1-3. (a) Nye tu lilongisa catiamẽla komanu poku mola ukamba u kasi pokati koñaña lolonjali viayo? (b) Nye ca siata oku pita eci omunu umue a lekisa ocisola kokuetu kuenda epulilo lipi li kuete esilivilo tu sukila oku lipula?

 OLONJALI vi sanjuka calua poku mola oku yola kuoñaña yavo ya citiwa ndopo. Ovo pamue va amela ocipepi layo, va vangula locikembe kuenda va yola loku komõha. Ovo va kevelela eci oñaña yi linga. Ka pa piti otembo yalua, oñaña yi fetika oku memenako loku yola lonjila ya posoka. Oku yola kuaco, ku situlula ocikembe lonjila yimue yilikasi. Oñaña yi kasi oku fetika oku lilongisa oku lekisa ocisola lolonjali viayo.

² Oku yola kuoñaña ku tu ivaluisa ocina cimue ci kuete esilivilo catiamẽla komanu cokuti: Eci va lekisa ocisola kokuetu, tu lekisavo ocisola. Tua lulikiwa lonjila yaco. (Olosamo 22:9) Osimbu tu kula, uloño wetu woku lekisa ocisola, u livokiya. Ove pamue ivaluka eci wa kala omõla, ndomo olonjali viove, epata kuenda akamba va lekisa ocisola kokuove. Ocikembe ca kulila vutima wove kuenda camamako oku ima apako, kuenje wa fetikavo oku lekisa ocisola. Anga hẽ cimuamue haico ci pita lukamba wove la Yehova Suku?

³ Embimbiliya li popia hati: “Etu tu sole, momo eye wa tu sola tete.” (1 Yoano 4:19) Ulandu wonepa 1 toke 3 yelivulu lilo, wa ku ivaluisa okuti Yehova Suku locisola calua, wa lekisa unene waye, esunga kuenda olondunge oco a ku kuatise. Vonepa 4, wa lilongisa okuti eye wa lekisa ocisola Caye komanu vosi lonjila yimue yi limbukiwa oku kongelamo ove. Pole, ku votuiwa epulilo limue. Citava okuti epulilo limue li kuete esilivilo lialua o pondola oku lipula: ‘Nye ndi sukila oku linga oco ndi lekise ocisola ku Yehova?’

4. Momo lie omanu va kuetele atatahãi kueci ci lomboloka oku sola Suku?

⁴ Yehova Ono yocisola wa kũlĩha ciwa okuti, ocituwa caco ci kuete unene woku situlula eci ca velapo omanu va kuete vutima. Omo liaco, ndaño lesino lialua liomanu, eye olonjanja viosi wa siata oku kolela okuti, kuli omanu vamue va pondola oku lekisa ocisola kokuaye. Ocili okuti, valua va siata oku lekisa ocituwa caco. Ci sumuisa ceci okuti atavo oluali lulo, a siata oku kokela omanu oku kuata atatahãi kueci ci lomboloka oku sola Suku. Omanu valua va siata oku popia okuti va sole Suku, pole, va sima okuti ocisimĩlo cimue ño ci lekisiwa volondaka. Tu pondola oku fetika oku sola Suku poku vangula olondaka viaco, ndeci oñaña yi lekisa ocisola kolonjali viayo pocakati cocinjola cimue. Pole, vocisola akulu va lekisa, mua kongela ovina vialua.

5. Nye ci lomboloka oku sola Suku kuenda momo lie elomboluilo liaco liwa kokuetu?

⁵ Yehova o lombolola eci ci lomboka oku u sola. Ondaka yaye yiti: “Eci oco ci lomboloka ocisola ca Suku okuti, tu pokola kovihandeleko viaye.” Omo liaco, tu sukila oku lekisa kovilinga okuti tu sole Suku. Ocili okuti, omanu valua ka va sole ocisimĩlo coku pokola. Pole, ocinimbu caco camamako loku popia hati: “Ovihandeleko [via Suku] ka vi lemi.” (1 Yoano 5:3) Ovihandeko via Yehova kuenda olonumbi viaye, ka vi kuete ocimãho coku tu talisa ohali, pole, coku tu kuatisa. (Isaya 48:17, 18) Vondaka ya Suku muli olonumbi vialua vi tu kuatisa oku kuata ukamba wa pama laye. Ndamupi? Tu konomuisi ovina vitatu vi tu kuatisa oku kuata ukamba la Suku. Volonepa viaco, mua kongela: oku sapela la Yehova, oku u fendela kuenda oku setukula ongangu yaye.

6-8. (a) Tu yevelela ndati Yehova? (b) Tu lilongisa ndati oku tanga Embimbiliya lonjila yimue yi vetiya okuti yi tu nenela esanju?

⁶ Ocipama 1 ci fetika lepulilo liokuti: “O tẽla hẽ oku li  sokolola okuti o kasi oku sapela la Suku?” Tua lilongisa okuti vamue koloneke vilo va siata oku ci linga. Mose wa kala umue pokati komanu va sapela la Yehova. Nye ci popiwa kokuetu? Koloneke vilo, Yehova ka tumi vali ovangelo oco va sapele lomanu. Pole, handi o kuete olonjila viwa vioku sapela letu. Tu pondola oku yevelela ndati Yehova?

⁷ Omo okuti “Ovisonehua viosi vi kola, vi tunda ku Suku,” tu yevelela Yehova eci tu tanga Ondaka yaye Embimbiliya. (2 Timoteo 3:16) Ukualosamo wa vetiya afendeli va Yehova oku tanga Embimbiliya “utanya luteke.” (Olosamo 1:1, 2) Oku ci linga, ci sukila alikolisilo alua. Pole, ci nena onima yiwa. Ndomo tua lilongisa vocipama 18, Embimbiliya li sokisiwa ndukanda umue wa tunda ku Isietu wo kilu. Omo liaco, ka tu ka tendi oku tanga kuaco ndekisika limue. Tu sukila oku lilongisa oku tanga Embimbiliya lonjila yimue yi vetiya okuti tu kuata esanju. Ci lingiwa ndati?

⁸ Sokolola kulandu waco osimbu o tanga Embimbiliya. Sokolola ovina vi kasi oku pita lomunu wa tukuiwa. Sanda oku kuata elomboloko ndomo omunu waco a kala, ekalo liaye kuenda ovituwa a lekisa. Noke kũlĩhĩsa ciwa ovina o kasi oku tanga poku lipula ndoco: ‘Ulandu owu u ndi longisa nye catiamẽla ku Yehova? Ovituwa vipi viaye via lekisiwa? Onumbi yipi Yehova a yongola okuti oyo ndi lilongisa kuenda ndi yi kapako ndati komuenyo wange?’ Tanga, sokolola kuenda ci kapako. Osimbu o linga ovina viaco, o ka limbuka unene Wondaka ya Suku komuenyo wove.—Olosamo 77:12; Tiago 1:23-25.

9. Helie o panga onepa ‘kukuenje wa kolelua haeye wa lunguka’? Momo lie ci kuetele esilivilo oku u yevelela lutate?

⁹ Yehova o sapelavo letu pocakati ‘cukuenje wa kolelua haeye wa lunguka.’ Ndomo Yesu a ci popele, ocimunga cimue calume Akristão va wavekiwa, va nõliwa oco va ece “okulia votembo ya sokiyiwa” vokuenda kuoloneke vilo via sulako viohali. (Mateo 24:45-47) Eci tu tanga alivulu a sokiyiwila oku tu kuatisa oku kuata ukũlĩhĩso wa suapo Wembimbiliya  leci tu enda kolohongele viekongelo, levi viofeka, tu kasi oku tambula okulia kuespiritu ku tunda kukuenje wa kolelua. Omo okuti tu kasi oku popia catiamẽla kukuenje wa kolelua wa Kristu, ci kuete esilivilo kokuetu oku kapako olondaka via Yesu viokuti: “Lavululi ndomo vu yeva.” (Luka 8:18) Tu yevelela lutate omo tua kũlĩha okuti, Yehova o sapela letu pocakati cukuenje wa kolelua.

10-12. (a) Momo lie ohutililo ombanjaile yimue yi komõhisa ya tunda ku Yehova? (b) Tu likutilila ndati lonjila yi sanjuisa Yehova kuenda momo lie tu kolelela okuti o yevelela olohutililo vietu?

¹⁰ Pole, nye ci popiwa catiamẽla koku sapela la Suku? Tu pondola hẽ oku vangula laye? Eci ocina cimue ci komõhisa. Nda wa yonguile oku sapela lombiali yimue ya velapo vofeka yove catiamẽla kovina vi ku sakalaisa viomuenyo wove, nda ya ecelela hẽ oku sapela love? Olonjanja vimue oku ci seteka, nda ca ku kokela ohele. Koloneke via Ester la Mordekai, omunu wosi enda ku soma yinene yo ko Persia okuti ka lalekiwile, wa ponduile oku pondiwa nda o seteka oku amela kokuaye. (Ester 4:10, 11) Kaliye sokolola oku amela ku Ñala Tõlo yoluali luosi una okuti, nda oku u sokisa omanu vakuonene va “kasi ndakundumba.” (Isaya 40:22) Anga hẽ tu kuatavo usumba woku amela kokuaye? Ocili okuti, sio!

¹¹ Yehova wa tu ĩha onjila yimue yi teta onimbu haiyo ya leluka yoku amela kokuaye okuti, ohutililo. Ndaño muẽle omõla umue utito, o pondola oku likutilila ku Yehova lekolelo, vonduko ya Yesu. (Yoano 14:6; Va Heveru 11:6) Ohutililo yi tu kuatisa oku situlula ovina vi kasi vutima wetu, ndaño muẽle ovisimĩlo vina ka tu tẽla oku vi situlula volondaka. (Va Roma 8:26) Yehova ka komõhisiwa lolondaka vi lekisa okuti omunu wa velapo calua, wa loñoloha, ale olohutililo vina vi ambata otembo yalua. (Mateo 6:7, 8) Handi vali, eye ka tukula otembo olohutililo vietu vi sukila oku lingiwa, ndaño etendelo liolonjanja tu sukila oku likutilila. Ondaka yaye yi tu laleka oku ‘likutilila olonjanja viosi.’—1 Va Tesalonike 5:17.

 ¹² Ivaluka okuti, Yehova eye lika o tukuiwa okuti ‘Ukuakuyeva ohutililo’ kuenda o yevelela locikembe cocili. (Olosamo 65:2) Anga hẽ o yevelela ño olohutililo viafendeli vaye okuti, ka vi kapiko? Sio, eye o vi sanjukila calua. Ondaka yaye yi sokisa olohutililo ndisensu okuti, eci vi yokiwa, mu tunda elemba liwa. (Olosamo 141:2; Esituluilo 5:8; 8:4) Ka ci tu lembeleka hẽ oku kũlĩha okuti olohutililo vietu vi endavo ku Ñala Tõlo kuenda viu sanjuisa? Omo liaco, nda o yongola oku kuata ukamba la Yehova, likutilila kokuaye lumbombe olonjanja viosi, eteke leteke. Ku ka kuate ohele yoku situlula ovisimĩlo viove kokuaye. (Olosamo 62:8) Sapuila ku Isiove wo kilu asakalalo ove, ovina vi ku sanjuisa kuenda eca olopandu lesivayo kokuaye. Nda wa ci linga, ukamba wove laye, u kamamako oku pamisiwa.

13, 14. Nye ci lomboloka oku fendela Yehova kuenda momo lie ca sungulukila oku ci linga?

¹³ Oku sapela la Yehova Suku, ca litepa loku sapela lekamba limue ale lukuepata okuti, tu yevelela lika kuenda tu vangula. Eci tu sapela la Yehova, tu kasi oku u fendela loku eca kokuaye esumbilo a sesamẽla. Efendelo liocili olio omuenyo wetu. Oyo onjila yoku lekisa ocisola tu kuetele Yehova kuenda oku u fendela lomuenyo wetu wosi. Efendelo liaco, li kapa vomunga oviluvo viosi via Yehova, ci kaile vio kilu ale via palo posi. Vocinjonde cimue, upostolo Yoano wa yeva ungelo umue oku eca ocihandeleko cokuti: “Fendeli Una wa lulika ilu, osi, okalunga kuenda olono viovava.”—Esituluilo 14:7.

¹⁴ Momo lie tu sukilila oku fendela Yehova? Sokolola kovituwa tua konomuisa ndeci, oku kola, unene, oku likandangiya, esunga, utõi, ohenda, olondunge, umbombe, ocisola, ocikembe, ocisola ka ci pongoloka kuenda uwa. Tua lilongisa okuti Yehova eye ongangu ya velapo koku lekisa ovituwa viaco vi kuete esilivilo. Eci tu sanda oku kuata elomboloko liovituwa viaco, tu limbuka okuti Ululiki Omunu umue wa  velapo calua haeye o komõhisa. Ulamba waye ka u sokisiwa kuenda wa velapo okuti etu tu sule. (Isaya 55:9) Ocili okuti, Yehova o kuete omoko yoku kala Tõlo yetu kuenda o sesamẽla efendelo lietu. Pole, tu u fendela ndati?

15. Tu fendela ndati Yehova “lespiritu kuenda ocili?” Olohongele Viakristão vi tu ĩha epuluvi lipi?

¹⁵ Yesu wa popia hati: “Suku Espiritu kuenje ava vo fendela, te vo fendela lespiritu kuenda ocili.” (Yoano 4:24) Oco tu fendele Suku “lespiritu,” tu sukila oku kuata espiritu liaye kuenda oku songuiwa lalio. Handi vali, efendelo lietu li sukila oku likuata locili okuti, ukũlĩhĩso wa suapo u sangiwa Vondaka ya Suku. Etu tu kuete epuluvi liwa lioku fendela Yehova “lespiritu kuenda ocili” olonjanja viosi tu liongolola la vamanjetu. (Va Heveru 10:24, 25) Eci tu imbila Yehova ovisungo, tu likuata omunga poku likutilila kokuaye, poku  yevelela lutate elilongiso Liondaka yaye, kuenje tu lekisa ocisola tu u kuetele kefendelo liocili.

16. Ocihandeleko cipi ca velapo Akristão vocili va handelekiwa oku tẽlisa kuenda momo lie tu vetiyiwila oku ci pokola?

¹⁶ Tu fendelavo Yehova eci tu vangula la vakuetu catiamẽla kokuaye poku u sivaya pokati komanu. (Va Heveru 13:15) Oku kunda olondaka viwa Viusoma wa Suku, ocihandeleko cimue ca velapo Akristão vocili va sukila oku tẽlisa. (Mateo 24:14) Tu pokola lesanju omo okuti, tu sole Yehova. Satana Eliapu “osuku yoluali lulo,” wa “tekãvisa ovisimĩlo via vana ka va tavele” poku sandeka ovohembi atiamẽla ku Yehova. Omo liaco, tu sanjukila oku eca uvangi watiamẽla ku Suku loku imũla ovohembi aco. (2 Va Korindo 4:4; Isaya 43:10-12) Eci tu sokolola lutate kovituwa vi komõhisa via Yehova, ka tu vetiyiwa hẽ oku vangula catiamẽla kokuaye komanu vakuavo? Ocili okuti, ka kuli esumũlũho lia velapo okuti oku kuatisa omanu vakuavo oku kũlĩha kuenda oku sola Isietu wo kilu ndeci etu, ci sule.

17. Vefendelo tu eca ku Yehova mua kongela nye kuenda momo lie tu sukilila oku fendela lepandi?

¹⁷ Vefendelo tu eca ku Yehova mua kongela ovina vikuavo. Mua kongela olonepa viosi viomuenyo wetu. (Va Kolosai 3:23) Nda tu tava Yehova lutima wosi nda Ñala yetu Tõlo, tu ka sanda oku linga ocipango caye kovina viosi ndeci: vomuenyo wepata, kovopange oku sanda eteku, konjila yoku li tata la vakuetu kuenda kateke epuyuko. Tu ka likolisilako oku vumba Yehova “lutima wosi” kuenda lepandi. (1 Asapulo 28:9) Vefendelo liaco, ka mu eceliwa omunu ukuotima wa tepiwa, ale ambata omuenyo ka wa sungulukile okuti, o fendela Yehova, pole, o linga akandu vuyombeki. Omunu ukuepandi, ka lekisa ombambe; momo ukuacisola haeye o tenda ombambe ndocina cimue ca vĩha. Oku sumbila Suku ci pondolavo oku tu kuatisa. Embimbiliya li popiavo okuti, esumbilo liaco li tu kuatisa oku kuata ukamba wa pama la Yehova.—Olosamo 25:14.

18, 19. Momo lie tu popela okuti, omanu ka va lipuile va pondola oku setukula Yehova Suku?

¹⁸ Onepa lonepa yelivulu lilo, yi malusula locipama cimue ci lombolola ndomo tu ‘linga olosetukuli via Suku ndomãla va soliwe.’ (Va Efeso 5:1) Ci kuete esilivilo oku ivaluka okuti, ndaño lekambo lietu lioku lipua, tu pondola oku setukula onjila ya lipua ya Yehova yoku talavaya lunene, oku lekisa esunga, olondunge kuenda ocisola. Tua kũlĩha ndati okuti citava oku setukula Ukuonene Wosi? Ivaluka okuti onduko Yehova, yi lomboloka okuti eye o pondola oku linga ovina viosi a yongola oco a tẽlise ocipango caye. Citava okuti tu komõha omo liuloño waco. Pole, ka tu pondola hẽ oku kala omunu tu yongola oku kala? Ocili okuti tu pondola.

¹⁹ Tua lulikiwa lesetahãlo lia Suku. (Efetikilo 1:26) Omo liaco, omanu va litepa loviluvo viosi vikuavo via palo posi. Etu ka tu kisikiwa oku linga ovina ndeci ovinyama ka vi songuiwa lolondunge, ale locituwa tua piñala kuenda lovituwa viomanu tu lisungue lavo. Yehova wa tu ĩha ombanjaile yimue yiwa okuti, elianjo lioku nõla. Ndaño lekambo lietu lioku lipua, tu kuete elianjo lioku nõla omunu tu yongola oku kala. Handi vali, ivaluka okuti onduko ya Suku yi lombolokavo okuti eye o koka okuti afendeli vaye va kala omanu eye a yongola. Ove hẽ o yongola oku kala omunu umue ukuacisola, ukualondunge, ukuesunga o talavaya ciwa lunene? Lekuatiso liespiritu lia Yehova,ove o pondola oku kuata ovituwa viaco! Sokolola kovina viosi viwa o pondola oku linga.

20. Ocina cipi ciwa tu linga eci tu setukula Yehova?

²⁰ Ove o sanjuisa utima wa Isiove wo kilu. (Olosapo 27:11) O ka “sanjuisa calua” Yehova, momo eye wa kũlĩha eci o tẽla oku linga, leci ku tẽla oku linga. (Va Kolosai 1:9, 10) Osimbu wamamako oku kuata ovituwa viwa poku setukula Isiove ukuacisola, o ka sumũlũisiwa locikele cimue cinene voluali lulo luowelema lua litepa la Suku, coku kuatisa omanu oku kũlĩha Suku. (Mateo 5:1, 2, 14) O ka kuatisa  oku sandeka voluali olonepa vimue viovituwa viulamba via Yehova. Esumũlũho limue linene!

21, 22. Vosi vana va sole Yehova nye va kamamako oku linga otembo ka yi pui?

²¹ Evetiyo li sangiwa kukanda wa Tiago 4:8, ka li lekisa lika ocimãho cimue. Liatiamẽla kungende umue. Osimbu tu amamako lekolelo, ungende waco lalimue eteke u sulila. Lalimue eteke tu ka liwekapo oku kuata ukamba la Yehova. Momo olonjanja viosi ku ka kala ovina vialua vioku lilongisa catiamẽla kokuaye. Ku ka sime okuti elivulu lilo lia ku longisa ovina viosi viatiamẽla ku Yehova. Handi tua fetika ño oku kũlĩha ovina Embimbiliya li popia viatiamẽla ku Suku yetu! Ndaño muẽle Vembimbiliya, ka mu sangiwa ovina viosi viatiamẽla ku Yehova. Upostolo Yoano wa soneha okuti nda ovina viosi Yesu a linga vokuenda kupange waye woku kunda palo posi via sonehiwile, “oviña viaco via sonehiwa, voluali nda ka via suilemo.” (Yoano 21:25) Nda eci oco ci popiwa catiamẽla Komõla, nye ci popiwa catiamẽla ku Isia?

 ²² Ndaño muẽle ceci tu ka kuata omuenyo ko pui, tu ka amamako oku lilongisa catiamẽla ku Yehova. (Ukundi 3:11) Handi sokolola kovina tu lavoka. Noke yoku kala komuenyo vokuenda kuanyamo alua, tu ka kũlĩha ovina vialua viatiamẽla ku Yehova Suku okuti, evi tua kũlĩha cilo vi sule. Pole, handi ku ka kala ovina vialua vi komõhisa vioku lilongisa. Tu ka kuata onjongole yalua yoku lilongisa ovina vialua, momo otembo yosi tu ka liyeva ndeci ukualosamo a popia hati: “Kokuange oku amela ku Suku, ciwa.” (Olosamo 73:28) Omuenyo ko pui, u ka tu sanjuisa calua loku tu ecelela oku linga ovina vialua. Pole, ukamba wa pama la Yehova, owo esumũlũho lia velapo tu ka kuata otembo yosi.

23. Nye o vetiyiwa oku linga?

²³ Cilo muẽle, lekisa okuti o sanjukila ocisola Yehova a ku kuetele, poku u sola lutima wosi, lomuenyo wosi, lolondunge viosi kuenda longusu yove yosi. (Marko 12:29, 30) Amamako oku lekisa ocisola ka ci pongoloka haico ca kolapo. Olonjila viosi o nõla eteke leteke, ci kaile vitito ale vinene, vi situlule onumbi yimuamue yoku likolisilako oku pamisa ukamba wove la Isiove wo kilu! Ca velapo vali ceci okuti, amela ku Suku kuenje eye o kamela kokuove otembo ka yi pui!