Yang pafundinau anch yidiamu

Yang pafundinau anch yidiamu

SHAPITRE 26

Nzamb “Wintenchikin mu Kulikishilan”

Nzamb “Wintenchikin mu Kulikishilan”

1-3. (a) Ov, chom ik chilimina nakash chasenday Nfund a Kuseng David, ni mutapu watambulay dikasikesh mu muchim wend? (b) Anch twasal chitil, ov, chom ik chikutwisha kutulimin, pakwez chom ik chitukasikeshinay Yehova?

NFUND a Kuseng David wafunda anch: “Mulong jinshid jam jasutil kal piur pa mutu wam mudi chisend chilimina nakash padi am. Kinikwet kand usu, nalimin kal nakash.” (Kuseng 38:4, 8, TMK) David wading wij anch kom kifishina nich kading kalimina nakash. Pakwez watana dikasikesh mu mar mend. Ndiy washikena ku kwijik anch ap anch Yehova ukisin chitil, pakwez kakatap kumukisang mukayitil ukarumukina chakin kamu ni ulikina mwikadil wend wa chitil. Mulong wading ni ruchingej rikash mu riy rend pantaliken ni muntu ukarumukina chakin kamu, David walonda anch: “Ey Mwant . . . witenchikin mu kulikishilan.”—Kuseng 86:5, TMK.

2 Anch twasal chitil, kusansan kwa kom kukutwish kutulimin niyetu. Chiwapidil kwikal ni chovil cha kwifish nich. Chikutwish kutubachik ku kusal yom yiwamp chakwel tutenchika uyimp wetu. Pakwez, kudi ubaj wa kwikal apandikena nich chovil cha kwifish nich. Muchim wetu ukutwish kutufish nich ni kutwinkish chitongijok cha kwel anch Yehova kakezap kutulikishin, chikalap nchik kukarumuk kwetu. Anch ‘twov ushon nakash’ mulong wa kwifish nich, Satan ukez kupakish kutudiosh mwi njil yiwamp ni kutwinkish chitongijok chakwel anch tukwetap usey kurutu kwa Yehova, ni tukutwishap kumusadil.—2 Korint 2:5-11.

3 Ov, Yehova umening anch tukwetap usey kurutu kwend? Bwat kwau! Dilikishin udi mwikadil umwing wa rukat rijim ra Nzamb. Mu Dizu diend, ndiy utwinkishin kashinsh anch ang twakarumuk chakin kamu, ni muchim umwing, ukat kulikishin kamu. (Jinswir 28:13) Anch tutongin anch Yehova kakutwishap kutulikishin, talany amboku mulong wak ni mutapu ik ukatay Yehova kulikishin.

Mulong Wak Yehova “Witenchikin mu Kulikishilan”

4. Ov, chom ik chikatay Yehova kuvurik piur pa mwikadil wetu, ni mutapu ik chinech chichikwet usu piur pa mutapu wend wa kushakam niyetwetu?

4 Yehova wij anch tukweting mipak. Kuseng 103:14, TMK ulejen anch: “Ndiy wij mwatutangilay, ukata kuvurik anch tudi kwetu rufunfut.” Ndiy kakatap kuvuramenang anch tudi yitangil yidiokila ku rufunfut, yikweta yilim ap yitil yidiokila ku kuburen kuwanyin. Dizu anch ndiy wij “mwatutangilay” dituvurishin anch Bibil umufanikeshin Yehova nich muumb ni etu tudi mudi mannung ma kam masadinay. * (Jeremiy 18:2-6) Mu mutapu ushakaminay niyetwetu, Muumb Mujim wij anch tudi antu aziyina mulong wa mwikadil wetu wa ukayitil ni wij mulong wak twitiyijin ap tulikin kwitiyij umutakel wend.

5. Ov, mutapu ik wisambidinay mukand wa in Rom piur pa usu wa chitil?

5 Yehova wij kand anch chitil chikwet usu nakash. Dizu diend dilejen anch chitil chidi usu umwing ukash ukata kumukwat muntu ni kumujip. Chitil chidi chom chikash mud ik? Mu mukand wa in Rom, kambuy Paul ulejen anch: “Atuyikedil kudi yitil,” mudi amasalay atakedilau kudi mukurump wau (Rom 3:9); yitil “yayiyikela” antu mudi mwant (Rom 5:21); ap “yidia,” mu muchim wetu (Rom 7:17, 20); ‘Usu’ wa chitil udandamedin kusal mud etu, ni kuyikel yisal yetu. (Rom 7:23, 25) Chitil chikwet usu mudi ik piur pa mujimbu wetu wakad kuwanyin!—Rom 7:21, 24.

6, 7. (a) Ov, mutapu ik umeningay Yehova antu akimbina dilikishin diend nich muchim ubukukina? (b) Ov, mulong wak tufanyidina kusal yitil kwakwisotil mulong anch Nzamb ukez kutulikishin?

6 Chawiy lel, Yehova wij anch tukutwishap kumuziyil mu mutapu umwing uwanyidina, ap anch tusotin nakash kusal mwamu. Chawiy lel mulong wa rukat rend utulejin anch ang twadandamen kwit dilikishin nich muchim ubukukina, ukez kutulikishin. Kuseng 51:17, TMK ulejen anch: “Kudi yakupesh yikumusangarish Nzamb kwawiy muchim ubukukina. A Nzamb, Ey kiukudiulip muchim ubukukina ni runeng.” Yehova kakezap dichuku ap dimwing kumulik muntu ukweta “muchim ubukukina” mulong wa kulim kwa yitil yend.

7 Ov, chinech chirumburikin anch tukusambish kusal yitil mulong tudi akayitil, kupwa Nzamb ukez kutulikishin kwend? Bwat! Yehova katat kusalang yom kusu mulong wa yovil yend. Pakwez riy rend rikwet mupak. Ndiy kakezap kumulikishin muntu usadina chitil kwa kwisotil pakad kukarumuk. (Hebereu 10:26) Pakwez, anch waman anch muchim wey ubukukin, ndiy udi tayad kukulikishin. Shinshikinany bil mazu mamwing masadinau mu Bibil mulong wa kwisambin piur pa mwikadil winou wa rukat ra Yehova.

Ov, Mutapu Ik Ukatay Yehova Kulikishin Nakash?

8. Ov, chom ik chisadiningay Yehova pakatay kutulikishin yitil yetu, ni chinech chitwinkishin ruchingej ik?

8 David wakarumuka walonda anch: “Chad nabutula chitil cham kudi Ey, ni jinshid jam kinajijindjikap. . . . Ni Ey wanjimangeshil kal milong ya yitil yam.” (Kuseng 32:5, TMK) Dizu “wanjimangeshil kal” didiokil kudi dizu dia Hebereu dirumburikina ‘kuzambul’ ap ‘kusend.’ Chawil lel, dizu dined dirumburikin ‘kudiosh kwifish nich, chitil, ap uyimp.’ Chirumburikin kand anch Yehova wazambula yitil ya David mulong wa kuyitek kulemp. Chawiy chasala anch David ipuka kudandamen kwifish nich. (Kuseng 32:3) Niyetu tufanyidin kumuchingejin Nzamb ukata kuzambul yitil ya antu akimbina dilikishin diend mulong atekin ritiy rau mu chakupesh cha difut dia Yesu.—Mateu 20:28.

9. Ov, mutapu ik utekiningay Yehova kulemp yitil yetu?

9 David wasadina chilakej chikwau chikash mulong wa kulejan dilikishin dia Yehova anch: “Mudi kwingangel chi kudia kulemp ni kurand, chawiy chashemuninau kal kubwambul kwetu.” (Kuseng 103:12) Ov, kulep ik kudia pakach pa kwingangel ni kurand? Mulong kwingangel kuding kulemp nakash nich kurand; jindond jinej jaad jikutwishap kutanijan dichuku ap dimwing. Kukwatijan ni mwin kwilej Bibil umwing, dizu dined dirumburikin anch “kulep kwinou kupandiken nakash; mudi mutukutwisha kutongin.” Pamulejay David anch afunda mazu minam, Yehova wasota kutulej anch ang watulikishin utekining yitil yetu kulemp nakash kupandikenamu ni mutapu tukutwisha kutongin.

“Yitil yen . . . yikez kikal yitok mudi mbundu”

10. Ov, mulong wak anch Yehova watulikishina ku yitil yetu, tukutwishap kand kwakam anch tukushal kand ni kwijond kwa yitil yiney mu mwom wetu wawonsu?

10 Ov, wapakishin kal kutokish diswin ditok dijondila? Wakanganya pamwing ap chikalap nchik usu wasala mulong wa kuditokish. Tal yifundinau mu Bibil piur pa ukaliweny ukwetay Yehova wa kulikishin: “Yitil yen yasuzap nchik, yikez kikal yitok mudi mbundu. Anch yasuzap nchik mudi mash, yikez katok too mudi ndand utok.” (Isay 1:18) Dizu ‘kusuz’ dimekeshin ulombu usuz nakash. * “Mash” makweting ulombu umwing usuz nakash. (Nahum 2:3) Tukutwishap kudiosh kwijond kwa chitil ku usu wetu. Pakwez Yehova ukutwish kutokish yitil yidia mudi kusuz ni mash, ni kusal anch yikala yitok mudi mbundu ap mudi ndand utok. Anch Yehova watulikishin yitil yetu tukutwishap kwakam anch tukushal kand ni kwijond kwa yitil yiney mu mwom wetu wawonsu.

11. Ov, mu mutapu ik udjibwilay Yehova yitil yetu kwinyim kwend?

11 Pamwokay Yehova ku mayej mamwing makash mela ku mujip, Ezekias wawanga muminy umwing mulong wa kumujikitish, wamuleja Yehova anch: “Mulong ey wanlikishidin yitil yam yawonsu.” (Isay 38:17) Pinap chimeken anch Yehova wasenda yitil ya muntu wakarumuka ni kuyidjibul kwinyim kwend pakad kand kuutal kapamp kakwau. Kukwatijan ni buku umwing, ela kufund mazu minam anch: “Ey wasala mudi [yitil yam] kunayisalap.” Chinech chitukasikeshin mud ik!

12. Ov, mutapu ik wamekeshay muprofet Mika anch ang Yehova walikishin yitil, uyidioshining rawonsu?

12 Mu kushilamu kwend kwa kuyichirish mwin ngand yau, muprofet Mike wamekesha anch wading nich kashinsh anch Yehova ukez kuyilikishin antwend akarumukina palonday anch: “Kwikil Nzamb udia mudi ey, . . . ukat kulikishin yitil ya antwey ashalap aom . . . Ukez kadjatodil yitil yetu pansh, ni kuyidjibul mu difut dikurikina dia karung!” (Mike 7:18, 19) Tongin bil piur pa kurumburik kwa mazu minam pa chisu chafundau Bibil. Ov, ela kutwish kamu kutan chom chadjibulau “mu difut dikurikina dia karung”? Yalonday Mike yimekeshin anch, ang Yehova walikishin, udioshining rawonsu yitil yetu.

13. Ov, mazu ma Yesu “tulikishina milong yetu” marumburikin ik?

13 Yesu waleta chilakej cha urund udia pakach pa mwin kusondjik ni mwin kusondam nfalang mulong wa kwisambin piur pa dilikishin dia Yehova. Yesu watukasikesha kulembil anch: “Tulikishina milong yetu.” (Mateu 6:12) Yesu wilikeja yitil yetu nich mabaz. (Luka 11:4) Anch twasal chitil, chidi mudi twikal kal “in kusondam” kudi Yehova. Piur pa kurumburil kwa dizu dia Grek diakarumunau anch “kulikishin,” buku umwing ulondin anch: “Dirumburikin kulik dibaz, kulik kumufutish muntu dibaz dined.” Chinech chimekeshin anch, anch Yehova watulikishin, kakatap kulondulang kand dibaz tukweta. Akayitil akarumukina akutwish kutambul komb dikasikesh. Yehova kakezap kuyit anch afuta dibaz dialikay kuyifutish!—Kuseng 32:1, 2.

14. Dizu “chakwel akulikishinany yitil yen” dituvurishin chilakej ik?

14 Kulikishin kwa Yehova akulejen kand mu Midimu 3:19 anch: “Chad karumukany, udiokalany ku yitil, wezany kudi Nzamb chakwel akulikishinany yitil yen.” Dizu diansudiel dikwatijadin nich dizu dia Grek dirumburikina anch “kudiosh, . . . kukangesh ap kushesh.” Kukwatijan ni in kwilej Bibil amwing, chitongijok chidia pinap chidi cha kudiosh yafundau. Ov, mutapu ik chikutwisha kusalik? Mem masadinau pasak mulong wa kufund nich amasala nich carbone, gomme ni mem ma chamwamu. Anch kandikal malaba, mwin kufund wading ukat kumakusol nich diswin ditalela. Chinech chidi chilakej chikwau chiwamp nakash cha riy ra Yehova. Pakatay kutulikidil yitil yetu, chiding mud ukat kuyikusol nich diswin ditalela.

Yehova usotin chakwel twijika anch “witenchikin mu kulikishilan”

15. Ov, chom ik chisotinay Yehova anch twijika piur pendendiy?

15 Anch twashinshikin pa yilakej yiney kushalijan, chimekeshin patok anch Yehova usotin twijika anch ndiy udi tayad kamu mulong wa kutulikishin yitil yetu anch waman anch tudi in kukarumuk a kashinsh. Tufanyidinap kwakam anch ukez kulam yitil yetu djat ni mu machuku ma kurutu. Mulong Bibil umekeshin mwikadil ukwau wa riy rend rijim: Pakatay kulikishin, ukat kuvuramen kand.

“Kinikez Kavurikap Kand Kuyip Kwau”

16, 17. Palondinay Bibil anch Yehova ukat kuvuramen yitil yetu, chinech chivurikin ik, ni mulong wak ulondin mwamu?

16 Yehova washilamu piur pa antu adia mu manswik minam masu: “Am nikez kayilikishin yitil yau, kinikez kavurikap kand kuyip kwau.” (Jeremiy 31:34) Ov, chinech chirumburikin anch pakatay Yehova kulikishin ukutwish kukangany kuvurik yitil yiney? Bwat. Mulong Bibil wisambidin piur pa yitil yivud yalikishinau kudi Yehova, yasalay David ni ya antu akwau. (2 Samwel 11:1-17; 12:13) Yehova wij komb yitil yasalau kudi antu inay. Wasala anch afunda yitil yau, kukarumuk kwau, ni mutapu wayilikishinau kudi Nzamb mulong wa chiyukish chetu. (Rom 15:4) Katat, chom ik chisotinay Bibil kulond anch kakatap “kuvurik” yitil ya antu alikishinau?

17 Dizu dia Hebereu diakarumunau anch ‘kuvurik’ dirumburikin yom yivud nakash kupandikenamu kuvurik yom ya pasak. Kukwatijan nich buku umwing wa teoloji utazukinau anch The Theological Wordbook of the Old Testament dizu dined “dirumburikin kukwat mipak yifanyidina.” Chawiy lel, ‘kuvurik’ yitil kurumburikin kukwat mipak pantaliken ni akayitil. (Ozey 9:9) Pakwez palondinay Nzamb anch: “Kinikez kavurikap kand kuyip kwau,” utukasikeshin anch wayilikishin akayitil akarumuka, ndiy kakezap kand kumufish nich mulong wa yitil yamulikishinay kal. (Ezekiel 18:21, 22) Kuvuramen kwa Yehova kurumburikin anch kakatap kand kutongin piur pa yitil yetu chakwel atufisha nich ap kuturumburish chisu ni chisu. Ov, chidiap chom chikasikeshina mud ik pa kwijik anch Nzamb wetu ukat kulikishin ni kuvuramen?

Ov, Yitil Yikweting Yiburikin Ik?

18. Ov, mulong wak dilikishin dirumburikinap anch mukayitil kakutwishap kuman mar mulong wa yisal yend yiyimp?

18 Ov, mukayitil ukarumukina ukutwish kwipuk yibudikin yidiokila ku uyimp wend? Bwat. Tukutwishap kusal chitil pakad kutukand. Paul wafunda anch: “Yikukunay muntu, yawiy yikez kwangulay.” (Galatia 6:7) Tukutwishap kwipuk yibudikin yiyimp mulong wa yisal yetu. Chinech chirumburikinap anch Yehova ukat kuletang mar kupwa kwa kutulikishin. Anch mar mashiken, mwin Kristu kafanyidinap kutong anch, ‘Yehova ndiy wimeshina mar mulong wa yitil nasala.’ (Jakobu 1:13) Pakwez, Yehova kakatap kutulamang chakwel twipuka kuman yibudikin yiyimp yidiokila ku yisal yetu yiyimp. Kujip uruw, madikaj makad kwisotil, mayej madiokila ku masandj, kuburen kwa ruchingej ap kalimish ka antu akwau, yikutwish kwikal yibudikin yiyimp ya chitil. Vurik anch ap kupwa kwa kumulikishin David pasalay chitil pa mulong wa Batisheba nenday Uria, Yehova kamulamap David ku yibudikin yiyimp yamushikena mulong wa yisal yend.—2 Samwel 12:9-12.

19-21. (a) Ov, mutapu chijil chapanau mu in Levil 6:1-7 chading cha ukwash kudi muntu wasadinau uyimp ni kudi muntu wasala uyimp? (b) Anch twayidila antu akwau uyimp, ov, chom ik tufanyidina kusal chakwel tumusangaresha Yehova?

19 Yitil yetu yikutwish kwikal ni yibudikin yikwau yiyimp anch twayisala antu akwau nayimp kusutil ku yisal yetu. Chilakej, tal bil yafundau mu in Levi shapitre wa 6. Pinap Chijil cha Moses chading chikat kwisambin piur pa muntu wasala chitil chikash cha kusend chom cha mukwau kusutil ku kwiy, ku kusend ku usu, ap ku kudimban. Mukayitil wading ukat kutadik ni kuchipil kwamakasu. Wading ulondin yom yiyimp pantaliken ni mukwau. Kupwa, pasambishau kumufish nich kudi kom kwend washikena ku kulejan patok yitil yend. Chakwel Nzamb amulikishina, ndiy wafanyina kusal yom yiney yisatu: kuchirish yasenday, kumwinkish muntu wapwitay chom chinech uvud wa yom 20 pa chitot kukwatijan nich usey wa yom yasenday ni kupan mwan a ngomb ikwal mudi yakupesh ya yitil. Chawiy lel, chijil chalonda anch: “Chinech chawiy chijil cha mulambu wa wung. An amakundj a Aron akez kuulambul kurutu kwa [Yehova], pantaliken pa chintamb.”—In Levi 6:1-7.

20 Chijil chinech chading ditenchik dia riy dia Nzamb. Diamukwasha muntu wasalau uyimp, mulong washikena ku kutan yom yend ni wasangara pamanay anch mukayitil washikena mu kwitiyij chisal chend chiyimp. Kupwa, chijil chinech chading kand chiwamp kudi muntu wasala uyimp ni kom kend kamubachika ku kwitiyij uyimp wend ni kukarumuk. Chaad, anch kasalap mwamu, Nzamb kelap kumulikishin.

21 Ap anch tudiap mwishin mwa Chijil cha Moses, Chijil chinech chitukwashin kwijik nawamp manangu ma Yehova piur pa kulikishin. (Kolosay 2:13, 14) Anch twayisadina antu akwau uyimp mulong wa yitil yetu, Nzamb ukusanger anch twasal usu wetu wawonsu mulong wa kupwish milong yiney. (Mateu 5:23, 24) Mudi kwitiyij chitil chetu, uyimp wetu, ni kwit dilikishin kudi muntu twasala uyimp. Kupwa tukutwish kumwit Yehova kusutil ku chakupesh cha Yesu ni kwikal nich kashinsh anch Nzamb watulikishina.—Hebereu 10:21, 22.

22. Ov, chom ik chikutwisha kulondul dilikishin dia Yehova?

22 Mudi nvaj uyikatina anend, Yehova ukat kuyilikishin antu kupwa kwa kuyikand. (Jinswir 3:11, 12) Mwin Kristu ukarumukina ukutwish kulik chisend chend cha kalam nkwash ap cha mwin kulejan wa chisu chawonsu. Ukutwish pamwing ap kwov kuyip mulong wa kushadish chisu chikemp yisend yadinay yisangaredinay. Pakwez, kumukand kwinoku kurumburikinap anch Yehova kamulikishinap. Tufanyidin kwijik anch kukand kwinoku kumekeshin anch Yehova utukatin. Kwitiy ni kusadin chiyul chend kukez kutuyukish kamu.—Hebereu 12:5-11.

23. Ov, mulong wak tukutwishap kutong anch Yehova kukutwishap kutovil riy, ni mulong wak tufanyidin kwimburij mutapu ukatay kuyilikishin antu?

23 Ov, chidi chom chikasikeshina mud ik pa kwijik anch Nzamb wetu “witenchikin mu kulikishilan”! Chikalap nchik uyimp tukutwisha kusal, tukutwishap kulond anch Yehova kukutwishap kutwovil riy. Anch twakarumuk chakin kamu, twikasikeshin mulong wa kusal uwamp, ni kulembil nich kashinch mulong wa kwit dilikishin kudi Yehova piur pa mash ma Yesu, tukutwish kwikal nich ruchingej anch Yehova ukez kutulikishin. (1 Yohan 1:9) Imburijany amboku dilikishin diend mu mashakamin metu ni antu akwau. Chawiy lel, anch Yehova kakatap kusalang chitil, ukutwish kutulikishin nich rukat mwamu, ov, etu akayitil tukutwishap kusal usu wetu wawonsu chakwel tulikishinany umwing ni mukwau?

^ par. 4 Dizu dia Hebereu diakarumunau anch “mwatutangilay” adisadidin kand piur a mannung ma kam masadinau kudi muumb.—Isay 29:16.

^ par. 10 Mwin kwilej Bibil umwing ulejen anch kusuz “kwamekesha ulombu usuz nakash. Ulombu winou ukutwishap kudiokal nich maum, ruval, kutokish ap kuusadil.”