Ir al contenido

Ir al índice

26 YACHAQANA

Diosqa ‘perdonanapaj wakichisqa’

Diosqa ‘perdonanapaj wakichisqa’

1-3. 1) ¿Imataj Davidpaj uj llasa qʼepi jina karqa? 2) ¿Imata yachaytaj Davidta sonqocharqa? 3) Sonqonchej anchata juchachawajtinchej, ¿imatá yuyasunman? Jehovarí, ¿imatá niwanchej?

 DAVID nerqa: “Pantasqasneyqa umay patata wasarishan, llasa qʼepi jina ancha llasapuni noqapajqa. Cuerpoyqa tunuyasqa kashan, qʼala tʼunasqataj”, nispa (Salmo 38:4, 8). Davidqa yacharqa ima juchata ruwasqanchejpis uj llasa qʼepi jina kasqanta. Jinapis payqa sonqochayta tarerqa. Davidqa yacharqa Jehová juchata chejnikusqanta, manataj juchanmanta arrepientekoj runatachu. Payqa yachallarqataj juchallikoj arrepientekojtin, Jehová perdonasqanta. Chayrayku nerqa: “Jehová Diosníy, qanmin [...] perdonanapajpis wakichisqa kashanki”, nispa (Salmo 86:5).

2 Juchallikojtinchejqa sonqonchej mayta juchachawanchej, chaytaj uj llasa qʼepi jina. Ajinata sonqonchej juchachawasqanchejqa manaña ujtawan chay juchata ruwanapaj yanapawanchej. Jinapis sonqonchej anchata juchachawajtinchejqa yuyasunman Jehová ni jaykʼaj perdonanawanchejta, juchanchejmanta arrepientekojtinchejñapis. Satanasqa juchallikusqanchejmanta ‘anchata llakikojtinchej’ Jehovamanta karunchawasunman, yuyachiwasunmantaj Jehovapaj mana valesqanchejta, nitaj payta yupaychanapaj jinachu kasqanchejta (2 Corintios 2:5-11).

3 Jehovaqa may valorniyojpaj qhawawanchej. Payqa munakuwasqanchejrayku juchasninchejta perdonawanchej. Palabranpitaj niwanchej juchanchejmanta tukuy sonqo arrepientekojtinchej perdonanawanchejta (Proverbios 28:13). Jehovaj perdonninta tariytapuni atisqanchejta yachanapaj imaraykuchus chantá imaynatachus Jehová perdonawasqanchejta qhawarina.

Jehovaqa ‘perdonanapaj wakichisqa’ kashan

4. ¿Imatataj Jehová mana qonqapunchu? Chayrayku, ¿imaynatá pay yanapawanchej?

4 Jehovaqa yachan maykamallachus imatapis ruwayta atisqanchejta. Salmo 103:14 nin: “Diosqa allinta yachan imayna ruwasqachus kasqanchejta, payqa yuyarikun jallpʼalla kasqanchejta”, nispa. Jehovaqa mana qonqapunchu jallpʼamanta ruwasqa kasqanchejta, pantaj runas kasqanchejrayku pantasqanchejta ima. “Imayna ruwasqachus kasqanchejta” Jehová yachasqanqa, yuyarichiwanchej payqa Manka Llutʼaj kasqanta, noqanchejtaj makinpi tʼuru jina kasqanchejta (Jeremías 18:2-6). Jehovaqa yachan pantaj runas kasqanchejrayku imapipis pantananchejta. Chayrayku payqa kamachisqasninta kasukuytachus manachus munasqanchejman jina munakuywan yanapawanchej.

5. ¿Imayna atiyniyojtaj jucha?

5 Jehovaqa yachan jucha may atiyniyoj kasqanta. Palabranpitaj niwanchej ajina atiyniyoj kasqanrayku juchaqa tukuy runasta kamachisqanta, wañuymantaj apasqanta. Juchaqa may jina atiyniyoj. Apóstol Pabloqa Romanos libropi nerqa “juchaj atiyninpi” kashasqanchejta, imaynatachus uj soldado comandantenpa atiyninpi kashan ajinata (Romanos 3:9). Chantá nillarqataj juchaqa “rey jina” runasta kamachisqanta (Romanos 5:21). Juchaqa ‘noqanchejpi kashan’. Griego parlaypeqa nin jucha noqanchejpi tiyakusqanta (Romanos 7:17, 20). Apóstol Pablo nillarqataj ‘juchaj leyninpi’ kashasqanchejta, chay leytaj munasqanta ruwachiyta munawasqanchejta (Romanos 7:23, 25). Arí, tukuy pantaj runasqa juchaj atiyninpi kashanchej (Romanos 7:21, 24).

6, 7. 1) ¿Jehová imatá ruwan tukuy sonqo arrepientekojkunawan? 2) ¿Allinchu kanman “juchasapa runa kani, Jehová perdonallawanqa” nispa ima juchatapis ruwananchej?

6 Jehovaqa yachan payta kasukuyta munaspapis mana tukuy imapipunichu kasukunata. Payqa munakuywan niwanchej pantaspa arrepientekojtinchej, perdontataj mañakojtinchej perdonanawanchejta. Salmo 51:17 nin: “Diosqa uj nanasqa sonqota jaywanata munan. Diosníy, qanqa mana wijchʼuyta yachankichu sonqon pʼakisqa, sonqon nanasqa runataqa”, nispa. Jehovaqa ni jaykʼaj qhesachanqachu pantasqanrayku “sonqon pʼakisqa, sonqon nanasqa” kajta.

7 ¿Allinchu kanman “juchasapa runa kani, Jehová perdonallawanqa” nispa ima juchatapis ruwana? Mana. Jehovaqa manapuni allinpajchu qhawanqa ima juchata ruwasqanchejtapis. Juchata ruwallasunpuni chayqa, Jehová niña khuyakuwasunchu. Jehovaqa mana perdonawasunchu yachashaspa siga juchallikojtinchej, nitaj arrepientekojtinchej (Hebreos 10:26). Tukuy sonqo arrepientekusun chaytaj perdonawasun. Kunanqa Jehová munakuwasqanchejrayku perdonawasqanchejmanta imatachus Biblia nisqanta yachakuna.

¿Imaynatá Jehová perdonawanchej?

8. ¿Imatá Salmo 32:5 versiculomanta yachakunchej? Chayta yachay, ¿imaynatá yanapawanchej?

8 Davidqa juchanmanta arrepientekuspa nerqa: “Juchayta willakorqayki. Pantasqaytaqa mana pakarqaykichu. [...] Qantajrí Diosníy, pantasqasniyta, juchasniytapis perdonawarqanki”, nispa (Salmo 32:5). Hebreo parlaypi “perdonawarqanki” palabraqa “oqhariy” chayri “apay” niyta munan. Kay versiculopitaj “juchasta, sajra ruwaykunata ima apakapuy” niyta munan. Jehovaqa Davidpa juchanta ajinata oqharispa apakaporqa. Chaytaj juchanmanta manaña llakikunanpaj mayta sonqocharqa (Salmo 32:3). Jehovaqa noqanchejpa juchasninchejtapis apakapullanqataj, Jesuspa wañuyninpi creespa perdonta mañakusun chayqa (Mateo 20:28).

9. ¿Imatataj Jehová juchasninchejwan ruwan?

9 Davidqa Jehovaj perdonninmanta parlaspa nillarqataj: “Imaynatachus inti llojsimuy ladoqa may jina karupi kashan inti yaykuy ladomanta, ajinata Diosqa pantasqasninchejta noqanchejmanta may jina karuman churan”, nispa (Salmo 103:12). ¿May jina karupitaj kashan inti llojsimuy, inti yaykuymanta? May karupi. Uj yachayniyoj runa chaymanta nerqa: “May jina karuta yuyasqanchejmantapis aswan karupiraj kashan”, nispa. Jehovaqa Davidman yuyaycharqa Salmo 103:12 versiculoj nisqanta qhelqananpaj, chayrayku David chay qhelqasqanpi nerqa Diosqa juchasninchejta noqanchejmanta may jina karuman churasqanta.

“Juchasniykichej [...] ritʼi jina yurajman tukonqa”

10. Jehová juchasninchejta perdonawajtinchej, ¿imaraykutaj mana llakikunallapunichu tiyan?

10 ¿Maykʼajllapis yuraj ropamanta ima chʼichillatapis orqhoyta munarqankichu? May jinata khituspapis nichá orqhorqankichu. Juchasninchejtaj chay chʼichi jina. Jinapis Jehovaqa kayta nin: “Juchasniykichej ancha puka kajtinpis, ritʼi jina yurajman tukonqa. Juchasniykichej puka tela jina kajtinpis, yuraj millma jina kanqa”, nispa (Isaías 1:18). a Noqallanchejmantaqa ni jaykʼaj juchasninchejta chinkachiyta atisunmanchu, chaypaj mayta kallpachakuspapis. Jehovarí juchasninchejta chinkachiyta atin. Jehová juchasninchejta perdonawanchej chayqa, mana llakikunallapunichu tiyan pantasqanchejmanta.

11. ¿Imaraykú ninchej Jehová juchasninchejta wasaman wijchʼusqanta?

11 Ezequiasqa sinchʼi onqoyninmanta sanoyachisqa kasqanmanta mayta agradecekuspa Jehovaman nerqa: “Tucuy juchasniyta wasayqui khepaman wijchʼurkanqui”, nispa (Isaías 38:17, Quechua de Cuzce). Kay versiculopi nisqanman jina, Jehovaqa juchasninmanta arrepientekojpa juchasninta wasaman wijchʼun, ujtawan manaña rikunanpaj, nitaj yuyarinanpaj. Bibliamanta uj diccionario nin kay versiculoqa kay jinamantapis niyta atikusqanta: “Juchasniytaqa manapis kankumanchu jinaman tukuchinki”, nispa. Jehová juchasninchejta chinkachisqanqa mayta sonqochawanchej.

12. ¿Imatataj profeta Miqueas nerqa Jehová juchasninchejta perdonawasqanchejmanta?

12 Profeta Miqueasqa yacharqa llajtan arrepientekojtin Jehová perdonananta, chayrayku nerqa: “¿Pitaj qan jina Dios kanmanri? [...] Qanqa puchoj herenciaykej [...] pantasqasnintapis perdonanki. [...] Qanqa tukuynin juchasninkuta mar qocha ukhuman wijchʼuykunki”, nispa (Miqueas 7:18, 19). Miqueaspa tiemponmanta runasqa kay versiculosta sumajta entienderqanku. Paykunaqa yacharqanku “mar qocha ukhuman” wijchʼuykusqa imasta manaña tarinankuta. Miqueas nin jina, Jehová perdonawanchej chayqa, niña ujtawan juchasninchejta yuyarinchu, wiñaypajtaj chinkachin.

13. ¿Imatataj Jesús nisharqa: “Manuchakusqaykutapis perdonawayku”, nispa?

13 Jesusqa imaynatachus Jehová perdonawasqanchejta sutʼinchananpaj, manukoj runasmanta, manoj runasmantawan parlarqa. Chayrayku ajinata mañakunata nerqa: “Manuchakusqaykutapis perdonawayku”, nispa (Mateo 6:12, sutʼinchaynin). Jesusqa juchasninchejta manuwan kikincharqa (Lucas 11:4). Juchallikuspaqa Jehovaman manu kanchej. Uj diccionario nin griegopi “perdonay” palabra, “manuta manaña cobray” niyta munasqanta. Jehovaqa juchasninchejta perdonaspa, manunchejtapis niña cobrawasunmanchu jina. Chayta yachayqa mayta sonqochawanchej. Sichus Jehová manunchejta perdonawanchej chayqa, niña jaykʼajpis chay manunchejta cobrawasunchu (Salmo 32:1, 2).

14. ¿Imaynatataj Jehová juchasninchejta chinkachin?

14 Bibliaqa astawan sutʼinchan imaynatachus Jehová perdonawasqanchejta. Bibliapi nin: “Juchasniykichejmanta pesachikuychej, Diosmantaj kutirikuychej juchasniykichej chinkachisqa kananpaj”, nispa (Hechos 3:19, sutʼinchaynin). Griego parlaypi “chinkachisqa” palabra niyta munallanmantaj “khituspa orqhoy”, “borray” chayri “pichay”. Wakin yachayniyoj runas nisqankuman jina, niyta munanman qhelqasqanchejta borray. ¿Imaynatá chayta ruwaj kanku? Ñaupa tiempopi tintata ruwanankupajqa chajroj kanku carbontawan, gomatawan, yakutawan, waj imastawan. Uj runa chay tintawan reciellanraj qhelqasqantaqa uj joqʼo esponjawan borraj. Kay kikinchayqa yanapawanchej imayna khuyakuyniyojchus Jehová kasqanta entiendenapaj. Jehová juchasninchejta perdonaspaqa uj esponjawan jina borran.

15. ¿Imata yachananchejtataj Jehová munan?

15 Imaynatachus Jehová perdonawasqanchejta yachakusqanchejqa, rikuchiwanchej tukuy sonqo arrepientekojtinchej pay perdonayta munawasqanchejta. Payqa chayta yachanata munan. Manataj yuyanachu tiyan aswan qhepaman juchasninchejmanta Jehová castiganawanchejta. Chayqa rikuchiwanchej Jehová may khuyakuyniyoj kasqanta. Payqa juchanchejta perdonaspa, chayta qonqapun.

Jehovaqa ‘perdonanapaj wakichisqa’ kasqanta yachananchejta munan

“Manañataj juchankumanta yuyarikusajchu”

16, 17. ¿Ima niytá munan Jehová juchasninchejta qonqayman churasqan?

16 Jehovaqa mosoj tratopi kajkunamanta nerqa: “Pantasqankuta perdonasaj, manañataj juchankumanta yuyarikusajchu”, nispa (Jeremías 31:34). Chayta nispa, ¿nishanchu manaña juchasninchejta yuyarikuyta atinanta? Mana. Imaraykuchus Bibliaqa parlan ashkha runaspa juchasninkuta Jehová perdonasqanmanta, chay runasmanta ujqa David (2 Samuel 11:1-17; 12:13). Jehovaqa sumajta yachan kamachisnin imapichus pantasqankuta. Payqa Bibliapi qhelqacherqa kamachisninpa pantasqankuta, arrepientekusqankuta, paykunata perdonasqantapis. Chaytataj qhelqacherqa yachakunanchejpaj (Romanos 15:4). Jehová juchasninchejta perdonaspa manaña ‘yuyarikusqan’, ¿ima niytá munan?

17 Bibliamanta parlaj uj diccionario nin: “Hebreopi ‘yuyarikuy’ palabraqa mana imachus pasasqanta yuyarikunallamantachu parlashan, manaqa chay pasasqanrayku imatapis ruwanamanta”, nispa. Chayrayku ‘yuyarikuy’ palabraqa niyta munallanmantaj juchallisqanman jina imatapis ruway (Oseas 9:9). Diosqa nin: “Manañataj juchankumanta yuyarikusajchu”, nispa. Chayta nispaqa nishan tukuy sonqo arrepientekojkunaj juchankuta perdonasqanta, manañataj ni jaykʼaj chay juchankumanta castigananta (Ezequiel 18:21, 22). Jehová juchasninchejta qonqayman churaspaqa, mana sapa kutichu chaypi yuyan, nitaj sapa kutichu yuyarichiwanchej, nillataj sapa kutichu juchachawanchej chayri castigawanchej. Mayta kallpachawanchej Jehová juchasninchejta perdonasqanta, qonqaymantaj churasqanta yachay.

Juchallikusqanchejrayku llakiykuna kanpuni

18. ¿Juchallikusqanchejrayku ima llakiypis rikhurejtin Jehová librawanchejchu?

18 Jehovaqa juchallikoj tukuy sonqo arrepientekojtin perdonan. Jinapis chayqa mana niyta munanchu juchallikojqa, juchallikusqanrayku mana llakiykunapi rikukunanta. Ima juchallapipis urmajtinchejqa llakiykuna kanpuni. Pablo nerqa: “Runaqa imatachá tarpun, chayllatataj oqharenqa”, nispa (Gálatas 6:7). Imapichus pantasqanchejman jina llakiykunapi rikukusunpuni. Ajina kajtenqa ama yuyanachu Jehová perdonawajtinchejñapis pay sufrichiwasqanchejta. Uj cristiano llakiykunapi rikukuspaqa mana yuyananchu tiyan, “ichapis unay juchasniymanta Jehová castigashawan” nispa (Santiago 1:13). Jehovaqa juchallikusqanchejrayku llakiykunapi rikukusqanchejmanta mana librawasunchu. Juchallikusqanchejrayku llakiykunaqa kanman: divorciakuy, mana yuyasqallamanta onqoj rikhuriy, khuchichakuyrayku millay onqoykunata chimpachikuy, pisipaj qhawakuy ima. Jehová Davidta perdonasqanmanta parlarina. Jehovaqa Davidta Bat-Sebawan khuchichakusqanmanta, Uriasta wañuchisqanmanta perdonarqa, jinapis chay juchanrayku rikhurej llakiykunamanta mana librarqachu (2 Samuel 12:9-12).

19-21. 1) Levítico 6:1-7 nisqan, ¿imaynatá yanaparqa imantapis suwachikojta, suwa runata ima? 2) Juchallikuspa wajkunata sufricherqanchej chay, ¿imata ruwajtinchejtaj Jehová kusikun?

19 Juchallikuspaqa mana noqallanchejchu llakiypi rikukunchej, manaqa wajkunatapis llakichillanchejtaj. Levítico 6 capitulopi imatachus Moisespa Leynin nisqanmanta parlarina. Chay capitulopi parlan uj israelita wajpa kapuyninta suwasqanmanta, a la fuerzalla japʼikapusqanmanta chayri engañasqanmanta. Chay suwakojtaj nin mana suwakusqanta, llullakuspataj juran. Mana pruebas kasqanrayku, nitaj testigos kasqanrayku chay suwakojqa mana castigasqachu. Aswan qhepamantaj chay suwakojta sonqon juchachan, chayraykutaj juchanta rimarin. Jinapis Jehová perdonananpajqa kay kinsa imasta ruwanan karqa: suwasqanta kutichipunan karqa, suwasqanpa valorninmantaj sapa phishqamanta ujtawan yapaykuspa kutichipunan karqa, chantapis pantasqarayku ofrendapaj Jehová Diosman uj carnerota apanan karqa. Ley nerqa: “Sacerdotetaj chayta Jehová Diosman jaywanqa, chay runa perdonta tarinanpaj”, nispa (Levítico 6:1-7).

20 Chay leyqa rikucherqa Diosninchej khuyakuyniyoj kasqanta. Chay leyqa imantapis suwachikojta yanaparqa, imajtinchus watejmanta japʼikapoj paymanta suwasqanku imasta, chantapis payqa suwa runa juchanta rimarisqanta yachaspa sonqo tiyasqa kaj. Chay leyqa juchanmanta arrepientekoj suwatapis yanapallarqataj pantaykusqanta allinchananpaj. Mana chayta ruwajtenqa Jehovaj perdonninta mana tariyta atinmanchu karqa.

21 Moisespa Leyninta manaña kasukuna kajtinpis, chay Leyqa yanapawanchej imaynatachus Jehová piensasqanta yachanapaj, pitachus Jehová perdonayta munasqanta yachanapaj ima (Colosenses 2:13, 14). Juchallikuspa wajkunata sufricherqanchej chayqa, Jehová mayta kusikun pantasqanchejta allinchanapaj kallpachakojtinchej (Mateo 5:23, 24). Chaypajqa juchanchejta reconocena tiyan, pitachus sufricherqanchej chay runamantataj perdonta mañakuna tiyan. Chaymantaraj Jesuspa wañuyninpi creespa Jehovamanta perdonta mañakuyta atinchej. Chayta ruwajtinchejtaj Jehová perdonawasun (Hebreos 10:21, 22).

22. ¿Jehová perdonallawanchejchu?

22 Jehovaqa munakuyniyoj tata jina perdonawanchej, cheqanchawanchejtaj (Proverbios 3:11, 12). Chayrayku uj cristianoqa niña anciano jina, siervo ministerial jina, precursor jina llankʼayta atinmanchu. Chay cristianotaj mayta llakikunman chay gustasqan imasta uj tiempota manaña ruwasqanrayku. Jinapis chay imasta manaña ruwasqanqa, mana ninayanchu Jehová mana perdonasqanta. Jehovaqa munakuwasqanchejrayku cheqanchawanchej. Chay cheqanchayta japʼikuy, chayman jinataj ruwayqa allinninchejpaj (Hebreos 12:5-11).

23. 1) ¿Imatataj mana yuyananchejchu tiyan? 2) ¿Imaraykutaj Jehová jina wajkunata perdonana tiyan?

23 Mayta kallpachawanchej Jehová ‘perdonanawanchejpaj wakichisqa’ kasqanta yachay. Ima juchata ruwaspapis, ni jaykʼaj yuyanachu tiyan Jehová mana perdonanawanchejta. Juchanchejmanta tukuy sonqo arrepientekusun, juchanchejta allinchanapaj kallpachakusun, Jesuspa wañuyninpi creespa Jehovamanta perdonanta mañakusun chayqa, Jehová perdonawasunpuni (1 Juan 1:9). Noqanchejpis wajkunata Jehová jina perdonana tiyan. Jehovaqa mana pantanchu, jinapis munakuywan perdonawanchej. Noqanchejrí pantaj runas kanchej, chayrayku purajmanta perdonanakunanchej tiyan.

a Uj yachayniyoj runaqa nerqa: “Puka colorqa may sinchʼi, ni chhullawan, ni parawan, ni unayta churakojtinchejpis, nitaj tʼajsajtinchejpis tʼojrayanchu”, nispa.