KAPITULO 27
“O Anian a Nagdakkel ti Kinaimbagna!”
1, 2. Kasano ti kinaimbag ti Dios, ket kasano nga ipaganetget ti Biblia daytoy a galad?
MAAY-AYATAN ti sumagmamano a nabayagen nga aggagayyem a mangbuybuya iti ilelennek ti init bayat nga addada iti ruar a mangmangan, agkakatawa, ken agsasarita. Iti adayo, kitkitaen ti mannalon ti talonna ket nakaisem agsipud ta nakuyemyem ti tangatang ken agtinnagen ti tudo a mangsibug kadagiti mulana. Iti sabali a lugar, maragragsakan ti agassawa a makakita iti damo a pannagna ti maladagada.
2 Ammoda man wenno saan, mabembenepisiaran dagita a tattao iti maysa a banag—ti kinaimbag ni Jehova a Dios. Sangkaibaga dagiti relihioso a tattao a “naimbag ti Dios.” Ad-adda ti panangipaganetget ti Biblia. Kunana: “O anian a nagdakkel ti kinaimbagna!” (Zacarias 9:17) Ngem agparang a manmano ita ti pudpudno a makaammo iti kaipapanan dagita a sao. Ania aya nga agpayso ti ramanen ti kinaimbag ni Jehova a Dios, ket kasano a daytoy a galad ti Dios apektaranna ti tunggal maysa kadatayo?
Naisangsangayan nga Ebkas ti Ayat ti Dios
3, 4. Ania ti kinaimbag, ket apay a ti kasayaatan a makunatayo maipapan iti kinaimbag ni Jehova ket maysa dayta nga ebkas ti nadiosan nga ayat?
3 Kas naipakita iti Biblia, ti kinaimbag kaipapananna ti moral a kinasayaat. No kasta, makunatayo nga aglaplapusanan iti kinaimbag ni Jehova. Naan-anay a naimbag ti amin a galadna—a pakairamanan ti pannakabalin, kinahustisia, ken siribna. Ngem ti kasayaatan a makunatayo maipapan iti kinaimbag ket maysa dayta nga ebkas ti ayat ni Jehova. Apay?
4 Aktibo ti kinaimbag ken mayebkas dayta babaen ti aramid. Impakita ni apostol Pablo a kadagiti tattao, ad-adda a makaay-ayo dayta ngem iti kinalinteg. (Roma 5:7) Ti nalinteg a tao manamnama a simamatalek a tungpalenna dagiti ipaalagad ti linteg, ngem saan la a kasta ti aramiden ti naimbag a tao. Sumapul kadagiti pamay-an a mangaramid kadagiti banag a pagimbagan dagiti sabsabali. Kas makitatayto, di pagduaduaan a naimbag ni Jehova iti dayta nga anag. Nalawag nga agubbog ti kasta a kinaimbag iti aglaplapusanan nga ayat ni Jehova.
5-7. Apay a nagkedked ni Jesus a maawagan iti “Naimbag a Mannursuro,” ket ania a nauneg a kinapudno ti pinasingkedanna?
5 Naisalsalumina met ti kinaimbag ni Jehova. Idi umad-adanin ti ipapatay ni Jesus, adda lalaki nga immasideg ken nagsaludsod kenkuana, nga inawaganna ni Jesus iti “Naimbag a Mannursuro.” Insungbat ni Jesus: “Apay nga awagannak iti naimbag? Awan asinoman a naimbag, malaksid ti maysa, ti Dios.” (Marcos 10:17, 18) Mabalin a matikawka iti dayta a sungbat. Apay a tinubngar ni Jesus ti lalaki? Saan aya nga agpayso a “Naimbag a Mannursuro” ni Jesus?
6 Nalawag a ti lalaki inusarna ti sasao a “Naimbag a Mannursuro” kas pammasablog. Sieemma nga inturong ni Jesus ti kasta a dayaw iti nailangitan nga Amana, a naimbag iti kangatuan a rukod. (Proverbio 11:2) Ngem pinasingkedan met ni Jesus ti maysa a nauneg a kinapudno. Ni laeng Jehova ti estandarte no ania ti naimbag. Isu laeng ti addaan naan-anay a kalintegan a mangikeddeng no ania ti naimbag ken dakes. Babaen ti panagsukir ken pannanganda iti bunga ti kayo ti pannakaammo iti naimbag ken dakes, ginandat da Adan ken Eva a gun-oden dayta a kalintegan. Saan a kas kadakuada, sipapakumbaba nga impabiang ni Jesus iti Amana ti panangipasdek kadagiti pagalagadan.
7 Maysa pay, ammo ni Jesus a ni Jehova ti gubuayan ti amin a pudpudno a naimbag. Isu ti Mangmangted iti “tunggal naimbag a sagut ken tunggal naan-anay a rangkap.” (Santiago 1:17) Kitaentayo no kasano a maiparangarang ti kinaimbag ni Jehova iti kinaparaburna.
Pammaneknek ti Aglaplapusanan a Kinaimbag ni Jehova
8. Kasano nga ipakpakita ni Jehova ti kinaimbagna kadagiti amin a tao?
8 Mabembenepisiaran dagiti amin a tao iti kinaimbag ni Jehova. Kuna ti Salmo 145:9: “Ni Jehova naimbag iti isuamin.” Ania ti sumagmamano a pagarigan ti kinaimbagna kadagiti amin a tao? Kuna ti Biblia: “Saanna a binay-an nga awan mangsaksi iti bagina iti panagaramidna ti naimbag, nga inikkannakayo kadagiti tudo manipud langit ken kadagiti nabunga a panawen, a pinunnona a naan-anay dagiti pusoyo iti taraon ken ragsak.” (Aramid 14:17) Maragsakanka aya a mangnanam iti naimas a taraon? Awan koma ti makantayo no saan a gapu iti kinaimbag ni Jehova a nangdisenio iti daga agraman ti awan patinggana a siklo ti danum ken dagiti “nabunga a panawen” a mangpataud iti nawadwad a taraon. Saan laeng a kadagidiay agayat kenkuana ti pangipakpakitaan ni Jehova iti kasta a kinaimbag no di pay ket kadagiti amin a tao. Kinuna ni Jesus: “Pagleggakenna ti initna kadagiti nadangkes a tattao ken kadagiti naimbag ket pagtuduenna kadagiti nalinteg a tattao ken kadagiti nakillo.”—Mateo 5:45.
Ni Jehova “inikkannakayo kadagiti tudo manipud langit ken kadagiti nabunga a panawen”
9. Kasano a ti mansanas ipakitana ti kinaimbag ni Jehova?
9 Adu ti mangtagtagilag-an iti napalalo a kinaparabur a maipakpakita iti sangatauan gapu iti agtultuloy a panagraniag ti init, panagtinnag ti tudo, ken gapu kadagiti nabunga a panawen. Kas pagarigan, amirisem ti mansanas. Kadagiti kalkalainganna ti klimana a paset ti daga, gagangay a prutas daytoy. Ngem makaay-ayo, naimas, natubbog, ken naglaon kadagiti napateg a sustansia. Ammom kadi nga iti intero a lubong, adda agarup 7,500 a nagduduma a kita ti mansanas? Nagduduma ti kolorda. Adda nalabaga, kolor balitok, duyaw, ken berde. Nagduduma met ti kadakkelda. Adda dakdakkel bassit ngem iti kalamansi ken adda kas kadakkel ti sua. No iggamam ti nagbassit a bukel ti mansanas, kasla bale awan dayta. Ngem dita nga agtaud ti maysa kadagiti makaay-ayo unay a kayo. (Kanta ni Solomon 2:3) Kada primavera, kas man la nabalangatan ti kayo ti mansanas kadagiti agkakapintas a sabong; sa agbunga kada otonio. Kada tawen—iti las-ud ti aginggat’ 75 a tawen—20 a kahon a mansanas nga agdagsen iti 19 kilo ti tunggal kahon ti kaadu dagiti bunga ti gagangay a kayo ti mansanas!
Agtaud iti daytoy bassit a bukel ti maysa a kayo a gubuayan ti taraon ken pagragsakan dagiti tattao iti pinullo a tawen
10, 11. Kasano a dagiti sentido iparangarangda ti kinaimbag ti Dios?
10 Gapu iti aglaplapusanan a kinaimbagna, inikkannatayo ni Jehova iti bagi a ‘nakaskasdaaw ti pannakaaramidna,’ nga addaan kadagiti sentido a nadisenio tapno maapresiartayo dagiti aramidna ken maayatan kadagita. (Salmo 139:14) Panunotem manen dagiti buya a nadeskribir iti pangrugian daytoy a kapitulo. Ania dagiti makitam a makaparagsak kadagiti kasta a kanito? Ti lumabbasit a pingping ti maay-ayatan nga ubing. Ti panagtinnag ti tudo iti talon. Dagiti nalabaga, balitok, ken bioleta a maris ti ilelennek ti init. Nadisenio ti mata ti tao a mangilasin iti nasurok a 300,000 a nagduduma a kolor! Ket ti sentidotayo a pagdengngeg mailasinna ti nagduduma a tono ti makaay-ayo a timek, ti palayupoy ti angin a dumalapus kadagiti pinuon ti kayo, ti nakaay-ayat a panagkatawa ti ubing. Apay a kaay-ayotayo dagiti kasta a buya ken uni? Kuna ti Biblia: “Ti dumdumngeg a lapayag ken ti kumitkita a mata—uray isuda a dua inaramid ni Jehova a mismo.” (Proverbio 20:12) Ngem dua laeng a sentido dagita.
11 Ti sentido a pagangot paneknekanna met ti kinaimbag ni Jehova. Mailasin ti agong ti tao ti agarup 10,000 a nagduduma nga angot. Panunotem ti sumagmamano laeng: ti paboritom a putahe, sabsabong, naregreg a bulbulong, ti apagapaman nga asuk nga aggapu iti paginuduan. Ket babaen ti sentidom a pagrikna, mariknam ti panagpal-id ti pul-oy iti rupam, ti arakup ti ay-ayatem a mangpatalged iti riknam, ti makapnek a kinalinis ti prutas nga iggemmo. No kumittabka, agkurri ti sentidom a pagraman. Maayatanka a mangnanam bayat a mailasinmo dagiti raman a patauden ti narikut a kemikal a pakabuklan ti prutas. Wen, adda naimbag a rasontayo nga agdir-i maipapan ken Jehova: “Anian a kinaruay ti kinaimbagmo, nga indulinmo maipaay kadagidiay agbuteng kenka!” (Salmo 31:19) Ngem kasano nga ‘indulin’ ni Jehova ti kinaimbag maipaay kadagiti agbuteng kenkuana?
Kinaimbag a Pakagunggonaan iti Agnanayon
12. Aniada a probision ni Jehova ti kapapatgan, ken apay?
12 Kinuna ni Jesus: “Adda a naisurat, ‘Ti tao agbiag, saan nga iti tinapay laeng, no di ket iti tunggal sao a rumrummuar iti ngiwat ni Jehova.’” (Mateo 4:4) Kinapudnona, ad-adda a pagimbagantayo dagiti naespirituan a probision ni Jehova ngem kadagiti pisikal a banag, gapu ta mangiturong dagita iti biag nga agnanayon. Iti Kapitulo 8 daytoy a libro, naadaltayo nga us-usaren ni Jehova ti pannakabalinna a mangisubli tapno maipasdek ti naespirituan a paraiso kadagitoy maudi nga aldaw. Ti napateg a paset dayta a paraiso isu ti kinawadwad ti naespirituan a taraon.
13, 14. (a) Ania ti nasirmata ni propeta Ezequiel, ket ania ti kaipapanan dayta kadatayo ita? (b) Aniada a mangted-biag a naespirituan a probision ti ipapaay ni Jehova kadagiti matalek nga adipenna?
13 Iti maysa kadagiti napateg a padto ti Biblia maipapan iti pannakaisubli, nasirmata ni propeta Ezequiel ti maysa a nabangon manen ken naipadayag a templo. Naggapu iti dayta a templo ti maysa nga ubbog, a lumawlawa ken umad-adalem bayat ti panagayusna agingga a nagbalin a “mamindua ti kadakkelna a napegges nga ayus.” Nasayaat ti epekto dayta a karayan iti sadinoman a pagayusanna. Iti agsumbangir nga igidna, nagtubo ti amin a kita ti kayo a mangted iti taraon ken agas. Ket ti karayan nangted iti biag ken kinabunga iti naapgad, awanan biag a Natay a Baybay! (Ezequiel 47:1-12) Ngem ania ti kaipapanan amin dagita?
14 Ti sirmata kaipapananna nga isubli ni Jehova ti urnosna iti nasin-aw a panagdayaw, kas iladawan ti templo a nakita ni Ezequiel. Kas iti karayan a naipakita iti sirmata, dagiti probision ti Dios maipaay iti biag ket agayus iti ilina, umadu nga umadu. Manipud idi naisubli ti nasin-aw a panagdayaw idi 1919, ipapaayan ni Jehova ti ilina kadagiti mangted-biag a probision. Kasano? Bueno, dagiti Biblia, naibatay-Biblia a literatura, dagiti gimong, ken kombension nakatulongda amin a mangidanon iti napapateg a kinapudno iti minilion a tattao. Babaen kadagita a pamay-an, isursuro ni Jehova kadagiti tattao ti maipapan iti kapatgan kadagiti amin a probisionna maipaay iti biag—ti daton a pangsubbot ni Kristo, a mangyeg iti nadalus a takder iti saklang ni Jehova ken namnama a biag nga agnanayon kadagiti amin a pudpudno nga agayat ken agbuteng iti Dios. * Gapuna, kadagitoy maudi nga aldaw, bayat nga agsagsagaba ti lubong iti naespirituan a bisin, sagsagrapen ti ili ni Jehova ti naespirituan a padaya.—Isaias 65:13.
15. Kasanonto nga agayus kadagiti matalek a tattao ti kinaimbag ni Jehova kabayatan ti Panagturay ni Kristo iti Sangaribu a Tawen?
15 Ngem saan nga agsardeng ti panagayus ti karayan a nasirmata ni Ezequiel inton manungpal ti agdama a sistema dagiti bambanag. Imbes ketdi, nabusbuslonto ti panagayusna kabayatan ti Panagturay ni Kristo iti Sangaribu a Tawen. Ket babaen ti Mesianiko a Pagarian, ipakatto ni Jehova ti naan-anay a pateg ti daton ni Jesus, nga in-inut a pagbalinenna a perpekto dagiti amin a matalek a tattao. Anian a pagrag-oantayto ti kinaimbag ni Jehova!
Dadduma Pay nga Ebkas ti Kinaimbag ni Jehova
16. Kasano nga ipakita ti Biblia a ti kinaimbag ni Jehova ramanenna ti dadduma pay a galad, ket ania ti dadduma kadagitoy?
16 Saan la a kinaparabur ti ramanen ti kinaimbag ni Jehova. Kinuna ti Dios ken Moises: “Siak palabasekto iti sanguanan ti rupam ti isuamin a kinaimbagko, ket ideklarakto ti nagan ni Jehova iti sanguanam.” Kuna pay ti salaysay: “Limmabas ni Jehova iti sanguananna ken indeklarana: ‘Jehova, Jehova, maysa a Dios a naasi ken managparabur, nabannayat nga agunget ken naruay iti naayat a kinamanangngaasi ken kinapudno.’” (Exodo 33:19; 34:6) No kasta, adu a nasasayaat a galad ti ramanen ti kinaimbag ni Jehova. Usigentayo ti dua laeng kadagitoy.
17. Ania ti kinaparabur, ket kasano nga imparangarang dayta ni Jehova kadagiti nanumo laeng nga imperpekto a tattao?
17 “Managparabur.” Adu ti ipalnaad kadatayo daytoy a galad maipapan iti wagas a pannakilangen ni Jehova kadagiti parsuana. Imbes a nasabrak, awanan pannakipagrikna, wenno naulpit, kas masansan nga ar-aramiden dagiti nabileg a tattao, naalumamay ken naanus ni Jehova. Kas pagarigan, kinuna ni Jehova ken Abram: “Itannawagmo dagiti matam, pangngaasim, ket kumitaka manipud iti disso nga ayanmo, agpaamianan ken agpaabagatan ken agpadaya ken agpalaud.” (Genesis 13:14) Adu a patarus ti Biblia ti nangikkat iti sao a “pangngaasim.” Ngem sigun kadagiti eskolar ti Biblia, ti sasao iti orihinal a Hebreo iramanna ti maysa a balikas a mamagbalin a kiddaw iti maysa a bilin. Adda dadduma pay nga umasping a kasasaad. (Genesis 31:12; Ezequiel 8:5) Rabakem, inusar ti Soberano iti uniberso ti sao a “pangngaasim” kadagiti nanumo laeng a tattao! Iti lubong a gagangay ti kinasabrak, kinadursok, ken kinagubsang, saan kadi a makapabang-ar a panunoten ti kinaparabur ni Jehova a Diostayo?
18. Iti ania nga anag a ni Jehova “naruay iti . . . kinapudno,” ket apay a makaliwliwa dagita a sasao?
18 “Naruay iti . . . kinapudno.” Gagangay ti panagulbod ditoy lubong ita. Ngem palagipannatayo ti Biblia: “Ti Dios saan a maysa a tao tapno agulbod.” (Numeros 23:19) Kinapudnona, kuna ti Tito 1:2 a “ti Dios . . . saanna a mabalin ti agulbod.” Saanna a maaramid dayta ta naimbag unay. No kasta, naan-anay a mapagtalkan dagiti kari ni Jehova; kanayon a matungpal a di bumurong ti saona. Maawagan pay ketdi ni Jehova iti “Dios ti kinapudno.” (Salmo 31:5) Saan laeng a di agulbod no di pay ket mangipalpalgak iti naruay a kinapudno. Saan a nalimed wenno napaidam; imbes ketdi, sipaparabur a lawlawaganna dagiti matalek nga adipenna babaen ti di matukod a siribna. * Isurona pay ketdi ida nga agbiag a mayannurot kadagiti kinapudno nga ipalpalgakna tapno ‘agtultuloy a magnada iti kinapudno.’ (3 Juan 3) Kasano a ti kinaimbag ni Jehova apektaranna ti tunggal maysa kadatayo?
‘Agraniag Gapu iti Kinaimbag ni Jehova’
19, 20. (a) Kasano nga impamuspusan ni Satanas a dadaelen ti panagtalek ni Eva iti kinaimbag ni Jehova, ket ania ti nagbanaganna? (b) Ania ti rumbeng nga epektona koma kadatayo ti kinaimbag ni Jehova, ken apay?
19 Idi a ni Satanas sinulisogna ni Eva idiay minuyongan ti Eden, inrugina babaen ti nasikap a panangdadaelna iti panagtalek ni Eva iti kinaimbag ni Jehova. Kinuna idi ni Jehova ken Adan: “Manipud iti tunggal kayo iti minuyongan mabalinmo ti agpennek a mangan.” Kadagiti rinibu a kayo a nangpapintas iti minuyongan, maysa laeng ti imparit ni Jehova. Ngem imutektekam no kasano ti panangidatag ni Satanas iti umuna a saludsodna ken Eva: “Pudno kadi a kinuna ti Dios a dikay mangan manipud iti tunggal kayo iti minuyongan?” (Genesis 2:9, 16; 3:1) Binallikug ni Satanas ti sasao ni Jehova tapno panunoten ni Eva nga adda naimbag a banag nga ipapaidam ni Jehova. Nakalkaldaang ta nagkurri ti taktika ni Satanas. Ni Eva, kas kadagiti adu a lallaki ken babbai a simmarsaruno kenkuana, rinugianna a pagduaduaan ti kinaimbag ti Dios, nga isu ti nangted kenkuana iti amin nga ik-ikutanna.
20 Ammotayo a nakaro unay a ladingit ken riribuk ti inyeg ti kasta a panagduadua. Ipangagtayo ngarud ti sasao ti Jeremias 31:12: “Pudno unay . . . [nga] agraniagdanto gapu iti kinaimbag ni Jehova.” Rumbeng a pagrag-oennatayo unay ti kinaimbag ni Jehova. Pulos a ditay koma pagduaduaan ti motibo ti Diostayo, nga aglaplapusanan iti kinaimbag. Sapay koma ta naan-anay nga agtalektayo kenkuana, ta ti laeng pagimbagan dagidiay agayat kenkuana ti tarigagayanna.
21, 22. (a) Kadagiti ania a pamay-an a kayatmo a subadan ti kinaimbag ni Jehova? (b) Ania a galad ti masalaysay iti sumaganad a kapitulo, ket kasano a naiduma dayta iti kinaimbag?
21 Maysa pay, maragsakantayo no maaddaantayo iti gundaway a makisarita kadagiti dadduma maipapan iti kinaimbag ti Dios. Maipapan iti ili ni Jehova, kuna ti Salmo 145:7: “Iti pannakadakamat ti kinaruay ti kinaimbagmo agyesngawdanto.” Iti panagbiagtayo, inaldaw a magunggonaantayo iti kinaimbag ni Jehova. Apay a dimo iyugali ti agyaman ken Jehova iti inaldaw gapu iti kinaimbagna, nga aginggat’ mabalin espesipiko a dakamatem no ania dayta a banag? Ti panangpampanunot iti dayta a galad, inaldaw a panagyaman ken Jehova gapu iti dayta, ken panangisarsarita iti dayta kadagiti sabsabali tulongannatayo a mangtulad iti naimbag a Diostayo. Ket bayat nga ikagumaantayo ti agaramid iti naimbag, kas ken Jehova, ad-adda a sumingedtayo kenkuana. Insurat ni lakay idin nga apostol Juan: “Dungdungnguen, agbalinka a tumutulad, saan nga iti dakes, no di ket iti naimbag. Ti agaramid iti naimbag nagtaud iti Dios.”—3 Juan 11.
22 Nainaig met ti kinaimbag ni Jehova iti dadduma pay a galad. Kas pagarigan, ti Dios ket “naruay iti naayat a kinamanangngaasi,” wenno nasungdo nga ayat. (Exodo 34:6) Ad-adda nga espesipiko ti nakaiturongan daytoy a galad ngem iti kinaimbag, ta ipakpakita dayta ni Jehova a nangnangruna kadagiti matalek nga adipenna. Iti sumaganad a kapitulo, maadaltayo no kasanona nga iparparangarang dayta a galad.
^ par. 14 Awanen ti nasaysayaat pay nga ebkas ti kinaimbag ni Jehova ngem iti subbot. Kadagiti amin a minilion nga espiritu a parsua a mabalinna a pagpilian, ti dungdungnguenna a bugbugtong nga Anak ti pinili ni Jehova a matay gapu kadatayo.
^ par. 18 Adda naimbag a rason a ti Biblia inaigna ti kinapudno iti lawag. “Ibaonmo ti silawmo ken ti kinapudnom,” inkanta ti salmista. (Salmo 43:3) Ipapaay ni Jehova ti nawadwad a naespirituan a lawag kadagidiay situtulok a paisuro wenno palawlawagan kenkuana.—2 Corinto 4:6; 1 Juan 1:5.
