Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

Cipaturo 28

Umo Tingamanyira Uyo Tikwenera Kumupulikira

Umo Tingamanyira Uyo Tikwenera Kumupulikira

NYENGO zinyake ncakusuzga kumanya muntu uyo tikwenera kumupulikira. Adada panji amama ŵako ŵangakuphalira kuti ucite cintu cinyake. Kweniso asambizgi ku sukulu panji mupolisi ŵangakuphalira kuti ucite cintu cakupambana na ico ŵangukuphalira ŵapapi ŵako. Usange ici cacitika, kasi ni njani uyo ungamupulikira pa ŵantu aŵa?—

Mu cipaturo 7 ca buku ili, tikaŵazga Lemba la Ŵaefeso 6:1-3. Lemba ili likuyowoya kuti ŵana ŵakwenera kupulikira ŵapapi ŵawo. Ilo likuti: “Pulikirani mu Fumu ŵapapi ŵinu.” Kasi ukumanya ico cikung’anamura kuŵa wakupulikira “mu Fumu”?— Ŵapapi awo mbakukolerana na Fumu ŵakusambizga ŵana ŵawo kupulikira marango gha Ciuta.

Kweni ŵantu ŵanyake ŵarara ŵakugomezga yayi mwa Yehova. Anteura, wuli usange yumoza wa iwo wakukuphalira kuti nciweme kuwonera mayeso panji kwiba cintu cinyake mu sitoro? Kasi ncakwenerera kuti mwana wawonerenge mayeso panji kwiba?—

Kumbukira kuti, Themba Nebukadinezara likalangura kuti muntu waliyose wasope cikozgo ico likimika. Kweni Shadireki, Misheki, na Abedinego ŵakakana. Kasi ukumanya cifukwa cake?— Cifukwa Baibolo likuyowoya kuti ŵantu ŵakwenera kusopa Yehova yekha.—Exodus 20:3; Mateyu 4:10.

Kasi Petros wakumuphaliraci Kayafa?

Pamanyuma pakuti Yesu wapotera, ŵapostole ŵake ŵakaŵatora na kuruta nawo ku Khoti likuru la Ŵayuda lakucemeka Sanhedrin. Musofi Murara, Kayafa, wakaŵaphalira kuti: ‘Tikamuphalirani kuti mureke kusambizga mu zina la [Yesu], ndipo wonani, mwazuzga Yerusalemu na cisambizgo cinu.’ Ncifukwa wuli ŵapostole ŵakapulikira yayi Sanhedrin?— Petros wakamuzgora Kayafa mu malo mwa ŵapostole wose, wakati: “Tikwenera kupulikira Ciuta kwakuruska ŵantu.”—Milimo 5:27-29.

Kweni mu nyengo iyo, ŵarongozgi ŵa cisopo ca Ciyuda ŵakaŵa ŵa mazaza comene. Ndipouli, caru cawo cikawusikanga na boma la Ŵaroma. Murongozgi wa boma wakacemekanga kuti Kesare. Nangauli Ŵayuda ŵakakhumbanga yayi kuti Kesare waŵawusenge, kweni boma la Ŵaroma likacitiranga ŵantu vintu vinandi viweme. Nanga ni mazuŵa ghano, maboma ghakucitira ŵantu ŵawo vintu viweme. Kasi ukumanya vintu vinyake viweme ivyo maboma ghakucita?—

Maboma ghakupanga misewu kuti tendengemo ndiposo kulipira ŵapolisi na ŵantu awo ŵakuzimwiska moto kuti ŵativikilirenge. Likuperekaso malo ghakuti ŵana ŵasambilireko na kupwererera ŵacekuru. Boma likugwiriskira ncito ndarama zinandi kuti licite vintu ivi. Kasi ukumanya uko boma likusanga ndarama zakucita vintu ivi?— Ku ŵantu. Ndarama izo ŵantu ŵakupereka ku boma zikucemeka msonko.

Peneapo Msambizgi Waluso wakaŵa pa caru capasi, Ŵayuda ŵanandi ŵakatemwanga yayi kupereka msonko ku boma la Ŵaroma. Mwanteura, zuŵa linyake ŵasofi ŵakatuma ŵantu ŵanyake kuti ŵakamufumbe Yesu mwa ndyari mwakuti ŵamunjizge mu suzgo. Fumbo lawo likaŵa lakuti, ‘Kasi tikwenera kupereka msonko kwa Kesare panji yayi?’ Fumbo ili likaŵa cipingo. Usange Yesu wazgorenge kuti, ‘Enya, mukwenera kupereka msonko,’ Ŵayuda ŵanandi nga ŵakakondwa yayi. Kweni Yesu wakayowoya cara kuti, ‘Rekani kupereka msonko.’ Cikaŵa cakwenerera yayi kuyowoya kuti ŵantu ŵareke kupereka msonko.

Kasi Yesu wakacitaci? Iye wakati: ‘Nirongorani kopara.’ Ŵakati ŵamurongora, Yesu wakafumba kuti: ‘Kasi zina na cikozgo ivyo viri apa ni vya njani?’ Iŵo ŵakati “vya Kesare.” Ndipo Yesu wakati: “Ipo vya Kesare perekani kwa Kesare, ndipo vya Ciuta kwa Ciuta.”—Luka 20:19-26.

Kasi Yesu wakazgora wuli fumbo landyari ilo ŵanarumi aŵa ŵakamufumba?

Nadi, palije uyo muntu wakasuska zgoro ilo. Usange Kesare wakucitira ŵantu vintu, nciweme kugwiriskira ncito ndarama iyo Kesare walikupanga kumulipira cifukwa ca vintu ivi. Mu ntowa iyi, Yesu wakarongora kuti nciweme kupereka msonko ku boma cifukwa ca vintu ivyo likuticitira.

Kweni, iwe uli mwana ungalipira yayi msonko. Kweni pali cintu cinyake ico ukwenera kupereka ku boma. Kasi ukucimanya?— Kupulikira marango gha boma. Baibolo likuyowoya kuti: ‘Pulikirani ŵamazaza ŵarara.’ Ŵamazaza aŵa ni ŵantu awo ŵakurongozga mu caru. Mwanteura Ciuta ndiyo wakuyowoya kuti tikwenera kupulikira marango gha boma.—Ŵaroma 13:1, 2, NW.

Pangaŵa dango lakukanizga kutaya viswaswa bweka-bweka panji vintu vinyake mu msewu. Kasi ukwenera kupulikira dango ilo?— Enya nadi, Ciuta wakukhumba kuti ulipulikirenge. Kasi mupolisi nayo ukwenera kumupulikira?— Boma likuŵalipira ŵapolisi kuti ŵavikilirenge ŵantu. Kuŵapulikira cikuyana waka na kupulikira boma.

Anteura para ukukhumba kudumura msewu ndipo mupolisi wakuti: “Lindirira danka!” Kasi ukwenera kucitaci?— Usange ŵanyako ŵakucimbira na kudumura waka, kasi nawe ukwenera kucita nteura?— Ukwenera kulindirira, nanga ungaŵa kuti uli wekha. Ciuta wakukuphalira kuti upulikirenge.

Nyengo zinyake kungaŵa kuti mu cikaya muli suzgo linyake, ndipo mupolisi wangakuphalira kuti: “Ungarutanga yayi ku msewu. Ungafumiranga yayi kuwaro.” Kweni ungapulika congo ca kucemerezga ndipo ungaghanaghana kuti ukawone ivyo vikucitika. Kasi ukwenera kufumira kuwaro kuti ukawone?— Kasi kucita nteura ndikuti ukupulikira ‘ŵamazaza ŵarara’?—

Mu vigaŵa vinandi, boma likuzenga sukulu ndipo likulipira asambizgi. Kasi iwe ukughanaghana kuti Ciuta wakukhumba kuti iwe upulikirenge asambizgi?— Aghanaganira za ici. Boma likuŵalipira asambizgi kuti iwo ŵasambizgenge, nga ni umo likucitira na ŵapolisi kuti ŵavikilirenge ŵantu. Anteura, kupulikira mupolisi panji asambizgi cikuyana waka na kupulikira boma.

Cifukwa wuli tikwenera kupumulikira mupolisi?

Kweni, wuli usange asambizgi ŵakukuphalira kuti ulambire cikozgo? Kasi ungacitaci?— Ŵahebere ŵatatu ŵakasopa yayi cikozgo nanga ni apo Themba likaŵaphalira kuti ŵasope. Kasi ukukumbukira cifukwa cake?— Cifukwa ŵakakhumbanga yayi kumukwiyiska Ciuta.

Muntu munyake wakumanya vintu ivyo cikacitika mu nyengo zakale, Will Durant, wakalemba za Ŵakristu ŵakudanga ndipo wakati: ‘Kugomezgeka kwawo kukuru kuti kukaŵa kwa Kesare yayi.’ Kweni ŵakagomezgekanga comene kwa Yehova! Anteura kumbukira kuti Ciuta wakwenera kuŵa wakuzirwa comene mu umoyo withu.

Tikupulikira boma cifukwa ndico Ciuta wakukhumba kuti ise ticitenge. Kweni usange taphalirika kucita cintu cinyake ico Ciuta wakukana, kasi tikwenera kuyowoyaci?— Tikwenera kuyowoya ivyo ŵapostole ŵakaphalira musofi murara: “Tikwenera kupulikira Ciuta kwakuruska ŵantu.”—Milimo 5:29.

Baibolo likusambizga kucindika dango. Ŵazga ivyo vili kulembeka pa Mateyu 5:41; Tito 3:1; na 1 Petros 2:12-14.