LE KUDI muntu ke mukunene kulonga kintu kibi?​—Lelo wadi ukuningila amba enka ulonge’kyo? Nansha le wadi ukulombola amba i kukaya’tu kotukaya, na bubine ke bibipo kwikilonga?​—Shi muntu witunena kulonga bintu bidi namino’u, nabya i kwitutompa kwaetutompa.

Le tukalonga namani shi tubatompibwa? Lelo tukaponena’mo na kulonga kibi?​—Shi tulonge, nabya kebikasangajapo Yehova Leza. Ino le uyukile obikasangaja?​—I Satana Dyabola.

Satana i walwana na Leza, ne kadi i walwana netu. Ketubwanyapo kumumona, mwanda i muntu wa ku mushipiditu. Inoko aye witumonanga. Difuku dimo Dyabola wēsambile na Yesu, Mufundiji Mukatampe, kadi wāmutompa ne kumutompa. Tutale mwālongele’po Yesu. Nabya tukayuka netu kiyampe kya kulonga shi tubatompibwa.

Yesu wādi nyeke usenswe kulonga kiswa-mutyima kya Leza. Wēkilombwele patōkelela na kubatyijibwa mu Munonga wa Yodano. Nanshi kyādi kyendele’mo Satana atompe Yesu kinondanonda na kubatyijibwa Kwandi. Bible unenena padi Yesu amba ‘madiulu amujikukila.’ (Mateo 3:16) Mobimwekela kino kishintulula amba pano Yesu wāshilwile kuvuluka byonso bitala pa būmi bwandi bubajinji bwa mūlu paādi pamo na Leza.

Yesu pa kupwa kubatyijibwa, wāendele kukalangulukila pa myanda yaāshilwile kuvuluka’ya.  Pāpityile mafuku makumi aná dyuba ne bufuku. Mu mene mafuku’a Yesu kādilepo kantu nansha kamo, ebiya papo nzala yāmusansa bininge. Enka pa kine kitatyi’kya Satana wāiya kutompa Yesu.

Dyabola kānena’mba: “Shi udi Mwana Leza unene ao mabwe ālamuke ke mikate.” Bine, mukate wādi wa kutobala mu kine kyaba’kya! Ino lelo Yesu wādi ubwanya kwalamuna mabwe ke mikate?​— Bine, wādi ubwanya. Mwanda waka? Mwanda Yesu, byaādi Mwanā Leza, wādi na bukomo bwishile na bwikalanga na bantu.

Shi wādi amba i abe obānene kudi Dyabola kwalamuna mabwe ke mikate, le wāswile kwalamuna’o?​—Yesu wādi na nzala. Penepo byowādi musunsa’tu umo onka, le kebyādipo bya kwikala byendele’mo kwalamuna’o?​—Yesu wādi uyukile amba i bibi kwingidija bukomo bwandi uno muswelo. Yehova wāmupele buno bukomo amba afwenye nabo bantu kudi Leza, ke pa kamweno ka aye mwinepo.

Ebiya, pa kyaba kya kulonga nabya, aye Yesu wāsapwila Satana bilembelwe mu Bible, amba: ‘Muntu kakamwenapo būmi mu mikate yonka, mhm, poso mu myanda yonso itamba mu kyakanwa kya Yehova.’ Yesu wādi uyukile amba kulonga bisangaja Yehova kudi na mvubu kutabuka ne kwikala na bidibwa kwine.

Inoko Dyabola wāmutompa monka. Wātwala Yesu mu Yelusalema ne kumutenteka  peulu pa tempelo. Ebiya Satana kānena’mba: ‘Shi wi Mwanā Leza nankyo tumbuka wiele panshi. Mwanda kisonekelwe’mba: Bamwikeulu ba Leza bakakukobola kutyina amba waketapa bilonda.’

Mwanda waka Satana wānene namino?​—Wādi utompa Yesu mwanda wa alonge kintu kyampikwa ñeni. Ne pano pene Yesu kātejejepo Satana. Wāsapwila Satana amba: “Kisonekelwe’mba: Kokatompa Yehova Leza obe.” Yesu wādi uyukile amba ke biyampepo kutompa Yehova na kutūla būmi mu kyaka.

Nansha nabya, Satana kālekele’byopo. Kadi wākakandija monka Yesu pa lūlu lulalula. Penepa kamulombola malopwe onso, nansha imbikalo ya pano pa ntanda ne ntumbo yayo. Ebiya Satana kānena Yesu amba: “Shi umfukamina kuntōta nankyo byobya byonso nkakupa’byo.”

Langa bidi pa bino byādi bisaka kupāna Dyabola. Lelo binebine malopwe onso ano’a, nansha imbikalo ya bantu i ya Satana?​—I kya bine, Yesu kātuninepo amba ke bya Satanapo. Wādi wa kutuna shi keādipo a Satana. Bine, Satana ye mulopwe wa mizo yonso ya pano pa ntanda. Nansha ke Bible mwine umutela bu “mulopwe wa panopantanda.”​—Yoano 12:31.

Le wādi wa kulonga namani shi wādi amba i abe obālaile kudi Dyabola kukupa kintu kampanda shi ubamutōta?​—Yesu wādi uyukile amba kutōta Dyabola i kubi, nansha shi bamutandila kumupa mpalo ya muswelo’ka. O mwanda mwine Yesu wānene amba: ‘Funduka papo abe Satana! Ke-pantu Bible unena amba: Ukafukatyila kutōta’nka Yehova Leza obe. Kadi ye-yenka okengidila mingilo.’​—Mateo 4:1-10; Luka 4:1-13.

Ne batwe netu tutanwanga na matompo. Le uyukile’ko amoamo?​—Tulete’po kimfwa kimo. Padi inobe wateka bitumbula bitobala bya kudya midi. Ukokeja kukusapwila amba kokadya’mo nansha kimo shi kitatyi kya kudya kekyabwene. Ino nzala nayo ibakusansa  bininge, padi mutyima ukutonona amba dya’mo. Lelo ukakōkela inobe?​—Satana usaka uleke kumukōkela.

Vuluka Yesu. Nandi nzala yāmusense bininge. Ino wādi uyukile amba kusangaja Leza kudi na mvubu kutabuka ne kudya kwine. Shi ulonge binena inobe ukalombola amba ubaifwana Yesu.

Padi banuke bakwabo bakakunena kutoma shi binini, shi bintu’ka. Bakokeja padi  kukusapwila amba bikakukwasha wiivwane mu ngitu senene. Inoko bino bintu bikokeja kwikala bikolwañana ne bileta lunjingwe. Bibwanya kukubeleka bininge nansha kukwipaya. Nansha kadi muntu ukokeja kukupa mfwanka, nayo iletanga lunjingwe, ne kukuningila amba toma’ye. Le ukalonga’po namani?​—

Vuluka Yesu. Satana wātompele kutūla būmi bwa Yesu mu kyaka na kumusapwila amba atumbuke peulu pa tempelo. Ino Yesu wāpelele kutumbuka’po. Le ukalonga namani shi muntu wakuningila kulonga kintu kileta kyaka?​—Yesu kātejejepo Satana. Nansha ke abe nobe kokateja muntu ukukokela ku kulonga bintu bibi.

Kepabulwe padi difuku kampanda bakakunena amba ulonge kilongwa kimo kya kutōta kyelekejo kampanda kipelejibwe na Bible. (Divilu 20:4, 5) Padi i kulonga bisela kampanda bilongwa ku masomo. Bakokeja kukusapwila amba shi kulongele’byopo nankyo kokapita monka ku masomo. Le ukalonga’po namani?​—

Bipēlanga kulonga biyampe shi muntu ne muntu wibilonga. Inoko i bikomo mpata shi bakwabo betukokela ku kulonga bibi. Babwanya kunena amba byobalonga ke bibipo nansha dimo. Ino kipangujo kya mvubu i kino: Le Leza unena’po namani? Aye uyukile myanda senene shē.

Nanshi nansha shi bantu bakwabo betunene bika, ketufwaninwepo kulonga bintu binena Leza amba i bibi. Mu uno muswelo, tukasangaja nyeke Leza, ne ketukasangajapo Dyabola nansha dimo.