Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

KAPETULU 31

‘Pandama Kuli Kalunga, Kaha Mwapandama Kuli Ove’

‘Pandama Kuli Kalunga, Kaha Mwapandama Kuli Ove’

1-3. (a) Uno chuma muka natulinangula kutalisa kuli visemi hakumona omu veji kulivwasanyinangamo namwanavo wakemba? (b) Vyuma muka tweji kulinganga kachi nge mutu nasolola zangi kuli yetu, kaha chihula muka chachilemu atela kulihulisa mutu himutu?

 VISEMI veji kwivwanga kuwaha hakumona mwanavo wakemba mwaseha. Veji kumunongaminanga nakumuhanjikisa nakalizu kakavwovu nakumusehesa, mangana vamone vyuma mwalinga mwanavo. Kaha nakushimbula chiku, kemba jino mutumakili hifwovo, kukanwa nawa mwesu nakuseha. Numba tuhu eji kusehanga chindende, oloze eji kusololanga nge naputuka jino kwakula kuzangi yavisemi jenyi.

2 Eyi miselo yakemba yeji kutwanukisanga chuma chachilemu kutalisa kuli yetu vatu. Etu vatu twafwila kusolola zangi kuvatu vaze vatuzanga. Omu mukiko vatutenga. (Samu 22:9) Kahomu tweji kuyanga nakukola, tweji kulinangulanga mwakusolwela chikuma zangi kuli vaze vatuzanga. Pamo unakwanuka omu visemi jove chipwe vatanga jove, chipwe masepa jove vakuzangilenga kufuma vene kuunyike. Chuma kana chakwivwishilenga kuwaha nakukulingisa jino nayove uvazange. Ngocho nayove wavasolwelelenga zangi. Uno omu mukiko chili nomu uli nakutunga usoko naYehova Kalunga tahi?

3 Mbimbiliya yamba ngwayo: “Etu twazanga vakwetu, mwomwo ikiye alivangile kutuzanga etu.” (WaYowano 1, 4:19) MuChihanda 1 nakuheta muChihanda 3 chamumukanda uno, walinangulanga nge Yehova Kalunga eji kuzachisanga ngolo jenyi, nachiyulo chenyi, namangana enyi mujila yazangi mangana unganyale. Kaha muChihanda 4, wamonanga omu asolwele zangi yenyi kuvatu nakuli yove, mujijila jakulipwila. Jino watela kulihulisa chihula chachilemu chikuma. Chihula kana shina: ‘Chuma muka ngwatela kulinga mangana ngusolole ngwami ngwazanga Yehova?’

Omwo Kuzanga Kalunga Chalumbunukila

4. Vatu vavavulu vashinganyeka ngwavo kuzanga Kalunga chalumbununa ika?

4 Yehova ikiye Kasulu kazangi, kaha atachikiza kanawa ngwenyi kusolwela vakwetu zangi chinahase kuvalingisa vasolole vilinga vyamwaza. Ngocho, numba tuhu vatu vali nakutwalaho lika kulikanga, oloze afwelela ngwenyi kuli vatu vamwe vaze navamuzanganga. Chikupu vene, vatu vavavulu vanalingi vene ngocho. Oloze chaluvinda, kwitava chamukaye kano kakapi chinalingisa vatu vahone kwijiva mwalumbunukila zangi yaKalunga. Vatu vavavulu veji kwambanga ngwavo vazanga Kalunga, oloze vashinganyeka ngwavo chakutamo kuhanjika kaha hakanwa. Oloze etu tunahase kusolola zangi kana hakuhanjika ngwetu twazanga Kalunga, ngana muze kemba eji kuputukanga kusolola zangi yakuzanga visemi jenyi hakumwesa kukanwa. Kaha omwo tweji kukolanga, tweji kusololanga zangi kana mujijila jajivulu.

5. Mbimbiliya yalumbununa ngachilihi omwo chapwa kuzanga Kalunga, kaha mwomwo ika ulumbunwiso kana watela kutwivwisa kuwaha?

5 Yehova alumbununa omwo chalumbunukila kumuzanga. Mazu enyi amba ngwawo: “Kuzanga Kalunga chalumbununa kulamanga jishimbi jenyi.” Shikaho, twatela kusolola muvilinga ngwetu twazanga Kalunga. Vatu vavavulu cheji kuvakaluhwilanga kupwa vakwononoka. Oloze vesi yoyimwe yamba ngwayo: “Kaha jishimbi [jaKalunga] kajapwa nge hichiteliko.” (WaYowano 1, 5:3) Jishimbi najindongi jaYehova jeji kutukafwanga, keshi kutushinyinyikako. (Isaya 48:17, 18) MuMazu aKalunga mwatwama jindongi jajivulu jakutukafwa tupandame kuli ikiye. Jeji kutukafwanga ngachilihi? Tushimutwile jino havyuma vitatu vize navitukafwa tuzamise usoko wetu naKalunga. Vyuma kana shina kushimutwila nenyi, nakumulemesa, nakumulondezeza.

Kushimutwila naYehova

6-8. (a) Tunahase kwivwilila ngachilihi kuli Yehova? (b) Tunahase kulivwisa ngachilihi kuwaha kutanga Visoneka?

6 Kapetulu 1 aputuka nachihula chakwamba ngwavo, “Uno unahase kwivwa ngachilihi nge uli nakushimutwila naKalunga?” Twalinangwile nge echi kachapwa kuhumikiza kahako. Mose ashimutwilile naKalunga kuhichila muli kangelo. Nyi ngachilihi yetu? Makumbi ano, Yehova katuma vangelo jenyi kwiza nakushimutwila navatuko. Oloze awahisako jijila jimwe jamwaza jakushimutwilamo nayetu. Uno natuhasa kwivwilila ngachilihi Yehova?

7 Tweji kwivwililanga Yehova hakutanga Mazu enyi Mbimbiliya, mwomwo “Visoneka vyosena vavihwima kuli Kalunga.” (WaChimoteu 2, 3:16) Muka-kwimba jisamu akolezezele vangamba jaYehova kuwatanganga “musana naufuku.” (Samu 1:1, 2) Numba tuhu kulinga ngocho chasakiwa kukilikita, oloze natunganyala chikuma. Ngana muze twamonanga muKapetulu 18, Mbimbiliya yapwa nge mukanda wamwaza wakufuma kuli Setu wamwilu. Ngocho kutanga mukanda kana katwatela kuchimona nge hichiteliko. Twatela kulivwisa kuwaha kutanganga Visoneka. Uno natuhasa kulinga ngachilihi ngocho?

8 Humikiza vyuma uli nakutanga muMbimbiliya. Eseka kumona vatu uli nakutanga muMbimbiliya kwijiva nge vavatonyi. Fwila kwijiva chisemwa chavo, nomwo chapwile chiyoyelo chavo, navyuma vyavalingishile valinge vyuma vimwe. Kufumaho, shinganyeka havyuma uli nakutanga, nakulihulisa vihula vyakufwana nge: ‘Uno mujimbu kana uli nakungunangula ika hali Yehova? Vilinga vyenyi muka ngunamono? Chishina muka Yehova ali nakusaka ngulinangule, kaha nanguhasa kuchizachisa ngachilihi mukuyoya chami?’ Nge uli nakusaka kulivwisa kuwaha Mazu aKalunga, kaha watela kuwatanganga, nakuwashinganyekanga, nakuwakavangizanga.—Samu 77:12; WaYakova 1:23-25.

9. Uno “ndungo wakushishika wakuzangama” ikiye iya, kaha mwomwo ika chapwila chachilemu kwivwilila kanawa kuli ou “ndungo”?

9 Yehova eji kuhanjikanga nawa kuli etu kuhichila muli “ndungo wakushishika wakuzangama.” Ngana muze Yesu ahanjikilile chimweza, kuli lizavu lyalindende lyamalunga vaka-Kulishitu vawavisa, lize vatongola mangana lihanenga “kulya [chakushipilitu] halwola lwakutamo,” mumakumbi ano amapi akukuminyina. (Mateu 24:45-47) Tweji kutambulanga kulya chakushipilitu kulizavu kaneli hakutanganga mikanda veji kutuwahishilanga yitukafwe tupwenga nachinyingi chakwoloka chamuMbimbiliya, nahakuyanga kukukunguluka chavaka-Kulishitu chachikungulwilo nachangalila. Hakuwana nge eli lizavu lyapwa hindungo yaKulishitu, ngocho tweji kukavangizanga mazu aYesu akwamba ngwenyi: “Nyingililenu omu mweji kwivwililanga.” (Luka 8:18) Shikaho, tweji kwivwililanga kanawa kulizavu kana mwomwo twatachikiza ngwetu, yikiko jila Yehova ali nakushimutwililamo nayetu.

10-12. (a) Mwomwo ika kulomba chapwila wana wamwaza wakuli Yehova? (b) Natuhasa kulomba ngachilihi mujila yize nayivwisa Yehova kuwaha, kaha mwomwo ika tunahase kufwelela ngwetu kulomba chetu achimona kupwa chachilemu?

10 Nyi ngachilihi etu? Kutala tunahase kushimutwila naYehova tahi? Chuma kana chinahase kutwivwisa woma. Kachi nge uli nakusaka kuhanjika natwamina walifuchi hachihande chimwe, kutala mwakwitavisa kuhanjika nenyi tahi? Shimbu jimwe, kulinga ngocho chinahase kukunehela ponde. Mumakumbi aEseta naMolotekai, mutu uze ayilenga kuli mwangana wavaPeleja chakuzeneka kumusanyika kuli ikiye, vamujihilenga. (Eseta 4:10, 11) Jino achishinganyeke mutu kwiza kuli Mwata Wakulitulaho mwilu nahamavu, uze ahambakana vamyangana vahamavu vaze “[vapwa] nge vambimba” hakuvesekesa kuli ikiye. (Isaya 40:22) Uno twatela kwivwa woma kuhanjika nenyi tahi? Chiku.

11 Yehova atulweza jila yayashi yakushimutwililamo nenyi, kaha jila kana yapwa kulomba. Namwana wamundende nahase kulomba kuli Yehova nalufwelelo, kuhichila mulijina lyaYesu. (Yowano 14:6; WavaHepeleu 11:6) Kaha kulomba nawa cheji kutukafwanga tulweze Yehova vishinganyeka vyetu nakulyonyinga chetu, vize vinahase kutukaluhwila kuhanjika. (Wavaka-Loma 8:26) Yehova keshi kwivwa kuwaha nge natumulomba kuzachisa mazu akujiminyina, chipwe kulomba hatando yayisuku, chipwe kuzachisa mazu amavuluko. (Mateu 6:7, 8) Chipwe ngocho, Yehova kahaka seteko yakusuhwa chakulomba chetu, chipwe mapapa twatela kulomba halikumbiko. Mazu enyi atulweza ‘tulombenga shimbu yosena.’—Wavaka-Tesolonyika 1, 5:17.

12 Anuka ngwove, Yehova ikiye kaha vavuluka ngwavo “muka-kwivwilila kukulomba,” kaha eji kwivwililanga namuchima wenyi wosena. (Samu 65:2) Uno eji kwivwililanga kukulomba chavangamba jenyi vakushishika mwomwo yakulingila kaha chilika tahi? Nduma, eji kwivwanga kuwaha kwivwilila kukulomba chavo. Mazu enyi afwanyisa kulomba kana kuvyuma vyalivumba lyamwaza, kaha vyuma kana nge vanavyocho vyeji kulovolanga wishi walivumba lyamwaza uze weji kukakumukanga nakuya mwilu. (Samu 141:2; Kusoloka 5:8; 8:4) Chakutalilaho kana cheji kutunangulanga nge Yehova eji kwivwanga kuwaha kwivwilila kukulomba chetu. Shikaho, nge uli nakusaka kupandama kuli Yehova, kaha watela kulomba kuli ikiye mapapa kakavulu, hakumbi hakumbi, kaha nawa nakulinyisa. Mulweze vyuma vyosena vili kumuchima wove. (Samu 62:8) Mulweze Iso wamwilu vyuma unalizakamina, navize vili nakukwivwisa kuwaha, nakumusakwilila nakumwalisa. Echi nachilingisa usoko wove naikiye utwaleho lika kuzama.

Kulemesa Yehova

13, 14. Uno kulemesa Yehova chapwa ngachilihi, kaha mwomwo ika twatela kulingila ngocho?

13 Nge tuli nakuhanjika naYehova Kalunga, katweshi kaha kwivwilila nakuhanjika ngana muze tweji kulinganga kuli sepa lyetu chipwe tanga yetuko, oloze tweji kulemesanga Yehova nakumuhana kavumbi kaze kamutela. Kulemesa chamuchano chakwata hakuyoya chetu chosena. Tweji kulemesanga Yehova hakumuzanga nakulihana kuli ikiye namuchima wetu wosena. Kaha echi cheji kulingisanga vangamba jaYehova vakushishika vamwilu navahamavu vapwenga vakulinunga. Kaposetolo Yowano evwile kangelo muchakumwenesa mwavilika lushimbi luno ngwenyi: “Lemesenu Uze atangile lilu, namavu, nakalungalwiji, natuselwoke vameya.”—Kusoloka 14:7.

14 Mwomwo ika twatela kulemesela Yehova? Achishinganyeke havilinga vyaYehova tunashimutwila, vyakufwana nge kujila, nangolo, namuchima wakulikanyisa, nachiyulo, nakumika, nakutetela, namangana, nakulinyisa, nazangi, nakeke, nakushishika nakuwaha. Tunalinangula ngwetu Yehova eji kusololanga vilinga vyosenevi mujila yakulipwila. Kushinganyeka havilinga vyenyi vyosena nachitulingisa tumone ngwetu apwa wakulitulaho chikuma. Atwama naupahu chikuma, kaha nawa atwama namangana chikuma kuhambakana etu tuvosena. (Isaya 55:9) Chikupu vene, Yehova apwa Mwata Wakulitulaho uze twatela kulemesanga. Uno twatela kulemesa ngachilihi Yehova?

15. Uno tunahase kulemesa ngachilihi Yehova “mushipilitu namumuchano,” kaha kutokwa muka tweji kupwanga nacho hakupwanga kukukunguluka chavaka-Kulishitu?

15 Yesu ambile ngwenyi: “Kalunga apwa Shipilitu, kaha vaze vali nakumulemesa vatela kumulemesa mushipilitu namumuchano.” (Yowano 4:24) Shikaho hakusaka tulemese Yehova “mushipilitu,” twatela kupwa nashipilitu kana nakwitavila yitutwaminyine. Kaha nawa kulemesa chetu chatela kulitombola namuchano wamuMbimbiliya, nachinyingi chakwoloka chamuMazu aKalunga. Twatwama nakutokwa chakulemesa Yehova “mushipilitu namumuchano” hakulikungulwilanga hamwe navandumbwetu. (WavaHepeleu 10:24, 25) Tweji kusololanga ngwetu twazanga Yehova hakumwimbila myaso yakumwalisa, nahakulomba kuli ikiye, nahakwivwilila kuMazu enyi chipwe kuwashimutwila navakwetu.

Kukunguluka chavaka-Kulishitu hijila yamwaza yakulemeselamo Yehova

16. Lushimbi muka lwalulemu vahana vaka-Kulishitu vamuchano, kaha mwomwo ika twatela kulukavangijila?

16 Tweji kulemesanga nawa Yehova hakushimutwilanga navatu vyaikiye, chize cheji kusololanga nge tuli nakumwalisa. (WavaHepeleu 13:15) Chikupu vene, kwambulula mujimbu wamwaza waWangana waYehova, hilushimbi lwalulemu vahana vaka-Kulishitu vamuchano. (Mateu 24:14) Tweji kukavangizanga lushimbi kana mwomwo twazanga Yehova. Nge natushinganyeka omu “kalunga wakatwamino kamyaka yino,” Satana Liyavolo “nelavisa vishinganyeka vyavaze kavetavako” nakutandakanyisa makuli hali Yehova, kaha natufwila kupwa Vinjiho jaKalunga ketu mangana tusolole Satana kupwa muka-kwonga. (Wavaka-Kolinde 2, 4:4; Isaya 43:10-12) Kaha nawa nge natushinganyeka havilinga vyamwaza vyaYehova, kaha natufwila kwambulilako vakwetu vyaKalunga. Chikupu vene, twatokwa chikuma hakuzata mulimo kanou wakukafwa vakwetu vejive Setu wamwilu nakumuzanga.

17. Vyuma vyeka muka vyaliweza mukulemesa Yehova, kaha mwomwo ika twatela kumulemesela namuchima wosena?

17 Mukulemesa Yehova mwaliweza vyuma vyavivulu. Echi chakwata hakuyoya chetu chosena. (Wavaka-Kolose 3:23) Nge natwitavila chikupu ngwetu Yehova apwa Mwata Wakulitulaho, kaha natufwilanga kulinga mwaya muchima wenyi muvyuma vyosena, mutanga yetu, nakumilimo, nahalwola natupwa navakwetu, chipwe nge tuli uka wetu. Natufwilanga kuzachila Yehova “namuchima [wetu] wosena.” (Mijimbu 1, 28:9) Shikaho katwatela kuzachila Yehova oku tuli nakulinga shili mukuswekako. Kupwa vakulonga kuli Kalunga nakumuzanga nachitukafwa tuhone kulinga vyuma kana. Kaha nawa kwivwa Kalunga woma nachikiko nachitukafwa. Mbimbiliya yavuluka ngwayo woma kana ukiko unahase kulingisa usoko wetu naYehova utwaleho lika.—Samu 25:14.

Kulondezeza Yehova

18, 19. Mwomwo ika chinapwila chakutamo kushinganyeka ngwetu vatu vakuhona kukupuka vanahase kulondezeza Yehova Kalunga?

18 Chihanda hichihanda chauno mukanda chinakukulula nakapetulu wakusolola omwo tunahase ‘kulondezeza Kalunga, hakupwa tuvana venyi azanga.’ (Wavaka-Efwesu 5:1) Chapwa chachilemu kwanuka ngwetu numba tuhu katwakupukako, oloze tunahase kulondezeza jila Yehova eji kuzachishilangamo ngolo jenyi, nachiyulo chenyi, namangana enyi, nazangi. Tunejiva ngachilihi ngwetu tunahase kulondezeza Mwata wangolo josena? Anuka ngwove, ulumbunwiso walijina lyaYehova watunangula ngwawo nahase kupwa mweshomwo nasake mangana atesemo vyuma najinyi. Numba tuhu uhashi wenyi wakulinga ngocho weji kutukomwesanga, oloze kutala katweshi kuhasa kumulondezezako tahi? Tunahase.

19 Etu vatutenga muchifwanyisa chaKalunga. (Kuputuka 1:26) Ngocho vatu kavapwa ngana mwavyuma vyeka vatenga vyahano hamavuko. Etu katwalinga vyuma chakuhona kushinganyeka, chipwe mwomwo yavilinga twatambula kuvisemi jetu, chipwe mwomwo yavatu twatunga navoko. Yehova atuhana wana waulemu, wakulisakwila etu vavene vyakulinga. Chamokomoko nomwo chili chiyoyelo chetu chipwe tutenga twatwama natwo, tunahase kulisakwila omwo tunasake kupwa. Kaha nawa anuka ngwove lijina lyaKalunga lyalumbununa nawa ngwavo, nahase kulingisa vaka-kumulemesa vapwenga mweshomwo nasake. Kutala uli nakusaka kupwa umutu wazangi, wamangana kaha nawa wachiyulo uze mwazachisanga kanawa ngolo jenyi tahi? Unahase kupwa vene ngocho mwomwo shipilitu yaYehova nayikukafwa. Ngocho, unahase kutesamo vyuma vyamwaza chikuma.

20. Vyuma muka tunahase kutesamo nge natulondezeza Yehova?

20 Nawivwisa Iso wamwilu kuwaha kumuchima. (Vishimo 27:11) Unahase “kumwivwisanga kuwaha chikuma” mwomwo ejiva hakumina ngolo jove. (Wavaka-Kolose 1:9, 10) Kaha nawa nge naufwila kupwanga navilinga vyamwaza ngana vyaIso wazanga, kaha naupwa nakutokwa chachinene. Naupwa umumunyi kuvatu vali mumilima vaze vasosoloka kuli Kalunga. (Mateu 5:1, 2, 14) Musolola hatoma vilinga vyaYehova vyamwaza kuvatu. Echi hikutokwa chachinene.

‘Pandama Kuli Kalunga, Kaha Mwapandama Kuli Ove’

Twalaho lika kupandama kuli Yehova

21, 22. Vyuma muka navakatwalangaho kulinga vaze vazanga Yehova?

21 Vyuma vatulweza kulinga hali WaYakova 4:8, kavyapwa kaha vyuma vize tunahase kulitomena kulingako. Vyapwa vyuma vize twatela kutwalaho lika kulinga nge natupwa lika vakushishika. Katweshi kukalitwamina kupandama kuli Yehovako. Natupwanga lika navyuma vyavivulu vyakulinangula hali ikiye. Katwatela kushinganyeka ngwetu mukanda uno unatulweze vyuma vyosena vize twatela kwijiva hali Yehovako. Oloze vyuma tunashimutwila himaputukilo kaha avyosena vize yahanjika Mbimbiliya hali Kalunga ketu. Mbimbiliya nawa kayatulweza vyosena vize twatela kwijiva hali Yehovako. Kaposetolo Yowano avulukile ngwenyi, nge vyuma vyosena alingile Yesu mumulimo wenyi wahano hamavu vavisonekele, “kaye kachi kakeshi nomu mwakulamina mikanda yakuvungako.” (Yowano 21:25) Nge navamba ngocho hali Mwana, nyi ngachilihi hali Ise?

22 Numba vene omu natukayoya haya myaka, katweshi kukahasa kukumisa vyosena twatela kulinangula hali Yehovako. (Muka-kwambulula 3:11) Achishinganyeke vyuma tuli nakutalilila kulutwe. Hanyima yakukatwama myaka yayivulu, natukatachikiza vyavivulu hali Yehova Kalunga kuzomboka hali evi tunejiva oholyapwa. Oloze natukevwanga lika ngwetu kuli vyuma vyavivulu vize kanda tulinangule. Natukasakanga lika kulinangula vyavivulu, mwomwo natukevwanga nge muze evwile muka-kwimba jisamu, uze embile ngwenyi: “Chinapu chamwaza kuli ami kupandama kuli Kalunga.” (Samu 73:28) Kuyoya chahaya myaka nachikapwa chakukupuka nakwivwisa kuwaha, kaha natukapandamanga lika kuli Yehova.

23. Vyuma muka vanakulweze kulinga?

23 Hakuwana nge Yehova akuzanga, shikaho muzangenga namuchima wove wosena, namwono wove wosena, navishinganyeka vyove vyosena nangolo jove josena. (Mako 12:29, 30) Watela kutwalaho lika kumuzanga. Vyuma nausakulanga kulinga hakumbi hakumbi, numba vipwa vyavindende chipwe vyavinene, vyatela kusolola nge uli nakufwila kutwalaho lika kupwa nausoko wakukola naSetu wamwilu. Shikaho, twalaho lika kupandama kuli Yehova, kaha naikiye nawa mwatwalaho lika kupandama kuli yove haya myaka yosena.