1-3. (a) Na bango songo so ayeke na popo ti babâ na mama na bébé ti ala, e lingbi ti manda nyen na ndo salango ye ti azo? (b) Tongana zo afa so lo ye e, e yeke sala gi nyen na mbage ti lo? Kota tënë wa e lingbi ti hunda na tele ti e?

ABABÂ na mama aye ka ti bâ fini bébé ti ala na hengo ngia. Ni la, mingi ni ala yeke zia lê ti ala ndulu na ti molenge ni, ala yeke sala lê ti ala ti tene lo sala nga mbeni ye. A ninga pëpe, adû use asigigi na yâ ngbangba ti molenge ni, nga lo he ngia. Na lege ti lo mveni, hengo ngia ni so ayeke tongo nda ti fango ndoye ti bébé ni ndali ti ndoye so babâ na mama ti lo afa na mbage ti lo.

² Hengo ngia ti bébé adabe ti e na mbeni ye so ayeke kota mingi na ndo salango ye ti e azo. Tongana a fa ndoye na e, ye so e yeke sala ka na pekoni ayeke ti fa nga ndoye. A leke e gi tongaso (Psaume 22:9). Na ndembe so e yeke kono, ngangu ti fango ndoye so ayeke maï. Peut-être, mo dabe mo na ngoi so mo de lani molenge tongana nyen babâ na mama ti mo, asongo ti mo, wala akamarade ti mo afa so ala ye mo. Ye so adü na yâ mo ndoye so apusu mo ti fa ni na gigi na lege ti akusala. Tongaso, mo nga kue mo fa na ala so mo ye ala. A yeke nga oko tongaso na yâ songo ti mo na Jéhovah Nzapa?

³ Bible atene: “E yeke na ndoye, teti Lo ndoye e kozoni.” (1 Jean 4:19). Na yâ mbage 1 ti si na 3 ti buku so, a dabe mo so Jéhovah Nzapa ayeke fa ngangu ti lo, mbilimbili ti lo, nga na ndara ti lo na lege ti ndoye ndali ti nzoni ti e. Na yâ mbage 4 ni, mo bâ so lo fa tâ pendere mingi nga polele ndoye ti lo teti azo, nga teti mo mveni. Fadeso mbeni hundango tënë abâ gigi. A yeke mbeni tënë so ayeke kota ahon atanga  ni, so mo lingbi ti hunda na tele ti mo: ‘Mbi yeke yeda ande na ndoye ti Jéhovah tongana nyen?’

4. Ye nyen asala si azo agi li ti ala gbä na ndo tâ nda ti yengo Nzapa?

⁴ Jéhovah, lo so ayeke lingu ti ndoye, ahinga nzoni so ndoye ayeke na kota ngangu ti sala si azo afa ye ti nzoni so ayeke na yâ ala. Tongaso, atâa so azo ayeke ke yanga lakue, lo yeke na beku so ambeni zo ayeke yeda na ndoye ti lo. Na a yeke ye so azo kutu mingi asala. Me mawa ni ayeke so, alege ti vorongo ti sese so abuba awe asala si azo agi li ti ala gbä na ndo tâ nda ti yengo Nzapa. Ni la, gbâ ti azo atene ala ye Nzapa; me ti ala, a lingbi a fa ndoye so gi na yanga senge. Na tongo nda ni, ndoye ti Nzapa alingbi ti duti tongaso, legeoko tongana ti so ngia ti mbeni bébé afa na babâ na mama ti lo so lo ye ala. Me ti akota zo, a hunda ye mingi ahon so.

5. Tongana nyen Bible afa nda ti yengo Nzapa? Ngbanga ti nyen a lingbi fango nda ni so agbu bê ti e?

⁵ Jéhovah afa ye so yengo lo aye ti tene. Tënë ti lo atene: “So ayeke ndoye ti Nzapa; e bata komandema ti Lo.” Tongaso, yengo Nzapa ahunda ti fa ni na lege ti akusala. Biani, azo mingi aye ka pëpe ti mä yanga. Me oko versê ni akiri atene na nzobe: “Na komandema ti [Nzapa] ayeke tongana nengo ye pëpe.” (1 Jean 5:3). Andia nga na akpengba-ndia ti Jéhovah ayeke ndali ti nzoni ti e, me ndali ti sioni ti e pëpe (Ésaïe 48:17, 18). Tënë ti Nzapa asi singo na akpengba-ndia so ayeke mû maboko na e ti ga ndulu mingi na lo. Tongana nyen? Zia e kiri e bâ aye ota so andu songo ti e na Nzapa: salango lisoro na lo, vorongo lo, nga na salango ye tongana lo.

6-8. (a) E lingbi ti mä Jéhovah na lege ti ye wa? (b) Na ndembe so e yeke diko Mbeti ti Nzapa, tongana nyen e lingbi ti sala si aduti tâ ye na lê ti e?

⁶ Chapitre 1 ti buku so ato nda ni na hundango tënë so,  “Mo lingbi ti bâ tele ti mo na salango lisoro na Nzapa?” E bâ so hundango ndo so ayeke mbeni tënë ti bango li pëpe. Moïse asala lani lisoro na Nzapa tongaso. Ka ti e? Na ngoi ti e, Jéhovah ayeke tokua a-ange ti lo pëpe ti sala lisoro na zo. Me lo yeke na mbeni pendere lege ti sala lisoro na e laso. E lingbi ti mä Jéhovah tongana nyen?

⁷ Teti so “tënë kue ti Mbeti ti Nzapa alondo na yanga ti Nzapa,” e yeke mä Jéhovah na dikongo Tënë ti lo, Bible (2 Timothée 3:16). Ni la, wasungo psaume awa awakua ti Jéhovah ti diko ni ‘bï na lâ.’ (Psaume 1:1, 2). Ti sala ni ahunda na e ti sala kota ngangu, na a lingbi biani na ni. Tongana ti so e bâ na chapitre 18 awe, Bible ayeke tongana mbeni kpengba mbeti so alondo na Babâ ti e ti yayu. Tongaso, a lingbi dikongo ni aduti mbeni ye so a sala ni gi tongaso pëpe. Tongana e yeke diko ni, a lingbi a duti tâ ye na lê ti e. Tongana nyen?

⁸ Bâ na li ti mo aye so asi. Tara ti bâ azo ti yâ ti Bible ni tongana atâ zo. Gi ti hinga ndo so ala londo dä, ye so asi na ala, nga na aye so apusu ala ti sala ye. Na pekoni, gbu li ngangu na ndo ye so mo diko, na hundango tele ti mo tongaso: ‘Tondo so afa nyen na mbi na ndo Jéhovah? A fa lengo wa ti lo? Jéhovah aye si mbi manda kpengba-ndia wa? Tongana nyen mbi lingbi ti sala ye alingbi na ni na yâ fini ti mbi?’ Diko, gbu li ti mo, na sala ye alingbi na ni. Tongana mo sala tongaso, Tënë ti Nzapa ayeke ga tâ ye na lê ti mo.—Psaume 77:12; Jacques 1:23-25.

9. “Ngbâa be-ta-zo na ti ndara” ayeke zo wa? Ngbanga ti nyen a yeke kota ye ti tene e mä “ngbâa” so nzoni?

⁹ Jéhovah ayeke sala nga tënë na e na lege ti “ngbâa be-ta-zo na ti ndara”. Tongana ti so Jésus atene ândö, a soro mbeni bungbi ti aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala ti mû “kobe ti [yingo] na tâ ngoi ni” na lâ ti nda ni so agingo bê asi singo dä (Matthieu 24:45-47, NW​). Tongana e diko ambeti so a leke ni ti mû maboko na e ti wara tâ hingango  ye ti Bible, na tongana e gue na abungbi nga na akota bungbi ti aChrétien, bungbi ti ngbâa so ayeke mû kobe na e na lege ti yingo. Lo yeke ngbâa ti Christ; ni la, e yeke sala ye na ndara alingbi na atënë ti Jésus so: “I bata nzoni [wala, i sala hange] na lege so i mä ye.” (Luc 8:18). E yeke zi mê ti e ti mä tënë nzoni ngbanga ti so e yeda so bungbi ti ngbâa so ayeke mbeni oko ti alege so Jéhovah ayeke sala lisoro na e.

10-12. (a) Ngbanga ti nyen sambela ayeke mbeni pendere matabisi so alondo na Jéhovah? (b) Tongana nyen e lingbi ti sambela na lege so anzere na Jéhovah, na ngbanga ti nyen e lingbi ti tene biani so lo yeke bâ asambela ti e na nene ni?

¹⁰ Ka ti salango lisoro na Nzapa, a yeke tongana nyen? E lingbi ti sala ni? Tâ gi tënë so azia mbito na bê. Tongana mo tara ti ga ndulu na mbeni kota zo ti kodoro ti mo ti fa na lo ambeni ye so abâ gi mo mveni, fade mo yeke wara lege ni? Ti ambeni, a lingbi ti ga na ala kpale! Na lâ ti Esther na Mardochée, zo so aga ndulu na gbia ti Perse sân ti tene gbia ni ahunda lo, lo lingbi ti wara kuâ (Esther 4:10, 11). Fadeso, tara ti bâ mo na gango na gbele Kota Gbia ti dunia kue, so akota zo ti sese so ayeke “tongana akih [wala, angadi]” na tele ti lo. (Ésaïe 40:22). A lingbi mbito asala e ahon ndo ni? Oko pëpe!

¹¹ Jéhovah aleke mbeni ye so akpengba pëpe si azo kue alingbi ti ga ndulu na lo: sambela. Même kete molenge alingbi ti sambela Jéhovah na yâ mabe nga na iri ti Jésus (Jean 14:6; aHébreu 11:6). Biani, sambela ayeke mû nga lege na e ti fa abibe na atënë ti bê ti e so e hinga li ti e na ni nzoni pëpe, même atënë so aso e ngangu si ti fa ni na yanga akara e (aRomain 8:26). Ti tara ti pika bê ti Jéhovah na lege ti angbongboro tënë wala ayongoro sambela so tënë ti yâ ni ane pëpe ayeke gue na zo na ye oko pëpe (Matthieu 6:7, 8). Na mbage, atâa e sala tënë na lo aninga tongana nyen wala fani oke, Jéhovah ayeke mä e. Tënë ti lo atisa même e ti “zia ti sambela pëpe.”—1 aThessalonicien 5:17.

 ¹² Dabe mo so gi Jéhovah oko si a hiri lo ‘Lo so amä sambela’; lo yeke mä ni na ziango tele ti lo na place ti azo ni (Psaume 65:2). Asambela ti awakua be-ta-zo ti lo, lo yeke mä ni gi tongaso? Oko pëpe, lo yeke wara tâ ngia biani na mango asambela ni. Tënë ti lo ahaka asambela tongaso na yombo, so guru ni ague na nduzu si fion ni afu nzoni na adë bê (Psaume 141:2; Apocalypse 5:8; 8:4). Ti bâ so asambela so e tene na bê kue ague na nduzu na anzere na Kota Gbia adë bê ti e pëpe? Tongaso, tongana mo ye ti ga ndulu na Jéhovah, sambela lo na tâ be-ti-molenge fani mingi, lâ na lâ. Zi bê ti mo kue na lo, bata ye oko pëpe (Psaume 62:8). Fa agingo bê ti mo, angia ti mo, atënë ti singila ti mo, nga na atënë ti gonda ti mo na Babâ ti mo ti yayu. Mo yeke bâ ande so songo ti mo na lo ayeke kpengba mingi ahon ti kozo.

13, 14. Ti voro Jéhovah aye ti tene nyen? Ngbanga ti nyen salango tongaso ayeke tâ na lege ni?

¹³ Tongana e sala lisoro na Jéhovah Nzapa, a yeke tongana ti so e yeke mä na e yeke sala tënë na mbeni kamarade wala mbeni songo ti e pëpe. E yeke voro biani Jéhovah, na mungo na lo gonda so lo lingbi tâ na ni. Tâ vorongo afa lege na duti ti e kue. A yeke tongaso si e yeke fa na Jéhovah so e ye lo na bê ti e kue nga so e mû tele ti e kue na lo. A sala nga si awakua kue ti Jéhovah, atâa na yayu wala na sese, aduti na yâ beoko. Na yâ ti mbeni suma, bazengele Jean amä mbeni ange na fango komandema so: “I sambela Lo so asala yayu na sese, kota ngu ti ingo na lingu.”—Apocalypse 14:7.

¹⁴ Ngbanga ti nyen a lingbi e voro Jéhovah? Bi bê kete na ndo alengo so e sala tënë ni kozo awe, alengo tongana dutingo nzoni-kue, ngangu, kangango nzara ti tele, mbilimbili, salango ye na mbito pëpe, be-nzoni, ndara, tâ be-ti-molenge, ndoye, be-nzoni, dutingo be-ta-zo, nga na nzobe. E bâ so Jéhovah ayeke tapande so ayeke nzoni ahon atapande kue ti akota lengo so kue oko na oko. Tongana e gi ti gbu  nda ti alengo so kue, e bâ so lo yeke pëpe gi mbeni zo so ayeke kota nga nzoni, me lo yeke na gloire mingi, lo yeke tâ na nduzu mingi ahon e (Ésaïe 55:9). Biani, Jéhovah ayeke tâ Kota Gbia ti e, lo lingbi biani na vorongo so e yeke mû na lo. Me e lingbi ti voro lo tongana nyen?

15. Tongana nyen e lingbi ti voro Jéhovah ‘na yingo na tâ tënë’? Abungbi ti aChrétien azi lege wa na e?

¹⁵ Jésus atene: “Nzapa ayeke Yingo, na ala so asambela Lo, a yeke ngbanga ti ala ti sambela Lo na yingo na tene-biani [wala, tâ tënë].” (Jean 4:24). A ye ti tene ti voro Jéhovah na bê so asi singo na mabe nga na ndoye, so yingo ti lo afa lege na ni. A ye nga ti tene ti voro lo na tâ tënë, wala tâ hingango ye so ayeke na yâ Tënë ti Nzapa. E yeke na pendere lege ti voro Jéhovah ‘na yingo na tâ tënë’ na ndo kue so e bungbi legeoko na amba ti e wamabe (aHébreu 10:24, 25).  Tongana e he bia ti gonda na Jéhovah, e bungbi ti sambela lo, e dengi mê na e mû mbage ti e na lisoro so a sala na ndo Tënë ti lo, e yeke fa so e ye lo na yâ tâ vorongo.

16. Mbeni oko ti akomandema so ayeke kota ahon atanga ni kue so a mû na atâ Chrétien ayeke so wa? Ngbanga ti nyen e bâ so a lingbi e sala ye alingbi na ni?

¹⁶ E yeke voro nga Jéhovah tongana e sala tënë ti lo na azo, nga tongana e gonda lo na lê ti azo kue (aHébreu 13:15). Biani, fango nzo tënë ti Royaume ti Jéhovah ayeke mbeni oko ti akomandema so ayeke kota ahon atanga ni kue so a mû na atâ Chrétien (Matthieu 24:14). Teti so e ye Jéhovah, e yeke mä yanga hio. “Nzapa ti sese so”, Satan Zabolo, “asala si bibe ti [azo so amä na bê pëpe] aga ziba,” nga lo tene asioni tënë ti mvene na ndo Jéhovah. Tongana e bi bê ti e na ndo aye so, e yeke na nzara ti ga aTémoin ti Nzapa ti e, ti leke mara ti asioni tënë so pëpe? (2 aCorinthien 4:4; Ésaïe 43:10-12). Nga tongana e bâ apendere lengo ti Jéhovah, e ye ti sala tënë ti lo na ambeni zo pëpe? Biani, mbeni ye ti hon mungo maboko na azo ti hinga na ti ndoye Babâ ti e ti yayu tongana ti so e yeke sala ayeke dä pëpe.

17. Vorongo Jéhovah andu ye wa? Ngbanga ti nyen a lingbi e voro Nzapa na be-biani?

¹⁷ Vorongo Jéhovah andu nga aye mingi. A ndu fini ti e kue (aColossien 3:23). Tongana e yeda biani so Jéhovah ayeke Kota Gbia ti e, e yeke gi ti sala ye so bê ti lo aye na yâ ye kue: na yâ sewa ti e, kua ti e, songo ti e na azo, nga na yâ ngoi ti hungo tele ti e. E yeke gi ti sala na Jéhovah na ‘bê ti e kue’, na be-biani. (1 Chronique 28:9). Mara ti vorongo tongaso ake salango ye na bê use wala na hondengo ni: so e yeke sala na Jéhovah me na mbage e yeke sala akota siokpari na gbemingo. Be-biani amû lege ti sala ye tongaso oko pëpe; ndoye ake tâ ni na bê oko. Kpengo mbito ti Nzapa ayeke mû nga maboko na e ti tï dä pëpe. Bible azia kamba na popo ti kpengo mbito so na dutingo lakue na kota songo na Jéhovah.—Psaume 25:14.

18, 19. Ngbanga ti nyen a yeke na lege ni ti tene so asenge zo so ayeke mbilimbili-kue pëpe alingbi ti sala ye tongana Jéhovah Nzapa?

¹⁸ Ambage oko oko ti buku so ahunzi na mbeni chapitre so afa tongana nyen ti “sala legeoko tongana Nzapa asala, tongana amolenge so Lo ndoye [ala] mingi”. (aÉphésien 5:1). A yeke kota ye ti dabe e so, atâa so e yeke mbilimbili-kue pëpe, e lingbi ti sala ye tongana Jéhovah na yâ salango ye ti mbilimbili, salango ye na ndara, salango kusala na ngangu ti e, nga na fango ndoye nzoni mingi. Tongana nyen e hinga so lege ayeke biani dä ti sala ye tongana Lo ti Ngangu Ahon Kue? Bâ, nda ti iri ti Jéhovah afa na e so lo yeke sala ye ti ga ye kue so bê ti lo aye, ti tene aye so lo leke ti sala aga tâ tënë. Tâ na lege ni, ngangu so adö bê ti e, me ahon ndo ti e kue? Oko pëpe!

¹⁹ A leke e na image ti Nzapa (Genèse 1:26). Tongaso, zo ayeke nde mingi na tanga ti aye so ayeke na ndo ti sese. E yeke sala ye gi tongaso pëpe, wala gi aye so angoro e si ayeke fa lege na e pëpe. Jéhovah amû na e mbeni pendere matabisi: ngangu ti soro ye so bê ti e aye. Atâa akatikati nga na awokongo ti e, a yeke na e ti soro ye so e ye ti ga ni. Mo ye ti ga mbeni zo ti mbilimbili, so aye tënë ti azo na asala ye na ndara, nga so asala kusala na ngangu tâ na lege ni? Biani, yingo ti Jéhovah ayeke mû lege na mo ti ga mara ti zo so. Bâ aye ti nzoni so mo lingbi ti sala ande.

20. Tongana e sala ye tongana Jéhovah, ye ti nzoni wa e yeke sala?

²⁰ Mo yeke zia ande ngia na bê ti Babâ ti mo ti yayu (aProverbe 27:11). Teti so lo hinga akatikati ti mo, mo lingbi ti “mû ngia” na Jéhovah na yâ ye kue (aColossien 1:9, 10). Nga, na ndembe so mo yeke ngbâ ti lë anzoni lengo tongana ti Babâ ti mo, mo yeke wara ande mbeni kota matabisi. Na yâ sese so ayeke na yâ vukongo ndo na so ayo na Nzapa, mo yeke su tongana lumière (Matthieu 5:1, 2, 14). Mo yeke mû ande maboko ti tene pendere salango ye ti Jéhovah amû ndo lê sese kue. So tâ pendere matabisi!

21, 22. Yongoro tambela wa ayeke na gbele azo kue so aye Jéhovah?

²¹ Kete wango so ayeke na Jacques 4:8 ahon ye so zo azia na gbele lo ti sala. A yeke mbeni tambela. Na ngoi kue so e ngbâ be-ta-zo, tambela so ayeke hunzi lâ oko pëpe. E yeke zia lâ oko pëpe ti ga ndulu ndulu na Jéhovah, teti aye ayeke mingi ti manda na ndo lo. A lingbi e tene pëpe so buku so afa na e ye kue awe na ndo Jéhovah. A yeke tâ gi kete mbage ti ye so Bible afa na e na ndo Nzapa la! Na même Bible mveni afa na e ye kue na ndo Jéhovah pëpe. Bazengele Jean atene so tongana fade a mû ye kue so Jésus asala na ndembe so lo yeke na sese ge a zia ni na mbeti, ka “kota ti sese ni [alingbi] pëpe na mbeti so fade ala sala.” (Jean 21:25). Tongana a lingbi ti tene mara ti tënë tongaso na ndo Molenge ni, ka ti Babâ ni ayeke duti ande tongana nyen?

²² Même tongana e yeke na fini ti lakue lakue, e lingbi ti  manda ye kue pëpe na ndo Jéhovah (Zo-ti-fa-tene 3:11). Tongaso, bâ beku so ayeke na gbele e! Na peko ti so e duti na fini teti angu ngbangbo, saki, kutu, na même ngbundangbu mingi, e yeke hinga ye mingi na ndo Jéhovah Nzapa ahon ti so e hinga laso. Ye oko, e yeke bâ lakue so apendere ye mingi angbâ so a lingbi e manda ni. Nzara ti e ti manda ye ayeke kono gi konongo, teti, tongana ti so wasungo psaume ahe na bia, e yeke hinga lakue so “a yeke nzoni na [e] ti ga ndulu na Nzapa.” (Psaume 73:28). Fini ti lakue lakue, so aye ti nzoni nde nde ayeke dä, ayeke duti ande tâ nzoni mingi, nga gango ndulu na Jéhovah ayeke duti ande lakue mbeni ye ti mungo ngia mingi na bê.

23. A wa mo ti sala nyen?

²³ Zia mo yeda na ndoye ti Jéhovah fadeso, na yengo lo na bê ti mo kue, na âme ti mo kue, na bibe ti mo kue, nga na ngangu ti mo kue (Marc 12:29, 30). Zia si ndoye ti mo aluti ngangu, ayengi pëpe. Zia si adesizion so mo yeke mû lâ oko oko, atâa akete ni wala akota ni, afa oko kpengba-ndia so: sorongo lakue lege so ague na mo ti kpengba songo ti mo na Babâ ti mo ti yayu mingi ahon ti kozo. Ahon kue, zia mo ga ndulu mingi mingi na Jéhovah, si lo nga kue lo ga ndulu mingi mingi na mo, teti lakue lakue!