Inda koshikalimo

Inda koshikalimo

ONTOPOLWA 29

‘Tseyeni ohole yaKristus’

‘Tseyeni ohole yaKristus’

1-3. (a) Oshike sha li shi inyengitha Jesus a kale a hala okukala a fa He? (b) Otatu ka konakona oombinga dhini dhohole yaJesus?

MBELA owa mona nale okamatyona taka kambadhala okuholela he? Otashi vulika ka holele okweenda kwe, okupopya nenge shoka ha ningi. Mokweendela ko kwethimbo otashi vulika ka kale nomikalo nosho wo etaloko lyopambepo lya fa lye. Ngele okamati oke hole he noke mu lenga, otashi ke ki inyengitha ka kale ka hala oku mu holela.

2 Ongiini shi na ko nasha nekwatathano ndyoka li li pokati kaJesus naHe gwomegulu? Oshikando shimwe Jesus okwa tile: “Ondi hole Tate.” (Johannes 14:31) Kapu na ngoka e hole Jehova e vule Omwana ngoka a kala puye omanga iishitwa yilwe inaayi shitwa. Ohole ndjoka oyo hayi inyengitha Omwana a kale a hala okukala a fa He.—Johannes 14:9.

3 Moontopolwa dha tetekele membo ndika otwa kundathana nkene Jesus a li a holele thiluthilu oonkondo, uuyuuki nuunongo waJehova. Ongiini Jesus a holele ohole yaHe? Natu konakoneni oombinga ndatu dhohole yaJesus, ombepo ye yokwiiyamba, olukeno nesilohenda nosho wo okudhimina po nehalo ewanawa.

‘Ohole onenenene ndjoka omuntu ta vulu okukala e na’

4. Jesus okwa tula po ngiini oshiholelwa dhingi shohole yokwiiyamba?

4 Jesus okwa tula po oshiholelwa dhingi shohole yokwiiyamba. Okwiiyamba okwa kwatela mo okupititha komeho oompumbwe dhayamwe nokukala wu na nayo. Ongiini Jesus u ulike ohole ndjoka? Okwa yelitha a ti: “Ohole onenenene omuntu ta vulu okukala e yi na yokuhola ookuume ke, oyo okugandja omwenyo gwe omolwawo.” (Johannes 15:13) Okwa gandja nehalo ewanawa omwenyo gwe gwa gwanenena omolwetu. Ohole ndjoka itaayi vulu okuulikwa komuntu nando ogumwe okwe yi ulike momukalo gwa dhenga mbanda. Ihe okwe yi ulike wo momikalo dhilwe.

5. Omolwashike sha li eiyambo lyopahole sho Omwana gwaKalunga awike e ya kombanda yevi?

5 Manga Omwana gwaKalunga awike inee ya kombanda yevi, okwa li e na ondondo ya simanenena megulu. Okwa li e na ekwatathano lyopothingo naJehova nosho wo niishitwa yopambepo omamiliyona ogendji. Nonando Omwana omuholike okwa li e na omauwanawa ngoka, “okwi ihula uukalunga e ta zala olupe lwomupika. Oye okwa ningi a fa omuntu.” (Aafilippi 2:7) Okwa li e na ehalo okukala mokati kaantu aalunde muuyuni mbuka ‘wu li mepangelo lyomuhindadhi.’ (1 Johannes 5:19) Mbela shoka kasha li eiyambo lyopahole ndyoka Omwana gwaKalunga a ninga?

6, 7. (a) Omomikalo dhini Jesus a li u ulike ohole yeiyambo pethimbo lyuukalele we kombanda yevi? (b) MuJohannes 19:25-27 otamu popiwa oshiholelwa shini tashi gumu omutima shohole yokwaaihola mwene?

6 Jesus oku ulike ohole yokwiiyamba momikalo dha yooloka muukalele we kombanda yevi. Ka li nando i ihole ye mwene. Okwa li a gandja eitulomo kuukalele we, molwaashoka okwa yamba po omauwanawa ngoka aantu haya nyanyukilwa. Okwa ti: “Oombandje odhi na omakwena, noondhila odhi na iihandhila, ihe Omuna gwOmuntu kee na mpoka ta langeke omutse gwe.” (Mateus 8:20) Molwaashoka okwa li omuhongi gwiipilangi onkulungu, okwa li ta vulu okwiitungila egumbo lye lyuuzeko nenge a longe iipundi iiwanawa opo a mone iimaliwa oyindji. Ihe ina longitha uunkulungu we i ikongele iinima yopamaliko.

7 Oshiholelwa tashi gumu omutima shohole yeiyambo lyaJesus otashi adhika muJohannes 19:25-27. Dhiladhila kiinima mbyoka tashi vulika a li ti ipula nayo omutenya gwesiku a sa. Sho ta hepekwe komuti gwomahepeko okwa li ti ipula naalongwa ye, niilonga yokuuvitha nuunene tuu nuudhiginini we nkene tawu ka guma edhina lyaHe. Odhoshili kutya onkalamwenyo yaantu ayihe oya li komapepe ge. Ihe manga inaa sa, okwa li wo u ulike kutya oku na ko nasha nayina, Maria, ngoka tashi vulika a li omuselekadhi pethimbo ndyoka. Jesus okwa li a pula omuyapostoli Johannes a sile oshimpwiyu Maria onga yina, na Maria okwa li a ka kala kaandjaJohannes. Kungeyi, okwa ningi omalongekidho opo yina a silwe oshimpwiyu palutu nopambepo. Shoka otashi ulike thiluthilu kutya Jesus ka li i ihole mwene.

“Okwa li e ya uvitile olukeno”

8. Ombiimbeli otayi longitha uutumbulilo wOshigreka wuni okuyelitha olukeno lwaJesus?

8 Jesus okwa li ha kenukile aantu a fa He. Omanyolo otaga popi kutya Jesus okwa li hi idhipagele po a kwathele mboka taya mono iihuna molwaashoka okwa li ha kala e ya etela ohenda. Ombiimbeli oya longitha uutumbulilo wOshigreka “uvitile olukeno” okuyelitha olukeno lwe. Omulogwantu gumwe okwa ti kutya uutumbulilo mboka “otawu ulike . . . keiyuvo lyomuntu lyomuule. Owu li uutumbulilo wa kola wOshigreka mboka tawu ulike omaiyuvo golukeno.” Natu tale koonkalo dhimwe moka Jesus a li i inyengithwa kolukeno lwomuule a katuke onkatu.

9, 10. (a) Oshike sha li sha ningitha Jesus naayapostoli ya ye kehala lyi ikalela? (b) Sho ongundu yaantu ye ya kehala hoka taya vululukwa, Jesus okwa li i inyenge ngiini nomolwashike?

9 Okwa li ha sile oshimpwiyu oompumbwe dhaantu dhopambepo. Ehokololo muMarkus 6:30-34 otali ulike kutya oshike sha li shi inyengitha Jesus a kenukile aantu. Kala ando wa fa wu shi wete. Aayapostoli oya li ya nyanyukwa molwaashoka oya adhika owala opo ya mana oshilonga shawo oshinene shokuuvitha. Oya galukile kuye noku mu lombwela ayihe mbyoka ya mono noyu uvu. Ihe ongundu yaantu oya li ya gongala, Jesus naalongwa ye kaya li we ye na ompito yokulya. Molwaashoka okwa li ha konenene aantu, okwa mono kutya aayapostoli ye oya vulwa e te ya lombwele ta ti: “Ileni, tu yeni, tu ki ikalele, opo mu vululukwe kashona.” Oya londo mowato yu uka kuumbangalantu wEfuta lyaGalilea kehala lyi ikalela. Ihe ongundu yaantu oye ya mono sho taya yi. Yalwe oye shi uvu kutya otaya yi kuGalilea. Ayehe oya matuka taye ya landula kuumbangalantu wEfuta noyo ya thiki ko tango omanga Jesus naalongwa ye inaaya thika.

10 Mbela Jesus okwa li a geya sho inaa mona we ompito yokuvululukwa? Aawe. Sho a mono ongundu yaantu omayovi ye mu tegelela, osha li sha gumu omutima gwe. Markus okwa nyola a ti: ‘Sho a mono ongundu onene yaantu. Oye okwa li e ya uvitile olukeno, oshoka oya li ya fa oonzi dhaa na omusita. Oye nokwa tameke oku ya longa iinima oyindji.’ Jesus okwa li a mono kutya aantu mboka oye na ompumbwe yopambepo. Oya li ya fa oonzi dhi li mehalakano, kaadhi na omusita ngoka te dhi litha noku dhi gamena. Okwa li e shi kutya aawiliki yelongelokalunga aakwanyanya mboka ya li ye na okukala aasita aanahole, kaya li ye na naantu mboka. (Johannes 7:47-49) Sho a mono aantu omutima gwe ogwa li gwe ende e ta tameke oku ya longa “uukwaniilwa waKalunga.” (Lukas 9:11) Ndhindhilika kutya Jesus okwa li a kenukile aantu nonando ka li a tseya kutya otaa ki inyenga ngiini komalongo ge. Niitya yimwe, ka li u uvile aantu olukeno konima sho e ya longo, pehala lyaashoka, olukeno olwo lwa li lwe mu inyengitha e ya longe.

‘Okwa ganeke oshikaha she nokwe mu gumu’

11, 12. (a) Pethimbo lyOmbiimbeli aanashilundu oya li ya ta lika ko ngiini, ihe Jesus okwi inyenge ngiini sho omulumentu gumwe “a kanyata oshilundu” e ya kuye? (b) Omunashilundu okwa li i inyenge ngiini sho Jesus e mu gumu, noshimoniwa shondohotola yimwe otashi yelitha ngiini oshinima shoka?

11 Olukeno olwe mu inyengitha a kwathele mboka taya mono iihuna. Sho aantu yomauvu gi ili nogi ili ya mono kutya Jesus oku na olukeno, oya mbombolokele kuye. Shoka osha li shi iwetikile unene tuu sho puye pwe ya omulumentu “a kanyata oshilundu” omanga a li a landulwa kongundu yaantu. (Lukas 5:12) Pethimbo lyOmbiimbeli, aavu yoshilundu oya li hayi ikalele opo yaa taandelithe omukithi. (Numeri 5:1-4) Mokweendela ko kwethimbo, aawiliki yoorabbi oya li ya ningitha aantu ya kale netaloko ewinayi naanashilundu noku ya tu lila po oompango oondhigu. * Ndhindhilika nkene Jesus a li u ungaunga nomunashilundu ngoka. Ombiimbeli otayi ti: “Omulumentu omunashilundu okwe ya kuJesus, okwa tsu oongolo nokwe mu hehela a ti: ‘Ngele owa hala okwaaludha ndje, oto shi vulu.’ Jesus okwe mu uvitile olukeno, okwa ganeke oshikaha she nokwe mu gumu e ta ti: ‘Onda hala, yela!’ Mbalambala oshilundu oshe mu etha nokwa yele.” (Markus 1:40-42) Jesus okwa li e shi kutya aanashilundu kaya li ya pitikwa okukala mokati kaantu. Ihe pehala lyoku mu shunitha ko, olukeno olwe mu inyengithwa opo e mu ningile oshinima shoka aantu inaaya tegelela. Jesus okwe mu gumu.

12 Mbela omunashilundu okwa li u uvite ngiini sho Jesus e mu gumu? Natu taleni koshimoniwa tashi landula. Ndohotola Paul Brand ha panga uuvu woshilundu okwa hokolola omunashilundu gwokuIndia ngoka a li a panga. Sho ndohotola ngoka a li te mu konakona okwe mu kwata komapepe nokwa yelitha ta tolokelwa kutya omunashilundu nguka ota ka pita moonkalo dhini sho ta pangwa. Ohaluka omunashilundu okwa tameke okulila. Ndohotola okwe mu pula a ti: “Onda popya sha sha puka?” Nakumutolokela okwa pula omunashilundu melaka lye nokwe mu yamukula ta ti: “Aawe ndohotola. Okwa ti kutya ota lili molwaashoka we mu kwata komapepe. Kapu na ngoka e mu kwata uule womimvo odhindji sigo oosho e ya huka.” Ihe sho Jesus a kwata omunashilundu ngoka e ya kuye osha li sha kwatela mo oshindji. Sho e mu kwata, omukithi ngoka gwa li hagu mu tidhitha paantu ogwe mu etha.

13, 14. (a) Jesus okwa li a tsakanene noolye sho a li pokuthika poshilando Nain, nomolwashike onkalo ndjoka ya li yi nikitha unene oluhodhi? (b) Olukeno olwi inyengitha ngiini Jesus a katuke oonkatu omolwomuselekadhi gwokuNain?

13 Olukeno olwa li lwe mu inyengitha a hekeleke mboka ya nika oludhi. Oluhodhi lwayalwe olwa li halu mu inyengitha noonkondo. Pashiholelwa, tala ehokololo ndyoka li li muLukas 7:11-15. Pompito yimwe Jesus manga ta yi koshilando Nain shomuGalilea, sho a thiki peelo lyasho, okwa tsakaneke aantu yi inda omudhimba taya yi kefumviko. Oshiningwanima shoka osha li shinikitha unene oluhodhi. Aantu oya li taya yi kefumviko lyomumati epona lyayina omuselekadhi, ngoka tashi vulika a li nale monkalo ya tya ngaaka, sho ya ka fumvikile omusamane gwe. Ihe pompito ndjoka sho Jesus e ya tsakaneke otaya ka fumvika omwanamati ngoka a li he mu kwathele. Mokati kaantu mboka ya li pamwe naye otashi vulika mwa li aalilisa naamboka haya hiki iihikomwa ngele aantu taya lili oosa. (Jeremia 9:17, 18; Mateus 9:23) Sho Jesus a tala komusekadhi ngoka a nika oluhodhi okwe ende u uka kontala hoka kwa li omudhimba.

14 Jesus ‘okwa li u uvitile olukeno’ omukiintu ngoka a silwa. Okwe mu lombwele newi tali hekeleke a ti: “Ino lila we.” Okwa hedha popepi nokwa gumu ontala hoka kwi indwa omudhimba. Aayindi nongundu oya thikama. Okwa popi newi lyopombanda a ti: “Mugundjuka, otandi ku lombwele, penduka po!” Oshike sha ningwa po? “Omumati ngoka a li a sa, okwa penduka nokwa tameke okupopya” a fa omuntu ta zi moomposi. Okwa landulitha ko oohapu tadhi ti: “Omumwoye oye ngu.”

15. (a) Omahokololo gOmbiimbeli kombinga yolukeno lwaJesus otagu ulike ngiini kutya opu na ekwatathano pokati kolukeno nokukatuka oonkatu? (b) Ongiini tatu vulu okuholela Jesus moshinima shika?

15 Otwi ilongo shike momahokololo ngaka? Pompito kehe ndhindhilika kutya ekwatathano lini li li pokati kolukeno nokukatuka oonkatu. Sho Jesus a mono aantu ye li moonkalo oondhigu, osha li she mu inyengitha e ya kenukile, nolukeno olwa li lwe mu inyengitha a katuke oonkatu. Ongiini tatu vulu okulandula oshiholelwa she? Aakriste otu na oshinakugwanithwa shokuuvitha onkundana ombwanawa nokuninga aantu aalongwa. Ohole yokuhola Kalunga oyo unene hayi tu inyengitha tu shi ninge. Ihe natu dhimbulukwe kutya oshilonga shoka nasho oshilonga sholukeno. Ngele otwa kala hatu kenukile yalwe ngaashi Jesus, otashi ke tu inyengitha tu ninge ngaashi tatu vulu moku yu uvithila onkundana ombwanawa. (Mateus 22:37-39) Ongiini kombinga yAakriste ooyakwetu mboka taya mono iihuna nenge ya nika oluhodhi? Itatu vulu okwaaludha pashikumithalonga mboka taye ehama nenge oku ya yumudha, ihe otatu vulu okuulika kutya otu na nayo moku ya kwathela shoka ya pumbwa.—Aaefeso 4:32.

“Tate, ya dhimina po”

16. Jesus oku ulike ngiini kutya oha dhimine po nokuli naasho a li komuti gwomahepeko?

16 ‘Okudhimina po’ kwaJesus otaku ulike lelalela ohole yaHe momukalo gulwe gwa simana. (Episalomi 86:5) Shika osha li shi iwetikile naasho e li komuti gwomahepeko. Jesus okwa li a popi shike sho a dhipagwa momukalo tagu sitha ohoni, a alelwa noomboha koonyala nookompadhi? Mbela okwa li a pula Jehova a geele mboka taye mu dhipaga? Mepingathano naashoka, dhimwe dhomoohapu dhaJesus dhahugunina odha li: “Tate, ya dhimina po oondjo dhawo, oshoka inaa tseya shoka taa ningi.”—Lukas 23:34. *

17-19. Jesus okwa li e shi ulike ngiini kutya okwa dhimina po omuyapostoli Petrus sho e mu idhimbike iikando itatu?

17 Omukalo moka Jesus u ungaunga nomuyapostoli Petrus otagu ulike shili kutya oha dhimine po. Kapu na omalimbililo kutya Petrus okwa li e hole Jesus. Uusiku wahugunina wonkalamwenyo ye yokombanda yevi, mo 14 Nisan, Petrus okwe mu lombwele a ti: “Omuwa, ngame ondi ilongekidha okuya mondholongo pamwe nangoye nosho wo okusa pamwe nangoye.” Ihe konima owala yoowili dhontumba, Petrus okwi idhimbike Jesus lutatu kutya ke mu shi nando. Ombiimbeli otayi tu lombwele shoka sha ningwa po sho e mu idhimbike oshikando oshititatu, tayi ti: “Omuwa okwa punguluka nokwa tongolola Petrus.” Molwaashoka okwa li u uvite e na ondjo, Petrus “okwa yi pondje e ta lili nokulililila.” Esiku ndyoka konima yokusa kwaJesus, Petrus otashi vulika a li ti ipula: ‘Mbela Omuwa gwandje okwa dhimina ndje po ngaa?’—Lukas 22:33, 61, 62.

18 Petrus okwa li e shi mono meni lyokathimbo okafupi kutya okwa dhiminwa po. Jesus sho a yumudhwa ongula onene yo 16 gaNisan okwa li a talele po Petrus mesiku olyo tuu ndyoka. (Lukas 24:34; 1 Aakorinto 15:4-8) Mbela omolwashike Jesus a li e na nomuyapostoli ngoka a li e mu idhimbike? Otashi vulika a li a hala a shilipaleke Petrus ngoka i iyela ombedhi kutya oku mu hole nokwe mu lenga. Jesus okwa li a ningi oshindji opo u ulike kutya okwe mu dhimina po.

19 Konima yethimbo, Jesus okwi ihololele aalongwa ye pEfuta lyaGalilea. Oshikando shimwe okwa pulile Petrus lutatu (ngoka e mu idhimbike) ngele oku mu hole tuu. Konima yoshikando oshititatu, Petrus okwa yamukula a ti: “Omuwa, ou shi shi kutya ondi ku hole.” Osha yela kutya Jesus ngoka ha vulu okumona shoka shi li momutima okwa li e shi kutya Petrus oku mu hole shili. Ihe nando ongaaka, okwa li e mu pe ompito u ulike kutya oku mu hole shili. Kakele kaashono, Jesus okwe mu lombwele ‘a lithe uunzigona we.’ (Johannes 21:15-17) Ethimbo ndyoka Petrus okwa adhika a pewa nale oshilonga shokuuvitha. (Lukas 5:10) Ihe oshikando shoka Jesus okwa li u ulike natango kutya okwe mu inekela thiluthilu sho e mu pe oshinakugwanithwa shilwe oshinene shokusila oshimpwiyu mboka taya ka ninga aalanduli Ye. Konima yaashoka okwa longitha Petrus a dhane onkandangala ya simana miilonga mbyoka a pe aalongwa ye. (Iilonga 2:1-41) Petrus ka li tuu a pepelelwa sho a mono kutya Jesus okwe mu dhimina po nokwe mu inekela natango!

Mbela ‘owa tseya ngaa ohole yaKristus’?

20, 21. Ongiini tatu vulu ‘okutseya nawa ohole yaKristus’?

20 Oohapu dhaJehova otadhi popi sha yela nawa ohole yaKristus. Ihe otu na okwiinyenga ngiini kohole ye? Ombiimbeli otayi tu ladhipike ‘tu tseye ohole ye, nonando itayi vulu okutseyika thiluthilu.’ (Aaefeso 3:19) Ngaashi twe shi mona, omahokololo gomOmavaangeli kombinga yonkalamwenyo yaJesus nuukalele we otage tu longo oshindji shi na ko nasha nohole yaKristus. Ihe ‘okutseya ohole yaKristus’ okwa kwatela mo oshindji kaashi shi owala okwiilonga shoka Ombiimbeli tayi popi kombinga ye.

21 Oshitya shOshigreka shoka sha tolokwa ‘okutseya’ otashi ti okutseya sha “okupitila miimoniwa.” Ngele tatu ulike ohole ngaashi Jesus, mokukala tatu ningi omaiyambo opo tu kwathele yamwe, mokugwanitha po oompumbwe dhawo pahole, moku ya dhimina po tashi zi komutima, otashi ke tu kwathela tu uve ko nawa kutya okwa li ha kala e uvitile aantu ngiini. Kungawo, okupitila miimoniwa, otatu ka ‘tseya ohole ye nonando itayi vulu okutseyika thiluthilu.’ Inatu dhimbwa nandonando kutya mpoka ngaa pu thike okuholela kwetu Kristus, opo ngaa tapu ka kala pu thike okuhedha kwetu popepi lela naKalunga ketu omunahole, Jehova, ngoka Jesus ha holele thiluthilu.

^ okat. 11 Oompango dhoshirabbi odha ti kutya aantu oye na okukala kokule naanashilundu uule wometa 1,8. Ihe ngele ombepo otayi pepe, omunashilundu oku na okukala kokule naantu oshinano shoometa 45 lwaampono. O-Midrash Rabbah oya hokolola kombinga yarabbi gumwe a li ha holama aanashilundu, nagumwe ngoka a li he ya dhaadhiga nomamanya ya kale kokule naye. Onkee ano, aanashilundu oya li haya kala yu uvite nayi sho kaaye niwe nayo, ya dhinika noye tondike.

^ okat. 16 Oshitopolwa shotango shaLukas 23:34 mominyolelo dhimwe dhonale inashi tulwa mo. Ihe oohapu ndhoka otadhi adhika mominyolelo odhindji dhi shi okwiinekelwa. Otashi adhika wo mOmbiimbeli yOshindonga nomomatoloko galwe. Osha yela kutya Jesus okwa li ta popi aakwiita Aaroma mboka ye mu alele. Kaya li ye shi shoka taya ningi molwaashoka kaya li ye shi kutya oye naanaa lye. Aawiliki yomalongelokalunga mboka ya li taya hwahwameke aantu ye mu dhipage oye na ondjo onene, molwaashoka oya li ye shi shoka taya ningi nokaya li ye na ohenda. Onkee ano, oyendji yomuyo kaya li taya vulu okudhiminwa po.—Johannes 11:45-53.