.‏ الايدا وعان تىم بە‌رىلىپ كە‌تۋ قاۋپى دە بار.‏ كىنالاعىش جۇ‌رە‌گىمىز قالاي وكىنسە‌ك تە،‏ ە‌حوبا ٴ‌بارىبىر كە‌شىرمە‌يدى دە‌پ تۇ‌رىپ الاتىن بولار.‏ ە‌گە‌ر ‹شە‌كسىز قايعىعا باتىپ› كە‌تسە‌ك،‏ شايتان —‏ ە‌حوبا ٴ‌بىزدى تۇ‌ككە تۇ‌رعىسىز ٵرى وزىنە قىزمە‌ت ە‌تۋگە لايىقسىز دە‌پ قاراستىرادى دە‌گە‌ن سە‌زىم تۋدىرىپ،‏ ۇ‌نجىرعامىزدى تۇ‌سىرۋگە تىرىسىپ باعادى (‏قورىنتتىقتارعا 2-‏حات 2:‏5—‏11‏)‏.‏

3 ە‌حوبا شىنىمە‌ن بىزگە سولاي قاراي ما؟‏ ارينە،‏ جوق!‏ كە‌شىرىمدىلىك —‏ ە‌حوبانىڭ زور سۇ‌يىسپە‌نشىلىگىنىڭ ٴ‌بىر قىرى.‏ ٶز سوزىندە ول ٴ‌بىزدى ە‌گە‌ر كۇ‌نامىزدى شىنىمە‌ن مويىنداپ،‏ شىن جۇ‌رە‌كتە‌ن وكىنە‌ر بولساق،‏ كە‌شىرۋگە دايىن ە‌كە‌ندىگىنە سە‌ندىرە‌دى (‏ناقىل سوزدە‌ر 28:‏13‏)‏.‏ ە‌حوبانىڭ كە‌شىرىمىنە ە‌شقاشان يە بولا المايمىز دە‌گە‌ن ويدان اۋلاق بولۋ ٷشىن،‏ ونىڭ نە‌گە جانە قالاي كە‌شىرە‌تىنىن قاراستىرىپ كورە‌يىك.‏

نە‌گە ە‌حوبا ‹كە‌شىرۋگە دايىن›؟‏

4.‏ بولمىسىمىزعا قاتىستى نە نارسە ە‌حوبانىڭ ە‌سىندە جانە ول بىزگە قاتىستى قالاي ارە‌كە‌ت ە‌تە‌دى؟‏

4 ە‌حوباعا مۇ‌مكىندىكتە‌رىمىزدىڭ شە‌كتە‌ۋلى ە‌كە‌نى بە‌لگىلى.‏ ٴ‌زابۋر جىرشىسى:‏ «نە‌دە‌ن جاراتىلدىق،‏ سونى بىلە‌دى،‏ توپىراقتان ە‌كە‌نىمىز ونىڭ ە‌سىندە»،‏—‏ دە‌گە‌ن (‏ٴ‌زابۋر 103:‏14 [102:‏14])‏.‏ ول ٴ‌بىزدىڭ توپىراقتان جاراتىلعانىمىزدى ٵرى كە‌مە‌لسىز بولعاندىقتان كە‌مشىلىكتە‌رىمىز بە‌ن السىزدىكتە‌رىمىز بار ە‌كە‌نىن ۇ‌مىتپايدى.‏ كيە‌لى كىتاپتا ە‌حوبا قۇ‌مىراشىعا،‏ ال ٴ‌بىز ونىڭ جاساپ شىعارعان قىش ىدىسىنا تە‌ڭە‌لە‌مىز،‏ «نە‌دە‌ن جاراتىلدىق،‏ سونى بىلە‌دى» دە‌گە‌ن سوزدە‌ر وسىنى ە‌سىمىزگە سالادى (‏ە‌رە‌ميا 18:‏2—‏6‏)‏.‏ ۇ‌لى قۇ‌مىراشى ٴ‌بىزدىڭ كۇ‌ناكار بولمىسىمىزدىڭ ٵلسىز ە‌كە‌نىن ە‌سكە‌رە‌دى جانە ٶزىنىڭ باسشىلىعىن قالاي قابىلدايتىنىمىزعا قاراي ارە‌كە‌ت ە‌تە‌دى.‏

5.‏ ريمدىكتە‌رگە ارنالعان حاتتا كۇ‌نانىڭ مىقتى قۇ‌رساۋى قالاي سۋرە‌تتە‌لگە‌ن؟‏

5 ە‌حوبا كۇ‌نانىڭ اسە‌رى قانشالىقتى كۇ‌شتى ە‌كە‌نىن بىلە‌دى.‏ ونىڭ سوزىندە كۇ‌نا ادامدى قۇ‌رساۋلاپ العان،‏ ولىسپە‌ي بە‌رىسپە‌يتىن زور كۇ‌ش رە‌تىندە سۋرە‌تتە‌لە‌دى.‏ ونىڭ قۇ‌رساۋى قانشالىقتى بە‌رىك؟‏ ريمدىكتە‌رگە ارنالعان حاتىندا ە‌لشى پاۋىل بىلاي ٴ‌تۇ‌سىندىردى:‏ ساربازداردىڭ قولباسشىلارىنىڭ بيلىگىندە بولعانى سياقتى ٴ‌بىز دە كۇ‌نانىڭ ‹بيلىگىندە‌مىز› (‏ريمدىكتە‌رگە 3:‏9‏)‏؛‏ كۇ‌نا ادامزاتتى پاتشا ىسپە‌تتى ‹بيلە‌پ-‏توستە‌ۋدە› (‏ريمدىكتە‌رگە 5:‏21‏)‏؛‏ ول ٴ‌بىزدىڭ ‹بويىمىزدا› (‏ريمدىكتە‌رگە 7:‏17،‏ 20‏)‏؛‏ ول —‏ بىزگە ۇ‌نە‌مى باعىت بە‌رىپ وتىرۋعا تىرىساتىن بويىمىزداعى ‹زاڭدىلىق› (‏ريمدىكتە‌رگە 7:‏23،‏ 25‏)‏.‏ كۇ‌نا ٵلسىز ٴ‌تانىمىزدى قالايشا مىقتاپ قۇ‌رساۋلاعان دە‌سە‌ڭشى!‏ (‏ريمدىكتە‌رگە 7:‏21،‏ 24‏)‏

6،‏ 7.‏ ا)‏ بار كوڭىلىمە‌ن وزىنە‌ن مە‌يىرىمدىلىك ىزدە‌يتىندە‌رگە ە‌حوبا قالاي قارايدى؟‏ ٵ)‏ نە‌گە ٴ‌بىز قۇ‌دايدىڭ مە‌يىرىمدىلىگىن تە‌رىس پايدالانباۋىمىز كە‌رە‌ك؟‏

6 سونىمە‌ن،‏ قانشا قالاساق تا،‏ وزىنە كە‌مە‌لدى تۇ‌ردە مويىنسۇ‌نا المايتىنىمىزدى ە‌حوبا جاقسى بىلە‌دى.‏ سوندىقتان سۇ‌يىسپە‌نشىلىك تانىتىپ،‏ ە‌گە‌ر بار كوڭىلىمىزبە‌ن ونىڭ مە‌يىرىمدىلىگىن ىزدە‌سە‌ك،‏ ٴ‌بىزدى كە‌شىرە‌تىنىنە سە‌ندىرە‌دى.‏ ٴ‌زابۋر 51:‏17 [50:‏19] دا:‏ «قۇ‌دايعا ۇ‌نامدى سي،‏ قۇ‌رباندىق —‏ كۇ‌ناسىنا شىنىمە‌ن وكىنگە‌ن رۋح،‏ شىن وكىنىپ،‏ باعىنعان جۇ‌رە‌ككە سە‌ن تە‌رىس قارامايسىڭ،‏ ۋا،‏ قۇ‌داي يە‌م»،‏—‏ دە‌لىنگە‌ن.‏ ٶزىن كىنالى سە‌زىنىپ،‏ كوڭىلىن مۇ‌ڭ باسىپ،‏ جۇ‌رە‌گى جارالى بولعان ادامنان ە‌حوبا ە‌شقاشان باس تارتپايدى.‏

7 الايدا بۇ‌ل كۇ‌ناكار ە‌كە‌نىمىزدى بۇ‌لداپ،‏ قۇ‌دايدىڭ مە‌يىرىمدىلىگىن تە‌رىس پايدالانۋعا بولادى دە‌گە‌ندى بىلدىرە مە؟‏ البە‌تتە،‏ جوق!‏ ە‌حوبا سوقىر سە‌زىمنىڭ جە‌تە‌گىندە ە‌مە‌س.‏ ونىڭ مە‌يىرىمدىلىگىنىڭ شە‌گى بار.‏ ول ە‌ش وكىنبە‌ستە‌ن ادە‌يى كۇ‌نا جاساي بە‌رە‌تىندە‌ردى كە‌شىرمە‌يدى (‏ە‌ۆرە‌يلە‌رگە 10:‏26‏)‏.‏ ال كۇ‌ناسىن مويىنداپ،‏ جۇ‌رە‌گى جارالى بولعانداردى كە‌شىرۋگە دايىن.‏ ە‌حوبانىڭ سۇ‌يىسپە‌نشىلىگىنىڭ وسى ٴ‌بىر كە‌رە‌مە‌ت قىرىن سۋرە‌تتە‌ۋ ٷشىن كيە‌لى كىتاپتا قانداي اسە‌رلى بە‌ينە‌لە‌ردىڭ قولدانىلعانىن كورە‌يىك.‏

ە‌حوبا تولىق كە‌شىرە مە؟‏

8.‏ ە‌حوبا كۇ‌نالارىمىزدى كە‌شىرگە‌ندە،‏ بىلايشا ايتقاندا،‏ نە ىستە‌يدى جانە بۇ‌ل بىزگە قانداي سە‌نىمدىلىك بە‌رە‌دى؟‏

8 كۇ‌ناسىنە وكىنگە‌ن ٴ‌داۋىت:‏ «ساعان سوندا كۇ‌نامدى اشىق ايتتىم،‏ ادىلە‌تسىزدىگىمدى جاسىرمادىم.‏.‏.‏ سە‌ن سوندا بارلىق كۇ‌نامدى كە‌شىردىڭ‏»،‏—‏ دە‌گە‌ن (‏ٴ‌زابۋر 32:‏5 [31:‏5])‏.‏ مۇ‌نداعى «كە‌شىرۋ» دە‌پ اۋدارىلعان ە‌ۆرە‌ي ٴ‌سوزى نە‌گىزىندە «كوتە‌رۋ» نە‌مە‌سە «الىپ ٴ‌جۇ‌رۋ» دە‌گە‌ندى بىلدىرە‌دى.‏ بۇ‌ل ٴ‌سوز مۇ‌ندا «كىنا،‏ كۇ‌نا،‏ قاتە‌لىكتى» كوتە‌رىپ الىپ كە‌تۋ ماعىناسىندا قولدانىلعان.‏ سوندا،‏ بىلايشا ايتقاندا،‏ ە‌حوبا ٴ‌داۋىتتىڭ كۇ‌نالارىن كوتە‌رىپ،‏ الىپ كە‌تكە‌ن.‏ ٶزىن كىنالى سە‌زىنىپ،‏ ە‌ڭسە‌سىن مۇ‌ڭ باسقان ٴ‌داۋىتتىڭ جە‌ڭىلدە‌پ قالعانىندا ٴ‌سوز جوق (‏ٴ‌زابۋر 32:‏3 [31:‏3])‏.‏ يسانىڭ تولە‌م قۇ‌رباندىعىنا دە‌گە‌ن سە‌نىمىنە نە‌گىزدە‌لىپ،‏ قۇ‌دايدان كە‌شىرىم ىزدە‌يتىندە‌ردىڭ كۇ‌نالارىن كوتە‌رىپ،‏ الىپ كە‌تە‌تىن ە‌حوباعا ٴ‌بىزدىڭ دە تولىقتاي سە‌نىم ارتۋىمىزعا بولدى (‏ماتاي 20:‏28‏)‏.‏

9.‏ ە‌حوبا كۇ‌نالارىمىزدى بىزدە‌ن قانشالىقتى الىستاتادى؟‏

9 ٴ‌داۋىت ە‌حوبانىڭ كە‌شىرىمدىلىگىن سۋرە‌تتە‌ۋ ٷشىن تاعى ٴ‌بىر اسە‌رلى تىركە‌ستى قولدانعان:‏ «‏شىعىس باتىستان قاشىق بولعانى سياقتى،‏ كۇ‌نامىزدى بىزدە‌ن شە‌كسىز قاشىقتاتتى» (‏ٴ‌زابۋر 103:‏12 [102:‏12])‏.‏ كۇ‌ن شىعىستان شىعىپ،‏ باتىستان باتادى.‏ ال شىعىس باتىستان قانشالىقتى قاشىق؟‏ شىعىس ارقاشان باتىستان شە‌كسىز ۇ‌زاق قاشىقتىقتا،‏ ولار ە‌شقاشان ٴ‌بىر-‏بىرىمە‌ن كە‌زدە‌سپە‌يدى.‏ ٴ‌بىر عالىم اتالمىش تىركە‌ستىڭ «مە‌يلىنشە الىس،‏ ادام ايتقىسىز الىس» دە‌گە‌ندى بىلدىرە‌تىنىن ە‌سكە‌ردى.‏ كيە‌لى رۋحتىڭ جە‌تە‌لە‌ۋىمە‌ن جازعان ٴ‌داۋىتتىڭ وسى سوزدە‌رىنە‌ن ە‌حوبا كە‌شىرگە‌ندە،‏ كۇ‌نالارىمىزدى بىزدە‌ن ادام ايتقىسىز قاشىقتىققا الىستاتاتىنى كورىنە‌دى.‏

ە‌حوبا ٶزىنىڭ ‹كە‌شىرۋگە دايىن› ە‌كە‌نىن بىلگە‌نىمىزدى قالايدى

10.‏ ە‌حوبا كۇ‌نالارىمىزدى كە‌شىرسە،‏ نە‌گە ولاردىڭ داعىنان ٶمىر بويى ارىلا المايمىن دە‌گە‌ن ويدا بولماۋىمىز كە‌رە‌ك؟‏

10 اشىق ٴ‌تۇ‌ستى كيىمگە تۇ‌سكە‌ن داقتى تازالاپ كورگە‌نسىڭ بە؟‏ قانشا تىرىسقانىڭا قاراماستان،‏ ٴ‌بارىبىر داق بايقالىپ تۇ‌رعان بولار.‏ ٶزىنىڭ قانشالىقتى كە‌شىرىمدى ە‌كە‌نىن ە‌حوبانىڭ قالاي سۋرە‌تتە‌گە‌نىنە قاراشى:‏ «كۇ‌نالارىڭ ال قىزىل بولسا دا،‏ راقىم ە‌تىپ،‏ سە‌ندە‌ردى قار سياقتى اپپاق قىلماقپىن.‏ قىلمىستارىڭ قان قىزىل بولسا دا،‏ سە‌ندە‌ردى كە‌شىرىپ،‏ اپپاق جۇ‌ندە‌ي اعارتپاقپىن» (‏يشايا 1:‏18‏)‏.‏ «ال قىزىل» دە‌گە‌ن اشىق قىزىل تۇ‌سكە نۇ‌سقايدى a‏.‏ ال «قان قىزىل» دە‌پ قانىق قىزىل تۇ‌سكە بويالعان ماتا جايىندا ايتىلعان (‏ناعۇ‌م 2:‏3‏)‏.‏ ٴ‌بىز ە‌شقاشان كۇ‌نانىڭ داعىنان وزدىگىمىزدە‌ن ارىلا المايمىز.‏ ٴ‌بىراق ە‌حوبا ٴ‌بىزدى ال قىزىل جانە قان قىزىل كۇ‌نالاردان قار نە‌مە‌سە اپپاق جۇ‌ندە‌ي تازارتا الادى.‏ ە‌حوبا كۇ‌نالارىمىزدى كە‌شىرسە،‏ ولاردىڭ داعىنان ٶمىر بويى ارىلا المايمىن دە‌گە‌ن ويدا بولماۋىمىز كە‌رە‌ك.‏

11.‏ قاي ماعىنادا ە‌حوبا كۇ‌نالارىمىزدى تۋ سىرتىنا لاقتىرادى؟‏

11 اۋىرىپ ٶلىم اۋزىنان قالعان ە‌زە‌كيا ە‌حوباعا ريزاشىلىعىن ٴ‌بىلدىرىپ ايتقان كوڭىل تولقىتاتىن جىرىندا:‏ «مە‌نىڭ بارلىق كۇ‌نالارىمدى ٶزىڭنىڭ تۋ سىرتىڭا لاقتىرىپ جىبە‌ردىڭ‏»،‏—‏ دە‌گە‌ن (‏يشايا 38:‏17‏)‏.‏ مۇ‌ندا ە‌حوبا قاتە‌لىكتە‌رىنە وكىنگە‌ندە‌ردىڭ كۇ‌نالارىن الىپ،‏ ارتىنا قاراي لاقتىرىپ جىبە‌رىپ،‏ ولاردى ە‌ندى قايتىپ كورمە‌يتىن ٵرى ە‌سكە‌رمە‌يتىندە‌ي سۋرە‌تتە‌لگە‌ن.‏ ٴ‌بىر سوزدىكتە مۇ‌نداعى ويدى:‏ «سە‌ن [مە‌نىڭ كۇ‌نالارىمدى] مۇ‌لدە جاسالماعانداي ە‌تتىڭ»،‏—‏ دە‌پ جە‌تكىزۋگە بولاتىنى ايتىلعان.‏ نە‌تكە‌ن جۇ‌بانىشتى سوزدە‌ر!‏

12.‏ ە‌حوبا كە‌شىرسە،‏ كۇ‌نالارىمىزدى ماڭگىگە الاستاتاتىنىن ميحا پايعامبار قالاي كورسە‌تتى؟‏

12 ميحا پايعامبار ە‌حوبانىڭ قالپىنا كە‌لتىرۋ تۋرالى ۋادە‌سىن ايتقاندا،‏ ونىڭ وكىنگە‌ن حالقىن كە‌شىرە‌تىنىنە سە‌نىمدى ە‌كە‌نىن كورسە‌تكە‌ن:‏ «قىلمىس اتاۋلىنى سە‌نىڭ جۇ‌رناعىڭا [حالقىڭنىڭ تامتىعىنا] كىنا عىپ تاقپايتىن سە‌ندە‌ي قۇ‌داي قايدا بار؟‏ سە‌ن ٴ‌بىزدىڭ كۇ‌للى كۇ‌نامىزدى تە‌ڭىزدىڭ تۇ‌ڭعيىعىنا جىبە‌رە‌سىڭ» (‏ميحا 7:‏18،‏ 19‏)‏.‏ سول ۋاقىتتا ٶمىر سۇ‌رگە‌ندە‌ر ٷشىن بۇ‌ل سوزدە‌ر نە‌نى بىلدىرگە‌نىن ويلاپ كورشى.‏ «تە‌ڭىزدىڭ تۇ‌ڭعيىعىنا» لاقتىرىلعان نارسە‌نى قايتىپ الۋدى ۇ‌مىتتە‌نۋگە بولار ما ە‌دى؟‏ ميحانىڭ سوزدە‌رىنە‌ن ە‌گە‌ر ە‌حوبا كە‌شىرسە،‏ كۇ‌نالارىمىزدى ماڭگىگە الاستاتاتىنى كورىنە‌دى.‏

13.‏ يسانىڭ «قارىزىمىزدى كە‌شە گور» دە‌گە‌ن سوزدە‌رى نە‌نى بىلدىرە‌دى؟‏

13 يسا ە‌حوبانىڭ كە‌شىرىمدىلىگىن قارىز بە‌رۋشى مە‌ن الۋشىنىڭ اراسىنداعى قارىم-‏قاتىناس ارقىلى كورسە‌تكە‌ن.‏ ول:‏ «ٴ‌بىزدىڭ قارىزىمىزدى كە‌شە گور»،‏—‏ دە‌پ دۇ‌عا ە‌تۋگە شاقىردى (‏ماتاي 6:‏12،‏ تاۋرات)‏.‏ يسا كۇ‌نانى «قارىزعا» تە‌ڭە‌گە‌ن (‏لۇ‌قا 11:‏4‏)‏.‏ كۇ‌نا جاساعان سايىن،‏ ٴ‌بىز ە‌حوباعا «قارىز» بولامىز.‏ ٴ‌بىر ە‌ڭبە‌كتە «كە‌شىرۋ» دە‌پ اۋدارىلعان گرە‌ك ە‌تىستىگىنىڭ ‏«قارىزدى وتە‌ۋدى تالاپ ە‌تپە‌ي،‏ ۇ‌مىتۋ» دە‌گە‌ندى بىلدىرە‌تىنى ايتىلعان.‏ ە‌حوبا كە‌شىرگە‌ندە،‏ قارىزىمىزدى جويا سالادى،‏ ال ولاي بولماعان كۇ‌ندە ونى وتە‌ۋگە ٴ‌تيىس بولار ە‌دىك.‏ بۇ‌ل كۇ‌ناسىنە وكىنگە‌ندە‌ر ٷشىن جۇ‌بانىش بولۋى مۇ‌مكىن.‏ ە‌حوبا ٶزى جويعان قارىزدى وتە‌ۋدى ە‌شقاشان تالاپ ە‌تپە‌يدى!‏ (‏ٴ‌زابۋر 32:‏1،‏ 2 [31:‏1،‏ 2])‏

14.‏ ە‌لشىلە‌ردىڭ ىستە‌رى 3:‏19 دا قولدانىلعان گرە‌ك ە‌تىستىگى قانداي ويعا نۇ‌سقايدى؟‏

14 ە‌لشىلە‌ردىڭ ىستە‌رى 3:‏19 دا بىلاي دە‌لىنگە‌ن:‏ ‹سوندىقتان تە‌رىس جولدان قايتىڭدار!‏ سوندا قۇ‌داي يە كۇ‌نالارىڭدى كە‌شىرە‌دى‏›.‏ مۇ‌ندا «كە‌شىرۋ» دە‌پ «ٴ‌سۇ‌رتىپ تاستاۋ،‏.‏.‏.‏جوق قىلۋ،‏ جويۋ» دە‌گە‌ندى دە بىلدىرە‌تىن گرە‌ك ە‌تىستىگى اۋدارىلعان.‏ كە‌يبىر عالىمداردىڭ ويىنشا،‏ بۇ‌ل بە‌ينە‌لى ٴ‌سوزدىڭ ٴ‌مانى جازىلعان جازۋدى وشىرۋگە بولاتىندىعىندا.‏ قالايشا؟‏ ە‌جە‌لدە سيا ادە‌تتە كۇ‌يە،‏ شايىر جانە سۋدىڭ قوسپاسىنان جاسالاتىن.‏ مۇ‌نداي سيامە‌ن جازىلعان جازۋدى كوپ ۇ‌زاماي دىمقىل سورعىشپە‌ن ٶشىرىپ تاستاۋعا بولاتىن.‏ ە‌حوبانىڭ مە‌يىرىمدىلىگىنىڭ نە‌تكە‌ن كوركە‌م سۋرە‌تتە‌مە‌سى!‏ ە‌حوبا كە‌شىرگە‌ندە،‏ بىلايشا ايتقاندا،‏ سورعىش الىپ،‏ كۇ‌نالارىمىزدى ٶشىرىپ تاستايدى.‏

15.‏ ە‌حوبا ٶزى جايلى نە‌نى بىلگە‌نىمىزدى قالايدى؟‏

15 وسىنداي سان الۋان بە‌ينە‌لى سوزدە‌ردىڭ ۇ‌ستىنە‌ن وي جۇ‌گىرتكە‌ندە،‏ كۇ‌نالارىمىزعا شىن جۇ‌رە‌كتە‌ن وكىنگە‌ن كە‌زدىڭ بارىندە ە‌حوبا،‏ شىنىندا دا،‏ كە‌شىرۋگە دايىن ە‌كە‌نىن بىلگە‌نىمىزدى قالايتىنى انىق كورىنە‌دى ە‌مە‌س پە؟‏ ە‌رتە‌ڭگى كۇ‌نى ول كۇ‌نالارىمىزدى بە‌تىمىزگە سالىق قىلادى دە‌پ قورقۋدىڭ قاجە‌تى جوق.‏ بۇ‌نى ٴ‌بىز كيە‌لى كىتاپتا اشىلاتىن ە‌حوبانىڭ زور مە‌يىرىمدىلىگىنىڭ تاعى ٴ‌بىر قىرىنان كورە الامىز:‏ ە‌حوبا كە‌شىرگە‌ن نارسە‌سىن مۇ‌لدە‌م ۇ‌مىتادى.‏

‏‹كۇ‌نالارىڭدى قار سياقتى اپپاق قىلماقپىن›‏

‏«ىستە‌گە‌ن كۇ‌نالارىن بۇ‌دان بىلاي ە‌سكە المايمىن»‏

16،‏ 17.‏ كيە‌لى كىتاپتا ە‌حوبانىڭ كۇ‌نالارىمىزدى ۇ‌مىتاتىنى تۋرالى ايتىلعاندا،‏ بۇ‌ل نە‌نى بىلدىرە‌دى جانە نە‌گە سە‌ن بۇ‌لاي جاۋاپ بە‌ردىڭ؟‏

16 جاڭا كە‌لىسىمدە تۇ‌راتىندارعا قاتىستى ە‌حوبا بىلاي ۋادە ە‌تكە‌ن:‏ «ولاردىڭ زاڭسىزدىقتارىنا كە‌شىرىم جاسايمىن جانە وزدە‌رى ىستە‌گە‌ن كۇ‌نالارىن بۇ‌دان بىلاي ە‌سكە المايمىن» (‏ە‌رە‌ميا 31:‏34‏)‏.‏ بۇ‌ل ە‌حوبا كە‌شىرگە‌ندە،‏ جاسالعان كۇ‌نالاردى قايتىپ ە‌سىنە تۇ‌سىرە المايدى دە‌گە‌ندى بىلدىرە مە؟‏ ارينە،‏ مۇ‌نى بىلدىرمە‌يدى.‏ كيە‌لى كىتاپتا،‏ ٴ‌داۋىتتى قوسا العاندا،‏ كوپ ادامداردىڭ جاساعان كۇ‌نالارىن ە‌حوبانىڭ كە‌شىرگە‌نى تۋراسىندا ايتىلعان (‏پاتشالىقتار 2-‏جازبا 11:‏1—‏17؛‏ 12:‏13‏)‏.‏ ە‌حوباعا ولاردىڭ كۇ‌نالارى ٵلى دە بە‌لگىلى بولۋ كە‌رە‌ك.‏ ولاردىڭ كۇ‌نالارى،‏ وكىنگە‌ندە‌رى جانە قۇ‌دايدىڭ كە‌شىرىمىنە يە بولعاندارى بىزگە ٴ‌تالىم بولسىن دە‌پ جازىلىپ قالدىرىلعان (‏ريمدىكتە‌رگە 15:‏4‏)‏.‏ ولاي بولسا،‏ كيە‌لى كىتاپتا ە‌حوبانىڭ ٶزى كە‌شىرگە‌ندە‌ردىڭ كۇ‌نالارىن ‹ە‌سكە المايتىنى› ايتىلعاندا،‏ مۇ‌نى قالاي ٴ‌تۇ‌سىنۋىمىز كە‌رە‌ك؟‏

17 «ە‌سكە الۋ» دە‌پ اۋدارىلعان ە‌ۆرە‌ي ٴ‌تىلىنىڭ ە‌تىستىگى وتكە‌ندى ە‌سكە تۇ‌سىرۋدە‌ن الدە‌قايدا كوپ نارسە‌نى بىلدىرە‌دى.‏ ٴ‌بىر ە‌ڭبە‌كتە اتالمىش ە‌تىستىكتىڭ «لايىقتى ارە‌كە‌ت جاساۋدى» دا بىلدىرە‌تىنى ە‌سكە‌رىلگە‌ن (‏Theological Wordbook of the Old Testament‏)‏.‏ وسىنى ە‌سكە‌رە‌ر بولساق،‏ كۇ‌نانى «ە‌سكە الۋعا» كۇ‌ناكارعا قارسى قانداي دا ٴ‌بىر ارە‌كە‌ت جاساۋ كىرە‌دى (‏وشيا 9:‏9‏)‏.‏ ٴ‌بىراق قۇ‌داي «كۇ‌نالارىن بۇ‌دان بىلاي ە‌سكە المايمىن» دە‌ۋىمە‌ن وكىنگە‌ن كىسىنى كە‌شىرسە،‏ ە‌رتە‌ڭگى كۇ‌نى سول كۇ‌ناسى ٷشىن وعان قارسى ارە‌كە‌ت ە‌تپە‌يتىنىنە سە‌ندىرە‌دى (‏ە‌زە‌كيە‌ل 18:‏21،‏ 22‏)‏.‏ باسقاشا ايتقاندا،‏ ە‌حوبا كوپ رە‌ت كىنالاۋ نە‌مە‌سە جازالاۋ ٷشىن كۇ‌نالارىمىزدى قايتا-‏قايتا ە‌سكە الا بە‌رمە‌ۋ ماعىناسىندا ۇ‌مىتادى.‏ قۇ‌دايىمىزدىڭ كە‌شىرە‌تىنىن جانە كۇ‌نالارىمىزدى ۇ‌مىتاتىنىن بىلگە‌نىمىز كوڭىلىمىزگە جۇ‌بانىش بە‌رە‌دى ە‌مە‌س پە؟‏

كۇ‌نانىڭ زاردابى

18.‏ نە‌گە كۇ‌نانىڭ كە‌شىرىلگە‌نى ادامدى جاساعان كۇ‌نالارىنىڭ بارلىق زاردابىنان بوساتادى دە‌گە‌ندى بىلدىرمە‌يدى؟‏

18 ە‌حوبانىڭ وكىنگە‌ن كۇ‌ناكاردى كە‌شىرۋگە دايىن بولعانى جاساعان كۇ‌نالارىنىڭ بارلىق زاردابىنان بوساتادى دە‌گە‌ندى بىلدىرە مە؟‏ مۇ‌لدە‌م ولاي ە‌مە‌س.‏ جازالانباستان كۇ‌نا جاساي بە‌رە المايمىز.‏ پاۋىل:‏ «ادام نە ە‌كسە،‏ سونى ورادى»،‏—‏ دە‌گە‌ن (‏عالاتتىقتارعا 6:‏7‏)‏.‏ ٴ‌بىز ىستە‌گە‌ن ىستە‌رىمىزدىڭ بە‌لگىلى ٴ‌بىر زاردابىن تارتۋىمىز مۇ‌مكىن.‏ بۇ‌ل ە‌حوبا كە‌شىرگە‌ننە‌ن كە‌يىن،‏ باسىمىزدى بالە‌گە ۇ‌شىراتتى دە‌گە‌ندى بىلدىرمە‌يدى.‏ قيىندىققا كە‌زىككە‌ن ٴ‌ماسىحشى:‏ «ە‌حوبا بۇ‌رىنعى كۇ‌نالارىم ٷشىن جازالاپ جاتقان شىعار»،‏—‏ دە‌گە‌ن ويدا بولماۋ كە‌رە‌ك (‏جاقىپ 1:‏13‏)‏.‏ ال باسقا جاعىنان قارايتىن بولساق،‏ ول ٴ‌بىزدى جاساعان قاتە‌لىكتە‌رىمىزدىڭ ناتيجە‌سىندە تۋعان باقىتسىزدىقتاردان قورعامايدى.‏ وتباسىنىڭ ويران بولۋى،‏ قالاۋسىز جۇ‌كتىلىك،‏ جىنىستىق قاتىناس ارقىلى بە‌رىلە‌تىن اۋرۋلار،‏ ٶز-‏وزىنە دە‌گە‌ن سە‌نىم مە‌ن سيلاۋ سە‌زىمىنىڭ جوعالۋى —‏ وسىنىڭ ٴ‌بارى كۇ‌نانىڭ قايعىلى ٵرى داۋسىز ناتيجە‌سى بولۋى مۇ‌مكىن.‏ ە‌حوبا ٴ‌داۋىتتىڭ بارسابيا مە‌ن ۇ‌رياعا قاتىستى جاساعان كۇ‌ناسىن كە‌شىرسە دە،‏ ونىڭ زاردابىنان قالقالاماعانىن ە‌سىڭە الشى (‏پاتشالىقتار 2-‏جازبا 12:‏9—‏12‏)‏.‏

19—‏21.‏ ا)‏ قالايشا لە‌ۋىلىكتە‌ر 6:‏1—‏7 تارماقتاردا جازىلعان زاڭ جابىرلە‌نۋشى ٷشىن دە،‏ قاتە‌لىك جاساعان ادام ٷشىن دە پايدالى؟‏ ٵ)‏ ٴ‌بىزدىڭ كۇ‌نامىزدىڭ كە‌سىرىنە‌ن بىرە‌ۋ جاپا شە‌كسە،‏ قانداي ارە‌كە‌ت جاساعانىمىز ە‌حوباعا ۇ‌نامدى بولادى؟‏

19 ٴ‌بىزدىڭ كۇ‌نامىزدىڭ باسقا دا سالدارى بولۋى مۇ‌مكىن،‏ اسىرە‌سە سونىڭ كە‌سىرىنە‌ن بىرە‌ۋ جاپا شە‌كسە.‏ مىسال رە‌تىندە لە‌ۋىلىكتە‌ر 6-‏تاراۋدا ايتىلعان جاعدايدى قاراستىرايىق.‏ مۇ‌ندا جاقىنىنىڭ زاتىن ۇ‌رلاپ،‏ كۇ‌شتە‌پ نە الاياقتىقپە‌ن يە‌مدە‌نىپ،‏ اۋىر كۇ‌نا جاساعان ادامنىڭ ٸسى مۇ‌سا زاڭىنا ساي قاراستىرىلادى.‏ ول ىستە‌گە‌ن ٸسىن مويىنداماي،‏ ٴ‌تىپتى جالعان انت بە‌رە‌دى.‏ بۇ‌ل —‏ قىلمىستى دالە‌لدە‌ۋ وڭايعا سوقپايتىن جاعداي.‏ الايدا كە‌يىنىرە‌ك كۇ‌نا جاساعان كىسىنىڭ ار-‏ۇ‌جدانى مازالاپ،‏ كۇ‌ناسىن مويىندايدى.‏ قۇ‌دايدىڭ كە‌شىرىمىنە يە بولۋ ٷشىن ودان ٷش نارسە تالاپ ە‌تىلە‌دى:‏ العان زاتىن قايتارۋ،‏ ونىڭ 20 پايىز قۇ‌نىن جابىرلە‌نۋشىگە ۇ‌ستە‌مە‌لە‌پ بە‌رۋ جانە ايىبى ٷشىن قۇ‌رباندىققا قوشقار شالۋ.‏ سوسىن،‏ زاڭدا ٴ‌دىني قىزمە‌تكە‌ردىڭ ونى ە‌حوبانىڭ الدىندا تازارتىپ،‏ وعان كە‌شىرىم جاسالاتىنى ايتىلعان (‏لە‌ۋىلىكتە‌ر 6:‏1—‏7‏)‏.‏

20 اتالمىش زاڭ قۇ‌دايدىڭ مە‌يىرىمدىلىكپە‌ن جاساعان شاراسى ە‌دى.‏ زاڭنىڭ پايداسىن زاتى وزىنە قايتارىلعان جانە كىنالى كىسىنىڭ اقىرىندا كۇ‌ناسىن مويىنداعانىن ە‌ستىپ،‏ ٴ‌سوزسىز،‏ جە‌ڭىلدىك سە‌زىنە‌تىن جابىرلە‌نۋشى كورە‌تىن.‏ سونىمە‌ن قاتار ول ار-‏ۇ‌جدانى كىناسىن مويىنداۋعا جانە قاتە‌لىگىن تۇ‌زە‌تۋگە تالپىندىرعان كىسى ٷشىن دە پايدالى بولعان.‏ ە‌گە‌ر ولاي ارە‌كە‌ت ە‌تپە‌گە‌ندە،‏ ول قۇ‌دايدىڭ كە‌شىرىمىنە يە بولا الماس ە‌دى.‏

21 ارينە،‏ مۇ‌سا زاڭىنىڭ ٴ‌بىز ٷشىن كۇ‌شى جوق،‏ سويتسە دە ول ە‌حوبانىڭ وي-‏نيە‌تىن،‏ سونداي-‏اق كە‌شىرىمگە دە‌گە‌ن كوزقاراسىن تۇ‌سىنۋىمىزگە كومە‌كتە‌سە‌دى (‏قولوستىقتارعا 2:‏13،‏ 14‏)‏.‏ ٴ‌بىزدىڭ كۇ‌نامىزدىڭ كە‌سىرىنە‌ن بىرە‌ۋ جاپا شە‌كسە،‏ قاتە‌لىكتى تۇ‌زە‌تۋ ٷشىن قولدان كە‌لگە‌ننىڭ ٴ‌بارىن جاساعانىمىز قۇ‌دايعا ۇ‌نامدى بولادى (‏ماتاي 5:‏23،‏ 24‏)‏.‏ بۇ‌ل ٷشىن كۇ‌نامىز بە‌ن قاتە‌لىگىمىزدى مويىنداپ،‏ ٴ‌تىپتى كە‌شىرىم سۇ‌راۋ كە‌رە‌ك بولاتىن شىعار.‏ سوندا يسانىڭ قۇ‌رباندىعىنا نە‌گىزدە‌لىپ،‏ ە‌حوباعا جالبارىنا الامىز جانە ونىڭ ٴ‌بىزدى كە‌شىرگە‌نىنە سە‌نىمدى بولا الامىز (‏ە‌ۆرە‌يلە‌رگە 10:‏21،‏ 22‏)‏.‏

22.‏ ە‌حوبا كە‌شىرۋىمە‌ن قاتار نە ىستە‌ۋى مۇ‌مكىن؟‏

22 ٴ‌سۇ‌يۋشى اكە ىسپە‌تتى ە‌حوبا دا كە‌شىرۋىمە‌ن قوسا،‏ قانداي دا ٴ‌بىر شامادا جونگە سالۋى مۇ‌مكىن (‏ناقىل سوزدە‌ر 3:‏11،‏ 12‏)‏.‏ وكىنگە‌ن ٴ‌ماسىحشى —‏ اقساقال،‏ قىزمە‌ت كومە‌كشىسى نە‌مە‌سە تولىق ۋاقىتتى جاريالاۋشى بولۋ ارتىقشىلىعىنان ايىرىلىپ قالۋى مۇ‌مكىن.‏ قاتتى باعالايتىن ارتىقشىلىقتارىنان ايىرىلۋ ادامعا اۋىر تيە‌تىن شىعار.‏ الايدا وسىلايشا جونگە سالۋ ە‌حوبا كە‌شىرگىسى كە‌لمە‌يدى دە‌گە‌ندى بىلدىرمە‌يدى.‏ ە‌حوبانىڭ جونگە سالۋى سۇ‌يىسپە‌نشىلىگىنىڭ بە‌لگىسى ە‌كە‌نىن ۇ‌مىتپاعان ٴ‌جون.‏ ونى قابىلداساق،‏ قور بولمايمىز (‏ە‌ۆرە‌يلە‌رگە 12:‏5—‏11‏)‏.‏

23.‏ نە‌گە ٴ‌بىز ە‌شقاشان ە‌حوبانىڭ مە‌يىرىمدىلىگىنە يە بولا المايمىز دە‌پ ويلاماۋىمىز كە‌رە‌ك جانە نە سە‌بە‌پتى ونىڭ كە‌شىرىمدىلىگىنە ە‌لىكتە‌ۋىمىز قاجە‌ت؟‏

23 قۇ‌دايدىڭ ‹كە‌شىرۋگە دايىن› ە‌كە‌نىن ٴ‌بىلۋ قالايشا جىگە‌رلە‌ندىرە‌دى دە‌سە‌ڭشى!‏ قاتە‌لىك ىستە‌پ قويۋىمىز مۇ‌مكىن ە‌كە‌ندىگىنە قاراماستان،‏ ە‌شقاشان ە‌حوبانىڭ مە‌يىرىمدىلىگىنە يە بولا المايمىز دە‌پ ويلاماۋىمىز كە‌رە‌ك.‏ شىنىمە‌ن وكىنىپ،‏ قاتە‌لىگىمىزدى تۇ‌زە‌تۋگە قادامدار جاساپ،‏ سونداي-‏اق يسانىڭ توگىلگە‌ن قانىنا نە‌گىزدە‌لىپ،‏ بار كوڭىلىمىزبە‌ن دۇ‌عا ە‌تسە‌ك،‏ ە‌حوبانىڭ كە‌شىرە‌تىنىنە تولىقتاي سە‌نىمدى بولۋىمىزعا بولادى (‏جوحاننىڭ 1-‏حاتى 1:‏9‏)‏.‏ ٶزىمىز دە ٴ‌بىر-‏بىرىمىزبە‌ن قارىم-‏قاتىناسىمىزدا ونىڭ كە‌شىرىمدىلىگىنە ە‌لىكتە‌يىك.‏ ە‌گە‌ر ە‌ش كۇ‌نا جاسامايتىن ە‌حوبا ٴ‌بىزدى سونداي سۇ‌يىسپە‌نشىلىكپە‌ن كە‌شىرە‌تىن بولسا،‏ ٴ‌بىز،‏ كۇ‌ناكار ادامدار،‏ ٴ‌بىر-‏ٴ‌بىرىمىزدى كە‌شىرۋ ٷشىن قولدان كە‌لگە‌ننىڭ ٴ‌بارىن ىستە‌ۋىمىز كە‌رە‌ك ە‌مە‌س پە؟‏

a ٴ‌بىر عالىمنىڭ ايتۋىنشا،‏ ال قىزىل ٴ‌تۇ‌س «‏بە‌رىك‏،‏ وڭايلىقپە‌ن كە‌تپە‌يتىن بولعان.‏ مۇ‌نداي تۇ‌سكە بويالعان ماتا شىققا دا،‏ جاڭبىرعا دا،‏ جۋسا دا وڭبايتىن،‏ ۇ‌زاق قولدانىلسا دا ٶڭىن بە‌رمە‌يتىن».‏