Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

YITSO 30

Yelikɛbuamɔ Koni Wɔye Wɔ Gbeyeishemɔi Anɔ Kunim

Yelikɛbuamɔ Koni Wɔye Wɔ Gbeyeishemɔi Anɔ Kunim

ANI onaa akɛ eyɛ mlɛo kɛha bo akɛ obaasɔmɔ Yehowa?— Tsɔɔlɔ Kpele lɛ ekɛɛɛ akɛ ebaafee mlɛo akɛ abaafee nakai. Gbi gbɛkɛ dani agbe Yesu lɛ, ekɛɛ ebɔfoi lɛ akɛ: “Kɛji je lɛ miinyɛ̃ nyɛ lɛ, nyɛnáa nyɛlea akɛ mi tsutsu enyɛ̃.”—Yohane 15:18.

Petro shwã akɛ eshiŋ Yesu kɔkɔɔkɔ, shi Yesu kɛɛ akɛ Petro baakɛɛ shii etɛ sɔŋŋ akɛ eleee lɛ, yɛ nakai gbɛkɛ lɛ nɔ nɔŋŋ. Ni nakai pɛpɛɛpɛ Petro fee! (Mateo 26:31-35, 69-75) Te baafee tɛŋŋ ni nɔ ko tamɔ enɛ aba lɛ nakai hu?— Eba lɛ nakai, ejaakɛ Petro she gbeyei, ni nakai nɔŋŋ eba lɛ yɛ bɔfoi krokomɛi lɛ agbɛfaŋ.

Ani ole nɔ hewɔ ni bɔfoi lɛ she gbeyei lɛ?— Amɛnyɛɛɛ amɛfee nɔ ko ni he miihia waa diɛŋtsɛ. Enɛ he nii ni wɔɔkase lɛ baaye abua wɔ koni wɔsɔmɔ Yehowa ekɔɔɔ he eko nɔ fɛɛ nɔ ni mɔ ko baakɛɛ loo ebaafee wɔ. Shi, kɛ́ wɔɔje shishi lɛ, ehe miihia ni wɔtĩ nɔ ni ba yɛ naagbee gbɛkɛ ni Yesu kɛ ebɔfoi lɛ ye lɛ mli.

Klɛŋklɛŋ lɛ, amɛye Hehoo gbi jurɔ lɛ kutuu. Enɛ ji niyenii krɛdɛɛ ko ni ayeɔ daa afi koni akɛkai Nyɔŋmɔ webii lɛ bɔ ni fee ni ajie amɛ kɛjɛ nyɔŋyeli mli yɛ Mizraim lɛ. Kɛkɛ ni Yesu kɛ amɛ to niyenii krɛdɛɛ ko shishi. Wɔbaawie enɛ he yɛ sɛɛ mli yitso ko mli ni wɔtsɔɔ bɔ ni nakai niyenii lɛ yeɔ ebuaa wɔ koni wɔkai Yesu. Yɛ nakai niyenii lɛ sɛɛ kɛ wiemɔi ni ekɛwo ebɔfoi lɛ hewalɛ lɛ sɛɛ lɛ, Yesu kɛ amɛ tee Getsemane trom lɛ mli. Biɛ ji he ko ni amɛsumɔɔ ni amɛfɔɔ jɛmɛ yaa.

Yesu kome shi mɛi ni eshwɛ lɛ fioo ni eyasɔle. Ekɛɛ Petro, Yakobo, kɛ Yohane hu koni amɛsɔle. Shi amɛ fɛɛ amɛwɔ. Yesu kome too tee eyasɔle shii etɛ, ni shii etɛ lɛ fɛɛ lɛ ekuɔ esɛɛ ebanaa Petro kɛ mɛi krokomɛi lɛ ni amɛmiiwɔ! (Mateo 26:36-47) Ani ole nɔ hewɔ ni kulɛ esa akɛ amɛshi kpe ni amɛsɔle lɛ?— Ha wɔwie enɛ he.

Mɛni hewɔ kulɛ esa akɛ Petro, Yakobo, kɛ Yohane ashi kpe lɛ?

Yuda Iskariot kɛ Yesu kɛ bɔfoi krokomɛi lɛ yɛ Hehoo lɛ ni amɛye kɛtsɔ hiɛ lɛ shishi nakai gbɛkɛ lɛ. Taakɛ ekolɛ obaakai lɛ, Yuda ebatsɔ julɔ. Agbɛnɛ ebatsɔ sɛɛgbɛtsɔɔlɔ. Ele Getsemane trom lɛ mli he ni Yesu kɛ ebɔfoi lɛ ekpe yɛ shii abɔ lɛ. No hewɔ lɛ, Yuda kɛ asraafoi ba jɛmɛ koni amɛbamɔ Yesu. Beni amɛshɛ jɛmɛ lɛ, Yesu bi amɛ akɛ: “Namɔ nyɛtaoɔ?”

Asraafoi lɛ ha hetoo akɛ: “Yesu.” Yesu sheee gbeyei, no hewɔ lɛ eha hetoo akɛ: “Mi nɛ.” Asraafoi lɛ anaa kpɛ amɛhe waa yɛ ekãa ni Yesu yɔɔ lɛ he aahu akɛ eha amɛtee sɛɛsɛɛ ni amɛgbeegbee shi. Kɛkɛ ni Yesu kɛɛ akɛ: ‘Kɛji akɛ mi nyɛtaoɔ lɛ, no lɛ nyɛhaa mibɔfoi lɛ ayaa.’—Yohane 18:1-9.

Beni asraafoi lɛ mɔ Yesu ni amɛfimɔ eniji lɛ, bɔfoi lɛ she gbeyei ni amɛjo foi. Shi Petro kɛ Yohane miisumɔ ni amɛna nɔ ni baaba, no hewɔ lɛ, amɛnyiɛ sɛɛ yɛ shɔŋŋ fioo. Yɛ naagbee lɛ, akɛ Yesu ba Kaiafa, osɔfonukpa lɛ shia. Akɛni osɔfonukpa lɛ le Yohane hewɔ lɛ, agbonaa kwɛlɔ lɛ ha lɛ kɛ Petro bote mli ni amɛtee kpo lɛ nɔ.

Osɔfoi lɛ ebua amɛhe naa momo yɛ Kaiafa shia lɛ koni amɛkojo lɛ. Amɛmiisumɔ ni amɛha agbe Yesu. No hewɔ lɛ, amɛkɛ odasefoi ba koni amɛbawie ehe amale wiemɔi. Gbɔmɛi lɛ ma Yesu atswɛrɛ ni amɛgbála ehiɛ ma. Beni enɛɛmɛi fɛɛ yaa nɔ lɛ, no mli lɛ Petro kpɛtɛ he ko ni bɛŋkɛ jɛmɛ.

Tsulɔ yoo ko ni ji agbonaa kwɛlɔ ni ha Petro kɛ Yohane ba mli lɛ yóo Petro. Kɛkɛ ni ekɛɛ akɛ: ‘Bo hu te okɛ Yesu nyiɛɔ!’ Shi Petro male ni ekɛɛ akɛ eleee Yesu kwraa po. Be fioo sɛɛ lɛ, gbekɛ yoo kroko na Petro ni ekɛɛ mɛi ni damɔ jɛmɛ lɛ akɛ: ‘Mɔnɛ hu kɛ Yesu nyiɛɔ.’ Petro male ekoŋŋ akɛ eleee lɛ. Yɛ be ko sɛɛ lɛ, gbɔmɛi akuu ko na Petro ni amɛkɛɛ lɛ akɛ: “Anɔkwale ji akɛ, amɛteŋ mɔ kome jio.” Yɛ nɔ ni ji shii etɛ nɔ lɛ, Petro male akɛ: “Mileee gbɔmɔ lɛ!” Petro kã kita po akɛ eewie anɔkwale, kɛkɛ ni Yesu tsɔ ehe ni ekwɛ ehiɛ.—Mateo 26:57-75; Luka 22:54-62; Yohane 18:15-27.

Mɛni ha Petro she gbeyei aahu akɛ emale akɛ eleee Yesu lɛ?

Ani ole nɔ hewɔ ni Petro male lɛ?— Hɛɛ, ejaakɛ eeshe gbeyei. Shi mɛni hewɔ esheɔ gbeyei? Mɛni enyɛɛɛ efee koni ekɛwo ehe hewalɛ koni ená ekãa? Susumɔ he okwɛ. Mɛni Yesu fee koni ekɛná ekãa?— Etsɔ hiɛ esɔle eha Nyɔŋmɔ, ni Nyɔŋmɔ ye ebua lɛ koni ená ekãa. Ni kaimɔ akɛ, Yesu ekɛɛ Petro shii etɛ momo akɛ esɔle ni eshi kpe ni esara. Shi mɛni ba?—

Be fɛɛ be lɛ Petro wɔɔ. Esɔleee, ni eshiii kpe. No hewɔ lɛ, enaa kpɛ ehe waa beni amɔ Yesu trukaa lɛ. Yɛ sɛɛ mli beni akojoɔ Yesu, ni ama lɛ atswɛrɛ ni amɛto gbɛjianɔ koni amɛgbe lɛ lɛ, Petro tsui fã waa. Kɛlɛ, ŋmɛlɛtswai fioo komɛi dani enɛ aaaba lɛ, mɛni Yesu kɛɛ ebɔfoi lɛ akɛ amɛkpa gbɛ?— Yesu kɛɛ amɛ akɛ, bɔ ni je lɛ nyɛ̃ lɛ lɛ, nakai ebaanyɛ̃ amɛ hu.

Yɛ mɛɛ gbɛ nɔ ebaanyɛ eba lɛ akɛ obaana ohe yɛ shihilɛ ni tamɔ Petro nɔ̃ lɛ mli?

Agbɛnɛ nyɛhaa wɔsusua nɔ ko ni baanyɛ aba wɔnɔ ni tamɔ nɔ ni ba Petro nɔ lɛ he wɔkwɛa. Ŋɔɔ lɛ akɛ oyɛ skul tsũ mli, ni skulbii lɛ je shishi akɛ amɛaawie saji fɔji amɛshi mɛi ni ŋaaa aflaŋaa lɛ loo mɛi ni yeee Blonya lɛ. Ni kɛlɛ, kɛji mɔ ko bi bo akɛ: “Ani eji anɔkwale akɛ oŋaaa aflaŋaa lɛ?” Aloo mɛi krokomɛi kɛɛ: “Wɔnuɔ akɛ oyeee Blonya po!” Ani obaashe gbeyei akɛ obaawie nɔ ni ji anɔkwale lɛ?— Ani eeefee nɔ ni kaa bo koni omale tamɔ Petro fee lɛ?—

Yɛ no sɛɛ lɛ, edɔ Petro waa akɛ ekɛɛ akɛ eleee Yesu. Beni ena nɔ ni efee lɛ, eje kpo ni eyafó aahu. Hɛɛ, eku esɛɛ kɛba Yesu ŋɔɔ. (Luka 22:32) Agbɛnɛ susumɔ he okwɛ. Mɛni baanyɛ aye abua wɔ koni wɔkashe gbeyei aahu ní wɔɔkɛɛ nɔ ko tamɔ Petro kɛɛ lɛ?— Kaimɔ akɛ, Petro sɔleee ni eyaaa nɔ eshiii kpe. No hewɔ lɛ, mɛni obaakɛɛ akɛ ehe hiaa ni wɔfee koni wɔfee Tsɔɔlɔ Kpele lɛ sɛɛnyiɛlɔ?—

Eji anɔkwale akɛ, ehe miihia ni wɔsɔle wɔha Yehowa koni eye ebua wɔ. Beni Yesu sɔle lɛ, ani ole nɔ ni Nyɔŋmɔ fee kɛha lɛ?— Etsu ŋwɛibɔfo ko kɛba koni ebawo lɛ hewalɛ. (Luka 22:43) Ani Nyɔŋmɔ bɔfoi lɛ baanyɛ aye abua wɔ?— Biblia lɛ kɛɔ akɛ: “Yehowa bɔfo lɛ bɔɔ nsara yɛ mɛi ni sheɔ lɛ gbeyei lɛ ahe kɛkpeɔ, ni ejieɔ amɛ.” (Lala 34:8) Shi dani Nyɔŋmɔ baaye abua wɔ lɛ, ehe miihia ni wɔfee babaoo fe sɔlemɔ pɛ kɛkɛ ni wɔbaasɔle. Ani ole nɔ kroko hu ni ehe hiaa ni wɔfee?— Yesu kɛɛ esɛɛnyiɛlɔi lɛ akɛ amɛshi kpe ni amɛya nɔ amɛsara. Mɛni osusuɔ akɛ ebaanyɛ eye ebua wɔ ni wɔfee nakai?—

Ehe miihia ni wɔbo nɔ ni akɛɔ yɛ wɔ Kristofoi akpeei ashishi lɛ toi jogbaŋŋ, ni wɔfee nɔ ni wɔkaneɔ kɛjɛɔ Biblia lɛ mli lɛ. Shi ehe miihia hu ni wɔsɔle wɔha Yehowa be fɛɛ be, koni wɔbi lɛ ni eye ebua wɔ ni wɔsɔmɔ lɛ. Kɛ́ wɔfee nakai lɛ, wɔnine baashɛ yelikɛbuamɔ nɔ ni wɔye nibii ni wɔsheɔ amɛ gbeyei lɛ anɔ kunim. Kɛkɛ lɛ wɔbaaná miishɛɛ beni wɔná hegbɛ akɛ wɔɔkɛɛ mɛi krokomɛi Tsɔɔlɔ Kpele lɛ kɛ e-Tsɛ lɛ ahe saji lɛ.

Nɛkɛ ŋmalɛi nɛɛ baanyɛ aye abua wɔ koni wɔkaha mɛi krokomɛi ni wɔɔshe amɛ gbeyei lɛ miitsĩ wɔ gbɛ kɛmiijɛ nɔ ni ja lɛ feemɔ he: Abɛi 29:25; Yeremia 26:12-15, 20-24; kɛ Yohane 12:42, 43.