1-3. (a) Nĩ kĩĩ gĩatũmire Jesu ende kwĩgerekania na Ithe? (b) Tũgũthuthuria maũndũ marĩkũ marĩa monanagia wendo wa Jesu?

 HIHI nĩ ũrĩ wona kahĩĩ kanini gakĩgeria kwĩgerekania na ithe? Kahĩĩ kau kageragia kwĩgerekania na mũthiĩre wa ithe, mwarĩrie wake, kana mwĩkĩre wake wa maũndũ. Thutha-inĩ, kahĩĩ kau no kagĩe na mĩtugo ta ya ithe na muonere wake wa maũndũ ma kĩĩroho. Wendo ũrĩa gakoragwo naguo kwerekera ithe ũrĩa nake ũkendete mũno, nĩ ũtũmaga kaigue gakĩenda kũhaana take.

² Ĩ nake Jesu aiguaga atĩa kwerekera Ithe? Hĩndĩ ĩmwe Jesu ooigire: “Nĩ nyendete Awa.” (Johana 14:31) Gũtirĩ mũndũ ũngĩ ũngĩhota kwenda Jehova gũkĩra Mũrũwe, tondũ nĩ maatũũranĩtie nake mĩaka mĩingĩ indo iria ingĩ ciothe itaanombwo. Wendo ũcio nĩguo watindĩkire Mũriũ ũcio mwĩhokeku ende kwĩgerekania na Ithe.—Johana 14:9.

³ Icunjĩ iria hĩtũku cia ibuku rĩrĩ, nĩ cionanĩtie ũrĩa Jesu eegerekanirie na hinya wa Jehova, kĩhooto gĩake, na ũũgĩ wake na njĩra nginyanĩru. No hihi Jesu oonanirie wendo ta wa Ithe atĩa? Reke tũthuthurie njĩra ithatũ iria Jesu oonanirie wendo nacio—roho wa kwĩima, ũcayanĩri wake, na gũkorũo ehaarĩirie kuohanĩra.

4. Jesu aatũigĩire kĩonereria kĩa wendo wa kwĩima na njĩra ĩrĩkũ nene?

⁴ Jesu nĩ aatũigĩire kĩonereria kĩega mũno kĩa wendo wa kwĩima. Kwĩima nĩ hamwe na kũiga maũndũ ma andũ arĩa angĩ mbere ya maku ũtekwĩyenda. Jesu oonanirie wendo ta ũcio na njĩra ĩrĩkũ? Aataarĩirie ũũ: “Gũtirĩ mũndũ ũrĩ wendo ũkĩrĩte ũyũ, atĩ mũndũ arute muoyo wake nĩ ũndũ wa arata ake.” (Johana 15:13) Jesu aarutire muoyo wake mũkinyanĩru eyendeire nĩ ũndũ witũ. Kĩu nĩkĩo gĩĩko kĩrĩa kĩnene gĩa kuonania wendo kĩanekwo nĩ mũndũ. No Jesu nĩ oonanirie wendo ũcio wa kwĩima na njĩra ingĩ nyingĩ.

5. Nĩ kĩĩ kĩngĩtũma tuuge atĩ Mũrũ wa mũmwe wa Ngai nĩ oonanirie wendo wa kwĩima rĩrĩa ooimire igũrũ?

 ⁵ Atanoka gũkũ thĩ, Mũrũ ũcio wa mũmwe wa Ngai nĩ aatĩĩtwo na agatũũgĩrio mũno kũrĩa igũrũ. Nĩ aarĩ na ũrata wa hakuhĩ mũno na Jehova o hamwe na ciũmbe iria ingĩ nyingĩ cia kĩĩroho. O na arĩ na mĩeke ĩyo yothe ya mwanya, Mũrũ ũcio wendetwo mũno nĩ “aatiganire na kĩrĩa gĩothe aarĩ nakĩo, akĩĩhaanania na ngombo, agĩtuĩka mũndũ.” (Afilipi 2:7) Agĩũka eyendeire gũikarania na andũ ehia thĩinĩ wa thĩ ĩrĩa “ĩkoragwo rungu rwa hinya wa ũrĩa mũũru.” (1 Johana 5:19) Na githĩ ũndũ ũcio nduoonanirie wendo mũnene wa kwĩima ũrĩa Mũrũ wa Ngai aarĩ naguo!

6, 7. (a) Jesu oonanirie wendo wa kwĩima na njĩra irĩkũ arĩ ũtungata-inĩ wake gũkũ thĩ? (b) Nĩ kĩonereria kĩrĩkũ kĩrĩ thĩinĩ wa Johana 19:25-27 kĩonanagia wendo mũnene wa Jesu wa kwĩima?

⁶ Ũtungata-inĩ wake wothe arĩ gũkũ thĩ, Jesu nĩ oonanirie wendo wa kwĩima na njĩra nyingĩ. Ndaarĩ na mwĩyendo o na hanini. Nĩ eeimire maũndũ maingĩ marĩa andũ makenagĩra ũtũũro-inĩ, nĩguo ahote kũhũthĩra mahinda na hinya wake wothe ũtungata-inĩ. Ooigire ũũ: “Mbwe nĩ irĩ imamo, nacio nyoni cia rĩera-inĩ nĩ irĩ itara, no Mũrũ wa mũndũ ndarĩ handũ ha kũigĩrĩra mũtwe wake.” (Mathayo 8:20) Tondũ aarĩ bundi mwega wa mbaũ, nĩ angĩahotete gwetha mahinda ma kwĩyakĩra nyũmba njega kana athondeke indo thaka cia mbaũ nĩguo endie agĩe mbeca makĩria. No ndaahũthĩrire ũhoti wake gwetha indo cia kĩĩmwĩrĩ.

⁷ Kĩonereria kĩmwe kĩhutagia ngoro mũno kĩa wendo wa kwĩima wa Jesu, nĩ kĩrĩa kĩandĩkĩtwo thĩinĩ wa Johana 19:25-27. Ta geria kũhũũra mbica maũndũ maingĩ marĩa mangĩkorũo maarĩ ngoro-inĩ na meciria-inĩ ma Jesu hĩndĩ ĩrĩa ooragagwo. Rĩrĩa aacuurĩtio mũtĩ igũrũ arĩ na ruo, eeciragia ũhoro wa arutwo ake, wĩra wa kũhunjia, na makĩria ũrĩa wĩkindĩru wake ũngĩahutirie rĩĩtwa rĩa Ithe. Ma nĩ atĩ, ũtũũro wa mahinda mokĩte wa andũ othe warĩ moko-inĩ make! O na kũrĩ ũguo, kahinda kanini atanatuĩkana, nĩ oonanirie atĩ nĩ aarũmbũyagia nyina Mariamu, ũrĩa no kũhoteke gũkinyĩria ihinda-inĩ rĩu nĩ aakuĩrĩirũo nĩ mũthuriwe. Jesu eerire mũtũmwo Johana  arũmbũyagie Mariamu o ta ũrĩa angĩrũmbũiya nyina, na thutha ũcio Johana agĩthiĩ na Mariamu gwake mũciĩ. Na njĩra ĩyo, Jesu akĩrũmbũiya mabataro ma nyina ma kĩĩmwĩrĩ na ma kĩĩroho. Ũcio warĩ wendo mũnene wa kwĩima!

8. Kiugo gĩa Kĩngiriki kĩrĩa kĩhũthagĩrũo nĩ Bibilia gũtaarĩria tha cia Jesu kiugĩte atĩa?

⁸ Jesu aarĩ na ũcayanĩri o ta Ithe. Maandĩko monanagia atĩ Jesu nĩ aacayagĩra andũ arĩa maathĩnĩkaga na akamateithia. Bibilia ĩhũthagĩra kiugo gĩa Kĩngiriki kĩrĩa gĩtaũragwo “kũringwo nĩ tha” ĩgĩtaarĩria ũcayanĩri wa Jesu. Mũthomi ũmwe ooigire ũũ: “Kiugo kĩu kĩonanagia . . . ũndũ ũrĩa ũhutagia mũndũ ngoro thĩinĩ biũ. Harĩ ciugo cia Kĩngiriki, nĩkĩo kiugo kĩrĩa kĩngĩtaarĩria ũcayanĩri na njĩra njega makĩria.” Ta wĩcirie mahinda mamwe marĩa Jesu aatindĩkirũo nĩ ũcayanĩri mũnene nginya akĩoya ikinya.

9, 10. (a) Nĩ maũndũ marĩkũ maatũmire Jesu na atũmwo ake methe handũ hahooreru mangĩhurũka marĩ oiki? (b) Rĩrĩa ihinda rĩake rĩa kũhurũka rĩaingĩrĩirũo-rĩ, Jesu eekire atĩa na eekire ũguo nĩkĩ?

⁹ Nĩ aatindĩkirũo nĩ tha kũhingĩria andũ mabataro ma kĩĩroho. Ũhoro ũrĩa ũtaarĩirio thĩinĩ wa Mariko 6:30-34, nĩ wonanagia gĩtũmi kĩnene kĩrĩa gĩatũmaga Jesu onanie tha. Ta hũũra mbica ya ũrĩa kwahaanĩkire hĩndĩ ĩyo. Atũmwo nĩ maakenete mũno tondũ maakoretwo marĩkia kũhunjia icigo nyingĩ. Macoka kwĩ Jesu, maamwĩrire macanjamũkĩte maũndũ marĩa mothe moonete na makaigua. No kĩrĩndĩ kĩnene nĩ gĩokire kũrĩ o, nginya Jesu na arutwo ake makĩaga mahinda ma kũrĩa. Nĩ ũndũ wa ũtaũku ũrĩa Jesu aarĩ naguo, nĩ aarorire akĩona atĩ atũmwo ake maarĩ anogu. Akĩmeera ũũ: “Ũkai tũthiĩ tũrĩ ithuiki handũ hatarĩ andũ angĩ mũkahurũke hanini.” Makĩingĩra gatarũ, makĩringa mwena ũrĩa ũngĩ magereire rũgongo rwa Iria rĩa Galili magĩthiĩ handũ marĩ oiki. Kĩrĩndĩ gĩkĩona magĩthiĩ, na andũ angĩ makĩmenya ũhoro ũcio. Othe magĩtengʼera magereire rũteere-inĩ rwa iria na magĩkinya mbere yao.

¹⁰ Hihi Jesu nĩ aarakarire atĩ tondũ ihinda rĩake rĩa kũhurũka nĩ  rĩaingĩrĩirũo? Aca o na hanini! Ngoro yake nĩ yahutirio mũno nĩ kuona kĩrĩndĩ kĩu gĩothe kĩa andũ makiri maingĩ kĩmwetereire. Mariko aandĩkire ũũ: “Akĩona kĩrĩndĩ kĩnene, akĩringwo nĩ tha tondũ maatariĩ ta ngʼondu itarĩ na mũrĩithi. Akĩambĩrĩria kũmaruta maũndũ maingĩ.” Jesu oonire andũ acio marĩ na bata mũnene wa maũndũ ma kĩĩroho. Maatariĩ ta ngʼondu irorũũra itarĩ na mũrĩithi wa gũcitongoria kana gũcigitĩra. Jesu nĩ aamenyaga wega atĩ atongoria a ndini arĩa matarĩ tha nĩ maatiganĩirie andũ handũ ha kũmarũmbũiya. (Johana 7:47-49) Ngoro yake ĩkĩringwo nĩ tha, na nĩ ũndũ ũcio akĩambĩrĩria kũmaruta “ũhoro wĩgiĩ Ũthamaki wa Ngai.” (Luka 9:11) Ta rora wone atĩ Jesu aaringirũo nĩ tha o na atonete ũrĩa andũ acio mangĩamũkĩrire ũrutani wake. Na njĩra ĩngĩ, Jesu ndaambĩrĩirie kũigua tha thutha wa kuona ũrĩa kĩrĩndĩ kĩamũkĩra maũndũ marĩa aarutanire, no tha nĩcio ciamũtindĩkire kwambĩrĩria kũmaruta.

11, 12. (a) Andũ arĩa maarĩ na mangũ moonagwo atĩa mahinda-inĩ ma Bibilia, no Jesu eekire atĩa rĩrĩa mũndũ ũrĩa “waiyũrĩtwo nĩ mangũ” aathiire kũrĩ we? (b) Hihi mũndũ ũcio warĩ na mangũ aaiguire atĩa ahutio nĩ Jesu, na ũndũ wonetwo nĩ ndagĩtarĩ ũmwe ũronania atĩa ngerekano ya ũndũ ũcio?

¹¹ Nĩ aatindĩkirũo nĩ tha kwehereria andũ mĩtangĩko. Andũ maarĩ na mĩrimũ ngũrani nĩ maagucagĩrĩrio kũrĩ we, tondũ nĩ moonaga atĩ nĩ aarĩ na ũcayanĩri. Ũndũ ũcio woonekire wega hĩndĩ ĩrĩa mũndũ “waiyũrĩtwo nĩ mangũ” ookire kũrĩ Jesu, rĩrĩa kĩrĩndĩ kĩingĩ kĩamũrũmĩrĩire. (Luka 5:12) Mahinda-inĩ ma Bibilia, andũ arĩa maarĩ na mangũ nĩ meeheranagio na arĩa angĩ nĩguo matikamagwatie. (Ndari 5:1-4) Thutha-inĩ, arutani a ndini nĩ maakũririe mwerekera ũtagĩrĩire kwerekera arĩa maarĩ na mangũ, na magĩkĩra mawatho mao ene ma kũmahinyĩrĩria. a  No ta rora wone ũrĩa Jesu aacokeirie mũndũ ũcio warĩ na mangũ. Bibilia yugaga: “Ningĩ hagĩũka mũndũ warĩ na mangũ, akĩmũthaitha o na akĩmũturĩria maru, akĩmwĩra atĩrĩ: ‘Angĩkorũo no wende, theria.’ Nĩ ũndũ ũcio akĩringwo nĩ tha, agĩtambũrũkia guoko gwake na akĩmũhutia akĩmwĩra: ‘Nĩ ngwenda! Thera.’ Hĩndĩ o ĩyo mangũ macio magĩthira.” (Mariko 1:40-42) Jesu nĩ aamenyaga wega atĩ mũndũ ũcio ndaagĩrĩirũo gũkorũo hakuhĩ na andũ angĩ kũringana na watho. No handũ ha kũmwĩra ehere, Jesu nĩ aahutirio mũno na agĩka ũndũ ũteerĩgĩrĩirũo. Akĩmũhutia!

¹² Ũgwĩciria mũndũ ũcio aaiguire atĩa rĩrĩa Jesu aamũhutirie? Nĩguo tũnyite ũndũ ũcio wega, reke twĩcirie ũndũ ũyũ wonetwo. Ndagĩtarĩ ũmwe wa mũrimũ wa mangũ wĩtagwo Paul Brand, nĩ aataarĩirie ũhoro wa mũndũ ũmwe aarigitĩte bũrũri-inĩ wa India. Ooigire atĩ hĩndĩ ĩrĩa aamũthimaga akĩmũtaaragĩria kũhĩtũkĩra mũtaũri ũrigitani ũrĩa aangĩamũkĩrire, aamũigĩrĩire guoko kĩande-inĩ gĩake. O rĩmwe mũndũ ũcio akĩambĩrĩria kũrĩra. Nake ndagĩtarĩ ũcio akĩmũũria atĩrĩ, “Kaĩ ndoiga ũndũ ũtarĩ mwega?” Thutha wa kũũria mũndũ ũcio kĩũria kĩu na rũthiomi rwake, mũtaũri aacokirie ũũ: “Aca ndagĩtarĩ. Aroiga atĩ ararĩra nĩ kuona ũmũigĩrĩire guoko kĩande-inĩ. Kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ ndarĩ ahutio nĩ mũndũ.” No harĩ mũndũ ũrĩa wahutirio nĩ Jesu, ũndũ ũcio warĩ wa bata o na makĩria. Mũrimũ ũrĩa watũmĩte eheranio na andũ, wathirire thutha wa kũhutio riita rĩmwe tu!

13, 14. (a) Jesu aacemanirie na andũ magĩka atĩa rĩrĩa aathiaga itũũra-inĩ rĩa Naini, na ũndũ ũcio warĩ wa kĩeha mũno nĩkĩ? (b) Tha cia Jesu ciamũtindĩkire kuoya ikinya rĩrĩkũ kwerekera mũtumia ũcio wa ndigwa wa Naini?

¹³ Nĩ aatindĩkirũo nĩ tha kwehereria andũ kĩeha. Jesu nĩ aahutagio mũno ona andũ magĩcakaya. Kwa ngerekano, ta rora ũndũ ũrĩa wĩ thĩinĩ wa Luka 7:11-15. Ũndũ ũcio wekĩkire hakuhĩ gatagatĩ-inĩ ka ũtungata wa Jesu gũkũ thĩ agĩthiĩ Galili  itũũra-inĩ rĩa Naini. Rĩrĩa aakinyire hakuhĩ na kĩhingo gĩa itũũra rĩu, nĩ aacemanirie na andũ maacakayaga nĩ gũkuĩrũo. Ũndũ ũcio warĩ wa kĩeha mũno, tondũ mũndũ ũrĩa wakuĩte aarĩ mũrũ wa mũmwe wa mũtumia wa ndigwa. Hau kabere, mũtumia ũcio wa ndigwa no kũhoteke nĩ aacakaĩte nĩ ũndũ wa gũkuĩrũo nĩ mũthuriwe. Na rĩu aacakayaga nĩ ũndũ wa mũrũwe, ũrĩa hihi wakoretwo akĩmũrũmbũiya. No gũkorũo gatagatĩ-inĩ ka andũ aingĩ a itũũra rĩu arĩa maarĩ hamwe nake, nĩ haarĩ na andũ maainaga nyĩmbo cia macakaya. (Jeremia 9:17, 18; Mathayo 9:23) O na kũrĩ ũguo, Jesu eerekeirie maitho make harĩ mũtumia ũcio warĩ na kĩeha kĩingĩ, ũrĩa no kũhoteke aathiaga arĩ hakuhĩ na gatanda karĩa gaakuuĩte mwĩrĩ wa mũrũwe.

¹⁴ Jesu nĩ ‘aaiguire tha’ nĩ ũndũ wa mũtumia ũcio warĩ na kĩeha. Akĩmwĩra ũũ na mũgambo wa kũmũũmĩrĩria: “Tiga kũrĩra.” Agĩcoka agĩkuhĩrĩria gatanda kau na agĩkahutia. Andũ arĩa maagakuuĩte, na hihi o na acio angĩ othe, makĩrũgama na magĩkira. Jesu agĩatha mũndũ ũcio wakuĩte ũũ: “Mwanake, ndakwĩra ũũkĩre!” Gwathiire atĩa? “Mũndũ ũcio warĩ mũkuũ agĩũkĩra na akĩambĩrĩria kwaria” ta mũndũ wokĩrio kuuma toro! Ũhoro ũcio ũrĩkagĩrĩra na ciugo ici cia kũhutia ngoro: “Na Jesu akĩmũneana kũrĩ nyina.”

15. (a) Ngerekano icio cia Bibilia ciĩgiĩ ũrĩa Jesu aaringirũo nĩ tha cionanagia atĩa atĩ ũcayanĩri nĩ ũhutanĩtie na ciĩko? (b) Tũngĩĩgerekania na Jesu atĩa ũndũ-inĩ ũcio?

¹⁵ Tũreruta atĩa kuumana na maũndũ macio? Harĩ maũndũ macio twarĩrĩria, rora wone atĩ kuonania ũcayanĩri nĩ kũhutanĩtie na ciĩko. Jesu ndaangĩonire mĩtangĩko ya andũ na age kũringwo nĩ tha, na ndangĩaiguire tha age kuoya ikinya. Tũngĩĩgerekania nake atĩa? Tũrĩ Akristiano nĩ tũheetwo wĩra wa kũhunjia ũhoro ũrĩa mwega na gũtua andũ arutwo. Ũndũ ũrĩa mũnene ũtũtindĩkaga nĩ wendo witũ harĩ Ngai. Reke tũririkanage atĩ wĩra ũyũ nĩ njĩra ĩmwe ya kuonania ũcayanĩri. Hĩndĩ ĩrĩa twaiguĩra andũ tha o ta ũrĩa Jesu eekaga, nĩ tũrĩtindĩkagwo  gwĩka ũrĩa wothe tũngĩhota nĩguo tũmahunjĩrie ũhoro ũrĩa mwega. (Mathayo 22:37-39) Nao aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa maranyamarĩka kana magacakaya tũngĩmonia ũcayanĩri atĩa? Tũtingĩhota kũniina mĩtangĩko kana kũriũkia akuũ na njĩra ya kĩama. O na kũrĩ ũguo, no tuonanie ũcayanĩri na njĩra ya kuoya ikinya rĩa mbere kũmonia nĩ tũrameciria na kũmahe ũteithio ũrĩa marabatara.—Aefeso 4:32.

16. Mwerekera wa Jesu wa kuohanĩra woonekire atĩa nginya rĩrĩa aacuurĩtio mũtĩ-inĩ?

¹⁶ Jesu nĩ oonanirie wendo ta wa Ithe na njĩra ĩngĩ ya bata—nĩ ‘eehaarĩirie kuohanĩra.’ (Thaburi 86:5) Mwerekera wake wa kuohera andũ nĩ woonekire nginya rĩrĩa aacuurĩtio mũtĩ igũrũ. Nĩ ũndũ ũrĩkũ Jesu ooigire hĩndĩ ĩrĩa ooragagwo gĩkuũ kĩarĩ na thoni ahũũrĩirũo mĩcumarĩ moko na magũrũ? Hihi eerire Jehova aherithie andũ acio maamũragaga? Aca. Ngũrani na ũguo, ciugo imwe cia mũico Jesu aagwetire nĩ: “Awa, mohere, nĩ gũkorũo matiramenya ũrĩa mareka.”—Luka 23:34. b

17-19. Nĩ na njĩra irĩkũ Jesu oonanirie atĩ nĩ ooheire Petero nĩ ũndũ wa kũmũkaana maita matatũ?

¹⁷ Kĩonereria kĩngĩ gĩa kũhutia ngoro kĩa wohanĩri wa Jesu, kĩonanagio nĩ ũrĩa aarũmbũyanirie na mũtũmwo Petero. Hatarĩ nganja, Petero nĩ eendete Jesu mũno. Mũthenya wa  Nisani 14, ũtukũ wa mũthia wa ũtũũro wa Jesu gũkũ thĩ, Petero aamwĩrire ũũ: “Mwathani, nĩ ndĩhaarĩirie gũthiĩ hamwe nawe kĩoho-inĩ o na gĩkuũ-inĩ.” O na kũrĩ ũguo, thutha wa mathaa manini tu Petero nĩ aakaanire maita matatũ atĩ nĩ ooĩ Jesu! Bibilia nĩ ĩtwĩraga ũrĩa gwathiire rĩrĩa Petero aakaanire Jesu riita rĩa gatatũ. Yugaga ũũ: “Mwathani akĩĩhũgũra akĩrora Petero.” Nĩ ũndũ wa kũhinyĩrĩrĩka na kũritũhĩrũo nĩ mehia make, Petero “akiuma nja na akĩrĩra arĩ na ruo rũnene.” Hĩndĩ ĩrĩa Jesu aakuire mũthenya o ũcio, no kũhoteke Petero nĩ eeyũragia, ‘Hihi mwathani nĩ anjoheire?’—Luka 22:33, 61, 62.

¹⁸ Petero ndaaikarire kahinda karaihu atacokeirio kĩũria kĩu. Jesu nĩ aariũkirio rũcinĩ rwa mũthenya wa Nisani 16, na no kũhoteke mũthenya o ũcio nĩ aathiire kũrĩ Petero. (Luka 24:34; 1 Akorintho 15:4-8) Hihi nĩ kĩĩ gĩatũmire arũmbũiye na njĩra ya mwanya mũtũmwo ũcio wamũkaanĩte? No gũkorũo Jesu eendaga kũũmĩrĩria Petero tondũ nĩ eerirĩte, amenye atĩ no aamwendete na no aamuonaga arĩ wa bata. No Jesu nĩ eekire ũndũ ũngĩ makĩria nĩguo omĩrĩrie Petero.

¹⁹ Thutha ũcio, Jesu nĩ ooimĩrĩire arutwo hakuhĩ na Iria rĩa Galili. Hĩndĩ ĩyo, Jesu akĩũria Petero kĩũria maita matatũ (ũrĩa wamũkaanĩte maita matatũ) ũhoro wĩgiĩ wendo wake kũmwerekera. Thutha wa kũũrio riita rĩa gatatũ, Petero agĩcokia ũũ: “Mwathani, wee nĩ ũĩ maũndũ mothe; nĩ ũĩ nĩ ngwendete.” Hatarĩ nganja, tondũ Jesu nĩ aahotaga gũthoma ngoro, nĩ aamenyaga wega biũ atĩ Petero nĩ amwendete. O na kũrĩ ũguo, Jesu aaheaga Petero mweke wa gũtĩtĩrithia wendo wake. Makĩria ma ũguo, Jesu eerire Petero ‘aheage tũgondu twake gĩa kũrĩa’ na ‘agatũrĩithia.’ (Johana 21:15-17) Mbere ĩyo Petero nĩ aahetwo wĩra wa kũhunjia. (Luka 5:10) No ihinda-inĩ rĩrĩ, aamuonirie atĩ no aamwĩhokete rĩrĩa aamũheire wĩra mũnene makĩria, wa kũrũmbũiya arĩa mangĩatuĩkire arũmĩrĩri a Kristo. Kahinda kanini thutha ũcio, Jesu nĩ aahũthĩrire Petero na njĩra nene wĩra-inĩ ũrĩa warutagwo nĩ atũmwo. (Atũmwo 2:1-41) No mũhaka Petero akorũo nĩ oomĩrĩirio mũno nĩ kuona atĩ Jesu nĩ aamuoheire na no aamwĩhokete!

20, 21. Tũngĩka atĩa nĩguo tũmenye “wendo wa Kristo” biũ?

²⁰ Nĩ ma, Kiugo kĩa Jehova nĩ gĩtaaragĩria wega wendo wa Kristo. Gũkĩrĩ ũguo-rĩ, tũbatiĩ kuonania atĩa atĩ nĩ tũrakenera wendo wa Jesu? Bibilia ĩtwĩraga ‘tũmenye wendo wa Kristo, ũrĩa ũkĩrĩte ũmenyo.’ (Aefeso 3:19) O ta ũrĩa tuona, maũndũ marĩa marĩ mabuku-inĩ ma Injiri megiĩ ũtũũro na ũtungata wa Jesu, nĩ matũrutaga maũndũ maingĩ megiĩ wendo wa Kristo. O na kũrĩ ũguo, ‘kũmenya wendo wa Kristo’ nĩ kũhutĩtie maũndũ maingĩ gũkĩra o kwĩruta ũrĩa Bibilia yugaga ũhoro wake.

²¹ Kiugo gĩa Kĩngiriki kĩrĩa gĩtaũrĩtwo ‘kũmenya,’ kiugĩte kũmenya “kũgerera maũndũ marĩa tũreka.” Rĩrĩa tuonania wendo ta ũrĩa Jesu eekaga, tũkeheana tũtarĩ na mwĩyendo nĩ ũndũ wa andũ arĩa angĩ, tũkamateithia tũrĩ na ũcayanĩri, na tũkamohera kuuma ngoro, nĩ tũtaũkagĩrũo nĩ ũrĩa Jesu aaiguaga. Tweka maũndũ macio ithuĩ ene, nĩ ‘tũmenyaga wendo wa Kristo, ũrĩa ũkĩrĩte ũmenyo.’ Reke tũtikanariganĩrũo atĩ o ũrĩa tũrerutanĩria kwĩgerekania na Kristo, noguo tũrĩthiaga na mbere gũkuhĩrĩria Jehova Ngai witũ ũtwendete, ũrĩa Jesu eegerekanagia nake na njĩra nginyanĩru.