YAAN horaeʼ maʼ k-jach ojel máax unaj k-uʼuyik u tʼaaniʼ. Maʼ xaaneʼ ku yaʼalaʼaltech tumen a maama wa a taata ka a beet wa baʼax, baʼaleʼ juntúul maestro wa juntúul policíaeʼ ku yaʼaliktech ka a beet yaanal baʼal. Wa ku yúuchul beyaʼ, ¿máax unaj a wuʼuyik u tʼaan?...

² Teʼ xookil 7 tiʼ le libroaʼ, t-xokaj Efesoiloʼob 6:1 tak 3. Teʼeloʼ ku tsolikeʼ le paalaloʼoboʼ unaj u yuʼubikoʼob u tʼaan u taataʼob. Ku yaʼalik: «Uʼuyeʼex u tʼaan a taataʼex jeʼex u yaʼalik Yuumtsileʼ». ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal u yuʼubaʼal tʼaan «jeʼex u yaʼalik Yuumtsil[oʼ]»?... Le taatatsiloʼob ku beetkoʼob le baʼax ku yaʼalik Yuumtsiloʼ ku kaʼansik u paalaloʼob u beetoʼob baʼax ku yaʼalik Dios.

³ Baʼaleʼ yaan nukuch máakoʼobeʼ maʼatech u creertikoʼob Jéeoba. ¿Baʼax jeʼel u yúuchul wa ku yaʼalikoʼob tiʼ juntúul chan paal maʼ kʼaas ka u copiart u examen wa maʼ u boʼotik le baʼax ku chʼaʼik teʼ tiendaoʼ? ¿Maʼalob wa túun ka copiarnak yéetel ka ookolnak le chan paaloʼ?...

⁴ Kʼaʼajaktecheʼ juntéenjeakileʼ, le rey Nabucodonosoroʼ tu yaʼalaj tiʼ tuláakal ka u adorart le imagen de oro tu beetoʼ. Baʼaleʼ Sadrac, Mesac yéetel Abednegoeʼ maʼ tu adorartoʼobiʼ. ¿A wojel wa baʼaxten?... Tumen le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ chéen Jéeoba unaj u adorartaʼal (Éxodo 20:3; Mateo 4:10).

⁵ Ka tsʼoʼok u kíimil Jesuseʼ, bisaʼab le apostoloʼob tu táan le Sanedrinoʼ, lelaʼ letiʼe tribunal maas nojoch yaan kaʼach tiʼ le judíoʼoboʼ. Caifás, le nojoch sacerdoteoʼ, tu yaʼalaj: ‹T-aʼalajteʼex ka xuʼuluk a kaʼansajeʼex tu kʼaabaʼ Jesús, baʼaleʼ ¡ileʼex!, tsʼoʼok a chupkeʼex  Jerusalén yéetel le baʼaloʼob ka kaʼanskeʼexoʼ›. ¿Baʼaxten maʼ beetaʼab tumen le apostoloʼob le baʼax tu yaʼalaj le Sanedrinoʼ?... Pedroeʼ tʼaanaj tu yoʼolal u maasil apostoloʼoboʼ, ka tu yaʼalaj tiʼ Caifás: «Unaj k-uʼuyik u tʼaan Dios bey k-gobernanteeʼ, maʼ u tʼaan chéen máakoʼobiʼ» (Baʼaxoʼob 5:27-29).

⁶ Teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ u nuuktakil le judíoʼoboʼ jach yaan páajtalil tiʼob. Baʼaleʼ tiaʼanoʼob kaʼach yáanal u páajtalil César, u emperadoril Romaeʼ. Kex le judíoʼob maʼ uts tu tʼaanoʼob ka nuʼuktaʼakoʼob tumen Cesaroʼ, yaʼab baʼaloʼob maʼalobtak beetaʼab tu yoʼolaloʼob. Le gobiernoʼob xan teʼ kʼiinoʼobaʼ, láayliʼ yaʼab baʼaloʼob maʼalobtak ku beetkoʼob yoʼolal le máaxoʼob ku gobernartikoʼoboʼ. ¿Jeʼel wa a waʼalikten jujunpʼéel tiʼ le baʼaxoʼob ku beetkoʼoboʼ?...

⁷ Le gobiernoʼoboʼ ku beetkoʼob carreteraʼob utiaʼal k-viajar, ku boʼotkoʼob policíaʼob yéetel bomberoʼob utiaʼal u kanáantkoʼonoʼob. Ku beetkoʼob xan escuelaʼob utiaʼal u xook mejen paalal yéetel hospitaloʼob utiaʼal u kanáantaʼal le máaxoʼob tsʼoʼok u chʼíijloʼoboʼ. Tuláakal le baʼaloʼob beyaʼ ku bisik yaʼab taakʼin tiʼ le gobiernooʼ. ¿A wojel wa tuʼux ku chʼaʼikoʼob le taakʼinoʼ?... Tiʼ le máaxoʼob ku gobernartikoʼoboʼ. Le taakʼin ku tsʼáaik máak tiʼ le gobiernooʼ, ku yaʼalaʼaltiʼeʼ impuesto.

 ⁸ Tu kʼiiniloʼob Jesús, le Maʼalob j-Kaʼansajoʼ, yaʼab judíoʼobeʼ maʼ u kʼáat u boʼotoʼob kaʼach impuestoʼob tiʼ u gobiernoil Romaiʼ. Juntéenjeakileʼ le sacerdoteʼoboʼ tu yaʼaloʼob tiʼ jujuntúul máakoʼob ka u beetoʼob junpʼéel kʼáatchiʼ tiʼ Jesús utiaʼal u yoksikoʼob tiʼ junpʼéel talamil. Tu yaʼaloʼobtiʼ: «¿Maʼalob wa ka k-boʼot impuesto tiʼ César, wa maʼ?». Lelaʼ tu beetoʼob chéen utiaʼal u túuntkoʼob u yóol. Wa ku yaʼalik kaʼach Jesús: «Jaaj, kʼaʼabéet a boʼotkeʼex impuestoʼob», yaʼab tiʼ le judíoʼoboʼ maʼ kun utstal tu tʼaanoʼob. Baʼaleʼ wa ku yaʼalik xan Jesús: «Maʼ, maʼ unaj a boʼotkeʼex impuestoiʼ», maʼ maʼalob xaniʼ.

⁹ ¿Baʼax túun tu beetaj Jesús? Tu yaʼalajtiʼob: «Eʼeseʼexten junpʼéel denario». Le ka eʼesaʼabtiʼeʼ, Jesuseʼ tu yaʼalaj: «¿Máax ku chíikpajal teʼelaʼ yéetel máax kʼaabaʼ tsʼíibtaʼaniʼ?». Le máakoʼoboʼ tu yaʼaloʼob: «César». Letiʼ túuneʼ tu yaʼalajtiʼob: «Jeʼeloʼ, boʼoteʼex túun tiʼ César le baʼaxoʼob utiaʼal Cesaroʼ, baʼaleʼ tiʼ Dioseʼ boʼoteʼex le baʼaxoʼob utiaʼal Diosoʼ» (Lucas 20:19-26).

¹⁰ Mix máak aʼal maʼ maʼalob baʼax tu yaʼaliʼ. Wa César ku beetik yaʼab baʼaloʼob maʼalobtak tu yoʼolal le máakoʼoboʼ, maʼalob ka boʼotaʼak le impuestoʼob tiʼ yéetel le taakʼin u beetmoʼ. Bey úuchik u yeʼesik  Jesús kʼaʼabéet k-boʼotik impuestoʼob tiʼ le gobiernoʼob tu yoʼolal le baʼaxoʼob ku tsʼáaikoʼobtoʼonoʼ.

¹¹ Kex maʼ u chuktech u jaʼabil a boʼotik impuesto tiʼ le gobiernooʼ, yaan junpʼéel baʼax unaj a beetik. ¿A wojel wa baʼaxiʼ?... Kʼaʼabéet a beetik baʼax ku yaʼalikoʼob. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: ‹Tsʼáabaʼex yáanal u páajtalil le autoridadoʼoboʼ›. Le autoridadoʼobaʼ letiʼe máaxoʼob tsʼaʼan páajtalil tiʼob tumen le gobiernooʼ. Bey túunoʼ Dios aʼalik ka k-beet baʼax ku yaʼalik le gobiernoʼoboʼ (Romailoʼob 13:1, 2).

¹² Maʼ xaaneʼ le gobiernooʼ ku yaʼalik maʼ u pulik máak juʼun wa u taʼ míis chéen bej. ¿Unaj wa a beetik?... Unaj, Dioseʼ u kʼáat ka a beete. ¿Unaj wa a beetik le baʼax ku yaʼalik le policíaʼoboʼ?... Le gobiernooʼ ku boʼotik le policíaʼob utiaʼal u kanáantkoʼob máakoʼ. Wa ka beetik baʼax ku yaʼalikoʼobeʼ, bey ka a beet le baʼax ku yaʼalik le gobiernooʼ.

¹³ Le oʼolaleʼ, wa nakaʼaj kʼáatmáan tiʼ junpʼéel calle ku yaʼaliktech juntúul policía: «¡Paʼatikiʼ, maʼ a jáan máan!», ¿baʼax ken a beete?... ¿Yaan wa u kʼáat máan a wáalkab tumen bey u beetik u maasiloʼoboʼ?... Techeʼ unaj a beetik kex u maasil maʼatech u beetkoʼoboʼ. Dios aʼaliktech ka a wuʼuy tʼaan.

¹⁴ Maʼ xaaneʼ táan junpʼéel baʼateʼel teʼ tuʼux kajaʼanechoʼ, le policía túunoʼ ku yaʼalik: «Maʼ a jóokʼleʼex calle. Pʼáatkeʼex ta wotocheʼex». Baʼaleʼ maʼ xaaneʼ ka wuʼuyik u yawat le máakoʼoboʼ, le oʼolal ku taaktal a wilik baʼax ku yúuchul. ¿Unaj wa a jóokʼol a wile?... Wa ka jóokʼoleʼ, ¿táan wa a beetik le baʼax ku yaʼalik le «autoridadoʼoboʼ»?...

¹⁵ Yaʼab tuʼuxoʼobeʼ le gobiernooʼ ku beetik escuelaʼob yéetel ku boʼotik maestroʼob. A tuklikeʼ, ¿u kʼáat wa Dios ka a beet le baʼax ku yaʼalik le maestroʼoboʼ?... Tukult lelaʼ: le gobiernooʼ ku boʼotik le maestroʼob utiaʼal ka kaʼansajnakoʼob, jeʼex u boʼotik le policíaʼob utiaʼal u kanáantkoʼob máakoʼ. Bey túunoʼ u beetaʼal baʼax ku yaʼalik le maestroʼob bey xan le policíaʼoboʼ bey ka beetaʼak le baʼax ku yaʼalik le gobiernoʼoboʼ.

 ¹⁶ ¿Kux túun wa ku yaʼaliktech juntúul maestro ka adorart junpʼéel imagen? ¿Baʼax ken a beete?... Le óoxtúul hebreoʼoboʼ maʼ tu adorartoʼob le imagen kex letiʼe rey Nabucodonosor aʼal ka u beetoʼoboʼ. ¿Kʼajaʼan wa tech baʼaxten?... Tumen maʼ taak u xuʼulul u beetkoʼob baʼax ku yaʼalik Diosiʼ.

¹⁷ Will Durant, juntúul historiadoreʼ, tu yaʼaleʼ le yáax cristianoʼoboʼ ‹maʼ tu láakal baʼax ku yaʼalik César ku beetkoʼobiʼ›. Chéen Jéeoba unaj u beetaʼal tuláakal baʼax ku yaʼalik. Le oʼolaleʼ maʼ u tuʼubultecheʼ, chéen Dios unaj k-uʼuyik u tʼaan.

¹⁸ K-beetik baʼax ku yaʼalik le gobiernooʼ, tumen Dios aʼaliktoʼon ka k-beete. Baʼaleʼ wa ku yaʼaliktoʼon ka k-beet baʼax maʼ uts tu tʼaan Dioseʼ, ¿baʼax ken k-aʼale?... Unaj k-aʼalik jeʼex aʼalaʼabik tumen le apostoloʼob tiʼ u nojchil le sacerdoteʼoboʼ: «Unaj k-uʼuyik u tʼaan Dios bey k-gobernanteeʼ, maʼ u tʼaan chéen máakoʼobiʼ» (Baʼaxoʼob 5:29).