NGOI na ngoi, a yeke ngangu ti hinga zo wa a lingbi e mä yanga ti lo. Babâ wala mama ti mo atene peut-être na mo ti sala mbeni ye. Me wafango mbeti na mo wala mbeni zo ti lapolice, atene peut-être na mo ti sala ni nde. Tongana ye tongaso asi, mo yeke mä ande yanga ti zo wa?—

Na yâ buku so, na chapitre 7, e diko lani na yâ Bible aEphésien 6:1-3. A tene so a lingbi amolenge amä yanga ti babâ na mama ti ala. Versê ni atene: ‘I mä tënë ti ababâ na mama ti i na yâ Seigneur.’ Mo hinga ye so a ye ti tene ti duti “na yâ Seigneur”?— Ababâ na mama so ayeke na yâ Seigneur ayeke fa na amolenge ti ala ti bata andia ti Nzapa.

Me ambeni kota zo amä na bê na Jéhovah pëpe. Ka tongana mbeni oko ti ala atene so a yeke na lege ni ti triché na ekole wala ti mû mbeni ye na yâ ti magazin sân ti futa ni, a lingbi mo sala nyen? A yeke na lege ni ti tene mbeni molenge asala aye use so?—

Dabe mo, mbeni lâ Gbia Nebucadnetsar akomande azo kue ti kuku na gbele yanda ti lor so lo leke. Me Sadrac, Mésac na Abed-Nego ake ti ala. Mo hinga ngbanga ti nyen?— Ngbanga ti so Bible atene a lingbi azo avoro gi Jéhovah oko.—Exode 20:3; Matthieu 4:10.

Na peko ti kuâ ti Jésus, a gue na abazengele ti lo na gbele Sanhédrin, kota da ti fango ngbanga ti lege ti vorongo ti aJuif. Kota  Prêtre Caïphe atene: ‘E ke fade na i na kuru go ti tene i fa ye na iri ti Jésus. Me bâ! Fango ye ti i ni amû yâ ti Jérusalem kue.’ Ngbanga ti nyen abazengele ni ake ti mä yanga ti azo ti Sanhédrin ni?— Pierre amû tënë na iri ti abazengele kue, lo tene na Caïphe: “A yeke ngbanga ti e ti mä Nzapa ahon ti mä azo.”​—Kusala 5:27-29.

Ândö, amokonzi ti vorongo ti aJuif ayeke na ngangu mingi. Me, kodoro ti ala ayeke lani na gbe ti ngangu ti Rome. Mokonzi ni ayeke César. Atâa so aJuif aye lani pëpe ti tene César akomande na ndo ti ala, ngorogbia ti Rome asala ye ti nzoni mingi ndali ti azo ni. Laso nga, angorogbia ayeke sala aye ti nzoni ndali ti azo ti kodoro ni. Ambeni ye ni so ayeke so wa? Mo hinga ni?—

Angorogbia aleke alege si azo alingbi ti gue na mbeni ndo nde, na ala futa nginza na azo so kua ti ala ayeke ti mingongo wâ nga na azo ti lapolice ti bata e. Ala lingbi ti bâ lege ti fango mbeti na amolenge, nga ti tene a sava ambakoro. Ye so kue ahunda pata. Mo hinga ndo so ngorogbia ni ayeke wara pata ni dä?— Na mbage ti azo. Pata so azo amû na ngorogbia, a hiri ni lampo.

 Tongana Kota Wafango ye ayeke lani na sese ge, gbâ ti aJuif aye ti futa lampo na ngorogbia ti Rome pëpe. Tongaso, aprêtre amû mbeni lâ ambeni zo ti hunda Jésus na mbeni tënë so ala gi ti wara lo dä. Ala hunda: ‘A lingbi e futa lampo na César wala pëpe?’ So tâ mbeni hundango tënë ti handango zo la. Tongana Jésus atene, ‘En, a lingbi e futa lampo,’ a yeke nzere ande na gbâ ti aJuif pëpe. Me tongana Jésus atene, ‘Ên-ën, a lingbi e futa lampo pëpe,’ a yeke duti ande nga na lege ni pëpe.

Tongaso, Jésus asala nyen? Lo tene: ‘Ala fa na mbi mbeni lê ti nginza mbi bâ.’ Tongana ala ga na lo mbeni lê ti nginza, Jésus ahunda ala: ‘Li ti zo wa la, na iri ti zo wa la ayeke na ndo ni?’ Azo ni atene: “Ti César.” Jésus atene: “Tongaso i mû na César ye so ayeke ti César, na i mû na Nzapa ye so ayeke ti Nzapa.”​—Luc 20:19-26.

Biani, zo oko alingbi ti wara mbeni sioni tënë na yâ tënë ti Jésus so pëpe. Tongana César asala aye ndali ti azo, a yeke tâ gi na lege ni ti futa César ndali ti aye so na pata so lo leke. Tongaso,  Jésus afa so a yeke na lege ni ti futa lampo na ngorogbia ndali ti aye so lo mû na e.

Mo de ti ga kota zo pëpe ti futa lampo. Me mbeni ye ayeke dä so a lingbi mo mû ni na ngorogbia. A yeke nyen?— Batango andia ti lo. Bible atene: ‘I mä yanga ti azo so akomande i.’ Azo ni so ayeke ala so akomande na yâ ngorogbia. A yeke Nzapa si atene so a lingbi e bata andia ti ngorogbia.​—aRomain 13:1, 2.

Peut-être a hunda na e ti bi akugbe wala ambeni ye nde na lege pëpe. A lingbi mo sala ye alingbi na ni?— Biani, teti Nzapa aye si mo sala ye alingbi na ni. A lingbi mo mä yanga ti azo ti lapolice nga kue?— Ngorogbia ayeke futa ala ti bata azo. Ti mä yanga ti ala ayeke tongana ti mä yanga ti ngorogbia.

Tongana mo ye ti fâ lege, si mbeni zo ti lapolice ni atene “Ku si!”, a yeke nzoni mo sala nyen?— Tongana ambeni zo afâ ti ala lege ni atâa tënë so lo tene, a lingbi mo fâ nga lege?— A yeke nzoni mo ku, même tongana a yeke gi mo oko si ayeke ku. Nzapa atene na mo ti mä yanga.

Peut-être mbeni wusuwusu ayeke na ndo so mo yeke dä, na mbeni zo ti lapolice atene na mo: “I sigigi na lege pëpe. I ngbâ na da.” Me mo yeke mä peut-être azo na dengo kongo. Mo yeke hunda peut-être tele ti mo nyen la asi kâ. A lingbi mo gue mo bâ ni?— A yeke mango yanga ti “azo so akomande” e la?—

Na ando mingi, ngorogbia ti kodoro ni ayeke leke nga a-ekole, na lo yeke futa awafango mbeti ni. Ti mo, Nzapa aye si e mä yanga ti wafango mbeti ni?— Bâ kete si. Ngorogbia ni ayeke futa wafango mbeti ti fa ye, legeoko tongana ti so lo yeke futa lapolice ti bata azo. Tongaso, ti mä yanga ti mbeni zo ti lapolice wala ti mbeni wafango mbeti ayeke tongana ti mä yanga ti ngorogbia ni.

 Ka tongana mbeni wafango mbeti na mo atene so a lingbi mo voro mbeni yanda, mo yeke sala nyen?— Atâa so Gbia Nebucadnetsar ahunda lani na ala ti sala ni, aHébreu ota so ake ti kuku na gbele yanda ni. Ngbanga ti nyen? Mo dabe ti mo na ni?— Ngbanga ti so ala ye ti ke yanga ti Nzapa pëpe.

Will Durant, mbeni wasungo-mbaï, asû lani mbeti na ndo akozo Chrétien. Lo tene so ti aChrétien ni ‘mango yanga kue ayeke na César pëpe.’ Me a yeke na Jéhovah! Tongaso, girisa pëpe so a lingbi e zia Nzapa na kozo ndo na yâ fini ti e.

E yeke mä yanga ti ngorogbia ngbanga ti so Nzapa aye si e mä yanga ti lo. Me tongana a tene na e ti sala mbeni ye so Nzapa atene a lingbi e sala ni pëpe, a lingbi e tene nyen?— A lingbi e tene oko ye so abazengele atene lani na kota prêtre: “A yeke ngbanga ti e ti mä Nzapa ahon ti mä azo.”​—Kusala 5:29.