Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

 31 YATICHÄWI

‘Diosar jakʼachasiñäni, jupasti jakʼachasirakistaniwa’

‘Diosar jakʼachasiñäni, jupasti jakʼachasirakistaniwa’

1-3. 1) ¿Kunjamsa awk taykanakajj wawanakapar munartʼasipjje, ukat kunsa yateqsna? 2) Munasipjjestu ukhajja, ¿kunas chuymasan jiltaraki, ukat kun jisktʼasiñas wakisispa?

KUNAPACHATÏ mä asu wawajj lartʼasi ukhajja, wali kusisitaw awk taykapajj jikjjatasipjje. Kunjamtï yatktanjja, awk taykajj wali munasiñampiw wawar jakʼachasisin arjjayapjje ukat larchʼuktʼapjje. Jupanakajj wawan lartʼasiñapjja walpun munapjje. Ukat wawajj jupanakar uñkattʼasajj wali munkañaw lartʼasiraki. Cheqansa, awk taykan munasitajj wali sumaw wawajj kusisiñap uñachtʼayi.

2 Kunjamtï mä wawajj lartʼatajj lartʼasirakejja, ukhamaw jaqenakajj munasiñampi uñjatäsajj munasiñ uñachtʼayapjjaraki. Diosajj ukham chuymanwa lurawayistu (Salmo 22:9). Urut urutjamaw mä wawajj munasiñampi uñjatajj munasiñ yateqaraki. ¿Kunjamsa jiskʼäkayäta ukhajj awk taykamasa, familiaranakamasa ukat amigonakamasa munasiñampi uñjapjjerïtam uk amtasisktati? Kunapachatï munasiñampi uñjapjjestu ukhajja, chuymasanjja munasiñajj jiltarakiwa, ukat suma luratanakampiw uka munasiñ uñachtʼayaraktanjja. ¿Janit Jehová Diosan munasitajj ukham munaskaraktanjja?

3 Bibliajj akham siwa: “Diosaw nayraqat jiwasanakar munistu, ukatwa jiwasajj juparojj munaraktanjja” sasa (1 Juan 4:19). Kunjamtï 1 jaljat 3 jaljakamajj uñjaniwayktanjja, Jehová Diosajj munasiñampiw jachʼa chʼamanïtapsa, cheqakankañanïtapsa, yatiñanïtapsa sapa mayniru uñachtʼayistu. Ukat 4 jaljanjja, Diosajj qhawqsa jaqenakarojj munasistu ukwa yateqawayaraktanjja. Ukampis jichhajj sapa maynis akham jisktʼasiñasawa: “¿Kunjamsa nayajj Diosar munasitaj uñachtʼayiristjja?” sasa.

 ¿Kunjamsa Diosar munasitas uñachtʼaysna?

4. ¿Kunsa Diosar munasiñ toqet akapachan amuyapjje?

4 Niyakejjay Jehová Diosajj wali munasirïchejja, qhawqha chʼamanis munasiñajj uk sum yati. Cheqasa, munasiñajj suma jaqëñatakiw yanaptʼistaspa. Amuytʼañataki, jaqenakajj jan istʼasisas Dios contra saytʼawayapjjchejja, mä qhawqhas nayar munasirejj utjaniw sasaw suytʼawayi. Cheqansa, millón millón jaqenakaw Diosar jakʼachasiwayapjje. Ukampis kunjamsa Diosar munasiñ uñachtʼaysna ukjja janiw akapachan sum amuyapkiti, kunattejj religionanakaw jupanakar pantjasiyapjje. Ukatwa walja jaqenakajj “Diosar munasipjjtwa” sasin arumpiki sapjje. Inas qalltanjja, arunakampik munassmaw sissna, kunjamtï mä asu wawajj awk taykapar munasiñapjja lartʼasis uñachtʼayki ukhama, ukampis jachʼäjje ukhajj luratanakapampiw uñachtʼayjjaraki.

5. Bibliarjamajja, ¿kunjamsa Diosar munatas uñachtʼaysna, ukat kunatsa ukajj wali aski?

5 ¿Kunjamsa Diosar munatas uñachtʼaysna? Bibliajj akham siwa: “Diosar munañajja mandamientonakar phoqhañawa” sasa. Ukhamajj luratanakampiw munasiñ uñachtʼayañasa. Ukampis ‘mandamientonak phoqañajj’ wali chʼamäkaspas ukhamwa yaqhepajj amuyapjjaspa. Ukampis Bibliajj akham saskakiwa: “Mandamientonakapasti janirakiw jan phoqhañjamäkiti” sasa (1 Juan 5:3). Cheqansa, Jehová Diosan kamachinakapasa yatichäwinakapasa janiw chʼam tukuyañatakïkiti, jan ukasti jiwasan askisatakiwa (Isaías 48:17, 18). Jïsa, Diosar jakʼachasiñasatakejj walpun yanaptʼistu. Kunjamsa Biblian yatichäwinakapajj Diosamp parlasiñsa, jupar yupaychañsa ukat jupat yateqasiñsa yanaptʼistu uka kimsa toqet jichhajj yatjjatañäni.

¿Kunjamatsa Diosampejj parlassna?

6-8. 1) ¿Kunjamatsa Jehová Diosan arunakap istʼsna? 2) ¿Kunjamatsa Diosan arunakap liyisajj jaktaysna?

6 Aka libron nayrïr yatichäwipajj akham sasaw qallti:  “Taqe kunjjar Munañani Diosampi parlasajja, ¿kunjamakis jikjjatasisma?” sasa. Ukatjja, kunjamsa Moisesajj Diosampi parläna uksa wali qhanwa uñjawayaraktanjja. Ukampis ¿Jiwasat kamsaraksnasa? ¿Diosamp parlsnati? Cheqansa, jichhajj janiw angelanak khitanisajj jaqenakampi parljjeti. Ukampis Jehová Diosar istʼsnawa. ¿Kunjamatsa? Uk jichhajj uñjañäni.

7 Niyakejjay Bibliajj ‘Diosan amuytʼayatächejja’, ¿janit Diosan arunakap istʼañatakejj uka Qollan Qellqatanak liyiñajj wakiskaspa? (2 Timoteo 3:16.) Jïsa, ukatwa ‘uruy aruma’ liyiñasajja, kunjamtï salmonak qellqerejj siskäna ukhama (Salmo 1:1, 2). Cheqas liyiñajj chʼamäspawa, ukampis janiw inamayäkiti. Kunjamtï 18 yatichäwin qhan uñjaniwayktanjja, Bibliajj alajjpachankir Awkisan mä suma regalopawa, wali munasiñatwa jaytawayistu. Ukhamajj taqe chuym liytʼañasawa, janiw jayrasiñasäkiti. Ukampis ¿kunjamatsa Diosan arunakapajj chuymasan jakaspa?

8 Kuntï Biblian siski ukanak uñjkasmas ukham liyiñamawa. Uka tiemponjja kunjamsa jaqenakajj sarnaqapjjäna, khitinakäpjjänsa, kawkinkirïpjjänsa ukat kunjam amuyunipjjänsa ukanak amuyañataki chʼamachasiñamawa. Ukat wali amuyumpi liytʼkasajj akham jisktʼasiñaw wakisirakispa: “¿Kunsa aka arunakajj Jehová Diosat yatichitu? ¿Kunjam Diosätapas aka cheqan amuyasi? ¿Kunsa Jehová Diosajj aka arunakampi yatichañ munitu, ukat nayajj kunjamatsa ukanak phoqeristjja?” sasa. Cheqansa, jumatejj liytʼasin wal amuykipäta ukat ukarjam phoqäta ukhajja, Diosan arunakapajj jakkaspas ukhamwa chuymaman amuyäta (Salmo 77:12; Santiago 1:23-25).

9. ¿Khitinakas Amuyasiri Cheqapa Uywata satäpjje, ukat kunatsa sum istʼañasa?

9 Amuyasiri Cheqapa Uywata toqerakiw Jehová Diosajj parlistu. Alajjpachar sarañatak ajllitäpki ukanakat mä qawqha jilatanakaruw uka sutimp uñtʼasi, Jesusajj jupanakaruw aka qhepa  urunakan “horasapar manqʼanaks churañapataki” jaytawayi (Mateo 24:45-47). ¿Kunapachas ‘manqʼar’ uñtasit yatichäwinak katoqtanjja? Kunapachatï Bibliat apstʼat qellqatanak liytan ukat taman tantachäwinakaparus jachʼa tantachäwinakarus sartan ukhaw uka suma yatichäwinak katoqtanjja. Niyakejjay Criston uywatapächejja, wali amuyumpi istʼañasawa, Jesusajj “sum istʼapjjam” sasaw ewjjawayistu (Lucas 8:18). Jupanak toqew Jehová Diosajj arunakapat yaticharakistu, ukatwa taqe chuym istʼañasajja.

10-12. 1) ¿Kunatsa Diosar oración toqe jakʼachasiñajj wali askejja? 2) ¿Kunjamatsa Diosan chuymapar purtʼkiri mayissna, ukat kunatsa Diosajj wali askitwa uk uñji saraksna?

10 ¿Jehová Diosampejj parlsnati? Cheqansa, ajjsartʼayasiñjamawa. Jiwasatï llakinakasat marka apnaqerimpi parlañ munsna ukhajja, ¿istʼistaspati? Awisajj ukham parlañ munasajj jan walinakan uñjassna. Uk amuytʼañatakejj Esterampi Mardoqueompejj jakapkäna uka tiempot parltʼañäni. Uka urunakanjja, Persia marka reyirojj janiw khitis ukhamakejj jakʼachaskasapänti, jan jawsatäkasin jupar uñjiri saririrojj jiwayapjjerïnwa (Ester 4:10, 11). Jichhajj kunjamsa taqe kunjjar Munañani Diosarojj jakʼachassna uka toqet amuytʼarakiñäni. Dios nayraqatanjja, munañan jaqenakajj “tʼijutʼijunakäkaspas” ukhamäpjjewa sistuw Bibliajja (Isaías 40:22). Uk yatisajja, ¿Diosar ajjsarañasäspati? Janiwa.

11 Jehová Diosajj oración toqe jakʼachasipjjeta sasaw sarakistu. Kunapachatï maynejj Jesusan sutipjjaru ukat taqe iyawsañamp maytʼasi ukhajja, Diosajj istʼiwa. Jïsa, ukham maytʼasiri mä jiskʼa wawarus istʼarakiwa (Juan 14:6; Hebreos 11:6). Kunatï chuymasan pʼeqesan utjki taqe ukanakwa jupar sissna, jan arunakamp sañjamäki uka llakinakassa yatiyaraksnawa (Romanos 8:26). Janiw wali amuytʼat arunakampi, thaqhat arunakampi, walja arunakampi parlañajj wakiskiti (Mateo 6:7, 8). Maysa toqetjja, qhawqha tiempos jupampejj parlasksnawa, janiw jarkʼkistuti. Cheqansa, Arupanjja  akham sistuwa: “Jan inaktʼas orapjjam” sasa (1 Tesalonicenses 5:17).

12 Amtarakiñäni, Jehová Diosakiw “mayisitanakar Istʼire[jja]”, ukat wali sinttʼasisarakiw istʼistu (Salmo 65:2). Janiw mayisitanakjja aleqakejj istʼkiti, jan ukasti taqe chuymaw istʼistu. Oracionanakajj inciensor uñtataw siw Bibliajja. Kunjamtï incienson jiwqʼepajj wali sum muktʼasejja, ukhamarakiw oracionanakajj Diosan chuymapar purtʼi (Salmo 141:2; Apocalipsis 5:8; 8:4). Jiwasatï, Diosar taqe chuyma mayisiñäni ukhajja, istʼistaniwa ukatjja chuymaparuw arunakas sum katoqasirakini, ¿janit uk yatiñajj kusiskañäki? Jïsa, ukhamajj jupar jakʼachasiñ munasajja, altʼat chuymampi sapüru mayisipjjañäni. Ukat Diosar chuymas jistʼarapjjañäni (Salmo 62:8). Kunatï llakisiykistu, kunatï kusisiykistu ukanakjja mayiskasajj Diosar sapjjañäni ukat yuspäras jachʼañchapjjarakiñäni. Ukhamatwa jukʼamp jupar jakʼachasiñäni.

¿Kunjamsa Jehová Diosar yupaychsna?

13, 14. ¿Kunjamsa Diosar yupaychañasa, ukat kunatsa?

13 Ukampis Diosar oración toqe jakʼachasisajja, janiw mä jaqe masisarjamajj arjjayktanti. Jan ukasti, yupaychañatakiw jakʼachastan ukat wali respetompiw mayisiraktanjja. Niyakejjay cheqa yupaychiripästanjja, qhawqsa jupar munastan uk uñachtʼaytanjja. Ukhamatwa jan jitheqtir angelanakamp chika, jilat kullakanakasamp chika Diosar jachʼañchtanjja. Apóstol Juanajj mä angelaruw visionan akham sas yatiyir uñjäna: “Yupaychapjjam khititejj alajjpachsa, akapachsa, qotsa, uma jalsunaksa lurki ukaru” sasa (Apocalipsis 14:7).

14 ¿Kunatsa Jehová Diosar yupaychañasa? Kunanaktï aka libron uñjawayktan uka toqet amtañäni: Diosajj wali qollana, wali chʼamani, wali pacienciani, cheqapar uñjiri, jan ajjsariri, khuyapayasiri, wali yatiñani, altʼat chuymani, munasiri, sinttʼasiri, jan jaytjasiri ukat suma chuyman Diosawa.  Ukatjja, janipuniw khitis jupjamajj utjkaspati, janirakiw khitis jupar atipkaspati, taqenit sipansa wali jachʼapuniwa (Isaías 55:9). Cheqansa, jupajj taqe kunjjar Munañani Diosawa, ukatwa jupar yupaychañasajja. Ukampis ¿kunjamsa uk lursna? Uk yatjjatañäni.

15. ¿Kunjamatsa ‘qollan ajayurjama ukat cheqaparjamajj’ Diosar yupaychtanjja, ukat tantachäwinakasajj kunatakis yanaptʼistu?

15 Jesusajj akham sänwa: “Diosajj Ajayuwa, khitinakatejj jupar yupaychapki ukanakajja Ajayuna, ukhamarak cheqa kankañampina yupaychapjjañapawa” sasa (Juan 4:24). Uka arunakarjamajja, Diosar yupaychañatakejj ajayupamp yanaptʼayasiñasawa, ukatjja jupar atinisisa ukat munasiñampi yupaychañasarakiwa. Maysa toqetjja, “cheqa” yatichäwinakarjama, mä arunjja, kuntï Bibliajj yatichki ukarjamaw yupaychañasaraki. Jilat kullakanakasampi tantachasisaw  ‘qollan ajayurjama ukat cheqaparjamajj’ Diosar yupaychtanjja (Hebreos 10:24, 25). Jupanakamp chikawa Diosarus qʼochtan, oracionsa mayistan ukat Diosan Arupatsa yatjjattan, arstʼaraktan ukat istʼaraktan. Ukhamatwa, Diosar yupaychtanjja, ukat munasiñassa jupar uñachtʼaytanjja.

Tantachäwinakanjja wali kʼuchikiw Jehová Diosar yupaychtanjja

16. ¿Kuna kamachsa Jesusajj arkirinakapar jaytawayi, ukat kunatsa phoqañasa?

16 Kunapachatï Jehová Dios toqet jaqe masisar parltan ukat taqenin uñjkata jupar jachʼañchtan ukhawa, jupar yupaycharaktanjja (Hebreos 13:15). Jesusajj arkirinakaparojj mä jachʼa kamachi jaytawayäna: Diosan Apnaqäwipat suma yatiyäwinakapwa taqenir yatiyapjjañapäna (Mateo 24:14). Jiwasajj Diosar taqe chuyma munasitas laykuw uka kamachi phoqaraktanjja. Ukampis Supayajja, mä arunjja, “akapach diosajj” Jehová Dios toqet kʼarinak parlasaw jaqenakan amuyunakapjja qʼal “chʼamaktʼayi”, ¿janit jiwasajj kunatï cheqapäki uk qhanañchañ wal munktanjja? (2 Corintios 4:4; Isaías 43:10-12.) Ukat niyakejjay alajjpachankir Awkisajj wali suma Diosächejja, ¿janit jupa toqet jaqe masisar yatichañ wal munktanjja? Jïsa, Diosar uñtʼapjjañapataki, munasipjjañapataki jaqe masisar yanaptʼañajj wali kusiskañawa.

17. ¿Kunjamanakatsa Diosar yupaycharaktanjja, ukat kunatsa ‘taqe chuyma’ yupaychañasajja?

17 ¿Kunjamanakatsa Diosar yupaycharaktanjja? Cheqansa, taqe luratanakasampiw Diosar jachʼañchtanjja (Colosenses 3:23). Taqe kunjjar Munañan Jehová Diosarutï, jilïr Apnaqerisarjam uñjstan ukhajja, sapüruw munañap phoqañatakejj chʼamachasiñasa: familia taypinsa, trabajonsa, khitimp parlkasasa, jan ukajj samartʼkasasa. Ukatjja, ‘taqe chuyma’ serviñatakirakiw chʼamachasiñasa (1 Crónicas 28:9). Janiw pä chuymajj yupaychañasäkiti, mä arunjja, janiw pä ajanunïñasäkiti. Yaqhepajj “Diosaruw yupaychta” sasaw sapjje, ukampis jamasatwa jachʼa juchanak lurapjje, ukhamatwa kʼari chuymanïpjjatap uñachtʼayapjje. Taqe chuyma yupaychirejj  janipuniw kunjamatsa ukham chuymanïkaspati ukat Diosar munasitap laykojj jan wali luräwinak uñisirakiwa. Ukatjja, kunjamtï Biblian qhanañchaskejja, maynitï chuymapan Diosar wali respetomp uñjchi ukhajja, jupamp sum apasiñatakiw chʼamachasiraki (Salmo 25:14).

Jehová Diosat yateqasipjjañäni

18, 19. Jucharar jaqëkstansa Diosat yateqassnawa sasajja, ¿kunatsa sistanjja?

18 Aka libronjja, sapa jalja tukuyanwa, kunjamatsa ‘Diosan wawanakapjamajj jupat yateqassna’ uk qhanañchiri mä yatichäwejj utji (Efesios 5:1). Jucharar jaqëkstansa, jiwasajj Diosat yateqassnawa. Cheqansa, Jupajj taqe chʼamanïkasas jaqenakarojj wali sum uñji, cheqaparupuniw uñji, wali yatiñani ukat wali munasirirakiwa. ¿Cheqpachapunit ukham chuymanïñ jupat yateqassna? Diosan sutipajj kamsañs muni uk amtarakiñäni: amtanakap phoqañatakejj kunar tukuñay wakischi ukaruw jupajj tukuspa. Ukajj wali muspharañjamäkchisa, jiwasajj jupat yateqassnawa.

19 Jaqenakajj Jupar uñtasit luratätanwa (Génesis 1:26). Ukhamajj janiw uywanakjamäktanti. Jan ukasti, chuymasat amtir luratätanwa. Juchararäkstansa, kuntï lurañ munktan ukwa lurtanjja. Ukhamajj ¿janit jukʼamp munasiri, yatiñani, cheqapar uñjiri jaqëñ munksna, ukat janit chʼamanïkasas mayninakar yanaptʼañ munksna? Jïsa, ukham chuymanïñatakejj Diosaw qollan ajayupampi yanaptʼistani, cheqas ukham chuymanïsajj walja askinakwa jikjjatsna.

20. Jehová Diosat yateqasiñäni ukhajja, ¿kuna askinakas utjani?

20 Ukham chuymanïsajj alajjpach Awkisaruw kusisiyañäni (Proverbios 27:11). Ukat luratanakasajj jupatakejj ‘wali askirakïniwa’, jupajj qhawqhakamakis chʼamasajj utji ukjja sum yatistu (Colosenses 1:9, 10). Jiwasatï munat Jehová Dios Awkisat yateqasisa sarnaqañäni ukhajja, Jupat jitheqtat chʼamaka aka ñanqha pachanjja mä qhanäksnas ukhamaw  qhanarakiñäni (Mateo 5:1, 2, 14). Ukhamatwa kunja suma Diosas alajjpachankir Awkisajj uk aka Oraqpachan uñachtʼayarakiñäni. ¡Ukajj wali kusiskañawa!

“Diosar jakʼachasipjjam, jupasti jumanakarojj jakʼachasirakiniwa”

Jehová Diosar jakʼachasiskakiñäni

21, 22. ¿Jehová Diosat yateqañajj tukusispati, ukat kunatsa ukham sista?

21 Santiago 4:8 qellqatan jikjjataski uka arunakarjam sarnaqañataki jukʼamp jukʼampi chʼamachasiñasawa. Jan tukusir mä thakinsa sarksna ukhamawa, janipuniw kunapachas Jehová Diosar jakʼachasiñ tukuyksnati. Cheqansa, jupat yateqañajj utjaskakiniwa. Ukhamasti, janiw aka libro liyisakis Jehová Diosar sum uñtʼjjsna ukham amuyañasäkiti. Amtañäni, kuntï Bibliajj Jehová Diosat yatichki ukjja mä qhawqhakwa aka libron yateqawaytanjja, ukat pachpa Bibliasa janirakiw alajjpachankir Awkisat taqe kun parlkiti. Amuytʼañäni, kuntï Jesusajj aka Oraqen lurawaykäna ukanakajj taqpach qellqasispa ukhajja, “uka qellqatanakajj aka oraqpachatsa  jilaraspawa” sasaw apóstol Juanajj säna (Juan 21:25). ¿Jehová Diosat kamsaraksnasa? ¿Janit jukʼampïkaspa?

22 Cheqansa, wiñay jakkasas janipuniw Diosat taqe kun yatjjatksnati (Eclesiastés 3:11). Amuytʼañäni: patak pataka, waranq waranqa jan ukajj millón millón maranak jakasajj jukʼampiw Jehová Diosat yateqañäni. Ukampis Jupa toqet yateqañajj utjaskakiniwa, janiw tukuskaniti. Ukat jukʼampiw Jupat yatjjatañ munañäni, ukatwa salmonak qellqerjam jikjjatasirakiñäni, jupajj akham sänwa: “Nayasti Diosaruw jakʼachasï, ukaw nayarojj kusisiyitu” sasa (Salmo 73:28). Jïsa, wiñay jakañäni ukhajja, kunayman askinakaw utjani, ukat Dios Jehová Awkisar jukʼamp jukʼampi jakʼachasisajj wali kʼuchikiw sarnaqasiñäni.

23. ¿Kunatakis wal chʼamachasiñasa?

23 Ukhamasti, Diosan munasitajj jichhatpach jupar taqe chuymampi, amuyumpi ukat chʼamampi munasipjjañäni (Marcos 12:29, 30). Ukatjja, janipuniw jupat jitheqtañasäkiti. Niyakejjay jupampi sum apasiñ munstanjja, taqe kunsa ukarjam amtañasawa ukat luratanakasas uk uñachtʼayañaparakiwa. Ukat amtapjjapuniñäni, jiwasatejj Jehová Diosar jakʼachasiskakiñäni ukhajja, jupajj wiñayatakiw jakʼachasirakistani.