Ir al contenido

Ir al índice

31 YACHAQANA

‘Diosman qayllaykuychej, paytaj qayllaykamusonqachej’

‘Diosman qayllaykuychej, paytaj qayllaykamusonqachej’

1-3. 1) ¿Imamantataj tatas mayta kusikunku? 2) Pillapis munakuwajtinchej, ¿imatataj ruwanchej? 3) ¿Imatá kaypi yachakusun?

 TATASQA mayta kusikunku wawitanku asirejtin. Wawitanku asirinanpaj uyankuta uyitankuman qayllaykuchinku, calmitawan parlapayanku, asirinkutaj. Munanku wawitanku asirinanta, wawitankutaj asirinpuni. Jinamanta wawitaqa tatasninta munakuyta qallarin paykuna munakusqankurayku.

2 Uj wawita asirisqanqa imayna ruwasqachus kasqanchejta yuyarichiwanchej. Pillapis munakuwajtinchejqa munakullanchejtaj. Ajina kananchejpaj ruwasqa kanchej (Salmo 22:9). Wiñasqanchejman jina pikunachus munakuwanchej chaykunata waj jinasmanta munakunchej. Ichapis yuyarikunki juchʼuyllaraj kashajtiyki imaynatachus tatasniyki, familiaresniyki, amigosniyki munakususqankuta. Ajinata munakususqankurayku qanpis paykunata munakuyta qallarillarqankitaj. Jehovatapis, ¿ajinatachu munakuyta qallarishanki?

3 Biblia nin: “Noqanchejqa munakunchej, Dios ñaupajta munakuwasqanchejrayku”, nispa (1 Juan 4:19). Kay libroj ñaupaj kinsa tʼaqasninpi yachakorqanchej Jehovaj atiynin, cheqan kajman jina ruwasqan, yachaynin ima yanapawasqanchejta. Tawa tʼaqapitaj yachakorqanchej Jehová tukuy runasta munakusqanrayku, qantapis munakususqanrayku imastachus ruwasqanta. Jehová munakususqanrayku, ¿imatá ruwawaj payta munakunaykipaj? Chayta yachakuna.

Diosta munakuy

4. ¿Imatataj ashkha runas ninku Diosta munakuymanta?

4 Jehovaqa munakuymin. Payqa yachan runas runa masinkuta munakojtinku, runa masinkupis paykunawan kʼachas kanankuta. Jehovaqa munakuwanchej imaraykuchus yachan wakin runas payta munakunankuta, ashkha runas paypa contranpi oqharikojtinkupis. Jehovataqa ashkha runas munakunku. Kay sajra mundomanta religionesqa, Diosta munakuymanta pantasqata yachachinku. Ashkha runasqa ninku Diosta munakusqankuta, jinapis chaytaqa parlallanku. Diosta munakuyta qallarishaspaqa chayta ninchejpuni, imaynatachus uj wawitapis qallariypi tatasninta munakusqanrayku asirin ajinata. Jinapis wiñasqanchejman jina, munakusqanchejrayku waj imastawan ruwananchej tiyan.

5. Jehovata munakusqanchejrayku, ¿imatataj ruwananchej tiyan?

5 Jehovata munakunamanta parlaspa Biblia nin: “Diosta munakoyqa kamachisqasninta kasukuymin”, nispa. Arí, Diostaqa payta munakusqanchejrayku kasukunchej. Ashkha runasqa mana pitapis kasukuyta munankuchu. Jinapis kikin versiculollataj niwanchej: “Kamachisqasninta kasukuytaj atina jinalla”, nispa (1 Juan 5:3). Jehovaqa kamachiykunata, yuyaychaykunata qowanchej yanapanawanchejpaj manataj llakichinawanchejpajchu (Isaías 48:17, 18). Bibliaj yuyaychaykunasnenqa yanapawanchej Jehovaman qayllaykunapaj. Kunanqa Jehovata astawan munakunapaj kay kinsa imasmanta yachakuna: Jehovawan parlarinamanta, payta yupaychanamanta, pay jina ruwanapaj kallpachakunamanta ima.

Jehovawan parlarina

6-8. 1) ¿Imaynatá Jehovata uyarisunman? 2) ¿Imaynatataj Bibliata leena?

6 Kay libromanta 1 yachaqanapi, ñaupaj parrafopi nin: “Dioswan parlarishasqaykipi tʼukuriy”, nispa. Chaypi yachakorqanchej wakin runas Dioswan parlarisqankutapuni. Paykunamanta ujqa Moisés karqa. Noqanchejrí, ¿Jehovawan parlayta atisunmanchu? Jehovaqa kay tiempopi manaña angelesninta kachamunchu runaswan parlanankupaj. Jinapis payqa waj jinasmanta noqanchejwan parlayta atin. ¿Imaynatataj Jehová parlawanchej? ¿Imaynatá payta uyarisunman?

7 Dios parlawasqanchejtaqa uyarinchej Bibliata leespa, imaraykuchus “Diosmanta tukuy Qhelqasqaqa Diospa yuyaychasqan kashan” (2 Timoteo 3:16). Chayrayku uj salmista Diospa kamachisninman nerqa “tuta pʼunchay Diospa leyninta” leenankuta (Salmo 1:1, 2). Bibliata sapa día leenapajqa mayta kallpachakuna tiyan, chayta ruwaytaj allinninchejpaj. 18 yachaqanapi yachakorqanchej jina Bibliaqa Tatanchej Jehovaj cartan jina. Chayrayku Bibliata leeytaqa mana qhellakunanchejchu tiyan, astawanpis gustachikunanchej tiyan. ¿Imaynatá chayta ruwasunman?

8 Bibliapi imamantachus, pikunamantachus leeshasqanchejtaqa rikushasunmanpis jina leena tiyan. Bibliata leeshaspaqa allinta reparana imayna runasmantachus parlashasqanta, imaynachus chay runaspa kausayninku kasqanta, imajtinchus imatapis ruwasqankuta ima. Chantá leesqanchejpi tʼukurina. Kaykunatataj tapurikuna: “¿Imatataj kay leesqay Jehovamanta yachachiwan? ¿Jehová imaynachus kasqanmanta mayqenmantataj kaypi parlashan? ¿Imata yachakunaytataj Jehová munan? ¿Imaynatataj kay yachakusqayman jina ruwayman?”, nispa. Bibliata leena, leesqanchejpi tʼukurina, chaypi yachakusqanchejman jinataj ruwana. Ajinamanta Diospa Palabranqa kausayninchejpi mayta yanapawasun (Salmo 77:12; Santiago 1:23-25).

9. 1) ¿Pikunatataj Cristo churarqa yachachiykunata mikhunata jina qonawanchejpaj? 2) ¿Imaraykutaj ‘allin kamachi yuyayniyojta’ uyarinanchej tiyan?

9 Jehovaqa ‘allin kamachi yuyayniyojnejta’ parlallawanchejtaj. Jesusqa nerqa kay qhepa pʼunchaykunapi, uj grupo ajllasqa cristianosta churananta maychus tiemponpi sumaj yachachiykunata mikhunata jina qonawanchejpaj (Mateo 24:45-47). Allin kamachi yuyayniyojqa Bibliata entiendenapaj wakichipuwanchej: librosta, revistasta, tantakuykunata, jatun tantakuykunata ima. Ajinamanta sumaj yachachiykunata mikhunata jina qowanchej. Jesusqa discipulosninman nerqa: “Allinta uyariychej”, nispa (Lucas 8:18). Chayrayku may sumaj Cristoj churasqan allin kamachi yuyayniyojta uyarinanchej. Imaraykuchus Jehovaqa chay kamachinejta noqanchejwan parlan.

10-12. 1) ¿Jehovawan parlariy uj gobiernowan parlariy jinachu? 2) ¿Imasmantataj Jehovawan parlariyta atinchej? 3) Jehová, ¿obligasqa jinallachu kamachisninpa mañakusqankuta uyarin?

10 Yachakunchejña Diospa parlasqanta uyariyta atisqanchejta. Noqanchejrí, ¿paywan parlayta atisunmanchu? Chaypi piensarispaqa ichapis ninchej: “¿Imaynatá paywan parlayman?”, nispa. Suyuykimanta gobiernoman llakiyniykita willarikoj riwaj chay, ¿pay uyarisunkimanchu? Wakin lugarespeqa chayta ruwayta munaspa kausayninchejta wañuy pataman churasunman. Ajina karqa Esterpa, Mardoqueojpa tiemponkupi. Chaypachaqa pillapis mana wajyachisqalla Persiamanta reywan parlaj rejtin wañuchisqa kanan karqa (Ester 4:10, 11). Kunan piensarina Tukuyta Kamachej Señor Jehovapi. Paypa ñaupaqenpeqa aswan atiyniyoj runaspis ‘langostas jinalla’ kanku (Isaías 40:22). Chayrayku, ¿Jehovawan parlayta manchachikunanchejchu tiyan? Mana.

11 Jehovaqa munan paywan parlarinanchejta. Chaytataj ruwasunman oracionnejta. Uj wawapis creeyniyoj kasqanrayku Jehovaman orakuyta atin Jesuspa sutinpi (Juan 14:6; Hebreos 11:6). Payman orakushaspaqa imatachus yuyasqanchejta, imaynachus kashasqanchejtapis willariyta atinchej. Chantapis imachus llakichiwasqanchejmanta paywan parlariyta atinchej, chaymanta parlay mana atikullajtinpis (Romanos 8:26). Pillapis ashkhata parlaspa, kʼachituta parlaspa, unayta parlaspa Dioswan uyarichikunanta yuyan chayqa, pantasqa kashan (Mateo 6:7, 8). Jehovaqa mana niwanchejchu mashkha unaytachus paymanta mañakunata, nillataj niwanchejchu mashkha kutitachus diapi mañakunata. Astawanpis Biblia niwanchej: “Mana saykʼuspa Diosmanta mañakullaychejpuni”, nispa (1 Tesalonicenses 5:17).

12 Jehovalla ‘uyarin paymanta mañakusqanchejta’. Payqa may khuyakuywan mañakusqanchejta uyariwanchej (Salmo 65:2). Jehová, ¿obligasqa jinallachu kamachisninpa mañakusqankuta uyarin? Mana. Astawanpis payqa mayta kusikun mañakusqankuta uyarispa. Palabranpi niwanchej kamachisninpa mañakuykunasninkoqa incienso jina kasqanta. Inciensoj qʼoshñenqa kʼachituta, ima munaytataj qʼaparin (Salmo 141:2; Apocalipsis 5:8; 8:4). Kay kikinchaymanta yachakunchej Tukuyta Kamachej Señor Jehovaqa mañakusqanchejta uyarispa mayta kusikusqanta. Payman qayllaykuyta munanki chayqa, sapa día mana saykʼuspa paymanta mañakuy. Sonqoykipi kaj imasta Diosman willakuy (Salmo 62:8). Tatanchej Jehovawanqa llakiyninchejmanta, kusiyninchejmanta ima parlarina. Chantapis payman agradecekuna, jatunchanataj. Chayta ruwanki chayqa, payman astawan qayllaykunki.

Jehovata yupaychana

13, 14. ¿Imata ruwaspataj Jehovallata yupaychanchej? Chanta, ¿imaraykutaj Jehovallata yupaychana tiyan?

13 Jehovawan oracionpi parlarispaqa mana uj amigowan chayri uj familiarninchejwan jinallachu parlarishanchej. Orakuspaqa Jehovata jatunpaj qhawashanchej, payllatataj yupaychashanchej. Diosta yupaychayqa mana uj tiempollapajchu. Chantapis Jehovata munakusqanchejrayku yupaychanchej, chaytaj cielopi kausajkunata, kay jallpʼapi kausajkunatawan ujchawanchej. Apóstol Juanqa mosqoypi jina uj angelta uyarerqa kayta nishajta: “Yupaychaychej pichus cielota, jallpʼata, mar qochata, yaku juturistawan ruwarqa chayta”, nispa (Apocalipsis 14:7).

14 ¿Imaraykutaj Jehovalla yupaychanapaj jina? Kay libropeqa yachakorqanchej: Jehová santo kasqanmanta, atiyninmanta, munayninwan mana atipachikusqanmanta, cheqan kajman jina ruwasqanmanta, wapu kasqanmanta ima. Chantá yachakullarqanchejtaj khuyakuyninmanta, yachayninmanta, kʼumuykukoj sonqo kasqanmanta, munakuyninmanta, mana wasanchaj kasqanmanta, kʼacha kasqanmanta ima. Kay imastaqa Jehovallapi aswan sumajmanta rikunchej. Chaykunamanta yachakuspataj paylla jatunchanapaj jina kasqanta reparanchej. Runasqa paypa ñaupaqenpi mana imapis kanchejchu, paylla imamantapis aswan patapi (Isaías 55:9). Jehovalla kamachinawanchejpaj derechoyoj, chayrayku payllata yupaychana tiyan. Chanta, ¿imaynatá payta yupaychana tiyan?

15. 1) ¿Imaynatataj Jehovata “espirituman jina, cheqa kajman jinataj” yupaychasunman? 2) ¿Imaynatataj tantakuykunapi Jehovata yupaychanchej?

15 Jesús nerqa: “Diosqa uj espíritu, payta yupaychajkunataj espirituman jina, cheqa kajman jinataj yupaychananku tiyan”, nispa (Juan 4:24). Diosta “espirituman jina” yupaychanapajqa necesitanchej espiritunwan yanapanawanchejta. Chantapis Diostaqa cheqa kajman jina yupaychananchej tiyan, mayqentachus Palabranpi yachakorqanchej chayman jina. ¿Imaynatataj Jehovata “espirituman jina, cheqa kajman jinataj” yupaychanchej? Sapa kuti hermanosninchejwan khuska tantakuspa (Hebreos 10:24, 25). Tantakuykunapeqa Jehovaman takinchej, mañakunchej, Palabranmanta sutʼinchakusqanta uyarinchej, noqanchejpis yachakusqanchejmanta parlarinchej. Ajinamanta Jehovallata yupaychanchej payta munakusqanchejrayku.

Jehovata yupaychanapaj tantakuykunaman riy mayta kusichiwanchej

16. 1) ¿Imatataj Jesús cristianosman kamachiwarqanchej? 2) ¿Imaraykutaj chay kamachisqanta kasukunchej?

16 Chantapis Jehovata jatunchanchej paymanta waj runasman willarispa (Hebreos 13:15). Jesusqa cheqa cristianosman kamachiwanchej Diospa Gobiernonmanta sumaj willaykunata waj runasman willamunata (Mateo 24:14). Chay kamachiyta kasukunchej Jehovata munakusqanchejrayku. ‘Kay mundoj diosnin’ Satanastaj Diosmanta llulla imasta yachachispa “mana creej runaspa yuyayninkuta laqhayachin”. Chayrayku, ¿imatataj ruwayta munanchej? Testigos jina cheqa kajta runasman willayta munanchej, Satanás llulla kasqantataj rikuchiyta munanchej (2 Corintios 4:4; Isaías 43:10-12). Jehová imaynachus kasqanpi piensarispataj tukuy runasman willamuyta munanchej imayna Dioschus kasqanta. May sumajpuni runasman Diosninchejmanta willariyta atisqanchejqa, imaraykuchus ajinamanta runasta yanapanchej paykunapis noqanchej jina Jehovata munakunankupaj.

17. Jehovata kamachejninchejta jina qhawasun chayqa, ¿imatataj ruwasun?

17 Diosta yupaychanapajqa waj imastawan ruwananchej tiyan. Chaytataj tukuy kausayninchejpi ruwananchej tiyan (Colosenses 3:23). Jehovata kamachejninchejta jina qhawasun chayqa, paypa munayninta tukuy kausayninchejpi ruwasun: familianchejpi, trabajonchejpi, wajkunawan kashaspa, sapallanchejpi kashaspa ima. Chay kutispi Jehovata “tukuy sonqowan” sirvinapaj kallpachakuna (1 Crónicas 28:9). Ajinata ruwaspaqa mana wajkunawan allinpaj qhawachikuyta munasqanchejraykullachu Jehovata yupaychasun, manataj pakayllapi Jehovaj chejnisqan imasta ruwasunchu. Jehovata jatunpaj qhawasun chayqa, payta munakusqanchejrayku tukuy sonqo yupaychasunchej. Biblia nisqanman jina Jehovata jatunpaj qhawajkunalla paypa sumaj amigosnin kayta atinku (Salmo 25:14).

Jehová jina ruwana

18, 19. ¿Imaraykutaj ninchej Jehová jina ruwayta atisqanchejta?

18 Kay libroj sapa tʼaqanpi qhepa kaj yachaqanaqa sutʼinchawarqanchej imaynatachus “Diospa munasqa wawasnin kaspa, pay jina” ruwanata (Efesios 5:1). Juchasapa runas kaspapis, Jehová jina ruwayta atinchej atiyta japʼisqanchejwan, chantapis pay jina cheqan kajta ruwayta atinchej, pay jina yachaywan imatapis ruwayta atinchej, pay jina munakuyniyojtaj kayta atinchej. ¿Imaynatataj Tukuy Atiyniyoj Tatanchej jina ruwasunman? Yuyarikuna Jehová suti ima niytachus munasqanta. Jehová suteqa niyta munan, pay imamanpis tukuyta atisqanta munayninta juntʼananpaj. Chayta ruwayta atisqanqa tʼukunapaj jina. Jinapis noqanchejqa atisqanchejman jinalla Jehová jina ruwayta atinchej.

19 Diosqa rijchʼayninman jina ruwawarqanchej (Génesis 1:26). Chayrayku runasqa mana kikinchu kanchej animaleswan. Runasqa mana uywas jinachu kausanchej, nitaj mana piensarispallachu imatapis ruwanchej. Chantapis mana wajkunata qhawarispallachu kikinta ruwanchej. Jehovaqa ruwawarqanchej sapallanchejmanta imatapis ajllayta atinapaj. Pantaj runas kaspapis sapallanchejmanta ajllayta atinchej imayna runachus kananchejta. Diospa sutenqa niyta munallantaj, kamachisninta imachus necesitakusqanman tukuchiyta atisqanta. Chayrayku Diospa espiritunpa yanapayninwanqa munakuyniyoj, yachayniyoj runas kasunman, cheqan kajta ruwasunman, atiyta japʼisqanchejwanpis allin kajta ruwasunman. Chayta ruwayqa may sumajpuni.

20. ¿Imaraykutaj Jehová jina kanapaj kallpachakuna tiyan?

20 Jehová jina ruwaspaqa payta kusichisunchej (Proverbios 27:11). Payqa ruwasqanchejwan ‘kusikonqa’, imaraykuchus payqa yachan atisqanchejman jinalla imatapis ruwasqanchejta (Colosenses 1:9, 10). Munakuyniyoj Tatanchej Jehová jina kanapaj astawan kallpachakusun chayqa, Diosta mana rejsisqankurayku laqhapi jina kaj runasman cheqa kaj yachayta kʼanchayta jina apasun (Mateo 5:1, 2, 14). Ajinamanta runasqa kausayninchejpi rikonqanku Jehová jina kʼachas kasqanchejta. Runasman Jehovata rejsichiyta atisqanchejqa mayta kusichiwanchej.

“Diosman qayllaykuychej, paytaj qankunaman qayllaykamusonqachej”

Jehovaman qayllaykullaypuni

21, 22. ¿Imatataj Jehovata munakojkuna ruwallasunpuni?

21 Santiago 4:8 imatachus ruwanata niwasqanchejqa mana uj tiempollapajchu, manaqa tukuy kausayninchejpaj. Jehovamanqa sapa kuti astawan qayllaykullasunpuni. Paymanta yachakuytaqa mana jaykʼajpis tukusunchu. Ama yuyanachu kay libropi Jehovamanta tukuy imataña yachakusqanchejta. Astawanpis imatachus Biblia Jehovamanta nisqanta recién yachakuyta qallarishanchej. Bibliapis mana tukuy imitatapunichu Jehovamanta willawanchej. Apóstol Juanqa Jesuspa ruwasqasninmanta nerqa: “Chaykunachus maykʼajllapis ujmanta uj qhelqakunman chayqa, yuyani kay mundo mana wakinanta chay qhelqasqa kʼuyuna librosta churanapaj”, nispa (Juan 21:25). Jesuspa ruwasqasnillanraj may chhika karqa chayqa, Jehovaj ruwasqasnenqa aswan ashkharaj.

22 Wiñaypaj kausakuspapis Jehovamantaqa yachakullasunpuni (Eclesiastés 3:11). Imaynachus chay tiempo kananpi piensarina. May chhika unaytaña kausakuspaqa kunan yachakusqanchejmanta astawanraj Jehovamanta yachakusun. Jinapis Jehovamanta ashkha imastaraj yachakunanchej kasqanta reparasun. Chaypachaqa paymanta astawan yachakuyta munallasunpuni. Uj salmista jina nisunchej: “Allinpuni Diosman qayllaykusqayqa”, nispa (Salmo 73:28). Paraisopi wiñaypaj kausakoyqa may sumajpuni kanqa. Jinapis Jehovaman astawan qayllaykuyta atisqanchejqa aswan sumajraj kanqa.

23. ¿Imatataj ruwananchej tiyan?

23 Jehová munakuwasqanchejrayku, noqanchejpis payta munakuna tukuy sonqonchejwan, tukuy kausayninchejwan, tukuy yuyayninchejwan, tukuy kallpanchejwantaj (Marcos 12:29, 30). Paytaqa tukuy sonqo munakuna, amataj wasanchanachu. Kausayninchejpi imata ruwanata ajllashaspapis, Jehovaman astawan qayllaykunapaj jina ajllana. Diosman astawan qayllaykunki chayqa, paypis qanman astawan qayllaykamusonqa wiñay wiñaypaj.