1, 2. Gurano kahiwas an naaabot kan karahayan nin Diyos, asin ano an itinataong pagduduon kan Bibliya sa kuwalidad na ini?

 MANTANG pasulnop na an aldaw, sarong grupo nin dayupot na mag-aramigo an maugma asin iribang nagkakarakan sa luwas, na nagngingirisihan asin nag-iiristoryahan mantang napapahanga sa magayunon na kulor kan pagsulnop nin aldaw. Sa saro man na lugar, sarong parauma an tinatanaw an saiyang kaumahan asin napapahuyom siya huli sa pagkakontento ta may nabibilog nang maitom na panganuron asin nagpupuon nang mabasa nin uran an naaalang nang mga pananom. Sa iba na man na lugar, may sarong mag-agom na nauugmang marhay na paghilingon an aki ninda na nakakanuod nang maglakaw dawa natuturutumba pa ini.

² Aram man ninda o dai, an siring na mga tawo gabos nakikinabang sa karahayan kan Diyos na Jehova. Parating sinasabi nin relihiyosong mga tawo an ekspresyon na “Marahayon an Diyos.” Pero mas may pagduduon na marhay an Bibliya. Sinasabi kaiyan: “Labi-labi an saiyang karahayan!” (Zacarias 9:17) Alagad garo baga pipira sana ngunyan an talagang nakakaaram kan tunay na kahulugan kan mga tataramon na iyan. Ano an talagang kalabot sa karahayan kan Diyos na Jehova, asin ano an epekto sa lambang saro sa sato kan kuwalidad na ini nin Diyos?

3, 4. Ano an karahayan, asin taano ta an karahayan ni Jehova mailaladawan sa pinakamarahay na paagi bilang kapahayagan kan pagkamuot nin Diyos?

³ Sa dakul na lengguwahe sa presenteng panahon, an “karahayan”  medyo daing buhay na tataramon. Pero, arog kan ihinahayag sa Bibliya, an karahayan bako nanggad na daing buhay. Sa panginot, nanunungod iyan sa marahayon na moral na mga kuwalidad. Kaya masasabi niyato na an gabos na bagay manungod ki Jehova marahay sa pinakahalangkaw na lebel. An gabos niyang kuwalidad—kaiba an saiyang kapangyarihan, hustisya, asin kadunungan—lubos nanggad na marahay. Pero, an karahayan mailaladawan sa pinakamarahay na paagi bilang kapahayagan kan pagkamuot ni Jehova. Taano?

⁴ An karahayan nagmomotibar sa saro na gumibo nin marahay na mga bagay sa iba. Ipinahiling ni apostol Pablo na sa mga tawo mas nakakaakit pa ngani iyan kisa sa katanusan. (Roma 5:7) An matanos na tawo maaasahan na maimbod na masunod sa mga pagbuot nin Diyos, alagad labi pa diyan an ginigibo kan marahay na tawo. Igwa siya nin inisyatiba, na aktibong naghahanap nin mga paagi na makinabang an iba. Arog kan mahihiling niyato, si Jehova marahay nanggad sa paaging iyan. Malinaw nanggad, an siring na karahayan resulta kan dakulang pagkamuot ni Jehova.

5-7. Taano ta nagsayuma si Jesus na apudon na “Marahay na Paratukdo,” asin anong mahalagang marhay na katotoohan an kinumpirmar niya paagi kaiyan?

⁵ Si Jehova dai man nin kaagid sa saiyang karahayan. Bago magadan si Jesus, sarong lalaki an nagdulok sa saiya para maghapot, asin inapod siya kaini na “Marahay na Paratukdo.” Nagsimbag si Jesus: “Taano ta inaapod mo akong marahay? Dai nin siisay man na marahay apuwera sa saro, an Diyos.” (Marcos 10:17, 18) Tibaad mapaisip ka sa nagin simbag ni Jesus. Taano ta itinanos ni Jesus an tawong idto? Bako daw totoo na “Marahay na Paratukdo” si Jesus?

⁶ Minalataw na ginamit kan lalaki an mga tataramon na “Marahay na Paratukdo” bilang titulo na nagpapataba sa puso. May kababaan nin buot na itinao ni Jesus an siring na kamurawayan sa saiyang Ama sa langit, an Saro na  kadurudakulai sa pagigin marahay. (Talinhaga 11:2) Alagad kinukumpirmar man ni Jesus an sarong mahalagang marhay na katotoohan. Si Jehova sana an pamantayan sa kun ano an marahay. Siya sana an may deretso bilang soberano na magdeterminar kun ano an marahay asin kun ano an maraot. Hininguwa ni Adan asin Eva na magkaigwa kan deretsong iyan paagi sa mapagrebeldeng pagkakan sa kahoy nin pakaaram kan marahay asin maraot. Bakong arog ninda, mapakumbaba na ipinabaya ni Jesus sa saiyang Ama an pagbugtak nin mga pamantayan.

⁷ Dugang pa, aram ni Jesus na si Jehova an Gikanan kan gabos na marahay na bagay. Siya an Paratao kan “lambang marahay na balaog asin [kan] lambang perpektong regalo.” (Santiago 1:17) Siyasaton niyato kun paano an karahayan ni Jehova risang-risa sa saiyang pagigin matinao.

8. Paano si Jehova nagpapahiling nin karahayan sa bilog na katawuhan?

⁸ An gabos na nabuhay kasuarin man nakinabang sa karahayan ni Jehova. Sinasabi kan Salmo 145:9: “Si Jehova marahay sa gabos.” Ano an nagkapirang halimbawa kan karahayan niya sa gabos na tawo? Sinasabi kan Bibliya: “Padagos siyang nagtao nin patotoo manungod sa kun siisay siya paagi sa paggibo niya nin karahayan, na tinatawan kamo nin  uran hali sa langit saka nin abundang ani, asin tinatawan kamo nin igong kakanon saka pinapano nin kaugmahan an saindong puso.” (Gibo 14:17) Namati mo na daw na ganadong-ganado ka mantang nagkakakan nin masiram? Mayo kutana kitang makakakan kun bakong huli sa karahayan ni Jehova na nagdisenyo kan dagang ini na padagos na nagsusuplay nin preskong tubig asin nin “abundang ani” para magtao nin abundang kakanon. Ipinapahiling ni Jehova an siring na karahayan bako sanang sa mga namumuot sa saiya kundi sa gabos. Sinabi ni Jesus: “Pareho niyang pinapasirangan nin aldaw an mga maraot saka an mga marahay asin pareho niyang pinapauranan an mga matanos saka an mga bakong matanos.”—Mateo 5:45.

9. Paano iiniilustrar kan mansanas an karahayan ni Jehova?

⁹ Ipinapasipara sana nin dakul an pambihirang abundansiya na itinatao sa katawuhan huling danay an pagsirang kan aldaw, an pag-uran, asin an pagkaigwa nin abundang ani. Halimbawa, isip-isipa an manungod sa mansanas. Sa mga rehiyon kan daga na katamtaman an klima, ordinaryong prutas iyan. Pero, magayon asin masiram kakanon iyan, asin pano nin nakakarepreskong tubig saka mahalagang marhay na mga sustansiya. Aram mo daw na sa bilog na kinaban may mga 7,500 na manlain-lain na klase nin mansanas, na nagkakalain-lain an kulor arog kan pula, bulawan, yellow, saka berde, asin an kadakulaan kaiyan minapuon sa medyo durudakula sa ubas sagkod sa arog kadakula kan lukban? Kun kapot mo an sadit na pisog nin mansanas, garo daing halaga iyan. Pero hali diyan minatubo an saro sa mga pinakamagayon na kahoy. (Awit ni Solomon 2:3) Kada tigsuli (spring) an puon nin mansanas nakokoronahan nin magagayon na burak; kada tigrakdag namumunga iyan. Taon-taon—sa laog nin sagkod sa 75 taon—an ordinaryong puon nin mansanas nakakapamunga nin sagkod sa 20 karton na an gabat kan kada karton 19 kilos!

10, 11. Paano an pagkagibo kan satong hawak nagpapatunay kan karahayan nin Diyos?

 ¹⁰ Huli sa saiyang labi-labing karahayan, tinawan kita ni Jehova nin hawak na “makangangalas an pagkagibo,” na may mga kakayahan (senses) na dinisenyo para makatabang sa sato na mamansayan an saiyang mga gibo asin ikaugmang marhay an mga iyan. (Salmo 139:14) Isip-isipa giraray an mga eksenang ilinadawan sa kapinunan kan kapitulong ini. Kun yaon ka duman, anong mga bagay daw an posibleng nahiling mo na nagtao sa saimo nin kagaya-gayahan? An mamula-mulang pisngi nin ugmahon na aki. An pagbagsak nin uran sa kaumahan. O an mga kulor na pula, bulawan, asin lila nin pagsulnop kan aldaw. An mata nin tawo dinisenyo para mahiling an ginatos na ribo, tibaad minilyon pa ngani, na lain-lain na kulor! Asin naririsa kan satong pandangog an dikit na pagburubago nin tono sa boses kan saro na namumutan niyato, an paghuyop nin duros sa kakahuyan, asin an ngarakngak nin sadit pang aki. Taano ta nagigibo tang ikaugma an siring na mga nahihiling asin nadadangog niyato? Sinasabi kan Bibliya: “An nakakadangog na talinga asin an nakakahiling na mata—an mga iyan parehong ginibo ni Jehova.” (Talinhaga 20:12) Alagad duwa sana iyan sa mga kakayahan (senses) na itinao sa sato ni Jehova.

¹¹ An pamarong saro pang ebidensiya kan karahayan ni Jehova. An dungo nin tawo nakakaparong nin dakulon na lain-lain na parong—kinakarkulo na mga rinibo sagkod sa sarong trilyon iyan. Isip-isipa an nagkapira sana: an linulutong paborito mong kakanon, mga burak, mga dahon na narakdag, o an aso na hali sa mainit na kalayo. Asin an saimong pangmati nagigin dahilan para mamatian mo an maluway na huyop nin duros sa saimong lalawgon, an nakakapakusog sa buot na kugos nin sarong namumutan, asin an nakakaugmang kinis nin sarong prutas sa saimong kamot. Pagkagat mo sa prutas na iyan, nagigibo mong magamit an saimong pangnamit. Mananamnam mo an kumbinasyon  nin mga namit mantang nananamitan kan saimong dila an saradit na pagkakalain huli kan komplikadong kemikal na komposisyon kan prutas. Iyo, yaon sato an gabos na dahilan para magsabi mapadapit ki Jehova: “Abunda nanggad an karahayan mo! Itinatagama mo iyan para sa mga may pagkatakot sa saimo.” (Salmo 31:19) Pero, paano itinatagama ni Jehova an karahayan para sa mga may diyosnon na pagkatakot?

12. Anong mga probisyon hali ki Jehova an pinakaimportante, asin taano?

¹² Sinabi ni Jesus: “Nasusurat: ‘Dapat na bakong sa tinapay sana mabuhay an tawo, kundi sa lambang tataramon na minaluwas sa nguso ni Jehova.’” (Mateo 4:4) Iyo, an espirituwal na mga probisyon ni Jehova matao sa sato nin mas dakula pa nganing pakinabang kisa sa maitatao kan pisikal na pagkakan huling matao iyan sa sato nin buhay na daing katapusan. Sa Kapitulo 8 kan librong ini, nasabutan niyato na ginamit ni Jehova an saiyang kapangyarihan na ibalik sa dati an mga bagay-bagay durante kan huring mga aldaw na ini tanganing magkaigwa nin espirituwal na paraiso. An saro sa mahalagang marhay na kabtang kan espirituwal na paraisong iyan iyo an abundang espirituwal na kakanon.

13, 14. (a) Ano an nahiling ni propeta Ezekiel sa bisyon, asin ano an kahulugan kaiyan para sa sato ngunyan? (b) Anong nagtataong-buhay na espirituwal na mga probisyon an itinatao ni Jehova para sa saiyang maimbod na mga lingkod?

¹³ Sa saro sa mahalagang marhay na propesiya sa Bibliya manungod sa pagbabalik sa dati, tinawan si propeta Ezekiel nin bisyon mapadapit sa sarong templo na naibalik sa dati asin magayunon. Hali sa templong iyan may nagbubulos na sapa, na nagpaparahiwas asin nagpaparararom mantang nagbubulos sagkod na iyan magin sarong salog. Sain man iyan bumulos, an salog na iyan may darang mga bendisyon.  Sa mga pangpang kaiyan may mga kahoy na nagtutubo na nagtatao nin kakanon asin nagpapaumay. Asin an salog nagdara pa ngani nin buhay asin abundansiya sa maasgad asin daing buhay na Gadan na Dagat! (Ezekiel 47:1-12) Pero ano an kahulugan kaiyan gabos?

¹⁴ An bisyon manungod sa templo nangangahulugan na ibabalik ni Jehova an dalisay na pagsamba. Magigin posible giraray na masunod kan mga tawo an saiyang matanos na mga pamantayan. Arog kan salog sa bisyon, an mga probisyon nin Diyos para sa buhay lalo pang mabulos nin abunda sa saiyang mga lingkod. Puon kan ibalik an dalisay na pagsamba kan 1919, binebendisyunan ni Jehova an saiyang mga lingkod nin nagtataong-buhay na mga probisyon. Paano? Buweno, paagi sa mga Bibliya, mga literatura sa Bibliya, mga pagtiripon, asin mga kumbensiyon naipaabot sa minilyon na tawo an mahalagang marhay na mga katotoohan. Sa siring na mga paagi tinukduan ni Jehova an mga tawo manungod sa pinakaimportanteng probisyon niya para sa buhay—an atang na pantubos ni Cristo, na nagpagin posible sa gabos na tunay na namumuot asin may pagkatakot sa Diyos na magkaigwa nin malinig na kamugtakan sa atubangan ni Jehova asin kan paglaom na buhay na daing katapusan. a Huli kaini, sa bilog na panahon kan huring mga aldaw na ini, mantang an kinaban nagugutom sa espirituwal, an mga lingkod ni Jehova nagkakaigwa nin espirituwal na bangkete.—Isaias 65:13.

15. Paano ipapahiling ni Jehova an saiyang karahayan sa maimbod na mga tawo durante kan Sangribong Taon na Paghadi ni Cristo?

¹⁵ Pero an salog sa bisyon ni Ezekiel dai mapundo sa pagbulos pag an lumang sistemang ini nin mga bagay laglagon na. Imbes, urog pa iyan na mabulos nin abunda durante kan  Sangribong Taon na Paghadi ni Cristo. Sa panahon na iyan, paagi sa Mesiyanikong Kahadian, gagamiton ni Jehova an bilog na halaga kan atang ni Jesus para tabangan an maimbod na mga tawo na luway-luway na makaabot sa pagkaperpekto. Maggagaya-gaya nanggad kita sa karahayan ni Jehova sa panahon na iyan!

16. Paano ipinapahiling kan Bibliya na an karahayan ni Jehova may kaiba pang ibang mga kuwalidad, asin ano an nagkapira sa mga iyan?

¹⁶ Bako sanang pagigin matinao an kalabot sa karahayan ni Jehova. Sinabihan nin Diyos si Moises: “Papaagihon ko sa atubangan kan saimong lalawgon an gabos kong karahayan, asin ipapahayag ko sa atubangan mo an sakuyang pangaran na Jehova.” Pagkatapos sinasabi pa kan pagkasaysay: “Uminagi si Jehova sa atubangan niya na nagsasabi: ‘Si Jehova, si Jehova, sarong Diyos na mahihirakon asin marahay an buot, dai tulos naaanggot asin abunda sa maimbod na pagkamuot saka katotoohan.’” (Exodo 33:19; 34:6, nota sa ibaba) Kaya kaiba sa karahayan ni Jehova an dakul na marahay na kuwalidad. Konsideraron niyato an duwa sana sa mga iyan.

17. Ano an buot sabihon kan pananaram na marahay an buot, asin paano iyan ipinahiling ni Jehova sa ordinaryong mga tawo na bakong perpekto?

¹⁷ “Marahay an buot.” An kuwalidad na ini na hali sa tataramon na itinatradusir man na “mapagmalasakit” dakul an sinasabi sa sato manungod sa pagtratar ni Jehova sa saiyang mga linalang. An mga tawo na igwa nin awtoridad sa parati daing galang, daing labot, o maringis. Pero si Jehova pirming mabuot. Halimbawa, sinabi ni Jehova ki Abram: “Mangalag-kalag ka tabi, asin hali sa lugar na kinamumugtakan mo, magtanaw ka panorte asin patimog, pasirangan asin pasulnupan.” (Genesis 13:14) An dakul na traduksiyon hinahali  an tataramon na “tabi.” Alagad sinasabi nin mga iskolar sa Bibliya na sa orihinal na Hebreong tataramon, bako ining pagbuot kundi sarong magalang na pakiulay. May iba pang kaagid na mga pangyayari. (Genesis 31:12; Ezekiel 8:5) Nakakaugma nanggad na an Soberano kan uniberso nagsasabi nin “tabi” sa ordinaryong mga tawo! Sa kinaban na ordinaryo nang marhay an pagigin maringis, pagigin sobra kaagresibo, asin pagigin daing galang, bako daw na magayunon sa pagmati na isip-isipon na an satong Diyos, si Jehova, marahay an buot?

18. Ano an buot sabihon na si Jehova “abunda sa . . . katotoohan,” asin taano ta nakakapakusog sa buot an mga tataramon na iyan?

¹⁸ “Abunda sa . . . katotoohan.” An pagigin bakong onesto ordinaryo na sana sa kinaban ngunyan. Pero pinapagirumdom kita kan Bibliya: “An Diyos bakong kapareho nin tawo na nagpuputik.” (Bilang 23:19) Sa katunayan, sinasabi kan Tito 1:2 na ‘an Diyos dai makakapagputik.’ Marahayon siya kaya dai niya iyan magigibo. Sa siring, an mga panuga ni Jehova lubos na mapagtitiwalaan; an mga tataramon niya pirming siguradong mauutob. Inaapod pa ngani si Jehova na “Diyos nin katotoohan.” (Salmo 31:5) Apuwera sa dai niya pagtaram nin mga kaputikan, nagtatao man siya nin abundang katotoohan. Dai niya sinasadiri sana an saiyang kaaraman; imbes, bukas-palad niyang tinatawan nin kaliwanagan an maimbod na mga lingkod niya hali sa saiyang daing sagkod na kadunungan. b Tinutukduan pa ngani niya sinda kun paano mamumuhay suno sa mga katotoohan na itinatao niya tanganing ‘padagos sindang maglakaw sa katotoohan.’ (3 Juan 3) Sa pangkagabsan, ano an dapat na magin epekto sa sato kan karahayan ni Jehova bilang indibidwal?

19, 20. (a) Paano hininguwa ni Satanas na paluyahon an pagtitiwala ni Eva sa karahayan ni Jehova, asin ano an resulta? (b) An karahayan ni Jehova dapat sanang magkaigwa nin anong epekto sa sato, asin taano?

¹⁹ Kan si Eva tentaran ni Satanas sa hardin nin Eden, pinunan niya ini paagi sa pagpaluya kan pagtitiwala ni Eva sa karahayan ni Jehova. Sinabihan ni Jehova si Adan: “Puwede mong kakanon an bunga kan lambang kahoy sa hardin sagkod sa mabasog ka.” Sa rinibong kahoy na siguradong nagpagayon sa hardin na idto, saro sana an ipinagbawal ni Jehova. Pero, mangnuha kun paano an pagkasabi ni Satanas sa inot niyang hapot ki Eva: “Talagang sinabi nin Diyos na dai kamo dapat magkakan kan bunga kan gabos na kahoy sa hardin?” (Genesis 2:9, 16; 3:1) Biniribid ni Satanas an mga tataramon ni Jehova tangani na isipon ni Eva na si Jehova igwa nin ipinapanguring marahay na bagay sa saiya. Makamumundo, nagin epektibo an saiyang taktika. Si Eva, arog nin kadakul na lalaki asin babayi na nagsurunod sa saiya, nagpuon na pagdudahan an karahayan nin Diyos, na nagtao sa saiya kan gabos na igwa siya.

²⁰ Aram niyato na nagbunga nin grabeng pagsakit asin kamunduan an siring na mga pagduda. Kaya isapuso niyato an mga tataramon kan Jeremias 31:12: “Sinda . . . magkikinang huli sa karahayan ni Jehova.” An karahayan ni Jehova dapat nanggad na magpakinang sa sato nin may kagaya-gayahan. Dapat na nungka niyatong pagdudahan an motibo kan satong Diyos, na pano-pano nin karahayan. Lubos kitang makakapagtiwala sa saiya huling mayo siya nin ano man na gusto kundi an ikakarahay kan mga namumuot sa saiya.

21, 22. (a) Ano an nagkapirang paagi na puwede mong magibo para balusan an karahayan ni Jehova? (b) Anong kuwalidad an tutukaron sa masunod na kapitulo, asin paano iyan napapalain sa karahayan?

²¹ Dugang pa, kun nagkakaoportunidad kitang makipag-ulay sa iba manungod sa karahayan nin Diyos, ugmahon kitang marhay. Mapadapit sa banwaan ni Jehova, sinasabi  kan Salmo 145:7: “Mabulak-bugak an mga pag-umaw ninda mantang ginigirumdom an saimong abundang karahayan.” Sa kada aldaw na nabubuhay kita, nakikinabang kita sa karahayan ni Jehova. Taano ta dai ugalion na pasalamatan si Jehova kada aldaw para sa saiyang karahayan paagi sa pagsambit nin espesipikong mga bagay? An paghurop-hurop manungod sa kuwalidad na iyan, an pagpasalamat para diyan ki Jehova aroaldaw, asin an pagsabi sa iba manungod diyan matabang sa sato na arugon an satong marahay na Diyos. Asin mantang naghahanap kita nin mga paagi na makagibo nin marahay, arog ni Jehova, urog kitang mapaparani sa saiya. An gurang nang si apostol Juan nagsurat: “Namumutan kong tugang, dai mo pag-arugon an maraot, kundi arugon mo an marahay. An saro na naggigibo nin marahay naggikan sa Diyos.”—3 Juan 11.

²² An karahayan ni Jehova konektado man sa ibang kuwalidad. Halimbawa, an Diyos “abunda sa maimbod na pagkamuot.” (Exodo 34:6) An kuwalidad na ini mas espesipiko an pinapanungdan kisa sa karahayan huling ipinahiling sana iyan ni Jehova sa saiyang maimbod na mga lingkod. Sa masunod na kapitulo, maaaraman ta kun paano niya iyan ginigibo.