Tinikeni pa kuti muye ku filimo

Tinikeni pa kuti mumone imitwe iilimo

ICIPANDWA 28

Ifya Kwishiba Aba Kumfwila

Ifya Kwishiba Aba Kumfwila

INSHITA shimo cilafya ukwishiba aba kumfwila. Banoko nelyo bawiso kuti bakweba ukucite cintu cimo. Lelo bakafundisha nelyo bakapokola kuti bakweba ukucita icipuseneko. Nga ca kuti ica musango yu calicitike, ni bani wingomfwila?—

Mu Cipandwa 7 ica cino citabo, twabelengele Abena Efese 6:1-3 muli Baibolo. Palya Baibolo itila abana bafwile ukumfwila abafyashi babo. Ili lembo litila: “Nakileni abafyashi benu muli Shikulu.” Bushe walishiba ifyo cipilibula ukucitila ifintu “muli Shikulu”?— Abafyashi abacitila ifintu muli Shikulu basambilisha abana babo ukumfwila amafunde ya kwa Lesa.

Lelo abantu bamo abakalamba tabasumina muli Yehova. E co, ni shani nga bakweba ati tacabipa ukukopa pa kulemba amashindano ya ku sukulu nelyo ukusenda icintu mwi shitolo ukwabula ukulipila? Bushe ninshi cili fye bwino umwaice nangu abepa nelyo aiba?—

Ibukisha, inshita imo Imfumu Nebukadnesari yaebele abantu bonse ukuwa ku cimpashanya ca golde ico yapangile. Lelo Shadraki, Meshaki, na Abednego tabawile kuli ici cimpashanya. Bushe walishiba icalengele?— Pantu Baibolo itila abantu bafwile ukupepa Yehova eka.—Ukufuma 20:3; Mateo 4:10.

Cinshi Petro aleeba Kayafa?

Lintu Yesu afwile, abatumwa bakwe baletelwe ku Sanhedrin, icilye cikalamba ica mipepele ya baYuda. Shimapepo Mukalamba Kayafa atile: “Twamwebele ukuti mwisambilishisha mwi shina [lya kwa Yesu]. Kabili, moneni, namwisushamo Yerusalemu isambilisho lyenu.” Mulandu nshi abatumwa bashaumfwilile aba ku Sanhedrin?— Petro, uwalelandilako abatumwa bonse ayaswike Kayafa ati: “Tuli no kunakila Lesa ukucilo kunakila abantu.”—Imilimo 5:27-29.

Pali ilya nshita, bashimapepo ba baYuda balikwete sana amaka. Lelo, icalo cabo caletekwa ku buteko bwa ciRoma. Kateka wa bulya buteko aleitwa ati Kaisare. Nangu ca kuti abaYuda tabalefwaya Kaisare ukubateka, ubuteko bwa ciRoma bwalecitila abantu ifintu fisuma ifingi. Kabili na lelo ubuteko bulacitila abekashi ifintu ifisuma. Bushe ifi fintu fimo walifishiba?—

Ubuteko bulapanga imisebo umwa kupita kabili bulalipila bakapokola na bashimya umulilo pa kuti batucingilile. Kuti bwabikako na masukulu ya baice ne fifulo fya kusakamana abakoloci. Pa kuti ubuteko bucite ifi fintu kano pali indalama. Bushe walishiba uko ubuteko bufumya indalama?— Ni ku bantu. Indalama abantu balipila ku buteko shitwa ati imisonko.

Ilyo Kasambilisha Mukalamba ali pe sonde, abaYuda abengi tabalefwaya ukulipila imisonko ku buteko bwa ciRoma. E co bushiku bumo bashimapepo batumine abantu bamo ku kuyaipusha Yesu icipusho pa kuti bamuletelele. Icipusho caleti, ‘Bushe tufwile ukulipile misonko kuli Kaisare, atemwa ukukanalipila?’ Ici cali cipusho ca mucenjelo. Nga ca kuti Yesu aasuka ati, ‘Ee, mufwile ukulipila imisonko,’ abaYuda te kuti batemwe ifyo alanda. Lelo Yesu te kuti alande ati, ‘Iyo, tamufwile ukulipila imisonko.’ Kuti cabipa ukulande fyo.

E co, cinshi Yesu acitile? Atile: “Nangeni indalama.” Ilyo bamuletele indalama, Yesu abepwishe ati: ‘Bushe pali icikope ne shina ifya kwa ani?’ Aba bantu batile: “Fya kwa Kaisare.” E co Yesu atile: “Ifyo fine, peeleni kuli Kaisare ifya kwa Kaisare, na kuli Lesa ifya kwa Lesa.”—Luka 20:19-26.

Yesu ayaswike shani icipusho ca mucenjelo ica aba bantu?

Takuli uwingasanga icilubo mu fyo Yesu ayaswike. Nga ca kuti Kaisare alacitila abantu ifintu, cili bwino ukubomfya indalama isho Kaisare apanga ku kumulipila pali ifi fintu. E co, Yesu alangile ukuti caliba bwino ukulipila imisonko ku buteko pa fintu tupokelela.

Nomba, napamo tauli mukalamba uwa kulipila imisonko. Lelo kuliko ifyo ufwile ukupeela ubuteko. Bushe walifishiba?— Icumfwila ku mafunde ya buteko. Baibolo itila: ‘Umfwileni bakateka abacilamo.’ Aba bakateka ni balya ababa mu buteko. E co Lesa e ulanda ukuti tufwile ukumfwila amafunde ya buteko.—Abena Roma 13:1, 2.

Kuti kwaba ifunde lya kukanapoosa amapepala nelyo ifintu fimbi mu musebo. Bushe ufwile ukumfwila ilyo ifunde?— Ee, Lesa afwaya waumfwila ilyo ifunde. Bushe ufwile ukumfwila na bakapokola?— Ubuteko bulipila bakapokola ukuti bacingilile abantu. Ukubomfwila cimo cine no kumfwila ubuteko.

E co nga ca kuti uli mupepi no kuciluka umusebo e lyo bakapokola bakweba ati “Lolela!” cinshi ufwile ukucita?— Nga ca kuti bambi na lyo line babutuka no kuciluka, bushe na iwe e fyo ufwile ukucita?— Ufwile ukulolela, nangu ni we weka we ulelolela. Lesa akweba ukumfwila.

Kuti pa cipanda pali ifimfulunganya, e lyo bakapokola batila: “Mwiya mu musebo. Mwifuma pa nse.” Lelo napamo waumfwa abantu balepunda kabili watontonkanya pa filecitika. Bushe ufwile ukufuma pa nse no kuyamona ifilecitika?— Bushe ukucite ci kuti kwaba kumfwila “bakateka abacilamo”?—

Mu ncende ishingi, ubuteko bulakuula na masukulu, kabili bulalipila na bakafundisha. E co bushe uletontonkanya ukuti Lesa afwaya uleumfwila bakafundisha obe?— Tontonkanyapo. Ubuteko bulalipila bakafundisha pa kusambilisha, filya fine bulipila bakapokola ukuti balecingilila abantu. E co ukumfwila bakapokola nelyo bakafundisha cimo cine no kumfwila ubuteko.

Mulandu nshi tulingile ukumfwila bakapokola?

Lelo ni shani nga ca kuti bakafundisha batila ufwile ukupepa icimpashanya? Cinshi uli no kucita lyene?— Balya baHebere batatu tabawile ku cimpashanya, na lintu Imfumu Nebukadnesari yabebele ukucite co. Bushe uleibukisha icalengele?— Pantu tabalefwaya ukukanaumfwila Lesa.

Kalemba wa lyashi lya kale Will Durant alembele pa lwa Bena Kristu ba kubalilapo ati ‘uo balenakila sana [nelyo uo balebako na bucishinka] sana te Kaisare’ iyo. Ni Yehova! E co uleibukisha ukuti Lesa afwile ukuba pa ntanshi mu bumi bwesu.

Tumfwila ubuteko pantu e fyo Lesa afwaya ifwe ukucita. Lelo nga ca kuti twaebwa ukucita icintu ico Lesa alanda ati tatufwile ukucita, cinshi tufwile ukulanda?— Tufwile ukulanda ifyo abatumwa baebele ulya shimapepo umukalamba ati: “Tuli no kunakila Lesa ukucilo kunakila abantu.”—Imilimo 5:29.

Baibolo isambilisha ukucindika amafunde. Belenga ifyalembwa pali Mateo 5:41; Tito 3:1; na 1 Petro 2:12-14.