Skip to content

Skip to table of contents

VAHE 3

Ko e Tokotaha Na‘á Ne Ngaohi ‘a e Me‘a Kotoa Pē

Ko e Tokotaha Na‘á Ne Ngaohi ‘a e Me‘a Kotoa Pē

Ko hai na‘á ne ngaohi ‘a e me‘amo‘ui kotoa pē?

‘OKU OU ‘ilo ha me‘a fakaofo. Te ke sai‘ia ke fanongo ki ai?— Sio angé ki ho nimá. Peluki ho ngaahi louhi‘i nimá. Sai, to‘o hake ha me‘a ki ‘olunga. ‘Oku lava ‘e ho nimá ke fai ‘a e ngaahi me‘a lahi, pea ‘oku malava ke ne fakahoko lelei ia. ‘Okú ke ‘ilo pe ko hai na‘á ne ngaohi hota nimá?—

‘Io, ko e Tokotaha tatau pē ia na‘á ne ngaohi hota ngutú, ko hota ihú mo hota matá. Ko e ‘Otuá, ‘a e Tamai ‘a e Faiako Lahí. ‘Ikai ‘okú ta fiefia ‘i hono ‘omai ‘e he ‘Otuá hota matá?— ‘Oku malava ke ta sio ki he ngaahi me‘a lahi koe‘uhi ko ia. ‘Oku malava ke ta sio ki he matala‘i‘akaú. ‘Oku malava ke ta sio ki he musie lanu matá mo e langi lanu puluú. ‘Oku a‘u ‘o ta sio nai ki ha fanga ki‘i manupuna fiekaia ‘o hangē ko ia ‘oku ‘asi ‘i he fakatātaá. Ko e mo‘oni, ‘oku fakaofo ‘a ‘eta malava ke sio ki he ngaahi me‘a pehení, ‘ikai ko ia?—

Ka ko hai na‘á ne ngaohi ‘a e ngaahi me‘a ko ení? Na‘e ngaohi kinautolu ‘e ha tangata? ‘Ikai. ‘Oku malava ke ngaohi ‘e he tangatá ha fale. Ka ‘oku ‘ikai ha tangata te ne lava ke ngaohi ‘a e musie ‘oku tupú. ‘Oku ‘ikai lava ‘e he tangatá ke ngaohi ha ki‘i fo‘i manupuna valevale, ko ha matala‘i‘akau, pe ko ha toe me‘amo‘ui kehe. Na‘á ke ‘ilo‘i ‘a e me‘a ko iá?—

Ko e ‘Otuá ‘a e tokotaha na‘á ne ngaohi ‘a e ngaahi me‘a kotoa ko ení. Ko e ‘Otuá na‘á ne ngaohi ‘a e ngaahi langí mo māmani. Na‘á ne ngaohi foki mo e kakaí. Na‘á ne fakatupu ‘a e ‘uluaki tangatá mo e ‘uluaki fefiné. Ko Sīsū, ‘a e Faiako Lahí, na‘á ne ako‘i mai ‘a e me‘á ni.—Mātiu 19:4-6.

Na‘e anga-fēfē hono ‘ilo‘i ‘e Sīsū ko e ‘Otuá na‘á ne ngaohi ‘a e tangatá mo e fefiné? Na‘e sio ‘a Sīsū ki hono fai ia ‘e he ‘Otuá?— ‘Io, na‘e pehē. Na‘e ‘i he ‘Otuá ‘a Sīsū ‘i hono ngaohi ‘e he ‘Otuá ‘a e tangatá mo e fefiné. Ko Sīsū ‘a e fuofua tokotaha na‘e ngaohi ‘e he ‘Otuá. Ko Sīsuú ko ha ‘āngelo, pea na‘e nofo ia ‘i hēvani mo ‘ene Tamaí.

‘Oku talamai ‘e he Tohitapú kia kitaua na‘e folofola ‘a e ‘Otuá: “Ta ngaohi tangata.” (Senesi 1:26NW) ‘Okú ke ‘ilo pe ko hai na‘e lea ki ai ‘a e ‘Otuá?— Na‘á ne lea ki hono ‘Aló. Na‘á ne lea ki he tokotaha ‘a ia na‘e ha‘u ki mui ki he māmaní ‘o hoko ko Sīsuú.

‘Ikai ko ha me‘a fakafiefia ia? Fakakaukau angé! ‘I he‘eta fanongo kia Sīsuú, ‘oku ako‘i ai kitaua ‘e he tokotaha na‘e ‘i he ‘Otuá ‘i he taimi na‘e ngaohi ai ‘e he ‘Otuá ‘a e māmaní mo e ngaahi me‘a kehé kotoa. Na‘e ako ‘e Sīsū ‘a e me‘a lahi mei he‘ene ngāue mo ‘ene Tamaí ‘i hēvaní. Tā ne‘ine‘i ke hoko ‘a Sīsū ko e Faiako Lahí!

‘Okú ke fakakaukau na‘e loto-mamahi ‘a e ‘Otuá ‘i he‘ene nofo tokotaha ki mu‘a ke ne ngaohi hono ‘Aló?— ‘Ikai, na‘e ‘ikai ke pehē. Sai, kapau na‘e ‘ikai te ne loto-mamahi, ko e hā na‘á ne ngaohi ai ‘a e ngaahi me‘amo‘ui kehé?— Na‘á ne fai eni koe‘uhí ko ha ‘Otua ‘ofa ia. Na‘á ne fiema‘u ‘a e ni‘ihi kehé ke nau mo‘ui pea fiefia ‘i he mo‘uí. ‘Oku totonu ke ta fakamālō ki he ‘Otuá ‘i he‘ene foaki mai kia kitaua ‘a e mo‘uí.

Ko e me‘a kotoa pē kuo fai ‘e he ‘Otuá ‘oku fakahaa‘i ai ‘ene ‘ofá. Na‘e ngaohi ‘e he ‘Otuá ‘a e la‘aá. ‘Oku ‘omai ‘e he la‘aá kia kitaua ‘a e maama pea tauhi kitaua ke ta māfana. Na‘e mei momoko ‘a e me‘a kotoa pē pea na‘e ‘ikai mei ‘i ai ha mo‘ui ‘i he māmaní kapau na‘e ‘ikai te ta ma‘u ‘a e la‘aá. ‘Ikai ‘okú ke fiefia ‘i hono ngaohi ‘e he ‘Otuá ‘a e la‘aá?—

‘Oku toe ‘ai foki ‘e he ‘Otuá ke ‘uha. ‘I he taimi ‘e ni‘ihi, ‘e ‘ikai nai te ke sai‘ia ‘i he ‘uhá koe‘uhí he ‘oku ‘ikai lava ai ke ke ‘alu ki tu‘a ‘o va‘inga ‘i he‘ene ‘uhá. Ka ‘oku tokoni ‘a e ‘uhá ke tupu ‘a e matala‘i‘akaú. Ko ia, ‘i he‘eta sio ki he ngaahi matala‘i‘akau faka‘ofo‘ofá, ko hai te ta fakamālō ki ai koe‘uhi ko iá?— Ko e ‘Otuá. Pea ko hai ‘oku totonu ke ta fakamālō ki ai ‘i he‘eta kai ‘a e ngaahi fua‘i‘akau mo e vesitapolo ifó?— ‘Oku totonu ke ta fakamālō ki he ‘Otuá he ko ‘ene la‘aá mo ‘ene ‘uhá ‘oku tupu ai ‘a e ngaahi me‘á.

Pehē eni ‘oku ‘eke atu ‘e ha taha kia koe, ‘Na‘e ngaohi ‘e he ‘Otuá ‘a e tangatá pea pehē ki he fanga manú?’ Ko e hā te ke lea‘akí?— ‘Oku tonu ke pehē: “ ‘Io, na‘e ngaohi ‘e he ‘Otuá ‘a e tangatá mo e fanga manú.” Kae fēfē kapau ‘oku ‘ikai tui ha taha na‘e ngaohi mo‘oni ‘e he ‘Otuá ‘a e tangatá? Fēfē kapau ‘okú ne pehē na‘e ha‘u ‘a e tangatá mei he fanga manú? Sai, ‘oku ‘ikai ke ako‘i ‘e he Tohitapú ‘a e me‘a ko iá. ‘Oku pehē ai na‘e fakatupu ‘e he ‘Otuá ‘a e ngaahi me‘amo‘ui kotoa pē.—Senesi 1:26-31.

Koe‘uhi na‘e ngaohi ‘e ha taha ‘a e falé, ko hai na‘á ne ngaohi ‘a e matala‘i‘akaú, ko e ‘ulu ‘akaú mo e fanga monumanú?

Ka ‘e tala atu nai ‘e ha taha kia koe ‘oku ‘ikai tui ia ki he ‘Otuá. Ko e hā leva te ke lea‘akí?— Fēfē ke ke tuhu ki ha fale? ‘Eke ange ki he tokotahá: “Ko hai na‘á ne ngaohi ‘a e fale ko eé?” ‘Oku ‘ilo‘i ‘e he tokotaha kotoa kuo pau na‘e ngaohi ia ‘e ha taha. Na‘e ‘ikai mo‘oni ke ngaohi pē ‘e he falé ia!—Hepelu 3:4.

Taki leva ‘a e tokotahá ki ha ngoue pea fakahā ki ai ha matala‘i‘akau. ‘Eke ange ki ai: “Ko hai na‘á ne ngaohi ení?” Na‘e ‘ikai ko ha tangata. Pea hangē pē ko e ‘ikai ngaohi ‘e he falé iá, na‘e ‘ikai foki ke ngaohi ‘e he matala‘i‘akaú ni ia. Na‘e ngaohi ia ‘e ha tokotaha. Ko e ‘Otuá ia.

Kole ki he tokotahá ke ki‘i tu‘u hifo ‘o fanongo ki he hiva ‘a ha fo‘i manupuna. ‘Eke ange leva: “Ko hai na‘á ne ngaohi ‘a e fanga manupuná mo ako‘i kinautolu ke hivá?” Ko e ‘Otuá. Ko e ‘Otuá ‘a e tokotaha na‘á ne ngaohi ‘a e ngaahi langí mo e māmaní mo e ngaahi me‘amo‘ui kotoa pē! Ko ia ‘a e Tokotaha ‘okú ne foaki mai ‘a e mo‘uí.

Neongo ia, ‘e pehē nai ‘e ha taha ‘okú ne tui pē ki he me‘a ‘oku lava ke sio ki aí. Te ne pehē nai: ‘Kapau ‘oku ‘ikai malava ke u sio ki ai, ‘oku ‘ikai te u tui ki ai.’ Ko ia, ‘oku pehē ‘e he kakai ‘e ni‘ihi ‘oku ‘ikai te nau tui ki he ‘Otuá koe‘uhí ko e ‘ikai malava ke nau sio ki aí.

Ko e mo‘oni, ‘oku ‘ikai lava ke ta sio ki he ‘Otuá. ‘Oku pehē ‘e he Tohitapú: ‘ ‘Oku ‘ikai malava ha tangata ke sio ki he ‘Otuá.’ ‘Oku ‘ikai ha tangata, fefine pe ko ha ki‘i tama ‘i he māmaní ‘e lava ke sio ki he ‘Otuá. Ko ia, ‘oku ‘ikai totonu ai ke feinga ha taha ke ngaohi ha fakatātā pe ko ha ‘īmisi ‘o e ‘Otuá. ‘Oku a‘u ‘o folofola mai ‘a e ‘Otuá ke ‘oua te ta ngaohi hano ‘īmisi ‘o‘ona. Ko ia leva, ‘e ‘ikai te ta ‘ai ke fiefia ‘a e ‘Otuá ‘i he ‘i ai ha ngaahi me‘a pehē ‘i hota falé.—Ekisoto 20:4, 5; 33:20; Sione 1:18.

Ka ‘o kapau ‘oku ‘ikai ke ke lava ‘o sio ki he ‘Otuá, ‘oku anga-fēfē ho‘o ‘ilo‘i ‘oku ‘i ai mo‘oni ha ‘Otua? Fakakaukau angé ki he me‘a ko ení. ‘Okú ke lava ‘o sio ki he havilí?— ‘Ikai. ‘Oku ‘ikai malava ha taha ke sio ki he havilí. Ka ‘oku malava ke ke sio ki he ngaahi me‘a ‘oku fai ‘e he havilí. ‘Oku malava ke ke sio ki he lau‘i‘akaú ‘oku ngaue ‘i he taimi ‘oku puhi ai ‘e he havilí ‘a e ngaahi va‘a ‘o ha fu‘u ‘akau. Ko ia, ‘okú ke tui leva ai ‘oku ‘i ai ‘a e havili.

‘Oku anga-fēfē ho‘o ‘ilo‘i ‘oku ‘i ai ‘a e havilí?

‘Oku malava foki ke ke sio ki he ngaahi me‘a kuo fai ‘e he ‘Otuá. ‘I he taimi ‘okú ke sio ai ki ha matala‘i‘akau mo‘oni pe ko ha fo‘i manupuna, ‘okú ke sio ai ki he me‘a na‘e ngaohi ‘e he ‘Otuá. Ko ia ai, ‘okú ke tui ‘oku ‘i ai mo‘oni ‘a e ‘Otua.

‘E ‘eke atu nai ‘e ha taha kia koe, ‘Ko hai na‘á ne ngaohi ‘a e la‘aá pea mo e fo‘i māmaní?’ ‘Oku pehē ‘e he Tohitapú: “Na‘e fakatupu ‘e he ‘Otua ‘a e ngaahi langi mo mamani.” (Senesi 1:1) ‘Io, na‘e ngaohi ‘e he ‘Otuá ‘a e ngaahi me‘a fakaofo kotoa ko ení! ‘Oku anga-fēfē ho‘o ongo‘i ‘o fekau‘aki mo iá?—

‘Ikai ko e me‘a lelei ke mo‘ui? ‘Oku lava ke ta fanongo ki he ngaahi hiva mālie ‘a e fanga manupuná. ‘Oku lava ke ta sio ki he matala‘i‘akaú mo e ngaahi me‘a kehe kuo ngaohi ‘e he ‘Otuá. Pea ‘oku malava ke ta kai ‘a e ngaahi me‘akai kuo foaki mai ‘e he ‘Otuá.

‘Oku totonu ke ta fakamālō ki he ‘Otuá ‘i he ngaahi me‘a kotoa ko ení. Ko hono kotoá, ‘oku totonu ke ta fakamālō kiate ia ‘i he‘ene foaki mai ‘a e mo‘uí. Kapau ‘okú ta fakamālō‘ia mo‘oni ‘a e ‘Otuá, te ta fai leva ha me‘a. Ko e hā ‘a e me‘a ko iá?— Te ta fanongo ki he ‘Otuá, pea te ta fai ‘a e me‘a ‘okú ne tala mai kia kitaua ‘i he Tohitapú. ‘I he founga ko iá, ‘e malava ke ta fakahaa‘i ai ‘okú ta ‘ofa ‘i he Tokotaha na‘á ne ngaohi ‘a e me‘a kotoa pē.

‘Oku totonu ke ta fakahaa‘i ‘a e hounga‘ia ki he ‘Otuá ‘i he me‘a kotoa kuó ne faí. Anga-fēfē? Lau ‘a e me‘a ‘oku hiki ‘i he Sāme 139:14; Sione 4:23, 24; 1 Sione 5:21; mo e Fakahā 4:11.